KON KOMT IN HET WITTE HUIS Negerkomiek Gregory wil in .Zwarte Huis' gaan zetelen Hij haalde het met de hakken over de sloot Strijd om Witte Huis tot laatste moment spannend Nixon Europa vreest protectie Amerikaanse industrie naar vernieuwing Gesprek met China niet afwijzen A'" en Judy Agnew Reacties op keuze van Nixon LOGBOEK VAN DE VERKIEZINGEN IN VS Saluutschoten Reacties op uitslag verkiezingen voor Nixon "Domper op streven y> De Jong: Wij kennen Nixon Kritische Portugese pastoor ontslagen DONDERDAG 7 NOVEMBER 176» KON zal toch de volgende president van de Verenigde Staten wor den. Met de hakken over de sloot heeft hij het Witte Huis gehaald, zal hij nog tot 20 januari moeten wachten, voordat hij daar zijn 'cwbtrek kan nemen. Met hem zal de eveneens omstreden Spiro Agnew - lad.lu JU O pans nog gouverneur van de staat Maryland - in de komende vier ren richting geven aan het Amerikaanse beleid, thuis en in de wereld. Groot is de teleurstelling voor vice-president Humphrey en ztjn inning* mate' senator Muskie, die lang de wind tegen hadden lad als gevolg van de enorme innerlijke tegenstellingen in de imocratische partij en tenslotte te weinig tijd hadden om de ach- ttand op Nixon en Agnew in te halen. oogt! ht °iet 1m verbazingwekkend geweest, Ai «nel Humphrey en Muskie hun om gnstanders op de hielen kwamen naaigven leken te hebben ingehaald. ,gtejvoor Nlxon moet het ondanks vreugde van de overwinning een grote teleurstelling zijn ge- dat hij maar met zulk een verschil heeft kunnen winnen. jogte vooi ht ojvrei ,a Ung e CU Verdeeld Mij 'ag05)e uitslag van de verkiezingen laat mem eens zien, hoe verdeeld Amerika Men moet er dan van uitgaan, dat de overwinning is ont- ht oin omdat zijn vroegere partijge- ™Kaft Wallace (de democratische oud- (vegAvemeur van Alabama) ook in de ten waar hij geen schijn van kans de overwinning had, zich met zijn idi datuur tegen de democratische icSdaat heeft gekeerd, kk dit feit ontneemt de glans aan overwinning van Nixon, die het l de steun van minder dan de helft de Amerikaanse kiezers zal moe stellen. Want hij zal niet spoedig sigd zijn te beweren dat de stern- die op Wallace werden uitge- :ht, binnen zijn bereik zouden gekomen, als slechts twee kan- iten elkaar de eer hadden be st. liettemin wordt Nixon president de Ver. Staten. Op 20 januari zal de leiding van Johnson overne- m en daarmee de problemen, arvoor Amerika zich in eigen land In vele delen van de wereld als WASHINGTON De weg naar et Witte Huis ging voor de ieuwe „first lady" van de Ver- nigde Staten, Pat Nixon, niet ver rozen. Op zeventienjarige leftijd waren haar ouders al verleden en ze heeft hard moe- in aanpakken om toch naar de niversiteit te kunnen. „Voorzover ik mij 'kan herin eren heb ik altijd gewerkt", zei onlangs, „en ik klaag er niet er". Haar meest onbezorgde ren waren waarschijnlijk de ïrste jaren voor de klas. Maar spoedig trouwde zij met een •ginnend advocaat, Richard ixon, die de dienst en de oor- tg inging. Ze bleef werken. Direct na de oorlog legde zij aar spaarcentjes bij die van aar man om de verkiezingscam- agne te financieren die hem tot van het congres maakte. Het uis dat zij hadden willen kopen, ing eraan op. Mevrouw Nixon heet eigenlijk helma Catherina Ryan, maar werd al heel jong Patricia ge- oemd. Ze werd op 17 maart 1913 eboren in Ely, Nevada, waar aar vader mijnwerker was. La- r vestigde hij zich als kleine oer in Artesia, Californië. Ri- hard en Pat Nixon hebben twee lochters: Patricia en Julie. MEVROUW JUDY AGNEW, de frouw van de nieuwe vice- iresident, is jonger (47) maar al otmoeder. Ze is „van nature en op een afstand tegen over vreemden". Alle beslissingen laat zij al- iti aan 'iaar man OV€r- Alleen T Ün sokken koopt zij voor hem, III maar dat zijn altijd dezelfde". 1)e laatste jaren woonden de Ag- lews in het gouverneurshuis van Maryland met zijn 54 kamers Ze loopt nu wat kleiner te kunnen laan wonen. grootste westelijke mogendheid ge plaatst ziet. Hij draagt dan de volle verantwoordelijkheid en kan zijn ambt alleen uitoefenen als hij de steun van alle Amerikanen heeft. Vertrouwen Zijn optreden tijdens de verkie zingscampagne heeft er niet toe bij gedragen, dat de kansen op herstel van de eenheid onder de Amerika nen erg groot zijn. Althans niet bin nen afzienbare tijd. En het zal dan ook in belangrijke mate afhangen van de politieke beslissingen, die hij neemt of hij er in zal slagen, het grootste en belangrijkste deel van het Amerikaanse volk achter zich te krij gen. Nixon zal spoedig merken, dat het gemakkelijker is, kritiek te leveren op het beleid van een ander en zelf in tussen de nodige slagen om de arm te houden. Dat geldt voor de wijze, waarop het Vietnamese probleem moet worden opgelost. Maar in niet mindere mate voor de manier, waar op een oplossing zal worden gezocht voor wat we gemakshalve maar „het negervraagstuk" noemen. Zowel bij de democraten als bij de republikeinen kan niet worden ge zegd, dat zij kandidaten hebben ge leverd, die het best geschikt zijn om president van de Ver. Staten te wor den. In beide gevallen hebben de partij-organisaties de beslissende vin ger in de pap gehad. Voorverkiezingen werden slechts in een vijftiental staten gehouden. Men kan dus zeggen, dat de kiezers nau welijks enige invloed hebben kunnen uitoefenen op de aanwijzing van de kandidaat van de partij, waarop zij gewoonlijk stemmen. Rockefeller Bezwaren Intussen hebben de verkiezingen van dit jaar en de langdurige cam pagne, die er aan vooraf is gegaan, aangetoond, welke enorme bezwaren kleven aan het Amerikaanse kies systeem. Dat geldt zowel voor de ma nier, waarop de kandidaten worden aangewezen, als de wijze, waarop ten slotte een president wordt gekozen. Bij de republikeinen heeft gouver neur Rockefeller van New York, die algemeen geacht werd, de juiste man op de juiste plaats te zullen zijn, een voudig geen kans gekregen, omdat Nixon zich verzekerd wist van de steun van de partijleiders in de mees te staten, die met hun conservatieve instelling niets moesten hebben van de meer liberaal denkende Rocke feller. De situatie was bij de democra ten niet veel anders, al moet gezegd worden, dat het geen vreemd ver schijnsel is, als een partij die het laatst de president heeft geleverd, de kandidatuur in de eerste plaats toe denkt aan de vice-president, die vier jaar lang mede regeringsverantwoor delijkheid heeft gedragen. De verkiezingen van gisteren heb ben echter ook weer eens duidelijk laten zien, hoe verouderd het Ame- merikaanse systeem is wat betreft de verkiezing van de president. De kiezers kunnen hem niet rechtstreeks aanwijzen. Zij beslissen alleen, aan welke kandidaat de kiesmannen in -hun staat toevallen. Het succes van de derde kandidaat, Wallace, laat zien, welke gevolgen een dergelijke gang van zaken kan hebben. BRUSSEL Europa vreest dat een Amerikaanse regering onder Ri chard Nixon, eerder dan die van Johnson, maatregelen zal nemen om de Amerikaanse industrie te bescher men tegen Invoer uit het buitenland. De eerste reacties zijn dan ook om met grotere kracht te streven naar een Europese eenheid, als tegenwicht van de te verwachten Amerikaanse isolationistische politiek. De verkiezing van Nixon kan ook gunstig zijn voor de Europese een heid, menen waarnemers. „Nu de Europeanen meer aan hun lot zullen worden overgelaten, zullen zij mis schien dichter bij elkaar komen". President Nguyen Van Thieu heeft niet onmiddellijk commentaar gege ven op de verkiezing van Nixon. Een woordvoerder zei dat een gelukste legram was gestuurd, maar „dat be hoort tot het protocol". Een groot aantal hoge officieren van het Ame rikaanse hoofdkwartier in Vietnam hebben de verkiezing van Nixon gunstig ontvangen. DE GAULL'E President de Gaulle van Frankrijk zei in een telegram te hopen, dat de vriendschap, die altijd onze beide volkeren heeft verbonden, moge bij dragen tot het vestigen van een recht- waardige vrede in de wereld. In Britse regeringskringen, waar men zich bezorgd toonde over de be schermende maatregelen, die Nixon wel eens voor zijn industrie kan ne men, is men ook ongelukkig met de beweringen van Nixon uit zijn ver kiezingscampagne, dat de VS met hun raketten een achterstand 'heb ben op Rusland. Dit kan volgens Engeland leiden tot een nieuwe be wapeningswedloop. KIESINGER De Westduitse kanselier Kiesinger prees de houding van Nixon tegen over Europa en diens stelling dat de Amerikanen het westerse bondge nootschap moeten leiden en niet over heersen. Uit Moskou is nog geen officiële reactie gekomen. Het Russische pers bureau zei, dat miljoenen Ameri kaanse kiezers hun belangstelling voor de democraten hebben verlo ren door de oorlog in Vietnam. WASHINGTON Tussen de ontvangst van de eerste uitslag van de Amerikaanse presi dentsverkiezing en het aan vankelijk door de computer vastgestelde feit dat Nixon president is geworden, heeft een tijdsbestek van zestien uur gelegen. Dinsdag om 18.24 uur pl. tijd: eerste tussenstand: Nixon 240.347 stemmen (45 percent), Humphrey 194.897 stemmen (36 pet) en Walla ce 99.578 stemmen (19 pet). Tussen 18.24 en 19.16 uur weet een tele visiemaatschappij te melden dat Nixon overwinnaar in Kentucky is geworden. 19.16 uur: Volgens diverse bere keningen is Alabama aan Wallace toegevallen. 19.38 uur: Humphrey loopt in en leidt in Indiana. 20.00 uur: In de café's in Washington wordt weer sterke drank geschonken omdat de stem lokalen gesloten zijn. Ruim de helf' van de stemlokalen in de VS is echter nog open. 20.01 uur: Nixon heeft een voorsprong van acht procent. De beslissende uitslagen ontbreken echter nog. 20.22 uur: De radio- en televisie maatschappijen NBC en CBS ko men tot verschillend resultaat. Heeft Nixon een voorsprong van zes of zeven procent? 21.00 uur: Nixon kan rekenen op 57 kiesmannen, Wallace op 17 en Humphrey op slechts 10. De in dustriestaten in het noorden kun nen Humphrey's positie echter aan merkelijk verbeteren. 22.00 uur: Humphrey is wat stemmenaantal betreft gelijk geko men met Nixon. Enkele minuten daarna neemt hij de leiding. 22.24 uur: Volgens de NBC heeft de staat New York met zijn 43 kiesmannen zich uitgesproken voor Humphrey. 'Lange nacht' Woensdag 00.00 uur: Humphrey is op weg naar zijn hoofdkwartier in Minnesota. „Het zal een lange nacht worden", zegt hij. 00.24 uur: Een zekere berusting wordt merkbaar in het kamp van Wallace. 00.54 uur: De spanning neemt toe. Humphrey en Nixon liggen nek aan nek. Een televisiecommen tator zegt dat Nixon, als hij in alle staten waar hij nu leidt de over winning mocht behalen, nog niet op het vereiste aantal kiesmannen kan rekenen om president te wor den. 01.50 uur: Humphrey heeft 19.466.443 stemmen en Nixoh 19.315.249. Er wordt steeds meer rekening mee gehouden dat geen van de kandidaten de absolute meerderheid van 270 kiesmannen zal behalen en dat de president dus door het huis van afgevaardigden gekozen zal moeten worden. 02.00 uur: Humphrey heeft 20.261.122 stemmen, Nixon 20.150.572. Nixon kan echter reke nen op 125 kiesmannen en Humph rey op 114. 03.00 uur: De resultaten uit 34 staten zijn bekend. De uitslag in 17 staten moet nog worden afgewacht Nixon heeft 144 kiesmannen en Humphrey 118. Optimistisch 03.20 uur: Humphrey verklaart optimistisch gestemd te zijn en naar bed te willen gaan. 03.45 uur: Nixon krijgt wat stem menaantal betreft weer de leiding. 04.00 uur: De uitslag in 15 staten is nog niet bekend. In de meeste gaan Nixon en Humphrey vrijwel gelijk op. Tijdens zijn overwinningspers conferentie toonde Richard Nixon een geborduurd presi dentieel zegel, werkstuk van dochter Julie, die eraan begon toen haar vader zijn campagne startte. 07.00 uur: Nixon behaalt de over winning in de staat Montana. In 9 staten gaat de strijd nog door. 07.52 uur: Volgens de NBC is Nixon „dicht bij het doel". 08.45 uur: Californië en Ohio hebben zich voor Nixon uitgespro ken. Nixon heeft nog 9 kiesmannen nodig. De uitslagen in Texas, Mis souri en Illinois ontbreken nog. In Chicago zijn een aantal stemmen spoorloos verdwenen. In Texas heeft zich een mankement aan de computer voorgedaan, waardoor de uitslag uitblijft. 10.26 uur: De NBC maakt bekend dat Illinois aan Nixon is toegeval len. Onofficieel is Nixon daarmee de 37ste president van de VS ge worden. EW YORK De 69-jarige Mau- A A NEW YORK De 69-jarige Mau rice Cantori, een timmerman uit New York vierde woensdag de overwin ning van Richard Nixon door zijn huis uit te komen en tien schoten in de lucht te vuren. De politie heeft behalve het geweer waarmee hij schoot, in zijn woning nog een geweer. 132 patronen, twee speren, twee bajonetten, drie messen, twee bi.ilen en een paar voetboeien in beslag genomen. DEN HAAG De Nederlandse re gering wenst Nixon alle wijsheid toe, aldus een verklaring gisteren van pre mier De Jong. „Wij kennen Nixon als vice-presi dent in de regering-Eisenhower, tij dens welke periode hij zich een erva ren politicus heeft getoond. Tijdens zijn reizen naar vele landen heeft hij bovendien blijk gegeven van een grote belangstelling voor het internationale gebeuren. Hij heeft verklaard te wil len streven naar een vermindering van de spanningen in verschillende delen van de wereld. Uitgangspunt hiervoor acht hij een zo sterk moge lijke band tussen de Verenigde Staten en zijn bondgenoten. Het verheugt de regering dat de nieuw te benoemen president heeft ngestemd met het staken van de lombardementen op Noord-Vietnam. Het lot van Amerika en van de we reld zal in hoge mate worden bepaald door de koers die de in januari 1969 optredende Amerikaanse regering zal varen." LISSABON De vrijmoedigste priester van Portugal is ontheven van zijn functie als pastoor van Lis sabon. Pater Felicidade verkondigde van de preekstoel, dat het Portugese episcopaat zich niets aantrok van het Tweede Vaticaanse concilie. Ver der zei hij, dat het episcopaat heulde met de regering, om de achterlijke sociale toestanden in het land te handhaven. Vorige maand zijn zeven priesters, onder wie de rector, afgetreden als hoogleraar aan een seminarie we gens een meningsverschil met het Portugese episcopaat. DEN HAAG De verkiezing van Nixon betekent een domper op het streven naar vernieuwing van de Amerikaanse politiek, zo luidt het commentaar van drs. J. M. den Uijl, voorzitter van de PvdA-fractie in de Tweede Ka mer op de Amerikaanse verkie zingsuitslag. Nixon zal de de-escalatie in Viet nam door Johnson ingezet ten einde moeten gaan. Maar de armoede en de rassentegenstellingen zullen niet worden aangepakt. De Amerikaanse crisis zal voortduren, concludeerde de socialistische fractievoorzitter. Mr. B. W. Biesheuvel, fractievoor zitter van de AR-partij, had liever de democratische kandidaat Hubert Humphrey als president gezien „om dat ik in zijn politieke opvattingen meer vertrouwen heb dan in de denkbeelden van dc heren Nixon en Agnew". Hij noemde het voor ons in Europa van grote betekenis hoe de nieuwe president zich zal opstellen ten aan zien van ons werelddeel. Het is dui delijk, aldus mr Biesheuvel, dat de nieuwe president nog veel zal moeten doen om aan deze zijde van de At- CHICAGO De negerkomiek Dick Gregory, die als onafhankelijke kan didaat voor vrede en vrijheid een hopeloze gooi naar het presidentschap heeft gedaan, heeft zich gisteren uitgeroepen tot .bijgeschreven president in ballingschap' en aangekondigd dat hij zijn hoofdkwartier zal opslaan in Washington in een gebouw dat. na te zyn geverfd, bekend zal staan als het .zwarte huis'. Gregory zei dat hij zijn inauguratie op 4 maart zou houden en dat zijn eerste zorg zou zijn een wereldvoedselprogramma, „dat hier in eigen land begint om op een of andere manier te garanderen daat geen menselijk we zen ooit nog met honger naar bed hoeft te gaan". lantische Oceaan het zo noodzake lijke vertrouwen te winnen. Drs. W. K. N. Schmelzer, fractie voorzitter van de KVP, zei; nu de uiteindelijke keuze van de kiezers in de VS is gevallen op Nixon, rijst de vraag of hij het vertrouwen, dat men hem heeft geschonken, ook in de we reldpolitiek kan waarmaken. De fractieleider van de VVD, E. H. Toxopeus, had ook liever Humphrey in het Witte Huis gezien. Hij wees eroD dat de republikeinse president tegenover een in meerder heid democratisch congres komt te staan, hetgeen duidelijk aantoont dat voorstellen om rechtstreeks een Ne derlandse minister-president te kie zen onzinnig zijn Hij betreurde ook dat Nixon een meer „conservatief image" heeft dan Humphrey. Dit image kan de nieuwe president moeilijkheden bezorgen bij het doorvoeren van maatregelen waarvoor steun van een groot deel van het Amerikaanse volk Is vereist. De fractieleider van D'66 in de Tweede Kamer, mr. H. A. F. M. O. van Mierlo gelooft dat Nixon noch Humphrey de aangewezen mensen zijn om de Verenigde Staten door de -.ociale, economische en politieke cri sis te leiden, die zij thans.doormaken de grootste sinds hun bestaan. Rockefeller zou dè man zijn ge weest om Humphrey (overigens ook Van Mierlo's „keus") duidelijker te verslaan. HEERLEN Op de rijxsweg Weert-Roermond botste gisteravond een met bieten beladen vrachtwagen, die uit een zijweg de voorrangsweg opreed, tegen een trekker met opleg ger. De bestuurdei van de vrachtwa gen, de 53-jarige Th Simons uit Beesel was op slag dood. Even later hotsten nog twee andere personenau to's op de vrachtwagens waarbij een van de bestuurders, de 24-jarige Pfennig uit Sittard licht gewond werd. Hij werd naar het ziekenhuis in Weert overgebracht. Ter plaatse ontstond een grote ravage en een vrij langdurige verkeersopstopping. (Vervolg van pagina l) De republikeinse regering van Nixon krijgt te maken met een Senaat en Huis van Afgevaardigden, waarin de democraten een meerderheid be zitten. Na de verkiezingen van dins dag hebben de democraten in de Se naat 58 zetels en de republikeinen 42. Voor dinsdag was die verhouding: 63 tegen 37. Evenals in de Senaat, is de demo cratische meerderheid in het Huis van Afgevaardigden kleiner gewor den. De zetelverdeling in het nieuwe Huis is 243 voor de democraten en 192 voor de republikeinen. Voor de verkiezingen was die verdeling 247 tegen 188. GOUVERNEURS De gouverneursverkiezingen waren voor de republikeinen een onverdeeld succes. Was voor de verkiezingen de stand nog 26 republikeinse gouver neurs en 24 democratische, nu is die verhouding 31 republikeinen en 19 democraten. Door de verkiezing van Agnew tot vice-president is de gouverneurszetel van Maryland vakant geworden. Dit kost de republikeinen een gouver neursplaats, aangezien er geen plaats vervanger is en het congres van deze staat in meerderheid democratisch is. De nieuwe gouverneursverdeling zal dan 3020 worden. Dinsdag heeft in het Huis van Af gevaardigden het grootste aantal ne gers z(jn intrede gedaan. By de vyf van de zes zittende negers die wer den herkozen, zy'n er drie nieuwe ge komen. Deze acht negerafgevaardig den zyn alle democratisch. SCHOONMAAK Het is nog niet bekend wanneer president Johnson zijn opvolger zal ontvangen om de overdrachtsproce dure te bespreken Vprwarht wordt dat de bezetting van de regerings- depart»menten. nu de repuhlikeiner na acht jaar weer aan het bewind ziir gekomen, een grondige wijziging za' ondergaan Nixon* heeft met name al een drastische „schoonmaak" op het ministerie van buitenlandse zaken aangekondigd. Nixon icil Vietnam ontamerihaniseren NEW YORK De nieuw» Amerikaanse president Nixon heeft de Vietnamese politiek van president Johnson gesteund. Hij heeft niettemin beloofd dat hy vanaf het ogenblik dat hy de macht in handen heeft „de fou ten van het verleden" niet zal herhalen. Hy heeft bovendien de wens te kennen gegeven naar vrede door onderhandelingen te zullen streven en het conflict in Vietnam te willen „ontamerika- niseren". In het licht van de verklaringen van de pas gekozen president, kan zijn houding ten aanzien van een aantal binnen- en buitenlandse vraag stukken in grote lijnen geschetst wor den: 1. Vietnam: Nixon stelt zich voor alles in het werk te stel len een duurzame vrede te ves tigen. Hij heeft zich voorstan der verklaard van stopzetting van de Amerikaanse bombarde menten op Noord-Vietnam, maar gekant te zijn tegen een „niet- eervolle" terugtocht van de Amerikaanse troepen uit Viet nam, wat de voorstanders van de „harde lijn" in Peking en Moskou zou aanmoedigen. Vietnam De nieuwe Amerikaanse pre sident wenst het conflict in Viet nam te „ontamcrikanlseren". Hij heeft vrije verkiezingen bepleit waaraan ook het Zuidvietname- se bevrijdingsfront zou kunnen deelnemen met het oog op de vorming van een nieuwe rege ring voor Zuid-Vietnam. 2. Wat de betrekkingen met de Sowjetunie aangaat, h-«ft Nixon zich voorstander ver klaard van besprekingen met de Russische leiders na verster king van het potentieel en de activiteit van de NAVO. HU is ervan overtuigd, dat goede Ame rikaans-Russische betrekkin gen noodzakelijk zijn voor het behoud van de vrede. Kernwapens 3. Hoewel Nixon zich voor het verdrag tegen verdere ver spreiding van kernwapen» heeft uitgesproken is hij van mening dat het wenselijk is de ratificatie ervan uit te stellen in het licht van de invasie van Tsjechoslowakije. Hij is verder voor de opbouw van een raket afweerstelsel tegen raketten en handhaving van een Amerikaan se superioriteit tegenover de Sowjetunie op het gebied van de bewapening. 4. Nixon betreurt het „verval" van de NAVO. Hij is voor nauw contact met de leden van deze organisatie. Frankrijk 5. Nixon is van oordeel, dat be sprekingen met president de Gaulle nodig zijn om de nor male betrekkingen met Frank rijk te herstellen. 6. Ten aanzien van de hulp aan onderontwikkelde lan den is Nixon van mening dat de Verenigde Staten deze hulp moeten voortzetten. De West- europese landen zouden even wel een groter aandeeL in deze hulp moeten nemen. 7. Nixon voelt ook voor onder handelingen met de communis tische landen, met inbegrip van China, maar uit een sterke positie. Hij heeft zich uitgespro ken voor vermindering van de bewapeningswedloop. 1 Orde en gezag c? 8. Nixon wil voorts de plaatselij ke autoriteiten in de V.S. meer middelen geven om orde en gezag te handhaven. Hij wenst ook krachtiger bestrij ding van de handel in verdo vende middelen. 9. De hulp aan het buiten land: Nixon heeft verhoogde economische hulp en vermin derde militaire hulp bepleit. Hij wil alle hulp stak pnaan landen, die economische betrekkingen onderhouden met vijanden van de Verenigde Staten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 5