Wie deed er nu
de concessies?
Elk Navo-lid zelf
voor veiligheid
verantwoordelijk
Hoe werkt dat?
Olympische kampioenen
uitbundig gehuldigd
Maitressen en
VI
Monarchen
Hersens voor de
hoogste bieder
Forsyte Sage
SCHANDAAL
In zichzelf
gevangen
GEEFT HANDIG ANTWOORD
Kinderboeken
De Berenkuil:
sociale roman
BROOD VOOR
STENEN
BLIKVANGER OP SCHIPHOL
Aviodome:
voor KLM
monument
en Fokker
J SCHIPHOL In
[gavolging van Phi-
|ps, die ter gelegen-
jeid van zijn 75-jarig
jtbileum in Eindho
ven het Evoluon neer
gezette, krijgen ook de
Nederland moest
leiding afstaan
Bomstop Vietnam
Fractieleiders
blij met bomstop
Ebben vierde
Duitse overmacht
bij Jumping
Amsterdam
Sport in het kort
ZATERDAG 2 NOVEMBER 1968
John Gordon Davis is een
boeiend verteller, wat bewe
ren wordt door zijn grote ro-
Sman De hete vallei. Belang
rijk in dit boek is, dat de
feiten authentiek zijn en dat
het verhaal een stuk persoon
lijke ervaring is. De Zambesi-
vallel, berucht om zijn ver
zengende hitte, wordt be
dreigd door het water, dat
tn lichter de Karibadam stijgen
de is. Ondanks ernstige
waarschuwingen weigert de
zwarte bevolking, onder in
vloed van haar stamhoofden,
te vertrekken met al de nood
lottige gevolgen van dien.
Met de tekening van Rho-
desië van voor en tijdens Ian
Smith, met de spanningen
tussen blank en zwart, het
wantrouwen en de infiltran
ten die aanslagen plegen op
594
337
De schrijfster Betty Kelen
heeft onder de titel Maitres
sen en Monarchen, aan de
hand van officiële documen-
len jten een boeiend boek geschre
ven, verschenen bij De Arbei
derspers Amsterdam. Zij
geeft een levendige tekening
|0 van de vorsten uit de negen
tiende eeuw, behorende tot de
>vordj «cbilderachtige gezelschappen
'van die tijd, vaak eenzaam
levend al werden zij om
geven door enorme klieken.
We lezen van hun vluchtige
liefdes, maar ook welke, vaak
politieke, gevolgen daaraan
verbonden waren.
Het is zelfs mogelijk te
denken, dat zonder deze ko
ninklijke of keizerlijke liefdes
het Europa van thans er ge
heel anders zou hebben uitge
zien, want de „dames" had
den zeer veel invloed. Zo is
de door Tsaar Alexander
voorgestelde Heilige Alliantie
bijv. opgesteld door zijn mai-
ltresse, een dame die aan een
bepaalde vorm van
godsdienstwaanzin leed. Niet
temin schuilt er een gevaar in
zo'n publicatie: het Kerft
soms een te eenzijdig beeld
van een vorst, zoals bijv. von
keizer Frans Jozef van
Oostenrijk, die ongetwijfeld
in het Europa van de vorige
eeuw meer heeft betekend
dan de schrijfster doet voor
komen. Over het algemeen
echter werpt het boek inte
ressant licht op de vorsten
huizen van de vorige eeuw
(296 blz., 5.90).
"ig
de bezittingen van de blan
ken, staat het boek midden in
de actualiteit.
Tegen deze achtergronden
beleven we de grote liefde
tussen de hoofdfiguur Joseph
Mahoney, rechter-commissa-
ris in Rhodesië (een functie
die de schrijver zelf daar ver
vuld heeft) en Suzanne de
Villiers. Het is de verhouding
tussen een idealist en een
vrouw die uit de geest van
haar tijd leeft. Zij vertegen
woordigen het moderne, blan
ke Afrika. Daartegenover
schiep de schrijver de figuur
van de trouwe negerbediende
Samson als typering van het
oude Afrika.
Davis heeft een eerlijk
boek geschreven, waarin de
huidige rassenproblemen,
zonder overaccent naar welke
zijde ook, worden weergege
ven. Van overaccentuering
kan men wel spreken ten
aanzien van de vele vloeken
en het detailleren van Maho-
ney's liefdeleven (al gebeurt
dit laatste op gezonde wijze).
Overigens: een prachtig boek,
een goed verzorgde uitgave
van Sijthof, Leiden. ((451 blz.
17.90).
Hersens voor de hoogste
bieder is een bijzondere con-
tra-spionage thriller, die in
alle opzichten afwijkt van het
normale geheim-agent-stra-
mien.
De geharde, cynische Peter
Galton, voormalig Ameri
kaans agent, lokaliseert in
Instanboel de basis van een
messcherpe opererende orga
nisatie, die in mensenlevens
handelt. De levens, en daar
mee de hersens, van door het
Oosten gekidnapte geleerden,
blijken voor miljoenen dol
lars te koop.
Vol weerzin tegen deze
twintigste-eeuwse vorm van
slavenhandel brengt Galton
al zijn kracht en intellect in
het veld tegen geslepen
Turkse zwendelaars en
Russische moordmaniakken.
De schrijver Leo Rosten
heeft al talloze literaire en
journalistieke prijzen vero
verd. Hij is deskundige op
het gebied van de sociologie
en politicologie, wat hem in
dit boek uitstekend van pas
blijkt te komen. (Born-paper-
back no. 21, 224 blz. 5.90).
Rj, 6
sa<> mtMssg
Wat moet er eigenlijk nog
gezegd worden van de TV-e-
ditie der Forsyte Sage II? Zo
er iets gemeengoed is gewor
den, dan wel dit boek. De in
houd is visueel door miljoe
nen „verslonden". Misschien
is het juist daarom dubbel
aantrekkelijk de mooi ver
zorgde uitgave van Bruna,
Utrecht te bezitten.
Een aantal jaren geleden
vermoordde een Franse
pastoor in het dorpje Uruffe
een meisje dat een kind van
hem verwachtte. Hij ver
minkte het lichaam op gru
welijke wijze. Hubert Gonnet
heeft deze afschuwelijke ge
beurtenissen aangegrepen om
er in zijn boek Het grote
schandaal mee aan te tonen
dat het celibaat binnen de rk
kerk een onhoudbare zaak is.
Een weinig esthetische po
ging, die minder waarde heeft
daar de auteur over de wer
kelijke gedachtengang van de
bewuste pastoor niets weet.
Hij gebruikt al die gruwelijk
heid alleen om er zijn visie in
te verpakken. Het boek leest
bovendien moeilijk, omdat de
„gedachtengang" van de
pastoor steeds op de rechter
bladzijden en uiterlijke ge
beurtenissen op de linker
bladzijden te vinden zijn.
(Uitgave Bruna, Utrecht, 380
blz. 12.50).
Bij Bruna is een nieuwe Si-
menon: De gevangenis
verschenen. De titel is sym
bolisch voor het onvermogen
van de hoofdpersoon, een jon
ge tijdschriftuitgever, om
buiten zichzelf te treden en
een wezenlijk contact met
een ander mens op te bou
wen. Die ander is zijn vrouw.
De hele schijnwereld van
ontelbare oppervlakkige
vriendschappen en vrijblij
vende amourettes van de man
stort daarop ineen als zijn
vrouw uit wanhoop een
moord begaat. Hij beseft dat
zijn leven niet eens een
mislukking is, maar dat het
nimmer iets is geweest. Deze
bittere ontgoocheling voert
hem tot zelfliquidatle. Een in
dringende psychologische ro
man, waarin de schrijver de
eenzaamheid van de mens
dramatisch gestalte geeft. (184
blz. 6.90).
De vraag „Hoe werkt dat?, die vaak door echtgeno
ten of door kinderen met een technische knobbel of
om andere redenen, wordt gesteld en die we zonder na
speuringen of telefoontjes niet direct kunnen beant
woorden, doen de behoefte gevoelen aan goede voor
lichting. Die vinden we in de serie Prisma-Technica,
een uit twee delen bestaand boek onder de titel Hoe
werkt dat?
De ondertitel: de techniek verklaard in woord en
beeld, is uitstekend gerealiseerd. In veertien hoofd
stukken (hoofdgroepen van techniek) worden in totaal
366 technische systemen, apparaten, machines, produk-
tiesystemen en chemische reacties op eenvoudige wijze
verklaard.
Wat in de tekst niet duidelijk mocht zijn, wordt het
wel door de honderden tekeningen in twee-kleurendruk.
Het werk staat onder hoofdredactie van ir. C. J. Lobbe-
zoo en is een bewerking van de Duitse uitgave Wie
funktioniert das? (ƒ15.80).
Astrid Lindgren <s een
knap schrijfster van kinder
boeken. Van haar zijn bij
Ploegsma in Amsterdam twee
boeken verschenen: Michiel
zet alles op z'n kop en Karls-
son van het dak (vernieuwde
tweede druk, 4,90). Miechiel
en Karlsson, beide figuurtjes
die kleine kinderen aansDre-
ken. Twee verrukkelijke
boekjes, voor hen die zelf
kunnen lezen, maar ook voor
de categorie die nog moet
worden voorgelezen. En dan
zowel voor jongens als voor
meisjes.
Noud van den Eerenbeemt
heeft een voortreffelijke pen:
de belofte die zijn debuut met
September inhield wordt door
zijn latere werk stellig inge
lost. Hij is een boeiend ver
teller en in zijn werk zit
vaart en spanning. Uit zijn
laatste roman De Berenkuil,
verschenen bij de Arbei
derspers, Amsterdam, blijkt
zijn sociale belangstelling.
De Berenkuil is een woon
wijk aan de rand van Heer
len, waar zich ingrijpende
veranderingen voltrekken
door het sluiten van de mij
nen. Van den Eerenbeemt te
kent de situaties in relatie
met het gezin Vasterman, dat
met de bedreiging van werk
loosheid, ook nog een berg
moeilijkheden te verteren
krijgt die niet onmiddellijk
het gevolg zijn van de nige-
mene situatie.
De verwikkelingen 'ntrlge-
ren, maar er is een bezwaar:
het blijft bij Van den Eeren
beemt te veel vertellen, te op
pervlakkig. De reacties van
zijn individuen tekent hij
nergens van binnenuit en dat
is jammer. Het blijft daarme
de slechts boeiende lektuur.
(238 blz. 7.50).
Brood voor stenen van Let-
ty M. Russell (Ambo, Utrecht)
is een boek over de apostolai-
re taak van de kerk. Het zijn
gedachten, gerijpt in een
meerjarige ervaring als predi
kant <n een „vergeten" wijk
als East Harlem, New York.
Het vormingswerk daar ziet
de schrijfster zonder meer als
zendingstaak: God wil, dat de
mensen met elkaar verzoend
worden.
Zij heeft veel contacten
met onze landgenoot prof.
Hoekendijk (Hans heet hij
daar) wiens visie haar denken
niet onberoerd heeft gelaten.
Hoewel de conclusie van Let-
ty Russell niet bepaald op
wekkend is (d» huidige
kerkstructuren zijn op het
zendingswerk zoals dat ver
richt zou moeten worden, niet
berekend) is haar ontboeze
ming toch een optimistisch
boek geworden. De schrijfster
getuigt nl. voortdurend dat
zij ..met ogen van het geloof"
heeft leren zien, waardoor zij
in die achterhaalde structu
ren niet de ondergang
schouwt maar de kans die wij
krijgen om betere structuren
te zoeken. Het realaas van
een bewogen christin. (150
blz. ƒ8.90).
(Van een onzer
verslaggevers)
diorama in een inge
bouwd amphitheater
zijn, waar bezoekers
kunnen zien, wat er al
lemaal komt kijken voor
het binnenloodsen van
een vliegtuig.
In zijn opzet is het
Aviodome dus veel uit
gebreider dan het oude
luchtvaartmuseum (dat
rijk niet kon financie-
ren.
KLM en Fokker brach
ten echter uitkomst en
legden 750.000 gulden op
tafel, het rijk subsidieer
de met een miljoen, ju
bileumgiften leverden
een half miljoen op, zo
dat men nu nog met een
tekort van ruim een half
miljoen zit. Dit bedrag
ioleend iaar 50 jaar overigens nog maar ze- hoopt men echter met
,J ven iaar bestond). Re- aMJoc kü oib-oor to b-^u_
xz-t a/t" ven ïaar bestond). Re-
(estaande KLM en ^en waarom men er gro-
tokker een monu- te belangstelling voor
pent: het Aviodome verwacht (het oude mu-
In «JnTiinhnl Het koe- seum kreeg in zeven
p bchipnoi. net ko 450 000 bezoekers).
ielvormige bouw- In juli voigenci jaar>
waarvoor vo- bij het jubileum van
maand de eerste Fokker, zal het gebouw
>aal is geslagen, is sereed zijn i in okto-
tedoeld als een voort-
ketting van het na»
lionaal luchtvaart-
NQnuseum, dat zo-
kis bekend moest
verdwijnen toen het een is een eind gekomen
«,.ii j aau de onzekerheid over
bude Schiphol werd
gesloten.
Het Aviodome, dat in-
jelusief inrichting drie
liljoen kost, zal een
ield geven van de ont
wikkeling van lucht- en
ruimtevaart en tevens
«en blik verlenen in de
B toekomst. Speciale at
tractie zal het bewegend
acties bij elkaar te krij
gen.
Om de exploitatie mo
gelijk te maken, heeft de
luchthaven aangeboden
de verliezen te dekken.
KOEPEL
Met zijn aluminium
koepel (spanwijdte 60
meter, gewicht 45 ton)
zal het Aviodome een
moderne blikvanger wor
den aan de ingang van
de luchthaven. Even mo
dern trouwens zal het
binnen worden. Ruim
aan de onzekerheid over óök. want de totale ten-
het voortbestaan van het toonstellingsruimte
museum. het koepelgebouw be
draagt niet minder dan
3000 m2, terwijl daar nog
eens 840 m2 bijkomen
in het bijgebouw (met
o.m. een bioscoopzaal).
Nederlands luchtvaart-
historie zal straks waar
diger dan ooit kunnen
worden gepresenteerd.
ber (wannL_r de KLM
jubileert) is het inge
richt.
FINANCIERING
Met deze bouwplan-
Toen het Atoomgebouw
moest worden verlaten,
zag de toekomst er aan
vankelijk donker uit om
dat de Stichting Natio
naal Luchtvaart Museum
niet over het benodigde
geld voor een nieuw ge
bouw beschikte en het
MIA GOMMERS
STEIN De atlete Maria Gom-
mers, die tijdens de Olympische spe
len op de 800 meter brons won, Is
vrijdagavond triomfantelijk in
Zuid-Limburg binnengehaald. Na
ontvangsten door de burgemeesters
van Sittard en Geleen werd haar in
Ötein door het gemeentebestuur een
receptie aangeboden. De voorzitter
van de KNAU, Frans Jutte, prees de
atlete voor het verstand waarmee zij
de 800 meter had gelopen en reikte
haar het erekruis van de Unie uit.
Via luidsprekers hoorden degenen
voor wie het gemeentehuis te klein
bleek en die buiten wachtten daarna
NTC-voorzitter Van der Heyden zijn
bewondering voor de naar huis
gestuurde soigneur Sjeng Collard uit
en. De heer Van der Heyden zei dat
de atletiekploeg de goede conditie
aan hem had te danken.
SCHAAKOLYMPIADE
LUGANO Nederland heeft in de
achtste ronde van groep B met de
voorlopige cijfers van 1—2 verloren
van het Cubaanse schaakteam. Pe af
gebroken partij aan het vierde bord
tussen Ortega (wit) en Kuijpers staat
in ieder geval remise voor onze land
genoot maar bij goed spel heeft hij
in de ingewikkelde, combinatierijke
stand nog minimale winstkansen.
Door deze nederlaag is Nederland
aan de kop van groep B verdrongen.
Engeland bezit met eveneens een af
gebroken partij (tegen Schotland) een
half punt meer dan onze landgeno
ten.
Donner maakte aan het eerste bord
tegen Garcia geen beste beurt. Een
ruilvariant van het grünfeldindisch
met een overgang naar een scherp
middenspel gaf hij op de negentiende
zet zomaar een stuk weg en deze
regelrechte blunder leidde direct tot
zijn ondergang.
Ree boekte een verdienstelijke
winstpartij op Cobo. De opening was
een antimeraner waartiij aan
weerszijden de dameloper diep in de
pionnengelederen doordrong.
Ree probeerde een afleidingsma
noeuvre op de damevleugel. Cobo
liep in de val en stond toe dat Ree
duidelijk het initiatief overnam.
Twee ver opgerukte verbonden vrij
pionnen bleken toen voor de Cubaan
te machtig.
Langeweg-Rodriguez was een
gesloten Siciliaan in de voorhand met
opmars van de witte damevleugelpi-
onnen. Langeweg verkreeg positio
neel voordeel maar speelde enigszins
gekunsteld. Na een dubieus kwali
teitsoffer van Langeweg kwam Ro
driguez echter beter te staan en toen
de Nederlander in de eindfase een
stuk moest afstaan gaf 1 ij op.
LONDEN De opentenniskampi
oenschappen van Wimbledon zullen
volgend jaar gehouden worden van
23 juni tot 5 juli.
IN AMSTERDAM EN STEIN
AMSTERDAM De lawine vai,
huldigingen voor onze Olympische
prijswinnaars, die zich kort na de
aankomst van de ploeg al hier en
daar had gemanifesteerd, heeft zich
nu in volle hevigheid over de hoof
den van de Olympiërs uitgestort. Het
min of meer officiële startsein werd
vrijdagavond gegeven op hït Amster
damse stadhuis, waar burgemeester
dr. I. Samkalden en sportwethouder
Hariie Verheij in gloedvolle be
woordingen de lof zongen en voorts
geschenken uitdeelden.
Nadat chef de mission A. J. H.
Dokkum nogeens had gezegd dat het
deelnemen toch belangrijker is dan
het winnen van medailles, verspreid
de het gelauwerde gezelschap zich in
alle richtingen. De wielrenners togen
naar het Olympisch Stadion, waar de
ARC Olympia huldigde, Ada Kok
was te gast bij haar zwemvereniging
De Futen in Amstelveen, de roeiers
werden in open calèches door de stad
naar het clubhuis van de AmsteL ver
voerd. waar Jan Wienese tot erelte
van de club werd uitgeroepen. Maa:
intussen was een deel van de roei-
ploeg ook al met een open rondvaart
boot van de Amste' naar Willem III
gevaren om daar in feestelijke stem
ming het succes te vieren.
GRONINGEN Het zaalhandbal
team van Noord-Nederland heeft
vrijdagavond in Groningen mei
1726 van Jurland (Denemarken)
verloren. Bij de rust hadden de Ne
derlanders nog de leiding met 12—10.
De Deense topscorer was Müller met
7 doelpunten. Bij Noord-Nederland
zorgden Deen (ENO) en Veen Jahn
II) voor ieder vier treffers.
PARIJS Het beëindigen van
de Amerikaanse bombardemen
ten roept onvermijdelijk de
vraag op, wie meer heeft inge
bonden, Hanoi of Washington.
Het antwoord op deze vraag zal
wel aan de historie moeten wor
den overgelaten.
Als er in de Vietnamese situa
tie iets te voorspellen valt, is
het, dat geen van de partijen
waoarschijnlijk openlijk zal toe
geven, dat zij ook maar één
concessie heeft gedaan.
Volgens verklaringen van Johnson
en z(jn medewerkers werd de bom
stop pas bevolen na ontvangst van
verzekeringen van Hanoi, dat de
communistische troepen er geen
militair voordeel uit zullen trekken,
de steden in het zuiden niet zullen
worden beschoten, de eens gedemili
tariseerde bufferzone niet misbruikt
zal worden en produktieve onder
handelingen voor ey vrede in het
zuiden ondernomen zullen worden.
De Noordvietnamezen moeten nog
hun eigen versie geven van wat er
achter de schermen is gebeurd. Tot
nu toe hebben zij elke frase waar
over zij beschikken, gebruikt om de
gedachte te verwerpen dat zij weder
kerigheid zouden toepassen bij een
bomstop.
DOEL
Het duidelijk gestelde doel van
Hanoi om met Amerika deel te nemen
aan de Par(jse besprekingen was in
de eerste plaats te praten over be
ëindiging van de Amerikaanse bom
bardementen en alle andere oorlogs
handelingen tegen het Noordvietna-
mese gebied.
Door de mate waarin dit is bereikt,
heeft Hanoi beslist zoiets als een
politieke overwinning behaald, en de
communistische wereld zal niet na
laten hiermee propaganda te maken.
Dit is al gebleken uit de officiële
Noordvietnamese verklaringen sinds
zondag, toen Johnson meedeelde, dat
DEN HAAG Enkele fractielei
ders uit de Tweede Kamer hebben
gisteren gereageerd op de maatregel
van president Johnson de bombarde
menten op Noord-Vietnam te staken.
Ze toonden zich allen verheugd.
Mr. Biesheuvel (a.r.): Wij juichen
de bomstop toe, wij hebben steeds
het pleit gevoerd voor een oplossing
langs politieke weg, nl ziet het ernaar
uit dat de onderhandelingen lang zul
len duren. De fractievoorzitter van
de CHU, drs. Tilanus, verwachtte ook
niet dat het einde nu in zicht is. Mr.
Mommersteeg (kath. v. drs.
Schmelzer is in het buitenland
verwacht ook geen directe resultaten.
Drs. Den Uyl (soc.) noemde het on
juist de beslissing van Johnson af te
doen als een verkiezingsstunt. De li
berale fractieleider Toxopeus zei be
nieuwd te zijn naar de reactie van
Noord-Vietnam.
de doorbraak vorm begon te krijgen.
Hanoi reageerde hierop met „goed
kope trucs om stemmen te winnen
in de presidentsverkiezingen".
LEGENDE
De kans is er inderdaad, dat er deze
week, althans bij de Aziaten, een
soort legende is geboren: de legende
dat de bomstop alleen was bedoeld
om Humphrey meer kansen in de
verkiezingen te geven. Zelfs ondanks
Johnsons nadrukkelijke verklaring,
dat hij de hele zomer door alle kan
didaten voor het presidentschap vol
ledig heeft ingelicht over de ontwik
kelingen in Parijs en in Vietnam.
AMSTERDAM Het eerste inter
nationale onderdeel van Jumping
Amsterdam is een ondubbelzinnige
zege geworden voor de Duitse rui
ters. Na Hartwig Steenken met Sfmo-
na en Alwin Schockemöhle met
Pesgoe plaatste de Fransman Lefrant
zich als derde voor Hermann Schrid-
de met Wartburg. Vooral de over
macht van Steenken die zijn paard
foutloos en zeer snel rondleidde, was
overweldigend. In dit milieu hebben
de Nederlanders geen rol van beteke
nis kunnen speten Gerrit Maathuis
was met Sieglinde als vijftiende de best
geplaatste landgenoot.
Tevoren was een nationaal spring
concours, als opening van de Juïn-
ping, gewonnen door Brugman op
Goldy. Bakker met Wervelwind werd
tweede.
Het tweede internationale spring
concours leverde een overwinning op
voor de Italiaan Raymondo d'Inzeo
die in de barrage twaalf ruiters te
snel af was Ook Anton Ebben
plaatste zich voor de barrage. Met
Kairouan bleef hij slechts 1.2 sec.
achter op de snelste ruiters die in
Mexico medailles wonnen. De Hil
versummer werd tenslotte vierde
achter d'Inzo met Bellevue, Schrid-
de met Dozent, en Schockemöhle met
Donald Rex.
ISTANBOEL De finale van het
tornooi om de Europese beker voor
bekerwinnaars zal op 21 mei van het
volgend jaar in de Zwitserse plaats
Basel gehouden worden. Het is de
tweede eindstrijd van een dergelijk
evenement in Zwitserland.
BREDA Cees Haast, die het af
gelopen seizoen bij de Franse fa-
brieksploeg Bic onder contract stond,
is vrijdag in Valkenswaard een ver
bintenis aangegaan met Willem
II/Gazelle. Haast zou volgend jaar
geen kans krijgen om in de Tour de
Franceploeg van Bic te starten en dat
heeft voor hem de doorslag gegeven
om een andere werkgever te zoe
ken.
Europa's veiligheid (4)
Het stelen van een raket en het verzenden naar Moskou
moet in We6t-Duit6land niet zo moeilijk zijn. Geen wonder dat
de veiligheidsdiensten in opspraak zijn gekomen.
(Van onze militaire medewerker)
HET voorgaande artikel ein-
t m
digde met een inleidende
beschouwing over de strategie
van de Flexible Response. Een
van de sterke punten van deze
strategie is wel dat z(j de na
druk lect op de eigen verant
woordelijkheid van de NAVO-
leden met betrekking tot de
zorg voor de veiligheid.
Bij de eerder van kracht zijnde
,schild-en-zwaard"-strategie was
■tet bepaald anders. Immers, deze
doctrine ging in feite uit van de
massale vergelding door inzet van
de Amerikaanse strategische nucle
aire wapens. Mede hierdoor werd
Amerika praktisch alleen verant
woordelijk voor de toepassing var
'eze strategie.
Het zwaartepunt ligt nu dus meer
op de verantwoordelijkheid der in
dividuele leden. De wijze waarop
zij ter bereiking van het gestelde
doel hun inspanning op militair ge
bied weten te bundelen, wint aan
belang. Het is daarom goed de stra
tegie van de Flexible Response, of
zo men wil van het „aangepaste
antwoord", te plaatsen in het bre
der verband van de samenwerking
'ussen de leden onderling, met aan
dacht voor de militaire aspectc
daarvan.
Uiteraard kan hierbij niet worde)
ontkomen aan een bespreking var
■>epaalde tekortkomingen. Maar di'
"aat onaangetast de waardering
'oor al hetgeen in de afselor—"
gen lien jaren tot stand is p^brreb*
Het feit dat in tijd van vrede zovee
'anden samenwerken om voorwaar
den te scheppen voor de verbete
ring der samenleving, laat zich niet
zo maar wegredeneren.
Mede door de NAVO heeft
West-Europa zich snel kunnen
herstellen van de in de Tweede We
reldoorlog opgelopen schade. Het
welvaartspeil Is zelfs zodanig geste
gen, dat In toenemende mate ande
ren hulp kan worden geboden bij
de opbouw van hun maatschappij.
Relatie
Een beschouwing over de samen
werking op militair gebied laat zich
beperken tot een bespreking van de
relatie tussen de Europese partners
van het verbond en Amerika. Deze
relatie nu wordt voor een aanzien
lijk deel bepaald door de wijze
waarop de militaire middelen van
het bondgenootschap over de leden
zijn verdeeld.
In het algemeen kan worder
gesteld dat Amerika zowel beschikt
over conventionele als over nucleai
re middelen, terwijl de middelen
van de overige leden vrijwel
uitsluitend van conventionele aard
zijn.
De waarde van de atoomwapens
van Engeland en Frankrijk kan in
vergelijking met die van Amerika
wel worden verwaarloosd. Op nu
cleair gebied heeft Amerika binnen
1e NAVO een duidelijke monopolie
positie. Dit nu heeft bedoelde rela
tie in zeker opzicht nadelig
zinvloed.
Zo voelen sommigen zich door df
'ominerende positie van de Vere
ngde Staten van Amerika bepaal
telijk bedreigd. Zij neigen er zelfs
'oo de gevolgen daarvan als eer
nieuwe vorm van kolonialisme te
zien. Een andere factor is de ver
minderde afschrikkingskracht dei
atoomwapens. Welke waarde moet
nog worden gehecht aan Ameri
kaanse beloften met betrekking tot
de veiligheid van het Europese con
tinent nu een daadwerkelijk ge
bruik van kernwapens kan leiden
tot zelfvernietiging?
Pand
Deze twijfel leidt ertoe dat men
de in Europa opgestelde conventio
nele middelen van de VS zoals
het 7e Amerikaanse leger als eer
soort pand gaat beschouwen. DU
heeft weer tot gevolg dat een even
tuele vermindering van deze bijdra
ge ook al is die nog zo terecht
het geloof in de Amerikaanse toe
zeggingen nog verder aangetast. Ter
geruststelling mag worden opge
merkt dat nog onlangs Amerika wp
derom de veiligheid van West-Ber-
lijn en Joegoslavië heeft gegaran
deerd.
Een ander -wrijvingspunt volgt ui'
de omstandigheid dat Amerika, méè-
dan de overige leden, wereldpolitiek
voert. Zij heeft belangrijke militai
re verplichtingen verspreid over de
gehele aardbol zoals in Korea, Viet
nam en Zuid-Amerika.
Voor bepaalde leden baart deze
situatie grote zorgen. Zij vrezen
niet alleen te worden betrokken bij
conflicten die men niet wenst, maar
zijn en in sommige opzichten ooi-
wel terecht bang dat het voldoen
aan al deze verplichtingen ten koste
gaat van de NAVO-bljdrage.
Frankrijk
Dit blies is voor Frankrijk mede
aanleiding geweest zich terug te
trekken uit de militaire organisatie-
de banden met Amerika losser ge
maakt om met meer succes eigen
politieke doeleinden te kunnen be
reiken.
Maar ook de Amerikanen zij»
niet tevreden en wel in het bijzon
der over de te geringe defensie
Inspanning van een aantal Europes-
partners. Zfj menen dat er op con
ventioneel gebied bepaald meer ka
worden gedaan en dat het niet aar
gaat Amerika voor alle moellljkhe
den te laten opdraaien Deze onte
vredenheid wordt in zekere zin noi
versterkt door de onmacht van Eu
ropa om een grotere politieke inte
gratie te bewerkstelligen.
De behandeling van deze „samen
verkings-problemen" wordt hier ni
•fgesloten De sfeer is afdoend'
;eschetst. In een volgend artikel za
nog worden ingegaan op hetgee'
gedaan moet worden dan wel reed.--
is gedaa- om de spanningen te ve -
minderen
