NIEUWE FORMULERING NODIG VAN KERKELIJK BELIJDEN Reglementen voorzien niet in geval van scheuring Priesters willen van celibaat «/I Lutherse boodschap Op Hervormingsdag In verontrusting en verwarring Samenwerking groeit doopsgezinden remonstranten van en Een woord voor vandaag Schuld van 46 miljoen Vaticaan gaat betalen Ambonezenkerk in Middelburg gesloten BEBOEPWGSWERK P WOENSDAG 30 OKTOBER 19i Er zijn mensen die alleen maar de Statenvertaling willen lezen en niet de Nieuwe Vertaling. Dat is hun goed recht, maar ze missen daardoor bepaalde dingen die God hun wil onder wijzen. Neem bijvoorbeeld Romeinen 8. De Statenvertaling zegt in vers 14: „Want zovelen als er door de Geest Gods geleid worden, die zijn kinderen Gods." In de Nieuwe Vertaling lezen we echter: „Want allen, die door de Geest Gods geleid worden, zijn zonen Gods." Paulus gebruikt in dat hoofdstuk twee verschillende woorden: kinderen Gods en zonen Gods. Dat verschil komt in de Staten vertaling niet, maar in de Nieuwe Vertaling wel uit. Paulus heeft daarmee een bedoeling. Paulus wil zeggen dat we door God aangenomen worden als kinderen, maar dat het niet de bedoeling is dat we kinderen blijven. God wil dat we opgroeien, geestelijk volwassen worden. Die groei i* alleen mogelijk als we ons laten leiden door de Heilige Geest, die ons eerst Abbadat is „pappa" leert zeggen, maar ons daarna ook alles leert wat we in ons geeste lijk leven nodig hebben. We lezen vandaag Psalm 119 17-32. Ter gelegenheid van Hervormingsdag hebben de lutherse bisschoppen in Duitsland een boodschap doen uitgaan, waar in zij ingaan op de onrust rond de belijdenis. De deur van deze Ambonezenkerk in de Stromenwijk van Middelburg is door de politie verzegeld na een conflict tussen de Evangelisch Molukse gemeente en een afgescheiden groep, die ook rechten wil laten gelden op dit gebouw dat nog altijd aan het rijk behoort. ROME Het Vaticaan heeft zich bereid verklaard, dividendbelasting te betalen. Hierdoor is een eind geko men aan een strijd tussen de Itali aanse staat en het Vaticaan, die vijf jaar geduurd heeft. Volgens officiële schattingen heeft het Vaticaan ruim 500 miljoen gulden aan Italiaanse aandelen. Particulie ren menen, dat het wel ruim 7500 miljoen moet zijn. Volgens de schatting van de Itali aanse regering heeft het Vaticaan een belastingschuld van 46 miljoen gulden en moet het voortaan 8,6 mil joen per jaar betalen. De dividendbelasting werd in Italië in 1962 ingevoerd. Voor liefdadige instellingen, stichtingen en andere instituten werd een uitzondering ge maakt, maar niet voor het Vaticaan. Het Vaticaan blijft zich overigens op het standpunt stellen dat het cp grond van het concordaat van 1929 niet belastingplichtig is. Daar komt nog bij, dat ook de Verenigde Naties en andere internationale organisaties in Italië en elders vrijgesteld zijn van belasting. Bisschop Beste van Mecklenburg heeft het nieuwe orgel van het oecu menisch centrum in Genève ingewijd. Het orgel is een geschenk van de Oost- duitse kerken. (Van onze kerkredactie) FRANKFORT „Wat vandaag verstaan wordt, moet morgen nieuw gezegd worden om verstaan te worden. De wisseling van de woorden en begrippen hoeft ons niet in de war te brengen. Het is er een teken van dat het geloof in staat is zich ook in wisselende denkvormen uit te drukken". Dat zeggen de Duitse lutherse bisschoppen in hun boodschap „Schrift - belijdenis - leergezag", waarin zij zich bezighouden met de toenemende verwarring en verontrusting onder de Duitse protestanten ten aanzien van het gezag van de belijdenis. De bisschoppen pleiten voor een nieuwe formulering van de belijdenis voor deze tijd. Zorgen „Veel mensen", zo begint hun ver klaring, „binnen en buiten de gemeen te weten het niet meer als het gaat over de belijdenis en de verkondiging van de kerk. Zij verwachten terecht dat de kerk op niet mis te verstane wijze zegt wat zij belijdt en leert. „Sommigen zijn in zorg dat de ver kondiging de kracht om het geloof te wekken verliest, wanneer ze zich in wettisch misverstaan bindt aan de belijdenisformuleringen van vroeger tijden. „Anderen vrezen dat de kerk het haar toebetrouwde evangelie prijsgeeft, wanneer zij het onderwor pen laat zijn aan de voortgaande (Van onze kerkredactie) MIDDELBURG In 1834, het jaar van de Afscheiding, werd de politie te hulp geroepen om te voorkomen dat de afgescheidenen eigen diensten belegden. In 1968 wordt de politie na een scheuring in de Evangelische Molukse Kerk in Middelburg te hulp geroepen om te zorgen dat de afgescheidenen in het kerkgebouw van de oorspronkelijke gemeente ook hun diensten kunnen houden. De politiemaatregelen hebben de Afscheiding echter niet kunnen voorkomen. Zal de politie er wel in slagen om de Molukse Kerk en de afgescheiden groep in vrede naast elkaar te doen leven in één kerkgebouw? Tot nu toe is dat niet gelukt, met het gevolg dat het gebouw is gesloten voor beide groepen. De moeilijkheden in Middelburg begonnen, toen de synode de hulp prediker van Souburg, A. Temmar, overplaatste naar Heerlen. De Ambo nezen kennen wel een presbyteri- aal-synodale kerkorde, maar de plaatselijke gemeenten hebben niet het recht zelfstandig predikanten te beroepen. De predikanten worden van tijd tot tijd overgeplaatst door de synode. De overplaatsingen hadden al veel eerder plaats moeten vinden, maar de overgang van de woonoorden naar woonwijken stelde de Evangelisch Molukse Kerk voor grote problemen. Maar eindelijk kon dan een lijst voor het gehele land worden opgesteld. Toen weigerde hulpprediker Tem mar. SCHORSING Er volgden gesprekken, maar de man bleef bij zijn weigering en uit eindelijk zag de synode geen andere weg dan officiële schorsing. Temmar «tichtte zijn eigen groep. Terwijl de synodale commissie voor de moeilijkheden in Souburg nog volop actief bezig was om een oplossing te vinden, scheidde een kleine groep zich af van de gemeente in Middelburg. Onder leiding van drie „heethoofden" (typering is van een synodelid) vormden zeven ge meenteleden en eigen kerk, die de hulp inriep van hulpprediker Tem mar. Deze groep beroept zich op de re glementen voor het gebruik van kerk- gebouwtjes, die door het rijk zijn ge bouwd en aan de Ambonezen in bruikleen zijn afgestaan. Daarin wordt gezegd: „Als twee gemeenten van het kerkgebouw en van de zalen gebruik maken, zullen de gebruikers •r steeds van uitgaan, dat zij reke- Birg moeten houden met de gerecht vaardigde belangen van de andere medegebruiker." ARTIKEL Hun redenering is: Het rijk heeft deze kerkjes gebouwd voor de gehele Ambonese gemeenschap, dus wij hebben er recht op in die kerk te vergaderen. Dit artikel werd echter opgenomen, omdat buiten Middel burg in een aantal plaatsen inder daad al twee kerken naast elkaar bestaan, de Evangelisch Molukse Kerk en de Protestantse Molukse Kerk. Over het gebruik van gebou wen zijn tussen deze beide kerken nimmer moeilijkheden geweest. De evangelische gemeente van ds. Joh. Lawalata redeneerde echter: De ze groep heeft zich van ons af gescheiden en de hulp ingeroepen van een door ons oneervol ontslagen hulpprediker van buiten Middelburg, waarom zou ze dan recht hebben op het aan ons ter beschikking gestelde kerkje? Bovendien hebben wij op zondag zoveel diensten, dat er geen mogelijkheid is om nog een extra dienst in te passen. De groep van voorganger Temmar riep toen de hulp in van de politie met de mededeling dat er herrie zou komen, als zij niet het recht kreeg ook van het gebouwtje gebruik te maken. POLITIE De politie greep toen in. De jonge commissaris D. van Ooijen beroept zich daarbij op artikel 28 van de po litiewet en zegt: „Wij moeten dus voorkomen dat er moeilijkheden ontstaan en hulp verlenen." Er werd een nieuw slot op de deur gezet en de verschillende groepen werden bij elkaar geroepen voor een bespreking. Volgens een uitspraak journalist van de Provinciaalse Zeeuwse Courant was het daarbij de bedoeling „dat beide partijen in ieder geval een sleutel zouden krijgen", van het commissariaat voor de Am- bonezenzorg. Het conflict kwam op zondag 6 ok tober tot een nieuw hoogtepunt. Ter wijl om vijf uur de gemeente bezig was nieuwe kerkeraadsleden te kie zen, kwam Temmar met de af gescheidenen en Ambonezen uit plaatsen in de omgeving om er een eigen dienst te houden. De commissaris stapte binnen en gaf de aanwezigen opdracht te ver trekken. De mensen weigerden. Een commissie uit de gemeente en de woonwijk maande hen tot rust. Poli tieagenten probeerden enkelen uit de banken te rukken en de kerk uit te sleuren, maar zij kwamen direct weer binnen. Uiteindelijk bleek dat voorganger Temmar onder die omstandigheden geen dienst durfde te leiden. Hij vertrok met zijn mensen. GESLOTEN Na een bespreking tussen de bur gemeester, mr. J. Drijber, de officier van justitie, de commissaris voor Ambonezenzorg en commissaris Van Ooijen werd het besluit genomen de kerk voor beide groepen te sluiten. Op die bijeenkomst van 14 oktober was ook een afvaardiging van de sy node uitgenodigd. Deze uitnodiging werd ontvangen op 12 oktober. De synodeleden waren voor die dag al bezet door een belangrijke vergade ring in Utrecht. Ze zonden een tele gram dat het hun speet dat ze niet konden komen en vroegen om uitstel. Dat werd echter niet verleend. Een grief van de synode is dat zij steeds bij alle beslissingen is gepas seerd, of op zo korte termijn opge roepen werd voor besprekingen dat geen vertegenwoordigers gestuurd konden worden. De synode beroept zich ook op de reglementen, waarin wordt bepaald dat als twee kerken van één gebouw gebruik willen maken, eerst „over eenstemming moet worden bereikt inzake verdeling der gemeenschappe lijke lasten voor kerkonderhoud, ver warming en verlichting." In een brief aan de burgemeester van Middelburg werd geschreven: „Het ingrijpen van de politie heeft zulk een samenspre- king bij voorbaat onmogelijk ge maakt Bovendien beroept de synode zich van commissaris Van Ooijen aan een i in de brief aan de burgemeester op een uitspraak van ds. H. de Boer, nu ambtenaar van het ministerie van cultuur, recreatie en maatschappelijk werk voor de Ambonezenzorg, die gezegd heeft dat „het ingrijpen van de politie voorbarig is geweest." De situatie is nu zo dat niemand gebruik kan maken van dit kerkge bouw. Geen antwoord is nog gegeven op de vraag of de reglementen inder daad zeggen dat iedere groep die zich afscheidt gebruik moet kunnen ma ken van een kerkgebouw dat aan een bepaalde gemeente ter beschikking werd gesteld. Hoe moet ditals een gemeerfte uitenvalt in zes of zeven kerkformaties? En andere vraag is of een ge meente die alle lopende kosten voor een kerkgebouw betaalt dat eigen dom is\gebleven van het rijk be paalde rechten kan laten gelden, ook al zijn die niet omschreven in het bestaande reglement. Commissaris Van Ooijen zei dat de gemeentelijke overheid van Middel burg zich welbewust is van het feit dat van de zijde van het synodaal bestuur het kerkelijk recht wordt ge hanteerd en dat de overheid nu een maal met de wereldlijke wetgeving heeft te maken. De kortsluiting tussen „kerkelijk recht" en „wereldlijke wetgeving" resulteert in Middelburg in een gesloten kerkgebouw. Het ziet ernaar wisseling van uitleggingen van de meest verschillende aard. „Wij delen als bisschoppen deze zorgen. De bestrijding is de blijvende begeleidster van het geloof. Er is moed voor nodig om in de bestrijdin gen geduld te oefenen. Daar hebben wij allemaal de hulp van elkaar voor nodig." De bisschoppen schrijven dan, dat de belijdenis het historisch antwoord van de mens is op Gods handelen. Daarom is er een grote veelvormig heid in belijden, maar toch daarin een eenheid. Die eenheid „is gegrond in dat, wat God in Jezus Christus aan de wereld en voor de wereld gedaan heeft, zoals de hele Schrift van Oude en Nieuwe Testament ervan getuigt. In het luisteren naar de Schrift vertrouwt de kerk erop, dat God zelf haar door zijn Geest samenbrengt uit de verscheurdheid en bewaart in de eenheid van het geloof in Jezus Christus." Wegivijzers „Wij weten, hoe zwaar het vandaag velen valt ook hen, die graag christen zouden willen zijn om in te stemmen met de belijdenisformu lering van vroeger tijden. Maar toch mogen wij de ons door de vaderen overgeleverde belijdenissen niet van ons afschuiven." De bisschoppen noemen de klassie ke belijdenisgeschriften uitdrukking van de eenheid van de kerk over de tijden heen. „Recht verstaan zijn ze een hulp voor het ons opgedragen belijden. Vooral herinneren ze er voortdurend aan, dat het geloof van het christendom ruimer en rijker is dan de enkeling telkens in zijn persoonlijke belijdenis in staat is te formuleren." „Maar zij maken geen aanspraak op gezag voor zichzelf, maar willen voor alle christenen wegwijzers zijn naar het centrum van de in de Schrift betuigde openbaring Gods in Jezus Christus. Vooral de centrale boodschap van rechtvaardiging en verzoening blijft voor het hele christendom beslissend, hoezeer wij ons ook moeite moeten geven, die op de juiste wijze in de taal van onze tijd te vertalen." Stukiverk „De belijdenissen van de vaderen roepen in telkens nieuwe historische situaties tot nieuw belijden op. Een louter reciteren van de belijde nisgeschriften is niet genoeg. Iedere belijdenis blijft stukwerk en kan misverstaan worden. Desondanks wordt van ons het waagstuk van het actueel belijden gevraagd. „De fronten, waaraan het christe lijk geloof vandaag bedreigd en bestreden wordt, zijn voor een deel al duidelijk zichtbaar. Op andere plaatsen is de diepte van de bedrei ging nog niet duidelijk vast te stel len. „Vandaag is het zaak, de belijdenis in de barmhartigheid Gods in Jezus Christus nieuw en nauwkeurig uit te spreken tegenover het theoretisch en van een dogmatisch geproclameerd immanentie-denken, dat de waar neembare wereld tot de enige werke lijkheid verklaart; Tegenover het theoretisch en praktisch atheïsme, dat de wereld en de mensen met zichzelf alleen laat en ze berooft van hun „tegenover"; tegenover alle wanhopige of arro gante pogingen, zichzelf te rechtvaar digen en de werkelijkheid van zonde en vergeving te vergeten; tegenover een institutionalisme ook in de kerk dat de voorlopig heid van alle aardse instituten loo chent; tegenover alle passiviteit van christenen, die niet willen verstaan dat het geloof de verantwoordelijke dienst aan de wereld insluit; tegenover een kerkelijk activisme, dat in een nieuwe vorm van werkge- rechtigheid dreigt te vervallen. Wereldwijd Vervolgens gaan de bisschoppen in op de plicht van de kerk om te wa ken over haar leer. Alle leden van de kerk dragen deze verantwoordelijk heid. Maar de bisschoppen waarschu wen er tegelijk voor. dat daarbij de wereldwijde oecumenische horizont en de katholiciteit van de kerk niet mag worden vergeten. „Zelfs in het polemisch worstelen om het beter herkennen van de ene waarheid moet ieder merken, dat het gaat om het ganse christendom en dat het ons niet om confessionel/' zelfhandhaving te doen is." |J7 De bisschoppen en de synodes moe^, ten ervoor zorgen, dat noch leerwet ticisme noch willekeur het handele^ van de kerk bepalen. j~ De theologen moeten bedenken da de gemeente de theologie nodig heefj| j maar dat ook omgekeerd het theold gisch onderzoek niet verricht karn worden zonder de gemeente en haa belijdenis. De predikanten en ouderling! moeten zich ervan bewust zijn, d; het tot de gave en opgave van ell christen behoort, de leer van de kei voor vervalsing te behoeden en getuigen van zijn Heer. „De verantwoordelijkheid voor leer wordt dan waargenomen, als een concrete situatie de belijdei nieuw uitgesproken wordt. Daaroi moedigen wij allen aan, die veranj woordelijkheid dragen voor belijd! nis en leer van de kerk, om intensii te werken aan een nieuwe formuli ring van de belijdenis van de kerkj Vergeving 0( Tenslotte schrijven de bisschoppe dat niemand Jezus Christus belijd! ÜP kan voor de wereld, die niet tegeli, n God weet te bidden om vergevi# 1 van zijn eigen schuld en weet te dai £r ken voor de ervaring van Gods goe<tbr heid en barmhartigheid. „De poging, om trouw aan de beli 1 denis te zijn, leidt vaak tot starhe Lr, en kleinzieligheid. De poging o c 1 nieuw te belijden, doet gemakkeli üc vervallen in verkeerde willekeuri lel' toegeeflijkheid. !r ête Wij blijven voor beide dwaa tiw< wegen bewaard, als wij in d»ri gehele volheid van de belijden blijven, waarin zich de belijdeni^ van schuld en de lof Gods vei aai binden". NOORDWIJKERHOUT Rooms-katholieke priesters in Nederland willen het recht heb ben om te trouwen. Hun 130 ver tegenwoordigers spraken dit gisteren uit tijdens het priester- beraad met het episcopaat. Kar dinaal Alfrink beloofde hen na mens de bisschoppen dat zij in Rome en bij hun collega-bis schoppen in de wereld zullen gaan pleiten voor het gehuwde priesterschap. Hoewel 73 priesters eigenlijk veel verder hadden willen gaan, namen zij met de 72 anderen die stemden toch de volgende motie aan: „Het priesterberaad in Noordwij- kerhout bijeen, bezorgd over de toe komst van de kerk, spreekt als zijn overtuiging uit, dat het voor de Ne derlandse kerkprovincie waardevol zou zijn, indien naast het uit persoonlijke inspiratie gekozen onge huwde priesterschap, ruimte zou kunnen worden gevonden voor het geven van het priesterschap ook aan gehuwden." Kardinaal Alfrink antwoordde daarop namens het episcopaat: „De bisschoppen zijn ten aanzien van de motie bereid getuigenis af te leggen uit dat een diepgaande bespreking over deze kwestie nodig zal zijn om dergelijke conflicten in de toekomst elders te vermijden en in Middelburg op te lossen. .ken voor hun bisschoppen-collega's voor Rome. Zij zullen alles in werk stellen de in de motie ui gesproken ruimte te doen verwezer lijken in overleg met de Nederland geloofsgemeenschap, onder ande gepresenteerd in het Nederlam pastoraal concilie, rekening houdei met de resultaten van de desbetre fende priesterenquête en in menspraak met de collega's in bisschoppenambt en met de heili stoel." De priesters namen nog een tweei motie aan. Daarin vroegen zij episcopaat priesters die in het huw lijk wensen te treden, maar op groi van hun feitelijke, pastorale inste^Qj ling en bekwaamheid zeer geschil zijn voor het pastorale werk ruii- gelegenheid te bieden om pastora'd®r werkzaam te zijn. Ook de pastorale ervaring met jongste encycliek Humanae Vit UTRECHT Er wordt lang zamerhand op zoveel plaatsen samengewerkt tussen doops gezinde en remonstrantse ge meenten, dat het dagelijks be stuur van de Doopsgezinde Broe derschap en de commissie tot de zaken der Remonstrantse Broe derschap besloten hebben, om hierover in februari een geza menlijke vergadering te hebben. Hierover schrijft dr. J van Goud oever, secretaris van de commissie tot de zaken in het Remonstrants Weekblad: ..Lane niet overal wordt er samengewerkt. Dat kan ook niet. Bovendien. beide geloofsge meenschappen werken plaatselijk ook met andere kerken en geloofsge meenschappen samen, zoals met de Nederlandse Protestantenbond, de Lutherse kerk, de baptisten en de Hervormde Kerk. Geen van beide geloofsge- meenschappen wil deze samenwer king forceren, cok niet exclusief ma ken. Ze kan op zijn best een bijdrage aan de oecumene zijn. Maar er valt natuurlijk wel heel wat te regelen: op diako- naal-maatschappelijk gebied, op het gebied van jeugdwerk en vor mingswerk. Ook naar binnen: de wijkhoofden. En internationaal: het werelddiakonaat. In beide geloofsgemeenschappen zijn de gemeenten nogal autonoom, in de doopsgezinde traditie nog veel sterker. De samenwerking moet dus ook van onderop gevoed worden. Over fusie spreken wij helemaal niet. dit zou de samenwerking verstarren. Bovendien krijgen we er dan in Nederland nieuwe geloofsge meenschappen bij." kwam ter sprake. Vrijwel al priesters getuigden dat de inhoiT*i: van de encycliek niet het zwaaif^be woog bij de meeste gelovigen. Zij herkennen zich nauwelijks de leer van dit stuk. De moeilijkhjt den liggen op het punt van het gez in de kerk. Dit heeft, menen zij, ni alleen in de hoogste leiding scha<ors^ geleden, maar die schade werkt do£rdt in de omgang van de priesters met gelovigen. Overigens had kardinaal Alfrin toen hij in de ochtendvergaderii or enige informatie verstrekte over a verhouding met Rome, al meegedecH uit betrouwbare bron te weten dat geen encycliek over het gezag is verwachten. Het h >edl j isin ór d ekt d. NED. HERV. KERK Beroepen te De Wilp: D. W. A Winkel, hulppred. te Roderwolde Halle (toez.): J. Ribbing te (Gld.); te Drogeham (toez.): G. Ree te Aalsum, c.a.; te Hijkersmilt c.a.: J. L. Keyzer te Nieuwe Venne Abbenes (wijkgem. 2). Aangenomen naar Brandwijk: kaï A. Talsma te Den Haag, die bedanhb- dl voor Streefkerk, voor Langerak bez den De Lek, voor Den Bommel, vi Nieuw Beijerland, voor Schelluinen voor Besoyen; naar Vreeswijk (toe buitengem. wijkgem. in wording) Gijsbers te Hoogersmilde; de benoeic' t. bijst. in het pastoraat te Eelde W. Cazemier, as. em. pred. te W vega. Bedankt voor Waddinxveen (vac. Tijdens het gesprek over het celibaat viel gisteren in het priesterberaad te Noordwijker- hout ook de naam van Jos Vrij burg. Deze studentenpastoor in Amsterdam heeft zich verloofd, maar de Nederlandse bisschop pen bericht norman', zijn pasto rale werk te willen blijven voort zetten. Verwelius): B. M. Meijndert te WcfTpV denberg. iuct GEREF. KERKEN Beroepen te Baarn: P. C. v. d V merl te Aalten; te Ridderkerk: H. A. Sti1 renburg te Wolvega. Aangenomen naar Varsseveld: Nawijn te Zierikzee. Beroepbaarstelling: kand. G. i.i der, Olympiaplein 9 bov.. Amsterda: GEREF. KERKEN (vrfjgem.) Beroepen te Oosterwolde-Smi Joh. de Wal hulppred. te Mildam. pred. te Ermelo; te Haamse (2e pre Pl-R- Timmerman te Bunsrhote Spakenburg; te Zutphen: H. J. Ve huizen te Noordbergum. GEREF. GEMEENTEN Beroepen te Stolwijk en Berkenwc de: A. W. Verhoef te Barneveld. de rhui we inin )e i [erm - b( Een bui i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 2