SITUATIE EMS MOEILIJK Gastenboek Powell bedreigt Heath's positie Dikkers NV uit Hengelo in buitenlandse handen Zwolsman akkoord met plannen Wijze mannenJViet hopeloos iJ IN ZUID-AMERIKA I LAAIT ONRUST OP DRIE FUSIES Pijpleiding Toekomst kweekschool omringd met vragen Kekkonen oneens met politiek van Sowjetunie HET IMIEUWE "WAERDYE-KLAAR-BÈ-JE" SPAARPLAN BIEDT NAAST DE GEWONE VOORDELEN DE VOLGENDE EXCLUSIEVE PLUSPUNTEN: "DE WAERDYE KLAAR-BÈ-JE" Betogingen in Brazilië 3 Amsterdamse 3 aanrander slaat 5 opnieuw toe ODSDIENST AAT DOOR de matras waarop u werkelijk uitrust Chef Westduitse geheime dienst pleegt zelfmoord 7 DONDERDAG 10 OKTOBER 1968 er" 99 Dr. G. M. J. Veldkamp W. A. de Jonge Cu» Deelname in de Waerdije-pot van nu reeds I meer dan honderd en tien miljoen gulden, belegd in Robeco-aandelen. Robeco bezit zelf meer dan tweeduizend miljoen gulden belegd in vijfhonderd wereldondernemingen. In de jaren 1963-1964-1965-1966 daalde de waarde van de meeste groeifondsen en funds geleidelijk met 30 40%. De Waerdije-fractie met slechts 8%. Sinds december 1966 steeg de waarde van het vermogen van onze polishouders per polis met ruim 37%. Bij vooroverlijden wordt een MINIMUM gul densuitkering gegarandeerd. Bij koersstijgingen profiteren de erigenamen bovendien door ons unieke systeem van deze koersstijgingen en is de uitkering dus hoger. Uw eigen vertrouwde assurantiebemiddelaar weet er alles van. ;rio de janeiro/lima verschillende plaatsen in de .paziliaanse staat Rio de Janeiro ►|jn onlusten uitgebroken. In Rio »|lf zijn drie lijken van ver- 'loorde mensen gevonden. Ze ((ierven aan schotwonden. 'De dagbladen schrijven dat de 'innen zyn vermoord door een ge- 'im politiecommando. De politie 'Ikent dat. 'Er zijn dit jaar in totaal ai 130 'ken van vermoorde personen in 'ie staat gevonden. »De Peruviaanse regering heeft alle tnerikaanse olie-installaties genaast. olievelden zijn door militairen in de junta bezet. De naasting was van de redenen van de miltairen president Belaunde af te zetten, lat hij weigerde de installaties te ionaliseren. AMSTERDAM Gisteravond is I 27-jarig meisje door een onbe- hde man aangerand. Voorbijgan- rs kwamen op het gegil van het lisje af, waarop de aanrapder op [vlucht sloeg. Volgens de politie is het dezelfde ln. die tot nu toe reeds rijf aan- idingen in twee weken tijd heeft ;gd. M, busje] Werl oeru nie\ JEN HAAG De beloodsing van iepen op het Noordzeekanaai gaat ■maal door. Staatssecretaris Van (marine) deelt dat mee in ant- ord op vragen van de Tweede- merleden Vonhoff en Koudijs l.) gearresteerde loodsen zijn na 'hoord te zijn weer in vrijheid teld. AMSTERDAM Met de arrestatie een 47-jarige loods uit IJmuiden nu in totaal 24 loodsen aange- 'den, die er van worden verdacht Jlteins van schepen meer sleep- othulp te 'nebben geadviseerd, dan Werkelijkheid nodig was. man zal met twee andere colle- die gistermorgen werden gear ceerd, vanmiddag worden voorge- d voor de Haarlemse officier van itltie. Venezuela heeft de diplomatieke betrekkingen met de junta verbroken. President Leoni maakte bekend, dat zijn land in Belaunde de enige wet tige president ziet. In Mexico is de onrust nog steeds niet verminderd, hoewel er in Mexico City geruchten de ronde doen, dat de studenten met de regering gaan pra ten. Er zou vannacht zelfs al een officiële bijeenkomst zyn gehouden. (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG De raad van commissarissen van de Exploitatie Maatschappij Scheveïiingen is geheel akkoord gegaan met de voor- stellen, die de commissie-van-vijf heeft gedaan. De commissie heeft rich de laatste maanden diepgaand beraden over de toekomst en de structuur van het nog steeds groeiende EMS-concern. De commissie bestond uit de heren dr. G. M. J. Veldkamp, oud-minister van sociale zaken, dr. W. H. van den Berge, oud- staatssecretaris van financiën, W. A. de Jonge, oud-vice-presi- dent van Philips, A. Jiskoot, fir mant van Pierson, en de advo caat mr. A. E. J. Nysingh. Een belangrijk punt van beraad was de onderlinge schuldverhouding EMS Zwolsmangroep N.V.. De commissie kwam tot de conclusie dat belangrijke posten die ten laste van de Zwolsmangroep N.V. zijn ge komen, veeleer bij de EMS thuis hoorden. Een verklaring hiervoor ziet zij in de algemene instelling van de heer Zwolsman, zyn identificering met de EMS en zijn pogingen om de aldaar gerezen moeilijkheden te overwinnen. Compromis De commissie stelde voor dat de kwestie van de schuldafdoening door twee mensen zou worden geregeld door middel van een compromis. De EMS wees de heer De Jonge aan, na advies te hebben ingewonnen bij de Vereeniging voor den effectenhan del, en de Zwolsmangroep dr. Veld kamp. Dit tweemanschap adviseert nu het volgende: De Zwolsmangroep heeft de oor spronkelijke door haar ingediende vordering van ƒ40 miljoen tot ƒ30 miljoen teruggebracht. De raad van bestuur van de EMS heeft laten we ten dat naar zijn mening 20 miljoen voor toewijzing in aanmerking komt. Daarna heeft de Zwolsmangroep na drukkelijk afstand gedaan van het geen zij meer zou kunnen vorderen dan 16,5 miljoen. Besloten is nu het door EMS aan de Zwolsmangroep verschuldigde bedrag vast te stellen op 16,5 miljoen. Moeilijk ln haar rapport komt de commissie nog tot enkele andere Interessante uitspraken. De situatie bjj de EMS is wel uitermate moeilUk, maar niet uitzichtloos. Wanneer aan een aantal voorwaarden kan worden voldaan, moet het mogelijk zjjn de neerwaart se beweging tot staan te brengen en een nieuwe ontwikkeling in gang te setten. Mede gelet op het groter aantal concurrenten op de markt van onroe rende goederen zal deze ontwikkeling langzaam verlopen, maar wanneer men let op de mogelijkheden, die er op ruimtelijk gebied nog zijn, moet het voor een bedrijf als de EMS, mits goed geleid en een aantal fouten uit het verleden vermijdend, mogelijk zijn een passende plaats op de markt in te nemen. Voor een nieuwe start zal aan twee voorwaarden moeten worden voldaan: alle gevolgen van de onderlinge ver vlechting EMS-Zwolsman zullen te niet moeten worden gedaan en boven dien zal de liquiditeit voor de toe komst verzekerd dienen te zijn. De leden van de raad van be stuur, drs. A. H. Langeraar en jhr. M. R. van Lennep, op wiens ont slag wordt aangedrongen, hebben het jaarverslag over 1967 niet ge tekend. In het verslag zelf staat hier over dat de heren op de desbetref fende vergadering niet aanwezig waren, drs. Langeraar wegens ziek te en de heer Van Lennep sonder motivering. Het EMS-concem heeft in het af gelopen jaar een winst geboekt van 233.000 tegen een verlies van 1,27 miljoen in 1966. De exploi taties, zowel van de horecabedrij ven als van onroerend goed, had den. evenals in 1966, een bevredi gend verloop. Vorig jaar was het eindresultaat aanzienlijk hoger on der meer door de gunstige weers omstandigheden. Het saldo van de horecabedrijven steeg van 1,26 tot 3,9 miljoen in 1967. De ver koop van het belang in het Parijse hotel Continental in de loop van dit jaar heeft de financiële po sitie verder verbeterd, aldus het jaarverslag. Door de verdere kostenstijgingen en de weersomstandigheden zal het resultaat van de horecabedrijven dit jaar echter aanzienlijk lager *ijn dan in 1967. Luns: bombardementen Vietnam niet in VN DEN HAAG Minuter Lun» is niet bereid het al dan niet staken van de Amerikaanse bombardemen ten op Noord-Vietnam in de Algeme ne Vergadering van de VN aan de orde te stellen. Hij zegt dat in ant woord op vragen van het paci fistisch- socialistische kamerlid Van der Spek. AMSTERDAM Op de inmid dels flink uitgroeiende lijst van fusies van de laatste maanden, zijn gisteren opnieuw een aantal namen bijgeschreven. Twee buitenlandse on dernemingen krijgen een meerder heidsbelang in het kapitaal van G. Dikkers Co N.V. in Hengelo, de Curagaoschc Handel-Maatschappij bracht een bod uit op het Zuid-Afri- kaanseh Handelshuis en de Neder landse Melk Unie heeft een bod ge daan op De Vooruitgang in Wouden berg. De buitenlandse appendage-onder nemingen Rockwell Manufacturing Cy. uit de VS en Serck Ltd. uit Enge land verwerven een meerderheidsbe lang in Dikkers en Co. door uitgifte van nieuwe aandelen. Er wordt dus geen bod uitgebracht. Er worden 7.000 gewone aandelen Dikkers uitge geven tegen een koers van 200 pro cent aan Rockwell Audco S.A. (RASA) in Genève, een dochteronder neming van de Britse en Ameri kaanse vennootschap. Rockwell en Serck hadden in 1967 een gezamenlijke omzet van 250 mil joen dollar. De maatschappijen, sa men ruim 15.000 man personeel, fa briceren o.a. een gespecialiseerd as sortiment appendages (inrichtingen voor bediening en controle en veilig heid), die een uitgebreide industriële toepassing vinden in atoom- en ther mische krachtcentrales, de petroleum en petrochemische industrie, etc. Dikkers, ruim 1.200 man personeel, meent dat de associatie met RASA de beste vooruitzichten biedt voor een verdere ontplooiing. Een fusie op een gnheel ander ge bied is die tussen de sterk internatio naal gerichte handelshuizen Cura- gaosche Handel-Maatschappij en Zuid-Afrikaansch Handelshuis. Aan deelhouders Z.A. Handelshuis is aan geboden 1.000 aandelen in te wisse len tegen 700 niet royeerbare certi ficaten Curagaosche. Dit laatste han delshuis is vooral actief in centraal en Zuid-Amerika en het eerste voorna melijk in Oost- en West-Afrika. De vennootschappen bewegen zich op het terrein van handel en in dustrie. Zij handelen in letterlijk al les. De resultaten van de handelshui zen liggen dit jaar iets boven die van 1967. Verwacht wordt dat de Cura- gaosche (3.000 werknemers) een onver anderd dividend van 15 procent uit keert en ZAH (600 man personeel) een dividend van 8 procent. De Nederlandse Melk Unie heeft een bod van 203 procent ultbebracbt op de roomboterfabriek De Vooruit gang. Deze melkfabriek, met vijftig man personeel, bereidt hoofdzakelijk melkpoeder en boter. De Vooruitgang werkt al enige tijd als toeleve ringsbedrijf voor de NMU. De NMU werd begin dit jaar overgenomen door de Coöperatieve Melkcentrale in Den Haag. BONN De plaatsvervangend chef van de Westduitse geheime dienst, generaal Horst Wendtland, heeft zich van het leven beroofd. Hij heeft zich dinsdagnacht in zijn kan toor doodgeschoten. Intussen heeft de geheime dienst een lid van de staf van het centrum voor kernonderzoek in Karlsruhe ge arresteerd. De man wordt er van ver dacht voor een Oostduttse spiona- ge-organisatie te hebben gewerkt QUEBEC De regering van de Franstalige Canadese provincie Que bec wil dat Canada een republiek binnen het Britse Gemenebest wordt. In een werkdocument, dat onder de volksvertegenwoordigers van de pro vincie is verspreid, zegt de regering, dat Canada een unie van twee volken moet worden. Het document, dat be oogt de grondwet te wijzigen, is aan geboden aan premier Trudeau. Na het succes van de eerste is gisteren de tweede Theodorakis langspeelplaat, die Vrijheid of Dood heet, uitgekomen. Er worden zeven liederen op gezongen, alle gecom poneerd en gedicht na de Griekse staatsgreep van april 1967. Zange res is Christina Cünne, die hier met de platenhoes poseert. (Vervolg van pag. 1) vangen en dus minder havengeld. Ook de inkomsten uit de saheepsbe- voorrading, sdheepsreparatie, sleep diensten enz. zouden teruglopen. Antwerpen kwam op een gegeven moment met het voorstel, een belas ting op elke ton via de leiding aan gevoerde olie te heffen. Maar daar mee is' de regering niet akkoord ge gaan. Voor Rotterdam levert de leiding voordeel op, omdat de overslag van olie met vele miljoenen tonnen per jaar zal toenemen. Gevolg is een stijging van het havengeld en een versteviging van de positie als eer ste haven ter wereld. Havendirecteur ir. F. Postma heeft de leiding voor Antwerpen zelf al tijd een moeilijke kwestie gevonden, omdat hij zich de situatie van sche pen Delwaide zo goed kon voorstel len. Rotterdam heeft op vele punten een grote voorsprong en zou die met de olieaanvoer nu nog versterken. En Antwerpen zit nu eenmaal met het probleem dat de haven niet kan worden aangelopen door tankers groter dan 80.000 ton; de bevaar baarheid van de Westerschelde laat dat niet toe. Antwerpen kan echter niet achter blijven om ook te gaan profiteren van de goedkopere olie-aanvoer met tankers van 200.000 ton en meer. De transportprijs per ton olie mef deze schepen ligt enkele guldens onder die van tankers tot 100.000 ton. De buisleiding wordt bekostigd door Petrofina, Esso en BP zelf. De aanleg van de 100 kilometer lange leiding zal ongeveer anderhalf jaar duren. De totale jaarcapaciteit zal 20 miljoen ton zijn. De kosten zijn geraamd op 72 miljoen gulden. Rotterdam beschikt reeds over di verse pijpleidingprojecten, o.a. naar het Roergebied en naar Amsterdam (voor de raffinaderij van Mobil Oil). In ons gastenboek van vandaag ia het woord aan mr. T. A. van Dijken, ainda vele jaren voorzitter van de Bond van protestants-christelijke opleidingsscholen. Mr. Van Dijken heeft van 1926 af ook nauwe relaties met de wetgeving op het gebied van het lager onderwijs. Reeds als referendaris bij de Raad van State (van 1926 tot 1933) nam hij deel aan de vorming van de jurispru- dentie van de l.o.-wet 1920; hij was toen (op jeugdige leeftijd) lid van de Staatscommissie-Rutgers tot herzie ning van deze wet. Als lid van de Tweede Kamer (1933 1946) had hy grote invloed op de wetgeving betref fende het lager onderwijs. Gedurende zijn lidmaatschap van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland bespeurde men zijn invloed op de jurisprudentie van dit college over de l.o.-wet 1920. Als voorzitter van de commissie van beroep en van de commissie voor de gewone ge schillen voor de bij de Schoolraad aangesloten bijzondere christelijke scholen voor l.o. ia hij nauw betrokken bij de rechtspositie van de onderwijzers bij een zeer groot deel van het bijzonder christelijk onderwijs. DE Bond van protestants-christelijke opleidingsscholen, opgericht in 1914 te Utrecht, heeft in 54 jaar een betrekkelijk rustig bestaan geleid tot 1952. In dat jaar werd namelijk het kweek- schoolonderwijs opnieuw geregeld en wel bij een afzonderlijke wet, die een drastische reorganisatie inhield. Die kweekschool maakte korte metten met de bestaande opleiding van vier jaren en ze sloopte tevens de aparte avondcursussen voor de hoofd akte, die voor vele onderwijzer* maar moeilijk te nemen barrières waren gebleken. De wet van 1952 heeft de cursus in drie fasen verdeeld: de eerste leerkring, bestaande uit twee leerjaren, die een voorbereiding waren op het eigenlijke beroepsonderwijs, de tweede leerkring eveneens van twee jaren en afgesloten met het onderwijzersexamen, en ten slotte de derde leerkring van één jaar, eveneens afgesloten met een examen, waardoor men de akte van volledig bevoegd onderwijzer verwierf, de oude hoofdakte dus. Nu heeft de Mammoetwet, die het hele onderwijs tussen kleuterschool en universiteit regelt, ook de kweekschool niet ongemoeid gelaten, en die ingepast onder het hoofdstuk beroepsonderwijs. INGRIJPENDE VERANDERINGEN Met ingang van 1 augustus van dit jaar immers zijn er door de Mammoetwet twee ingrijpende veranderingen opgetreden. De eerste leer kring is met ingang van die datum namelijk een allround havo-afdeling geworden en is dus niet langer onderdeel van de kweekschool als beroeps- school. En vervolgens zal zodra de nieuwe lerarenopleiding gestart is de kweekschool alleen nog opleiden voor functies bij het basisonderwijs. De huidige eerste leerkring maakt derhalve geen deel meer uit van de beroepsopleiding. Dat houdt in, dat alles wat in de huidige eerste leerkring aan beroepsonderwijs werd gedaan, verschoven moet worden naar de laatste drie jaren. Dat houdt bepaald een verzwaring van de studie in. En dan ligt bovendien nog in het verschiet, dat de aanstaande wettelijke regeling van het basisonderwijs ook geen lichte eisen zal stellen aan de toekomstige onderwijzersopleiding. Hoe die door de Mammoetwet voorgeschreven constructie in de praktijk zal uitvallen is nog moeilijk te beoordelen. Zeker is, dat de kweekschool twee leerjaren gaat missen, wat moeilijkheden kan geven, ook al krijgt zij daarvoor de havo-afdeling in de plaats. Vervolgens kan men verwach ten, dat zij die de basisschool niet als het eindpunt van hun carrière zien, maar meer voelen voor lavo en mavo, voortaan niet meer naar de kweekschool zullen gaan, maar naar die opleidingsinstituten voor leraren, die voor een voor die scholen vereiste derdegraads bevoegdheid opleiden. De toekomst van de kweekschool is omringd met vragen, ook al moeten we ook oog hebben voor de winstpunten; een en ander klinkt nu wel vrij somber, maar onderwijskundig tekenen zich nu eenmaal winst en verlies af. De docenten bij de kweekscholen zullen zich namelijk helemaal kunnen instellen op de belangen van het basisonderwijs en de kweekscholen zullen slechts bezocht worden door jongelui die hun werkelijke taak ook bij de basisschool zien. Maar volkomen legitiem zijn vragen als: zullen er voldoende gegadigden blijven voor de onderwijzersopleiding, nu men met een zelfde vooropleiding ook rechtstreeks naar de lerarenopleiding kan gaan, met misschien qen hogere honorering in het vooruitzicht? Zal de opleiding zich ongerept kunnen handhaven? Zullen de kweekscholen straks niet genoodzaakt zijn vele part-time leraren aan te trekken van het vwo en het havo? Die leraren kunnen hun vak uitstekend beheersen, maar ze zullen minder passen op een beroepsschool, die de kweekschool toch is, waar het gehele onderwijs doortrokken moet zijn van de didactiek. AFGLIJDEN VOORKOMEN Op die vragen is thans nog moeilijk een antwoord te formulerep, maar de problemen moeten duidelijk worden onderkend om afglijding van het kweekschoolonderwijs in een verkeerde richting te voorkomen. Zo'n verkeerde richting zou ln het algemeen kunnen zijn het deelnemen van kweekscholen aan scholengemeenschappen vwo-havo. Afgezien nog van het feit, dat onderwijskundige integratie van beroepsonderwijs en algemeen onderwijs nauwelijks ter sprake kan komen (en dat is toch de zin van een scholengemeenschap), kan daardoor het zeer eigen karakter van de kweekschool gemakkelijk in gevaar komen. Beter zou m.i. zeker zijn ccn verbinding niet de opleiding voor 3e- graadsleraren, nog afgezien van het feit dat het aanbeveling zou verdienen het aantal bevoegdheidsgraden terug te brengen van drie tot twee. Het zou in het kader van dit artikel te vér voeren op deze zaak nader in te gaan. Een eveneens overwogen betrekking met de opleidingsscholen voor kleuterleidsters kan in de praktijk slechts gerealiseerd worden in plaatsen, waar zowel een opleidingsschool voor onderwijzers als een voor kleuter leidsters aanwezig is. Onze bond heeft het halve eeuwfeest al vier jaar achter de rug. De statuten zijn onlangs zo gewijzigd, dat ook de opleidingsscholen voor kleuterleidsters zich kunnèn aansluiten. Bundeling van krachten Is een gebiedende eis. Dat geldt voor het gehele prot.-chr. onderwijs, waarvan het opleidingsonderwijs een zeer wezenlijk onderdeel vormt. Onze bond staat dan ook volledig achter de nieuwe organisatie van het prot.-chr, onderwijs. PARTIJCONGRES BRITSE CONSERVATIEVEN BLACKPOOL Reeds op de eerste dag van het congres van de Britse conservatieven in Blackpool wordt de positie van partijleider Edward Heath be dreigd. Er is eert motie tegen zijn leiding ingediend. Ook de opinie-onderzoeken zijn een aanleiding tot de veronderstelling dat een felle strijd om de partijleiding op komst is. Hadden de conservatlevrn vorige maand nog een voorsprong van 28 proeent op de socialisten, nu is die voorsprong verminderd tot ze ven procent. Veel conservatieven wijten die te ruggang aan Heath, die er nog steeds niet in geslaagd is zijn persoonlijk stempel op de partij te drukken. Het grootste gevaar voor de positie van Heath komt echter van de kant van de ultra-rechtse fascist Enoch Po well, die enkele maanden geleden uit het partijbestuur werd gestoten van wege zijn opmerkingen over de im migratie. Powell had toen veel succes, zelfs onder de arbeiders. Sinds die tijd reist hij stad en land af om de mensen achter zich te krijgen. KLEURLINGEN Powell pleit ondermeer voor stop zetting van immigratie van kleurlin gen uit het Gemenebest Vandaag zal hij daarover een grote rede uitspre ken. Heath zelf heeft gisteren niet gesproken. Het is bij de conservatie ven de gewoonte, dat de partijleider pas aan het eind van de conventie spreekt. De leider van de conservatieve jeugdorganisatie, Holland, heeft laten weten, dat zijn organisatie Heath niet meer steunt. Wilson somber over gesprek met Smith GIBRALTAR De Britse premier Wilson Is somber gesteld over de on derhandelingen met de Rhodesische premier Ian Smith. Er zijn tot nu toe geen tekenen, die er op wijzen dat Rhodesië van standpunt is veranderd. HELSINKI De Russische premier Kosygin is er niet in ge slaagd president Kekkonen van Finland over te halen de Sowjet unie te steunen inzake Tsjecho- glowalqje. Finland blijft op het standpunt staan dat Rusland lijn troepen uit dat land moet terug trekken. Na de besprekingen. Kosygin is In middels al ueer In Moikou terugge keerd van zijn „vistoohtjen> is een communiqué uitgegeven, waarin werd gesproken van „openhartige" onder handelingen. Wat in communistisch jargon betekent. dat er me ningsverschillen aan de dag sijn ga treden. Kosygin heeft Kekkonen nog eens duidelijk gewezen op het vriendschapsverdrag tussen beide landen. Krachtens dit verdrag heeft Rusland het recht militair in Finland in te grijpen, als Moskou dat nodig acht. De laatste tijd verschijnen er in de Russische kranten herhaaldelijk be richten over het gevaar van het „Westduitse revanchisme", dat zijn „klauwen" naar Finland zou uitste ken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 7