HET PISTOOL VAN BE
China
is
ook
nog
OPINIE
PvdA en KVP
zorgden goed
voor Aarden
ACHTER ALLERLEI SCHERMEN
DE PPR ONTLEED
T v-kerkdienst
uit Den Haag
Vrouwen in
opmars
ZATERDAG 5 OKTOBER 1961
In dit boek komt een keer nen dat deze roman door-
of drie het woord „christen- drenkt is van haat, speciaal
honden" voor. Zo'n uitdruk- tegen christenen of wie daar-
king klinkt als een pistool- voor willen doorgaan, vergist
schot. Wie evenwel zou me- zich.
Kans en buitenkans
ALLEN kennen we de gevallen waarin de predikant op
de kansel zegt, dat van hem de aanbeveling van een
bepaalde collecte is gevraagd, maar dat hij die aanbeve
ling niet wenst te geven omdat het doel van de collecte
zozeer voor zichzelf spreekt.
Natuurlijk komt ook dat op een aanbeveling neer, en naar
de ervaring leert zelfs op een doeltreffende.
Ik heb me afgevraagd, of ik, hoezeer geen predikant zijn-j
de, gevolg zou geven aan mijn aanvankelijk voornemen,
een aanbeveling neer te schrijven voor de Uniecollecte
die volgende week in ons land gehouden gaat worden.
Dat immers is nu een collecte waarvoor elke aanbeveling
overbodig behoorde te zijn. En dat is ze in feite ook.
Wanneer ik het tóch doe is het ten overvloede en voorts
geheel in aansluiting aan de informatie die onze krant in
andere rubrieken al bezig is over dit onderwerp te ver
strekken.
T)E Uniecollecte ten dienste immers van ons christe-
lijk onderwijs kan bogen op een rijke geschiedenis
van offervaardigheid.
Het is destijds een geniale greep geweest om het beroem
de onderwijspetitionnement uit het jaar 1878 het jaarlijkse
verlengstuk te geven in deze bijeenzameling van gelden.
Echter, men heeft wellicht allengs het gevoel gekregen,
dat de noodzaak lang niet meer in die mate aanwezig was.
En inderdaad, de gelijkstelling in financieel opzicht van
het christelijke onderwijs met het andere nam veel stimu
lans weg.
Dat was bovendien in een tijd waarin onze verantwoor
delijkheid van het christen zijn minder, dan thans beseft
wordt geacht werd betrekking te hebben op heel het ge
beuren in wereldverband.
En daarin is gelukkig een verandering ten goede gekomen.
T^N wat we dan nu gaan zien en beleven is, dat aan de
aloude Uniecollecte nieuw leven ingeblazen gaat wor
den.
Volkomen terecht. Want er is in werkelijkheid nog zo
heel veel te doen op het gebied van het onderwijs en aan
de bevordering van de evangelische gezindheid daarin.
Er zijn in de eerste plaats in eigen land nog wat 'achter
gebleven gebieden', die om voorziening vragen. Eigenlijk
erg dat het al niet eerder is gebeurd.
Maar daarnaast is er dat ontzaglijke werkterrein buiten
de grenzen van ons kleine land. En wat is er daar nog
veel te doen. En wat is het gelukkig dat de welvaartsstaat,
waarvan we in grote meerderheid toch profiteren, ons al
lerlei mogelijkheden biedt.
TF7ELNU, elke mogelijkheid om te helpen is een kans die
niet onbenut mag worden gelaten. Oók om de vol
doening die dat geeft, al is dat waarschijnlijk niet het
voornaamste. Maar nog veel meer omdat het iets heeft
van het inlossen van een brok verantwoordelijkheid, zon
der welke het menszijn nu eenmaal ondenkbaar is.
Kans en buitenkans dat heb ik er maar boven geschre
ven. Veel kansen zullen ook iets van een buitenkans heb
ben. Maar het karakter van buitenkans te zijn is er hier
wel in bijzondere zin bij.
Via die collecte toch, die we volgende week gaan houden
en waaraan we naar vermogen gaan bijdragen, treden we
naar buiten, tot ver buiten de beschuttende grenzen van
ons eigen kleine en beschutte vaderland, ons land waar
we het voorrecht van het christelijke onderwijs immers al
zo heel lang kennen.
Ik houd er nu maar mee op, omdat elk woord nu toch
echt overbodig gaat worden.
Alleen nog dit: het gironummer is 5166, ten name van de
Unie Een School met den Bijbel, in Den Haag.
DIEMER
Het woord behoort bij de
krachtige vocabulaire, waarvan
de (door vorige publikaties te
recht befaamd geworden) auteur
zich het hele boek door bedient.
Vroeger praatten ook de schrij
vers dikwijls zo, vandaag is het
schrijftaal. Voor een deel is dit
niet eens verlies. Het is een reac
tie op het vroegere, „verheven"
literaire jargon en hrengt dus de
winst van eerlijkheid.
In wezen is het een heel gevoe
lig boek, al is het natuurlijk geen
lectuur voor de zondagschool
Het gaat in een soort dagboek
vorm over een schilder en zijn
ups en downs in het leven, in de
kunst en in de liefde.
Eigenlijk draait deze roman om
twee hoogtepunten, of liever
hoofdmomenten: de liefde van de
ik-figuur voor Corrie. het kind
vrouwtje, met wie hij heel geluk
kig getrouwd is maar die al voor
de geboorte van hun kind plotse
ling sterft, en zijn genegenheid,
gemengd met respect, voor zijn
vader, op wie hij lijkt.
Deze vader, een gewezen
inspecteur van politie, uitstekend
paardrijder, sportief, bekwaam,
heeft in de oorlog zijn vijftien
onderduikers van een wisse dood
gered door twee Duitse groene
politiemannen tijdens het door
zoeken van zijn huis met koel
bloedig overleg dood teschieten.
De kaft van de roman vertoont
twee gaatjes, als onuitwisbare
herinnering aan die beide scho
ten. Zo weinig liet de vader zich
op deze daad voorstaan, dat het
de zoon later heel wat moeite
heeft gekost erachter te komen.
Waarde
De waarde van deze roman
ligt, literair gesprok' ~i in de
knapheid waarmee die tederheid
Naar aanleiding van J. W. Holsbergen,
Het pistool van de rekening, roman, uitg
De Bezige Bij, Amsterdam, 192 blz., 8 50
voor het jonge vrouwtje en de
genegenheid voor de karakte
ristieke vaderfiguur tegelijk uit
voerig wordt verborgen, althans
gecamoufleerd en, van een be
paald moment af. duidelijk wordt
gesuegereerd.
In mijn literaire ieugd moest
men zo'n liefde breed-uit. zo het
heette, géven, schilderen met veel
lvrische en romantische omhaal
van woorden. Als schrijver kon
je dit een gevoel van machte
loosheid bezorgen omdat je je
verplicht voelde het groeiproces
van die liefde van moment tot
moment te ver-beelden, zoals
men het noemde. Als lezer ver
veelde het je. omdat je natuur
lijk al auw doorhad waarop het
zou uitdraaien.
Het merkwaardige is nu. dat
vooral die liefde voor Corrie van
het eerste ontlu'ken af. dus hele
maal volgens de geijkte negen-
tiende-eouwse traditie. wordt
verteld. Maar wat ontbreekt is de
nadruk, de zwaarte, de merkba
re bedoeling die zo gemakkelijk
irriteert.
Want pas wanneer de klap
va't. als een donderslag uit een
heldere hemel, wordt de liefde
van Jan voor Corrie levensgroot
duidelijk. En dat niet doordat de
auteur zijn gevoelens breed gaat
uitmeten, maar doordat hij no
teert wat de ionge man doet of
niet doet. De ik-figuur schreeuwt
het niet uit dat het leven geen
waarde meer voor hem heeft,
maar het heeft eenvoudig voor
hem geen waarde meer.
(Van onze parlements-
redactie)
ONDER het motto Wie en
wat zijn de leden van de
Politieke Partij Radikalen
bituele dronkenschap of zinnen- leest men: „Praktisch elke dag heeft De Nieuwe Linie een
om de taal van deze tijd te sp—
ken, zou niet worden gewetti
door meningsverschillen over
beleid, al ontbreken die niet
blijft echter dre<een als striid
de marht de plaats inneemt v
redelijk overleg zond
groepsvorming."
Verlamm'ns!
Alle initiatief, aHe werklust,
alle zorg voor zichzelf is weg. Er
is niet de goedkope vlucht in ha-
roes, maar een soort verlamming
van alle mannelijke energieën,
een zich aan lager wal laten drij
ven, tot het moment van het
herstel.
Een dat gaat de dode vader
hem min of meer obsederen
Heeft deze man iets voor ziin
zoon verzwegen en wat? De
ik-figuur onderneemt een speur
tocht naar hem bekend geworden
adressen van door zijn vader ge
redde onderduikers.
Tenslotte is het zijn stiefmoe
der die hem alles vertelt. Met de
precisie van een geschoold poli
tieman is zowel de linuidatie van
de beide Grünen als hun begrafe
nis in het bos (door het hele ge
zelschap onderduikers) uitge
voerd. Geen haan heeft er ooit
naar gekraaid. De vader voelde
zich geen held en vermoedelijk
heeft deze daad van verdediging
hem zijn leven lang achtèrvolgd.
Coi»cre°t
Wat bij Holsbergen opvalt is
zijn zin voor het concrete en
voor het detail. Hij praat over
stoffen, interieurs, etenswaren,
dranken, kleding met een pre
cisie die mij onder het lezen tel
kens weer is opgevallen.
Dat ook hier de typisch moder
ne intelligentie aan het woord is
ik heb het hierover al vaker
gehad behoeft niet te worden
vermeld. Het is de snelheid van
de autobestuurder in het heden
daagse verkeer en van de bedie
ner van moderne apparaten, de
beknoptheid en trefzekerheid van
de schrijver van reclameteksten,
genaard aan de woordkieskeurig
heid van de dichter. Op blz. 118
schreef ik onze belevenissen op. goed inzicht gegeven in de ..Smijtafel99
kort. droog, telegramstijl." samenstelling van de PPR.
Hier slaat de auteur zichzelf tj.i u,tt U1
toch te laag aan. In telegrammen bureau Veldkamp/
schrapt men ptk woord dat ge- Marktonderzoek haalde er de
m:st kan worden, maar zo krijgt toch wel verrassende conclu-
men nog gpen bondige, litera're
stiil. Hoishergen schrapt ook in
de ger1arhtonpangen «*eeft daar
van alleen het essentiële. Het is
een beknoptheid van binnen uit.
niet van buiten af.
Ondanks de openhartigheid op
seksueel gebied is er nergens de
zwoelheid van de pornograaf. Be
paalde auteurs doen alles kort af.
behalve uitgerekend de erotische
scènes. Op zo'n goedkoop en min
denvaardig succes is de schrijver
niet uit. al speelt hij allerminst
de brave Hendrik. Op blz. 96 zegt
een vriend tegen hem: „Je doet
ie niet anders voor dan je bent."
En 70 is het inderdaad.
Geer» bondschap
sie uit. dat 28 procent van het
ledenbestand van juni jongst
leden bij de vorige verkie
zingen op de PvdA stemde.
Er is gesuggereerd dat dit nu
de mensen waren die reeds bij de
Kamerverkiezingen van februari
1967 genoeg hadden van de KVP
en naar de PvdA waren overgc-
lonen. Gezien de iongste moei
lijkheden in de PvdA kan het net
zo goed anders uitgelegd worden:
d't is een deel van de doorbraak-
kiezers. die in de PPR rindeliik
menen te zien wat zij in de PvdA
tevergeefs zochten.
De PPR-leden stemden in 1967
voor 31 orocent nog KVP 10 pro
cent D'66 6 procent ARP en 6
procent ÜSP Te iong om te
stemmen was 14 procent, ook een
veelzeggend ciifer.
I
Wat »s eigenlijk de zin van dit
boek? Opzien de autobiografische
elementen, voor een deel een
zoeken naar de zin van het eigen
leven, een synthese van herinne
ringen. een integratie van het
verleden in het bewustzijn van
heden. Vervolgens, artistiek, het
maken van een literair geheel uit
vertrouwd en belegen materiaal.
Een eigenlijke „boodschap" is er
niet
De figuren krijgen nergens een
symbolische verdieping en het SmneiHWPrlïen
De PPR-leden wilier vooral sa
menwerken met de PvdA f87
nrnrent). D'66 f81 orocent). ARP
Als er nu Kamerverkiezingen
zouden zijn en de PPR zou niet
bestaan, op welke partij zou u
stemmen' PvdA f36 procent).
D'66 30 orocent) ARP f9 pro
cent). PSP f9 procent) en KVP
(nog 6 orocent).
boek blijft steken in een knappe
anerdoMek. „Mijn eigen con
clusie: een niet onverdienstelijk
nortretschilder iemand die
knap is en zoekt naar iets an
ders". (blz. 85).
Dr. C. Rijnsdorp
/COMMUNISTISCH China vler-
de deze week zijn natio
nale feestdag en kwam daarmee
weer in het middelpunt van de
belangstelling te staan. De ge
beurtenissen in het Nabije
Oosten en Oost-Europa hadden
de aandacht afgeleid van wat er
in dit enorme riik gebeurde. Ge
daan werd alsof het niet meer zo
gevaarlijk was als het nog niet
zo lang ecleden leek te zijn.
De tijd staat echter niet stil
De zgn. culturele revolutie, die
Mao Tse-toeng opnieuw de
macht in handen moest spelen
lijkt ten dele te zijn gelukt. Na
een wilde strijd van meer dan
twee iaar. die wanorde, bloedver
gieten en verdeeldheid bracht,
konden de volgelingen van Mao
aankondigen, dat zij erin
Zeven dagen verder
ER WORDT deze week
achter allerlei schermen weer
druk gepraat: door Dubcek
in Moskou, in en om de EEG
en de NAVO en de Algemene
Vergadering, om Biafra, om
Oost-Europa, om Vietnam.
De Amerikaanse minister Rusk
vraagt de Russen. Tsjechoslowa-
kije te ontruimen. en net
Russische persbureau Tass rea-
geert:,.Dat lijkt op de koude oor-
(Van onze radio- en tv-redac-
tie)
HILVERSUM Op zondag 13
oktober zal het CVK 's middags
tussen 5 en 6 uur een televisiere
portage geven van de dan in de
Mirtekerk van de Haagse Bap
tistengemeente te houden dienst.
Voorganger is ds. H. van der
Werf, die preekt over Lucas
19:13. Het orgel wordt bespeeld
door Tammo de Jong en aan het
muzikale gedeelte van de dienst
werken voorts mee de solist Hen
ry Blackmon. die Engelse geeste
lijke liederen zal zingen, alsmede
de Chr. Gemengde Zangvereni
ging „Gode zij ons lied" onder
leiding van de heer A. Gebel en
het Haags Baptisten Mannen
koor, gedirigeerd door Ary
Noordhoek.
De gemeente zingt liederen uit
„Lofzangen en gebeden", de
zangbundel van de Unie van
Baptisten Gemeenten in Neder
land.
log". Amerika's kandidaat Hum
phrey (die nog altijd op Nixon voor
ligt in de opiniepeilingen) wil on
der zekere voorwaarden de bom
bardementen op Noord - Vietnam
laten stoppen als hij president
wordt, maar Hanoi wijst zijn
standpunt van de hand. De
Russische minister Gromyko zegt
dat Moskou aantasting van de
grenzen van het socialistische ge
menebest niet kan toestaan, maar
graag wil praten over vreedzame
coëxistentie en ontwapening.
Veel nieuws uit Europa. Een
Westduits compromisvoorstel om
Engeland bij de EEG te betrek
ken. ontmoet Frans verzet. De
Poolse minister Rapacki krijgt
huisarrest wegens sympathie met
de Tsjechen. De Gaulle is tegen
uitbreiding van de NAVO-pa-
raatheid. Een kwart van de Grie
ken blijft thuis als de rest vóór
het nieuwe regime steumt. De neo-
nazistische NPD krijgt een
klap in Nedersaksen. De Labour-
partv kritiseert Wilsons loonpoli
tiek.' Niet te vergeten de Engelse
zesling, waarvan één der baby's
echter sterft.
In Peru grijpt het leger naar
de macht. Een staking van 70.000
havenarbeiders aan de Ameri
kaanse oostkust wordt in de
ijskast gezet. Het Internationaal
christelijk vakverbond laat de C
vallen en heet voortaan Wereld-
verbond van de arbeid. In
München overlijdt, 83 jaar oud,
de theoloog en filosoof Romano
Guardini.
Regentijd in de lage landen.
Zorg om de oogst van aardappe
len en suikerbieten. Zorg om de
vele verkeersongelukken.
Een brand op een ponton in
Schiedam eist vier doden. Steeds
meer loodsen op het Noordzeeka
naal schijnen bij omkoperij be
trokken te zijn. De beruchte
de toelating van vertegenwoordi
gers van Peking tot de organisa
tie van de Ver Naties, in de
plaats van de afgevaardigden van
iet nationalistische bewind van
Tsiang Kai-sjek od Formosa. Dit
hoeft echter niet meer te zijn
dan een goedkoop gebaar, omdai
het '.Ti iwel zeker is dat ook dit
jaar het probleem China in de
VN niet zal worden opgelost.
Verbetering
Het is echter de vraag of het
verstandig is. noe langer te doen
alsof communistisch China niet
bestaat. Men kan moeilijk vol
houden. dat toelating van verte
genwoordigers van Peking onder
de huidige omstandigheden ge
zien zou kunnen worden als belo
ning van agressie De Chinese
leiders ziin teveel bezig met de
enorme oroblemen in eigen land
om zich mei avonturen buiten de
gTPnzen bezig te kunnen houden
De behandeline die te Peking
geaccrediteerde diplomaten zich
vaak moeten laten welgevallen
maakt het niet aantrekkeliik di-
nlomatiek» betrekkingen aan. te
knonen Er zou echter verbete
ring in deze zeei onbevredigende
situatie kunnen komen als mer
zich in de Chinese hoofdstad
door toelating t0t de VN-orga-
nisatie van een minderwaardig
heidsgevoel zou kunnen bevrij
den.
Nieuw boek
Een nieuwe mogelijkheid, de
'58 orocent) PSP (50 procent) en
KVP fll orocent).
Interessante ciifers zijn verder:
85 procent van de PPR-leden ziin
mannen en de onderverdeling
naar leeftird brengt aan het lichl
dat een derde in de leeftijdsgroep
20-29 iaar zit en dan nog eens 48
procent in die van 30 tot 50 jaar.
Rooms-katholiek is 79 procent,
gereformeerd en hervormd ieder
5 procent.
44 Procent verdiende in 1967
minder dan f 13.000 en 45 procent
meer. De PPR-leden zijn voorna
melijk emplovees. hogere en la
gere: 72 orocent Opvallend is dat
de toeloop uit Brabant en Lim
burg. hoewel toch 79 procent van
de leden -ooms-katholiek is naar
verhouding vrii klein is: 28 pro
eent.
Biina een derde volgde een
universitaire of sem'-universitai-
re opleiding en twee derde leesl
De Volkskrant De Tijd wordt
door 24 orocen* geleden.
Punten die de PPR-leden iets
doen. zim- ontwikkelingshulp, de
leefbaarheid van ons land. een
actieve vredespolitiek en de ni
vellering van inkomensverschil
len. Voor alle inkomensgroepen
waren de antwoorden vrijwel ge-
'ijk.
Hf'dflcalite'it
Dc isoecten die de leden In
verband tie' do h'i7nndere posi
tie van de PPR het meest
aansnr«irpn ziin he' stembusak
koord (67 proeent), geen confes
sionele partij maar wel een voor-
nitstrevond alternatief voor kie
zers dre vroeger merendeels
ARP CHTi of KVP stemden (44
orocent) en de radikaliteit van
het evangelie (38 proeent).
Tot slot de constatering dat het
programma van de PPR de ar
beiders niet zo aanspreekt. Dat
bliikt uit de inkomenstabel en
geslaagd waren, overal nieuwe
bestuursorganen te vestigèn.
Onzeker
Het is onmogelijk na te gaan.
of dit inderdaad het geval, is En
zelfs als het zo is. zijn de moei
lijkheden voor Mao en zijn vol
gelingen nog lang niet de wereld
uit. De strijd tegen president
Lioe Sjao-tsji (die wel de
Chroesjtsjef van China wordt ge
noemd) en anderen, die van „ka-
pitaMstisehe neigingen" werden
beschuldigd heeft de bevolking
De gebruikelijke verschijning
van (van rechts naar links):
Mao, Lin Piao en Tsjoe En-lai
tijdens massale demonstraties in
Peking.
aanwijzingen, dat dit al is ge
beurd.
Macht
Evenmin zijn er tekenen.
i_ oescnuiaisu neen ue uevuiMiif
grafschenner wordt eindelijk tn ui, onzeker gemaakt
Ho Irraaff »vat i
De Duitse kerk telt niet minder
dan 513 vrouwelijke predikanten,
die op de één of andere manier in
het kerkelijk werk betrokken
zijn. De geünieerde kerken tellen
de meeste vrouwelijke predikan
ten (327), de Lutherse kerken nog
maar 182.
Maar het ziet ernaar uit dat
deze aantallen in de komende ja
ren nog drastisch zullen groeien.
Aan de 16 Duitse instituten en
faculteiten waar theologie gestu
deerd kan worden, staan op het
ogenblik 600 meisjes ingeschre
ven. Verwacht wordt dat onge
veer tachtig in kerkelijke dienst
zullen treden.
de kraag gevat.
Politici hebben bezwaar tegen
minister Luns' vermoedelijke af
wezigheid bij de algemene poli-
tidke beschouwingen. De Kamer
gaat akkoord met een politie-ver-
keersdienst voor de wegcontrole.
De regering gaat meer geld ge
ven voor krotopruiming.
Sociaal-economisch: de Bijen
korf neemt Galeries Modernes
over. Fiat krijgt een dikke vinger
in de pap van Citroën. De ambte
naren krijgen eind van het jaar
een nabetaling van 0.88 procent,
vermoedelijk in een gelijk be
drag voor iedereen.
De studenten in Mexico (waar
de botsingen met de politie wel
zeer bloedig verlopen) roepen dat
het volk van Mexico liever brood
heeft dan de Olympische Spelen.
En over brood en spelen gespro
ken: brood is weer een cent
duurder geworden, maar Ajax
verslaat FC Nürnberg met 4 0
en ADO de Grazer AK met 2
0. en zo is er in deze sombere
natte week. mét de geboorteaan
gifte van prins Johan Friso, het
glorieuze afscheid van de Haagse
burgemeester Kolfschoten en het
Leidse 3 oktoberfeest toch nog
heel wat vrolijkheid.
Het kan iaren duren, voordat de
wonden eeheeld zijn.
De gevechten en het bloedver
gieten waren bijprodukten van
een campagne om de partij, de
regering en het militaire appa
raat wee? onder controle van
Mao te brengen Miljoenen ionge-
rode gardisten werden eebruikt
om oartiileiders en instel'ineen
die lange tiid aan de macht wa
ren geweest, aan te vallen, te
kritiseren en omver te werpen
Twisten
In het begin was de plotselinge
macht de ionge gardisten naar
het hoofd gestegen. Hun aanval
len geschiedden zonder aanzien
des persoons. Dit optreden leidde
tot onderlinge twisten. En toen
het leger ingreep om excessen te
gen te eaan. bleek ook dat met
verdeeldheid in eisen gelederen
te kamper te hebben
Enkele weken geleden heeft
Peking, met het doel orde in de
nog altijd bestaande chaos te
brengen en het leger ervan te
weerhouden de macht in handen
te nemen, gedecreteerd dat de
arbeiders van China voortaan de
culturele zuivering moeten lei
den. De weg zou nu gebaand zijn
voor het wegzuiveren van presi
dent Lioe. Tot nu toe zijn er geen
dat
Mao opdracht heeft gegeven eèn
Dartijcongres of een nationaal
volkscongres bijeen te roppen om
China het beeld te geven dat hii
wenst. Sinds 1956 is er geen par
tijcongres gehouden. Dp machl
berust n<» bi' een gemengd ge
zelschap. Nieuwelingen als de
vrouw van Mao. de vroegere se
cretaris van Mao en een vroe
gere lijfwacht van Mao blijken
epTme invloed te hebben.
De vroegere secretaris van
Mao Ts'Pn Po-ta bleek bij de
feecteliikheden van de afgeloper
week in de topleiding de vierde
plaats in te nemen achter Mae
Lin Piao r oe altiid genoemd als
vermoede tike opvolger van Mao)
en Tsioe En-lai de premier, die
zich als een der zeer weinigen
door de (negentien) jaren heen op
?en hoge post heeft kunnen
handhaven
Na Praag
Communistisch China kwam
ook in het nieuws doordat het
een felle veroordeling liet horen
van de Russische inval in Tsje-
choslowakije De beschuldiging
dat Rusland ook in Azië en Bul
garije troepen samentrekt om
••esp. China en Albanië te bedrei
gen. heeft in Moskou kwaac
bloed gezet Mac en zijn mede
werkers worden nu uitgescholder
voor contra-revolutionairen, die
met Amerika tegen Rusland sa
menzweren
Dat verhindert Moskou intus
sen niet, zich uit te spreken voor
geringe kennis over wat zich in 00'c ^e verdeling naar be-
roeosgroepen (9 procent is arbei
der).
iWetiic l.tnks
Toch nop even de troebelen in
de Partij </an de Arbeid De heer
W Drees heeft ir Vrii Nederland
"•eer gereageerd op de acties van
N'puw Links HÜ schriift: ..Ik
acht de --ituatie in de PvdA ge
vaarlijk. Op dit ogenblik is zij
het grote Chinese rijk afspeelt,
belangrijk aan te vullen doet
zich voor nu eer Nederlandse
vertaling is verschenen var een
boek var de bekende Franse
iournalisl en schriiver Roberi
Guillain. ondei de titel „China
revolutie en toekomst", met een
voorwoord van prof. dr. E
Zürcher.
Toen Guillain voor het laatst
school. Wat hii beschrijft is de
situatie, die de achtergrond en
het voorspel vormt van die
schokkende gebeurtenis.
In het voor de Nederlandse
uitgave geschreven laatste
hoofdstuk wijdt Guillain speciale
aandacht aan de culturele revo
lutie. Hii joncludeert daarin dal
China zal veranderer in een we
reld die met en door China ver
andert.
Het loont de moeite van Guil-
tains Dersoonliike ervaringen
kennis te oernen
Uitgave Het Wereldvenster
Baarn; 230 blz. f 18.50.
Men verwijt de linkse partiie!
dat wil zeggen de partijen
stromingen die zich tussen
rechtervleugel van de PvdA
de orthodoxe communisten
vinden wel eens dat zij wJ
star zrin tegenover andersden
kenden er moeilijk kritiek kun
nen verdrogen.
Het is dan ook verrassend
in het onlangs bii Polak en Va
Lennep in Amsterdam versche
nen pocketboek Anatomie
Links een twaalftal auteurs bij
een te zien die elk op hun wij:
hebben getracht de inhoud va jL
het begrip „links" nader te pr< Hg
ciseren.
Bii de meeste auteurs is
conclusie dat het begrip link[__
niet exact is te plaatsen. Hg|§|f
gaat, zeggen onder meer prof.
de Jong Fdz en S Kleerekopei
om een voortdurend kritisch-v
'nstelline tegenover de bestaand
orde. Links ziin betekent zie
kritisch nestellen en ooenstaa
voor veranderingen. Maar
wordt moeiliiker om bii „links
precies aan te geven welke oarjHef
tiien hieronder vallen. Kleereko
oer wijst er on dat de voormalig
Lutherse predikant Domela Nieu
wenhuis nolitiek zich ultra link
opstelde maar uit principiël
overwegingen met de reehterzi;
de der Kamer, voorstander wal
van het biizonder onderwijs.
Het politiek linkse Ruslan
voert, aldus Kleerekooer.
buitenlandse politiek die ovei
eenkomt met het buitenlands be
leid van het „rechtse bewini
van de tsaren.
De moeilijke begrenzing
partijen die links dan wel rech
ziin. vormt het belangrijkste th<
ma van dit boek
C. A Kwast betoogt in zijn b
drage dat het moeilijk is om iv.
volutie te maken Een bom tri
pas doel als je weet wat je tri
fen wilt en hoe. Er moet, aid
Kwast, een duidelijke visie zi
op welke wijze men
maatschappij wil veranderen.
rin
vers>
land
Alp
veri
ver,
ijkt
China bekocht was de culturele schadeliik voor de partij omdat
revolutie nog niet begonnen er zo sterk uitgesproken vérdeeld-
zaten de rode gardisten nog op heid afschrikt Het ledental loopt
«.wi v,;,- www h= fGrug >n aetie Qm njeuwe ledep
o winnen verloopt moeilijk
Bliift Nieuw Links als georga
niseerde groep optreden, dan zul
len actie en reactie de verhou
dingen stpeds verder toespitsen.'
Nadat bii constateert dat het
schrijven van een brochure als
Tien over Rood iets anders is dan
bet voeren van een actie, zegt de
heer Drees .Een ontploffing"
Een propagandistisch plaatje
van een rode gardist tijdens de
culturele revolutie.
Een tweede vraagstuk vori
het vprschünsel dat een bewi
einor die als links en onnnsitio
neet start geleide"'k aan in
bestaande maatsrhanniï geüiti
greed raakt. Naarmate de stri
"m de emancipatie van de arbe
ders gewonnen wordt, verston
de eis tot socialisatie. Ma
schuwt zelfs dit woord en ver
vangt het door de term algemee
belang, betoogt Kleerekooper.
Ook A. L. Constandse worst!
met dit orobleem. De internati
nale solidariteit van het soci
lisme is een illusie gebleve
schrijft hij. De sterkste verschi
ningsvorm van het socialisme
overal de nationale staat. Ee
wereld zonder soevereine sta tl
en zonder bewapening is get
toekomstvisie- zii is een utopi
Vrij Ni'derland-redakteur
van Amerongen bestrijdt de
vatting. 1s1 de Nederlandse op!
overwegend links zou zijl
Linkse terreur van de massa ml
d'a bestaat slechts in de verbee
ding van beroepssocialistei
vreters, want de structuur van
Nederlandse samenleving zou ei
werkelijk linkse terreur niet du
den."
IVIel schelden
Anatomie .van links is
interessant boek omdat
kennis kan nemen van
rustige bezinning op de „coi
servatieven" of de „confessii
nele reactionairen". De houdii
van wij weten het allemaal
goed" lie men vaak in socii
listische kring aantreft, hebbi
de schrijvers over het algemee
voorkomen.
Graag hadden wij gezien c
het anatomisch mes nog wat di
per was gezet. Waar komen
aanhangers van de linkse ideol
gie vandaan? Is de aanhang v:
links niet sterk gewijzigd in ve
gelijking tot bijvoorbeeld voor i
oorlog? In hoeverre is in de hu
dige maa'schappii de tegenste
ling werkgever werknem
verdrongen door vraagstukki
van net midden- en kleinbedrij
Is er nog wel sprake van ei
oomogene groep van „arbeiders' [srj
Het boek roert deze vragen
aan.
Dit doet échter niets af i
waarde van de opstellen.
