Het Zonnehuis
STRIJD TEGEN DE
MOEDELOOSHEID
Open brii
dialoog
ZATERDAG 21 SEPTEMBER
In het zonne
huis in Vlaar-
dingen komt de
gezonde ge
meente perken
ARBEIDSVREUGDE
Het leven begint
bij veertig
Onze ouders vinden ons mo
dern, onze kinderen vinden
ons ouderwets. We maakten
de crisis, de oorlog en de wel
vaart mee en dat liet ons niet
onberoerd. Op veel vragen
van jongeren kunnen we niet
met het geijkte ant-
woord-van-vroeger toe. Wij
middelbaren-van-vandaag,
wordt het geen tijd dat er aan
dacht aan ons geschonken
wordt? Jeugdprobleem. ou-
derdomsprobleem, hè ja,
veertigersprobleem.
Alle gekheid op een stokje:
ieder die iets zinnigs zegt over
het leven „op rijpere leeftijd"
geven we graag ruimte in dia
loog. Veertig jaar, een mijl
paal? Veertig jaar en we hip
pen maar door. We zijn in de
kracht van ons leven maar
knappen 's middags of 's
avonds na 't eten graag een
uiltje. Tijd van gemiste
kansen, tijd van nieuwe mo
gelijkheden?
We wachten uw reacties
met heel veel belangstelling
af en zenden u graag naar
keuze Tip-parade, De dokter
zegt 1 of 2, dan wel een ver
rassing na plaatsing.
*t Begon allemaal met zeven stuivers. Jo
Visser, die herstelde van een langdurige ziek
te, kwam in 1921 op het idee, een eigen te
huis te stichten voor chronische patiënten.
Zij legde daartoe zeven stuivers opzij, vier
van haarzelf, drie van een ander. Ongeloof
lijk naief, in een tijd waarin malaise zich
aankondigde. Het bleek de naïveteit van een
geloof dat bergen verzet.
Zeven stuivers vormden het kasgeld van de
Vereniging „Het Zonnehuis", op 24 mei in Rot
terdam opgericht. Nu zijn er verpleegtehuizen in
Beekbergen, Doorn, Vlaardingen en Zuidhorn, op
stapel staan tehuizen in Amstel
veen en Zwolle, en uitbreiding
van „Doorn". In de Zonnehui
zen woonden op 31 december
1967 556 zieken.
Jawel, woonden. Natuurlijk
worden ze er verpleegd, wel in
zo'n bijzondere gemeenschap dat
de zusters spreken over „bewo
ners", dat de tehuizen openstaan
naar de „gezonde" wereld waar
mee een dagelijkse wisselwer
king is.
Invalide
Als een man langdurig ver
pleegd moet worden, is vaak zijn
vrouw in staat hem te helpen.
Als een vrouw invalide door het
leven moet gaan, is zij vaak hul
peloos. Er zijn dan ook 375 vrou
welijke en 181 mannelijke bewo
ners in de Zonnehuizen.
„Wat boeit u het meest in dit
werk?" vroegen we de directrice
van het Vlaardingse Zonnehuis,
zr. A. Saraber, die eerder bestu
rend zuster was in diaconessen-
huizen en werkzaam in de wijk.
„De mogelijkheden!" zegt ze
prompt. Vaak werden vroeger
langdurig zieken geduld. Men
legde zich neer bij de kwaal.
De patiënt was financieel en
lichamelijk afhankelijk van een
ander. Dat schiep een serviele
houding van de patiënt, en een
dikwijls goedbedoelde neer
buigendheid van hen van wie ze
afhankelijk waren.
Maar nu! Hier kunnen zij in
derdaad zelfstandiger leven. Ze
hebben meer kansen om zo ge
woon mogelijk mee te doen.
Waar revalidatie niet meer mo
gelijk is, geven we ze een zo
reëel mogelijk leven.
Ook de maat
schappelijke
kant van dit
werk boeit me.
Ik heb con
tact met de
artsen zowel
als de patiën
ten, dagelijks
een zorgend
contact, waar-
aan je als di-
rectrice van
een ziekenhuis
niet meer toe
komt. Ik ken niet alleen de „pa
tiënt", ook zijn gezin, zijn ach
tergronden. Wij zoeken als staf
gezamenlijk voor die éne be
woner: wat heeft zij of hij nog
voor mogelijkheden?
De staf die zich achter een
bewoner schaart bestaat uit de
directrice, de geneesheer-direc
teur, een administrateur-econo-
noom. een predikant met volle
dige dagtaak, twee fysiothera
peuten.
De bezigheidstherapie geeft
een welfare-leidster met twee
Alfabet
In een verpleeginrichting van
enkele jaren geleden kon men
het tafereel zien, dat een be
zoekster met een patiënt, die
nagenoeg geheel verlamd was.
sprak, door telkens het alfabet
af te tellen. Bij iedere beoogde
letter knikte de patiënt, en de
bezoekster die hierin routine
On» onderwerp „Wonen in
4e nieuwbouw" bracht een
stroom van brieven. Helaas
kunnen wij lang niet al die
brieven plaatsen zoals u wel
begrijpt. Desondanks alle
briefschrijfsters hartelijk
dank!
Tuin
Toen de fam. S. te V. die
reacties van flatbewoners las
had zij met dankbaarheid
slechts één gedachte: „Wat wo
nen wij hier toch heerlijk nu
we, na jaren in een flat ge
woond te hebben, een eenge
zinswoning bewonen. De
eerste jaren in de flat waren
we blij met ons home. Wie is
er in deze tijd niet blij met
een huis? Toen het gezin gro
ter werd kwamen er bezwa
ren. Soms had je een be
nauwd gevoel door het bij el
kaar wonen in één portiek. Je
bent je privacy kwijt. Het ge
makkelijker werken in een
f'.at? Onze ervaring: We heb
ben het in ons vrije huis min
der druk! We zouden nooit
meer naar een flat terug wil
len. Nu voelen wij ons vrij.
Als we naar de tuin kijken,
die we zelf verzorgen, dan
stemt ons dat steeds weer
dankbaar. We voelen ons erg
bevoorrecht."
Galerijflat
Mevrouw X. te Y. heeft ze
ven kinderen en woont in een
galerij-parterreflat bestaande
uit zes kamers. Haar reactie?
„Ik zou niet willen ruilen
voor een eengezinswoning,
met trappen lopen, veel in
loop. enz. Wij wonen hier nu
bijna drie jaar. daarvoor
woonden we in een heel huis.
We sliepen boven, dat bete
kende veel trappen lopen als
de kinderen naar bed ge
bracht moesten worden, dan
weer uit bed halen enz. Wij
vinden het in een flat heerlijk
wonen."
Mevrouw R. te V. vindt dat
er in deze rubriek ontzettend
veel goede dingen over flats
gezegd zijn; „dat mag alle
maal wel waar zijn, maar toch
geloof ik dat negen van de
tien flatbewoners snakken
naar een huis waar ze zichzelf
kunnen zijn. Wij wonen negen
jaar in een flat en kunnen het
hier best uithouden. We heb
ben nooit onenigheid met de
medebewoners, maar... je
moet persé als het je beurt is,
de trap doen. Of je nu hoofd
pijn hebt of logé's of iets an
ders, het is je beurt en dan
heb je je eraan te houden.
Ik vind dat er een stuk
persoonlijke vrijheid mee ver
loren gaat. Hoe vaak moet je
niet tegen de kinderen zeggen:
..Denk om dit en niet zo'n
herrie." Nee, als we de kans
krijgen dan fijn een vrij huis
met een stukje tuin van jezelf
en geen bloembakje met een
miniatuurtuintje waarin je
maar bepaalde planten heb
ben kunt, waardoor een hele
boel natuur aan jezelf en je
kinderen voorbij gaat."
Goede buren
Mevrouw N. te R. heeft
zesentwintig jaar in een vrij
huis gewoond en woont nu
vier jaar in een flat Zij
woont er heerlijk: „Nu heb
ben wij ook een ideale flat.
volop zon en geen inkijk. Wat
de buren betreft zijn er ook
nooit moeilijkheden.
Het schoonhouden van het
trappenhuis hebben wij zo ge
regeld: Van boven beginnen
de beide buurvrouwen de hal
te boenen en de ramen te ze
men. de week daarna de
buurvrouwen daaronder en zo
krijgen we eens in de maand
een beurt De trap naar boven
doet ieder zijn eigen stukje,
de ene week de ene buur
vrouw. de andere week de an
dere. Kan er iemand niet door
ziekte of andere oorzaken, dan
lossen we dat onder elkaar
wel op. We hebben er nog
nooit moeilijkheden mee ge
had.
We gaan nooit bij elkaar
koffie drinken. Een praatje bij
de deur weieens, verder niets.
Zo blijft de verstandhouding
goed."
Behang
Mevrouw N. te Z. heeft tien
jaar in een eengezinswoning
gewoond: „Een mooi huis.
maar erg gehorig. Je hoorde
de buren koffie malen, praten,
lachen en ook wel eens een
grote mond opzetten. Als de
kinderen op bed lagen kon je
ze om mama horen roepen, al
de knopjes van het licht hoor
de je. De wc., de trap oplo-
penhuis schoon te houden. Dat
wordt elke zaterdag door de
huismeester gedaan. We heb
ben een stortkoker voor 't af
val, dus geen gesleep met
vuilnisemmers. Een heerlijk
ruim balkon.
Wat de was aangaat? Nu er
hangt wel eens was, maar die
is altijd heerlijk schoon. Er
hangt trouwens niet elke dag
was. dus dat is geen be
zwaar!"
Burengerucht
Mevrouw B. te L. heeft
pen. We hoorden onze buf*n
naar bed gaan of eruit komen.
Buiten was het al net zo. Au
toportieren klappen (waarom
moet dat altijd zo hard?),
brommers knetteren.
Nu wonen we sinds een half
jaar in een flat. Het is heer
lijk rustig. Boven ons woont
een gezin van acht personen
en beneden ons een gezin van
zes personen. We horen niets,
geen wc., geen bel, geen deu
ren slaan. We horen de buren
niet opstaan noch naar bed
gaan. We hebben geen trap-
sinds vier jaar een koopflat:
„Wij hebben een reglement,
dat is verplicht omdat het ei
gendom is. Dat zou ook ver
plicht moeten zijn bij de grote
huurflats. Wasgoed en kleed
jes kloppen binnen de bal
kons. Geen burengerucht tus
sen twaalf en zeven uur. Geen
nachtelijke feestjes, die horen
niet in flats maar buiten de
deur.
Door de gemeente of de flat-
eigenaar zou uit de bewoners
een bestuur gekozen moeten
worden dat hierop moet toe
zien. Bij het betrekken van
een flat wordt dan het regle
ment verstrekt en onderte
kend door de huurder. Wan
neer hieraan werd voldaan
dan zouden sommige muren
en trappenhuizen er niet zo
verwaarloosd uitzien."
Christen
Mevrouw B. te IJ. vraagt
zich af of wij als christenen
niet verplicht zijn allen de
zelfde levenshouding aan te
nemen: „Of onze naaste nu
boven ons, onder ons, naast
ons of twee straten verder
woont. Ik geef toe dat dit
geen eenvoudige opdracht is,
waar we helaas veel in tekort
schieten. Laatst hoorde ik ie
mand zeggen: „Mijn nieuwe
buurvrouw maakt steeds een
praatje met me, maar ik vlieg
er niet in. Straks kan ik op
haar kinderen passen." U be
grijpt dat je dan toch wel
gaat twijfelen wat het
christen-zijn nog betekent."
Invalide
Mevrouw G. te S. maakt
haar vrije tijd produktief bij
een invalide: „Haar aange
paste invalidewoning is mach
tig! De vrouw beweegt zich in
een rolstoel door haar huis,
dat helemaal op haar is in
gesteld. Geen drempels hier,
brede deuren, strippen op 1
stoelhoogte, een brede gang
De douche is ruim gebouwd
met een speciaal aangepast
toilet zodat de patiënt zich
zelf kan helpen. Deze woning
heeft een tweede toilet voor
gasten. De keuken is ruim. de
rolstoel kan onder de
gootsteen rijden. De kastjes
zijn zo laag aangebracht dat
de invalide huisvrouw er
makkelijk bij kan. Zij doet
zelf haar kleine wasje. Ze rolt
naar de buitendeur, helpt le
veranciers. ontvangt gasten.
De vloerbedekking is prak
tisch, haar stoel zou losse
kleedjes b.v. meenemen. Met
mijn hulp drie ochtenden in
de week. waarop keuken, hal,
badkamer e.d. een grote beurt
krijgen, kan ze dankzij deze
woning geheel zelfstandig
blijven. Dankzij ook geweldig
veel wilskracht"
Menswaardig vervoer. Geen gesjouw en geduw, maar
eenvoudig in je wagen met het liftje omhoog.
welfare-werksters en een assis
tent werkster dagelijks handen
vol werk. Op de verlanglijst
staat nog een' maatschappelijk
werkster.
De mogelijkheden van dit
tehuis zijn uniek in West-Euro
pa op het gebied van langdurige
verpleging. Door de brede gan
gen rollen de bewoners; velen
hebben een wagen die ze elek
trisch kunnen besturen, com
pleet met een achteruit en ver
snelling. Ze rijden zelf naar de
lift en zoeken een gezellige zit
in de tuin.
Er is altijd wel een voorbij
ganger die even de deur open
wil doen. Op alle afdelingen
treffen we bewoners aan, mo
dern gekleed en vaak goed ge
kapt, velen bruin gebrand door
dat de tuin beschut en open ligt.
Hier is een bewoonster die al
zeven jaar dag in dag uit in bed
lag.
Ze beweegt zich nu in haar
elektrische wagen. Een invalide
kan alleen zijn hoofd nog bewe
gen. De tandarts maakte een
plastic „kin" met een put erin
voor hém; hij bestuurt nu met
zijn hoofd de wagen. Een 47-ja-
rige bewoonster die al 21 jaar
bedpatiënt was, begon een half
jaar ook met de elektrowagen te
oefenen.
kreeg, raadde dikwijls het hele
woord.
Zo kwam een moeizaam men
selijk contact tot stand. Nü kun
nen bewoners van dit Zonnehuis
hun gedachten op papier tikken,
óók als zij slechts het hoofd kun
nen bewegen zoals u op de foto
op deze pagina ziet.
Werden vroe-
ger de patiën-
ten getild, nu
maakt men ge-
bruik van de
stalen ver
pleegster. Bij
een uitje gaan
bewoners in
een speciaal
daarvoor ge-
- «g construeerde
auto van het
Rode Kruis.
De invalide
wagen gaat met een liftje naar
boven, en het onmenselijke ge
sjouw en geduw is ten einde.
Het Vlaardingse Zonnehuis telt
een afdeling voor demente be
jaarden, met wie handenarbeid
wordt gedaan.
Berusten hoort niet in het
woordenboek van de Zonnehui
zen. Aktiveren en mohiliseren
zijn de wachtwoorden. De Zon
nehuizen zijn geen revalidatie
centra. Ze blijven allereerst een
veilig tehuis voor langdurige
zieken die nergens terecht kun
nen. In een grote gymnastiek
zaal oefenen bewoners voor de
spiegel, zodat zij verkeerde
houdingen en de correctie daar
op zélf kunnen controleren. Een
groot vlinderbad staat ze ten
dienste.
Zelfstandig
Hoe zelfstandig men in de
Zonnehuizen kan leven, blijkt
wel uit de patiënten-adviescom
missie. Deze commissie telt twee
bewoners per afdeling, en ver
gadert maandelijk met de direc
tie. Van de kant der directie
kunnen maatregelen verklaard
worden ('s nachts om half één
van een kaart-club thuiskomen
is storend voor de slaap der an
dere bewoners, en niet iedere
avond kan de kiekkast aan. dat
doe je thuis óók niet, met ieders
wensen dient rekening te wor
den gehouden).
Anderzijds komen dc patiën
ten met initiatieven. Op 8 okto
ber bijvoorbeeld komt er in het
Vlaardingse Zonnehuis een mo
deshow voor de bewoners, ook
wordt er een voetbalwedstrijd
georganiseerd.
Hoe open deze tehuizen naai
de wereld staan, blijkt wel uit
het feit dat de dominee met zijn
organist, koster en gemeente ge
woon de dienst in het Zonnehuis
houden. Er werd op een goede
keer een kind uit de wijk ge
doopt. 's Zondagsmorgens om
half tien kun je er de kinderen
vinden die meehelpen rolstoelen
de lift in te rijden naar de kerk-
zaal, waar kerkm uren overi
gens wegvallen.
Hier leeft een oecumenische
gemeenschap van validen en in
validen waar menige gemeente
jaloers op kan zijn. Staaltjes van
tegemoetkoming leverden ook de
NCRV (met de sinterklaasaktie-
Een pakje van ons hart) en twee
grote warenhuizen die speciaal
voor invaliden koopavónden or
ganiseerden.
Soms richt een gemeente een
stembureau in een Zonnehuis in,
speciaal voor de bewoners. Par
ticulieren bieden autotochten
aan. In Zuidhorn werd de Vrou
wenwereldgebedsdag in het Zon
nehuis gehouden. Ziekenomroep,
boekendames zijn evenzovele
vertegenwoordigers die de „bui
tenwereld" binnen brengen.
Wederzijds
De initiatieven zijn overigens
wederzijds. De Shell-harmonie
gaf een concert op de gazons
van het Vlaardingse Zonnehuis.
Grote schijnwerpers verlichtten
het bont en vrolijk lawijt, waar
op bewoners van de Holv-wijk
afkwamen. Natuurlijk had de
kok voor allen, wijkbewoners en
Zonnehuisbewoners, een ijsje op
dit fleurige zomeravond-tuin
feest, waarop zusters de polo
naise dansten en de directrice
popelde om de grote trom te
roeren.
In Vlaardingen lopen tweede
jaars verpleegsters van de VU-
opleidingsschool stage. De theo
retische opleiding van de in het
Gemeentelijk Verpleegtehuis
werkzame leerling-ziekenver-
zorgsters vindt plaats in het
Zonnehuis. Anderszijds levert
het nabijgelegen Holyziekenhuis
laboratoriumwerk en genees
middelen. In de Zonnehuizen
heerst een blijde opgewektheid.
De eindeloze oefeningen in ge
duld inspireert gezonden.
Invaliden zijn
dankbaar om
de mogelijkhe
den die er
overbleven na
de handicap.
Meen niet dat
het er hier
„zielig" toe
gaat. In de
werkplaats zijn
welfarewerk
sters samen
met een be
woonster be
zig met een steentjesmozaïek.
Dikke tranen uit de ogen van
de patiënte. De directrice, die
belangstellend het mozaïek be
kijkt, hoort, dat het niet mee zit
deze morgen.
„Als ik huil, kan ik óók niet
goed zien", zegt de nuchter en
legt daarbij een hand op de
schouder. „Wat bent u hard!"
menen sommige VU-verpleeg-
sters. 't Is geen hardheid, maar
een striid tegen de moedeloos
heid. Een stoer doorzetten van
invalide en valide.
Hoe kun je het best mede-lij
den? Door een beroep te doen
op de mogelijkheden die er nog
zijn. Niet meeklagen met je ge
zonde body, maar eisen, wat
kan! Niet bedisselen, maar als
volwassene benaderen.
Verpleegtechnisch is er veel
veranderd in de verpleging van
langdurig zieken. Financieel kan
er zoveel meer door de A.B.Z.
Eén bed in Vlaardingen kost
50.000.- investering! Het ideaal
van de vereniging het Zonne
huis (tienduizenden leden en be
gunstigers) is nog lang niet be
reikt. Bij sommigen heerst de
angst, dat de huizen „dichtslib
ben".
Liever zag men een door
stroming van patiënten: het te
rugplaatsen in de gewone sa
menleving, dan wel het over
plaatsen naar een verzorgings-
of bejaardetehuis. Ideaal zou
zijn een tehuizengemeenschap
waarin verzorgingstehuis, ver
pleegtehuis, ziekenhuis en be
jaardentehuis op elkaar instel
len. Dat lijkt vooralsnog een
utopie.
Buitenwereld
Ideaal zou ook zijn ieder een
éénkamerwoning. Nu zijn er
vier- en twee-persoonszualljes
met weliswaar een erker als ge
zellige zit, maar persoonlijke ei
gendommen hebben maar een
luttel plaatsje. Op mediscb-
ethisch terrein rijzen er vragen
waarop in het licht van de chris
telijke ethiek antwoorden moe
ten worden gezocht."In hoever
re mag een verpleging doorgaan,
als de patiënt het zélf niet meer
wil? Hoe lang moet iemand „in
leven worden gehouden"? Is een
dergelijke verpleging geen ver
lengen van het sterven?
Acute problemen die niet
met een giro-overschrijving
of een middag-in-de-zon rij
den met een patiënt door de
„buitenwereld" kunnen wor
den opgelost. Hulp, in welke
vorm dan ook, wordt gaarne
geaccepteerd. Laat u echter
wèl organiseren, m.a.w. over
leg met directie of vereni
gingsbureau (tel. 030-711224
hr. Van der Helm) wat u
kunt doen.
De pil, mensen. De pil I
tablet. Er zit, slordig gezeg
in. een stof. en die stof wei!
de hersenen. Door die wi
blijft er een prikkel in del
nen uit. een prikkel die de er
een eitje doet produceren,
eitje komt dus niet. Als je onJ
drie weken het tablet inl
ontstaat er als je stopt een!
ding. Het lijkt dus een
gang van zaken. Maar de
onvruchtbaar, er is geen eiff
gestoten. Dit is heel in he®
en nogmaals: onnauwkeurig,F
naar ik hoop overzichtelijk, 11J
Waarom nu zo'n lawaai of1
pil. Wel, voor het eerst maal
voorbehoedmiddel onvrucB
Eeuwen lang al zijn er mij
geweest om zwangerschap te
komen, maar altijd bleef de\J
vruchtbaar. Ze kon het eet
ander proberen, ze kon gaan^
rekenen, maar al doende
een aardig gezin krijgen,
pil echter heeft ze haar
planning zelf in de hand.
Tegen dat zelf-in-de-handi
ben zou bezwaar zijn aan te
nen. Je zou kunnen zeggen:
ik krijg geen kinderen at
lopende band dat kan in
maatschappij niet, we lever
meer zoals vroeger bv. O]
platteland waar oma's en
huwde tantes voor ons bi
verstelden en oppasten. We
ben geen dienstmeisjes vooi i
en nacht meer. We wopen kl
Een kind kost veel. Ongqp
kinderen krijgen zou een
antwoorde zaak zijn. Het 1
woon niet. Dat houdt in
in ons leven van man en i
bij al het andere ook het 1
het oog hebben. En nu wille|
het niet zo erg „plannen" i
precies afspreken: over tv
drie jaar (weer) een kind, b.
salarisverhoging. We onthi
ons, of we gaan sommetjes m j
we kennen andere vormen i
liefhebben, en zo hopen w( -.
kindertal niet te groot te m
maar ALS we een baby kr i
vinden we dat niet erg. i
spontaan een kinderzegen dai
benauwd en uitgepriegeld -
gespannen leven.
Goed, zo'n bezwaar kan ik
Het element van verrassing i
persoonlijk overal in het
welkom. Er zit inderdaad eei
spontane kant aan de pil.
soms is leven mét de pil ri^|
spontaner en zonder vrees. |BP
zónder pil en met spanning. Mp
ligt er maar aan wie je bent™^^
Dat alles is eigenlijk nog
probleem. Als het een prol
is, dan is het er precies
als vroeger: op de een of
manier moet men samen-levi
iets heerlijks maken en zorgei
het toch niet onophoudelijk
deren oplevert, om het zo
eens te zeggen. Een lieve
dame van bijna 87 die mij schrM,°
„kinderen zijn een zegen des|'art(
ren en de zegen des Heren miaby
rijk" antwoord ik: ja. Maarlrn. di
u zegt: „ik moet niets van diaen
hebben, en toen ik onlangsb.jA,
dat vrouwen die de pil gebruf
trombose kunnen krijgen, dachf11!: a
gelukkig" moet ik u afvallen.! UP
er een auto-ongeluk gebeurt, xfltt c
u ook niet: gelukkig, omdat i
ger toen u klein was die a
als gevaarlijke monsters wel
beschouwd. Je kunt de tijdl
terugdraaien. De tijd maakt!
er auto's kwamen, niet andeiw
Als de levensmiddelenaanvoerl
b.v. de stad Den Haag nog L
ezel geschiedde, zou Den II
binnen afzienbare tijd verhongM
Doordat vrouwen toch op del
of andere manier moesten w
komen dat zij ongewenst zwal
werden, kwam cr door al J
proberen de pil. Dat zat inl
tijd, en ik denk dat de pil i
maar een begin is van een la
reeks methoden.
Het is niet de auto die de oifj
lukken maakt: het is de
En het is niet de pil op zich.b
is de mens die ermee oma Hei
Vroeger was de vrouw bang vLn
gevolgen, en in haar angst veiif
ze ziekte, vermoeidheid, leefdejoma
niet spontaan, was ze in dat sc]
van haar leven niet gelukkig, j
deel moest geduld worden, ze I
er geen vreugde aan. was I -^u
nu zo geweldig? Moeten we qend
trots op zijn? De eerste de bLtj„
verpleegster hier in de Open Br J
kan u anders vertellen aan let r
hand van de vele harisuitstorv
gen. Wat bleef er over van
glorie van het gemaakt zijn
elkaar? Soms. na al die opnl^t 1
kingen als „die mannen, je
ze" slechts een kleine triomf te
de ongehuwde: kind. het
alles en je zit een leven aan 'i
Mo
Bei
far)
ljZ€
zorgen en de narigheid vast, ranu
nu ja hè, ik weet dan toch
een man is Nou, maar fl an
ogen uitsteken. Hartelijk gefel
teerd.
Mevrouw, of mag ik oma
gen. ik kan zo begrijpen v,
zegt, deze tijd IS verbijster!
maar God rust ons toe. Als
bedenken hoe we in opdracht «j:
onze lieer ontvangen inzicht
ten toetsen aan bijvoorbeeld:
bedrog van de welvaart, of
landerigheid om mee te denl
en te bouwen, dan is die pil
lemaal niets meer. U schrijft:
maak op mijn stoel van alleL
mee. en mijn kleinkinderen v
den bij oma een geopend oor
soms ook wel een standje." V
ik ben te oud voor kleinkind
te jong voor kind, maar ik z
uw vast, recht handschrift ziere
en uw kernachtige woorden
zend, graag bij u willen kom
voor uw open oor èn voor i
standje. Daarom zeg ik u eerl
iets terug. U zegt: „er is zoi itat<
als zelfbeheersing". Ja, er is li
de En liefde betekent dat de
veilig is bij de ander. Wij zijnr„
eikaars hoede gegeven, wij all
En op alle manieren, maar o1
met de pil.
Als een jonge vrouw
schreef niet voor niets
groepen jonge mensen op de vori
keer op een flat van in
f 200.— per maand woont met
hardwerkende man. en zij hebbJ'
laten we zeggen op hun 28e tw
kinderen, dan is het een bespotl
tijke phrase om hen toe te roept
zelfbeheersing. Zij willen h
leven samen beleven (juist, andetij
[ebi
5*.o
briefvriendin. dat is in princL
gehuwd: vooruitlopen op de h
welijksgemeenschap in het mai «ni
schappelijk huwelijk hoeft niet,;
zij dat flat maar kunnen betalei
en dus kennen zij zelfbeheersir
zij hebben elkaar lief. Maar i
by zoveel lasten aan huur ei iqu
derde kind voorlopig te duur
en mogen wij dat aan k
overlaten? dan kunnen zij
liefde toch geen ijspegels wordefeen
voorgoed? Is het dan niet zel£
zaam onbehoorlijk hun een woaf1
voor te houden dat ons in
andere conjunctuur nu ook
bepaald afdoend geholpen heei
Als de pil verantwoord is
daarover te oordelen laat ik gr;
aan de medicus over dan
haar eigen, vrije besluit.
Nu zijn we nog bijna nergen
Want wat doet de ongehuwdeUe
U snapt het al: de volgende kee
CHRISTIN
Brsi
ote:
:hri
abc
bF"
E(
cha
Jj*
■dé heb
tot
