y IIAVO slaat terug bij actie pussen tegen West-Duitsland Gastenboek Drie elementen bepalen politiek van ARP Spaarbekkens redding zoetwatervoorziening Amerika waarschuwt Russen en bondgenoten Troepen VS naar Bondsrepubliek bed: Drie doden door gasverstikking 180 man meer bij munitieproduktie Lagos ontkent neerschieten Unicef-toestel HOOFDPIJN? fi,n! A WITTE KRUIS Sombere woorden ir. Van Rooyen MBB WOENSDAG 18 SEPTEMBER 1968 igeri WASHINGTON Amerika heeft gisteren Rusland gewaarschuwd dat communistische mili taire actie tegen West-Duitsland een ..onmiddellijke reactie" van de NAVO-bondgenoten tot ge volg zou hebben. Abbé Pierre was gisteren in aarzuilen, waar een z.g. Em- aüs-communauteit is gevestigd. Fransman is de geestelijke 0Iider van deze gemeenschappen, en e overal ter wereld gevestigd rdfrjn. Abbé Pierre nam een bedrag di®nn 25 mille in ontvangst, een deel ndeian de Erasmusprijs, aan Charley laplin toegekend, die de artiest \stemde voor de Emmaiisgemeen- ap. Lachend neemt abbé Pierre zwaar verzegelde envelop van de aa gen A. J. Engel, voorzitter van de i chting Premium Erasmianum, ontvangst. ood] _lIl— I11V— In een verklaring zegt het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken dat niets in het handvest der VN Rusland of andere leden van het Warschau pact het recht heeft eenzijdig met geweld tussenbeide te ko men in West-Duitsland. Wanneer dit toch wordt gedaan zou dat tot een onmiddellijk geallieerd antwoord leiden in de vorm van zelfverdedigingsmaatregelen in het kader van de NAVO, aldus de verklaring. Het ministerie zegt dat de Ameri kaanse regering de Bondsrepubliek verzekert dat de artikelen 107 en 53 (van het VN-handvest) de Sowjetunie of andere Warschau-pactleden geen enkele recht op inmenging geven. (De artikelen voorzien in het machiigen van ondertekenaars, die tot de geal lieerden uit de Tweede Wereldoorlog tegen Hitlér-Duitsland behoorden, ze kere maatregelen te nemen tegen vroegere vrijandelijke staten zonder goedkeuring van de Veiligheidsraad. In de Russische pers waren na de inval van Tsjechoslowakije toespelin gen op de genoemde artikelen ge maakt. Volgens de Amerikaanse verklaring kan de geldigheid van het NA- VO-verdrag niet worden aangevoch ten, aangezien in het VN-handvest is voorzien in regionale defensie-rege lingen. Woordvoerder McCloskey zei dat de verklaring aan de Westduitse re gering zal worden toegezonden. Eer der hadden Engeland en Frankrijk ontkend dat het VN-handvest de Sowjetunie het recht op militair in grijpen in West-Duitsland zou geven. Kort voordat het ministerie van buitenlandse zaken deze waarschu wing had geuit had het ministerie van defensie in Washington bekend gemaakt, dat het aan de NAVO in Brussel plannen heeft voorgelegd voor het naar de Bondsrepubliek te rugbrengen van 96 straaljagers van het type Phantom en 28.000 man in fanterie, die deze zomer als onderdeel van een rotatieschema naar Amerika waren overgebracht Genoemde eenheden zouden in no vember of december resp. naar de basis Ramstein in Rijnland-Paltz en het gebied van Augsburg-München terugkeren. Naar de New York Times weet te melden, heeft de Amerikaanse rege ring als voorwaarde gesteld, dat de andere NAVO-landcn soortgelijke maatregelen treffen. Zo zou West-Duitsland b.v. zijn defensie-uit gaven moeten vergroten, terwijl En geland de brigade die het onlangs voor oefeningen naar de Bondsrepu bliek heeft gezonden, daar voorlopig moet laten. Luisterposten De opperbevelhebber van de NA- VO-strijdkrachten in Europa, de Amerikaanse generaal Lemnitzer, zou toestemming hebben gekregen de ge allieerde verkenningseenheden en luisterposten langs de Beiers-Tsje- choslowaakse grens „onopvallend" te versterken. Van andere maatregelen, zoals het zenden van een Ameri kaanse brigade naar West-Berlijn en een dichter bij de communistische grenzen opstellen van gevechtseenhe den. zou men in Washington niet hebben willen weten. De Amerikaanse minister van de fensie Clark Clifford heeft gisteren gezegd dat 20 tot 40 duizend Ameri kaanse militairen zullen deelnemen aan NAVO-oefenlngen in het komen de voorjaar in Europa. Bepaalde eenheden 12000 man sterk zullen voor de oefeningen uit de Verenigde Staten overkomen. De datum van de oefeningen is is iets vervroegd. Er zijn volgens Clifford op het ogenblik geen plannen om het aantal Amerikaanse militairen in Europa permanent uit te breiden. De lont smeult.. Naar 's Heren woord heeft het Duitse volk niet geluisterd in zijn ver blinding voor ras, bloed- en bodem- theorieën der nazi's, in zijn heidense aanbidding der idolen van het „dies- seitige". Het werd zijn ondergang in een tweede wereldoorlog. Ook ons volk heeft tijdens een be zetting van aérdse helse machten moeten leren, dat ,we in de eerste plaats moeten worden bevrijd van een bezetting van ..jenseitige" onaardse machten van de overste dezer wereld. Ook het Tsjechische volk zal dit in zijn zo heldhaftige strijd moeten le ren. Staan we er nu zoveel beter voor dan in 1939? De afgoden van sex en geweld spelen een eerste viool. (Wie de gevolgen daarvan in causaal ver band wil zien, leze Montesquieus „Considérations sur les causes de la grandeur des Romains et de leur déca- dence"). Wie onzer zonder zonde is, werpe de eerste steen. Maar wie het Woord hoort en doet, vindt in zijn rechter, Christus, zijn redder t.z.t. Laat geen derde wereldoorlog nodig zijn om ons dit te leren. De lont smeult in Viet nam, Nigeria, Israël en Oost-Europa. Den Haag Mr. N. Groeneweg zijn. iE Amerikaanse verzekering dat melf üeen militaire actie tegen West' n zij uitsland zal worden geduld, is eer mo n geruststelling voor de Duitsers w< in een waarschuwing aan het adres an de Russen. is in de Bondsrepubliek ongerust- over de mogelijkheid, dat de ussen de artikelen 53 en 107 van het j N-Handvest van toepassing ver- ht n 'aren op de Westduitse situatie. VI ie artikelen betreffen de zgn. vijan- e pielijke staten-clausule, welke na de geninrlog de geallieerden van toen het echt gaf, In vroegere vyandciyke aten tussenbeide te komen mocht aar reden toe bestaan, a de tweede wereldoorlog leek zo'n ausuie vanzelfsprekend. Inmiddels ot}ë een geheel nieuwe situatie ont- aan waarop bedoelde artikelen niet I j^an toepassing kunnen zijn. £je iettemin heeft Moskou Bonn aan ;vee e interventie-mogelijkheid herin-1 andelcrd, toen het het „Duitse gevaar" begofan stal haalde om de aandacht af g va j leiden van de inval in Tsjecho- Per owakije. is b [en kan het de Duitsers dan ook iet kwalijk nemen, dat zij niet op oolSun gemak zijn. Per slot van rekc- ing zijn niet minder dan een half dljoen Russische militairen in wes- :lyke richting opgerukt. Imerika heeft nu duidelijk gemaakt, at „niets in het VN-Handvest Rus and of andere leden van het War- chaupact het recht geeft, eenzijdig US'ri geweld tussenbeide te komen in Vest-Duitsland". let gaf tevens de verzekering dat - mocht het desondanks tot een- jjdig ingrijpen komen in het ader van de Navo onmiddellijk zelf- blijrerdedigingsmaatregelen genomen Prullen worden. in Ier verdere geruststelling heen nen, \merika toegezegd, tijdelijk 12.000 7 m nan aan troepen naar Europa te j eenden, waar zij zullen deelnemen! ian Navo-manocuvres. 000) 'eze troepen komen overigens pas in ,pt voorjaar. Hieruit kan men aflei- »r bden, dat Amerika er nadruk op wil eggen, dat het in de nabije toekomst 30 geen moeilijkheden verwacht, ekei Intussen blijft er voor de Westduit- ide°^SerS reden' gecn aanleiding te geven j jze< ot verdachtmaking. Met name geldt reet voor de kansen, die het opkomen- j de neo-nazisme in de Bondsrepubliek j .Wijkt te hebben. b: JERUZALEM De Israëlische 'utoriteiten hebben gisteren vijf ,jD/Vrabische gevangenen vrijgelaten, in (^et waren de eersten van een groep •pteiran zestien die Israël beloofde in !/68 rr'iheid te stellen nadat Algerije het -je lekaapte passagiersvliegtuig van El r ja gaan. Italië bemiddelde in de- .t kwestie. De overige elf Arabieren Rillen binnen 48 uur in vrijheid wor den gesteld. Toon Hermans, nu helemaal luchtvaarder-door-de-wol-gever fd, gespte met zijn vrouw Rietje gisteren de riemen om voor hij zich met een snelle KLM-machine naar Canada zou spoeden. Hij zal daar de komende vier weken een tiental voorstellingen geven, om zijn Engelse One Man Show ver der uit te proberen. BRUSSEL In een woning te Merksem bij Antwerpen is gisteren een gezin van vijf personen bewuste loos aangetroffen als gevolg van gasverstikking. Voor de 38-jarige va der en twee kinderen, van vier en twee jaar, kwam de hulp te laat. De 24-jarige moeder en een meisje van een jaar zijn in ernstige toestand naar een ziekenhuis overgebracht, doch verkeren niet in levensgevaar. De beroemde sopraan Renata Tebaldi heeft nieuwe lauweren geoogst met haar titelrolvertol king in de opera Adriana Lecou- vreur in Metropolitan Opera, New York. Langdurige toejui chingen uit de zaal en tenslotte een hartelijke gelukwens van Maria Callas (rechts) en de operadirecteur, Rudolf Bing, (midden). DEN HAAG In een half jaar tijd is de personeelssterkte van het staatsbedrijf Artillerie-inrichtingen toegenomen met 180 man tot 1628 werknemers. In de begroting, groot ruim 53 miljoen gulden, waarvan ƒ40 miljoen voor munitie, wordt gezegd dat de produktie in de militaire sec tor is afgestemd op de behoefte van de Nederlandse strijdkrachten. Marion G. Romney op inspectiereis ROTTERDAM Zaterdag en zon dag bezoekt mormonenapostel Mari on G. Romney ons land. Hij staat aan het hoofd van de zending in Neder land, België, Frankrijk, Scandinavië en Zuid-Afrika en is een neef van goeverneur George Romney van Mi chigan. In heel het land is het gisteren een gewone dag geweest. Overal zijn er mensen geweest met een volle agenda. Vergaderingen, visi tes, afspraken. Dat is iets wat wij Hagenaars maar moeilijk verteren. De derde dinsdag van september is voor ons een dag, die je zodra het nieuwe jaar aanbreekt al op de kalender aantekent. Bezet. Wanneer iemand het waagt op die dag iets te willen organiseren, dan waarschuw je: „Denk er om Prins jesdag Wie niet naar de Gouden Koets gaat kijken, stippelt zorgvuldig zijn route uit rond de binnenstad, want je weet er is geen doorkomen aan. Zo belandde ik gisteren in een stille zijstraat en zag daar plots iemand, die ik hoog en droog ergens in het naar onze begrippen verre Gorkum waande. Ze liep met het hoofd omhoog de gevels af te zoeken. Begroette mij als een reddende engel: „Waar ben ik ergens? Ik zie nergens een stratenbordje." Dat is overdreven, tenslotte staat heel aan het begin van elke straat een bordje, geen gemeente kan zich permitteren, dat op iedere hoek te doen. Trouwens de naam, die ik noem de, zei haar niets. Ze was argeloos op deze dag naar Den Haag gekomen en nog arge lozer in de bus gestapt, die geacht werd haar naar het begeerde adres Noteer 't vast! te brengen. Helaas de eigenlijke route leidt door de binnenstad en die was nu het domein van wach ters en kijkers. De bus zwenkte af, reed anders dan anders en op de gis was ze maar uitgestapt, ergens in die buurt moest ze wezen. Maar Den Haag is gebouwd in wijken, waar de straten of lanen allemaal op elkaar lyken. Men kan door het Zeehelden kwartier. de Schilderswijk. Be noord- en Bezuidenhout, Indische buurt. Zorgvliet dwalen als een verlorene. Wat ze dan ook deed. Heel zenuwachtig, want na haar boodschap moest ze weer 'erug naar het hart van ons Den Haag, waar kroost, in Delft studerend, moeder zou ontmoeten. Met het altijd gerede blocnote en de ballpoint schetste ik routes, ver warde me prompt, zodra ik aan mogelijke afsluitingen dacht. Het eind van het liedje was, dat ik haar wel de weg wees naar het eerste verlangde adres en 'advi seerde, daar een taxi te bellen. Daar heb ik nou wroeging over, want die taxi kon net zo min door de parlementaire gordel rond hel Binnenhof komen en wie weet wel ke drama's er geweest zijn door het missen van de kinderafspraak Maar wat doe je ook in Den Haag op Prinsjesdag als je niet naar de Gouden Koets gaat kijken? Noteer maar vast: dinsdag 16 september voor 1969. LAGOS De Nigeriaanse regering heeft gisteren ontkend dat een hefschroefvliegtuig van het VN-kin- dernoodfonds (UNICEF) door Nigeri- aans geschut is neergeschoten toen het een vlucht met hulpgoederen naar Biafra maakte. Volgens de regering in Lagos ver ongelukte het toestel toen het zondag tengevolge van brandstofgebrek op het vliegveld van Benin landde. De vier inzittenden (allen Amerikanen) werden gewond. Het internationale Rode Kruis deelde mee dat zijn voedseltranspor- ten naar Biafra in de nacht van maandag op dinsdag zijn hervat. Nigeriaanse bommenwerpers heb ben gisteren Oemoeahia, de laatste grote stad die nog in handen van Biafranen is. aangevallen. Onder de burgerij vielen drie doden, meldde Radio-Biafra. Leden van het internationale Rode Kruis hebben foto's van de slachtof fers en van vernielde woningen ge maakt. Weg pijn. Want helpt (en spaart bovendien de maag) Poeders, tabletten, cachets. Dr. A. Veerman, vandaag in onze kolommen te gast, werd 11 oktober 1916 te Bodegraven geboren, studeerde oude talen, eerst te Utrecht en vervolgens aan de Vrije Universiteit tc Amsterdam, waar hij in 1943 promoveer de tot doctor in de letteren en wijsbegeerte op een proefschrift over „De stijl van Calvyn in De Institutio christianae religionis". In 1948 deed hij doctoraal exa- men rechten. De heer Veerman was van 1941 tot 1946 leraar oude talen, van 1916 tot 1951 parlementair redacteur van Trouw, van 1948 tot 1951 voorzitter van de Protestants Christelijke Journalistenkring, van 1951 tot 1960 pro-rector van het Chr. Lyceum te Delft, van 1952 tot 1956 voorzitter van de nationale organisatie van A.R. jongcrenstudieclubs, van 1960 tot 1967 rector van liet Chr. Lyceum te Delft, van 1963 tot 1967 voorzitter van de Vereniging van rectoren bij het christelijk VHMO. Voorts is hij lid van de gemeenteraad van Rijswijk (ZJL), lid van de provinciale staten van Zuid-Holland en lid van de Tweede Kamer der Staten-gcneraal. Vanaf oktober 1961 maakt hij deel uit van het moderamen van het Centraal Comité der A.R.-partij. Op de buitengewone deputatenvergadering van 15 juni 1968 werd de heer Veerman tot voorzitter van het Centraal Comité gekozen. W7"AT is op het ogenblik de plaats van de Anti-Revolutionaire Partij in de Nederlandse politiek? Welke kant wil zij uit? Dat is een vraag, die ons gesteld wordt. Ook andere partijen zijn met dergelijke vragen bezig. Het probleem van de partijvernieuwing is juist de laatste weken weer uitermate actueel. Maar het is het nuttigst, dat iedere partij begint met het vegen op haar eigen straatje. De plaatsruimte, ons zo vriendelijk geboden in uw gasten- rubriek zal ik derhalve voor dat doel gebruiken. Er zitten in het optreden van de ARP drie elementen, die men elk af zonderlijk moet zien. om het geheel recht te kunnen doen. SCHRIFTUURLIJK FUNDAMENT Het eerste is, dat zij een christelijke partij wil zijn en wil blijven. Wij zijn er samen van overtuigd, dat God ons in Zijn Woord niet alleen de weg ter zaligheid wijst voor elk mens afzonderlijk, maar ook de weg tot vernieuwing van het leven en het samenleven van mensen waar de politiek mee te maken heeft. Ik ga daar nu niet breed op in. Het is al vele malen en op vele mame ren gezegd. De wijze, waarop de bijbelse boodschap wordt weergegeven in politieke taal wisselt, al blijft de inhoud wezenlijk dezelfde. In een meer beschouwende, leerstellig denkende tijd zal men gewild of ongewild ook zijn politieke beginselen meer dogmatisch formuleren. In een meer praktische en dynamische tijd zal men ook zijn uitgangs punten in een andere, in die tijd aansprekende vorm moeten gieten. Trouwens, het is dan niet zozeer een moeten; wie in zijn eigen tijd echt leeft zal het vanzelf in de trant van die tijd doen. Het stuk „Evangelie en politiek" van de „Achttien" poogt duidelijk de boodschap van het evan gelie voor ons politieke handelen weer te geven op een wijze, die past bij de problematiek van deze tijd. Dat is het eerste element: het schriftuurlijk fundament of: de evan gelische inspiratie. Het spreekt wel vanzelf, dat mensen, die samen van daar uit politiek willen bedrijven, zich aan elkaar gebonden voelen en samen hun weg willen zoeken. Het liefst zelfs in een breed verband, in gemeenschap met allen, die uit dezelfde bron willen putten. KRITISCHE INSTELLING Het tweede element, waaraan de ARP grote nadruk wil geven, is haar koers, haar instelling. Men kan zeggen, dat een christelijke partij per definitie een vooruitstrevende partij behoort te zijn. Want een christelijke partij moet kritisch staan tegenover de samenleving met al haar instellingen die het werk zijn van mensen en daarom gebrekkig. Daarom is in de ARP van het begin af „de sociale kwestie" één van de kernpunten geweest en moet dat blyven. Maar men moet ook zeggen, dat aan dat „behoren", aan de eis van af stand nemen en toetsen aan de norm van het evangelie lang niet altijd is en wordt voldaan. Christenen kunnen zich behaaglijk, te behaaglijk gaan voelen in de wereld dikwijls nog meer in het wereldje waarin zij leven. Hoe dit in het algemeen mag zijn, in de ARP leeft thans weer duide lijk de bereidheid de samenlevingsvormen om ons heen, de structuren en instellingen, waarmee wij gewend zijn te leven, kritisch te bezien, of zij (nog) voldoen aan de norm van gerechtigheid, zoals deze in deze tijd gestalte behoort te krijgen. Of de vrijheid een punt, dat onder ons al tijd teer j nveest is zoals zij thans formeel in tal van regels is belichaamd ook werkelijk door de mensen als vrijheid beleefd wordt en beleefd kan worden. Een kritische instelling vooral ook tegenover situaties, waarin de men selijke waardigheid, het „beeld Gods" zijn van de mens, door de levens vormen van onze tijd en wellicht dan in de toekomst nog meer wordt gekneusd. En op internationaal terrein dringt zich dan de kritische opmerking op, die mr. Biesheuvel maakte bij het debat over de Russische overval op Tsjechoslowakije: „een internationale samenleving, gebaseerd op louter machtsverhoudingen moet ook en vooral als een onchristelijke constructie worden beschouwd." In een voorthollende wereld kunnen heel gemak kelijk mensen onder de voet raken of achterblijven. Daarop moet onze aandacht gericht zijn, niet incidenteel maar structureel. OPENHEID Dan het derde element. Dat duiden wij aan met openheid. Er is een merkwaardige ontwikkeling aan de gang. Wij hebben nog maar net de tijd achter ons, dat het woordenboek open lag bij de O van ontmoeting of bij de G van gesprek. In die tijd hebben wy er meer dan eens behoefte aan gehad de waarde van het eigene te beklemtonen. Wij konden wat sommigen deugd doet en anderen de gordijnen in jaagtGroen citeren over het isolement, waarin onze kracht ligt; zij het nimmer zonder de verklaring dat hij met isolement niet bedoelde afzondering maar princi piële zelfstandigheid. Maar het is niet meer nodig. Want de trefwoorden zijn nu: duidelijkheid en concentratie. Dat zijn op zichzelf geen lelijke woorden, maar het is in de regel niet, althans niet alleen een duidelijkheid en concentratie van het eigen, maar ook en vooral tegenover anderen. Het gevaar dreigt, dat in deze duidelijkheid en concentratie een flink brok intolerantie gaat schuilen. Veel bestrijders van de „oude" antithese zouden er helemaal geen bezwaar tegen hebben een nieuwe antithese in het leven te roepen, nu geen tegenstelling van beginselen, maar inderdaad van twee soorten mensen. In die situatie pleiten wij voor openheid. Dat sluit niet uit, dat men vanuit eigen overtuiging komt tot een eigen (graag duidelijk) programma. Maar dat sluit in, dat wij ons hoeden voor een politiek isolement dat wy trachten waardering op te brengen voor goede strevingen ook buiten onze groep en bereid zijn tot samenwerking met andere partijen. Met die be reidheid eindigt trouwens ons beginselprogramma. Dat werd opgesteld in een periode, dat de samenwerkingsidee meer "in" was dan nu. Maar wij laten die passage ook nu graag staan. Dat zijn de drie elementen, die ons politieke optreden bepalen. Ik ga dit niet verder illustreren. Dan zou ik de geboden gastvrijheid gaan mis bruiken. En als het goed is kan de toeschouwer zelf in onze opstelling deze drie elementen ook terugvinden. Er zal dan soms verschil van in- zich zijn over de meest gewenste dosering van elk van die elementen. Maar die ruimte moet er blijven. (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM De toekomst van de zoetwatervoorziening in I ons land ziet er zorgwekkend uit. Ir. C. van Rooyen, directeur van liet rijksinstituut voor drink watervoorziening, ziet slechts I enkele lichtpunten. Dat zijn de i aanleg van spaarbekkens, per jaar een oppervlakte van 10.000 ha met een diepte van tien meter I en dus vele malen groter dan Rotterdam aanlegt in de Bies- I bosch, het reserveren van delen van het IJsselmeer na voltooiing van alle inpolderingen, en het gebruiken van de Veluwe en waarschijnlijk de Utrechtse Heu velrug voor infiltratie (kunstma tig grondwater). Ir. Van Rooyen sprak op het Aqua- tech Congres dat dinsdag in Rotter dam is geopend. Hoewel tot voor kort alleen het Rotterdamse drinkwater- leidinghedrijf gebruik maakte van oppervlaktewater en het grootste j deel van andere waterleidingbe drijven grondwater en kunstmatig 1 grondwater gebruiken, zal dat in de toekomst anders worden. Men zal steeds meer op het opper vlakte water zijn aangewezen omdat er te weinig grondwater is. En over die rest zal worden gestreden tussen industrie en particulieren. De in dustrie zal ook meer gebruik gaan maken van rivierwater zodat die in dustrie dat niet meer zelf zal kunnen zuiveren en een beroep zal doen op de waterleidingbedrijven. „De rivieren zijn te vuil. Het is", aldus ir. Van Rooyen, „nauwelijks mogelijk van deze vuile massa enigs zins redelijk drinkbaar water te ma ken. De enige oplossing bestaat dan ook uit de aanleg van spaarbekkens die bij tijden van grote aanvoer worden gevuld en later in tijden van schaarste kunnen worden aangespro ken. eventueel vermengd met het ri vierwater. Do behoefte aan water zal over het Hnd moeten «orden verspreid even als de beschikbare bronnen. Hij sug gereerde dat er in de toekomst mis schien gescheiden waterleidingnetten komen voor industrie en particulier gebruik in verband met de speciale eisen van de industrie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 5