NS* gastvrouw verovert Jeanne ,Vele mogelijkheden voor Nederlandse ondernemers' Sowjet-pers verdedigt „blunder" D'66 PLEIT VOOR AMERIKAANS POLITIEK STELSEL Huib Goudriaan Bedrijf bijna failliet na fraude Vrouw gepakt voor meineed Kettingbotsing op rijksweg Vakantieoord geteisterd door windhoos Kamervragen over deserteurs uit VS YfcVJ*® Binnen 15 tellen klaar: Dr. W. P. Berghuis na bezoek aan Indonesië: BLADEN KRIJGEN VEEL RUIMTE OM STEUN VOOR RUSSEN TE VERGAREN MOEILIJKE TAAK OM INVAL IN TSJECHOSLOWAKIJE GOED TE PRATEN 968 DINSDAG 3 SEPTEMBER 1968 Tussen de rails het spreekt vanzelf toonde Jeanne Vollemans gisteren voor het eerst haar capaciteiten als spoor-gastvrouw. De zaterdag gekozen NS-ambassadrice schoot in een feesttrein vol autoriteiten haastig toe om iemand te bevrijden van een kop koffie met „voetbad". Later werd ze gesignaleerd in een geanimeerd gesprek met de Groningse hoogleraar prof. dr. J. Pen. Personeel ontslagen (Van een onzer verslaggevers) EITEN-LEUR Het electronisch be- bedrijf C. Broos NV heeft vrijdag alle zeven personeelsleden ontslagen. De directie verklaarde dat het bedrijf in ernstige liquiditeitsmoeilijkheden is ge raakt doordat de boekhouder, de heer J. van de P. fraude heeft gepleegd. De boekhouder, die tot voor enkele weken in dienst van het bedrijf was, is gearresteerd, maar later op last van de officier van justitie vrijgelaten in af wachting van een nader onderzoek. De heer C. Broost verklaarde dat het bedrijf tien jaar geleden is gestart. In M66 werd een filiaal geopend in Breda. Bat werd eens trop, omdat de filiaal houder knoeide. Dit kostte het bedrijf enkele duizenden guldens. In verband met de financiële moei lijkheden is de bank niet langer bereid het bedrijf leningen te verestrekken. Verwacht wordt dat vrijdag het faillis sement wordt uitgesproken. De enige hoop die er nog is, is geves tigd op een serieuze koper, die de zaak nog zou kunnen redden van de onder gang. De gloednieuwe, speciale trein kwam gistermorgen, na om halfnegen uit Den Haag te z(jn vertrokken, half twaalf in Leeuwarden aan. Doel: De Ne derlandse Spoorwegen en het gemeentebestuur van de Friese hoofdstad vierden het eeuwfeest van de lijn Leeuwarden-Zwolle. Meer dan over de aanleiding van dit feest werd aan boord echter gesproken over NS-miss Jeanne. „We kennen u al uit de krant", hoorde de Utrechtse brunette nogal eens, als ze op de diverse perrons instappende bur gemeesters verwelkomde. Vooral de dames van de genodig den (de staatssecretaris van verkeer en waterstaat, de heer M. J. Keijzer, de president-directeur van de NS, ir. J. Lohmann, kamerleden en burge meesters) waren te spreken over de vertegenwoordigster van de vroeger zo stoer-mannelijke NS. Tevreden Betty Tijdens de receptie in het Leeu wardense stadhuis kreeg mej. Volle mans een boeket bloemen als blijk van waardering van burgemeester J. S. Brandsma. Met dit boeket kwam ze gistermiddag na haar vuurdoop de Utrechtse stationsrestauratie binnen, waar we iets dronken op de goede afloop. „Het is boven verwachting goed gegaan", zegt Betty Jansen, redactri ce van het NS-weekblad De Koppe ling. Betty, die gisteren ook in de feesttrein was, kwam een poosje ge leden met het idee van een NS-am bassadrice op de proppen. Het plan werd door de bedrijfsleiding geaccep teerd, maar: de kosten van de verkie zing van de ambassadrice zouden moeten worden betaald door De Kop peling. Zaterdag was het zover: uit acht finalistes, die weer uit 90 meisjes, werkzaam bij de NS waren gekozen, kwam Jeanne Vollemans als de beste naar voren. „Ik was in het begin een beetje nerveus, maar later niet meer',' zegt Jeanne, die de kalmte in eigen persoon lijkt te zijn. 's Morgens om zeven uur was ik al bij ide kap per, e-n ik had een beetje geklede jurk aangetrokken." Voorlichtingsambtenaar J. B. Meij er: „Bij de verkiezing lette de jury op charme en intelligentie. .Het uiter- JEANNE VOLLEMANS al 07Ji zeven uur bij de kapper MAASTRICHT De officier van justitie bij de rechtbank te Maastricht, mr. J. Gonsalves, heeft gisteren tijdens de zitting de 42-jari- ge mevrouw C. E. F.-van der L. laten arresteren op verdenking van mein eed. Zij trad op als getuige a charge in de zaak tegen de 36-jarige caféhouder Peter L. uit Heerlen, die terecht stond omdat hij onder invloed een AMSTERDAM Gistermiddag tussen ongeveer kwart over vijf en kwart voor zeven heeft het verkeer, komende van de richting Amsterdam gaande in de richting van Utrecht op rijksweg 2 grote moeilijkheden on dervonden. Een felle regenbui omstreeks kwart over vijf was oorzaak dat enkele wa gens slipten. Een ervan kwam in de sloot, andere reden in de vangrail. Het gevolg was dat er in korte tijd een heftige kettingbotsing ontstond, waarbij een automobilist niet ernstig werd gewond. De kettingbotsing had tot gevolg, dat in korte tijd het verkeer een lan ge file vormde, die op een gegeven ogenblik was aangegroeid tot op de brug in Amsterdam. Pas rond kwart voor zeven kon het verkeer weer normale voortgang vin den. BERGEN Gistermiddag omstreeks twee uur is in het Noord limburgse vakantieoord De Plasmo-. len door een windhoos die gepaard ging met een kort onweer en een geweldige wolkbreuk, zeer veel scha de aangericht. Het ergste was het op het recrea tiecentrum El Dorado, waar 12 cara vans omver werden geworpen en te gen elkaar gesmakt, terwijl een tien tal bungelowtenten honderden meters werd meegesleurd. De inboedels van de caravans en tenten werden over het terrein verspreid. Er waren op het moment van de windhoos praktisch geen mensen op het terrein aanwezig. De schade bedraagt naar schatting 100.000 gulden. Ongeveer 80 pet. van de eigenaars was voor stormschade verzekerd. verkeersongeluk had veroorzaakt. L. was na het ongeluk weggelopen, maar mevrouw F.-v.d. L. had vanuit haar woning gezien wat er gebeurd was. Aanvankelijk had zij tegenover de politie en rechter-commissaris ge zegd duidelijk de caféhouder te heb ben herkend. Uit angst voor de wraak van Peter L. had zij haar verklaring niet willen ondertekenen. Zij zei tijdens de zit ting dat zij afgelopen zondag de café houder in een bus had ontmoet en tegen hem had gezegd, dat zij er nu niet meer zeker van was dat hij de man was die na de botsing was ge vlucht. Zij herriep tijdens de rechtszitting haar tegenover de politie en rech ter-commissaris afgelegde verklarin gen. Na de arrestatie van de vrouw werd de zaak tegen de caféhouder voor onbepaalde tijd aangehouden. lijk is wel belangrijk, maar de maten niet: het was echt geen miss-verkie- zing." „Kluntenyerieht" De directie vindt het optreden van een ambassadrice bij officiële ge beurtenissen van de Spoorwegen, vooral daarom een goed idee omdat het past in het streven de NS een nieuw gezicht te geven. De heer Meijer vertelt dat de NS meet- „klantgericht" willen gaan den ken. „De klant schoot er vroeger wel eens een beetje bij in. Er wordt nu gestreefd naar een nieuwe huisstijl, waarvan het nieuwe embleem, de ge le treinen en de nieuwe conduc teursuniformen onderdelen zijn." Redactrice Betty Jansen: „We heb ben dit ook gedaan om de interesse van de vrouwen in ons bedrijf aan te moedigen. Hoofdmotief is het bedrijf een gastvrouw te geven. Bij recepties en dergelijke komt er nu wat meer fleur tussen al die keurige pakken van de mannen." Geen uniform Jeanne Vollemans moet een jaar lang haar functie vervullen. Daarna zal ze hoogstwaarschijnlijk als het experiment slaagt worden afgelost door een nieuwe ambassadrice. Ze blijft wel haar gewone werk op het bureau sociale bijstand van de NS verrichten. En als ze haar werk in de steek moet laten om als gastvrouw op te treden, hoeft ze geen uniform aan te trekken. Ze draagt als ambassadrice terwille van de fleur juist geen uni form, maar een japonnetje met een blauwe sjerp met het nieuwe NS-em- bleem. Mocht Jeanne ziek zijn, dan kan ze worden vervangen door plaatsver vangster Irene Lutter uit Rotterdam. Irene (20, informatrice) werd ook za terdag als zodanig gekozen door de jury. Na het ambtsjaar krijgt Jeanne veertien dagen vakantie als beloning. „Om uit te rusten van de vermoeie nissen", zegt Betty, die gisteren haar idee, met volle instemming van NS-baas ir. Lohmann, zag verwerke lijkt. Wat de ambassadrice in het komende ambtsjaar allemaal gaat doen, staat nog niemand tot in details voor ogen. „Ze kan een heleboel zelf inbrengen, en het zal moeten groeien", menen Bet ty Jansen en de heer Meijer. Na gisteren is de eerstvolgen de taak van Jeanne in ieder ge val 12 september de Spoorwegen te vertegenwoordigen bij de ope ning van het station Lombardij- en: de NS wordt vrouwelijk. DEN HAAG Naar aanleiding van het bericht dat in Vlaardingen twee Amerikaanse deserteurs zijn ge arresteerd heeft het Tweede Kamer lid drs. H. Wiebenga (pac. soc.) de minister van justitie gevraagd of hij in beginsel bereid is hun politiek asiel te verlenen indien zij hierom vragen. Hij informeert tevens of waarbor gen aanwezig zijn dat de Amerikanen hun bezwaren tegen eventuele uitle vering of uitwijzing kenbaar kunnen maken en dat zij de gelegenheid krij gen zich tijdig van rechtsbijstand te voorzien. vla-flip En nog door de melkman thuisbezorgd ook! (doo^ Hans van Spanning) KAMPEN „Er liggen voor de Nederlandse ondernemers goede kansen in Indonesië". Er bestaat in Indonesië bovendien voor ondernemers uit ons land een zekere voorkeur. Men heeft de indruk dat de Nederlanders wat bescheiden zijn. Dat is na tuurlijk wel te begrijpen. Maar ik heb bij de Indonesische bevol king niets gemerkt van een vrees voor nieuw kolonialisme van Nederlandse zijde". Aan het woord is dr. W. P. Berg huis, voorzitter van de Anti-revoluti onaire Eerste Kamerfractie en oud-voorzitter van de ARP. De heer Berghuis was lid van de parlementai re delegatie, die onlangs een bezoek aan Indonesië heeft gebracht. Wij spraken met hem over de indrukken die hij tijdens dit bezoek heeft opge daan. „Ik ben vooral getroffen", vertelt hij. „door de hartelijkheid waarmee wij zijn ontvangen. Er werd en thousiast en spontaan gereageerd. Het was soms alsof we een familie lid waren, dat na langdurige onenig heid weer op bezoek komt, nadat de geschillen zijn bijgelegd. Het was mijn eerste bezoek aan Indonesië. Daarbij valt je vooral op dat er zo enorm veel Nederlands wordt gespro ken. Ook onder de jeugd is de be langstelling voor cursussen in de Ne derlandse taal groot." Het land kampt met enorme moei lijkheden terwijl het daarnaast toch ook veel mogelijkheden bezit. Men rekent in Indonesië dan ook op Ne derlandse steun. Nederland heeft in dit opzicht een zekere voorkeur. Men hoopt op een ontwikkeling van bij zondere aard. Scholen Heeft u een algemene indruk ge kregen van de economische toestand? De inflatie is er schrikbarend. Hierdoor verloopt het hele finan- cieel-economisch leven moeilijk. De levensstandaard is er ronduit belabberd. Wat mij heel sterk trof was dat in Djakarta, een stad met vier miljoen inwoners, 300.000 kinde ren momenteel geen onderwijs krij gen omdat er te weinig scholen zijn. Persoonlijk zou ik graag zien dat Ne derland Indonesië op dit punt hielp. De bouw van een school kost in In donesië ongeveer 50.000 gulden. Wan neer we in Nederland er in zouden slagen via een grote actie vijf mil joen bijeen te brengen kunnen 100 scholen in Indonesië gebouwd wor den. U behandelt in de Eerste Kamer onder meer dc buitenlandse politiek. Heeft u een indruk kunnen krijgen van de buitenlandse politiek van In donesië? De buitenlandse politiek is sterk anti-communistisch. Dat is natuurlijk wel begrijpelijk na de commu- nistische machtsgreep in september 1965. Na de gebeurtenissen in Tsje- choslowakije uitte deze houding zich onder meer in relletjes voor de Russische ambassade. Het is bekend dat de communistische partij onder gronds zeer aktief is. In gesprekken die ik met leiders van ae christelijke partij in Indo nesië (de Parkindo) heb gehad, gaf men na enig aandringen ook wel toe dat de behandeling van hen die bij de communistische opstand gevangen zijn genomen slecht was. En uit par ticuliere gesprekken heb ik begrepen dat de verhalen over de enorme bloedbaden en slachtpartijen beslist niet overdreven zijn. De betrekkin gen met communistisch China zijn vrijwel tot stilstand gekomen, hoewel de diplomatieke betrekkingen offi cieel niet verbroken zijn. Ambon Ik heb voorts onder meer gespro ken over de mogelijkheid dat Ambo nezen die thans in Nederland zijn naar hun vaderland terugwillen. Mijn indruk is dat tegen repatriëring van deze groep in Ambon geen be zwaar bestaat. Wanneer echter grote aantallen Ambonezen, die nu in Ne derland zijn, zouden terugkeren, vreest men ordeverstoringen. Ik geloof dat de Ambonezen in ons land er goed aan doen te bedenken dat zij niet de illusie moeten hebben dat vorming van een min of meer zelfstandig Ambon kans van slagen heeft. De Ambonezen die daar gebleven zijn na de souvereiniteitsoverdracht delen dit standpunt namelijk niet. Het klinkt misschien hard voor de groep Ambonezen, die naar Neder land zijn gekomen, maar ik geloof dat zij er goed aan doen zich dit te realiseren. Kunt u iets zeggen over de stem ming in Indonesië ten aanzien van Nieuw Guinea? In> Nieuw Guinea ben ik destijds geweest. Dat Was in 1961. Toen heb ik gesteld dat het een illusie zou zijn te denken dat Nieuw Guinea in staat is zelfstandig een bestaan op te bou wen. Mijn indrukken van die reis zijn er destijds mede de oorzaak van geweest dat de ARP zich in deze kwestie anders is gaan opstellen. Ik geloof nog steeds dat Nieuw Guinea zelfstandig niet in staat is het economisch te bolwerken. En ook een samenvoeging met Australisch Nieuw Guinea is politiek niet haalbaar. Persoonlijk heb ik daarom altijd ge hoopt dat de Papoea's bij de volks stemming in 1969 vrijwillig voor aansluiting bij Indonesië zullen stem men. Ik meen dat er voor hen geen ander alternatief is. Indonesië rekent er ook op dat de Papoea's een keus voor haar zal doen. Natuurlijk kan de bevolking van Nieuw Guinea een andere keuze doen. Maar dat is mijns inziens altijd een slecht alternatief. Voor zover ik begrepen heb is dc stemming in Nieuw Guinea momen teel sterk anti-Indonesisch. Ik be treur dat want ik voorzie op die ma nier in de toekomst ernstige moei lijkheden. Wel heb ik in Indonesië mijn te leurstelling er over uitgesproken dat men de afgelopen jaren zo weinig voor de Papoea's heeft gedaan. Daar op antwoordde men dat daartoe de middelen nu eenmaal ontbraken en dat men aan Nieuw Guinea evenveel aandacht heeft besteed als aan ande re gebieden in de Indonesische archi pel die bijzondere aandacht nodig hadden. Is er nog gesproken over de positie van Soekarno? Soekarno staat thans buitenspel. Hij vertoont zich niet meer in het openbaar. Voor zover ik heb kunnen nagaan heeft hij het redelijk goed: hoewel hij misschien niet helemaal vrij is in zijn bewegingen. Persoonlijk geloof ik dat men de problematiek rond Soekarno goed heeft opgevangen. We moeten niet vergeten dit is mijn strikt persoonlijk oordeel dat Soekarno een groot staatsman is geweest, met grote kwaliteiten maar ook met alle fouten van dien. Betrouwbaar Wat voor indruk maakte Soeharto op u? Generaal Soeharto heeft op mij een goede indruk gemaakt. Hij lijkt mij betrouwbaar en evenwichtig. Zijn optreden tegenover ons was bijzon der hoffelijk. Zijn rede op Indo- ncsië's onafhankelijkheidsdag hield hij voor een deel in het Engels en bovendien hadden wij een tekst van zijn rede gekregen om hem te kun nen volgen. Zijn positie is misschien nog moeilijk. Bij de rijtocht op onaf hankelijkheidsdag was er een groot militair escorte. Ik hoop dat Soeharto het houden kan. Hij is mijns inziens de man die Indonesië op dit moment nodig heeft. Heeft u gesproken met leden van de christelijke kerk in Indonesië? Ja. Ik heb gesproken met bestuursleden van de Raad van Ker ken in Indonesië. Speciaal heb ik geïnformeerd of men als Christen moeilijkheden ondervindt van de Islam. Politiek was dit volgens mijn zegslieden niet het geval. Wel heeft men soms op ander ter rein tegenwerking b.v. bij aanvragen voor kerkenbouw en dergelijke. De groei van het protestantisme in Indo nesië is overigens zeer groot. Voor een deel is dit misschien ver oorzaakt door het feit dat sommigen bang zijn anders voor communistisch te worden aangezien. Maar de pro testanten leggen in Indonesië een enorme aktiviteit aan de dag. NEW YORK De Russische pers staat voor de moeilijke taak uiteen te zetten en te rechtvaardigen wat mogelijk een van de ern stigste en kostbaarste blunders kan zijn van het Sowjet-polit-buro. Zij heeft de weinig benijdenswaardige opgave de invasie in Tsjechoslowakije voor de Russen en de wereld te verdedigen. Hiervoor krijgt de Moskouse pers meer ruimte dan zij ooit voor enig onderwerp in de afgelopen jaren heeft gehad. De defensieve cirkel waarbinnen de pers staat, is het argument dat het Kremlin gedwongen was, door het bestaan van het grote gevaar voor de vitale nationale belangen, troepen te sturen. Er worden buitengewone pogingen gedaan zo veel mo gelijk steun voor dit standpunt te vergaren. Verbijsterd De behandeling door de pers wekt de indruk dat de Russen verbijsterd waren door de hevige an- ti-Sowjetgevoelens die zij hebben verwekt, niet al leen in Tsjechoslowakije maar ook daarbuiten. Men schijnt verrast te zijn dat Tsjechoslowakije niet meteen is ingestort. En nu staan de Russen voor moeilijke problemen: of terugtrekken of geweld gebruiken om de an ti-Russische tendenzen om te buigen en wat Moskou noemt „fatsoenlijke communisten" op. machtsposities te brengen. De Sowjet-correspondenten laten na, de wijdver breide wrok onder de Tsjechoslowaken te melden, maar schrijven „contra-revolutionairen", Russische militairen lezen in de Rtissische Prawda dat zij naar Tsjechoslowakije zijn gestuurd om contra-revolutionaire elementen de kop in te drukken. „straatschenders" en mensen die door hen worden misleid, de anti-Russische houding toe. De foto's in de bladen laten Russische tanks en soldaten zien temidden van menigten Tsjechen, alsof zij door hen worden verwelkomd, en de on derschriften bij de foto's noemen deze confrontaties onveranderlijk „discussies". Kolommen zijn volgeschreven met hevige veroor-j delingen van de „klassevijand" en dat „groepen" Tsjechoslowaken, zowel uit de regering, de commu-1 nistische partij als uit het parlement, om hulpj hadden gevraagd. Geschreven werd dat de troepen Tsjechoslowakije binnentrokken „als klassebroeders i en wapenbroeders" die werden verwelkomd doorj „een absolute meerderheid" van het volk. Berichten j uit Praag van Russische verslaggevers meldden dat de toestand normaal en kalm was. Toen de Tsjechoslowaakse partij uitdagend een snel bijeengeroepen congres hield, nadat partijlej-1 der Dubcek was gearresteerd, begon de Sowjetpers de verkiezing met „onwettig" te betitelen en werd I verklaard dat deze verkiezing ten doel had de j macht te ontnemen aan „fatsoenlijke commu- i nisten". „Onderdrukken" Een van de belangrijkste commentators in het! partijorgaan Prawda, Joeri Zjoekof, goot kolom men vitriool uit tegen „de onbeschaamde contra-re volutionairen". „Dergelijke krachten moeten wor den onderdrukt voordat een normale toestand kan worden hersteld". Zouden de Tsjechoslowaken weigeren de nek te buigen, dan staan de Russen voor de keuze meer geweld te gebruiken of zich terug te trekken. Hoe dan ook, het blauwe oog van de Russen maakt een goede kans nog blauwer te worden. (De conclusie trekt het persbureau Associated Press na een analyse van de Russische bladen v,an de afgelopen dagen). (Van onze parlementsredaktie) DEN HAAG De werkgroep staatsrecht van D '66 heeft in twee rapporten invoering bepleit van een nieuw staatsrechtelijk systeem, dat in grote trekken het Amerikaanse stelsel volgt. Het rapport gaat uit van de geko zen minister-president, die op grond van een regeringsprogram gekozen wordt. De gekozen president be noemt en ontslaat de verdere mi nisters. Naast de president zou ook de kamer voor vier jaar gekozen moe ten worden volgens een districtstel sel. Het rapport wil de Eerste Ka mer afschaffen. Kamer en regering zijn in dit stel sel los van elkaar. Voor ieder voor stel moet een meerderheid van de Kamer het besluit nemen dat voor het minister-presidentschap en de volksvertegenwoordiging nieuwe ver kiezingen zullen worden gehouden Verder wil men de bewijslast voor de geheimhouding van inlichtingen op grond van 's lands belang, om draaien. Niet de Kamer maar de regering zal moeten aantonen dat de geheimhouding van belang is. KIESRECHT Gelijktijdig met het rapport over staatsrechtelijke vernieuwing is een stuk over herziening van het kies stelsel, dat het hierboven geschetst staatsrechtelijk systeem het best be vorderd. Men bepleit daarom invoe ring van een meervoudig districten stelsel met binnen elk district een personenstelsel van evenredige ver tegenwoordiging op basis van de fa cultatief overdraagbare stem. Er dient in deze districten een per soonlijke band tussen de kiezer en zijn afgevaardigden te ontstaan. De werkgroep van D'66 neemt als uit gangspunt de schets die door D'66- oprichter drs. Gruyters is gegeven in het boekje „Experimenten in dc de mocratie". Hier werd een stelsel ont worpen van 21 districten met drie afgevaardigden, 15 districten met vier afgevaardigden en drie grote dis tricten (te vormen door de drie groot ste steden). De werkgroep wil een differentiatie van districten met vier afgevaardig den met een mogelijke afwijking van een afgevaardigde meer dan wel min der. De kiezer kan volgens dit stelsel zelf de kandidaten van zijn keuze nummeren, waardoor berekend kan worden hoe de voorkeur voor alle kandidaten die in een district uit komen ligt. MINDERHEID Het voorstel van de commissie ver toont een klein verschil met de oor spronkelijke gedachte die D'66 in haar politiek program heeft neergelegd, met name in het aantal kandidaten per district en de stemoverdracht. In het rapport is een minderheids- nota opgenomen van de heer A. C. de Goederen. Hij. acht het stelsel dat in het stuk wordt geschetst beter werken bij een uitbreiding tot 10 ze tels per district. Ook acht hij de ach tergronden waartoe men dit stelsel heeft opgesteld niet overal voldoend» uiteengezet

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 9