Inleiding op
Ka tech ism us
CULTUREEL
VENSTER
Eenvoud voert
de boventoon
FLORIDA'S WORDING
GOUDEN SPEL
SCHETSEN VAN SIEGWARD SPROTTE:
CONCERTI GROSSI
VAN HANDEL
ENGELSE Weg naar
ROMANS Oobliadooh
Nieuwste omnibus
van Baardman
Agatha's
68ste
Van Gulis
Spook van
de tempel
KORT GEZEGD
ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1968
Naar aanleiding van Harry A. A. Mourits en
J. C. Dekkers, Zoekend geloven, een dertig
tal thema's uit de Nieuwe Katechismus, uitg.
Lannoo Nederland, Den Haag, 181 blz., 6,90.
i« Dit boek is geschreven op basis van het radio-pro-
Zoekend geloven", de radio-catechese van
KRO 1967-1968. Dit programma trok per week
luisteraars en lokte duizenden reacties van
uit.
bedoeling was een zelfstan-
ige inleiding te geven op de
loms-katholieke Nieuwe Kate-
maar ook om de teksten
besluiten van het Tweede Va-
Concilie en de ontwik-
tlingen daarna m popularise-
rfndte begeleiden.
?'üe auteurs betreuren het. dat
'M nieuwe Nederlandse leerboek,
[jdanks zijn fenomenale oplage
verkoop (400.000 exemplaren
men het jaar), te weinig de
ssa werkelijk bereikt heeft.
^Vandaar de radioserie en van-
dit boek, „katechisatie op
jjimere schaal", roomse lering
als men dit oude woord „le
voor (protestantse) "b-
nog kent.
OP JPEG
Maurits (36) is een bekend ra
iospreker, oprichter en hoofdre-
acteur van een katechetisch
jjdschrift. Hij stelde ook de in-
jiding samen voor de buiten-
jndse uitgaven van de Nieuwe
.latechismus.
.-Drs. Dekkers (39) is theoloog en
.ocent. Hij houdt voordrachten
>er Katechese en oecumene. De
js hoofdstukken van het boek ieen maar luisteren (vgl. 8). De
indelen over Het geloof. De kertc daar heeft een hiërar-
(hristus. Op weg als kerk, Zoe- chische structuur, die tot haar
end bestaan, Leven met vragen wezen behoort,
n Naar de volheid. Zij heeft als onfeilbaar gekwa-
ii Het is natuurlijk al lang geen lificeerde uitspraken gedaan,
-ieuws meer, dat de jongste ont- waarop niet meer terug te komen
in de rooms-katho- valt. Men kan een monoliet met
teke kerk parallel lopen met die 0]je insmeren, maar niet masse-
de protestantse kerken. ren Her-interpretatie is een
Men zoekt voor de oude mooie term voor een onmogelijke
oodschap een nieuwe benade- zaak_
■ing. „Het geloof van vandaag is Een tweede bezwarende
gebaat bij een herhaling van omstandigheid is de oude leer
geloof met de termen van natuur en bovennatuur. In
'ap gisteren..... schijn is het een enorm voordeel,
.Een nieuwe benadering van het dat de onderbouw van de kerk
Pe!^...(_V€rdl.a,.tLnoA_ alüid het mens-zijn onder de mensen
Dr. C. Rijnsdorp
Ie voorkeur.... boven een on-
terstaanbare zegging van het ou-
(bl. 9). „Het is overigens op-
llend dat maatschappelijke
iranderingen veel gemakke-
jker geaccepteerd worden dan
erschuivingen in de godsdienst-
leleving" (21).
LUISTEREN
Dit alles kennen wij ook. Maar
accepteert en representeert
ACCENT
Hier krijgt dan ook het aggior-
namento zijn accent. Maar het
gevaar dreigt dat door de verbre
ding van die onderbouw de bo
venbouw (van bovennatuur en
genade) wankel wordt. Dit is dan
ook wat de conservatieven vre-
1] onze roomse broeders is de zen en ik geloof niet ten onrech-
anders. De leken te, van hun standpunt bezien,
aar mochten tot voor kort al- Het zal niet de bedoeling van
de auteurs geweest zijn, maar als
protestant krijgt men de indruk,
dat zij willen zeggen: „Jullie
hoeft alles niet meer zo letterlijk
te geloven, maar puur uit al die
dogma's, voorschriften en ge
woonten de mooie menselijke en
godsdienstige kern en laten we
de zaak verder vooral bij elkaar
houden."
De pastorale zorg overweegt.
Bij de buitenstaander rijst de
vraag of dit boeltje de roomse
lezers wel voldoende leert on
derscheiden Zij hebben zoveel
moeten geloven, dat, nu eenmaal
een aantal zaken wordt gerelati
veerd, twijfel kan rijzen zelfs
aan de centrale geloofswaarhe
den.
Ook bij ons is vandaag voor
alle dingen nodig dat men duide
lijk uitspreekt wat men onder de
centrale geloofswaarheden
verstaat en dat die waarheden
een sterk accent verkrijgen.
Het boekje is een harmonise
ringspoging. Maagdelijke geboor
te. hippies, eucharistie, Beatles....
alles wordt binnen het ge
zichtsveld getrokken en om zo te
zeggen aan elkaar voorgesteld.
MELIG
Op de achtergrond leeft de
zorg voor de continuïteit van de
moederkerk. Ongetwijfeld spelen
hier echt evangelische tendenzen
mee, maar het geheel maakt, op
mij althans, een ietwat melige
indruk.
Men mist het element van pro
fetische bezieling, dat b.v. in het
boek van Pater Adolfs, Het graf
van God (1966) zo aantrekkelijk
is.
Het gelovige volk moet een
handvol waarheden overhouden,
waarvoor het bereid is zich zo
nodig voor de leeuwen te laten
werpen.
Blijven die na het aggior-
namento niet over, dan is de
godsdienst geen knip voor de
neus waard.
DR. C. RIJNSDORP
Siegward Sprotte. Gebo
ren in Potzdam in 1913,
studeerde aan de Kunst-
akademie van Berlijn, was
een leerling van Karl
Hagermeister en maakte
studiereizen in Europa en
West-lndië. 's Zomers
verblijft hij in Kampen,
's winters in Italië en
Griekenland.
Een boek niet alleen voor kunstminnaars, maar ook voor
hen, voor wie de zee en de duinen meer betekenen dan alleen
maar zomerplezier.
De vormen van Sprotte zijn over het algemeen verbazend
eenvoudig, doordat de machtige oneindigheid van hemel of
oceaan in twee of drie penseelstreken wordt uitgebeeld.
Kleuren
Deze uitdrukkingskracht
bestaat gedeeltelijk uit de
krachtige beweging van de
penseelstreken.
Maar ook de kleur heeft
een groot aandeel. De kun
stenaar uit zich in kleur.
Kleuren en kleurencombina
ties zijn door Sprotte bijzon
der goed weergegeven.
Zoals gezegd, de afbeeldin
gen zijn eerder eenvoudig dan
ingewikkeld. Dikwijls brengt
hij een natuurlijk voorwerp
tot een beeldteken terug, wat
een Chinees effect geeft.
Geen praal
De rechtvaardiging voor
zoiets eenvoudigs ligt in de
kracht van haar doordringen
de vertoning. Een onnodig
geplaatst beeldteken bijvoor
beeld verliest zijn uitwerking.
Of, zoals Newton eens zei,
„De natuur neemt genoegen
met eenvoud en tooit zich
niet met overvloedige praal".
Ook kunst houdt van een
voud, zoals uit de werken
van Siegward Sprotte duide
lijk blijkt. Soms een composi
tie met enkele lijnen, dan de
zee met het strand, de zon en
de golven met grove, maar
zeer rake penseelstreken.
Schetsboek
Siegwards Sprotte's schets
boek met schetsen van pal
men, cactussen en agave's uit
Monaco geven een zo eenvou
dig beeld, dat men zich bijna
niet kan voorstellen dat dit
door dezelfde kunstenaar is
gemaakt.
Het gaat hier om veel
schetsen van bomen, krab
bels, met vulpen en viltstift.
Materiaal waarmee men
moeilijk een gevoelige lijn
kan 'tekenen. Wat men zou
verwachten als men de poëti
sche aantekeningen van
Sprotte leest, die zijn schet
sen nader toelichten.
A. P. M.
Siegward Sprotte: Aqua
relle auf Sylt, uitgave
Rembrandt Verlag te
Berlijn.
In de Philips Festivo Serie zijn Het concerto grosso is eigenlijk
uitgebracht de zes meest be- louter speel- of m.a.w. absolute
kende Concerto Grossi Op. III muziek, in tegenstelling tot de
van G. F. Handel. Deze concert- programmatische (symfonie, ora-
vorm is wel bij uitstek geschikt torium, opera etc). De oorsprong
om de virtuositeit van deze van de concerto grossi moeten
meester te beleven. we zoeken in Italië bij de zgn.
Venetianen rond 1600, waaraan
namen als die van Bonortcini en
Corelli zijn verbonden.
Zij werden oorspronkelijk
geschreven voor bescheiden strij
kersensembles, waarbij men aan
verschillende instrumenten een
min of meer solistische taak toe
bedeelde (vioolconcerten wan To-
relli en Albioni).
De structuur bestond dan uit
twee snelle hoekdelen en een
rustig middendeel. Het is ook de
vorm die we bij Handel en Bach
(zelfs in zijn cantaten) aantref
fen. Het concerto grosso is in fei
te een kostelijk musiceren om de
muziek.
Een sfeer die we ook beluiste
ren in de Philipsopname van het
Leipziger Bachorkest onder Ger
hard Bosse, dat een voortreffe
lijke uitvoering geeft van de zeg
genoemde concerten. Duidelijk
hoort men de schone verstrenge
ling van melodieën, gesteund en
opgevangen door de strij-
kersgroepen. Het is beslist boei
end te beluisteren hoe Bosse met
zijn orkest gestalte geeft aan de
fenomenale hoogst muzikale in
vallen van Handel.
Het is oorstrelende klassieke
muziek, die ongetwijfeld elke
muziekminnaar zal aanspreken.
Philips Festivo Serie. Stereo
839573 en 839574 VGY.
Onder de titel „Nieuwste
omnibus" zijn drie complete
romans van de Giessendamse
Natuurlijk vliegen duizen
den af op een nieuwe Agatha
Christie. Wel, haar 68ste boek
is uit: De eindeloze nacht,
verschenen bii Sijtnoff (185
blz., ƒ4.50). Weer eens wat
anders: we misken Poirot en
Miss Marple. we krijgen een
liefdesgeschiedenis, die vele
bladzijden lang nogal traag
voortkabbelt, er zijn wat be
dreigingen, dan eindelijk de
moord. Maar de ontknoping is
zo verrassend als haast alleen
Agatha Christie het verzinnen
kan.
auteur C. Baardman gebun
deld tot een boek van 432 pa
gina's.
Het zijn Jachthond op dc
Oceaan, Goede wacht en
Schobbejakken, stuk voor
stuk knappe verhalen over
het avontuurlijk leven van
Nederlanders aan boord van
zeesleepboten en baggervaar-
tuigen. Baardman beschrijft
de harde kerels die over de
hele wereld zwerven om aan
de kost te komen, hun wel en
wee, hun doen en laten, hun
liefde aan de wal: de vrouw
die thuis voor het gezin zorgt.
Voor liefhebbers van ro
mans over de zee een bij
uitstek geschikt boek. Het is
verschenen bij J. N Voorhoe
ve in Den Haag en het kost
f 12.90.
Het gouden spel van Robert
Vilder was lange tijd een best
seller in Amerika. Begrijpe
lijk, niet alleen om de boeien
de verteltrant van dit werk.
maar ook omdat hij daarin
twee interessante aspecten
toont: het Amerika als land
van onbegrensde mogelijkhe
den en het leven van een mil
jonairsfamilie. Beide gepro
jecteerd in de wording van
Florida, eerst een landstreek
bestaande uit kilometers lan
ge vlakten met pijnbomen,
helm en duinen, later een
land van klatergoud met gro
te en dure hotels langs stran
den en autowegen.
Aan die ontwikkeling is de
naam verbonden van de
schatrijke Lanthropfamilie
waarin de dynamische figuur
van Tod Lanthrop domineert,
de man die zich inzette om de
luchtkastelen van zijn vader
tot een boeiende werkelijk
heid te maken. Hij had zelfs
geen tijd voor liefde, alhoe
wel hij door vele vrouwen
werd bemind. Ieder die een
taak kon vervullen in de rea
lisering van zijn plannen was
hem lief. De rest interesseer
de hem weinig.
In leite was Tod onder dit
alles een eenzaam mens, doch
Wetenswaardig
voor de jeugd
Erverschijnt bij de uitge
vers Helmond en Kök een al
leraardigste nieuwe serie voor
de jeugd: de Globereeks.
Kleine, uit Engeland af
komstige boekjes, waarin op
voor kinderen bevattelijke
wijze allerlei wetenswaardigs
wordt verteld. De boekjes
zijn rijk en duidelijk
geïllustreerd en stevig gebon
den. Ze tellen elk 52 bladzij
den en kosten 2.95.
Verschenen zijn: Grote uit
vindingen, door Richard Bo-
wood, Ruimte-onderzoek, Roy
WorviU, Muziekinstrumenten,
Ann Rees. en Over magneten,
lampjes en batterijen door F.
E. Newing en Richard Bo-
ward.
zijn enorme energie liet hem
daaraan niet te gronde gaan.
De auteur tekent de enorme
grondspeculaties tijdens de
opkomst van Florida, dat toen
gezien werd als de staat van
de gouden toekomst. Prachtig
is Wilders tekening van een
verwoestende orkaan die ook
een deel van de Lanthrops be
zittingen vernietigde.
De hond en zijn
verzorging
In een keurig verzorgde
uitgave heeft Manfred Koch
als het ware een encyclopedie
van de hond samengesteld:
vragen worden er beant
woord, adviezen gegeven. 300
Jammer, dat soms door el-
lelange herinneringen en
beschouwingen de gang van
het verhaal wordt vertraagd,
maar wie zich daar doorheen
werkt, kan genieten van het
gouden spel. Een mooi ver
zorgde uitgave van De Boeke
rij N.V. Baarn (321 blz.,
f 17.90).
tekeningen en 100 foto's, een
overzichtelijke indeling, het is
werkelijk een uniek werk ge
worden voor ieder, die de
hond een warm hart toe
draagt Dit in vierhonderd
hoofdstukjes verdeeld boek is
in de bewerking van J. G. T.
de Lamaar bij Gebr. Zomer
en Keunings. Wageningen
verschenen (115 blz. f8.90).
Christy, door Catherine
Marshall. (Uitgave Peter Da-
vies, Londen) behelst het re
laas van een jonge onderwij
zeres van een zendingsschool
tje in de Smokv Mountains
van Tennessee, in 1912 een
van de achterlijkste streken
van Amerika, me1 gewoonten
en opvattingen als in de pio
nierstijd.
Een prachtig thema, dat
Catherine Marshall met haar
prettige, levendige verhaal
trant verwerkte in een boei
ende roman met vele haast
ouderwetse deugden: uitvoe
rige typering van mensen en
toestanden, levendige dialoog,
psychologische en religieuze
groei en conflicten, en tal van
wijze lessen.
De televisie iaat ons ken
nismaken met het eigenlijke
Amerika, ook buiten de grote
steden: romans als Christy
voegen daar een belangrijke
dimensie aan toe- dat van het
typisch Amerikaanse evange
lische geloofs- en kerkeliik
leven, zoals we dat uit Cathe
rine Marshalls vele vorige
boeken (A Mao Called Peter
bijv.) al kenden. (496 blz.)
Yesterday was Summer van
de Schotse schrijver Alistair
Mair (uitgave William Heine-
mann. Londen! is een dok
tersroman. die uitmunt door
soberheid, helderheid en een
voud van taal. én een boeien
de intrige.
Mair is zelf. voor zijn
Ik verwacht je op dc
poesta, door Lajos Barta (uit
gave Interland. Aalten), be
helst mede herinneringen aan
ons land. Het vertelt van een
auteur aie opdracht heeft ge
kregen een scenario te schrij
ven over Noordzee en poesta.
Om indrukken op te doen
reist hij mee met een Hon
gaars volkskunstgezelschap.
Uit het verhaal blijkt eens
te meer dat liefde zich niet
laat dwingen. Wellicht leert
men uit deze roman de Hon
gaarse volksaard beter begrij
pen. (214 blz., ƒ9,75).
Leopold. Den Haag. brengt
Pemberton NV. een familie
zaak van Anthonv Glyn in
vertaling van L. Couthinbo.
Deze -oman geeft de strijd
weer tussen een energieke
Twee studenten uit Leipzig,
de „journalist" Arlecq en de
„tandarts" Paasch, zoeken in
een sfeer van drank, jazz en
avontuur de Weg naar Ooblia
dooh, een weg die echter af
gesloten blijkt.
Het is een soort i trilogie ge
worden, misschien wel een
epos van de teleurstelling,
want elk gevecht tegen de
werkelijkheid en monotonie
van het leven is zinloos: men
moet gelaten het lot accepte
ren en de nederlagen over
zich heen laten gaan.
Toch is het geen wrang
boek geworden, integendeel,
het is een vlot en soms stu
dentikoos relaas, een met
flitsende dialogen, die de me
lancholie soms doet vergeten.
En sterk boek van de jonge
Oostduitser Frits Rudolf
Fries. Het is een uitgave van
Meulenhof-De Bezige Bij. (302
bladz. f 12.50).
full-time schrilvtrschap, ja
renlang arts geweest en weet
dus waar hii het over heeft.
De sfeer in een Schots stadje,
de conflicten tussen artsen
onderling, de in di' geval pre
caire relaties me1 enkele pa
tiënten, het is allemaal met
veel gevoel voor verhoudin
gen en menselijkheid
geschreven. Een boeiend ver
haal la Cronin.
jongeman en zijn heerszuchti
ge oudere neef. die de voor
uitgang van hun suikerplan
tage tegenhoudt. (375 blz.,
f 16.90)
Een verrassend boek is Zo
als dc dingen zijn (uitgave
Leopold. Den Haag). Paul
Horgan tekent hierin fijnzin
nig een kleine jongen in zijn
ontmoeting met de wereld
rondom hem. Hoe hij kennis
maakt met goed en kwaad,
angst en verboden begeerten,
en dit alles ook in zichzelf
ontdekt. (254 blz., 12.90).
In zijn boek Journalist In
Rood China (uitgave Bruna.
Utrecht), geeft de Canadese
journalist Charles Tavlor als
bekwaam buitenlands cor
respondent verantwoorde in
formatie over-een land waar-
Het >pook van de tempel,
van wijlen dr. Robert van
Gulik, de bekende China-ex
pert. is een intrigerende de
tective, waarin rechter Tie,
bijgestaan door wachtmeester
Hoeng Liang en Ma Joeng,
nog heel wat moeite heeft
met een schijnbaar oninteres
sante onderwereldmoord, de
mysterieuze verdwijning van
het meisje Jade en met een
gouddiefstal, gepleegd voor
dat de -echter tot magistraat
werd benoemd.
Een tot verval geraakte
tempel is het toneel van deze
misdaden en hier worden ze
ook opgelost, wanneer rechter
Tie een sluwe val opzet, die
de hoofdschuldige noodlottig
wordt.
Van dit gegeven maakte
Van Gulik met zijn kennis
van land en volk en met ver
fijnde sfeertekening een boei
ende roman, die men in één
ruk uitleest. Met recht een
Kramers Pocket-van-formaat,
deze met elf tekeningen van
de schrijver geïllustreerde
uitgave van W. van Hoeve,
Den Haag. (180 blz.. 8,90).
over Kennis moeilijk te ver
werven is. Dit door Pieter J.
de Vink vertaalde relaas
verscheen in de serie Zwarte
Beert ies. '19? blz.. f2 50)
