DUBCEK VRAAGT
OM BEGRIP
BLOEDVERGIETEN EN WANORDE VOORKOMEN
Streventroepen
geheel weg
Zeven Provinciën
gaat in RVS op
Russen bedreigden
Dubcek en de zijnen
met mitrailleurs
Jeugdbende opereerde
in en rond Rotterdam
Hajek wil terug
naar zijn land
Niet slaan,
nutar
aangifte doen
Nu de boodschappen
Met gezicht tegen de muur
Stilte op
De Dam
Flinke celstraffen geëist
VERBREDING VAN
MARKTPOSITIE
„Stemmen" van
vrije zenders
nemen afscheid
Kogelregen
om oren
pompbediende
Incident in
Tweede Kamer
Studenten houden
dagblad-forum
5
WOENSDAG 28 AUGUSTUS 1968
i PRAAG Partijleider Dubcek lieeft gisteren voor het j£
|erst sinds de dramatische gebeurtenissen in zijn land de jjgjp
Tsjechoslowaken toegesproken. Moeilijk sprekend, zijn jg|
imoties nauwelijks meester, bracht hij het volk op de
van de harde besprekingen in Moskou, die resul
teerden in het afgedwongen akkoordgeen onmiddellijke
daar geleidelijke terugtrekking van de bezettingstroepen
,»n de inperking van de vrije meningsuiting.
bj In zijn bewogen rede voor de
zei Dubcek, dat tot elke
prijs elk bloedvergieten en
(tvanorde moeten worden voor
komen, maar, zo voegde hij er
qaan toe, dit betekent niet dat
!£en houding van onderworpen
heid wordt aangenomen.
Dubcek, wiens stem het tijdens de
jOespraak tweemaal begaf, verzeker
de het volk dat „al onze activiteiten"
ltir op gericht zijn dat de bezet-
angstroepen volledig zullen worden
'eruggetrokken. Intussen moet het
folk de uiterste kalmte en zelfbe
heersing bewaren opdat dit streven
doorkruist zou worden. Hij
rroeg begrip voor het feit „dat de
frijheid tijdelijk beperkt zal worden,
Jm terugkeer naar normale omstan
mogelijk te maken". De
Kussen wilden aan deze normalisatie
jaeewerken.
Het wantrouwen tegen de overeen-
'Totaist was volgens hem ongegrond
|n schadelijk. Dubcek vroeg de be
volking vertrouwen te hebben in „het
jezond inzicht" van de partij en ver
docht alle functionarissen de richtlij
den te eerbiedigen die hij als eerste
Secretaris van de partij zou uitvaar
digen. Hij deelde mee het bevel over
'je volksmilitie op zich te hebben ge-
omen.
De radiorede van de partijleider
?erd voorafgegaan door de drama-
ische begintonen van de Vijfde
ymfonie van Beethoven.
Tsjechcelowaakse partijleider
verder dat er sprake was van
ten toestand, een realiteit, die
echts van onze eigen wil afhanke-
t k is". Ontkenning van die realiteit
e»u kunnen leiden tot onrust en
marchie en dat zou bijzonder ge-
'aarlijk zijn.
De Tsjechoslowaakse leiders kon
ten zich nu weer belasten met de
unctionering van de instellingen van
n|e republiek. De eerste taak was nor
malisatie van de toestand in het land,
s^at in de huidige ingewikkelde situ-
fie moeilijk zou zijn, maar onont-
^gjeerlijk was voor verdere vooruit
gang. Dat bracht o a. gedeeltelijke en
ijdelijke beperking van de vrijheid
an meningsuiting zoals men die ge-
roon was geworden, met zich mee.
ij!
"De bevolking moest echter besef
dat hoe eerder de toestand zcu
>rden geconsolideerd hoe eerder
erin zullen slagen uit onze hui-
S ige ingewikkelde situatie te komen".
zei hij dat het streven is de
n blledige terugtrekking van de bui-
inlandse troepen.
v Hij zei dat de bezettingstroepen
tefeds de kwartieren die voor hen zijn
ïdastgesteld hebben betrokken en dat
;rimmige eenheden het land al in de
okcht van maandag op dinsdag had-
.iijn verlaten.
Vooral aan het slot van de rede,
bijna 25 minuten duurde, was
vJübceks vermoeidheid duidelijk. Na-
i tt hij bekend had gemaakt dat hij
lemnenkort op een voltallige zitting
het centrale partijcomité een uit-
uiteenzetting zou geven van
resultaten van de conferentie en
oï huidige problemen stokte zijn
Even later vervolgde hij, moei-
sprekend: „Excuseer mij voor
Ize pauzes in deze zo te zeggen
improviseerde toespraak. U be-
wel hoe dat komt..."
pirect na de uitzending zei de om-
van radio Vrij Praag: „De ra-
i zweert kameraad Dubcek trouw
hij volhardt in zijn politiek waar
in januari een begin is ge
kt".
^jrder op de dag had president
ety>boda zich in een rede voor de
vafevisie zich tot het volk gericht. Op
laiktte toon had hij het volk ingelicht
:rnfer de besprekingen in Moskou. Hij
oetnkte het volk voor zijn unanieme
in en prees zijn zelfbeheersing.
Rede Svoboda
Ik wil het feit niet verhelen dat
pijnlijke wonden die door de ge-
wbrtenissen zijn veroorzaakt, nog
de g zullen blijven bestaan", zei Svo-
la.
Ik heb u uit Moskou verteld en
^Jcunt het nu zelf zien dot ik met
deze kameraden zou terugkeren
onverwijld de functies gaan her
ten waarvoor zij op democratische
zijn aangewezen en waarin u
met uw volledige vertrouwen
gesteund. Dit is de eerste voor
- ue
in. c
e lorde
'4rii
p^ZÜRICH De Internationale
ülietbalfederatie (FIFA) heeft be-
d ten voor de tweede wedstrijd van
finale van de wereldbeker tussen
United en Estudiantes
La Plata (Argentinië) op 16 ok-
>er in Zürich de scheidsrechter pas
itig minuten voor het begin be-
md te maken
Er zal dan worden geloot tussen
Bello (It.). Zecevic (Z. sl.) en
^•chram'ov (Rusland). De twee die
tt door het lot worden uitverko-
n, zullen als grensrechters fun-
'ren.
ons belangrijke stap naar normalise
ring van het leven in ons land.
Het vertrek van de legers van de
Sowjetunie en de andere socia
listische landen van ons grondgebied
houdt hier natuurlijk mee verband.
Wij hebben bovenal een fundamen
teel akkoord bereikt over de geleide
lijke tenuitvoerlegging van het volle
dige vertrek van deze legers. Han
gende dit vertrek is hun aanwezig
heid een politieke realiteit", zei de
president.
President Svoboda eindigde met
een oproep tot eenheid. Hij verzocht
alle Tsjechen, vooral de jongeren,
hun verstand te gebruiken.
NEW YORK De Tsjechoslo
waakse minister van buitenlandse za
ken, dr. Jiri Hajek, wil naar zijn land
terugkeren zodra zich een geschikte
gelegenheid voordoet.
Hajek zei dit, nadat hij met secre
taris-generaal Oe Thant van de Vere
nigde Naties en de voorzitter van de
Veiligheidsraad had gesproken.
Tsjechoslowakije heeft gisteren
verzocht het debat over de militaire
interventie te beëindigen „in ver
band met de overeenkomst over dit
probleem, in Moskou bereikt".
De Veiligheidsraad kan echter de
kwestie pas laten varen wanneer de
meerderheid van de leden hiermee
akkoord gaat.
BREDA Weggebruikers:
doe aangifte als u door een of
andere chauffeur opzettelijk
wordt gehinderd." Deze oproep
heeft de officier van justitie, mr.
P. van Ben them, gisteren gedaan.
De officier zei, dat het te vaak
voorkomt, dat men voor eigen
rechter gaat spelen. Fouten
maakt 'iedereen, maar als er
wangedrag is, moet men het
nummer noteren en aangifte
doen. Als men elkaar om de oren
gaat slaan ontstaat er een grote
chaos en dat kunnen wij niet
hebben."
In de beklaagdenbank zat de
Rotterdamse chauffeur H. V., die
onder Klundert slaags raakte met
een vertegenwoordiger, die hem
verhinderde te passeren.
De chauffeur, die tijdens de
rechtszitting nog steeds boos was,
kreeg een boete van f 100, een
week voorwaardelijk en f35 als
schadevergoeding voor een stuk
getrokken jasje.
De Russische tanks in Praag, die zo langzamerhand tot het dagelijkse
straatbeeld zijn gaan behoren, zijn nu wat minder mikpunt van de
woede der Tsjechen geworden. Nu gezegd is dat ze zullen verdwijnen
laat men de monsters in de straten voor wat ze zijn. Belangrijker wordt
de vraag: hoe aan al die zaken te komen die voortdurend in een huis
gezin nodig zijn? Een vader en even voor hem een moeder op weg met
de boodschappentas om iets te bemachtigen.
Een van de weinige plaatsen in
de openlucht waar gistermiddag
op indrukwekkende wijze de
twee minuten stilte in acht werd
genomen was het hart van Am
sterdam. de Dam. Een enkele
aanwezige had nog een amende
ment op ..waarom", zoals deze
jongeman, die ook Vietnam en
Biafra bij het herdenken wilde
betrekken.
MOSKOU Rusland heeft giste
ren twee kunstmanen van het type
„Kosmos" gelanceerd. Het zijn de
nummers 236 en 237. Hun doel is het
onderzoek van de ruimte volgens een
eerder bekendgemaakt programma,
zo deelde het persbureau Tass mee.
De Gereformeerde Kerken van
Malawi. Rhodesië en Zambia hebben
een gemeenschappelijke raad
gesticht. Zij streven naar een vereni
ging. De grondslag van de raad is
dezelfde als die van de moederkerk,
de Nederduitse Gereformeerde Kerk
van Zuid-Afrika.
PARIJS In de vroege
morgen van de 21ste augustus
hebben twee wagens van de
Sowjetambassade in Praag de
binnenvallende tanks naar de
gebouwen van het centraal
comité van de Tsjechoslo
waakse communistische partij
geloodst.
Russische soldaten drongen het ge
bouw binnen en dwongen partijleider
Dubcek, president Svoboda en parle
mentsvoorzitter Smrkovsky urenlang
met hun gezicht tegen de muur te
staan, terwijl zij met mitrailleurs
werden bedreigd. Zij mochten geen
gebaar maken en geen woord spre
ken. Tenslotte werd het drietal met
onbekende bestemming weggevoerd.
De andere partijfunctionarissen wer
den vrijgelaten.
Dit staat onder meer in een artikel
in liet Parijse blad Le Monde van de
hand van Stanislav Budin, hoofdre-
darteur van het Praagse blad Repor
ten.
Budin schreef dat in de dagen die
aan de Oosteuropese inval in Tsje
choslowakije voorafgingen, partijlei
der Dubcek nog in het geheim over
leg gepleegd heeft met zijn Hon
gaarse collega Janos Kadar. Deze zou
bij die gelegenheid zijn opgetreden
als bemiddelaar tussen enerzijds de
Sowjetunie, Polen, Oost-Duitsland en
Bulgarije en aan de andere kant de
liberale leiders in Praag.
Russische partijchef waarin deze de
leiders in Praag ervan beschuldigde
dat zij zich niet aan de afspraken
van Cierna en Bratislava hadden ge
houden. Over de aan de gang zijnde
inval echter werd niet gerept.
Sabotage
Het presidum stelde een verklaring
op, waarin tegen de bezetting werd
geprotesteerd. Radio-Praag bleek
evenwel intussen te zijn uitgescha
keld, zodat de boodschap niet kon
worden omgeroepen. Door toedoen
van de 'stalinistische' minister van
voorlichting, Hofman, waren voorts
de telefoonverbindingen met het bui
tenland verbroken. Tenslotte sabo
teerden ook de inmiddels afgezette
leider van het partijblad Rude Pravo
en het persbureau CTK de versprei
ding van berichten van de partylei
ding, schreef in Le Monde.
De Fransen hebben foto's over
de ontploffing van een water
stofbom in de Fangataufa Lagune
vrijgegeven. Boven: de bom werd
aan een ballon bevestigd en op
een hoogte van 600 meter boven
de lagune gebracht. Onder: en
kele beelden van de dodelijke
paddestoel na de explosie.
ROTTERDAM Opnieuw heeft
zich in de verzekeringswereld een be
langrijke fusie voltrokken. De Rotter
damse Verzekerings Sociëteiten en
de Assurantie Maatschappij De Ze
ven Provinciën gaan, zoals wc giste
ren in het kort al meldden, nauw sa
menwerken. De fusie wordt gereali
seerd door overneming van De Ze
ven Provinciën door de RVS.
Gezien de plaats die beide instellin
gen in het verzekeringswezen inne
men, de RVS hoofdzakelijk op het ge
bied van de levensverzekering. De Ze
ven Provinciën als schadeverzekeraar,
kan deze fusie worden beschouwd als
een belangrijke stap tot versteviging
en verbreding van de marktpositie
van de maatschappijen, aldus het fu-
siebericht.
Door de fusie ontstaat een verzeke
ringsgroep met ongeveer 3000 man
personeel, een premie-inkomen van
251 miljoen gulden en een geplaatst
aandelenkapitaal van ruim 30 miljoen
gulden. Voor het personeel zal de sa
menwerking geen nadelige gevolgen
hebben.
BONUS
Om de fusie zo snel mogelijk te ef
fectueren, is de volgende procedure
bedacht: de RVS keert aan haar aan
deelhouders een bonus uit van 30 pro
cent in aandelen. Hiervan kan bijna
27 procent uit de agio-reserves wor
den betaald. Het aandelenkapitaal
van de RVS komt hierdoor op rond
16 miljoen gulden.
Aandeelhouders van De Zeven Pro
vinciën kunnen hun aandelen omwis
selen in aandelen RVS. Elke 1000
gulden nominaal geeft recht op 1400
gulden nominaal RVS.
BIJBETALEN
De houders van converteerbare
obligaties De Zeven Provinciën (er
staat voor 2 miljoen gulden van deze
stukken uit, die op 2 september ver
vroegd zouden worden afgelost) kun
nen hun obligaties rechtstreeks om
wisselen in aandelen RVS. Elke obli
gatie van 1000 gulden nominaal geeft
met bijbetaling van 105 gulden in con
tanten recht op 1400 gulden RVS.
Het nieuwe bestuur van de combi
natie verwacht over dit boekjaar een
dividend te kunnen betalen van 16
procent. De Zeven Provinciën keerde
over 1967 22 procent dividend uit, de
RVS 16 procent.
Verbijsterd
(Van een onzer verslaggeefsters)
ROTTERDAM Acht jongens,
waarvan twee met vrijwel kaal ge
schoren hoofden, moesten zich van
morgen voor de rechtbank, gepresi
deerd door mr. G. J. E. Pocrink, ver
antwoorden voor een groot aantal dief
stallen en Inbraken in en rond Rotter
dam.
De jongens, al dan niet met een ver
oordeling achter de rug, hadden elkaar
ontmoet in de jeugdsociëteit „De Lan
taren" aan de Brielselaan De oorzaak
voor hun misdrijven zou liggen in ver
veling. geldgebrek en onvrede met de
maatschappij. Het merendeel van de
jongens hadden een moeilijke jeugd
gehad of hun jeugdjaren doorgebracht
in opvoedingsgestichten.
Dit ontlokte de raadsvrouwe van een
der verdachten, de negentienjarige los
arbeider Frits B. (acht inbraken en
diefstallen), de opmerking: ,,lk heb
groot respect voor het werk dat ver
zet wordt in de jeugdgestichten, maar
het is gebleken, dat deze niet bepaald
verbeterend werken".
Een ernstig geval was dc 22-jarlge
kok W. v. D. Hij was nog maar net
voorlopig in vrijheid gesteld uit de
jeugdgevangenis in Zutpben. toen hjj
zich voegde bij de „gang" uit de jeugd
sociëteit. Het reclasseringsrapport ad
viseerde een voorwaardelijke ter be
schikking stelling en opname in het
asiel „Groot Batelaar". Een advies,
waar de verdachte het overigens ge
heel mee eens was.
Officier mr. A. Niessen hield zich
aan dit advies en eiste acht maanden
met aftrek, een voorwaardelijke tbr
voor drie jaar proeftijd en opname in
het asiel.
De negentienjarige elektromonleur
Martin van T. met blanco strafblad
was de enige, die uit ideële overtui
ging van het rechte pad afweek. „Een
mens moet absoluut vrij zijn. Regels
zijn niet nodig. Je moet kunnen doen,
waar je zin in hebt", aldus de ver
dachte. De officier eiste tegen hem een
jaar cel met aftrek door te brengen
in de jeugdgevangenis. „Daar zijn wel
regels, waar hij zich aan moet houden"
zei de officier.
Het nieuws van de inval kwam
kort voor middernacht op het ogen
blik dat het presidium bijeen was om
te spreken over het komende partij
congres. In deze bijeenkomst, aldus
Budin, verweten 'neo-conservatieven'
zoals Kolder en Indra, partijleider
Dubcek dat hij er op uit zou zijn,
zich populair te maken bij de intelle-
gentsia en de 'contra-revolutionai
ren'.
Kort voor middernacht ontving
premier Cernik het bericht van de
invasie. Iedereen was verrast en ver
bijsterd, behalve Indra, Kolder en
Svestka, de toenmalige hoofdredac
teur van Rude Pravo. Op dat ogen
blik ontving Dubcek een brief van de
Een panische angst voor detentie
bleek de 21-jarige slager L. B. van G.
te koesteren. Het voorarrest was dan
ook op advies van de dokter voortij
dig afgebroken. De reclassering raadde
een lange voorwaardelijke straf en een
geldboete aan. De officier was het
hiermee echter niet eens en clstc een
jaar en drie maanden aftrek in de
jeugdgevangenis.
De andere vijf verdachten hoorden
de volgende eisen. Voor Frits B. en de
negentienjarige A. P. G. van B. luidde
het twaalf maanden met aftrek en drie
maanden voorwaardelijk De 22-jarige
koopman Cornells P. R. zou volgens de
eis gebaat zijn met twee jaar cel met
aftrek in de jeugdgevangenis. Tegen
twee kelners Marinus W. B. (21) en
A. A. W. (25) eiste de officier tien
maanden met aftrek en drie maanden
voorwaardelijk en vrijspraak.
W. moest bovendien terechtstaan voor
WENEN De omroepers en com
mentatoren van de vrije radiozenders
in Tsjechoslowakije zijn gisteren be-
j gonnen afscheid te nemen van hun
luisteraars in binnen- en buitenland.
Met bewogen en soms wanhopige
stem dankten de mannen en vrouwen
van de geheime zenders hun luiste
raars voor het vertrouwen dat men
in hen heeft gesteld. Wij blijven vol
ledig staan achter de besluiten van
het plenum, in januari genomen, dat
wil dus zeggen achter de politiek van
Alexander Dubcek, zo zeiden zij.
een beroving in 3*>n portiek, waarvoor
de officier tien maanden cel met af
trek en drie maanden voorwaardelijk
yroeg.
De nieuwe groep wil spoedig in
Rotterdam een houdstermaatschappü
oprichten voor de aandelen RVS en
De Zeven Provinciën. De beide hui
dige maatschappUcn zullen dan gaan
fungeren als werkmaatschappyen.
Overvallers schieten
tiveemaal raak
MAASTRICHT Tijdens een overval
vannacht op het benzinestation van Jos.
Janssen in Maastricht is de pompbe
diende, de heer A. Loffeld. door fwee
kogels in het been getroffen. Hij ls in
het ziekenhuis opgenomen.
De overvaller vroeg de pompbedien
de iets aan zijn auto in de garage te
mogen repareren. Toen de heer Loffeld
op verzoek van de hem onbekende man
een busje olie kwam brengen, werd hij
plotseling vanuit de werkplaats be
schoten. Twee kogels troffen hem, vier
anderen vlogen rakelings langs hem
heen.
Volgens de pompbediende werd hij
beschoten door een man die een nylon
kous over het hoofd had getrokken.
Toen hij om hulp begon te roepen,
sloeg de overvaller op de vlucht.
De politie vermoedt dat er twee man
bii de overval betrokken waren. Een
voorlopig onderzoek heeft uitgewezen
dat er niets uit het tankstation wordt
vermist.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De communist Bak
ker heeft gisteren in de Kamer voor
een klein incident gezorgd. Tijdens
het debat over Tsjechoslowakije be
toogde hij dat velen de huidige een
heidsstemming voor anti-commu
nistische acties willen aangrijpen.
Toen bij interruptie gevraagd werd
wat hij bedoelde, antwoordde de
CPN-leider: „Leest u de redevoerin
gen die tussen 12 uur en kwart over
12 zijn gehouden maar."
Freule Wttewaall van Stoetwegen
(c.h.) vroeg hierop nadere ophelde
ring. Er zijn toen twee overledenen
herdacht. Ik kan mij moeilijk
voorstellen dat de heer Bakker hier
een anti-communistische hetze achter
zoekt, aldus de freule. De heer Bak
ker noemde toen het feit dat gespro
ken was over het overleden Kamerlid
Hogendorp, die door zijn partij het
district Noord-West Overijssel had
toegewezen gekregen als contactman.
Bij de herdenkingsrede over prof.
Oud was er aan herinnerd dat deze
een studie over de combinatie van de
evenredige vertegenwoordiging met
het districtenstelsel heeft geschreven.
Men grijpt de eenheidsgedachte door
Tsjechoslowakije straks aan om wij
zigingen in het kiesstelsel door te
voeren waar de CPN tegen is, aldus
de heer Bakker.
Kamervoorzitter drs. Nederhorst
zei hierop dat hij volstrekt niet be
greep hoe de heer Bakker zo kon
denken. Het ontbreekt mij aan de
capaciteit om uw gedachtengang te
begrijpen, ik kan er dan ook geen
antwoord op geven, aldus drs. Neder
horst
ROTTERDAM De candi-
daatscommissie van de Katholieke
Studenten Vereniging „Sanctus Lau-
rentius" houdt dinsdag 10 september
een forum aan de Walenburgerweg
40b. om de adspirant-leden te infor
meren over de meest belangrijke
dagbladen. Vertegenwoordigers van
redacties van diverse kranten zullen
deze zitting bijwonen om vragen te
beantwoorden.
Voordat net forum wordt gehouden
stelt de commissie de ongeveer ze
ventig adspb int-lcden de meest uit
eenlopen-Ie "lagbladen beschikbaar
om zich üerlurende een periode zo
goed mogelijk te kunnen oriënteren.
