VOBODA EN DUBCEK TERUG Commentaar JAMIN Houding Roemenië nu voorzichtiger Blokkade van Praag alweer opgeheven Het Kwartet t wem j PRAAG Ongerust wachtten vanmorgen de Tsjechoslowaken p mededelingen van hun leiders, die in de vroege ochenduren |it Moskou waren teruggekomen, over wat met het land zal ge leuren. Naast berichten dat de bezetters zich zullen terugtrek- len, zijn er tekenen dat een compromis is aangegaan waarin jnder meer is bepaald dat een grote Russische troepenmacht in fsjechoslowakije zal blijven. Tsjechen niet ongerust over compromis SPREUK Fabriek door brand verwoest Dode en gewonden na autobotsing Handtekeningaktie Socialistische Jeugd in Rotterdam Rede Ceausescu verzoenend BLOEMEN, VLAGGEN. LEUZEN - PRAAG PROEFT DE VRIJHEID Vechtend volk Zitting van de Veiligheidsra a d geschorst V olksstemming wassen neus Mobilisatie in O.-Duitsland Kinderverlamming in W.-Duitsland Meeste rijksgeld naar drie grote steden vanille toffees Meer Amerikaanse hulp voor Biafra Gratis reis Oud-directeur van bureau rijbewijzen reed onder invloed •rfvrf Nieuwe jLeidse Courant Dinsdag 27 augustus 1968 49ste jaargang vooraanstaande prot. christelijke dagbladen Nieuwi Itcteur: F. Diemer ofdrcdactcur: Dr. E. Diemer CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING „Stantvastich is ghebleven mijn hert in teghenspoet!" iofdkantoor Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936 Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. 14,10 Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur [WÊÊÊÊÊÊÊÊKBÊÊÊUi De presidiëntele burcht Hradcany in Praag. Heaetiingstroepen gedeeltelijk weg .\lle Tsjechische leiders blijven Persvrijheid aan banden gelegd Onze speciale verslaggever Link van Bruggen is er gisteren in geslaagd Tsjechoslowakije binnen te komen en Praag te bereiken kort vóór de Russen alle wegen naar de hoofdstad af sloten. Daar alle verbindingen waren verbroken, kon hy gisteravond noch telefonisch, noch via de telex contact met onze redactie krqgen. Van nacht slaagde hij er echter in zijn artikel per telex door te geven aan het kantoor van de Scandinavische luchtvaartmaatschappij SAS te Gothenburg (Zweden), dat zo vriendelijk was het vanmorgen naar onze redactie door te seinen. U vindt het verslag op pagina 7. Van de teruggekeerde lei- ers was de voorziter van het arlement, Josef Smrkosvsky, e eerste 'die voor de radio iets ver de onderhandelingen heeft erteld. „Ik kan thans nog erg moeilijk iets iggen", zei hij met bevende stem, k zou teveel kunnen zeggen". Hij evestigde dat alle Tsjechische lei- trs, ook partijleider Dubcek, waren rijgelaten. Als wilde hij zijn landgenoten voor- ereiden op een ongunstig akkoord letd e Russen, zei Smrkovsky: „Ik oop dat het Tsjechoslowaakse volk erstandig zal reageren". Ingelicht 'De delegatie heeft vanmorgen de esultaten van de onderhandelingen Esproken met de regering en het residium van de nationale vergade- pg. Vandaag nog zou het volk wor- fen ingelicht. Over de inhoud van het akkoord bestaan nog slechts gissingen. Be- alve dat veel bezttingstroepen in et zouden blijven, zouden de Tsje- ïische leiders een meer orthodox- jmmunistisChe koers moeten gaan olgen en zou de persvrijheid wor- Het is gemakkelijk om dap per te zijn op een veilige afstand. JESOPUS I „.Als ik plciier in liet bo? wil 'hebben, lees ik die bepalingen -tAiggp gi*Jf» Tm WÉÉK. DE BILT Een hogedrukgebied strekt zich uit van Scandinavië tot Ierland. Boven Zuid-Europa be vindt zich daarentegen een uitge breid lagedrukgebied. Door dit ge bied en door storingen in de hoge re luchtlagen boven Duitsland ver oorzaakte onweersbuien, drongen gisteren tot Limburg door, elders in ons land bleef het vrij zonnig met in het binnenland temperatu ren tot 27 graden. Gedurende het komende etmaal zal de onstabiliteit geleidelijk toe nemen, waardoor plaatselijk regen- of onweersbuien tot ontwikkeling kunnen komen. Half tot zwaar bewolkt met plaat selijk enkele regen- of onweers buien. Overwegend matige wind uit oostelijke richtingen. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets lagere. Strandweer De on weer kans in de middag blijft langs het strand nog klein. Ook morgen een matige noord oosten wind. Temperatuur 22 a 23 graden, zeewater 18 graden. Vooruitzichten: Het hogedruk gebied blijft een belangrijke rol spelen. Een storing boven Duits land doet de 'buienkans wel iets toenemen, maar aan het strand zal het voorlopig zomers blijven. den beknot in ruil voor de vrijheid van alle autoriteiten. De vijandelijke troepen hebben zich vanmorgen grotendeels uit Praag teruggetrokken. Slechts op en kele plaatsen stond een tank of een pantservoertuig en er waren nog slechts patrouilles van vier of vijf man te zien. De rest van de bezetters heeft zich met de tanks buiten de stad gelegerd. Schoonmaak De burgerij ging vanmorgen aan de schoonmaak. Hopen vlugschrif ten en aanplakbiljetten werden op het wenceslasplein bijeengeveegd en arbeiders zijn begonnen met herstel- 1 ingswerkzaamheden Tweemaal kondigden vanmorgen sirenes, kerkklokken en claxons het begin aan van stille demonstraties van een kwartier tegen de bezetters. Het lawani 'tan ook worden uitgelegd als een begroeting Van de Tsjechische leiders. Drie man van de delegatie zouden in Moskou zijn achtergebleven. Het zijn Vasil Bila'k, Alois Indra en Dra- homir Kolder, die zich alle drie aan de R/ussisohe zijde hebben geschaard. Premier Oldriöh Cermk heeft na zijn terugkeer gezegd, niet van plan te zijn af te treden. Hij vroeg alle mi nisters op hun posten te blijven. ALMELO Een felle brand heeft gistermiddag de tricotagefabriek Sesa NV in de binnenstad van Almelo to taal verwoest. De oorzaak van de brand is nog niet bekend. De schade wordt op meer dan een miljoen gul den geraamd. Twee weken geleden was de pro- duktie in deze 60 jaar oude fabriek gestaakt. De aandeelhouders van de meer dan 100 jaar oude naamloze vennootschap v/h Scholl, Engberts en Scholten, tricotage-, kapok- en veren- fabriek hadden besloten het bedrijf te liquideren per eind 1968, omdat de 'belangrijkste financier, onlangs is overleden. Alle produktiemachines, ruim 75 in getal, waren nog in het fabriekspand aanwezig, toen de brand uitbrak. De directeur, de heer Alberts, slaagde er in de belang rijkste papieren te redden. De fa briek met de complete inventaris ging in vlammen op. SCHAGEN De 66-jarige oud-caféhouder S. Zomerdijk uit Den Oever is gisteren bij een verkeerson geluk om het leven gekomen. De man kwam met grote snelheid uit de rich ting Schagen en verleende geen voor rang aan een personenauto, bestuurd door mevrouw Roem uit Schagen. Door de botsing, die hierna volgde, werden beide auto's vernield. Me vrouw Roem moest met haar beide dochtertjes en een logeetje ernstig gewond in een ziekenhuis in Alk maar worden opgenomen. ROTTERDAM De afdeling So cialistische Jeugd in de Maasstad gaat een handtekeningenaktie voe ren om te protesteren tegen het Rus sische optreden in Tsjechoslowakije. Aan de aktie werken mee Nieuw Links, de Studentenvakbeweging, de Studentenraad en in Nederland stu derende Tsjechen. De Socialistische Jeugd ontving het afgelopen weekeinde al duizend handtekeningen uit Lochem. De ak tie daar was een resultaat van een particulier initiatief. Bloemen op een monument, foto's van Dubcek, Svoboda en de Masaryks, lijsten met handtekeningen tegen de Sow jetbezetting, spandoeken, vlaggen, spreekkoren, discussies met verblufte jonge Russische soldaten dat is nu al dagenlang het straatbeeld in Praag. Soms vallen er schoteii, worden er doden en gewonden weggedragen. Een exclusieve fotoreportage uit Praag vindt u op pagina 5. 'TERWIJL dit geschreven wordt in de vroege uren van deze dag is nog niet bekend met welk resul taat de president van Tsjechoslowa kije bij zün volk is teruggekeerd. Wel zijn er vermoedens, die onver mijdelijk duiden op een compromis. Een compromis weliswaar, maar dat voor Moskou niet minder dan voor Praag onvermijdelijk is geworden. Dat komt omdat het volk van Tsjecho slowakije zich een volk van vechters heeft getoond. Het heeft onder on voorstelbaar moeilijke omstandighe den zijn eenzame strijd voor de vrij heid dapper gestreden. Het heeft begrepen dat dit zün laat ste kans was om nog iets van de vrij heid te redden. Anders toch had het moeten delen in het lot van die an dere volkeren, van Hongarüe, van Polen, van Bulgarye. van Oost-Duits- land, en ook van Rusland. Door de hunkering naar vryheid be zield, heeft het getuigenis afgelegd van een moed die aan de wanhoop grensde, en alles wat het uit deze strijd heeft gehaald is meegenomen. Daarby is het trouw gebleven aan leiders, onder wie er zjjn die het ni veau van de politicus te boven zün gegaan en in wie de wereld vandaag reeds de staatsman erkent en eert. Nog gaan regering en volk van Tsje- choslowakye moeilyke tijden tege moet. te moeilyker omdat de omstan digheden straks wellicht minder dui- dclyk zullen zyn dan zy in de afgelo pen dagen waren. Maar de wüze waarop Tsjechoslowa- kye, dit kleine, geplaagde, maar dap pere land, zich nu reeds heeft gedra gen, wettigt verwachtingen van hoge orde. NEW YORK Op verzoek van de Tsjechoslowaakse minister van bui tenlandse zaken is de vergadering van de Veiligheidsraad voor onbe paalde tijd gesohorst. Minister Hajek had daarom gevraagd, om het over leg in Moskou niet te doorkruisen. Hajek sprak gisteravond drie kwartier met secretaris-generaal Oe Thant. Na afloop onthield hij zich van commentaar. De Veiligheidsraad zal op een na der te Bepalen tijdstip bijeenkomen om een westelijke resolutie (waarin Oe Thant wordt gevraagd een persoonlijke vertegenwoordiger naar Praag te zenden) te behandelen. De 52-jarige J. P. Heeren uit Amsterdam is gisternacht op de hoek Keizersgracht en Reguliersgracht in Amsterdam door onbekende oorzaak in het water gevallen en verdonken. BOEKAREST Roemenië dat na de bezetting van Tsje choslowakije scherpe verwa ten tot de Sowjetunie heeft ge richt, benadert de kwestie de laatste dagen wat voorzichti ger. President Ceause'scü hield gisteren op een massabijeenkomst in Brasov een toespraak die in opmerkelijk verzoenende bewoordingen was gesteld. Zo zei hij: „Wij beseffen dat elk meningsverschil tussen socia listische landen, tussen communisten, hun krachten en weerbaarheid tegen de vreemde vijand: het imperialisme verzwakt". Ceausescu zei verder dat niets dc samenwerking en vrifendschap tussen zijn land en de Sowjetunie in de weg kon staan. Hij onderstreepte wel dat Roeme nië hoopt dat het overleg in Moskou een einde zal maken aan de huidige stand van zaken. „We hopen dat de wettige partij- en staatslichamen de mogelijkheden zullen krijgen hun ac- Mr. Berkhouwer meent: SCHIPHOL „Van de toezicht houder van de Verenigde Naties op de uitvoering van de volksstemming volgend jaar. de Boliviaan Ortiz Sanz, heb ik een uitstekende indruk gekregen. Hoe die man echter een eerlijke gang van zaken bij een toch werkelijk by na onmogelijk te orga niseren plevisciet zou moeten con troleren, is me niet duidelijk." Dit zei de liberale Tweede-Kamer lid mr. dr. C, Berkhooiwer vanmor gen bij zijn terugkeer uit Indonesië, waar hij met de Nederlandse perle- mentaire delegatie een bezoek bracht. Dat hij vroger dan de dele gatie terugkwam, was al lang afge sproken. „Sanz is feitelyk niet meer dan een adviseur. Ik stel me voor dat volgende maand Indonesische amb tenaren de bush-bush ingaan, daar met wat stamhoofden praten en dan verslag uitbrengen aan Sanz, zich ergens achter een bureau al dan niet met een glas whisky poogt koel te houden." tiviteit normaal uit te voeren", voeg de hij er nog aan toe. W aar schu win g Mogelijk hebben de gesprekken, die Ceausescu met de Russische am bassadeur in Boekarest heeft gehad, iets te maken met de verzoenende houding. Volgens sommige berichten heeft Moskou Roemenië ernstig ge waarschuwd, de kritiek te staken. Het Roemeense partijblad Scienteia schreef dat „in de huidige toestand de partij er ten volle van overtuigd is dat het van essentieel belang is, de betrekkingen niet te verslechteren". De waakzaamheid van de Roeme nen aan hun grenzen met Rusland blijft echter. In de Roemeense hoofdstad zijn gisteren verscheidene bussen en trucks met soldaten gesig naleerd, en men zag in enkele wa gens jongelui in burger onder hoede van een officier. Een woordvoerder van de Zuidsla- vische regering zei in Belgrado dat zijn land „zich met alle middelen zal verdedigen als het bedreigd wordt". Roemenië neemt volgens hem het zelfde standpunt in. Wat de Russische verklaringen betreft die berichten over troepenconcentraties aan de Roemeense grens tegenspre ken, zei de woordvoerder: „De erva ring heeft ons geleerd die te wan trouwen". Geen verdrag Welingelichte kringen in Belgrado menen echter dat er geen sprake is van een verdrag van wederzijdse bijstand met Roemenië, dat gesloten zou zijn tijdens de ontmoeting die Tito en Ceausescu het afgelopen week einde aan de grens hadden. De kritiek in de Russische pers te gen Roemenië en Zuidslavië is intus sen feller dan ooit. Een commentator van de Russische televisie zei dat de „officiële politiek van Zuidslavië en Roemenië nu te vergelijken is met die van NAVO- en soortgelijke mo gendheden" en „niets gemeen heeft met het marxistisch-leninistische in ternationalisme". Voorts nam hij ze kwalijk dal ze voedsel hadden gegeven aan de be richten uit het Westen, als zou een Russisch-Bulgaarse invasie in hun landen op handen zijn. SAIGON Een militair tribunaal in Danang heeft een zestienjarig Vietconglid ter dood veroordeeld. De knaap was vorige week gevangen ge nomen tijdens een aanval op de stad. Een tweede rebel, vijftien jaar, kreeg dwangarbeid. BERLIJN In Oost-Duitsland is de „burgerlijke mobilisatie" afgekon digd. zo verluidt in West-Berlijn. Als gevolg van deze order worden alle bedrijven dag en nacht bewaakt door kaderleden van de communistische partij en van de „arbeidersmilitie". De helft van het wagenpark der fa brieken moet voortdurend beschik baar blijven en voor elke dienstreis is een vergunning nodig. c ESSEN Nadat in Gelsenkirchen reeds bij zes kinderen kinderverlam ming was geconstateerd, heeft de ge zondheidsdienst van Essen ook een geval van kinderverlamming gemeld. Het gevaar voor uitbreiding is vol gens Westduitse deskundigen niet uitgesloten. Nog deze week starten in Essen en Gelsenkirchen massale in entingsacties. In de laatste plaats zijn reeds 30.000 mensen rngeënV VL4ARDINGSE KLACHT (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM B en VV van Vlaardingen hebben de indruk dat een groot deel van dc nationale mid delen bij de drie grootste gemeenten terecht komt Daarnaast gaan veel extra uitkeringen naar gemeenten waar werkloosheid heerst, zodat er voor de rest van de Nederlandse ge meenten maar een klein bedrag over blijft. Het Vlaardingse college schrijft dit in de aanbiedingsnota van de ge meentebegroting voor 1968, die van morgen gelijk met die van de ge meente Ridderkerk als eerste in het Rijnmondgebied in de openbaarheid zijn gebracht. Russen trekken zich terus n PRAAG De Russen hebben vanmorgen hun pas opgerichte weg versperringen rond Praag alweer opgeheven. Reizigers berichten dat er op de hoofdwegen vanmorgen vroeg geen controleposten meer wa ren. Gisteravond werd gemeld dat de Russen een kordon om Praag had den gelegd om te verhinderen dat leden van het Tsjechische centrale partijcomité naar de hoofdstad zou den komen voor de zitting die van daag zou worden gehouden. Een verslaggever van Reuter be richt, dat westerse journalisten met steun van de bevolking betrekkelijk gemakkelijk door het land reizen. De troepen van het Rode Leger kunnen daarentegen maar moeizaam hun weg vinden en hebben vaak geen j eten. drinken en dak boven het I hoofd. I De verslaggever zegt voortdurend te zijn geholpen bij het kiezen van routes, waar geen Russen zijn. „In morgen voordeel 210 gram van 81 voor 75 niel duur wel heerlijk WASHINGTON - De Ameri kaanse regering heeft besloten de voedselhulp aan de slachtoffers van de burgeroorlog in Nigeria te vergro ten. Het voedsel zal in de door de federale troepen bezette Biafraanse gebieden worden verdeeld. In totaal heeft Amerika nu 21.000 ton voedsel elk dorp staan mensen klaar om mij te helpen. Geheime zenders meldden voortdurend, dat de Russen aan alles gebrek hebben, zelfs aan benzine. Hun patrouilles hebben benzineblik- ken en eten afgenomen van automo bilisten uit het westen." De verslaggever noemt de geheime zenders de sleutel van het koppige verzet van de Tsjechen en Slowaken. „Als de Russen erin slagen die zen ders uit te schakelen, dan zou het wellicht de beslissende slag zijn voor het moreel van het volk." Voor de in Nederland verblijvende Tsjechen, die naar hun land terug willen zullen woensdagavond vanaf het stationsplein in Amsterdam twee autobussen naar Schinding/Cheb by de Duits-Tsjechische grens rijden. Het vervoer is gratis. De Tsjechen die hiervan gebruik willen maken kunnen zich opgeven bij het reisbureau Vlasman in Amsterdam, tel. 17.00.98. Zaterdag 31 augustus wordt een tweede rit ge maakt. De wagens vertrekken dan uit Amsterdam om 21 uur. Zij die van deze vervoersmogelijkheid gebruik willen maken moeten volgens de Tsjechoslowaakse ambassadeur in Den Haag beschikken over een geldig doorreis visum voor de Bondsrepu bliek. DEN HAAG Tegen de oud-direc- teurvan het Centraal Bureau voor de Afgifte van Rijvaardigheidsbewijzen te Rijswijk (ZH>, de heer H. M. W., is proces-verbaal opgemaakt wegens 'het veroorzaken van een verkeersongeluk onder invloed van alcohol. De heer W. heeft op de Hyacintfaweg te Den Haag op een stilstaande auto ge botst, waarna hy Is doorgereden. De politie wist hem evenwel te achterha len. Zijn rijbewijs is in beslag genomen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 1