Nachtelijke overval doet
denken aan „Boedapest"
„REGERING IN PRAAG VROEG ONS
OM HULP"
VERDEELDHEID IN
KREMLIN-TOP
RUSSEN AARZELDEN
WEKENLANG
Hoger beroep in
zaak roofoverval
op kasloper
Afgezant Nixon
bezoekt Europa
SOCIALISME
IN GEVAAR
Afluister-
apparaten in
huis van Mao?
nieuwe Antenne
Duitse tv in
Randstad
Booreiland werd
teruggetrokken
Verhaal vaiE
tasje was r j
verzonnen es
R
Russische rechtvaardiging
1
Privé vliegtocht voor f 27.50
onvergetelijk!
25 MIN. in de lucht
voort 27.50 p.pers
WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1
WENEN De nachtelijke invasie van de Sowjetunie, Oost-
Duitsland, Polen, Hongarije en Bulgarije in Tsjechoslowakije
is gekomen na ruim een jaar van steeds meer toenemende
druk tegen de aarzelende Tsjechische stappen naar een demo
cratischer vorm van communisme. Een invasie, die doet terug
denken aan de verraderlijke (eveneens nachtelijke) overval
van de Sowjettroepen op Hongarije in november 1956.
Wie herinnert zich niet de dra
matische radio-uitzending van
de NCRV, toen onze (inmiddels
overleden) speciale verslagge
ver Alfred van Sprang als eerste
westerse correspondent vanuit
zijn hotelkamer in Boedapest
doorseinde, dat de Russische
tanks de Hongaarse hoofdstad
binnendrongen en dat de vrij
heidsstrijders hevig verzet bo
den? Een verzet, dat zo bleek
al spoedig in bloed werd ge
smoord.
Beide gewapende overvallen, die
van november 1956 in Hongarije en
die van augustus 1968 in Tsjecho-
slowakije. hebben een frappante
gelijkenis. Evenals toen spelen ook
nu zware Russische tanks een gro
te rol in de operatie: zij omsingelden
ook nu de belangrijkste gebouwen in
de hoofdstad, waaronder het radio
station.
Evenals toen is er nog urenlang
na de overval een vrije radiozender.
Evenals toen wordt er gevochten en
wordt f r geschoten op betogers.
En e' enals toen is de vrije wereld
diep getroffen en leeft mee met een
al zo lang getergd volk, dat einde
lijk een sprankje hoop zag gloren
op meer vrijheid.
Een in het hart getroffen vrije we
reld, die evenals toen gelaten
toeziet hoe een volk met geweld van
wapens terneergeslagen wordt.
Stijgende onrust
Tijdens die crisis bleef het rustig
ln Tsjechoslowakije. En tot het vorig
jaar leek Praag de meest volgzame
Oosteuropese satelliet van de Sowjet
unie.
Maar onvermijdelijk In het na-sta
linistische tijdperk, en speciaal naar
mate hun zoeken naar afzetmarkten
voor hun industrieprodukten leidde
tot meer contacten met West-Europa,
begonnen de Tsjechen en Slowaken
te hongeren naar een vrijer leven.
Het vorig jaar begon de stijgende
onrust onder de Tsjechische intelli
gentsia naar buiten te treden.
In januari van dit jaar zette de
jongere generatie Antonin Novotny
af, die sinds 1953 als eerste secretaris
van de partij en als president ae
hoogste macht in handen had gerad.
In zijn plaats benoemde de partij
de 46 jaar oude Alexander Dubcek.
een Slowaak die een deel van zijn
vorming in de Sowjetunie heeft ge
kregen.
Machtsstrijd
Hij kwam naar voren na een lange
machtsstrijd waarin Dubcek Novotny
verweet de economie van het 'and in
gevaar te hebben gebracht door zich
tegen hervormingen te verzetten en
voortdurend het Slowaakse deel van
het land te hebben achtergesteld.
En deze zomer werden drastische
hervormingen ingevoerd. De be
voegdheden van de geheime politie
werden ingeperkt, de censuur werd
voor een poos afgeschaft. Een nieuw
partijpresidium bestaande uit elf
man werd bekendgemaakt: aanhan
gers van Dubcek, die bekend stonden
om hun liberale opvattingen.
De Sowjetuni- begon onrustig te
worden. Zoals gebruikelijk verscheen
het eerste openlijke teken in de Sow-
jet-pers, die aanvallen deed op Tsje
chische persoonlijkheden en pro
gramma's.
Moskou riep een reeks vergaderin
gen van de landen van het Oostblok
bijeen, die duidelijk bedoeld waren
om de Tsjechen weer in liet gareel re
brengen. Zij kondigden grote ma
noeuvres van de landen van het Pact
van Warschau aan en gebruikten de
ze om voor het eerst sinds ie tweede
wereldoorlog Sowjet-troepen naar
Tsjechoslowakije over te brengen.
Zenuwoorlog
Nadat de manoeuvres waren afge
lopen. treuzelden de Russen met het
terugtrekken van hun troepen en de
zenuwoorlog nam in hevigheid toe.
Maar tijdens twee historische ver
gaderingen op Tsjechisch gebied, één
te Cierna tussen de Sowjet- en Tsje
chische presidiums en een andere te
Bratislava, waarbij ook de rest van
het afbrokkelende oostblok betrok
ken werd, scheen het dat Dubcek
toestemming had gekregen zijn her
vormingen uit te proberen.
Dubcek had deze besprekingen ge
bruikt om met klem te betogen dat
Macabere herinnering: zo ston
den in 1956 Russische tanks in de
straten van Boedapest en in heel
Hongarije. De overeenkomst met
de overval op Tsjechoslowakije
van vannacht is frappant
Tsjechoslowakije trouw aan het
Warschau-pact zou blijven en dat de
hervormingen noodzakelijk waren
om van het communisme in Tsje
choslowakije een succes te maken.
Maar in de afgelopen week begon
de Sowjet-pers opnieuw te ageren,
i waardoor een overeenkomst werd ge
broken dat beide partijen zich zou
den onthouden van aanvallen.
Dubcek kreeg van zijn onrustige
intellectuelen een belofte dat zij
zichzelf aan banden zouden leggen
teneinde te voorkomen dat de Russen
dit zouden aangrijpen als een provo
catie.
De volgende belangrijke stap in de
Tsjechoslowaakse campagne van her
vormingen had de volgende maand
moeten plaatsvinden met de verkie
zing van een nieuw centraal comité,
het voornaamste beleidsorgaan van
de communistische partij en het be
langrijkste forum om de liberalise
ring van het land te verwezenlijken.
Dubcek en zijn collega's hadden
het duidelijk gemaakt dat het nieuwe
centrale comité zou bestaan uit libe
rale partijleden en dat de commu
nisten van de oude Novotny-garde
zouden worden uitgestoten.
Moskou wist dat als het krachtda
dig een eind wilde maken aan de
liberalisering het voor september
moest handelen.
Verdeeldheid
De onzekere manier waarop
Moskou de laatste maanden heeft ge
handeld aanvallen in de pers die
dan weer werden gestaakt, manoeu
vres en bliksembezoeken aan Praag
voor besprekingen is volgens veel
waarnemers in het Westen een teken
van scherpe verdeeldheid onder de
leiders in het Kremlin.
Het Sowjet-besluit om zijn belang
rijkste kopstukken naar Ciema te
sturen voor besprekingen met Dub
cek, een stap haast zonder preceden
ten in de Sowjet-geschiedenis, werd
ook gezien als een teken van ver
deeldheid in het Kremlin.
Maar voor Cierna hadden de twee
hoogste Sowjet-leiders, partijleider
Brezjnef en premier Kosygin bij af
zonderlijke bezoeken aan Praag ge
probeerd de crisis tot een oplossing
te brengen.
Kosygin zou tegen militaire inter
ventie zijn geweest en zich op het
standpunt gesteld hebben dat de gro
te economische macht van de Sowjet
unie moest worden gebruikt om
Praag in het gareel te brengen (60
procent van de buitenlandse handel
van Tsjechoslowakije wordt met de
Sowjetunie gedreven).
Brezjnev, die Dubcek „Nasja
Sas ja" (onze Alexander) noemde, zou
te Ciema zijn gaan overhellen naar
de krachtige lijn waarvoor de Oost-
duitse partijleider Walter Ulbricht
pleitte.
Ulbricht en andere communistische
kopstukken waarschuwden dat als de
Tsjechoslowaakse liberalisering onge
breideld zou verder gaan. die naar
zijn land en naar de Sowjc-tunie zelf
zou kunnen overslaan en zou kunnen
'piden tot eisen voor s «ortgelijke her
vormingen.
De „haviken" spraken ook hun be
zorgdheid uit dat de Tsjechoslo
waakse hervormingen de defensieve
flank van het Oostblok tegen
West-Duitsland zouden kunnen ver
zwakken. Bonn wordt ir. de commu
nistische propaganda afgebeeld ais
een stel militaristen die voorberei
dingen treffen voor agressie om de
territoriale verliezen van de tweede
wereldoorlog ongedaan te maken.
Evenals in 1938 bij de nazi-invasie
wordt nu in de Sowjet-propaganda
gezegd dat de invasie plaatsvindt up
verzoek van het Tsjechoslowaakse
volk
AMSTERDAM De officier van
justitie tnr. R. E. van Renesse heeft
bij het Amsterdamse gerechtshof ho
ger beroep aangetekend tegen het
vonnis van de rechtbank in de zaak
van de roofoverval op een C en A-lo
per. De officier meent dat de drie
daders, die behalve de mislukte over
val ook nog drie andere opzienbaren
de roofovervallen op hun geweten
hebben, door de Amsterdamse recht
bank tot aanzienlijk lagere straffen
werden veroordeeld dan de geëiste
straffen.
De daders, de 21-jarige barkeeper
Amoud M. en de 20-jarige vertegen
woordiger Thijs Arie O., tegen wie
vijf jaar met aftrek was geëist, kre
gen ieder 3'/s jaar met aftrek. De
oom van Amoud, de 48-jarige eta
leur-tekenaar Jacob G., volgens mr.
Van Renesse de hoofdschuldige en
tegen wie acht jaar met aftrek was
geëist, kreeg 5'/s jaar met aftrek van
het voorarrest.
HARRISBURG Oud-gouverneur
William Scranton van de staat
Pennsylvania zal als persoonlijk af
gezant van de republikeinse kandi
daat voor het Amerikaanse presi
dentschap, Nixon, eind september en
begin oktober enkele Europese
hoofdsteden, waaronder Amsterdam,
bezoeken.
Scranton zei gisteren achtereenvol
gens Parijs, Brussel, Amsterdam en
Londen te bezoeken.
Radio Warschau:
MOSKOU Evenals de Sow
jetunie hebben ook Polen, Hon-
garije en Oost-Duitsland vanmor- i
gen de invasie in Tsjechoslowa- I
kije gerechtvaardigd, met verkla- j
ringen over „het socialisme, dat i
in gevaar is".
De Poolse verklaring was dezelfde
als welke radio Moskou vannacht
bekendmaakte. Radio Warschau
meldde, dat de bezetting van Tsje
choslowakije geschiedde op verzoek
van de regering in Praag.
De troepen zullen worden terugge- j
trokken zodra het socialisme niet i
langer wordt bedreigd. I
De verklaring van de Oostduitse j
regering was gelijkluidend.
De Roemeense regering en het een- j
traal comité van de communistische
partij zouden vandaag bijeen ko
men om zich te beraden over de be
zetting van Tsjechoslowakije.
De toestand rond Berlijn was van
morgen rustig. Het verkeer tussen
de stad en West-Duitsland verloopt
normaal.
Ook Hongarije heeft vandaag een
verklaring uitgegeven, waarin staat
dat het socialisme in Tsjechoslowakije Hieronder volgt de letterlijke tekst van de
in gevaar was. „Wij staan nooit toe Russische verklaring over het militaire op
dat een lid van de socialistische ge- tegen Tsjechoslowakye, zoals die door
het persbureau Tass werd verspreid:
DEN HAAG In de weste
lijke hoofdsteden is men het er
over eens, dat het Kremlin met
zijn besluit om na wekenlang
aarzelen gewapenderhand in
Tsjechoslowakije in te grijpen,
een stap van verstrekkende be
tekenis heeft gedaan. De gevol
gen ervan op de verdere ontwik
keling binnen de verdragsorga
nisatie van Warschau en in de
communistische wereld in het
algemeen en op de verhouding
tussen Oost en West zijn nog niet
te overzien.
Deze jongste Russische stap werd
enige dagen geleden ingeluid door
een hervatting van de propaganda
oorlog tegen Dubcek en de zijnen.
Na twee weken geen kritiek op Praag
te hebben laten horen zoals trou
wens op de conferenties in Cierna en
Bratislava was afgesproken wa-
HONGKONG Geheime afluister-
apparaten in de woning en het bu
reau van de Chinese partijleider Mao
Tse-Toeng hebben de Russen belang
rijke inlichtingen verschaft, zo staat
te lezen in een publikatie van de
Rode Garde.
De bewuste instrumenten waren
zeer klein en verstopt in bloempotten
en rustbanken,
Een lid van het Chinese parlement
had de zo verkregen gegevens niet
alleen ter beschikking van Mao's po
litieke tegenstanders zoals het
staatshoofd Lioe Sjao-Tsji en de se
cretaris van de partij Teng Hsia-
o-Ping gesteld maar ook doorgege
ven aan de Russische ambassadeur in
China, aldus de publikatie.
EINDHOVEN Nu in septem
ber de nieuwe sterke Duitse tv-
zender Wesel (zendmast 300 meter
hoog) in bedrijf komt, heeft Philips
een televisie-antenne ontwikkeld,
waardoor men via kanaal 35 deze
Duitse zender tot in de Randstad zal
kunnen ontvangen.
Niet in alle gevallen zal deze
antenne Duitsland kunnen „pakken".
In twijfelgevallen kan soms met zg.
antenneversterkers Wesel alsnog
worden opgevangen. Als de nieuwe
zender eenmaal in bedrijf is ver
wachten de installateurs veel aan
vragen voor deze „long wing"-
antenne.
Dit is alles wat overbleef t
de personenwagen die gister- 'h
middag ter hoogte van het t
leeuwenpark aan de weg tussen
Tilburg en Hilvarenbeek in bot
sing kwam met een tankauto
Een Rotterdams echtpaar kwam j
om het leven. Hun zoontje werd
ernstig gewond.
ren de Moskouse bladen zaterdag
weer met aanvallen op de ontwik
keling in Tsjechoslowakije begonnen,
waarbij de leiders in Praag vooral
werd verweten dat zij onvoldoende
optraden tegen „anti-socialistische"
krachten.
Ander teken
Een ander teken van nieuwe span
ningen was het bericht, dat het Rus
sische centrale partijcomité maandag
in buitengewone zitting bijeen was
gekomen, waarvoor partijsecretaris
Brezjnef en president Podgorny uit
hun vakantieverblijf aan de Zwarte
Zee naar Moskou moesten terugke
ren, terwijl premier Kosygin er voor-
overkwam uit zijn buitenhuis in de
omgeving van de Russische hoofd
stad. Ook gisteren was het centrale
comité in Moskou bijeen.
In het Russische partijblad Prawda
waren zondag de „anti-socialistische
reactionairen" in Praag gewaar
schuwd, dat „het streven van hen en
hun buitenlandse helpers tot misluk
ken gedoemd was, omdat de Tsjecho
slowaakse werkers gesteund werden
door de Sowjetunie en andere socia
listische broedervolkeren".
ROTTERDAM De NV Neder
landse Aardolie Mij en Mobil Produ
cing Netherlands Inc. hebben hun
eerste gemeenschappelijke boring op
het Nederlands continentaal plat in
blok M9 ten noorden van Ameland
met het booreiland Oriënt explorer
beëindigd, Met deze boring was me
dio juni 1968 begonnen.
Over de resultaten van de boring
kunnen nog geen mededelingen wor
den gedaan, aangezien de uitwerking
van de verkregen gegevens geruime
tijd zal vergen. Het booreiland zal
een dezer dagen naar de thuishaven
Rotterdam worden versleept.
vel
de
lan
er
ROTTERDAM De Rotterdam
recherche zoekt naar een vader (4 D01
en een dochter (19) van Spaanse i
komst, die ervan worden verdae]
een filmcamera en een proje)
tiesoherm te hebben willen stelen,
zaak kwam aan het rollen nadat
dochter een dag eerder op het
tiebureau een vreemd verhaal
komen vertellen dat zij zou
bestolen van 35.000.
Haar vader, die eigenaar zei te
van een nachtclub in Barceli
kwam dit verhaal bevestigen,
vertelde een groot bedrag
Spaanse peseta's Spanje te he
uitgesmokkeld. Hij was daarna ïF 1
zijn dochter naar Zwitserland gega.
om ze in te wisselen. Later gingen
ook nog naar Italië. Daar ontmoett
zij een Nederlandse familie die
uitnodigde een paar dagen bij hen
Nederland te komen logeren.
Op het moment dat de dochter h
nogal fantastische verhaal vertel*
verbleef de vader in het huis van
Rotterdamse kennissen. Bij ond<
zoek van de recherche bleek in een
instantie dat net verhaal waar k(
zijn. Zij werden daarom verzoc
een dag later, dinsdag op li
hoofdbureau te komen, maar
kwamen niet.
J bel
vli
he
dt
In plaats daarvan probeerde 1
paar een camera en een proje
tiescherm van de kennissen te stele
De gastheer betrapte hen echt
maar via een raam wisten zij
ontsnappen. De politie gelooft nu d
de dochter het verhaal vertelde o| m
de Rotterdamse gastheer te kunn fi
oplichten.
meenschap uit onze ryen scheurt".
OOSTVOORNE De gemeentese
cretaris van Oostvoorne. de heer A.
Bolwidt, is per 1 september benoemd
tot burgemeester van deze gemeente.
De heer Bolwidt is 53 jaar en lid
van de Partij van de Arbeid. Hii is
Nederlands Hervormd. Bijna 22 jaar
Is hij secretaris van Oostvoorne.
De partij- en staatsfunctionarissen van de Tsje
choslowaakse socialistische republiek hebben zich
tot de Sowjetunie en andere bondgenootschappe
lijke staten gewend met het verzoek het Tsjecho
slowaakse broedervolk dringend hulp te bieden,
met inbegrip van hulp door middel van strijd
krachten.
De nieuwe burgemeester heeft na
zijn middelbare school in Haarlem
enige jaren gewerkt op secretarieën
In Friesland en de Haarlemmermeer.
T benoeming tot gemeentesecretaris
van Oostvoorne volgde in 1946.
Hij is op velerlei gebied actief: on
der meer als secretaris van het recre
atiecentrum Kruininger Gors.
bestuurslid van de Eilandenge
meenschap Voome Putten en Rozen-
Dit verzoek is ingegeven door het gevaar dat de
in Tsjechoslowakije bestaande socialistische grond
wettelijke orde bedreigt van de zijde der contra
revolutionaire krachten, die met de buitenlandse
vijanden van het socialisme hebben samengespannen
De gebeurtenissen in Tsjechoslowakije en buiten
zijn grenzen zijn verscheidene malen voorwerp ge
weest van gedachtenwisselingen tussen de leiders
van de socialistische broederlanden, met inbegrip
van de Tsjechoslowaakse leiders. Deze landen zijn
eenstemmig van mening dat de ondersteuning, ver-
-sterking en verdediging van de verworvenheden
burg en bekièedt^'bestuursfuncties bij ]van het socialisme een internationale plicht van alle
de Vereniging voor TBC-bestrijding. Isocialistische landen is. Dit gemeenschappelijke
standpunt van de socialistische landen is ook in de
verklaring van Bratislava plechtig geproclameerd.
Vitaal
De verdere verscherping van de toestand in
Tsjechoslowakije raakt de vitale belangen van de
tische gemeenschap, alsmede de veiligheid van de
Sowjetunie en de andere landen van de socialistische
tische gemeenschap. Dé bedreiging van het
socialistische bewind in Tsjechoslowakije betekent
tegelijkertijd een bedreiging van de grondslagen
van de vrede in Europa.
De Sowjetregering en de regeringen van de bond
genootschappelijke staten Bulgarije. Hongarije,
de Duitse Democratische Republiek en Polen
hebben in overeenstemming met de beginselen van
de onverbrekelijke vriendschap en samenwerking
en krachtens de bestaande verdragsverplichtingen,
besloten het verzoek om dringende hulp aan het
Tsjechoslowaakse volk in te willigen.
Dit besluit is geheel en al in overeenstemming
met het recht der staten op individuele en collec
tieve zelfverdediging, dat in de bondgenootschappe
lijke verdragen tussen de socialistische broeder
landen verankerd is. Dit besluit is ook in overeen
stemming met het vitale belang van onze landen
bij de verdediging van de vrede in Europa tegen de
krachten van militarisme, agressie en wraakzucht,
die meer dan eens oorlopgen tussen de volkeren
hebben uitgelokt.
Binnengerukt
Russische militaire eenheden zijn samen met een-
Tsjechoslowakije binnengerukt Zij zullen onverwijld
heden vang enoemde bondgenoten op 21 augustus
worden teruggetrokken zodra de bedreiging van de
verworvenheden van het socialisme in Tsjecho
slowakije en van de veiligheid van de socialistische
gemeenschap opgeheven is, en wanneer de wettige
regering de aanwezigheid van deze troepen niet
meer noodzakelijk acht
Deze maatregelen zijn tegen geen enkele staat
gericht en maken in geen enkel opzicht inbreuk op
de staatsbelangen van wie dan ook. Zij dienen de
zaak van de vrede en zijn ingegeven door de zorg
deze vrede te versterken.
De broederlanden stellen krachtig en vastbesloten
hun onverbrekelijke solidariteit tegenover elke
bedreiging van buitenaf.
Nooit zal iemand de gelegenheid worden geboden
ook maar één schakel uit de socialistische gemeen
schap te breken.
Noteert u voor een rondvlucht:
Indien u anderen meeneemt, hier invullen:
woonpl.:
Alleen als men langer wil vliegen, dit invullen:
x 25 min.
Bij voorkeur op een:
WOENSDAG
ochtend middag avond
ZATERDAG
oohtend middag
t gevlogen.
Op zondag wordt n
Ik heb reede betaald per:
.giro kontent
Ik kom per:
auto trein
HOE EN WAT
Deze KWARTET-rondvluchten worden georganiseerd van
uit Luchthaven Rotterdam on zijn alléén voor KWARTET-
abonneea.
Er kunnen 3 passagiers tegelijk mee.
Als regel Is het mogelijk in de 25 minuten vliegti|d ook over uw woonplaats te vliegen.
Terwi)l men op z'n beurt wacht Is een gezellig restaurant en een zonnig terras ter be
schikking. vanwaar men het af- en aan vliegen kan volgen. Alle gewenste inlichtingen
over lijndiensten of over leren vliegen zl|n ter plaatse te krijgen.
Aan het eind van de vlucht wordt u ala herinnering een Oorkonde van Luchtdoop over
handigd.
Uiterlijk twee dagen voor u aan.de beurt bent krijgt u de Instapkaart thuis.
Betaling aan de krant: per giro of aan het bureau.
Wie alleen of mot z'n tweeën wil vliegen zonder andere passagiers, moet natuurlijk wèl
5 voor drie personen betalen. Bij de Indeling behoeft men dan niet op een combinatie te
f 'i wachten. Wel moet u op de bon dan eenzelfde naam drie- of tweemaal vermelden.
Twee- of driemaal 25 minuten aaneen vliegen is mogelijk als men het dubbele ol drledub-
p bele betaalt
-;rT
Buslijn 38 vertrek* op de halve uren van het Centraal S te Hon naar het yllerveli
zaterdag 5 minuten later. Duur van de rit naar bet vliegveld ongeveer een half uuf
a i
el*
