Luchtbrug naar Biafra door
avonturiers geëxploiteerd
SCHEEPVAART IS
EINDELIJK (EVEN)
UIT DODE HOEK
,Per dag tussen 2000
en 3000 slachtoffers9
Zweden vormen
slitzondering
Financieel Weekoverizcht
Nederland klaarde t
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1968
riet
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
SAO TOMÉ De liele wereld is het rampgebied Biafra
v
te hulp gesneld, maar de voedselzendingen stagneren. De goe-
deren stranden als het ware in het zicht van de haven. En op het
Spaanse eiland Fernando Poo de stank van rottende stokvis
g is daar bijna ondragelijk èn op het Portugese eiland San
Tomé stapelen de voorraden zich op, zonder dat er uitzicht is
-er op een snelle distributie ter plaatse.
sb| Het leven van honderddui-
ïnden Biafranen hangt aan
en zijden draad. Slechts en-
[0|ele vliegtuigen wagen de
vertocht onder bescherming
d an de donkere tropennacht.
cen)e piloten zijn keiharde Ame-
ater Anthony Byrne, die namens
aritas Internationales op Sao Tomé
i gestationeerd en daar de voedsel-
distributie in handen heeft.
kdidkanen, die hun zucht naar
[vontuur met hun hang naar
teld combineren. Men kan ook
rfggen dat ze zich voor hun ris-
r tant en ogenschijnlijk mens-
Koievend werk met goud laten
d, bompenseren.
to De man. die de luchttransporten
w.» far Biafra leidt, is de 48-jarige tot
jjpeEflQan genaturaliseerde Duitser
tank Warton. Hij is een roekeloze
lieger en een groot zakenman. Op
o^hiphol ging hij er een paar jaar
^'eden met een Dakota vandoor, die
;ens onbetaalde rekeningen aan de
;ting was gelegd. In Kameroen
hij zes maanden achter slot en
idel gezet, toen hij daar met het-
ilfde toestel, maar nu vol wapens,
noodlanding moest maken
j, Ellende
V0p Sao Tomé, waarvandaan de ge
brekkige luchtbrug met Biafra on
thouden wordt, zegt Warton, die
In schichtige indruk maakt, dat de
Tiende, die hij „aan de overkant"
$eft gezien, hem tot het voeren van
hulpaktic heeft aangezet.
,De vliegtuigen, die in dit gebied
ingezet, zijn eigendom van een
lerikaanse maatschappij, waarvan
directeur ben. Dat invliegen van al
goederen is een riskante zaak. De
•I5)gerianen nemen onze toestellen
trhaaldelijk onder vuur. De stukken
itafweergesóhut, die op de grond
in opgesteld, worden waarschijn-
door Engelsen bediend."
„Wat vervoert u?" vroeg ik hem.
„Levensmiddelen en ook wel medi
camenten."
„Geen wapens?"
„Nee, nauwelijks," aarzelt hij. „Dat
deden we vroeger wel."
Terwijl Hank Warton op min of
meer ontwijkende wijze met me
praat, taxiet op nog geen honderd
meter een Constellation voorbij. Het
toestel een van de zes, waaruit de
luchtvloot van de Amerikaan bestaat
is volgestouwd met wapens. Op
het platform brullen de motoren van
een tweede Constellation van de
schimmige maatschappij. In de laad
ruimte bevindt zich niet minder dan
tien ton ammunitie.
Hoe ethisch Hank te werk gaat, ver
neem ik van de Ierse pater Anthony
Byrne, die namens Caritas Interna
tionales met de distributie van de
hulpgoederen is belast.
Falende zaak
„Onze organisatie", zegt hij, „heeft
twee DC-7's van meneer Warton ge
kocht. Hetzelfde heeft een pro
testantse hulporganisatie in
Duitsland gedaan. Voor onze eigen
toestellen kunnen we de garantie ge
ven dat er geen wapens in worden
vervoerd. Bovendien zijn we goedko
per uit."
Als ik 't laatste niet helemaal be
grijp. verduidelijkt hij: „Voor een re
tourtje naar Biafra vraagt meneer
Warton 3.800 dollar (bijna 14.000 gul
den -red.) Als zijn piloten echter op
onze machines vliegen, zijn we per
vlucht 800 dollar goedkoper uit. We
hebben gezamenlijk een soort huur
koopcontract opgesteld, waardoor
meneer Warton op een later tijdstip
weer eigenaar wordt van zijn aan
ons verkochte bezit."
Een aan alle kanten falende zaak.
Op het vliegveld van Sao Tomé, dat
de enige, nog bestaande schakel
vormt met die in elke opzicht tekort
schietende airstrip in Biafra de
zogenaamde Annabella-strip, die deel
uitmaakt van een verkeersweg
danst iedereen naar de pijpen en de
prijzen van Hank Warton.
Noch Caritas Internationalis, noch
de Wereldraad van Kerken, het in
ternationale Rode Kruis en Unicef
hebben echter een betere oplossing
Op het vliegveld van Sao Tomé is
't een komen en gaan van Biafranen.
ding uit Amerika kwam en in Neder
land moest worden overgeladen. Voor
het vervoer van die 32.000 kilo van
Sao Tomé naar Biafra moeten drie tot
vier vluchten worden gemaakt. Er is
dus nog een derde bedrag mee ge
moeid van ongeveer 60.000 gulden.
Tel nu maar op. In totaal moeten
260.000 gulden worden uitgelegd, of
wel bijna 8 gulden per kilo."
Dezelfde man vertelt nog dat er
ook een andere berekening te maken
is. Deze komt volgens hem hierop
neer dat ongeveer de helft van het
bedrag, dat in Nederland voor hulp
aan de hongerende Biafranen werd
ingezameld, aan transportkosten
moet worden uitgegeven.
Lof voor Ziveden
Pater Byrne, die tien jaar in Biafra
gewerkt heeft, is vol lof over de be
manning van twee Zweedse vliegtui
gen, die via Sao Tomé naar de Anna-
bella-strip waren doorgevlogen.
„Dat gebeurde midden op de dag",
zegt hij. „Men vloog zo laag dat geen
luchtafweerkanon de kans kreeg ge
richt vuur af te geven. Ongevraagd
en ook onbetaald gaven die Zweedse
vliegers een voorbeeld, dat de piloten
hier een enorme kick gegeven heeft.
Onmiddellijk daarna zijn ook de
mannen van Warton weer op Biafra
gaan vliegen, zij 't niet overdag,
maar 's avonds."
Ik dwaal wat rond op het vliegveld
van Sao Tomé en kom in een door
Portugese militairen bewaakte
opslagloods terecht. Gevangenen uit
Angola door de eeuwen heen is
het eiland een strafkolonie geweest
zijn daar bezig met het stapelen
van de blikken en dozen, die uit alle
delen van de wereld lijken te komen.
altijd voor blijven zorgen dat die
„bastard*' niet de kans krijgen me
naar beneden te schieten".
Het verhaal van de zenuwachtige
en naar drank stinkende gezagvoer
der vindt weinig geloof. Op Sao Tomé
wordt Captain Sherif „de vergeefse
piloot" genoemd, omdat hij bijna al
tijd tot degenen behoort, die onver
richter zaken naar hun basis terug
keren.
„Hij heeft ze weer heel gemakke
lijk verdiend vanavond", wordt er
gemompeld. „Duizend dollar voor een
beetje klungelen langs de kust met
een nog altijd geladen machine"
Twee andere piloten lukt het die
avond wel de Annabellastrip te be
reiken. Eén van hen is gezagvoerder
van een wapenkist. De ander slaagt
erin zeven ton voedsel aan de grond
te zetten niet meer dan een drup
pel op een gloeiende plaat.
AMSTERDAM Ondanks de
zwakke houding van Wall-
street, wist de Amsterdamse
effectenbeurs er over het al
gemeen de moed in te houden
en kwamen diverse fondsen op
een hoger koerspeil. Met name
scheepvaartwaarden kregen
deze week de wind in de zei
len en werden uit de markt
genomen tegen stijgende koer
sen. Zeer lang heeft de scheep
vaart in een dode hoek gele
gen, omdat men deze aandelen
niet tot de groeisoorten reken
de. De opleving van deze week
is hoofdzakelijk te danken aan
de sterke intrinsieke waarde
van de Nederlandse rederijen
en de dikwijls behoorlijke ren
dementen, welke de aandelen
opleveren.
Wij verwachten niet, dat de
scheepvaart lang in de gunst van de
beleggers zal staan. De recente koers
stijging is te zien ais een correctie op
een te ver doorgevoerde koersdaling.
Het is bekend, dat de internationale
scheepvaart dit jaar profiteert van de
sluiting van het Suezkanaal, waar
door de vaarweg langer is geworden
en dus meer tonnage nodig is voor de
toenemende verschepingen.
Het zit er echter in. dat, wanneer
het Suezkanaal voor de internatio
nale scheepvaart weer geopend
wordt, de problematiek opnieuw toe-
neeïnt, terwijl de vrachten niet even
redig aan de kosten stijgen.
Van de internationale waarden wa
ren Unilevers fla uver gestemd en
wel tengevolge van de kwartaalcij
fers, die deze week gepubliceerd wer
den. Men had ge i •.«pt, dat de lijn
der groei, zoals die b;j Kon. Olie,
AKU en Hoogovens z'.zh voordeed,
ook door Unilever zou worden door
getrokken, maar, hoewel de resulta
ten beter waren dan in dezelfde peri
ode van het vorig jaar, was de verbe
tering niet opzienbarend.
De winst steeg in het tweede kwar
taal 1967 met 24.7 pet., ditmaal
slechts met 6Vi pet. Het minder be
vredigend resultaat werd toegeschre
ven aan de hogere belastingen, die in
het tweede kwartaal betaald moesten
worden.
Wapens
In het stationsgebouw van het vlieg
veld van Sao Tomé kijken missie
zusters naar de aankomende en ver
trekkende vliegtuigen.
kunnen vinden. Geen charteronder
neming brengt haar machines naar
een gebied waar luchtafweerkanon-
nen blaffen, terwijl er slechts weinig
piloten te vinden zijn, die zich willen
laten beschieten.
Brok zenuiven
Sigaren kauwende en kwasi-on-
verschillige vliegers als Raab, Ryder
en Robertson zijn bij nadere ken
nismaking niet veel meer dan één
brok zenuwen. Dat komt niet alleen
door de ontploffende granaten' in de
lucht, maar ook door andere gevaren
en onvolkomenheden. Het materiaal,
waarmee gevlogen wordt, is verre
van goed, de weersomstandigheden
zijn in deze tijd van het jaar bepaald
slecht, de radiobakens zijn zwak. ter
wijl de Annabella-strip veel te smal,
veel te kort en nauwelijks verlicht is.
Een medewerker van pater Byrne
geeft een rekensommetjte van de
transportkosten, die op de hulpgoede
ren voor Biafra drukken.
„U bent zojuist met een Boeing 707
uit Amsterdam aangekomen", legt hij
uit. „In dat toestel bevond zich 32 ton
babyvoedsel en bewerkte granen met
een hoog eiwitgehalte. Voor het ver
voer van deze betrekkelijk goedkope
levensmiddelen moest ongeveer
100.000 gulden worden betaald. Men
moet hier nog een een bedrag van
100.000 gulden bijtellen omdat de la-
Nog nooit in de geschiedenis van Sao Tomé was er een straalvliegtuig geland, dat tot de klasse van de giganten
mag worden gerekend. De Nederlandse charteronderneming Transavia speelde 't echter klaar haar gloednieuwe
Boeing 707-320C, die de naam Prins Bernhard draagt, op dit voor de kust van Nigeria liggende Portugese
>ud eiland, feilloos aan de grond te zetten. In één keer konden hierdoor niet minder dan 32 ton worden toege
voegd aan de voorraad hulpgoederen, die op verzending naar Biafra ligt te wachten
tEen gewaagde onderneming? Een riskante zaak? „Nee", zegt gezagvoerder Jan van den Engel (zie foto), die mij
m deze reuzenmachine naar Sao Tomé vloog. „Alles was van tevoren zorgvuldig uitgekiend. We wisten precies
waar we aan begonnen. Niemand kan zich veroorloven met een kist te spelen, die 36 miljoen gulden kost. Om
precies te zijn: de landingsbaan van het vliegveld van Sao Tomé is 1953 meter lang. Een Boeing van de kiasse.
die ik vlieg, heeft minimaal 1500 meter nodig om tot stilstand te komen. Om enige reserve over te honden is 'i
dus zaak de ivielen daarneer te zetten, waar het beton begint, terwijl het maximum aan remvermogen moei
worden gebruikt."
Transavia, de enige Nederlandse maatschappij, die voor haar luchttransport de nieuwste en modernste versie
van de befaamde Boeing 707 gebruiktzal nog meer voedsel vluchten naar Sao Tomé ondernemen. En steeds
weer zullen de Portugezen naar het vliegveld stromen om de Nederlandse wolkenridders en hun pakhuis van
een kist op een afstand te bewonderen.
-
In een hoek bevinden zich hoog
opgetaste houten kisten. Op sommige
ervan is het Tsjechische woord voor
„breekbaar" geschilderd. Als ik er één
opendraai, stuit ik op stalen contai
ners, die mortiergranaten bevatten.
In andere kisten liggen fonkelnieuwe
machinegeweren, in weer andere
handgranaten en munitie.
Er is niets geheimzinnigs aan. Op
Sao Tomé staan de wapenkisten in
dezelfde opslagplaatsen als de melk
en graanprodukten. Iedereen weet
dat. ook de Nigerianen, die de inter
nationale hulp door de lucht op alle
mogelijke manieren dwarsbomen.
In de verte klinkt motorengeronk.
Niet lang daarna landt er een DC-7,
die door de verkeerstoren-schijn
werper wordt binnengeloodst. Cap
tain Sherif. ook een Amerikaan, stapt
als eerste uit het toestel, dat drie uur
tevoren voor een vlucht naar Biafra
is vertrokken.
„M'n kist zit nog vol", verklaart
hij. „Ik ben er niet in geslaagd Biaf
ra te bereiken. Op m'n radarscherm
zag ik dat de aanvliegroute vergeven
was door Nigeriaanse kanonneerbo
ten. Ik waag niks; ik heb mezelf en
m'n toestel veel te lief. Ik zal er
Hank Warton, de tot Amerikaan ge
naturaliseerde Duitser, die aan de
voedsel- en wapenvluchten naar
Biafra miljoenen verdient.
BIAFRA'S MINISTER VAN REIT. ZAKEN:
(Van onze speciale verslag
gever
Link van Bruggen)
LIBREVILLE Een merk
waardige ontmoeting midden
in de nacht op het donkere
en verlaten vliegveld van Li
breville. Op de trap van het
stationsgebouw schenk ik pa
pieren bekers whisky uit aan
de Biafraanse minister van
buitenlandse zaken, Nbu
Matthew, en aan diens poli
tieke en militaire adviseurs.
Langs een geheime weg is het uit
zes personen bestaande gezelschap
naar Gabon gekomen. Het wacht
op een vliegtuig naar Addis Abeba,
waar keizer Haile Selassie
persoonlijk bemiddelt in de moei
zame en op het punt van afbreken
staande vredesonderhandelingen
tussen Nigeria en Biafra.
De 38-jarige minister, die de
eerste Nigeriaanse Hoge Commissa
ris in Londen was en later tot am
bassadeur in Washington werd be
noemd, is gebeten op de Engelsen
en op de BBC. Hoewel hij minzaam
glimlacht, geeft hij er telkens weer
blijk van de „Britse kliek" intens
te haten.
„Zij. de Engelsen, hebben Biafra
verraden en in 't ongeluk gestort.
Als Londen en ook Moskou Nigeria
niet militair en politiek zouden hel
pen. was onze strijd, die een vrij
heidsstrijd is, al lang beëindigd. Al
veertien maanden houden we stand
tegen een geweldige overmacht. We
geven 't echter niet op. Velen van
ons zullen misschien nog sterven,
maar ten laatste zullen we zegevie
ren over de krachten van vanda
lisme, die ons belagen".
V l uchtelinge n
De minister, evenals z'n begelei
ders goed gekleed, goed gevoed en
goed gemanierd, spreekt niet zon
der pathos. De term „overle-
vingsoorlog" komt herhaaldelijk uit
z'n mond. „In mijn door God gege
ven vaderland", zegt hij, „doet zich
't grootste vluchtelingenprobleem
voor. dat ooit in de wereld heeft
bestaan. Meer dan vijf miljoen
mensen zwerven dakloos rond. Ze
hebben niets om zich mee te voe
den en niets om zich mee te bedek
ken."
„Met de hulp van de Britse rege
ring", zo gaat hij verder, „heef!
Nigeria een onbeschrijfelijke
menselijke tragedie over ons lanri
gebracht. De anti-Biafra-pro-
paganda. die door de BBC wordi
gevoerd, heeft ertoe geleid dat geen
reder het waagt ons een schip met
hulpgoederen te zenden. Slechts
een enkel vliegtuig slaagt er in dr
blokkade te doorbreken. Voor La
gos is de uithongering een oor
logswapen om ons op de knieën te
brengen".
De Biafraanse bewindsman ont
kent niet dat er nog altijd wapens
naar zijn land worden gevlogen.
Hij is daar zelfs trots op. Ook trou
wens op het feit, dat in zijn land
een oorlogsindustrie op gang geko
men is, die, zij 't nog mondjesmaat,
geweren, handgranaten en munitie
produceert.
„Tot het bittere einde zullen we
de strijd voortzetten", verklaart
hij. „De Nigeriaanse bewering dat
Biafra op 't punt staat zich over te
geven, is de grootste leugen van
deze eeuw. Overal in 't land wordt
nog hevig gevochten, ook in het
zogenaamde bezette gebied. Onze
guerrilla's zijn daar dag en nacht
actief. Ze hebben de vijand reeds
onnoemelijke schade berokkend."
Zwaarste tol
Over het aantal slachtoffers als
gevolg van het voedseltekort heeft
minister Matthew kennelijk geen
eigen mening. „Ooggetuigen ver
klaren". zo beweert hij, „dat er el
ke dag tussen de twee- en driedui
zend Biafranen van honger omko
men. Misschien zijn 't er wel meer.
't Is een verschrikkelijke toestand.
Dp zwaarste tol wordt door onze
vrouwen en kinderen betaald. Ik
moet er echter aan toevoegen dat
een mensenleven niet telt bij ons
Het land is heiliger dan zijn bewo
ners".
Een militaire adviseur, die vra
gen over zfin rang en functie la
chend ontwijkt, merkt nog op dat
Biafra in de eerste plaats behoefte
heeft aan wapens en pas in de
tweede plaats aan voedsel. „Zend
ons geweren en machinepistolen"
oleit hij. „We zijn bereid er het
■ier-, viif- of zelfs het tienvoudige
'oor te betalen. De Nigprianen zijn
'sfaards. Ze schuwen de strijd om
dat ze niet weten waarvoor ze
vechten. Als we net zo goed uit ge
nist waren als onze tegenstanders
dan bezweer ik u dat wij er binnen
veertien dagen in zouden slagen
Lagos te bezetten".
Echter dient men niet te veel
waarde aan een incidentele kwar-
taalsstaat te hechten, daar hier spra
ke is van een indicatie, die niet op
exacte cijfers berust. Het is best mo
gelijk, dat het volgend kwartaal bij
de Unilever een ander beeld oplevert.
Toch blijft de teleurstelling over de
gepubliceerde cijfers bestaan en men
kan er ook uit afleiden, dat de ver
wachtingen voor de volgende kwar
talen gematigd zijn. In ieder geval
heeft de beurs deze kwartaalsstaat
gehonoreerd met een koersdaling van
140 tot 133. dus 35 punten. Giste
ren kwam het slot op 134.40.
Nu Philips
Nu is het wachten op de kwartaal
resultaten van Philips, welk concern
dinsdag voor het voetlicht zal
verschijnen. Ter beurze koesterde
men goede verwachtingen, hetgeen
duidelijk werd in de belangstelling
voor dit fonds. De notering liep giste
ren op tot 144.10. slot kwam op
143.60 (v.w. 142.70).
Kon. Olie heeft zich deze week bij
zonder goed gehouden, ondanks de
minder gunstige stemming op de
Newyorkse beurs. Daar was men
eerst onder de indruk van berichten,
die wezen op een naderbij komen
van een regeling inzake Vietnam,
maar toen die niet bevestigd werden,
sloeg de stemming om.
Gisteren kwam het bericht inzake
een lichte verlaging van het Ameri
kaans disconto en zienderogen knapte
men in financiële kringen daarvan
op.
De hoge rentestand in de Ver. Sta
ten (disconto van 51/* pet.) begint nu
onder invloed te komen van de ge
troffen maatregelen inzake belasting
verhoging en bezuiniging op de
staatsuitgaven. Een discontoverlaging
met een kwart procent betekent
zichzelf nog niet veel. maar men ziet
er de mogelijkheid in dat de top der
rentestijging is bereikt en enige ver
koeling van de economie begint op te
treden. Voor het overige hangt veel
af van de oorlog in Vietnam, die een
grote slokop van overheidsgeld is.
Onregelmatig
In de lokale afdelingen was de
stemming onregelmatig. Verzeke
ringswaarden bleven lui gestemd
vanwege de snode belastingplannen
van minister Witteveen inzake de
egalisatiereserve. Men realiseert zich,
dat. hoe men het ook keert of wendt,
dit wetsvoorstel de verzeke
ringsmaatschappijen in 5 jaar tijds 50
miljoen gaat kosten.
De getoonde winst zal in de toe
komst vermoedelijk wel groter wor
den. de groei van het verzeke
ringswezen blijft bestaan, maar de
mogelijkheid van vette claims of bo
nusuitkeringen wordt voorlopig min
der, aldus redeneert de beurs. En van
die speciale uitkeringen moeten ver
zekeringsaandelen het nu juist heb
ben. Overigens vindt men het op de
beurs een onaanvaardbare gedachte,
dat reserveringen, die volgens de wet
van jaar tot jaar belastingvrij kon
den worden gemaakt, achteraf belast
worden via een nieuw wetsvoorstel.
Amev daalde deze week verder van
801 tot 770 pct„ Nat. Nederlanden
van 698 tot 676 pet., Delta van 337 tot
325 pet.
Expl. Mij „Scheveningen" steeg
van 27,20 tot 32.50. Om welke re
den is ter beurze niet bekend. Zijn
insiders aan het kopen op grond van
het uiteebracht rapport, of doet de
speculatie haar werk?
Het is eigenlijk onjuist, dat de
handel in deze aandelen wordt voort
gezet, zonder dat de aandeelhouders
weten, welke conclusies het rapport
van wijze mannen heeft gegeven.
Wie gelegenheid kreeg om „achter de
schermen" te kijkzn. kan de aandelen
manipuleren. Is hier niet een taak
voor de Vereeniging voor de Effec
tenhandel aanwezig, om een publica
tie van het rapport af te dwingen?
Autoverkopen
In de eerste zes maanden van dit
jaar zijn de autoverkopen in ons land
met 30 procent gestegen. In ons land
is er nu een auto op elke zeven be
woners, dus we groeien zeer snel met
ons autopark. Een auto wordt meer
en meer dagelijks gebruiksartikel,
zoals vroeger de fiets. De autoverko
pers zullen dit jaar wel goede zaken
doen. denkt men. Deze week stegen
de aand. Auto Rotterdam van 277 tot
284. Riva van 228 tot 242 pet.
Hoewel het met de bieraandelen
wat kalmer is geworden, kwam deze
week de Drie Hoefijzers flink opzet
ten. want de koers steeg een 25 pun
ten en kwam op f 148 50 per aandeel
van 25 nom. De reden is te zoeken
in een sterker wordend gerucht over
een a.s.fusie.
Interessant is ook te melden, dat
Van Schuppen Sajet een dividend
van 6 pet. heeft aangekondigd tegen
v.j. nihil. De koers van dit fonds
steeg van 95 tot circa 105 pet. Nijver-
dal Ten Cate kwam van 82 op 90 pet.
en hieruit blijkt, dat men ter beurze
wat minder somber over de textiel
gaat denken.
De Bank voor Ned. Gemeenten
heeft een uitstekend resultaat be
haald met de titgifte van rentespaar-
brieven. Nadat een paar maal het
bedrag der uitgifte verhoogd was,
kwam op f 65 miljoen de finish en
moest tot reductie op de inschrijvin
gen worden overgegaan.
De inschrijving op de nieuwe 6 3/4
pet. lening, groot f 100 miljoen, die
woensdag openstaat tegen een koers
van 99 3/4 pct„ zal. naar verwacht
wordt, een gunstig resultaat opleve
ren. De notering van de 6 3/4 pet.
lening 1967 is 100 3/8 pet.
LOBTTH Het Duitse schip Tor
nado is gisteren bij Lobith gezonken
na een aanvaring met het schip Su
zanne De twee opvarenden van de
Tornado schipper Smieding en zijn
vrouw uit Minden, korden worden
gered. De schipper maakte met de
pasgekochte Tornado zijn eerste reit.
