STUDENTEN SEX: we draaien er niet omheen Mevrouw C. van der Plas: moeder, huisvrouw, arts en voorlichtster Wonen in nieuwbouw dialoog Mevrouw Van der Plas heeft haar Jongste twee nog thuis. Zij voert met weinig hulp van buitenaf het huishouden, „haar tempo ligt heel hoog" verzekert haar man. Jonge Leidse moeders kennen haar van de bureaus voor zuigelingen- en kleu terzorg waaraan ze verbonden is. Iedere tweede en vierde donderdag avond in de maand is ze te vinden in het Oranje-Groene-Kruisgebouw te Alphen aan den Rijn en iedere eerste en derde donderdagavond van de maand in het Diaconessenhuis te Leiden. Dan geeft ze advies rondom huwe lijk en geboortenregeling. Als arts van de PSVG zag u haar wellicht op uw beeldscherm, want vragen over sex gaat zij niet uit de weg. Ze maakt er nauwelijks ophef over, het is in haar leven zo gegroeid. Als we vragen hoelang en wanneer heeft ze de data niet in haar hoofd. Wél wet ze: „Toen ik van Jaco in ver- geen bezwaren gevoeld bij dit wachting was, is het spreekuur in we^? Alphen begonnen." Mevrouw Van der Plas is geboren en getogen in Leiden; daar ook stu deerde ze medicijnen. Aanvankelijk wilde ze graag psychiatrie studeren. Het werd uiteindelijk een assistent schap bij een internist. Mevrouw Van der Plas heeft een vijf jaar lange PSVG-ervaring. „O, geen enkele. Tijdens mijn hele opleiding was ik altijd sterk geïnteresseerd in het probleem achter de ziekte. Veel lichame lijke kwalen hebben vaak een psychische achtergrond. Dat heeft me altijd geboeid, de mensen in een gesprek te helpen. Zij voert weinig pretenties, geen esculaap op de auto, geen indrukwekkend naambord op de deur: echtgenote, moeder en arts die vanuit eigen weten en kennis voor lichting geeft over huwelijks- en gezinsleven, Zakelijk Vragen vertienvoudigd in twee man heeft het vaak zo druk, dat Jaar, welke conclusies trekt zij men er niet over durft te begin- daaruit? „Men raakt er in onze nen. kringen meer mee vertrouwd Wat vindt mevrouw Van der erover te praten, zeker erover te Plas, zo vaak geconfronteerd met schrijven. Wij zijn nogal open- jonge vrouwen ook tijdens le- hartig in ons blad Gezond Gezin, zingen voor de NCVB en ouder- We beantwoorden in begrijpe- avonden van scholen het voor lijke, duidelijke termen, zoals de naamste probleem van de vragen ook meestal gesteld wor- christenvrouw? den. „Hoe je het christelijk geloof aan de kinderen doorgeeft", zegt Ieder krijgt direct persoonlijk ze onmiddellijk. „Hoe houd ik die antwoord. Vragen waarvan we lamp brandende? Veel dingen menen dat ze ook anderen wijzer worden vager, maar er moeten maken, worden, soms maanden kernpunten blijvend zijn. Bij de later (en ietwat veranderd om vroegere christelijke levensstijl herkenning te voorkomen) in het liep je makkelijker in het gareel, blad opgenomen. Nu zijn er ker- Dit mocht wél en dét mocht keraden die jong-gehuwden het niet, de zondagsviering bijvoor blad één jaar gratis geven. beeld. Natuurlijk mag je zon dagsmiddags met auto voor je kinderen de zon opzoeken of op ODênhortlQ familiebezoek gaan, maar daarbij r zijn er zaken die ik toch weer niet wil. Dat is soms moeilijk. De Zo vors ik op de consultatiebu reaus ook uit bij jonge moeders: brieven die een heel persoonlijk dat die uitspraak gevolgen zal gaat het allemaal wel leuk, be antwoord krijgen. Zo'n uitzen- hebben in protestantse kringen, leeft ze plezier aan ding van naturisten op de tele- Eeuwenlang gold het lichame- visie ik heb 't niet gezien lijke als zonde en sex was taboe, daar zou ik met de kinderen Er zullen twijfelaars zijn die de baby? Hoewel medisch gezien men te genwoordig vlug van de nacht voeding af wil, probeer ik eerst makkelijk naar hebben kunnen weer afvallen: nee, ik durf ge- hoe de omstandigheden thuis lig- kijken. zinsplanning niet aan. De argu- gen. Is er een gehorige flat, of Ik sta als arts nogal laconiek menten die de paus aanvoert een inwoning met lastige hoofd tegenover het naakt" vind ik zwak. Al stel je je niet bewoners of buren?" Hoe ze denkt over pornografie? onder pauselijk gezag, het gewe- „Er kan veel niet kwaad, min- ten wordt door zo'n uitspraak ge- der dan wij eigenlijk wel den- weid aangedaan, ken. Ik geloof dat ze dat in ons land maar helemaal vrij moesten Zo kreeg ik laatst een moeder bevruchting en de coitus voordat laten. Er zit in het beschrijven van zeven kinderen bij me. De het de lagere school verlaat. Ook van geslachtsgemeenschap wél gynaecoloog verbood haar op me- al is het daar nog niet aan toe een gevaar, dat de lezers denken: dische gronden een nieuwe Straks komen ze het van vriend- kijk, zo hoort het, dat is het ken- zwangerschap. Toch twijfelde die jes te weten op de middelbare nelijk. vrouw: het mag toch wel, ik school. Geef deze zaken door in Iets wat met sex te maken ben toch niet ondankbaar? Gewe- het raam van de liefde. Sex heeft heeft, kan goed of vies beschre- tensconflicten maken het hele te maken met het houden-van-el- ven zijn. Er zijn in Amerika wel liefdesspel tot iets krampachtigs, kaar, is niet puur technisch. Je stewardessen die topless werken. Gezinsplanning is overigens bent niet klaar met zakelijke ge- De maatschappij dacht een ge- een zaak tussen de echtgenoten; gevens, weldige toeloop te krijgen, 't het meest plezierig is als man en bloempje. Man en vrouw moeten Duurde maar even. Dan raak je vrouw samen op het spreekuur er wel zelf klaar mee zijn. rubriek-vraag: „hoe pak ik sexu- lijkheden liggen op sexueel ge- ele voorlichting aan?" bied. Mijn advies: begin er samen Een belangrijk gedeelte betreft over! de problemen rond de bevredi- In een ronde-tafelgesprek. Bij ging van de vrouw bij de licha- een gemengd gezin, met jongens melijke gemeenschap, en meisjes, kan dat heel leuk Dan de vraag: wélke voorbe- zijn". De heer Van der Plas vult hoedsmiddelen? De laatste tijd aan: „We trachten onze kinderen leuke brieven van jongeren. „Ik in alles te begeleiden. Waarom ben een hippe tiener en heb veel wordt aan sexualiteit, dat een vriendjes maar wil niet met ze groot deel van het leven be- naar bed". „Tot hoever mag ik heerst, voorbijgegaan?" Overigens mijn meisje prikkelen?" Dan zeg gen ze wel eens iets over de jeugd van tegenwoordig! Dokter, op welke leeftijd moet een kind volledig ingelicht zijn? „Persoonlijk vind ik dat het kind moet weten tot en met de Eerlijk weet wel van bijtje middelen. Dat is bij sommigen afgeketst wezenlijke band aan Christus, eraan gewend en accepteert het komen. Soms kan op de vragenrubriek, die te open- noe merken de kinderen aan ons naakt als iets normaals." hartig zou zijn. Tja. we draaien dat we daaruit leven?" Hoewel er niet omheen en stellen de za- x erkent dat het seXuele een m ken duidelijk. Dat verklaart de invloed heeft op al onze 5eX tQDOe enorme groei ook. levensverrichtingen, is dét toch Lezers denken: als men dat niet het wezenlijke probleem van durft te vragen, dan wil ik ook rel eens met mijn probleem op de proppen komen. Vooral jongeren krijgen het bevrijdende gevoel „je még ero ver praten". Veelal is er geen klankbord bij ouders, en predi kant De verhouding met de huisarts kan prima zijn, maar de de moderne vrouw. Laconiek Waar begint voor haar een ta boe? „Nergens. Er zijn bepaalde Wat vindt ze van de pauselijke encycliek? „Heel jammer. Ik geloof zelfs men er, in jon- Iets anders is onze woorden- stadswijken met een jonge schat Het gaat of in schutting- predikant, met zijn dominee over taal, of in het latijn. Laat ieder spreken. Toch zijn dat zeldzame echtpaar zijn eigen benaming gevallen. Aan onze staf zijn dan zoeken, zodat, als ze met hun ook predikanten van verschil- kinderen erover gaan spreken, ze lende kerkelijke richtingen ver- er woorden voor hebben. Er zijn is het een veeg teken als kinde ren nooit vragen. Smoor kinder vragen nooit in de kiem. Verloofden samen op vakantie? „Ben ik erg voor", zegt ze. Je moet wel bijvoorbeeld weten of Mijn ervaring ook tijdens voorlichtmgs-lessen op de de jongelui mei spanningen „t- ;luishoudschool is> dat vele„ ten die ze niet meer aankunnen, het allemaal heel serieus menen. Dan kun je ze beter op voorbe- Wij hadden vroeger het lef niet hoedsmiddelen wijzen. Als beste f.°jets te vyageij! Ze zijn zo eer- lijk en bij hun ouders hoeven oplossing vind ik dan. wel dat a er vaalt nle, mce oan ko. zo'n stel zo vroeg mogelijk huwt. men. We moeten beginnen de ou- Jongelui moeten bijtijds voorge- ders rijp te maken voor openheid licht zijn, ook over voorbehoeds- over sexuele zaken. Heeft dokter Van der Plas tenslotte nog een goede raad voor onze lezers? Ze denkt lang na. „Sommigen zijn heel gelukkig in hun huwelijk. Ze vragen zich af: Kunnen ouders, kunnen dro gisten (die straks middelen in vrije verkoop krijgen) de verant- bonden." Heeft gelegenheden te over om zo'n gereformeerd, gesprek aan te knopen. Ook zo'n woording aan om de middelen nu dit allemaal lees, doe ik het niet te geven? Denken zij wel wel allemaal goed? Is het bij ons aan gedwongen huwelijken, on- n'e* abnormaal? Van belang is gewenste zwangerschappen, alleen of je er beiden gelukkig grondige verwijdering tussen ou- mee bent. Technisch kan de lief- ders en kinderen?" We vragen haar waar de moei- ONS NIEUWE ONDERWERP? We staan terug van va kantie weer fris tegenover ons huis en onze manier van wonen. Blij met uw colovinyl, kastruimte, of teleurgesteld in de stenenbouw. de beton- jungle, het lawaai? Wonen in nieuwbouw brengt bepaalde consequenties met zich. Uw commentaar op die nieuwbouw, neergelegd in er varingen, wensen, dankbaar heid. geven we graag een plaats! Flats verrijzen van Amsterdam tot Dordrecht tot verbazing van de buiten landse toerist. Hoe ervaart de bewoner in de Randstad dat? Plaatsing van uw bijdrage honoreren we graag met een pocket naar keuze De dokter zegt 1 of 2, Tip-parade dan wel een verrassing. Pak uw pen en noteer uw gedachten. Dit onderwerp loopt wat uit vanwege de vakantie, maar we vonden het billijk de studenten te bekijken door het oog van de heer H. N. te R. „Vrij onregelmatig, maar met stijgende ergernis, lees ik Dia loog. Niet dat ik enig bezwaar heb tegen gezonde gedachtenwis- seling, maar meer omdat dit soort rubrieken de neiging heeft te ontaarden in het trappen tegen een grote groep door een kleine groep. Conclusie bij „studenten": a) ze hebben een veel te grote mond, b) ze presteren niets, c) ze stude ren van onze centen, en daar ïno^an ze het dan mee doen. Geen enkel positief geluid, oor deel en veroordeling worden ge baseerd op krantenberichten. Misschien is het goed te over wegen: dat die grote mond dik wijls inhoudt het op wellicht al te enthousiaste wijze kennisgeven van een mening. Men heeft ten- minste een mening en denkt. Dit ligt in hun opleiding besloten. Heeft dit werkelijk tot excessen geleid? Ik dacht in het algemeen niet. Wat in Duitsland (daar zijn het Duitsers voor) en in Frankrijk (is daar alles dan zo rooskleurig) ge beurt. komt toch meestal voort uit kleine politieke groeperingen. Havenarbeiders of andere lieden staken ook wel eens. Is het zo gek dat men wel eens iets anders en beters wil. Wat heeft de voor gaande generatie hun veel meer gegeven dan twee wereldoorlo gen en een rotte wereld? Prestaties Wat prestaties betreft: wan neer de beoordelaars slapen zit nog menig student te zwoegen voor tentamen of examen. Dat hij deze geestelijke overbelasting wel eens met een biertje wegspoelt, mag dat? Dit is het enige wat men waarneemt. Er is geen enkele universiteit die kost gangers houdt en de echte boe melstudenten stammen meer uit de tijd van de meeste briefschrij vers (neem ik aan). Is het studeren op kosten van de gemeenschap als dat al zo is geen pracht investering? Realiseert men zich wel dat wij zonder studie een onderontwik keld gebied zouden zijn? Het geld voor studie, door de be lastingbetaler geofferd, is wel licht het enige dat met grote ren te terugkomt. De student is na zijn opleiding bestemd voor ho gere functies, waardoor men niet alleen een wetenschapsman maar ook een prima belastingbetaler heeft opgeleid. Zij en de door hen geleide ondernemingen zijn het die de schatkist spekken, daarbij valt het door de lagere loontrekkers opgebrachte be lastinggeld toch wel in het niet" Hard werken Mevrouw A.-O. te A. meent: Volgens mij zijn studenten gewo ne, hardwerkende jongat mensen. Ik geloof niet dat ze anders zijn dan andere jongeren. Als de heer J. K. schrijft: „ze hebben nog noedt iets gepresteerd" dan denk ik aan het HBS- of Gymnasiumdi ploma. wat ze beslist niet cadeau hebben gekregen. De studenten waarvan de ou- 'ders de studie niet kunnen betalen (ook dat wordt goed onderzocht) krijgen een rijks-studietoelage, die te zijner tijd gedeeltelijk moet worden erugbetaald. Zo dra de studieresultaten onvol doende blijken, wordt de toelage ingehouden. Natuurlijk zijn er ook onder de studenten die te ve*l fuiven (bij welke andere groepen van jonge ren is dat niet?). Maar heel veel zoeken zij hun ontspanning in de sport. Een jongen cf meisje dat na een vakopleiding is gaan wer ken heeft het heel wat makke lijker dan een student. Laten we wat begrip tonen voor onze stu derende jongeren." De studie komt deze weck overal weer op gang: goede gele genheid om allen dat begrip en sterkte toe te wensen! Intussen beraden wij ons over „Wonen in nieuwbouw". Tot schrijfs. de heel krampachtig zijn. Pro beer het samen te vinden. Sexua liteit moet geïntegreerd zijn in het hele levenspatroon. Ook tus sen man en vrouw moet een heel gewoon gesprek daarover moge lijk zijn. Vaak is er een streven naar volmaaktheid in het begin, een enorm stil gezwoeg. Praat er eens over met elkaar! Niet zoals iemand zei, die twintig jaar ge trouwd was: „Met mijn man be hoef ik er niet over te praten". Nooit te laat In die twintig jaar had -je er al eens over moeten spreken. Overi gens: het is nooit te laat voor verbetering. Bij zoveel ouderen van boven de vijftig zijn er brokken omdat de verhouding man/vrouw niet goed was. Als je sex van begin af aan als iets normaals zou beschouwen was er veel onheil en echtbreuk voorko men. Gelukkig wordt het nu als normaal geaccepteerd dat de vrouw dezelfde rechten heeft als de man, ook op bevrediging in het huwelijksleven. Hoe ze over de NVSH denkt? Die heeft veel baanbrekend werk verricht. Maar voor een bepaald volksdeel in onze maatschappij is een begeleiding op dit gebied vanuit een christelijke achter grond onmisbaar. Vandaar de PSVG". Verleent u ook hulp aan homofielen? „Veelal worden zij verwezen naar ds. A. J. R. Brus- saard en ds. Klamer van het ra dio-pastoraat, die zich intenser met deze zaken hebben bezig ge houden. Voor geïnteresseerde le zers: inlichtingen Gezond Gezin. Duinweg 23, Den Haag. Het maandblad kost 7,70 per jaargang. Een jonge vrouw met een vriendelijk blozend gezicht, omlijst door donkerblond haar, laat iedere vrijdagmiddag haar vier kinde ren, twee kleuters en twee lagere-schoolleerlingen, achter in de hoe de van de buren. Moet ze geen ramen zemen en boodschappen doen, naar oud-vaderlands patroon op vrijdagmiddag? Dokter C. van der Plas—Korenhoff uit Leiden heeft wel wat anders aan haar hoofd! In Den Haag wacht een brievenbus vol vragen over sex en alles wat daarmee samenhangt. Zoals wij schreven: in twee jaar tijd heb ben zich die vraagstukken vertienvoudigd bij de Protestantse Stich ting voor Verantwoorde Gezinsvorming. ZATERDAG 17 AUGUSTUS 19» ipOEN WIJ thuis waren van J- kantie ging de telefoon daar was een trouwe vriendin i vroeger jaren die riep dat kwam logeren. Nu, dat kwam he< goed uit, want na één dag mq t weer die ons vol vreugde aan h| dekens en slaapzakken uithang» en gangen en vloeren dweil bracht, om van onze plann f maar niet te spreken, begon hf klam te plenzen en hadden een verzetje al weer hard nodij/y, Later stopte ik in een o, geruimde stemming voor ty j station voor de overal heenkijk» E' de vriendin, want natuurlijk w« ze op geen stukken na ook mafn iets van automerken. Na de oijngs knelling zei ze: „Je raads noi akfc wat ik in de trein las." Ik: „d jen blad dat aan het net bungelt" <)cn houdt nl. niet van informatii Bmj „Nee, ik las in jouw brieven v de laatste vijfentwintig jaar. En was zo verdiept dat ik halsove nc kop de trein uitvloog. Toen inS( je bellen wilde in een cel, merkt ik dat ik mijn tas in de cou SaH had laten staan. Ik weer naar it 1 trein die er, hoe bestaat h m- nog stond om mijn tas. En we je wat ik juist las toen ik st stond hier?" ^jg en N TOEN kwam de anecdote v n i mijn zoons en, zoals we h vroeger noemden, hun „zijnsvi gen". Wat onderscheidt God v mensen. Als mensen naar Go*e beeld zijn, waar zijn zij dan ande 'et Vol van wat zij gelezen had, i hoi mijn vriendin naast me te prate ;lec Andere mensen zouden geze hebben: dat mijn tas er nog stogln Of: dat die tréin er nog stond. a_ dat ik je nu ook juist vanaf h aa( perron belde. Of: hoe gaat h thuis. Maar nee. de brieven en verhalen kwamen er dwars do#eeI heen. 1 Zij is nu weer weg, en met hafet de gesprekken en de herinneri gen. Het zilver wacht op de vi De gende beurt, en ik open de pe en zie dat er hier en daar opmént kingen vallen over studenten, vi heid, de jongens moeten dankb! ,hoi zijn, iedereen kan tegenwoon verder leren, enzovoort. Hoe ko dat zo ineens, denk ik. en snor w oude kranten, en wat zie ik Pesc een moment op Blad Zij: daar pon het onderwerp studeren aangesn :nd den. allerlei ingezonden briev uk geven meningen ten beste. Het »an, beurt wel vaker dat men dan o __e aan mij daarover schrijft, al heb met het initiatief niets te makt erj1 nd< DE BRIEVEN in de krant hel mij veronrust. Ze praten u* lemaal over het voorrecht. Studend ren (wat daar dan ook maar ottmei der valt) is een voorrecht, en jonge mensen hebben het maar makkelijk, veel te gemakkelijk. F doet mij denken aan de vader tL èen meisje van mijn klas vroegl dat kind had een kamertje en gaskachel en elektrisch licht i. papa hield niet op haw voor prevelen dat hij bij kaarslicht d een koude gang had zitten lereii Wat gééft dat nou, het is er eenmaal, kon ze dan roepen, en was dan altijd in de war, natuurlB moest ze dankbaar zijn, dat zag F wel, die vader had gelijk, maar 8 had ook gelijk, ze hoefde zich toj niet steeds iets voor te stellen er niet meer was. Zo die brieven in de krant en f de post. Ik zat ermee. Hoe te b; ginnen. Hoe een beetje duidelijk i maken dat ik onrustig word mensen roepen: die studenten mi ten maar werken. HET WOORD van mijn zoonl eens argeloos uit gesprok» maakte me weer rustig: iets mal uit iets is óók erg moeilijk. Wij mensen, geroepen van Goi wege deze aarde te bewonen, i haar bewoonbaar te maken en houden, maken iets uit iets, Ot Europa en wat wij de WesteijZe beschaving noemen heen terugdein kend. komen we bij de Griekd 1 zonder wie Europa niet te denkf is. Geen orde. geen staat, geen F gica, geen techniek. Geen democtf. tie, geen vrije wil, geen maat. e1 1 Heel vroeger, daar waar de m niet verloren is gegaan in de t maar geschiedenis werd, begon 1 mens zich wetten te stellen. Vif willig. Hij zag in dat hij zich i aan de zichzelf gestelde wettlj)j| moest houden. Daarna, toen de ri meenschap als het ware gestal kreeg, legde hij die wetten ook a deren op. Een wereld, vol gebrek! en geweld, maar toch een weref ontstond. Kreeg namen. Kreén mensen die schiepen, die iets tvu iets maakten. Ja, vandaag zijn er jonge maissi sen die iets maken waarvan zij q mogelijk de gevolgen kunnen ova zien. Een stof bijv. die het or. hulsel van een H-bom is. Of eill drankje dat een mens van karaktl kan doen veranderen, hem kt-, doen verzwakken of juist omr keerd agressief kan maken. O eis' kun je je hele leven wijden aan 1 nt< schroefje van een mixer die sina;t w appelen en citroenen mixt, ik z nu maar iets. Kortom, we zijn Dil zo ver met iets uit iets dat we oi iljo zelf kunnen vernietigen, we ku0'te nen nota bene iets maken tot Nie g j TN ONZE HELFT van de wer< ge. is er bijna geen meer van jongelui die het land op moet, eg trekken, geen van hen valt avonds doodmoe neer, kan lez Ie° noch schrijven. Nee. bij ons mog ar ze leren. Worden chemisch ing nieur en maken waspoeder, schoaDil smeer, steeds beter. Worden, na n i ren studie (waarin je niet voor ke wordt aangezien) misschien claah rurg. ,t Ondertussen valt er wel wat denken, zo met je neus in je b< eK ken. Bijv. over die andere hc van de wereld waar dood, ramp hongersnood en geweld met ep„, regelmaat van twee recht tvu'**' averecht in het breipatroon vot komen. Zevenhonderd jaar geledBii had een jong geleerde daar r%eij geen last van, toen was er gc radio en TV, geen krant, geen vli<c tuig. n Is het vreemd dat een jong< zich nu afvraagt: waarvoor do *ag we dit allemaal? Wat willen eigenlijk in stand houden? Hij z naar zijn ouders, aanschouwt h 35 liefdevolle arbeid voor hem enz; r kleren en de auto en de kasten i ete en al het eten. en hij weet dat - dat alles weer hém gunnen, dai voor moet hij studeren en zijn b doen. En dan hij weer? Hoe laL? gaat dat zo door? Met die ande ,g* helft van de wereld, wat m( Jer daarmee gebeuren? h Wat mij verontrust is niet dat jongeren vragen stellen. Maar dlibli ouderen er geen idee van li ebb 35 waarover hun kinderen praten. Eei

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 14