Laatste uren
Maurits
van
zijn
staatsmijn
geteld
Fel gevecht om
wrak tanker
CONTACTEN PVDA
MET PPR EN D'66
Vrije boeren zaaiden,
maar oogstten niet
EENS 10.000 MAN PERSONEEL, NU NOG 80
Lichte straffen
voor daders vier
roofovervallen
JUWELIER
BEROOFD:
EIS 3 JAAR
Schachten dicht
met beton
en mijnsteen
Gesprek over nieuwe partij?
Meisje (17) door
vader verkracht
A.N.V.V. wordt ontlast
van toeristeniverving
9
DON DE ftDAG 15 AUGUSTUS 1968
(Van onze correspondent)
GELEEN Sinds juli vorig
Jaar komen er geen kolen
meer uit de staatsman Mau
rits. Nadat de mijn in 42 jaar
96 miljoen ton kolen had prijs
gegeven, werd de produktie
vorig jaar gestaakt. De reus
onder de steenkolenmijnen had
zjjn taak volbracht.
In zijn beste jaren had het bedrijf
een bezetting van 10.000 man. Aan
het einde van dit jaar zullen nog 80
personeelsleden op de Maurits werk
zaam zijn. Niet- om kolen te delven,
maar om de laatste fase van de af
bouw ter hand te nemen.
Volgend jaar zal de staatsmijn
Maurits namelijk niet meer bestaan.
N'iet alleen zal het dan onmogelijk
zijn nog in het ondergrondse gan-
1 genstelsel door te dringen, maar ook
bovengronds zal dan niets meer her
inneren aan het gigantische bedrijf,
waar in 1966 nog 7000 man hun dage
lijks brood verdienden.
In de tijd waarin op de Maurits de
produktie geleidelijk werd terugge
nomen, werden bovengronds plannen
gemaakt en werkprogramma's op
gesteld om de mijn langzaam te slui
ten en op den duur te laten verdwij
nen.
In die plannen en programma's
werd de ontmanteling van het onder
grondse bedrijf opgezet als een eco
nomische aangelegenheid. Dat wil
zeggen, dat men alleen die materia
len uit de mijn zou halen, die nog
door andere mijnen gebruikt konden
worden, of die voor een acceptabele
schrootprijs konden worden ver
kocht De rest van de materialen zou
men met een gerust hart voor altijd
ondergronds laten.
In augustus vorig jaar werden de
eerste ontkool- en transportmachines
uit de mijjn gehaald. Ook werden
een aantal buizen en waterleidingen,
alsmede een deel van de 220 kilome
ter spoorweg teruggewonnen. Voor
een vlot en veilig verloop van dit
werk was het noodzakelijk de perso
neelsleden. die uitsluitend ontkooL-
werkzaamheden hadden verricht, om
te scholen voor uitbouw- en roof-
werk.
AMSTERDAM
Dat aan de ontruiming van het on
dergrondse bedrijf van de Maurits
een uitgebreide studie voorafging,
laat zich begrijpen als men weet dat
het bedrijf uit vijf verdiepingen
bestond, die elk een oppervlakte had
den ter grootte van de stad Amster
dam.
Voordat op de Maurits het ogenblik
van ontruiming was aangebroken,
waren er dan ook twee belangrijke
problemen op te lossen. Het ene be
trof het mijnwater, het andere de
ventilatie. Bij de ondergrondse ont
manteling moest namelijk rekening
wordeh gehouden met een watertoe-
vloed van drie kubieke meter per
minuut.
Niettemin veroorzaakte die toe
vloed geen enkele maal moeilijkhe
den. De veiligheidsmaatregelen wa
ren zelfs zo uitgebreid, dat een speci
aal pompstation, dat op 660 meter
diepte was ingericht om het water op
te vangen, geen enkele maal in wer
king hoefde te treden. Het water is
daar namelijk nooit verschenen.
VENTILATIE
Een ander probleem, dat meer
moeilijkheden opleverde, was dat
van de ventilatie. Tijdens de ontman
teling van de mijn zouden de werk
punten voldoende verse lucht moeten
bevatten. Deze was niet alleen nood
zakelijk voor de ademhaling, maar
ook om de plaatsen waar gewerkt
werd, beneden de toelaatbare mijn-
gas- en koolzuur grens te laten blij
ven.
Dat laatste was niet zo eenvoudig.
Gedurende de eerste tijd zoog men
met de ventilatie de werkplaatsen
leeg. Deze plaatsen vormden niet
meer, zoals vroeger, een open circuit
waar de lucht ongehinderd doorheen
kon stromen. Voor een groot gedeelte
bestonden ze uit ingestorte mijngan
gen en galerijen waarin zich veel
spleten en ruimten bevonden, die met
mijngas en koolzuur waren gevuld.
Van deze gassen kwam natuurlijk
een deel in de luchtstroom terecht.
In één geval leverde dit op 391 me
ter diepte zelfs zulke moeilijkheden
op, dat een deel van de steengang
wegens een te hoog koolzuurgehalte
moest worden verlaten. De nog
bruikbare materialen in deze gang
zullen dan ook nooit meer boven
gronds komen.
LAATSTE FASE
De laatste fase van de sluiting van
de gigant is inmiddels ingegaan. In
deze fase worden geen machines en
materialen meer teruggewonnen
maar worden de schachten afgeslo
ten. Het ondergrondse Mauritsbedrijf
wordt nu voor altijd gescheiden van
de bovengrondse wereld.
In de komende maanden zullen de
drie schachten worden gevuld vol
gens een methode, die door eigen
deskundigen werd ontwikkeld. Zo
worden op de bovenste verdieping al
lereerst zware betonnen proppen
gestort van 700 kubieke meter beton.
Dan worden de schachten tot aan het
maaiveld opgevuld met materiaal
van de steenberg. In elke schacht
wordt hiervoor 19.000 ton mijnsteen
gestort. Tenslotte Zal op elke Mau
ri tsschacht een stevig betonnen
deksel worden aangebracht.
De betonproppen die op de bo
venste verdieping komen te liggen,
bereiken toch altijd nog een diepte
van 391 meter. Een moeilijkheid is,
dat bij dit werk een bepaalde venti-
latiestroom in stand moet worden ge
houden, waarbij het gaat om 5.000
kubieke meter lucht per minuut. De
ze ventilatiestroom is nodig om de
mensen die aan de proppen werken,
De laatste loodjes.
Staatsmijn Maurits, eens de trots
van Limburg, straks van de
aardbodem verdwenen
van verse lucht te voorzien en om de
mijn voor de laatste keer met verse
lucht uit te spoelen.
Als dit enorme karwei is verricht
en niemand nog ooit in het onder
grondse gangenstelsel zal kunnen af
dalen, begint de laatste afbouwfase
van het hele bedrijf. Tot medio 1969
blijft het silhouet van de Maurits nog
onveranderd. Wel worden de gebou
wen al leeg gemaakt.
SLOOP
Enige tijd geleden is men begonnen
met het ontruimen van de gebouwen
op het west-terrein (ter grootte van
17 hectaren). De installaties die zich
in deze gebouwen bevinden worden
tot schroot gewerkt. Hiervoor zijn
ex-ondergrondse mijnwerkers tot
brander omgeschoold.
Aan het eind van dit jaar zul
len nog 80 man aan de sloop
werkzaamheden ondergronds be
zig zijn. Eind 1969 zal dit aantal
tot nul zijn terruggebracht. Als
dan wat later de slopers aan het
werk gaan, zal ook het boven
grondse beeld van de Maurits
geleidelijk aan veranderen, tot
er niets meer over zal zijn van
de grootste der Limburgse
mijnen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het dage
lijks bestuur van de Partij van
de Arbeid zal deze week een
brief sturen aan de besturen
van D'66 en PPR. Dit zou een
eerste voorzichtige poging van
socialistische zijde zijn om de
informele kontakten die er
reeds zijn tussen individuele
personen en groepen van de
genoemde partijen en van de
PSP op landelijk niveau in
formeler banen te leiden.
Men neemt aan dat het dagelijks
bestuur toch wel onder enige druk
gestaan heeft van de ontwikkelingen
in Amsterdam. In de hoofdstad is er
reeds lang sprake van intensief over
leg tussen PvdA-fractieleider E. van
Thijn. Rottinghuis (PPR) en Moer
kerk (dem.) en het oud Tweede-Ka
merlid Bruggeman als individuele
PSP'er.
Vooral van de zijde van D'66 en
PPR werd daarbij gesteld, dat een
progressieve concentratie zou moeten
leiden tot het opgaan in een heel
nieuw verband, waarbij ook „voor
aanstaande figuren die niet aan een
partij gebonden zijn" zouden kunnen
worden betrokken. Men spreekt in
dit verband zelfs van de nieuwe par
tij „Nieuw Amsterdam", die aan de
volgende gemeenteraadsverkiezingen
zou moeten meedoen. Integratie dus
van de bestaande partijen. Ontplof
fen. om met D'66-ers te spreken.
Beperking
Men was al een heel eind met de
besprekingen gevorderd, waarbij Van
Thijn zich duidelijk uitsprak voor sa
mengaan. maar met deze bepprking
dat de partijen in een progressieve
concentratie eigen kleur zouden be
houden en een stembusakkoord zou
den aangaan. Geen integratie maar
concentratie.
De onderhandelaars van PPR en
D'66 zouden van hun partijbesturen
al een fiat op de vrij vergaande plan
nen tot integratie hebben gekregen.
Maar de PvdA gooit voorlopig roet in
het progressieve eten en de nu aan
gekondigde brief van het dagelijks
bestuur van de PvdA zal dan ook wel
de bedoeling hebben een en ander
wat voorzichtiger te benaderen, zon
der evenwel de intensieve contacten
in Amsterdam en andere delen van
het land. stuk te maken.
Aan PvdA-zijde speelt bepaald ook
een rol, dat de drie kleinere partners
in het overleg er alles bij hebben te
winnen om tot een nieuw verband te
komen, terwijl de PvdA, die de
grootste fractie heeft in de Amster
damse gemeenteraad, alles heeft te
verliezen.
Radicalen
De radicalen zijn bereid te streven
naar een progressieve politieke con
centratie met als mogelijke partners
de PvdA, die ARP, de D'66 en de
PSP, aldus een verklaring gisteravond
van het PPR-bestuur.
De radicalen willen hierover best
met deze groepen besprekingen ope
nen, zowel gezamenlijk als afzonder
lijk. Er moet echter aan één voor
waarde worden voldaan: de bespre
kingen zullen minstens een „mini
maal stembusakkoord" tot gevolg
moeten hebben. Hieronder wordt ver
staan dat de partners in het samen
werkingsverband afspreken samen
in de regering te stappen of samen
in de oppositie te gaan.
De PPR zgt er niet zeker van te
zijn dat nu reeds alle kandidaatbond
genoten de radicalen kunnen nazeg
gen dat alle partners hen even lief
zijn. .Zoiets moet groeien. Er kunnen
misverstanden, tradities, milieuver-
schillen zijn die niet door bruuskheid
kunnen worden weggewerkt."
De PPR heeft daarom lokale ge
sprekken over nieuwe samenwer
kingsverbanden bevorderd discus
sies waarbij men elkaar beter kan
leren kennen. Als anderen nauwere
contacten op nationaal niveau willen
hebben, zal de PPR de boot zeker niet
afhouden want ze wil niets liever
dan cén concentratie als die mogelijk
is, aldus de verklaring.
De moeder hielp mee
(Van een onzer verslaggevers)
HAASTRECHT De rijkspolitie
van Haestrecht heeft in Gouderak
een ernstig zedenmisdrijf aan het
licht gebracht. Dinsdagmorgen heeft
zij de 44-jarige W. in zijn woning
en zijn 43-jarige echtgenote op haar
werk gearresteerd op verdenking
van ontucht met hun zeventien
jarige dochter. Het echtpaar zal
morgen voor de officier van jnstitie
in Rotterdam worden voorgeleid.
Gedurende een periode van ze
ker anderhalf jaar heeft de man zijn
dochter zeer regelmatig verkracht.
De moeder hield het kind bij deze
onzedelijke handelingen stevig vast.
Pas nu durfde het meisje over het
onmenselijke gedrag van haar va
der en moeder, met haar werkge
ver, te spreken. Deze schakelde nog
dezelfde dag de rijkspolitie van
Haastrecht in. Direct ging men tot
arrestatie over.
Het meisje, dat zich onder dok
tersbehandeling heeft laten stellen,
'heeft over wat zich in huis afspeel
de met niemand durven praten.
Naar de politie vanmorgen meedeel
de was zij 'doodsbenauwd voor haar
•vader.
Om contact met elkaar te vermij
den is de man opgesloten in het
politiebureau van Gouderak en de
ivrouw bij de politie in Gouda. Op
een misdrijf zoals dat in Gouderak
aan het licht is gekomen staat ten
hoogste twaalf jaar gevangenisstraf.
Het echtpaar heeft nooit eerder
noemenswaardige contacten met de
politie gehad.
NEDERLANDERS SLAAGS MET ITALIANEN
GELA/SICILIË Neder-
landse en Italiaanse zeelieden
hebben gisteravond strijd ge
leverd om het wrak van de
Italiaanse tanker Ugo Fiorelli,
die het afgelopen weekeinde
door een ontploffing voor de
Siciliaanse kust werd vernield.
De politie van de Siciliaanse
havenplaats Gela maakte dit
gisteren bekend.
De Siciliaanse justitie,, die een on
derzoek naar de ramp instelt acht
zeelieden verloren het leven on
derzoekt ook of het waar is dat het
Nederlandse schip Atlantide (500 ton)
uit Groningen, gepoogd heeft de 1.500
ton metende Ugo Fiorelli weg te sle
pen. De tanker is inmiddels in beslag
genomen hangende het onderzoek. De
kapitein van het Nederlandse schip
maakt aanspraak op bergingsrechten
omdat de Atlantide had vastgemaakt
nadat de tanker door de bemanning
was verlaten.
De bemanning van de Italiaanse
sleepboot Maroso vertelde de politie
HOLLANDSCHEVELD
„Wie zaait zal oogsten" dacht
vrij boer K. Hartman uit Hol-
landscheveld. En omdat hij be
gin dit jaar kunstmest had
gezaaid op door het Landbouw
schap in beslag genomen land,
toog hij dinsdag met vijftig col
lega's naar dat land en maaide
het gras.
De pachter, landbouwer H. Zomer,
nam dat niet en schakelde de politie
Te paard
uit Praag
Alois Starosta (midden) en Jan
Sidek (links), leden van een
Praagse paardrijclub, zijn 'giste
ren vertrokken voor een reis
naar Mexico in gezelschap van
Karei Smejkal (rechts), redac
tor van het weekblad „Kvety",
die hen tot de Tsjechische grens
zal begeleiden. De twee avontu
riers willen de tocht tot Maas
tricht te paard afleggen. Daar
willen zij hun paarden verkopen
en dan per trein en schip verder
gaan.
in. Önder politiegeleide bracht hij
acht wagens gemaaid gras naar zjjn
boerderij. Twee trekkerchauffeurs
werden daarbij door vrije boeren
met stenen en een paal mishandeld.
Gistermiddag slaagden de vrije
boeren er toch in een deel van het
gemaaide gras weg te halen.
Een dag eerder had de politie een
trekker met aanhangwagen van de
heer Hartman in beslag genomen.
Ruim vijftig vrije boeren, onder wie
voorman Koekoek, togen daarop naar
het politiebureau om teruggave te
èisen.
BURGEMEESTER
De politie verwees hen naar de of
ficier van justitie, maar de mannen
gingen naar de woning van burge
meester J. H. de Goede van Hooge-
veen, waartoe Hollandscheveld be
hoort.
Deze ontving een delegatie van de
vrije boeren. Daarna vertrok het ge
zelschap. rumoerig naar café Mol,
waar tot één uur werd vergaderd.
Aanhangers van Hartman knipten de
weide-afrastering van twee Itttren
op zestig plaatsen door.
De heer Hartman kwam enkele ja
ren geleden in het nieuws, toen zijn
boerderij door het Landbouwschap in
beslag werd genomen. Dat ging ge
paard met relletjes. De boerderij
brandde de volgende nacht af.
NIEUW BUREAU NEEMT TAAK OVER
hoofdkantoor
naar het nieuwe
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG De ANVV
heeft zich gistermiddag in een
buitengewone algemene leden
vergadering bij acclamatie
akkoord verklaard met de op
richting van een lichaam, dat
zich speciaal zal bezighouden
met de werving vantoeristen
in buiten- en binnenland, als
mede de ontvangst van toe
risten in Nederland. Dit be
tekent, dat de vereniging nog
binnen een jaar zal worden
ontlast van een van haar be
langrijkste taken sinds de op
richting in 1915. In de toekomst
zal de vereniging alleen nog
fungeren als overkoepelend
orgaan voor de WV's.
Aanleiding voor hel besluit was
een onderzoek van een Amsterdams
economisch adviesbureau, dat tot de
conclusie kwam. dat de ANW. die
jaarlijks 7 miljoen gulden overheids
subsidie krijgt, niet efficiënt werkte.
Welke rechtsvorm hei nieuwe li
chaam krijgt, is nog niet besloten.
Men heeft keus tussen een nv en een
stichting. De 'meerderheid van het
dagelijks bestuur is geporteerd voor
de stichtingsvorm.
De vereniging heeft twee juristen
in de arm genomen om uit te zoeken
welke vorm het best kan worden ge
kozen. Zij zullen bij hun overwegin
gen vooral de belangen van de 110
man personeel zwaar laten wegen, zo
deelde voorzitter prof. dr. Gelissen
gisteren op een persconferentie na de
(besloten) vergadering mee.
Van die 110 man werken er 60 op
buitenlandse AN W-kan toren, waar
van de hoofdzetels zijn gevestigd in
Londen. Parijs. New York, Brussel,
Stockholm, Keulen en Zürich. Deze
kantoren zullen worden gehandhaafd.
Een deel van het personeel van het
Nederlandse
overstappen
chaam.
Met nadruk zei prof. Gelissen. dat
de WV's autonoom zullen blijven.
Hun mogelijkheid om naast het nieu
we lichaam in het buitenland propa
ganda te voeren, wordt gehandhaafd.
Dit geldt vooral voor de Holland
Combinatie, een enige tijd geleden
opgerichte combinatie van VVV-
kantoren uit de Randstad.
Moeilijkheden
Prof. Gelissen zag een breed werk
terrein voor de nieuwe organisatie.
Hoewel hij de een miljard gulden,
die het toerisme jaarlijks aan devie
zen ons land binnenbrengt, een mooi
resultaat vond. achtte hij het moge
lijk dit bedrag met een doelmatige
propaganda te verhogen, gezien het
feit, dat Europa in totaal jaarlijks 30
miljard gulden van buitenlandse toe
risten ontvangt (het wereldtotaal be
draagt 170 miljard).
Hij meent, dat het nieuwe lichaam
slagvaardiger zal kunnen optreden
dan de ANW. die een te groot aantal
leden heeft om soepel te kunnen
werken.
De op te richten organisatie zal ge
heel door de overheid worden
gesubsidieerd. Daarom zal de staat
ook beslissen welke rechtsvorm er
aan zal worden gegeven.
De ANW werd tot nu toe voor 70
procent door de staat gesubsidieerd.
dat de Nederlanders de kabel gekapt
hadden waarmee de sleepboot met de
Italiaanse tanker verbonden was.
Toen de mannen van de Maroso pro
beerden opnieuw vast te maken, wer
den zij met stokken aangevallen, al
dus de lezing van de bemanning van
de sleepboot. De Italianen maakten
gebruik van waterstralen.
Bij de grote vechtpartij die daarna
tussen Nederlanders en Italianen
ontstond, zouden de Nederlanders
met pistolen in de lucht geschoten
hebben, maar de Italianen niet heb
ben kunnen verjagen, aldus de be
manning van de Maroso.
AMSTERDAM De Amster
damse rechtbank heeft de drie
daders van totaal vier opzienba
rende roofovervallen, waarbij de
mislukte op een kasloper van C.
en A. in Amsterdam, veroor
deeld tot aanzienlijk lagere straf
fen dan de officier had geëist.
De 21-jarige barkeeper Arnoud M.
en de 20-jarige vertegenwoordiger
Thijs Arie O., tegen wie vijf jaar was
geëist, kregen elk drie en een half
jaar gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest. De hoofddader, de 48-ja-
rige etaleur-tekenaar Jacob G.t kreeg
v(jf en een half jaar. De officier had
acht jaar geëist.
De drie Amstelveners pleegden in
twee jaar tijd vier overvallen: op een
wagen van Van Gend en Loos op het
Centraal Station te Amsterdam (buit
ruim een ton), op een kasloper van
een Diemense supermarkt (buit
113.500) en op een geschenkenhuis
in de hoofdstad (buit 5.520).
Er kwam een eind aan hun avon
tuur, toen een overval op een kaslo
per van C. en A. mislukte. De kaslo
per werd in zijn buik geschoten.
De drie mannen wilde niet vertel
len waar het overgebleven geld (circa
50.000) is gebleven.
De presidente, mevrouw C. H. G.
H. van Lom-van Marle, raadde de
jongens aan. zich in de gevangeriis-
netjes te gedragen: dat zou hun an
derhalf jaar schelen.
LEEUWARDEN Drie jaar
celstraf met aftrek van voorarrest
eiste gisteren de officier van justitie
bij de Leeuwarder rechtbank tegen
de 22-jarige Duitser Horst T., etaleur
in Swakopmund (Z.W.-Afrika) we
gens zijn aandeel in de overval op
juwelier Holwerda te Leeuwarden.
R. en nog een andere man, die zich
Claus Wilder noemde (waarschijnlijk
een valse naam) hadden samen de
overval gepleegd. De etaleur kon na
de overval al gauw worden gear
resteerd, maar zijn handlanger heeft
de politie niet te pakken kunnen
krijgen. Hij is nog voortvluchtig.
R. vertelde ter zitting, dat hij niet
van plan was geweest aan de overval
mee te doen, dat hij Claus Wilder
daags voor de overval in een bar op
het Amsterdamse Rembrandtsplein
had ontmoet, en dat hij door deze
Claus werd geprest omdat de man
wist dat hij bij een vorige gelegen
heid uit Nederland was uitgewezen.
„U moet zo'n verhaal houden dat de
rechtbank het gelooft", luidde het
commentaar van de officier.
Bij de overval werd gebruik ge
maakt van een wapen. Juwelier Hol
werda werd een prop in de mond
geduwd en terwijl één van de over
vallers de man met het wapen be
dreigde, roofde de andere de winkel
leeg.
In een koffertje laadde hij voor de
waarde van ongeveer 18.000 gulden
aan gouden horloges, gouden arm
banden e.d. Na de overval reden zij
met een wagen naar het riviertje De
Linde in het zuiden van Friesland.
Daar vond later een politiehond de
buit en de wagen.
De overval was bijna even snel op
gehelderd als gepleegd. Doordat de
zoon van de heer Holwerda kort na
de overval in de winkel kwam, kon
de politie worden gewaarschuwd.
De rechtbank doet over veertien
dagen uitspraak.
Meisje meegenomen
en aangerand
SITTARD In de nacht van
maandag op dinsdag is in Sittard een
13-jarig meisje uit Heerlen, dat van
huis was weggelopen, aangerand door
de 27-jarige ongehuwde Italiaan P.,
die in Sittard woont.
P. had het meisje in Heerlen ont
moet en meegenomen naar Sittard
met de belofte dat het kind bij zijn
zuster kon overnachten. In de afgele
gen buurtschap. De Kolleberg heeft
hij het meisje aangerand. Dinsdag is
het meisje op eigen gelegenheid naar
huis teruggekeerd. Haar vader heeft
de politie gewaarschuwd, die later de
dader heeft kunnen aanhouden. De
Italiaan heeft een volledig bekentenis
afgelegd.
