Nixon of R
of een lachende derde
OPINIEPEILINGEN KUNNEN
GROTE INVLOED ZIJN
VAN
vier van de
kanspaarden
op conventie
Zware eisen
tegen rovers
„Een mensenleven
niet in Nigerië...
telt
Dubcek
Er kan nog van alles gebeuren
TRIO ZET „MISDAAD
ONDERNEMING" OI» TOUW
Luchtbusproject
gaat toch door
5
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1968
Richard Milhous Nixon werd op 0
januari in 1913 in Californië geboren
als zoon van een citroenkweker. Hij
studeerde rechten en diende tijdens
de tweede wereldoorlog in het Verre
Oosten. In 1946 werd hij lid van het
Huis van afgevaardigden, dat hij in
1950 verwisselde voor de Senaat. In
1952 en 1956 werd hij (onder Eisenho
wer) tot vice-president gekozen.
Tijdens ernstige ziekten van Eisen
hower nam hij korte tijd de presi
dentiële zaken waar. In 1960 verloor
hij tijdens de presidentsverkiezingen
van John F. Kennedy en in 1962
moest hij bij de gouverneursverkie
zingen in Californië het onderspit
delven tegen de Democraat Brown.
Nelson Aldrich Rockefeller werd
op 8 juli 1908 in de staat Maine gebo
ren als zoon van John D. Rockefeller.
Zijn grootvader was de stichter van
Standard Oil, de basis van het fami
lie-fortuin. Hij studeerde economie
en was al vroeg actief op economisch
en filantropisch gebied. In 1958 werd
hij gouverneur van New York, in
welke functie hij in 1962 en 1966
werd herkozen.
De conservatieve partijleiding mag
hem niet vanwege zijn „liberale"
ideeën. Zijn grote populariteit bij» de
kiezer werd geringer, nadat hij was
gescheiden en met de vrouw van een
vriend was gehuwd. Dit probleem
zou nu echter geen rol meer spelen.
Ronald Wilson Reagan werd op 6
februari 1911 in de staat Illinois ge
boren als zoon van een schoenwmke-
lier. Hij studeerde economie en socio
logie. In 1937 werd hij als filmacteur
gecontracteerd door Warner Brothers
in Hollywood. Tien jaar later werd
hij voorzitter van de vereniging van
filmsterren. Hij was actief in de
strijd tegen de invloed van het com
munisme in de filmindustrie.
Na 1952 trad Reagan minder op in
films en speelde hij rollen in tv-pro-
gramma's In 1962 zegde hij de Demo
cratische partij vaarwel en twee jaar
later speelde hij in Californië een
actieve rol bij de campagne van Bar
ry Goldwater voor het presi-
dentschap. In 1966 werd hij gouver
neur van Californië.
John Vliet Lindsay werd op 24 no
vember 1921 in New York geboren
als zoon van een bankier. Zijn groot
vader kwam als immigrant uit Enge
land. Hij studeerde rechten in Yale.
I In de oorlog deed hij dienst bij de
Marine, zowel in Europa als in het
Verre Oosten. Pas in 1948 sloot hij
zijn studie in Yale af. Daarna begon
hij een advocatenpraktijk.
In New York was hij voorzitter
van de „Jonge republikeinen".
Lindsay behoort tot de „liberale"
vleugel van de Republikeinse partij.
Hij weigerde in 1964 Goldwater te
steunen en won in 1966 als onafhan
kelijk kandidaat de burge-
meestersverkiezingen in New York.
Hij versloeg daarbij de Democra
tische kandidaat en een conservatie
ve Republikein.
Richard Nixon
Nelson Rockefeller
Ronald Reagan
John Lindsay
(Van een onzer redacteuren)
DE meest recente opiniepeiling heeft uitgewezen, dat de Republi
keinse partij er goed aan zal doen, volgende week de gouverneur
van New York. Nelson Rockefeller, uit te roepen tot kandidaat voor
het Amerikaanse pïesidentschap. Hij kan de Democraten Hubert
Humphrey en Eugene Mc-Carthy verslaan en laat bovendien zijn
partijgenoot en voornaamste rivaal. Richard Nixon, ver achter zich.
Er is een situatie ontstaan, die herinneringen oproept aan 1960.
De Republikeinse conventie had toen echter geen keus, omdat de
conservatieve partijleiding alles al voor Nixon had geregeld.
De omstandigheden lijken nu min
der gunstig voor Nixon. Want deze
kan volgens de jongste gegevens op
niet meer rekenen dan 542 stemmen
125 minder dan de vereiste meer
derheid van 667.
Slaagt Nixon er inderdaad niet in,
bij de eerste stemming van volgende
week deze meerderheid te behalen,
dan kan een geheel nieuwe situatie
ontstaan, waarin Rockefeller of een
andere minder op de voorgrond
tredende kandidaat tenslotte als
overwinnaar naar voren kan treden.
Stop- i
VOM
Alles hangt in dat geval af van de
vraag, of de conventie vastbesloten
is. het heft in eigen handen, te ne
men. In 1960 en 1964 werd het voor
voldongen feiten geplaatst. Als er dit
jaar een tweede stemming nodig is,
kan de partij haar greep op de con
ventie verliezen. Een stop-Nixon-be-
weging zou kunnen leide» tot de
keus van een kandidaat, van wie
wordt aangenomen dat hij in novem
ber de presidentsverkiezingen kan
winnen.
Zoals bekend heeft Nixon in 1960
al een nederlaag geleden tegen John
F. Kennedy. Twee jaar later probeer
de hij tevergeefs gouverneur te wor
den van Californië, de staat waar hij
geboren en getogen is. Hij besloot
daarna een eind te maken aan zijn
politieke carrière.
Toen echter in 1964 Barry Goldwa
ter een enorme nederlaag tegen
Johnson moest incasseren, haalde de
nog altijd door conservatieven be
heerste partijleiding hem weer van
stal.
Romney
Zij deed dit, omdat zij wilde voor
komen, dat gouverneur Rockefeller al
in een vroeg stadium als favoriete
kandidaat van de Republikeinse par
tij zou worden beschouwd.
De opzet slaagde. Rockefeller werd
opnieuw in de verdediging gedron
gen. Hij liet weten, geen belangstel
ling meer te hebben voor het Ameri
kaanse presidentschap en zegde zijn
steun toe aan gouverneur George
Romney van Michigan, eveneens be
kend om zijn „liberale" opvattingen
en de aantrekkingskracht, die hij op
de kiezers uitoefende.
Romney bleek echter ongeschikt
voor het keiharde bedrijf van de
Amerikaanse partijpolitiek. In zijn
eigen staat was hij de situatie
meester. Zijn integriteit verhoogde
daar zijn populariteit.
In de grote politieke arena van
Washington komt men echter niet
ver met alleen integer te zijn. Men
heeft een grote dosis tact nodig (om
het woord sluwheid maar te vermij
den). wil men zich daar niet alleen
kunnen handhaven, maar ook de top,
nl. het Witte Huis, bereiken.
Over de kwestie Vietnam, door de
Democraat McCarthy tot inzet van de
Als bewijs van dankbaarheid voor haar verblijf in Canada tijdens de
oorlog schenkt koningin Juliana Ottawa elk jaar een grote hoeveelheid
tulpen. Op het tulpenfeest wordt ieder jaar een ..koningin" gekozen,
die een gratis reis naar Nederland mag maken. Gisteren arriveerde
Helen Hughes, die dit jaar won. met haar moeder op Schiphol. Omdat
er geen tulpen waren, kreeg Helen lelies aangeboden. Zij blijft twee
weken in ons land.
(Vervolg van pag. 1)
Er zal in Bratislava niet worden
gesproken over de binnenlandse aan
gelegenheden van hel land, zei par
tijleider Alexander Dubcek opti
mistisch. In Moskou verklaarde men
echter dat zeker over de hervormin
gen zal worden gesproken.
Direkt na afloop van het overleg,
men verwacht in Praag omstreeks
het middaguur, zal de Tsjechoslo-
waakse communistische partij gaan
spreken met vertegenwoordigers uit
Roemenië en Joegoslavië. Beide lan
den zijn niet voor de conferentie in
Bratislava uitgenodigd, hoewel Roe
menië lid van het Pact van Warschau
is.
Van de Sowjet-afvaardiging maken
deel uit secretaris Breznjef, president
Podgorny. premier Kosygin cn ideo
loog Soeslof Oost-Duitsland wordt
vertegenwoordigd door president Ul-
bricht. premier Stoph en enkele le
den van het politieke bureau. De de
legaties uit Boedapest en Sofia wor
den geleid door partijleiders Kadar
en Sjifkof. Gomulka leidt de Poolse
delegatie, waarvan ook premier Cy-
rankiewitz deel uit maakt
Beroep Dubcek
De Tsjechische delegatie bestaat
uit partijleider Alexander Dubcek,
premier Cernik. de voorzitter van de
nationale vergadering Smrkovsky en
president Svobnda.
Voor zijn vertrek naar Bratislava
deed Dubcek een hartstochtelijk be
roep op zijn landgenoten kalm te
blijven en spontane demonstraties
niet te laten ontaarden in anti-Russi-
sdhe betogingen.
Op een huis aan de hoofdweg naar
het Praagse vliegveld was gisteren
I „Russen ga naar huis" gekalkt.
verkiezingen gemaakt, brak Romney
zijn politieke nek. Nogal naïef liet hij
weten, enkele jaren geleden in
Zuid-Vietnam een hersenspoeling te
hebben ondergaan, waarvoor hij
president Johnson verantwoordelijk
stelde.
Hij deed dit ter verklaring van het
feit. dat hij zijn opvattingen over de
strijd in Vietnam om politieke rede
nen volkomen had veranderd. Rom
ney meende echter wat hij zei en
daarmee maakte hij zich belachelijk
in de ogen van velen.
Nixon zei (overigens niet ten on
rechte). dat iemand die zich zo ge
makkelijk liet beïnvloeden, niet
geschikt was, president van Amerika
kennen (dat is ongeveer driekwart
van de 50 staten) over te halen, hem
te worden. Romney had hier tenslotte
niet van terug. Nadat hij van een
reis naar Zuidoost-Azië in Amerika
was teruggekeerd, besloot hij zich uit
de race terug te trekken. Het was
hem niet gelukt, zijn kandidatuur ge
loofwaardig te maken. Hij was vol
gens velen te eerlijk voor het politie
ke bedrijf, dat presidentskandidaten
maakt en breekt.
Rijk alleen
Van die tijd af had Nixon het rijk
alleen bij de voorverkiezingen, die
hij met sprekende cijfers won. Met de
ze resultaten in de hand trachtte hij
de staten die geen voorverkiezingen
en bloc te steunen.
Hij dwong daarmee gouverneur
Rockefeller onder de slechtst moge
lijke omstandigheden de handschoen
tegen hem op te nemen. Het was de
bedoeling van de gouverneur ge
weest. de conventie van 5 augustus af
te wachten en tot die tijd buiten het
politieke gewoel te blijven.
De successen van Nixon stuurden
dit plan in de war. Volgens velen te
laat trad Rockefeller tegen hem in
het strijdperk om te voorkomen, dat
als in 1960 en 1964 de conventie
weer voor een voldongen feit zou
worden geplaatst.
Aanvankelijk hield hij zich nog
wat op de vlakte, omdat pij nog een
propaganda-apparaat moest opbou
wen. In de afgelopen weken heeft hij
door het gehele land een koortsachti
ge campagne gevoerd, die volgens
insiders de positie van Nixon heeft
verzwakt.
Onzekerheid
Onzekerheid heeft zich meester ge
maakt van gedelegeerden, die zich al
hadden neergelegd bij een overwin
ning van de vroegere vice-president.
De positie van Nixon is verder ver
zwakt door de actie van Ronald Rea
gan. de man die twee jaar geleden
vriend en vijand verraste, toen hij
als filmster er in slaagde, gouver
neur van Californië (de staat waar
Nixon thuishoort) te worden. Als ge
volg hiervan kan een situatie
ontstaan, die volgende week voor de
nodige complicaties kan zorgen.
Als Nixon geen absolute meerder
heid kan behalen en ook Reagan met
zijn conservatieve opvattingen geen
kans maakt, is het overigens nog niet
zeker, dat de conventie Rockefeller
met open armen zal ontvangen. De
tegenstellingen tussen zijn aanhan
gers en die van Nixon zijn daarvoor
wellicht te groot geworden.
De mogelijkheid bestaat dan. dat
een beroep wordt gedaan op een
„buitenstaander" als burgemeester
John Lindsay van New York. Deze
wordt evenals gouverneur Rockefel
ler als een enorme „vote-getter"
beschouwd.
Derde maal
Intussen moet de conventie nog be
ginnen en is het allerminst zeker, dat
Nixon de conventie niet „bij verras
sing" zal nemen. Er kan van alles
gebeuren. Pas als de eerste stemming
voorbij is komt Nixon in de gevaren
zone.
Maar ook dan is hij nog niet
verslagen. Beslissend zal zijn, of de
gedelegeerden in dat stadium boven
het strijdgewoel kunnen uitrijzen en
het oog op november zullen richten,
in welke maand de presidentsverkie
zingen worden gehouden.
Zij zullen dan niet voor de derde
achtereenvolgende maal het risico wil
len lopen dal z(j een kandidaat naar
voren schuiven die als een verliezer
bekend staat en bovendien niet de an-
gewezen man lijkt om Amerika in onze
dagen van grote spanning leiding te
geven.
AMSTERDAM De strafka
mer van de Amsterdamse recht
bank heeft gisteren drie opzien
barende roofovervafien behan
deld. In het eerste geval, in Die-
men, werd in november 1966 een
kasloper van een supermarkt be
roofd, buit 113.500. In oktober
1968 werd een gelkist van Van
Gend en Loos met 100.000
gestolen, terwijl in januari van
dit jaar de kasloper van C. en A.
in Amsterdam 300.000 lichter
werd gemaakt.
De officier van justitie mr. H. E.
van Renesse, eiste acht jaar met af
trek van voorarrest tegen de
hoofdschuldige, de 48-jarige tekenaar
Jacob G. Tegen de beide andere „me
dewerkers" van G.. de 21-jarige bar
keeper Arnoud M. en de 20-jarige
vertegenwoordiger Thijs O., eiste hij
vijf jaar met aftrek.
Uit de dagvaarding bleek, dat M.
bij alle drie overvallen was betrok
ken en O. bij de eerste overval in
Diemen en bij de laatste in Amster
dam. waarbij hij op de kasloper had
geschoten.
Wapenwet
„Een onderneming van de
misdaad", zo noemde de presidente
mevrouw mr. C. van Lom-van Marle
de overvallen. „Zo moet u het niet
zien", zei verdachte G., die vanaf het
begin de spil was waar alles «om
draaide.
Maar het verhaal dat hij voor de
rechtbank vertelde, nam alle twijfel
weg: de deelnemers kregen salarissen
uitgekeerd, er werd geld gereser
veerd voor volgende overvallen, de
binnenkomende en uitgaande gelden
werden nauwkeurig bijgehouden in
een kasboek en de mannen bezaten
twee „bedrijfspanden".
Hier werden de plannen beraamd
voor een volgende aktie. Dat ging
met een geweldige precisie cn niets
werd aan liet toeval overgelaten. On
der ede hadden ze beloofd elkaar
nooit te zullen verraden, maar O.
sloeg na zijn arrestatie al gauw door.
„Daar was ik woest om", verklaarde
G.
G. had ook een „wapenwet" op
gesteld. Allen moesten zich daaraan
houden. Op het strand van Zandvoort
werd met Belgische wapens geoefend.
Jf'rofr
De pleidooien van de raadslieden,
mr. A. J. M. Berkhoff, mr. J. Mathui
zen en J. M. Tonino, kwamen in het
algemeen met elkaar overeen. Het
verleden van de drie verdachten
werd naar voren geschoven als een
verzachtende omstandigheid.
Alle drie hadden een voorgeschie
denis. die de bij elk ontstane ge
lijksoortige wrok tegen de
maatschappij volgens de verdedigers
verklaarbaar maakte. Dit werd de
basis voor de onderlinge band van
het drietal.
Ook het doel van de overvallen
(een dure opleiding voor de jongens
en een nieuw atelier voor G.) werd
als verzachtende omstandigheid aan
gevoerd.
PARIJS Blijkens een gisteren in
Parijs gepubliceerd communiqué heb
ben Frankrijk. Engeland en
West-Duitsland besloten door te gaan
met hun luchtbusproject.
Het communiqué werd gepubliceerd
na afloop van besprekingen tussen de
Britse minister van technologie. An
thony Wedgwood-Benn, de West-
duitse secretaris van economische za
ken. Klaus von Dohnany en de
Franse minister van verkeer, Jean
Chamant. Het project is voor een
vliegtuig voor middelgrote afstanden,
dat plaats biedt aan 300 passagiers.
(Door Rolf Hoekstra)
VLAARDINGEN „Ster
ven is een openbare zaak in
Nigerië. Wanneer onze kran
ten vol staan met de ellende
van de oorlog en de televisie
beelden toont van honger en
dood, dan volgt al gauw een
nationale inzameling. Voor
de Nigerianen is het geen
nieuws. Een mensenleven
telt daar niet. De dood is er
zo gewoon."
De heer \V. van der Schaft (26)
moest in Nederlandse kranten le
zen over de economische blokka
de, die Biafra op de rand van de
hongerdood heeft gebracht. Het
westen weet meer van de bloedi
ge strijd dan de meeste Nigeria
nen.
De heer Van der Schaft heeft
anderhalf jaar als apotheker ge
werkt in het kleine huttendorp
Numan, samen met de Vlaar-
dingse arts J. Blijleven, drie
Deense artsen en vier ver
pleegsters. Ze zijn uitgezonden
door de Lutherse staatskerk van
Denemarken en hebben voor drie
jaar getekend.
In Numan leerde de jonge apo
theker zijn verloofde kennen, een
Deense onderwijzeres, en nog de
ze maand trouwen zij. Het huwe
lijk is de reden voor zijn tijde
lijke terugkeer naar Nederland.
Daarna gaan ze weer naar Nige-
Hij zegt dat sommigen van de
oorlog een godsdienstige strijd
willen maken. „Het is echter een
stammenoorlog van de Hausa's
en de Uruba's tegen de Ibo's. De
ze laatsten zijn intelligenter dan
hun landgenoten en wisten in
heel Nigerië de belangrijkste
posten te bezetten.
Ze hebben de andere stammen
tegen zich in het harnas gejaagd
door een mensonwaardige behan
deling. De haat tegen de Ibo's
laaide zo hoog op, dat de twee
andere stammen hebben gezegd:
„Nu gaan we ze doden".
En dat is gebeurd. Er is geen
lbo meer in Nigerië. Ze zijn bij
duizenden afgeslacht. Zij die
konden vluchten hebben zich te
ruggetrokken binnen de stam
grenzen in Biafra. Een half jaar
later kondisden zij de onafhan
kelijkheid af.
Bloedbad
Mijn verloofde heeft dit bloed
bad meegemaakt. Wanneer in het
dorp tromgeroffel klinkt hoort ze
nog het geschreeuw. Dan ziet ze
weer de straten vol met doden,
de karren volgestapeld op weg
naar de massagraven, waar ge
wonden levend zijn begraven.
Mijn verloofde heeft aan de
schoolkinderen gevraagd wat ze
precies met die oorlog willen.
..Alle Ibo's doden", was het ant
woord. Waarom weten ze niet.
Het is een stammenoorlog.
bloedwraak, gevolg geven aan
een oerinstinct. De mensen zeg
gen dat ze vechten voor één Nige
rië. Ze willen Biafra terug, maar
dan zonder de Ibo's".
In het dorpje Numan gaat het
leven gewoon door. Het is een
leven van armoe, ziekte en werk
loosheid. Het hoofdmiddel van
bestaan is de landbouw, maar de
oogsten zijn te gering en er zijn
tc-eel monden.
De oorlogsmachine is nu de
grote werkverechaffer. De heer
Van der Schaft vertelt: „De pro
paganda voor de federale troenen
is groot en wordt gemakkelijk
gevoerd, want de haat zit diep
geworteld. Een wervingsactie in
Numan had tot gevolg, dat dui
zenden uit de naaste en verre
omgeving zich on het politiebu
reau kwamen melden.
Velen zien de oorlog als een
paradijs, hoe paradoxaal dat ook
is. Ze verdienen een tientje per
dag. een hoog bedrag, en krijgen
voldoende sigaretten en bier".
De taak van de heer Van der
Schaft is te zorgen voor een goed
gevulde apotheek. „Dat is schrij
ven. schrijven en nog eens
schrijven. Vooral de laatste tijd
is het moeilijk injectienaalden,
pleisters en verband te krijgen.
Twintig zendingsposten komen
bij ons medikamenten halen.
Het ziekenhuis „bestrijkt" een
oppervlakte van vijftig kilome
ter. Het is een grote stenen loods
met honderd bedden. De polikli
niek heeft dagelijks spreekuren
van honderd tot tweehonderd pa
tiënten.
In het regenseizoen zijn er veel
minder zieken, omdat er dan
moet worden gewerkt op het
land. Wanneer ze niet sterven
komen ze in het droge jaargetij
de naar ons ziekenhuis. De
meesten lijden aan huidaandoe
ningen of diarree. Bij een maze
lenepidemie sterven de kinderen
bij tientallen.
De patiënten lopen het zieken
huis in en uit Het is net een
bijenkorf. Het gebeurt dat pa
tiënten met tb in het dorp bier
gaan drinken en zo anderen
besmetten. We hebben pas uni
formen aangeschaft met „tb"
prop genaaid en hopen nu maar,
dat ze in het dorp worden terug
gestuurd.
De zieken betalen alleen de
medicijnen. Familieleden moeten
voor het eten zorgen. Zij worden
in speciaal voor hen inge
richte verblijven ondergebracht
De artsen en verpleegsters ver
dienen hetzelfde bedrag: f 500
per maand.
Niet alleen het ziekenhuis in
Numan. maar ook enkele scholen
zijn door de Deense zending
gesticht Is de bevolking daar
voor dankbaar? „Een school
hoofd, een Nigeriaan, zei ons een
keer dat hij nog steeds niet wist
wat de zending hen voor goeds
had gebracht", aldus de heer Van
der Schaft.
1 oordelieer
Het is de bedoeling dat het zie
kenhuis en de scholen door de
regering worden overgenomen.
„We hopen dat het over vijf of
tien jaar zal gebeuren, maar
voorlopig is het nog niet zover".
En dat geldt in het bijzonder
voor het ziekenhuis.
„Een mensenleven telt niet
in Nigerië. Soms weigert een
man om zijn vrouw te laten
opereren. We weten dan dat
ze stertt, maar we kunnen er
niets aan doen. Voor twee
honderd gulden kan hij een
nieuwe kopen. En dat is in
sommige gevallen veel voor
deliger."
