Molen als kerstklok
over spoorlijn heen
Driemaal
aanslag op
ex-meisje
?ttoe schoon moet
zwembad zijn?
MONSTER-OPERATIE BIJ ZAANDIJK
Bejaarde op
bed beroofd
Ook de kinderen doen
met de mode mee
urséance verleend
aan breifabriek
Gearresteerde
was orrafschenner
toch niet
Auto gekraakt:
vrouw gedood
Lijk verdronken j
zwemmer gevonden
VRIJDAG 2 AUGUSTUS 1968
Drama na
verbrekig van
de verloving
ZAANDIJK In de bundels van felle schijnwerpers en
het licht van honderden fotoblitslainpen is vannacht om precies
kwart over vier, terwijl een kleine 7000 slaapbleke toeschouwers
bijna ademloos toekeken, de historische Zaandijkse oliemolen
De Zoeker over de elektrische leidingen van de spoorlijn Zaan
dam-Alkmaar getild. En toen het ochtendgloren langzaam begon
door te breken stond de kolos op de zware dieplader, die hem
verder zou brengen naar het openluchtmuseum, de „Zaanse
Schans".
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG De Vereniging
Nederlandse gemeenten
ndt het noodzakelijk dat op
>rte termijn een onderzoek
ordt ingesteld naar de mate
in verontreiniging van zwem
ster. Met de gegevens die
lans beschikbaar zijn kan de
raag of het water werkelijk on-
elaatbaar vies is, niet worden
^antwoord.
De VNG heeft dit meegedeeld naar
pleiding van uitlatingen van een
h haar medewerkers, de heer S.
■n Gelderen, op een deze week ge-
juden bijeenkomst in Maarssen. De
er Van Gelderen, hoofd van het
jreau lichamelijke opvoeding, sport
1 recreatie van de VNG, beweerde
|n dat er in ons land zeker honderd
Enbare zwembaden zijn, die zouden
;ten verdwijnen of grondig moe-
worden aangepast.
[teel oppervlaktewater is ook niet
van rioollozingen, zei de heer
1 Gelderen, die in dit verband het
ter van de randmeren, het IJssel-
ler bij Amersfoort en Kampen en
Noordzeewater noemde.
1
VIES
uitlatingen van de heer Van
lderen hebben, aldus de VNG, in
jde kring de indruk gewekt, dat
tl baden vies zouden zijn. Ze zegt
I nu te betreuren wanneer daar-
)r op bepaalde baden een ongemo-
eerde blaam zou zijn geworpen,
be VNG geeft jaarlijks tientallen
■iezen aan gemeenten om bepaalde
Ben niet aan te leggen. Deze wor-
k in het algemeen opgevolgd, maar
t kunnen de gemeenten de advie-
1 terzijde leggen, zoals in Maarssen
jgebeurd. (Op de bijeenkomst in
larssen stond de vraag centraal of
iMaarsseveense plassen schoon ge-
jg zijn om in te zwemmen).
EISEN
j>e VNG staat op het standpunt,
1 betonnen of kunststoffen circula-
aden, waarin chlorering en zuive-
worden toegepast, bij goede bè-
1IDDELBURG s De rechtbank
ift gisteren een breigoederenfa-
ek J. Steen en St-Jansteen (eigen-
h van de gebr. van Hove uit
[■Niklaas, België) surseance van be
ing verleend tot 24 september '68.
H. A. R. de Nul uit Hulst is als
yindvoerder aangewezen. Het tex-
bedrijf dat sinds vorige week
iderdag was gesloten, zal weer
t een beperkt aantal werknemers
m draaien. Veertien van de 60
fknemers hebben zich inmiddels
I het arbeidsbureau in Hulst ge-
■d. Hiervan is reeds de helft weer
t werk geholpen. Ongeveer 80 pet.
tn de werknemers zijn Belgen.
Want het tergend langzame opvijze
len van de molenbovenachtkant (de
kap kon nog net onder de leidingen
door) bood een uniek schouwspel.
Machinist Willem van der Linden
uit Dordrecht liet de molen als een
reuzen-kerstklok hoog boven de dra
marionettenspel de hendels bedie
nend. Een precisie-karwei, waarbij
het ging om centimeters. Eén ver
keerde manoeuvre zou rampzalige
gevolgen kunnen hebben. Maar in de
handen van Willem van der Linden
bleek ide molen veilig. Hij kwam be
houden op de dieplader, die ondanks
zijn 64 wielen en 32 assen zuchtte
onder het gewicht van de gekort
wiekte kolos.
-fe Verrot
Voor de uitvoering van de operatie
(kosten: 250.000 gulden) had het
Dordtse bedrijf zeer zwaar materieel
ingezet, voor een totaal aan waarde
van drie miljoen gulden. Behalve de
reuzenkraan ook een aantal zware
takelwagens. Dat alles bood in het
licht van de schijnwerpers een boei
end schouwspel, maar vrijwel de
hele Zaanstreek naar kwam kijken.
In Zaandijk had men die be
langstelling overigens wel verwacht.
Bijna het hele Zaanse politiekorps
was er voor opgetrommeld en aan
een aantal cafés in de buert was
nachtvergunning gegeven.
Toen het gevaarte eenmaal over de
spoorlijn was getild, trokken de
meesten echter naar huis. Voor de
mannen, die de operatie uitvoerden,
duurde het nog tot acht uur voor zij
konden afzwaaien, want een deel van
de weg moest via een drijvende bok
over water worden afgelegd.
Maar uiteindelijk was De Zoeker
er toen toch, ongeschonden, klaar om
in oude glorie te worden hersteld.
Tot opluchting van operaticleider
Schurink, die overigens laconiek rea
geerde: „een aardig akkefietje, het
enige moment, dat we hem knepen
was toen de kap van de molen moest
worden gehaald. Het ding Is voor een
deel verrot en dan weet je nooit of
het niet in elkaar zal storten als je
eraan gaat trekken. Maar ook idat is
gelukkig meegevallen".
BREDA Met de arrestatie van
Hans van H. enige tijd geleden in
Duitsland, dachten de politiekorpsen
in Nederland eindelijk de graf- en
kerkschenner, die al twee jaar lang
actief is geweest, achter slot en
grendel te hebben.
Dit bleek niet het geval te zijn,
want gistermorgen is zowel in Breda
als in Roosendaal een kerk beklad en
de politie is ervan overtuigd dat dit
is gedaan door de man die men al
geruime tijd tracht te vinden. De
opschriften in de kerken luidden:
„Van Osta, ik ben er weer" en was
ondertekend „de grafschenner". Ook
waren SS-tekens aangebracht met de
tekst „Satan is onze God".
Hoofdinspecteur Van Osta van de
politie in Weert, die als coördinator
in de zaak van de grafschenner op
treedt, concludeerde na enkele
schriftproeven dat de man die hier
aan het werk is geweest, degene
moet zijn waar men reeds geruime
tijd naar zoekt.
Hoofdinspecteur A. Puntman van
de Bredase recherche, die zich in het
verleden veel met de grafschenner
heeft beziggehouden, zei op een
persconferentie altijd al het vermoe
den te hebben gehad dat Hans van
H. niet de gezochte man was. Ook
een schriftkundige van het gerechte
lijk laboratorium in Den Haag heeft
onmiddellijk na de aanhouding van
Van H. gezegd dat men niet de juiste
man had.
Twee zwaargewonden
BAEXEM Bij Baexem is gister
middag een Duitse personenauto uit
Hagen (Westfalen), die achter een
vrachtauto die midden op de rijweg
voorgesorteerd stond stopte, van ach
teren aangereden door een andere
vrachtauto. Bij deze botsing werd de
Duitse auto gekraakt.
Een 55-jarige dame viel uit de auto
en werd door een uit tegenover
gestelde richting komende auto over
reden. Zij was op slag dood.
Haar 28-jarige dochter en de 47-jar
rige bestuurder van de auto werden
zwaar gewond. De slachtoffers zijn
naar een ziekenhuis te Roermond
overgebracht. Door deze botsing
ontstond een grote ravage, zodat het
verkeer moest worden omgeleid.
OVERLOON In de nacht van
woensdag op donderdag werd de 65-
jarige alleenwonende weduwnaar Hen-
drikus Gommans te Overloon overval
len door twee hem onbekende jonge
mannen. Ze bedreigden hem in het
holst van de nacht in zijn slaapkamer
met een stuk hout. De mannen eisten
geld van hem.
De heer Gommans raakte in paniek
en gaf al het geld dat hij in huis had,
namelijk 500. De twee mannen wil
den nog meer hebben doch de heer
Gommans zei dat de rest van zijn geld
op de bank stond. De rovers geloofden
hem kennelijk en verlieten het huis,
dat zij door forceren van een deur
waren binnengedrongen.
Toen de heer Gommans de kust veilig
achtte, liep hij naar zijn buurman, die
de politie belde. Gisteren heeft de
recherche met speurhonden een onder
zoek ingesteld. Tot dusverre werd geen
spoor gevonden. Maar adjudant Opdam
van de rijkspolitie meent dat de twee
overvallers zeer goed van de situatie
op de hoogte moeten zijn geweest
SCHARENDIJKE In het Brouwers-
havensegat in Scharendijke is het stof
felijk overschot gevonden van de 20-
jarige J. H. M. E. van Rumpt uit Reu- 1
vel. die vorige week tijdens het zwem
men bij Renesse was verdronken.
BREDA Een 32-jarige arbeider
uit Breda heeft gisteren driemaal ge
tracht zijn meisje te doden omdat zij
de verloving had verbroken.
De eerste keer 's middags
wilde P. L. zijn ex-verloofde Marian
ne B. in het gangportaal bij haar
woning in Breda wurgen. Toen dit
niet lukte en Marianne begon te gil
len nam L. een steekbeitel, die hij bij
zich had en trachtte het meisje daar
mee te steken. Zij wist echter te ont
komen en vluchtte.
L. keerde 's avonds naar de straat,
waar zijn ex-vriendin woonde, terug.
Zij stond op dat moment met een
overbuurman op het trottoir te pra
ten. L. reed toen met zijn personen
auto plotseling de stoep op. De buur
man wist zich in veiligheid te stellen,
maar het meisje werd door de auto
gegrepen en vrij ernstig aan beide
benen gewond.
L. verdween weer om direct daar
na terug te komen en een steen door
het raam van de woning van Marian
ne te gooien. De politie die op dat
moment arriveerde, zag de man met
zijn auto vluchten in de richting van
Tilburg.
Wilde achtervolging
pARIJS De couturehuizen
mogen dan alleen voor de
volwassen man en vrouw ont
werpensteeds meer aandacht
wordt besteed aan de kinder
mode. En dan niet voor de
kinderen boven de veertien, die
al lonken naar de grotemensen
mode, maar voor de kleintjes,
die braaf elke dag naar school
gaan.
aan het handje mee uit wandelen te
gaan of keurig op visite te zitten.
Maar nu komen er kleertjes, die zo
maar gezellig zijn. Eenvoudig en ge
makkelijk. Nyl France bracht een se
rie uit, waarbij een recht hemdjurkje
met witte noppen en een jurkje met
een diepe plooi van hals tot zoom.
Onvermijdelijk is het witte kraagje,
want keurig moet het blijven.
De Franse jongetjes moeten stoer
zijn. Een recht hemd over de broek
dragen of een knalrood knickebocker
met nauwsluitend jack. Dat het jack
gevoerd is met nylonbont, waarvan
revers en kraag te zien zijn, spreekt
voor zichzelf.
Met twee surveillance wagens
werd de achtervolging ingezet. L.
reed echter zo onverantwoordelijk,
dat het de politiewagens niet lukte
de man voorbij te komen om hem tot
stoppen te dwingen.
Inmiddels was ook de politie in
Tilburg gewaarschuwd. Twee wagens
van dit korps begonnen eveneens aan
een achtervolging, maar zelfs op de
rondweg bij Tilburg gelukte het niet
de man tot staan te brengen. Er ge
beurden ondanks de wilde jacht geen
ongelukken, al werden enkele politie
wagens beschadigd.
L. verdween inmiddels in de rich
ting van Eindhoven. Eerst toen de
Tilburgse politie een zeer snelle wa
gen had ingeschakeld, gelukte het de
man ter hoogte van Moergestel op de
weg Tilburg -Eindhoven tot stoppen
te dwingen. Hij is ingesloten op
beschuldiging van poging tot
doodslag.
HAMBURG Met ingang van
gisteren mogen Oostduitse kranten
vrij in West-Duitsland worden ver
kocht. Dit is mogelijk door een wijzi
ging van de Westduitse wet op de
politieke misdaden.
Oostduitsers mogen nu ook naar de
Bondsrepubliek komen ter bijwoning
van congressen e.d. Westduitse com
munisten mogen naar politieke ver
gaderingen in de DDR.
Bonn hoopt hiermee de kans op
een gesprek met de DDR over de
oplossing van problemen die met de
gedeeldheid samenhangen, te verge
makkelijken.
Franse kindertjes plachten tot
voort kort twee garderobes te heb
ben. Eén voor school en slechts
bestaande uit een stevig mouwschort
van dofzwart katoen. Zo'n schort
„waar je niks op ziet". Het gevolg
was dat de schorten meestal stijf
stonden, niet van apprêt maar van
het vuil. Er werd een reinheidscam
pagne gevoerd en verscheidene scho
len gingen het zwarte schort verbie
den. Een schort mocht, maar dan lie
ver een streepje, waar je het vuil wel
op kon zien.
Met het streepje werd voor onder
nemende ontwerpers een nieuwe
markt geopend, want nu kon het mo
del ook wat gefatsoeneerd worden.
Het resultaat was o.a. een vrolijk
gestreept mouwschort met een dwars
genomen schouderpas.
Tweede garderobe
De tweede garderobe van een
Frans meisje bestond voornamelijk
uit een poesmooi jurkje met wijd
aangerinipeld rokje, witte kousjes en
schoentjes en de onmisbare witte
handschoentjes. Alleen geschikt om
Voor het Dordtse transportbedrijf
Van Twist was toen het zwaarste
deel van de operatie-molen met suc
ces uitgevoerd. Omstanders, die de
hele nacht in dichte drommen de on
derneming hadden gadegeslagen, ap
plaudisseerden en ad junct-directeur
K. C. Schurink, leider van de opera
tie, kon zijn mannen een waarderend
klapje op de schouder geven. Er was
een voor Nederlanld unieke prestatie
geleverd, na een lange dag van voor
bereidingen. van slepen, sjorren, re
kenen en gokken op een goede af
loop.
Een prestatie, die- voor de
Zaanstreek het behoud van een stuk
je historie betekent, want de oude
molen dateert van 1676 en is nog
geconstrueerd door Leeghwater. Hij
moest weg uit Zaandijk omdat hij
midden in een uitbreidingsplan stond,
maar dank zij de vaardigheid van de
mannen van Van Twist is hij nu ge
red en staat hij sinds vanmorgen
acht uur in de „Zaanse Schans" te
kijk voor de bezoekers.
Een licht karwei was dat zeker
niet. Men had het eerst op andere
wijze willen klaren: door de lucht.
Maar de reuzen-helikopters in
Rusland, voor het gebruik waarvan
via het ministerie van buitenlandse
zaken een verzoek was gericht aan
Moskou, bleken te duur (340.000 gul
den) en van de Amerikanen kreeg
burgemeester G. Oosterbaan te ho
ren, dat zij al hun zware materieel in
Vietnam hadden.
De kolos moest dus over de weg.
En dat betekende, dat verschillende
grote hindernissen moesten worden
genomen. In hele straten moesten
vanwege de omvang van de molen de
lantaarns worden verwijderd, er
moesten stoplichten verdwijnen, er
moesten nieuwe stukken weg worden
aangelegd en van de brug in de pro
vinciale weg moest de bascule wor
den afgenomen, omdat de drijvende
bok met het gevaarte erop anders
niet zou kunnen passeren.
Maar de grootste barricade was
toch wel de spoorlijn. Omdat de ruim
20 meter hoge molen niet onder de
draden door kon, moest hij er over
heen en daarvoor moest Van Twist
een van zijn zwaarste kranen laten
aanrukken, een gigantische 165-ton-
ner.
Pas om een uur vannacht kon men
met de installatie daarvan beginnen,
omdat men eerst moest wachten tot
de laatste trein vertrokken was en de
stroom kon worden uitgeschakeld. En
toen duurde het nog ruim drie uur
voordat de 22 ton wegende kolos in
de takels hing.
•fe ,JCerstklok
Duizenden hadden op dit moment
gewacht, sommigen op klapstoeltjes,
anderen zittend op de stoeprand of
op de muur van het oude kerkhof.
Hun lange wachten werd beloond.
Om het vervoer over de weg mogelijk te maken moesten aan het
Klampstuk te Zaandijk alle lantaarnpalen scheefgezet worden. Een waar
klapstuk
Gemakkelijk en eenvoudig
(Van onze moderedactrice)
De velen die Operatie Molen stééds het hoofd in de nek te
hebben gevolgd, behoefden niet leggen
£S OADEItZOEK VOOD/Ykl LIJK
diening voldoen aan de hoogste eisen,
die uit een oogpunt van hygiëne en
veiligheid thans kunnen worden be
reikt. Maar open zwembaden of na
tuurbaden geven in dit opzicht niet
dezelfde waarborgen. De kwaliteit
van het water verschilt daarvoor te
sterk.
Er is een vrij grote marge tussen
ideaal en ontoelaatbaar zwemwater,
aldus de VNG. Over de vraag hoe
groot die marge is, bestaat veel
verschil van mening, reden waarom
de vereniging een onderzoek noodza
kelijk vindt.
Onder luid applaus van enige
duizenden mensen werd de romp
van de molen over de bovenlei
dingen van de spoorwegen getild.
Deze operatie was het meest
spectaculaire karwei tijdens de
overbrenging.
