VOOR MILJOENEN
DIE
Episcopaat richt zich tot
priesters over encycliek
AANLEG VAN HET KIND STAAT
VOOROP
VEL
Een noord voor vandaag
- McGavrcin:
rroces tegen
bisschop en PRIORITEIT
Zendingsstrategie wijzigen
priesters EVANGELIE NOG NIET HOORDEN
Spoedberaad aan Maliebaan
Hans Küng:
Schade aan
pausschap
Maximum-leeftijd nu 27 jaar
Wet op leerlingwezen
in werking getreden
Kerken in Hongarije
n prijs stellen
op staatssubsidie
blij
^DRAKA
BEROEPMGSWERK
De Elizabethbode
verhuist naar
Lochern
Anton van
Duinkerken
begraven
DONDERDAG 1 AUGUSTUS 1968
Johannes schrijft zijn eerste brief tot de drie generaties in de
kerk: Kinderenjongeren en vaders. Maar tot alle drie zegt
hij: „Hebt de wereld niet lief en hetgeen in de wereld is."
Wat bedoelt hij met ..de wereld". Dansenbioscoop, fietsen op
zondag, make-up, schouwburg? Hij geeft zelf een heel ander,
drievoudig antwoord: „De begeerte des vlezes, de begeerte der
ogen en een hovaardig leven."
Werelds in Gods ogen is misschien wel heel iets anders dan wij
ervan maken. Voor ons is werelds al datgene wat wij zelf
niet doen. Voor God is werelds alles wat inbreuk maakt op
onze liefde tot God. alles wat de aandacht wegtrekt van Hem.
Johannes noemt drie dingen: Het lichaam, de ogen. en het
hart (dat zich zo gemakkelijk verheft). De bijbel noemt die
drie dingen telkens weer. Ons lichaam is een tempel van
de Heilige Geest, onze ogen moeten gericht zijn op de auteur
en voleinder van ons geloof, Jezus Christus. Ons hart moet
de zetel zijn van God de Vader.
Alles wat ons lichaam onrein maakt, wat onze ogen aftrekt
van Christus, wat ons hart vervult en God verdringt is
werelds. Dat kunnen heel andere dingen zijn dan Wat de
christelijke volksmond gewoonlijk werelds noemt.
We lezen vandaag: I Korinthiërs 14 20-40.
In Griekenland
ATHENE In De Griekse
hoofdstad is gisteren achter gesloten
deuren een proces begonnen tegen
een bisschop, twee archimandrieten,
een priester en drie leden van de
Grieks-Orthodoxe Kerk die ervan
beschuldigd worden hun primaat,
Hieronymo* en negen bisschoppen in
geschrift te hebben beticht van ho-
mosexualiteit.
Terechtstaan onder andere bis
schop Philipos, voormalig metropoliet
van Drma en de archimandrieten
Philipos Clemens en Ipsilantis Pais-
sios.
Voor het eerst worden in Grieken
land prelaten berecht door een
krijgsraad. De openbare aanklager
heeft de aartsbisschop van Athene
niet opgeroepen, wel zou een schrif
telijke verklaring van hem worden
voorgelezen. Ook de drie hoogst
kerkelijke gezagsdragers die terecht
staan behoeven niet zelf te verschij
nen. Ook zij hebben schriftelijke ver
klaringen afgelegd.
(Van onze kerkredactie
GENÈVE Een nieuwe visie is als een bom ingeslagen in de
zendingswereld. De Amerikaanse missioloog dr. Donald McGa
vran, directeur van het Instituut voor Kerkelijke Groei van het
Fuller Theologisch Seminarium in Californië. roept de zendings
organisaties van de wereld op om te breken met de strategie van
de jaren vijftig. Zij moeten zich weer op het stichten van kerken
gooien en de gestichte kerken helpen om te groeien.
de geestelijke honger van de miljoe
nen in Afrika. Azië en Latijns-Ame-
rika en doof blijkt te zijn voor het
verzoek van de jonge kerken om
hulp bij het evangeliseren onder de
Kritiek
In boeken en artikelen draagt hij
deze visie reeds enige jaren uit. maar
zijn naam kreeg internationale be
kendheid toen de International Re-
view of Missions, het kwartaalblad
van de afdeling voor wereldzending groeiende bevolkingsgroepen,
en evangelisatie van de Wereldraad
van Kerken, hem vroeg een artikel te
schrijven
De groei van de kerk moet weer
prioriteit krijgen, zegt deze theoloog,
die een vertegenwoordiger genoemd
kan worden van de geloofszendingen
in Amerika. Het seminarium waar
aan hij doceert werd bijna twintig
jaar geleden gesticht door de beken
de radio-evangelist Fuller.
Door jonge, briljante theologen aan
te trekken als docenten groeide het
in enkele jaren uit tot een van de
meest bekende evangelische oplei
dingsinstituten. Het heeft het vastge-
De Syrisch-orthodoxe theoloog
Matthew P. John van Serampore
College in India, zegt in zijn kritiek
dat McGavran zijn visie van de zen
ding te zeer isoleert van de totale
opdracht van de kerk. Die opdracht
is om werkelijk Kerk van Christus te
zijn op aarde. Naar zijn mening is de
Amerikaan te zeer uit op succes.
De anglicaanse theoloog J. G. Da-
vies vindt eveneens dat de definitie
van zending van McGavran te eng is.
Wie alles wil richten op de groei van
lopen fundamentalisme van Amerika de kerk, doet tekort aan het Konink-
een nieuwe impuls gegeven en gaf de I van Go<?: schnlft "P;
(Van onze kerkredactie)
UTRECHT Kardinaal Al-
frink heeft de Nederlandse bis
schoppen bijeengeroepen, zon
der te wachten op de terugkeer
in Nederland van de bisschop
pen Ernst en Bluysen en de
hulpbisschop van Utrecht Hen
driks. Aan het eind van de be
spreking werd medegedeeld
dat een brief is opgesteld aan
de priesters.' Gesproken werd
over de jongste encycliek van
de paus-
Op aandringen van journalisten
werd gisteravond nog een persbericht
verspreid over dit spoedberaad dat
duurde van zeven uur tot ruim half
elf. Het is echter uitermate vaag
van innoud.
Volgens deze mededeling hebben
de bisschoppen ..naar aanleiding van
de pauselijke encycliek „Humanae
Vitae" een boodschap opgesteld die
aan de priesters zal worden gezonden
als een eerste reactie op de encycliek
en de daardoor geschapen situatie".
..De tekst van deze boodschap zal
ook aan de pers worden verstrekt.
Het interne beraad, met name over
de door de encycliek opgeroepen be-
geleidingsvragen, zal eventueel in
breder verband worden voortgezet".
Daar de bisschoppen Ernst en
Bluyssen afwezig waren, konden
twee ondertekenaars van het „Mani
fest van verzet" van de Zes. de vi
carissen-generaal Ruygers en Van
Laarhoven de vergadering ook bij
wonen als hun plaatsvervangers.
Zoals wij enkele dagen geleden
reeds publiceerden had de bisschop
van Roermond, Moors, om een bui
tengewone vergadering van het
episcopaat gevraagd om niet alleen
de encycliek, maar ook dit manifest
te bespreken. Of dat gebeurd is,
meldt het persbericht van gister
avond niet, maar de laatste zin doet
vermoeden dat dat één van de on
derwerpen is waarover nog verder
moet worden doorgepraat.
Inmiddels heeft de secretaris-gene
raal van de Verenigde Naties Oe
Thant. laten weten dat hij het met de
paus niet eens is. Via zijn secretaris
deelde hij do pers mee dat hij
vasthoudt aan zijn verklaring van 8
december van het vorige jaar. waarin
hij zegt 'dat de grootte van het gezin
de keus is „van het gezin zelf. en niet
van iemand anders".
Vaticaanse kringen hebben al laten
weten dat zij van rooms-katholieke
artsen verwachten dat zij evenmin
aan niet-roomsen de pil of andere
voorbehoedmiddelen zullen
voorschrijven.
De secret gris van de Italiaanse ver
eniging van r.k. artsen heeft gezegd
dat de encycliek zijn collega's voor
een „dramatisch dilemma" stelt. „De
artsen kunnen op grond van hun ge
weten zich niet gebonden voelen aan
de uitspraken van de paus", zei hij,
„omdat ze in dat geval het vertrou
wen van hun patiënten zouden verra
den. Het document werkt zeer ver
warrend".
„De artsen begrijpen niet hoe men
twee zo tegenstrijdige dingen als ver
antwoord ouderschap en periodieke
onthouding heeft kunnen combine
ren, temeer daar de ritme-periode,
die de Rooms-Katholieke Kerk toe
staat, allerminst betrouwbaar is.
I stoot tot een beweging a la ds. J. H.
Gunning van Pniël. Meestal wordt
tegenwoordig gesproken over de be-
I weging van de ..evangelicals", de an-
gelsaksische evangelischen.
Volgens de visie van McGavran
moeten kerken zich concentreren op
i die mensen die het evangelie met
open armen willen ontvangen. Ze
moeten niet zoveel aandacht besteden
aan Europa en Amerika of tijd
verspillen met zendingsmethodes die
gericht zijn op dialoog of presentie.
Velen willen het evangelie op het
ogenblik aanvaarden, zegt hij, laten
we ons dan op hen concentreren.
International Review of Missions
heeft acht missiologen gevraagd op
het artikel van McGavran te reage
ren. De Amerikaan zegt in een slot
beschouwing zelf een beetje verbaasd
te zijn, dat zijn visie zoveel kritiek
ontmoet. We moeten, herhaalt hij,
een nieuwe strategie ontwikkelen. De
strategie van de jaren vijftig ging
helemaal voorbij aan de honderden
miljoenen die het evangelie nog niet
gehoord hebben. Op hen moeten we
ons weer gaan concentreren.
Het is tragisch, xegt hij nu, dat
zo'n groot deel van de zendingsbewe
ging, gedomineerd door Europa en in
verwarring gebracht door de snelle
veranderingen van de laatste dertig
jaar. zo onverschillig staat tegenover
Degene die het dichtst bij dr.
McGavran staat is de Nederlander
dr. J. B. A. Kessler. Hij vindt het
bijvoorbeeld bijzonder waardevol dat
de Amerikaan erop wijst dat de
„comprehendsive approach" het
ideaal van velen in onze tijd maar
al te vaak over het hoofd ziet dat in
het bijzonder aandacht geschonken
moet worden aan die problemen die
de groei belemmeren. Een zendingssi
tuatie heeft soms veel weg van een
rivier door bomen versperd. Vaak
wordt vergeten dat slechts één of
twee bomen de doorstroming van ve
le belemmeren.
Maar hier. zegl hij, ligt ook het
zwakke punt van McGavrans betoog,
omdat hij de indruk wekt dat vol
gens hem de enige oorzaak van ge
brek aan voortgang het feit is dat
zendingsorganisaties niet voldoende
aandacht schenken aan quantitatieve
groei. Kessler toont via een aantal
voorbeelden aan dat er organisaties
zijn geweest die daaraan wel alle
aandacht schonken en toch niet wer
kelijk groeiden.
De scherpste kritiek op McGavran
komt van de Duitser Axel von dem
Bussche. die meent dat zijn filosofie
een directe vrucht is van de Ameri-
I kaanse cultuur, die van het begin af
aan geheel gericht geweest is op
groei en expansie. Hij meent dat het
noodlottig kan zijn voor de zending
om geheel haar toekomst aan een
dergelijke expansie van de kerk te
wijden. Dat kon wel eens op te
leurstelling en frustratie uitlopen.
Ook al is de kritiek op McGavran
scherp, toch zien velen in zijn visie
een waardevolle correctie op de stra
tegie van de afgelopen jaren.
Dat bleek ook tijdens de vierde as-
semblee van de Wereldraad van Ker
ken. McGavran had scherpe kritiek
uitgeoefend op het oorspronkelijk
ontwerp over vernieuwing van de
I zending, dat aan de gedelegeerden
was voorgelegd: „Er staat niets in
I over de noodzaak om het evangelie
uit te dragen aan de twee miljard
mensen die Christus niet kennen.
Wat gezegd wordt kan van waarde
zijn voor Europa en Amerika, maar
is irrelevant voor de menigten in
Afrika, Azië en Latijns-Amerika."
Miljoenen
Toen uiteindelijk het rapport van
sectie II over vernieuwing van de
zending klaar was voor bespreking in
de algemene vergadering, werd daar
nog weinig over gezegd. Maar toen
stond spreker na spreker op met het
verzoek iets meer te zeggen over de
noodzaak van de prediking van het
evangelie. „We spreken ontzaglijk
veel over de honger in de wereld,"
zei de anglicaanse priester John Stott
bijvoorbeeld, „maar er staat in dit
gedeelte niets in over de geestelijke
honger van honderden miljoenen."
Er werd na de discussie in de ple
naire vergadering weinig in het rap
port veranderd, maar wel werd een
lange zin toegevoegd waarin duide
lijk werd uitgesproken dat het „de
onveranderlijke roeping van de kerk
is om het evangelie van de vergeving
van God in Christus te prediken aan
de honderden miljoenen die het nog
niet gehoord hebben, aan degenen die
de kerk de rug hebben toegekeerd en
aan degenen die wel het evangelie
ontvangen hebben, maar de conse
quenties ervan niet aanvaarden."
McGavrans visie heeft veel kritiek
wakker geroepen, maar hij heeft niet
gesproken als een roepende m de
woestijn.
KÜNG
Ook de bekende rooms-katholieke
theoloog, Hans Küng, is allerminst
gelukkig met de encycliek, die naar
zijn mening grote schade zal berok
kenen aan het pausschap. Hij verge
leek de huidige encycliek met de Ro
meinse verklaring waarin de leer van
Galilei werd veroordeeld.
Galilei werd door de kerk gedwon
gen om zijn theorie te herroepen
waarin hij beweerde dat de aarde om
de zon draait. Volgens Küng huldigt
het merendeel van de rooms-katho-
lieken, vele priesters en bisschoppen
inbegrepen een andere opvatting dan
de paus.
(Van onze kerkredactie)
BOEÓAPEST De twee gro
te protestantse kerken van Hon
garije, de hervormde en de lu
therse. hebben de regering ge
vraagd, ook in de komende jaren
nog subsidie te mogen ontvan
gen. Volgens overeenkomsten uit
1948 moet de subsidie aan de
kerken dit jaar worden beëin
digd.
In 1948 werd overeengekomen, dat
de staat jaarlijks 68 miljoen forint
fdrca 21 miljoen gulden) aan de ker
ken zou uitkeren: 34.8 miljoen aan de
Rooms-Katholieke Kerk, 22.8 miljoen
aan de Hervormde Kerk. 7.1 miljoen
aan de Lutherse Kerk. 2.5 miljoen
aan de joodse geloofsgemeenschap en
de rest aan kleinere groepen. Tege
lijk was bepaald, dat deze bedragen
om de vijf jaar met 25 procent zou
den worden verminderd, zodat eind
1968 dc financiële ondersteuning zou
zijn beëindigd.
Tot nu toe is dr Hongaarse rege
ring echter steeds bereid geweest, de
vijfjaarlijkse korting te compenseren
door buitengewone subsidies, zodat
de kerken thans nog ruim negentig
procent van het oorspronkelijke be
drag krijgen
Zelfverzorging
De moderamina van de hervormde
en de lutherse kerk hebben nu in
hun zomervergaderingen uitgespro
ken. dat zij principieel voorstander
zijn van de scheiding van kerk en
staat, ook in materieel opzicht. Maar.
zo zeggen zij. in de achterliggende
twintig jaar „hebben wij niet in die
mate vorderingen kunnen maken op
dc weg van zelfverzorging". als in
1948 werd voorzien.
De gelden dienen vooral als bijdra
ge in de tractementen van de 3838
rooms-katholieke. 1370 hervormde en
443 lutherse predikanten en voor de
instandhouding van de tien nog
bestaande kerkelijke gymnasia er, zes
theologische seminaries. Waarnemers
nemen aan. dat de staat bereid zal
zijn tot verdere financiële ondersteu
ning.
Gezegend
Het moderamen van de Hervormde
Kerk sprak verder, terugziende op de
twintig jaar. uit, dat „Gods barmhar
tigheid de dienst van de kerk in de
nieuwe maatschappij mogelijk ge
maakt en gezegend heeft. Onze kerk
heeft haar plaats in de socialistische
maatschappijordening gevonden."
Het moderamen van de Lutherse
Kerk sprak van de samenwerking
van kerk en staat „in het grote op
bouwwerk van ons volk."
NED. HERV. KERK
Beroepen te Monster fvac. D v d.
Ent Braai): J. den Besten te Hui
zen (N.H.).
Aangenomen naar Woubrugge
(Z.H.) toez.: F A. L. Franken te
Veessen (O.): naar Ootmarsum (O
kand. D Brandhorst te Zuid-Laren.
GEREF. KERKEN (vrijgem.)
Bedankt voor Schildwolde: J M.
Goedhart te Drachten.
Weer in Kuropa
WOERDEN Aan het eind van
dit jaar of begin volgend jaar zal het
bekende evangelisatieblad De Eliza
bethbode verhuizen van Woerden
naar Lochern.
Sinds vele jaren zijn de admi
nistratiekantoren van dit blad in
Woerden gevestigd, waar de verzen
ding plaatsvindt van de honderddui
zend exemplaren en waar de admi
nistratie van de abonnementen is ge
huisvest.
De sterke groei van het blad maak
te een uitbreiding van de kantoren
en magazijnen noodzakelijk. De
goedkoopste oplossing vond het
bestuur de aankoop van een pand in
Lochern, dat voor dit doel zeer
geschikt is, en de verkoop van de
Woerdense eigendommen.
Van het 24 man tellende personeel
zal de meerderheid mee naar Lochern
gaan.
NIJMEGEN Woensdagmiddag is
op de begraafplaats Jonkerbos te Nij
megen het stoffelijk overschot van
prof. dr. W. J. M. A. Asselbergs (An
ton van Duinkerken) ter aarde
besteld. Talloze hoogleraren, enkele
bisschoppen, dekens, burgemeesters
en vele schrijvers uit binnen- en bui
tenland waren bij deze plechtigheid
aanwezig. Ook minister Klompé van
cultuur, recreatie en maatschappelijk
werk bevond zich onder de be
langstellenden.
In de morgenuren is in de aula van
de Universiteit een academische
rouwzitting gehouden, waar prof. dr.
K. Meeuwisse, een persoonlijk vriend
van de overledene, een herden
kingsrede hield.
„Hem herdenken betekent meer
dan terugdenken aan de hoogleraar
alleen. Zijn ontwikkeling als beoefe
naar van de wetenschap valt onmo
gelijk los te denken van zijn fascine
rend optreden als emancipator in het
tweede kwart van deze eeuw."
Spreker noemde Anton van Duin
kerken een levensminnaar en le
venskunstenaar. „Het was indruk
wekkend te zien, hoe hij dit waar
wist te maken, zelfs tijdens de
zwaarste beproevingen. Zijn liefde
tot God en zijn dankbaarheid voor
het leven bleven hem tot op zijn
sterfbed bij."
Velen hebben daarna de mis bijge
woond in de O L Vrouwgeboortekerk
en dinsdagmiddag bewezen zeer ve
len de schrijver de laatste eer in de
chapelle ardente van het St. Rad-
boudziekenhuis. waar het stoffelijk
overschot was opgebaard.
DEN HAAG Gisteren is de
Wet op het leerlingwezen in
l werking getreden, waardoor jon-
i ge vaklieden tot 27 jaar een leer-
overeenkomst kunnen sluiten.
Tot nu toe was de maxi
mum-leeftijd 21 jaar.
Voor het eerst is deze vorm van
beroepsopleiding in een aparte wet
geregeld. Voordien stoelde het leer
lingwezen op de Nijverheidswet 1919.
Ongeveer zeventigduizend "meisjès
en jongens krijgen al een dergelijke
beroepsopleiding. Deze mogelijkheid
is nu gefundeerd op twee'pijlers: pa
troon en leerling verbinden zich, dat
een vakopleiding volgens het leerlin-
genstelsel wordt gegeven en men is
ook verplicht regelmatig zowel alge
meen als op het beroep gericht on
derwijs te volgen.
Toegelaten kunnen worden dege
nen die het diploma van een school
voor lager beroepsonderwijs bezitten
(lts, lager economisch en administra
tief onderwijs e.d.) of wie gelijk
waardig algemeen voortgezet onder
wijs heeft genoten. Waar nodig kan
met lagere toelatingseisen worden
volstaan.
De primaire opleiding duurt in het
algemeen tenminste twee jaar, de
voortgezette praktijkopleiding één
jaar. Door het verlengen van de
maximum-leeftijd is het mogelijk ge
worden, dat de jonge vakman ook na
het vervullen van zijn militaire
dienstplicht zijn opleiding onder leer
overeenkomst voltooit of dat hij aan
een voortgezette opleiding begint.
Verplicht
De patroon is in het vervolg ver
plicht de leerling een adequate oplei
ding te geven. De minister heeft een
speciaal leerprogramma vastgesteld
van het beroep, waarvoor de leerling
wordt opgeleid. Een van de 32 lande
lijke organen stelt deze leerprogram
ma's op.
Deze organen kennen consulenten,
die de contacten onderhouden met de
patroons, die aan het leerlingwezen
deelnemen. Ze zorgen verder voor
begeleiding en voorlichting.
Feitelijk is de nieuwe wet een aan
vulling van de mammoetwet, de van
daag in werking getreden wet, waar
onder alle onderwijs valt na de lage
re school en voor de universiteit of
hogeschool.
De jonge vakman, die een leerover
eenkomst aangaat volgens het leer
lingstelsel, gaat ook een arbeidsover
eenkomst aan. waarin de sociale ver
houdingen worden geregeld. De wet
op het leerlingwezen stelt evenwel
het leerling-zijn voorop.
Dit blijkt bijvoorbeeld uit het
wetsartikel, waarin alle bepalingen
over arbeidsverhoudingen en cao's
niet van toepassing worden verklaard
voorzover deze in strijd zijn met de
wet op het leerlingwezen.
Kardinaal overleden
QUITO Opnieuw is een kardi
naal van de Rooms-Katholicike Kerk
overleden. Het is Carlos M. de la
Torre, de eerste kardinaal van Ecua
dor. die in 1953 werd benoemd. Hij
werd 96 jaar.
Scholen over mammoet goed geïnformeerd
Kopenhagen half bew
Londen regen
Amsterdam
Bross
Luxemburg
Partis
mist
Nice
F rankfort
München
ZUrlch
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Madrid
Majorca
on bew
half bew
half bew.
zw bew
onweer
zw. bew
half bew
on bew
onbew
licht bew.
DEN HAAG De Wet op het voortge
zet onderwijs (de mammoetwet), van
daag in werking getreden, vormt een ideale
gelegenheid om bijvoorbeeld een totale
vernieuwing van de leerstof ter hand te
nemen, schrijft staatssecretaris mr. J. H.
Grosheide in het weekblad van het minis
terie van onderwijs en wetenschappen.
Besturen en leraren beschouwen het volgens hem
als een grote uitdaging met de mammoet in zee te
gaan. Het belangrijkste van de wet vindt hij wel,
dat er een gunstig klimaat door is ontstaan om
allerlei onderwijskundige knelpunten en problemen
te overdenken en er nieuwe oplossingen voor te
zoeken.
Hij noemt het op nieuwe leest schoeien van het
onderwijs in de wiskunde en in de moderne talen
en de nieuwe examenmethode bij het havo.
Ook de invoering van de studielessen vindt hij
belangrijk. „Deze zijn niet eenvoudig te realiseren,
maar bieden grote mogelijkheden wanneer men
goed materiaal heeft. Dit materiaal begint nu. dank
zij de ervaringen die opgedaan zijn bij de experi
menterende scholen, los te komen".
Toekomst
Hoe ziet mr. Grosheide de toekomst van de mam-
Ö.2 moetwet? We gaan naar grote veranderingen in de
inrichting van ons onderwijs. Vernieuwing van
ld leerstof en examenmethodes en het gebruik van
n moderne hulpmiddelen zullen hierbij op het eerste
plan staan.
n Ik ben ervan overtuigd, dat de wet op verschil-
lende punten na een aantal jaren ingrijpende wijzi-
o gingen zal ondergaan. Op dit moment valt moeilijk
f> te zeggen wanneer die wijzigingen hun beslag moe-
ten krijgen. Een zekere mate van rustig werken in
n het onderwijs moet mogelijk blijven,
o i Aan de andere kant zal ook het onderwijs er zich
op moeten instellen, dat de maatschappij steeds
dynamischer wordt en dat in steeds sneller tempo
veranderingen in verband met gewijzigde opvattin
gen nodig zullen worden", aldus de staatssecretaris.
Voldoende
Onder hoge spanning is aan de uitwerking van de
mammoetwet gewerkt. Naar het oordeel van mr.
Grosheide zijn voldoende gegevens beschikbaar om
te kunnen starten. Scholen zijn geïnformeerd op
een hele serie van terreinen: van lessen tabellen tot
salarisregelingen, toelatingsregelingen en
klassesplitsing. De ontwerp-examenprogramma's
staan op het punt te werden verzonden. Het
rechtspositiebesluit voor de leraren komt dezer da
gen tot stand. Aan het ontwerp-salarisbesluit wordt
de laatste hand gelegd.
Door dc mammoetwet krijgt de individuele aan
leg en het persoonlijke tempo van de leerling gro
tere mogelijkheden om zich te ontplooien. Dit is
een van de bedoelingen van de wet. waar voordien
het onderwijs de jeugd dwong tot gelijke prestaties.
Brugklas
In kringen van leraren is wel vernomen, dat de
brugklas voor het algemeen voortgezet onderwijs
meerjarig dient te worden. Voor definitieve
uitspraken vindt mr. Grosheide het nog te vroeg.
Hij kan zich wel voorstellen dat in de komende
laren de behoefte zal ontstaan aan een langere
periode om te kunnen uitmaken, in welke richting
de leerling verder zal gaan. Het zou hem ook niet
verbazen als in de toekomst de brugklas niet zo
uniform blijft als ze nu is.
Mr. Grosheide deelt niet de twijfel over de waar
de van het havo-diploma, die uit kringen van het
hoger beroepsonderwijs is gebleken. Het havo heeft
nu een aantal jaren gedraaid en zijn mogelijkheden
bewezen. De staatssecretaris is er vast van over-
Genesit 2 en S
Naar aanleiding van het referaat
van prof. dr. B. J. Oosterhoff op de
jaarlijkse conferentie van chr. geref.
predikanten het volgende:
De termen „symbolische werkelijk
heid" en „geschiedbeschrijving van
een bijzondere soort" komen ongetwij-
feld voort uit de doelstelling een syn-
tuigd. dat het een even goede voorbereiding voor these te vinden van verstand, we-
het hoger beroepsonderwijs vormt als de huidige j tenschap en geloof.
ht>s- 1 Is Genesis 2 en 3 werkelijkheid, dan
is het ook werkelijkheid in de meest
volstrekte zin en hebben we daarin te
doen met feiten, die historisch zijn
bepaald. De Bijbel geeft duidelijk aan
wat geschiedenis is. wat profetie of
wat gelijkenis is.
Gods Woord laat ons, wat dat be
treft. niet in het onzekere. Het schrif
tuurlijke antwoord luidt, voor wat be
treft Genesis 2 en 3. dat het daar méér
dan fotografische werkelijkheid be
treft en de geschiedbeschrijving daar
méér nauwkeurig staat opgetekend dan
bijv. de slag bij Heiligerlee.
Als we dit niet erkennen maken we
van de gehele Schrift een karikatuur
in plaats dat we erkennen, dat het het
eeuwigblijvend Woord van God is.
We behoeven ons geloof niet te voe
den met symbolen of bijzondere
geschiedbeschrijvingen. Maar inmid
dels geeft prof. Oosterhoff ruim baan
voor dwaling, onzekerheid, vrijzinnig
heid en verwerping van de Schrift als
de onfeilbare Waarheid.
Want de Satan laat het niet bij de
leer van symbolische geschiedenissen.
Het zal nl. voortvreten als de kanker
en er zal dan ook een symbolische
Deze problemen worden aan de orde gesteld en werkelijke oordeelsdag, een symbo-
reeds in de praktijk getoetst. Zo werden bij de lische echte hel. een symbolische Je-
eindexamens nieuwe stijl dit jaar voor het eerst i zus enz. op volgen. Alles wordt in
herexamens gegeven, die een paar maanden later I onze filosofie uiteindelijk een sym-
konden worden afgelegd. Daardoor ging er niet een bool. tot aan de Schepper van hémel
heel jaar verloren. en aarde toe.
Overigens waren er bij de overgang van klas vier' Tenslotte blijven wij als enige ellen-
naar vijf bij de experimenterende scholen geen dige werkelijkheid over met een ge-
zittenblijvers meer. De eindexamenresultaten van loofshpljidenis. die begint met „Ik be
de leerlingen waren niettemin zeer bevredigend, grijp
aldus de staatssecretaris. 1 Rotterdam L. W. Schippers
Atheneum
Het atheneum daarentegen zal nog moeten bewij
zen. dat het qua vooropleiding beter is dan bijvoor
beeld een hbs-b-opleiding. De hogere beroepsonder-
leidingen behoeven zich volgens mr. Grosheide
daarom geen zorgen te maken over het peil van het
havo.
Hij acht het ook heel wel denkbaar, dat de
splitsing in a en b bij het gymnasium en atheneum
zal worden afgeschaft. Er zijn nu al examenpro
gramma's te bedenken, waarbij gymnasium-b en
atheneum-b weinig van elkaar verschillen.
Het aantal zittenblijvers bij vwo. havo en ma
vo-experimenten was groter dan werd verwacht.
Staatssecretaris Grosheide wuift dit ongunstige re
sultaat niet weg. maar constateert, dat als men
met iets nieuws begint, di vele gevolgen heeft.
Doorgelicht
Een van de belangrijkste punten vindt hij, dat
bet hele systeem van bevorderen cn beoordelen
weer opnieuw wordt doorgelicht. Dank zij de expe
rimenten is men zich gaan afvragen of ons bevor
deringssysteem wel goed is. Moet een leerling dou
bleren, die voor enkele vakken een onvoldoende
heeft en voor de andere (zeer) goed?
