HEINRICH HEINE
OPINIE
Tsjechoslowakije lioudt zich
Russen nog van het lijf
PRESTATIE EN SPANNING
Speculaties over
begroting: heitje
voor karweitje
I
voorloper van existentialisme en eocumene
Hele of halve delta
Zeven dagen verder
Een goed docent, wanneer hij
grote figuren uit het verleden be
handelt, zal nooit vergeten zich
zelf af te vragen: „In hoever kan
deze man of vrouw geactualiseerd
worden?" Met andere woorden:
In hoever leeft h(j (of z(j) nog in
denkbeelden of opvattingen voort?
Zo laa ik eens in een Engels
boek. dat Plato een van de be-
A TEER dan eens zal betoogd zijn, dat bet Deltagebied in
Noordwest-Europa uniek gelegen is. De mogelijk
heden. die hier op industrie- en havengebied liggen, vragen
er om uitgebuit te worden. Is echter het hele gebied hierbij
betrokken? Wat we hiervan zien is, dat dit alleen aan de
noord- en zuidzijde zo is, in het Waterweggebied en in het
Scheldebekken; respectievelijk door Rotterdam en Ant
werpen. Dat betekent, dat door Nederland in hoofdzaak het
noordelijk deel van de Delta uitgebuit wordt. De vraag
wordt hier gesteld of dit wel voldoende is.
In de reactie van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland,
op het rapport van het Overlegorgaan Zeehavenontwikke
ling Zuidwest-Nederland, heeft dit college het idee ge
opperd buiten zijn provincie een agglomeratie voor zee
havenindustrieën te stichten. De redenen hiervoor waren
van planologische aard en wel in die zin, dat het college
-•ezwaren heeft tegen het steeds weer uitbreiden van een
bestaande zaak, waarvoor dan andere vitale belangen moe-
,cn wijken.
V"ORT na het verschijnen van de nota met deze reactie van
genoemd college is de vraag van Shell-Chemie om
ndustrieterreln in de publiciteit gekomen 500 ha direct
n optie voor 1000 ha. Rotterdam kon als chemisch centrum
aan deze vraag van een reeds lang daar gevestigde onder
neming niet voldoen. Springt hieruit niet nog een argument
naar voren voor een nieuwe havenagglomeratie, nl. dat van
schaalvergroting? Of had het college dit algemene, econo-
nisch-technische verschijnsel al in zijn planologische over
wegingen ingebouwd? Gezien de enorme technische ont
wikkeling lijkt het mij niet zo vreemd te veronderstellen,
dat in de toekomst het Waterweggebied het beste de con
currentie aan zou kunnen als het kan steunen op een der
gelijk nieuw project van allure. Wanneer dit project in het
Deltagebied uitgevoerd wordt, zou zelfs Antwerpen er van
kunnen profiteren!
CTTJITEN we met het noemen van Antwerpen niet op de
reden, waarom de Deltaruimte maar zo gedeeltelijk
benut wordt? Eigenlijk alleen aan de noordzijde, zoals reeds
gesteld is. Spelen we te veel Antwerpen in de kaart als we
ontwikkelingen in de Westerschelde bevorderen? Indien dit
zo is, dan bevorderen Antwerpse ontwikkelingen ook de
Zeeuwse in dezelfde richting.
Regionaal kan een gedeeltelijk betrekken van het gebied
bij de ontwikkeling misschien te verdedigen zijn, maar kan
dat ook landelijk? In dit licht zijn er toch wel een paar be
zwaren tegen in te brengen:
een onvoldoende ontplooiing van de Delta;
geen afleiding van de bevolking uit de Randstad. Bij het
spreidingsbeleid heeft men het wel over het noorden en
oosten. De Delta zit dan ook opgesloten achter Rotter
dam;
onvoldoende of geen scheiding tussen woongebieden en
gebieden met chemische industrie, ook in de toekomst
plannen: stedelijke bebouwing in de Hoekse Waard
tegenover Moerdijk (N.S.) en ook in Zeeuwse plannen:
bebouwing vlakbij het Sloe.
p EZIEN het grote belang van een goede ontwikkeling van
het gebied ten zuiden van de Rijnmond leek het mij
nuttig nogmaals het idee van Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland naar voren te brengen. Buitenskamers is mij
geen reactie op dit Idee bekend. Wellicht is dit in de hand
gewerkt door het college zelf, dat deze havenagglomeratie
buiten zijn provincie plaatste. In dit epistel ligt het haven
project in het Deltagebied. Door het stellen van eisen aan
zo'n project wat betreft breedte van de havenmond, lengte
van de kuststrook, ligging enz., kan men tot een geheel
andere plaats voor dit project komen (bijv. omgeving
Eemshaven wat agressief dicht bij plannen voor de kust
van Hamburg), of zelfs tot de conclusie, dat er in Nederland
geen plaats voor is. In dat geval dient het bovenstaande
gezien te worden als een pleidooi voor een goed ontwikke
lingsbeleid voor deze centraal gelegen Delta.
langrükste hedendaagse denkers
was. Met een korreltje zout geno
men, is dit een treffende
uitspraak. Zo heeft b.v. de we-
reldmijding van de bevindelijke
christen nog altijd iets met Plato
(via het neo-plastonisme) te ma
ken. Een goede les over Plato
kan in het heden beginnen.
Dr. Snethlage heeft een dik
boek over de Duits-Joodse dich
ter Heinrich Heine (1797 - 1856)
geschreven, om aan te tonen dat
hij een voorloper is geweest van
het existentialistisch denken van
na de tweede wereldoorlog en te
vens van het christelijk-oecume-
nisch streven, dat al van van ou
dere datum is. In het voorbijgaan
heeft hij ook de dichter Heine
ten achter gesteld bij de geestige
journalist Heine.
Naar aanleiding van Dr. J. L. Snethlage, Heinrich Heine,
voorloper ven existentialisme en oecumenisch christendom.
Uitgave Scheltema Holkema N.V., Amsterdam, 320 blz.,
geb. 20,—.
Hoek van Holland
Ir. G. A. van der Lugt
Indruk
Men krijgt niet de indruk, dat
Snethlage in de eerste plaats pe
dagogische bedoelingen heeft ge
had, zo in de trant van: „Ik vind
Heine een belangrijke figuur.
Hoe zal ik hem in 1968 kunnen
verkopen? Laat ik hem actualise
ren. Hij had iets kameleontisch.
Dat kan ik bij het oecumenisme
onderbrengen. En voorts: Heine
nam tegenover vrijwel alle grote
vraagstukken van zijn tijd een
ambivalente houding aan. Ook
het existentialisme doet dat. Wel
nu, dan kan ik hem ook als een
voortijdige existentialist teke
nen". Nee, veeleer is het onze
impressie, dat Snethlage een he
kel heeft zowel aan allerlei vor
men van existentialistisch den
ken als aan het oecumenisch stre
ven.
Bezig geweest zijnde met het
schrijven van biografieën over
Montaigne, Montesquieu, Voltai
re, Rousseau, Kant, Schiller e.a.
zag hij kopij in Heine, over wie
in het Nederlands nog geen vol
ledige levensbeschrijving
bestond. Met in zijn achterhoofd
de weerzin tegen bepaalde stre
vingen in het hedendaagse leven
las hij de werken van Heine en
de documenten over Heine en zo
vormde zich in zijn geest de
visie, die in de ondertitel van
zijn boek tot uitdrukking is ge
bracht
Informatie
Maar de auteur is te eerlijk en
te consciëntieus om bewust een
eenzijdig boek te schrijven en
daarom bestaat zijn biografie
voor het grootste deel uit infor
matie, zij het dan ook altijd min
of meer gekleurd door zijn
persoonlijke visie. Ook moet ge
zegd worden dat Snethlage zijn
kijk op Heine voorzichtig en be
daard ontwikkelt zoals het past
voor wie zich tot ontwikkelde
mensen richt.
Toch heeft zijn betoog mij r.iet
overtuigd. De centrale oorzaak
hiervan is het gebrek aan affini
teit van de auteur met de geniale
trekken in Heine. Dat komt al
dadelijk uit in zijn oordeel, dat
Heine geen groot dichter was,
omdat hij zo op zijn verzen
werkte met het doel de indruk te
wekken dat ze spontaan waren
opgeschreven.
Als dat waar zou zijn, moeten
er meer reputaties vallen. Gezel-
le. Gossaert, Nijhoff en zoveel
anderen. Snethlage vergeet dat
voor een dichter elk nieuw vers
een nieuwe ontwikkeling bete
kent. niet alleen in zijn dich
terschap als zodanig, maar ook in
zijn techniek. Met het perfec
tioneren van zijn instrument
komt een dichter nooit klaar; de
techniek is de schaduw van de
inspiratie. En wat de persoon van
Heine betreft: de auteur heeft
hem natuurlijk gezien als een
ontworteld man in een ontwor
telde tijd, maar door hem deswe
ge als voorloper van existentia
lisme en (negatief beoordeeld) oe-
cumanisme te doodverven be
wijst Snethlage dat hij Heines
wezenskern niet heeft begrepen:
de dichter, de schrijver. En in
Heines speciaal geval de man die
ziel en zaligheid verkoopt en zijn
beste vrienden verraadt terwille
van een zinswending, een bon
mot, een choquerende uitdruk
king. Achter Heines frivole toon
gaat heel wat verborgen: leegte,
onzekerheid, vertwijfeling. Bij
geniale figuren zoals Heine ein
digt men niet in een of ander
isme, in iets interpersoonlijks,
maar in de persoon.
Zwakste stee
De zwakste stee in Snethlages
betoog is wel de spot, die bij
Heine een tweede natuur is ge
worden, tegenover de (vaak
HEINRICH HEINE
loodzware) ernst van de existen
tialistische denkers en van de op
rechte oecumenisten zoals b.v.
Visser 't Hooft. Sartre noemde de
mens een „Dieu manqué" (een
wezen dat zijn roeping als god
misgelopen is), maar men zou de
existentialist een „chretier.
manqué" kunnen noemen, iemand
die eigenlijk christen had moeten
zijn. Oprechtheid en ernst karak
teriseren de bona fide existenta-
list zowel als de goede oecume-
nist. Deze beide eigenschappen
zijn misschien bij Heine ergens
op de achtergrond kryptisch aan
wezig geweest, maar ze karakte
riseren hem niet en daarop, op
die geestelijke affiniteit, komt
het immers aan.
Snethlage is een ontwikkeld,
studieus en ijverig auteur, maar
een middelmatige geest en wat
dit boek mist is een voldoend
percentage van die bijzondere al
cohol die spiritualiteit heet en
die juist tegenover iemand als
Heine onmisbaar is.
DR. C. RIJNSDORP
AMERIKA heeft deze week
laten weten, niet tussenbeide
te zullen komen in het conflict
rondom Tsjechoslowakije. Het
ontkende bij monde van minister
van buitenlandse zaken, Dean
Rusk, dat in Moskou stappen wa
ren ondernomen om de Russen er
toe te brengen, Tsjechoslowakije
met rust te laten.
Dit is erg verstandig geweest
van de Amerikanen. Want in
menging van westerse zijde zou
niet alleen de positie van de
nieuwe leiders te Praag hebben
ondermijnd; zij 'zou iii Praag ook
herinneringen hebben opgeroe
pen aan het verleden, toen Tsje
choslowakije door Engeland en
Frankrijk en later ook door
Amerika in de steek werd gela
ten.
Engeland
De Britse regering deed er dan
ook goed aan te verklaren, dat
geen enkel land het recht heeft,
zich met de binnenlandse aange
legenheden van Tsjechoslowakije
in te laten. Zij liet daarmee niet
alleen blijken, dat zij zelf -niet
aan interventie denkt, maar ver
oordeelde tegelijkertijd de com
munistische landen-, die de
laatste maanden probeerden,
Praag hun wil op te leggen.
Het zou een vergissing zijn aan
te nemen, dat Tsjechoslowakije
als gevolg van westerse tussen
komst losgemaakt zou kunnen
worden uit het Sowjetblok. Hel
is zelfs de vraag of zij, die In
Praag de leiding hebben, naar
een volledige breuk met Moskou
verlangen. Want de belangen van
Tsjechoslowakije blijven voorlo
pig nog met die van de Sowjetu-
nie verweven. In elk geval zo
lang het Duitse probleem niet ge
regeld is.
Roemenië
In werkelijkheid zijn de Rus
sen dan ook niet bevreesd, dat
men te Praag probeert, uit het
Warschaupact en de Comecon te
breken. Kijk maar naar Roeme
nië, dat al enkele jaren on
gestraft tegen Moskou rebelleert. I
Wat men daar gepresteerd heeft
is veel ingrijpender dan wat de'
nieuwe Tsjechische leiders tot-
dusver hebben ondernomen. Toch
werd Roemenië met rust gelaten.
Een zenuwenoorlog als thans te
gen Tsjechoslowakije wordt ge
voerd, is uitgebleven.
De oorzaak hiervan is, dat Roe
menië in tegenstelling tot
Tsjechoslowakije omringd
wordt door andere commu
nistische landen. De voornaamste
reden is echter, dat in Roemenië
zelf niets is veranderd. De com
munistische leiders houden de
bevolking stevig onder controle.
De Roemenen hebben zeker niet
meer vrijheden dan bijv. de Rus
sen.
De ontwikkelingen in Roeme
nië staan dus lijnrecht tegenover
die in Tsjechoslowakije. dat bo
vendien aan Oostenrijk en
West-Duitsland grenst!
E'EN zomerweek met veel
wandelen en hard fiet
sen. Op de Nederlandse we
gen de prestatie van de dui
zenden, die gisteren voor de
vierde keer in Nijmegen de
eindstreep haalden en op de
Franse wegen de prestatie
van de enkeling op de fiets
in de titanenkamp, die Tour
de France heet. Jan Janssen
rukte steeds verder op naar
de eerste plaats. Ruim 15.500
naamloze wandelaars ver
dienden hun medaille en
hun eer.
In Uppsala was de finish van
de honderden delegatieleden van
de Wereldraad van Kerken. Zij
r.eraen de vele rapporten mee
naar huis. Voor verdere bezin
ning. En om de woorden in (vaak
politieke) daden om te zetten. De
zedelegeerden hebben ook de her
innering aan de kritische jeugd
in Uppsala, die de laatste dag bij
wijze van demonstratie de kathe
draal bezette.
Het honrarende Biafra was een
stuk politieke werkelijkheid voor
de Wereldraad. De Assemblee
stelde elf miljoen gulden
beschikbaar. Het Nederlandse
Rode Kruis verwacht giften op
giro nr. 777. Een Nederlands me
disch team vertrok naar een
vluchtelingenkamp (waar hon
derden dagelijks sterven) in Ni
geria. Van 5-9 augustus wordt in
ons land een grote nationale hulp-
aktie gehouden voor het lenigen
van de ontstellende nood. Er is
sprake van een vredesgesprek.
zodat er mogelijk een einde komt
aan de slachting onder de
mensen in dit deel van de we
reld.
AT EER dan ooit was Tsje-
choslowakije het doelwit van
een zenuwenoorlog. De spanning
in Praag nam toe. Partijleider
Dubcek weet de communistische
partijen van Roemenië. Zuidsla-
vië. Frankrijk en Italië achter
zich. Hij wenst geen centimeter
te wijken voor de druk van
Moskou.
De staatsgreep in Irak bracht
een verschuiving van de
machtsverhouding in het Nabije
Oosten en: meer invloed van de
Baathpartij.
In het Nederlandse bedrijfsle
ven blijft het schudden. Een
tweede grote fusie in de staalwe-
reld binnen enkele dagen. De NV
Verenigde Machinefabrieken
Stork-Werkspoor smelt geheel
samen met Wilton-Fijenoord -
Bronswerk. Tornado verliest de
advertentieslag om de aandelen
van Berk-Beccon.
De Brabantse plaats Zundert
wordt opgeschrikt door de
diefstal van een baby. Maar
Saskia ligt na 24 uur van span
ning weer veilig in de armen van
haar moeder. In een ziekenhuis
in Haarlem overlijdt een patiënt,
omdat men hem tijdens een ope
ratie lachgas in plaats van
zuurstof toediende.
Het bestuurslichaam IJmond
zal er wel niet komen. De mi
nister stelt voor één grote ge
meente IJmuiden te vormen. De
stroom van guldens en rijksdaal
ders, die in het buitenland om
gesmolten veel geld opbrengen is
aan de grenzen ingedamd.
De PTT meldt, nog wat somber
voor de toekomst, meer winst
over het afgelopen jaar. Geen ta
riefsverhoging dus, hoewel de
bezorging van de post met verlies
gepaard gaat.
"yEEL wandelen en fietsen
deze week. En ook zingen.
Tijdens het Songfestival in
Knokke ten gerieve van de late
televisiekijkers. Er was een jury,
die het weer niet goed deed en
een gelukkig Belgisch team won.
De verkeersJatnp greep in deze
vakantietijd feller om zich heen:
elke dag weer de doden op de
weg.
Ten slotte het naast familiele
den en kennissen ook voor de
redactie van onze krant schok
kende bericht: het overlijden
van collega H. J. Waalwijk.
Er bestaat geen Biafra.
Ambassadeur Durlong van
Nigeria bij aankomst in Ne
derland)
De Wereldraad is te veel be
zig geweest met de „kerken"
en te weinig met de „we
reld".
(Jeugd in Uppsala)
Democratie is een botsing
van versch'Lende meningen.
(Partijleider Dubcek in
Praag)
Novotny
Dat Moskou nog niet als in
Hongarije met geweld een eind
heeft gemaakt aan het liberalisa
tie-proces in Praag is voorname
lijk gevolg van de interne ver
deeldheid, die nog altijd in Tsje
choslowakije heerst. De rol van
de afgezette president en partij
leider, Antonin Novotny is nog
steeds niet uitgespeeld. De Rus
sen hebben voortdurend contact
met hem. Hij zou zelfs al
verschillende bezoeken aan
Moskou hebben gebracht.
In het hervormingsgezinde
Tsjechoslowakije zijn nog vele
plaatselijke hefbomen aanwezig,
die de Russen kunnen gebruiken
tegen de nieuwe leiding.
Als we naar de groepen kijken
die aan de hervormingsbeweging
hebben meegewerkt, valt op dat
het vooral de communistische
leiders zijn geweest, die van de
willekeur van Novotny te lijden
hadden. De nieuwe groepen on
der leiding van de Slowaak
Alexander Dubcek hebben veel
belang bij het opwerpen van bar
rières tegen de onderdrukking,
waarvan zij vroeger het slachtof
fer waren. Zij hebben hierbij de
steun van de groep moderne eco
nomen. onder leiding van vi
ce-premier Otto Sik, die menen
de nationale economie onder de
nieuwe omstandigheden op spec
taculaire wijze te kunnen verbe
teren.
Weerstand
Voorts is er de grote groep stu
denten. schrijvers, journalisten,
wetenschapsmensen en andere
intellectuelen. Deze groep, die
haar wortels nog heeft in het
vooroorlogse Tsjechoslowakije,
was oprecht ontdaan over de on
derdrukkingsmethoden van het
oude regime. In samenwerking
hebben deze groepen in de afge
lopen maanden enorme verander
ingen teweeggebracht in de Tsje-
ehoslowaakse samenleving. Er
kwamen wetten, die persvrijheid
en rehabilitatie van politieke ge
vangenen garanderen. En profes
sor Sik is elke avond voor de
televisie om zijn economische
ideeën uiteen te zetten.
De hervormingsgeest is zo
schrijft Joseph Kroft in de Inter
national Herald Tribune ech
ter niet onbetwist meester van
het terrein. Integendeel zijn er
sterke weerstandscentra. De Rus
sen proberen daarvan gebruik te
maken.
Een van die centra is «w merk
waardig genoeg de nieuwe
communistische leiding zelf. Par
tijleider Dubcek wil niet dat stu
denten cn intellectuelen het zo
ver laten komen, dat hij tegeno
ver de Russen in een onmoge
lijke situatie wordt gebracht.
Het voornaamste doel van de
vele felle Russische commentaren
op de ontwikkelingen in Tsje
choslowakije geldt dan ook dit
punt. De waarschuwing van
Brezjnef (de Russische partij
chef) was dan ook vooral bedoeld
om Dubcek er aan te herinneren,
dat Tsjechoslowakije het lot zou
kunnen delen van Hongarije, dat
in het najaar van 1956 ook te ver
ging in zijn vrijheidsdrang.
Arbeiders
Een andere bron van verzet
ligt bij de lèiding van de arbei
ders. Daar de laatsten het nu
naar verhouding betrekkelijk
goed hebben, zijn zij gevoelig
voor de bewering, dat de door
prof. Sik voorgestane hervormin
gen zullen leiden tot het verlies
van hun bevoorrechte positie. Tal
van fabrieken werden ondoelma
tig geleid. Dit was mede oorzaak
van de economische crisis die
zich van Tsjechoslowakije had
meester gemaakt. De poging van
prof. Sik, de economie te sane
ren, is onder deze omstandighe
den dan ook een ondankbare
taak. Begrijpelijk is, dat hij iede
re avond de arbeiders probeert
uit te leggen, waar hun werke
lijke belangen liggen. Hiermee
probeert hij de invloed van No
votny nog zoveel mogelijk onge
daan te maken.
Ten slotte zijn er de nationale
minderheden: Slowaken, Oe-
kraïners en Hongaren. Deze groe
pen zijn in economisch opzicht
achterlijk, moeten het van speci
ale hulp hebben, maar zijn te
vens bijzonder begerig naar zelf
bestuur. Zij zijn bepaald niet
gesteld op de Tsjec'noslowaakse
intellectuelen, die altijd een ze
kere minachting voor hen aan de
dag hebben gelegd.
De steeds terugkerende onbe
houwen aanvallen van Russische
commentators op deze intellectu
elen zijn in feite jachtvergunnin
gen voor Slowaken en Oe-
kraïners om hun vijandigheid de
vrije loop te laten.
De Russen weten, dat Dubcek
hiermee rekening moet houden.
Zij houden Novotny als de „Ja
nos Kadar van Praag" achter de
hand en wachten een gunstig
ogenblik af om in te grijpen. De
Russische bevolking wordt al
systematisch op deze ingreep
voorbereid. En tijdens zijn be
zoek aan Zweden heeft de
Russische premier Kosygin er
geen twijfel over laten bestaan,
dat een afglijden van Tsjechoslo
wakije uit het kamp van het in
ternationale communisme onder
geen voorwaarde zal worden toe
gestaan. Dit was wellicht bedoeld
als een duidelijke waarschuwing
aan het adres van de westelijke
landen. Een andere verklaring
voor Kosygin's onverwachte reis
naar Zweden ligt niet voor de
hand.
Moskou heeft goede redenen
om te proberen het probleem
zonder gebruik van geweld op te
lossen. Het beging echter een
grote fout, toen het na de ma
noeuvres in het kader van het
Warschaupact weigerde, zijn
troepen terug te trekken. Hier
mede gaven de Russen onbedoeld
de Tsjechen een gevoel van
eensgezindheid. Zij voelden zich
van buitenaf bedreigd. Dubcek
slaagde er in de zaken in de
hand te houden. De bevolking
hield zich rustig en stelde hem in
de gelegenheid de ultimatieve
eisen van Rusland,
Oost-Duitsland, Polen en Honga
rije naast zich neer te leggen.
Nederlaag
Moskou leed ook een diploma
tieke nederlaag. De leiders in
Praag hebben zich nu ook verze
kerd van de steun van Joegosla
vië en Roemenië en de commu
nistische partijen in Italië en
Frankrijk. Voor Dubcek en dc
andere leiders is er geen weg te
rug. Hun situatie is echter niet
hopeloos, zolang Moskou 'het niet
aandurft van grof geweld gebruik
te maften.
Het centraal comité van de
Tsjechoslowaakse communis
tische partij heeft zich gisteren
achter het standpunt van het
partij-presidium opgesteld in het
geschil met het Sowjetblok. De
drie sleutelfiguren van hel dra-
ma-Tsjechoslowakije, v.i.n.r. de
econoom Smirkovsky, partijlei
der Dubcek en premier Cernik
plegen overleg voor de aanvang
van de belangrijke vergadering.
(Van onze parlements-
redactie)
DEN HAAG Politiek
Den Haag is met vrouw en
kinderen met vakantie ge-
dat de verslaggever Grapper
haus erop betrapt dat hij eeil
gulden en drie kwartjes in d
automaat gooit om te kijke
of het gaat.
Een ander zegt: nee. hi
wordt 15 cerit meer. Hoev<
meer het wordt, bij de siga
gaan. De achterblijvers retten zit je altijd wel goei
wier taak het is den volke wa™ f*1?* J??
volksgezondheid is goed
kond te doen van wat vol- verkopen.
gend jaar de portemonnee g^ias,tlf,e^r,d.,r0UVMSit00kmaaj
van vadertje staat binnen- ook een streepje onder bier ei
komt en ook van wat er Jenever Weer een slordig
Komt en ook van wat er (jen Qf twintig miijoen erbi
weer uitgaat, met de on- Prettig voor geheelonthoude
zekerheid achterlatend.
en schatkist.
ga
»ec
Als Grapperhaus toch een
Slechts de heer Toxopeus maa, ln da volksgezond
werd deze week nog op het heidssfeer zit. waarom da.
Binnenhof gesignaleerd. Maar ook ge)ijk benzine maar „j,
die had dan ook nog enige za- meegenomen? Natuurlijk lia
ken af te wikkelen. Goed, de dat wat moeilijker. Het vefl
begroting 1969. De grote lijnen keer is e]k jaar het bokj,
zijn wel bekend. De verschil- Verhoging van benzine-accljd
lende departementen hebben za, ook heftige reacties ui#
de uitgavenstijging afgestemd lokken in vervoerderskrtnge
op de befaamde 6 piocent van het de laatste maandej
Zijlstra. maar zullen daar toch al „let leuk bebbe]
waarschijnlijk toch iets over- door de gevolgen van het Let
heen gaan. Het totaalbedrag ber_p]an
van de begroting zal dus on
geveer f24,55 miljard belopen. VFRTiFFR?
misschien nog wel iets C1UVr>E'U
meer. Men kan het ook nog zoei
ken in verhoging van de wej
Aan ontvangster, komt er genbelasting. Via een glijdeni
heel wat minder binnen. Ver- de schaal die het zware verl
wacht wordt dat het tekort voer niet te zeer treft, zoudeiDE
tegen de 1,5 miljard (ofwel de begroters al een heel eini
f 1500 miljoen) zal ionen. Valt op weg zijn de 100 miljoe^ve
nog mee. gezien het tekort ongedekt gedekt te maken,
van vorig jaar (ƒ2700 miljoen) Wat het ook worden mag -
en de toenmalige prognose en dan houden wij het voorlo)
van minister Witteveen vooi pig op een duurder worde}
1969: 1700 miljoen. van tabak en gedistilleerd ->
politieke moeilijkheden worfnie
RUIMTE den niet verwacht. Dit kabiL
net wil een zuinig kabinej
Het overgrote deel van dat zijn, wil de rijk3fnanciën geant
tekort kan, zoals men dat zond maken. Bij zo'n beleij
noemt, worden sedekt. Mi- zit er niet veel ruimte in vooT
nister Witteveen heeft vorig nieuwe activiteiten. ^nk
jaar al berekend dat er voor
de komende jaren 1250 mil-
De kritiek op dat beleid z*mc
joen ruimte in de begroting dan ook wel zijn: stilstaan o»wo
zit. Maar daar gaai gelijk al slechts met mate vooruitgaat
een heleboel af. Een flinke betekent ln feite achteraankoh,
hap wordt opgesickt door de
automatische stijgingen (zoals men' En dat bij een steed|
pensioenen): men schat zo'n groter wordende behoefte aaLzcl
700 tot ƒ800 miljoen. Dan is geld om bepaalde voorzieninj ej-
er de afspraak riai de post
Ontwikkelingshulp telken jare
stijgt met een ƒ75 miljoen en
bij het aangaan van nieuwe
leningen op de kapitaalmarkt
stijgt de post renten en aflos
singen ook aanzienlijk, zodat
van de 1250 miljoer niet zo
gen te treffen. Wij noemeL
slechts het welzijnsbeleid. Lj
DEN HAAG j
Op het moment dat deze r«r'n''
gels geschreven zijn, heetn.
veel overblijft om nieuwe ac- Den Haag eindelijk een bur
tiviteiten aan te vangen: En er gemeester: mr.v. G. M- Ma-
is altijd nog zo iets als rijnen.
bestrijding van werkloosheid De weekbladen hebben
die extra geld vraagt en ook alle aandacht aan gewijd. Vi
krijgt. Nederland, Elsevier, De Nieul
we Linie. Accent. Alleen dq
Alles bij elkaar opgeteld Haagse Post niet. De koppen!
wordt er nu een ongedekt te- Marchanderen om Den Haa^
kort van 100 miljoen ver
wacht. En aangezien dit een
aan het woord ongedekt en
dal de schulden niet naar de
(VN), Stoelendans om
Haag (Elsevier), Kabinet djjdsc
Jong bespaarde Den Haag eerf
kabinet is dat een hekel heeft zeer pijnlijke affaire (Acjtges
cent). |nk€
L
Dit laatste blad werpt trouf&
toekomst wil verschuiven, zijn wens een nieuw licht op dfm=
dc heren met vakantie gegaan, zaak. Hoofdcommissaris
maar niet.zonder slaat,serre- P°'iUa Gualtherie van WeezeF
een groot vriend van burgef
Grapperhaus van Finan- mMster Koi(schoten, aod ge.
ciën opdracht te hebben gege- dreigd hebben met pensioeij
ven nu eens uit te knobbelen te gaan als Boogaardt
uit welke aceijnzen die ƒ100 wPfd'- Df4 dan„w«.
dat. Het blad schrijft. „Het i
nooit goed voor een stad wani
neer burgemeester en hoofdr
commissaris het niet met elf
kaar kunnen vinden en
gezagsvacuüm ontstaat. Daaj
miljoen
haald.
moeten worden ge-
Hogere uitgaven? Uitste
kend, zeggen de ministers,
ZSTZSE^TSZ va"
boven een monetair verant
woord peil. moeten er ont
vangsten tegenover staan,
moeten ze „gedekt" zijn.
En Kolfschoten zou van Boo
gaardt hebben gezegd: „Dlï
man draagt niet eens
vest".
t bi
Denk niet dat zo'n begroting -----7v
een Daar weken in elkaar ^tjke uitspraken. De spanninf
tussen de regeringsfractie-.
Accent heeft meer opmerkel'
zit. In februari al krijgen de u,
ministers van hun eoilega van
koerst moeten worden en Ac*
Financiën een norm op waar
aan zij zich moeten houden.
Daar komen ze altijd wel iets mct+™»ul
bovenuit. Financiën zegt: dat el™[ makS^roS
kan niet De betrokken mi- XSre
eaanrzeeom de^tarèrzitten'om I,isl!>r udink van Onuvikke'2-5
fe kijiwn^f er nu SeS CH°L
niets af kan. Soms lukt dat tot 3 aanvoeren
op zekere hoogte. De miljoe
nen waarover ze het niet eens
worden, komen in de mi
nisterraad, die verleden week
is gehouden. Daar kan het fel
toegaan.
Minister De Block zou een
verschil van mening met mi
nister Witteveen over de be
vordering van de regionale in
dustrialisatie zelfs zo hoog
hebben opgenomen (De Block
cent voorziet zelfs al. dat dfgs-
PRESENTATIE
fter
bor
hik
Elsevier meent dat d4de]
presentatie van het kabinet d^r|
laatste tijd te wensen overfeg
laat. Het blad zegt dit naai
aanleiding van de Haags(Bri
kwestie. Boogaardt is vooje
Elsevier de man. Marijnenrta
kan beter werk doen bij ótfhi
Rijnmondraad en Toxopeuiz.
^"■>60 mir^n méer"'dat OPaardig zijn c{
hij zou hebben uitgeroepen: xr k i a?n'uJ
„Doe wat u wilt, maar dan Vri? Nadar!and Saa' da ,be!
zonder mij". Een crisis werd V3n bur8ameester)e2.
bezworen.
PRIKKEN
Kolfschoten in 1957 nog eenl
na. Toen duurde het touwl
trekken vijf maanden. Heji
blad weet te melden dat
1957 een CHU-Kamerlid in d<i«
Tweede Kamer zei: „Ik helfitgj
de indruk dat de ministerraa®
Staatssecretaris Grapper
haus heeft zich dezer dagen iiiuiiob;iiii«
bezig gehouden met prikken niet ernstig heeft gezocht na:
voor 100 miljoen. Dat is ook een CHU-kandidaat voor D.
het moment van de specula- Haag. Met deze benoeming
ties. Als een heel kabinet met een Jange traditie doorbroke:
iets geheims bezig is, lekt er Dit was een c.h. vacature'
altijd wel iets uit. Maar wan- Het Kamerlid droeg de naai
neer één man peinst op moge- Beernink. Vrij Nederlani
Iff?, ÏÏC. de.i"ïïr±e„n„d„e *bd<" Vrolijk nog ee,
Pe
centen bij elkaar te schrappen,
wordt het moeilijker wat aan
de weet te komen.
Bekend was dat een pakje
sigaretten na invoering van de
BTW per 1 januari 1969 1.55
gaat kosten. Voor de automaat
geen prijs en de automaat
beslist in onze tijd. Wat is lo
gischer dan dat Grapperhaus
naar voren en pleit voor een He
gekozen burgemeester.
De Nieuwe Linie houdt ziclt
ook met andere zaken bezigf
In een interessant artikelt^.
Moskou vreest Praag, werpf
het blad een verhelderend] Pl
licht op de onderscheiding ulsi
links-rechts in de politiek unc
hier vast een streepje onder Voor wie het nog niet wist erh
zét? Tsjecho-Slowakije is links eners
Om op dat illustere idee te de rest van Oost-Europs 100
komen, is het niet eens nodig rechts.
D(
