DE MADER KRING
Nieuwe devaluatie
voorkomen
pond
Meer aktie tegen
wapenmisbruik
Positieve verzekering en
prijzen na veilig rijden
Noord-Brabant heeft een creatief café
CHR. C. VREUGDENHIL LANCEERT UNIEK PLAN
TEGEN ONGELUKKEN
Huib Goudriaan
Buitengewoon
hoogleraar
in drukkunst
POLITIE WIL ARMSLAG
Wilhelmus
van
Nassouwe
Vietcong gebruikt
ook traangas
elke tijd
is tijd
voor
VAN
NELLE
thee
7
DlNSDAG 9 JULI 1968
„Wordt het nou een jeugdherberg of een nachtclub?" Deze vraag brandde de laat
ste tijd op de lippen van menige inwoner van Made, een Brabants dorp grenzend aan de
Biesbosch.
„Het", een oude boerderij, die na een verbouwing de naam café-theater Buitelaar
heeft gekregen, behoeft sinds de opening (vrijdagavond j.l.) geen probleem meer te zijn;
er kan vrijelijk worden ge-ontmythologiseerd.
En op een open manier. In de gelagkamer komen landwijn, port of sherry, naar
keuze per glas of kan, uit een echt vat. Voorwaarde is wel dat je jezelf moet bedienen,
evenals aan de barbecue, waar stukjes vlees of vis kunnen worden geroosterd.
Zelf doen: de sleutel tot de
artistieke grot van Ali Baba, be
heerd door het echtpaar Luud en
Pam van Hees-Steenbergen. De
ze Buitelaar is niet zomaar een
gezellige taveerne, maar in de
eerste plaats artistiek-creatief
centrum, waar beroeps- en ama-
trarartiesten zich zullen kunnen
uitleven.
Naast de zelfbedienings-gelag-
kamer is een grote ruimte, „de
Studio" genaamd, waarin ze
kunnen schilderen, musiceren,
toneelspelen, boetseren en vrije
expressie beoefenen.
In de gelagkamer kunnen ca
baretiers en liedjeszangers hun
kunst uitdragen, en in beide
ruimten zal worden geëxposeerd
en ook antiek te bewonderen
zijn, dat zelfs kan worden ge
kocht.
Kaar bulten
Beeldhouwster van professie Pam
van Hees-Steenbergen had vijf jaar
geleden al succes met het Creatief
Centrum de Valkenberg in Breda. Ze
vertelt: „We hadden een eigen atelier
en deden met schoolkinderen aan
vrije expressie.
Het werd een groot succes en we
zijn toen verhuisd, zodat we een gro
ter atelier kregen. Maar het werk
nam zo'n omvang aan dat de kosten
hoger werden, dan het lage lesgeld".
De financiële problemen noodzaakten
haar ermee op te houden.
Luud van Hees was tegelijkertijd
als hobby een klein antiekwinkeltje
begonnen. „Toen we januari van dit
jaar hoorden dat vrienden van ons
weg wilden uit deze boerderij zagen
we een kans buiten te gaan wonen
wat we altijd al wilden een crea
tief centrum op te richten en tevens
door te gaan met de antiekhandel"
De heer en mevrouw Van Hees
grepen hun kans en „als uitvoerders"
werkten ze de laatste twee maanden
aan verbouwing en inrichting van de
boerderij. Bij de verbouwing van het
interieur had interieur-stylist R. de
Leeuw uit Breda de leiding.
AMSTERDAM Tot buitenge
woon hoogleraar aan de universiteit
van Amsterdam in de wetenschap
van de geschiedenis en de esthetiek
van de drukkunst en de daarmee sa
menhangende grafische technieken is
'benoemd prof. G. W. Ovink uit
Amsterdam.
Sinds 1956 was hij bijzonder hoog
leraar vanwege de dr. P. A. Tie-
le-stichting aan deze universiteit met
dezelfde leeropdracht. Zijn oratie
was toen getiteld: „Schoonheid
toeleg of toegift?"
Prof. Ovink werd in 1912 in Leiden
geboren. Hij studeerde psychologie te
Utrecht, waar hij in 1938 cum laude
promoveerde.
Dat jaar werd hij consulent voor
reclamepsychologie en typografie.
Daarna werd hij medewerker van de
stichting voor psychotechniek in
Utrecht en vervolgens van de be
drijfsgroep grafische industrie. Sinds
1945 is hij esthetisch adviseur van de
N.V. Lettergieterij „Amsterdam" v/h
N. Tetterode. Sinds 1948 is hij tevens
docent aan het Plantijn hoger insti
tuut voor drukkunst in Antwerpen.
Prof. Ovink is voorts sinds 1958
redactielid van „Het boek", sinds
1962 vice-voorzitter van de Raad
voor industriële vormgeving en voor
zitter van het Instituut voor in
dustriële vormgeving.
RECTIFICATIE
Zoals de lezers wel zullen hebben
begrepen was de kop van de vorige
LS verkeerd gezet. De kop luidde:
„Computer in dienst van hongerende
wereld"; dit moet zijn: „Coupeur in
dienst van hongerende wereld".
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG De Haagse po
litie heeft gisteren op een pers
conferentie gepleit voor meer
armslag bij het onderzoek naar
de herkomst van vuurwapens.
„Het gebruik van vuistvuurwa
penen wordt door de wet slechts
gekwalificeerd als een overtre
ding, waardoor een diepgaand
onderzoek, terwijl de verdachte
nog wordt vastgehouden, niet
mogelijk is. Het verhaaltje, dat
het pistool van een onbekende
Turk of de revolver van een on
bekende zeeman is gekocht, be
gint de politie wel eens te ver
velen."
De politie verklaarde dit naar aan
leiding van vier recente schietpartijen
in Den Haag.
Overigens noemt zy het vuurwa
pengebruik bepaald niet verontrus
tend. In Den Haag zjjn relatief niet
meer verboden wapens in omloop dan
in Rotterdam, Amsterdam en andere
grote steden. Wel bliikt de Haagse
geweldpleger onsportiever, loucher,
dan elders.
Het verboden wapenbezit is, vol
gens de politie, onder meer veroor
zaakt door de stroom van buitenland
se arbeiders. Stiletto's en dolken wor
den door de buitenlanders en door de
rijksgenoten van over zee gemakke
lijker en vlugger gehanteerd dan ge
woonlijk door de Nederlanders, die
nuchterder zijn. Daardoor is een
zekere angst ontstaan. Als tegen-
Krediet van tivaalf landen aan Engeland
maatregel worden dan vuurwapens
aangeschaft, die overal in Europa ge
makkelijker zijn te krijgen dan in
Nederland. Vooral in België en Italië
kan men ze zonder veel moeite aan
schaffen.
Dat angst een van de hoofdoor
zaken is van het toenemend wapen
bezit leidt de politie ook af uit het
feit, dat de „gewone, gezellige inbre
kers" niet zijn overgegaan op gebruik
van vuurwapens.
Ook bepaalde tv-series doen, aldus
de politie, hun invloed gelden.
Dat er de laatste jaren meer vuur
wapens onder de burgerij voorkomen,
leidt de Haagse politie af uit de cij
fers. Zo kwamen vorig jaar 62 tips
binnen, die in 23 gevallen 34 vuur
wapens opleverden, waarvoor geen
vergunning was afgegeven. Alleen de
eerste helft van dit jaar werden naar
aanleiding van 43 tips in 17 gevallen
reeds 20 vuurwapenen in beslag ge
nomen. Dit is een ernstige zaak,
maar men kan niet spreken van een
uitermate alarmerende toestand, al
dus de Haagse politie. Zij overweegt
echter wel maatregelen om bezit en
gebruik van vuurwapenen te be
strijden.
„De schorring"
Hij lette vooral op het in stand
houden van karakteristieke aspecten
van de Brabantse „Langgevelhoeve"
Boven een deel van de gelagkamer
waar vroeger de stal was is bij
voorbeeld een soort balkon waar ge
bruiksvoorwerpen staan èn gezellige
zitjes; vroeger was dit een opberg
ruimte, „de schoring".
Hoe fraai de gelagkamer ook moge
zijn, zonder gasten heeft het allemaal
Keen zin. Het echtpaar Van Hees
heeft echter al zoveel contacten met
artiesten gelegd met leden van het
Rotterdams Toneel, jonge musici, ca
baretiers en amateurtonelisten dat
deze zomer al vogels van diverse
pluimage de Buitelaar zullen bevol
ken.
De musici en toneelspelers zullen
repeteren (en lesgeven aan amateurs)
in de Studio. Mevrouw Van Hees:
We willen cursussen organiseren in
vrije expressie, toneel en schilderen,
en zo proberen de vrijetijds-artiesten
in contact te brengen met de beroeps.
Ontmoetingspunt
Met deze cursussen willen we de
creativiteit stimuleren, maar tevens
een ontmoetingsmogelijkheid schep
pen. Mensen, die thuis nooit aan
kunst toekomen kunnen hier 's
avonds komen werken. Ook wil ik
weer beginnen met de creativiteit
van kinderen aan te moedigen".
Luud en Pam van Hees zouden ook
graag „vergeten groepen" oude
kunstenaars en jonge kunstenaars,
die door allerlei omstandigheden
geen kansen krijgen, door middel van
exposities en optreden in de Studio
willen helpen.
Ze denken daarbij ook aan een uit
wisseling van exposities met andere
delen van het land.
,.De studio wordt een volledige mo
biele ruimte, met als belangrijkste
aspect beginnende kunstenaars speel-
mogelijkheden te geven". Pam van
Hees denkt hierbij voornamelijk aan
toneel, maar wil ook kansen bieden
aan jonge cineasten, hun films te
vertonen; films, die commercieel niet
interessant genoeg worden geacht om
voor het grote publiek te brengen.
Het kunstminnende echtpaar ziet
de Studio ook als repetitieruimte
voor musici en beginnende cabaret
groepen. „We zijn bezig een cabaret
gezelschap als thuisgroep hier te
krijgen".
Caravans
Café-theater de Buitelaar heeft
geen hotelruimte, maar er is grond
genoeg rondom de voormalige boer
derij voor caravans. Het is de bedoe
ling in kunst geïnteresseerde bezit
ters van caravans in de gelegenheid
te stellen hun rijdende woningen
voor onbepaalde tijd bij de Buitelaar
te parkeren.
Ook is er een camping, en een gro
te jachthaven (in Drimmelen) in de
nabijheid.
Al deze plannen voor cineasten, ca
baretiers, schilders, toneelspelers en
musici houden niet in dat de gewone
boeren, burgers en buitenlui niet
welkom zouden zijn. Integendeel, de
studio zal financieel moeten drijven
op het café. Maar ook hier voert een
bijna „artistieke" vrijheid de boven
toon.
Pam van Hees: „Als je dorst
hebt ga je naar de bar om jezelf
te bedienen, maar wil je de hele
middag met een boek en een kop
thee in de tuin zitten interes-
Foto boven: de gelagkamer. Op de voorgrond de heer en mevrouw Van Hees;
naast hen en op de achtergrond hun medewerkers, met links achter bij de
barbecue) interieur-stylist R. de Leeuw.
Foto onder: de heer en mevrouw Van Hee$ in de tuin achter hun café
theater Buitelaar. Rechts achter: de Studio.
LONDEN De centrale ban
ken van twaalf westerse landen,
waaronder Nederland, hebben
Engeland een krediet verstrekt
van twee miljard dollar met een
looptijd van ongeveer tien jaar
om een nieuwe devaluatie van
de Britse pond te voorkomen.
De president van de Bank of Eng
land, Leslie O'Brien, zei bij zijn te
rugkeer uit Bazel, waar de hoofden
van de centrale banken waren bij
eengekomen, dat „wij Engelsen al
leen maar een gunstig evenwicht
hoeven te vinden en te tonen dat we
onze problemen aankunnen en ik ben
er zeker van dat onze financiële
moeilijkheden zullen worden opge
lost". Hij zei niets te hebben gemerkt
van een vrees voor een tweede deva
luatie van het pond.
De Britse minister van financiën.
Roy Jenkins, zei in het Lagerhuis dat
de nieuwe faciliteiten „niet een nieu
we lening" zijn, maar een manier om
de fluctuaties op te vangen in de
sterling deposito's van andere landen.
De kredieten kunnen dus niet wor
den gebruikt voor de financiering
van het tekort op de Britse buiten
landse betalingsbalans.
Versterking pond
In feite komt het neer op een „fun
ding" van de sterling deposito's van
landen uit het sterlinggebied bij de
Britse bank. Engeland kon zich niet
veroorloven dit te doen zonder hulp,
vandaar dat de bijstand van de
twaalf landen werd ingeroepen. Het
doel is volgens minister Jenkins een
versterking van de positie van het
pond en daarmee van het gehele in
ternationale monetaire stelsel
Er is een duidelijk verschil in de
manier waarop minister Jenkins en
bankpresident. O'Brien de nieuwe re
geling voorstellen. De minister zei
uitdrukkelijk dat het hier geen le
ning betrof, O'Brien daarentegen
sprak wel over „de lening aan Enge
land".
1568/1968
Dit jaar is het vier eeuwen ge
leden dat Marnix van St. Alde-
gonde het Wilhelmus dichtte.
Ter gelegenheid hiervan heeft
de PTT een sobere, maar kleu
rige herdenkingszegel uitge
geven, ontworpen door Wtm
Crouwel. De achtergrond is
grijs, de letters zijn oranje en
de band is in rood-wit-blauw
uitgevoerd.
SAIGON Een Zuidvietnamese
woordvoerder heeft verklaard, dat
de Vietcong bij een aanval op een
regeringspost gebruik heeft gemaakt
van traangas. Enkele militairen
gaven na het inademen van het gas
bloed op. Eerder had men meege
deeld dat het gifgas was.
De Vietcong en de Noordvietna-
mezen gebruiken de laatste tyd her
haaldelijk gas. Amerikaanse en
Zuidvietnamese troepen doen dat al
langer.
De Rotterdammer Chr. C. Vreugdenhil heeft een positieve
verzekering uitgevonden. Hij meent dat schadevrij rijden kan wor
den gestimuleerd door automobilisten, die een bepaald aantal jaren
zonder brokken-door-eigen-schuld hebben gereden, prijzen uit te
keren.
Bij voorbeeld: na 5 jaar een radio, na 10 jaar een tv-toestel, na
15 jaar een vakantie in Zwitserland, na 20 jaar een nieuwe auto en
na 25 jaar een eigen huis.
Waar het geld vandaan moet ko
men? De heer Vreugdenhil: „Door de
verzekeringsmaatschappijen wordt
nu, naar ik meen, jaarlijks V*
miljoen aan schade uitgekeerd. Zou
het nu zo worden dat iedereen voor
zichtiger gaat rijden om eèn prijs te
verdienen als bv. 60 procent scha
devrij rijdt behoeft er heel wat
minder Ie worden uitgekeerd.
Dèt geld zou ik willen bestemmen
om de prijzen van. te betalende ver
zekeringsmaatschappijen zouden het
geld dat voorheen aan schade moest
worden uitgekeerd gezamenlijk in
een pot kunnen doen voor de prijzen.
Andere polis
Ook zou er een andere polis kun
nen worden opgesteld. Een polis met
een premie, die niet is bestemd voor
hen die sehade maken, maar voor
hen die dat niet doen en in de prij
zen vallen.
seert me dat ook niet.
Haar man; „Het voordeel van
zelfbediening is dat we voor een
glas bier maar 65 cent hoeven
te vragen".
Ouders met jonge kinderen
kunnen rustig verpozen, want
de kleuters kunnen zolang spe
len in een grote afgsloten zand
bak achter het huis. Als ik met
Luud en Pam van Hees praat
kruipt hun jongste, de een jaar
oude zoon Steije, overigens in de
gelagkamer rond. Vader tilt hem
op en zegt: „En dit is nou onze
echte buitelaar!" In de Mader
Kring worden de kinderen niet
uit het oog verloren.
Ik denk aan een hogere premie
met twee kanten: als ik ongplukken
maak voor de schade en als ik geen
ongelukken maak voor de prijs." Een
positieve verzekering dus. In deze
verzekering zou om de veiligheid
te vergroten ook begrepen moeten
zijn een gratis driemaandelijkse con
trolebeurt.
De heer Vreugdenhil (69) rijdt a'. 48
jaar auto, en heeft zijn denkbeelden
voor een veiliger verkeer al in 1955
op papier gezet. Maar door een zeke
re bescheidenheid durfde hij nooit
met zijn ideeën voor de dag te ko
men.
Pover ogen
Een artikel in LS over ons geweld
dadig verkeer inspireerde hem tot
het schrijven van een brief. „Ik miste
altijd de vrijmoedigheid het plan. dal
in mij leefde bekend te maken, tot ik
uw artikel las, en dacht: nu moet het
maar gebeuren.
Ik zeg niet dat dit dè oplossing is
dat zou arrogantie zijn maar
het is een pover pogen mee te strij
den voor de bescherming van het le
ven van de naaste in het verkeer.
Deskundigen kunnen wellicht mijn
suggesties uitwerken."
In zijn op schrift gestelde plan zegt
hij: „Thans moet de weggebruiker
zich aan de verkeerswet en zich aan
een hele reeks bepalingen houden die
van buiten af op hem toekomen. En
omdat de mens van nature een revo
lutionair is, overtreedt hij ook als zo
danig alle geboden en verboden.
Dit heeft mij op de gedachte ge
bracht naar iets te zoeken dat hem
niet van buiten af, maar van binnen
uit ertoe prikkelt zich zo goed moge
lijk aan de verkeersregels te hou
den.
Als een weggebruiker eens iets zou
worden voorgezet, wat hij zou kun
nen bereiken, door bv. jaren zonder
ongelukken te rijden, z.ou hij dan
niet beter opletten?
Korf antwoord
Ik heb eens een vrachtrijder op de
grote trajecten gevraagd: Als je nu
eens twintig jaar zonder ongelukken
had gereden, en Je z,ou dan nog vijf
jaar schadeloos moeten rijden om
een huis te verdienen, wat zou je dan
doen? Het antwoord was erg kort:
Heel goed uitkijken!
Mijn gedachten zijn ook naar de
sport uitgegeaïi. U weet hoe deze te
genwoordig voor sommigen sportver-
dwazing is geworden, hoe men een
held kan worden, soms met inzet van
eigen leven, en soms ten koste van
andere levens.
Laten we ons Nederland eens als
één groot sportterrein voorstellen, met
allemaal mensen, die met zichzelf en
niet met de ander in gevecht zijn
om in het verkeer een grote prijs te
winnen na een inspanning van 5, 10,
15, 20 of 25 jaar!
Wegridderd
Waarom komen er wel lintjes voor
sporthelden en niet voor die echte
vrachtrijders? Waarom worden die
niet geridderd voor hun rijden? Zij
zijn de helden van de dag!
Laten we ze een kenteken op hun
wagen en op hun revers geven waar
door ze. overal waar zij komen, wor
den herkend, voor hun inzet voor de
naaste."
De heur Vreugdenhil stelt zich
voor de „prijzenwedloop" te registre
ren in het rijbewijs. Het rijbewijs
zou een boekje moeten worden,
waarin ongelukken worden aangete
kend. Iedereen die een aantekening
krijgt, moet weer opnieuw beginnen
in het gevecht om allereerst een ra
dio (5 jaar zonder schade) en ten
slotte een huis (25 jaar zonder scha
de).
eilgheidsactie
Op de tegenwerping dat zoiets heel
moeilijk is te verwezenlijken, ant
woordt de teer Vreugdenhil: „We
kunnen een proef nemen en een vijf
jarenplan opstellen; laten we vijf
jaar lang een veiligheidsactie voeren,
(iedereen, die meedoet krijgt een em
bleem op zijn auto) dat niets kost,
omdat nog geen prijzen worden uit
gekeerd.
Als de verzekeringsmaatschappijen
dan tot de ontdekking komen, dat in
die vijf jaar het aantal ongelukken al
is gedaald, zullen ze zich realiseren
dat dit cijfer mét prijzen nog sterker
zal dalen."
De heer Vreugdenhil, die geen foto
in de krant wil („het gaat om de
zaak, niet om mij") hoopt vurig dal
zijn plan aandacht zal krijgen. Met
een bezwaard gemoed ziet hij al ja
renlang hoe 'het verkeer een van de
grootste vijanden van de mens begint
te worden.
Een vijand, die hij wil bestrijden
vanuit het gebod: Gij zult niet doden.
AFTERNOON
BUILTJES
