Janssen favoriet in Tour
SUPRA
SUPRA
Glansloze zege
voor Tom Okker
Analyse van nota NAVti
en Defensie-beleid (2)
WIELERCIRCUS MORGEN VAN START
Minister Schilt: zo nodig
5000 woningen meer
ANDREIKO GREEP
WERELDTITEL
Vele prominenten
laten verstek gaan
Den Hertog leidt
in ronde Turkije
Eis van twee jaar
voor geweldpleging
Sport in het kort
WOENSDAG 24 JUNI 1968
LONDEN De depressie, die
voor de tweede achtereenvol
gende dag Wimbledon een
herfstig aanzien heeft gegeven.
is niet zonder gevolgen voorbij
gegaan aan de enige Neder
landse deelnemer in het heren
enkelspel. Tom Okker won wel
iswaar zyn partij voor de eer
ste ronden tegen de Britse
nummer zeven Peter Curtis,
maar de manier waarop dat
gebeurde was onder de maat
voor een geplaatste speler, al
zou men dat uit de cijfers 75
36 62 62 niet aflezen.
Okker is namelijk in vrij ernstige
moeilijkheden geweest. Het lange
wachten en de wetenschap het voor
duizenden Britten te moeten opne
men tegen een Britse speler hadden
hem nerveus gemaakt. De eerste
twee sets klemde hij net racket in de
handen alsof het fijn gedrukt moest
worden. Er was gejaagdheid in zijn
spel, de artisticiteit, de berekende
spelopbouw waren geweken voor on
nodig geweld.
Curtis antwoordde in dezelfde stijl,
serveerde echter duidelijk beter en
werkte met korte, gehoekte volleys
de slecht gecontroleerde groundstro-
kes van Okker weg. In de derde set
raakte de Brit moe. Okker, die de
allereerste service van deze set had
moeten prijsgeven, kon het initiatief
overnemen en vervolgens vrij ge
makkelijk winnen. De glans was er
echter af.
REGEN
Het was op deze tweede Wimble-
dondag nu eenmaal niet anders. In de
voormiddag was het zelfs uitermate
twijfelachtig of er gespeeld zou wor
den. Kort voor tweëen hield de regen
echter op en konden de dekzeilen op
het centrecourt en baan één worden
weggehaald. De andere banen waren
pas laat in de middag bespeelbaar.
Billie Jean King en Ann Jones, de
dames-finalisten van het vorige jaar,
openden het gebeuren op het centre
court in baan een tegen Peaches
Bartkowicz en Kathy Harter.
Billie Jean had de handen vol aan
de 19-jarige Peaches, die de dubbel-
handige backhand vele malen nauw
keurig langs de titelhoudster mikte.
Routine bracht King uiteindelijk de
i%
Bergen, bossen, zee...
fijnproevers en ware
vakantie-genieters
nemen ECHTE KOFFIE mee'.
kant en klaar gemalen
vacuum versóók op reis
zege met 75 64. Jones moest na
een zorgeloos begin zelfs een set
afstaan: 60 46 64.
TEMPO
De nostalgie onder de toeschou
wers maakte plaats voor reali
teitsbesef, vooral toen Okker en Cur
tis aan hun prestigeduel begonnen.
Ineens herinnerde men zich weer wat
een enorm tempo op het Wimbledon-
gras kan worden ontwikkeld. Okker
startte in de hoogste versnelling. Een
backhandpassing rechtuit, een fore
handreturn en een topspinbal gaven
hem de allereerste service. Hij liep
uit tot 20 en 31. Het leek een
goede basis om meer rust in zijn spel
te brengen.
Temidden van de toejuichingen
schemerden hem misschien ineens de
kapitale krantenkoppen voor ogen
waarin hij werd voorgesteld als een
serieuze kanshebber. Zo'n rol van
uitgesproken favoriet ligt hem niet.
De nervositeit werd groter. Na 3^2
verloor hij zijn opslag door een dub
bele fout. In het verloop van de set
zou hij er nog drie slaan en daarna
in elke set nog een. Curtis daarente
gen groeide en het was eigenlijk op
vrij gelukkige wijze dat de Nederlan
der de eerste set inpalmde.
Die voorsprong had rust moeten
geven maar deed het niet. Met elke
servicebeurt was hij in moeilijkhe
den. Een doorbraak in de vierde ga
me kostte hem zelfs de tweede set.
De schitterende volley waarmee Cur
tis het tweede setpoint benutte werd
met groot enthousiasme door het met
weinig nationale successen verwende
Engelse publiek begroet.
Toen Curtis de derde set begon met een
nieuwe doorbraak, keerde zelfs prinses
Marina in de royal box terug om de „high
tea" ter plaatse te gebruiken. Het was
duidelijk dat Okker in moeilijkheden ver
keerde. De onberekenbare windstoten
maakten zijn serveren tot een riskante
aangelegenheid. Maar plotseling verander
de de scène.
DOORBRAAK
Okker bevocht op zijn beurt een door
braak en loodste via deuce zijn eigen
service ln veiligheid. Naar bleek had Cur
tis te ver boven zijn krachten gereikt om
zijn tegenslag te verwerken. Hij begon de
zesde game met twee aces maar sloeg
prompt daarop twee dubbele fouten, die
Okker aan een tweede doorbraak hielpen.
Daarna verviel de geblokte Curtis tot de
vorm die hem tot dusverre buiten de
Britse Davlscupploeg heeft gehouden. De
aanvankelijk gevaarlijke forehand schuin
VITTEL Nog nimmer heeft een Nederlandse
renner zo'n unieke kans gehad een Ronde van Frank
rijk op zijn naam te schrijven als dit jaar Jan Janssen.
Door het niet starten van de grote azen Eddy Merkx
en Felice Gimondi en de overigens al wat verbleekte
Franse ster Jacques Anquetil, wordt Janssen als de
grote favoriet getipt voor de eindzege van de 55ste
editie van het Franse wielercircus dat morgen in
Vittel van start gaat.
Zoals bekend wilden wereldkampioen Merkx en Gimondi,
die dit jaar al in verscheidene grote internationale wed
strijden uitkwamen, zich niet forceren en schreven af. De
verbitterde Anquetil ontbreekt in verband met dopings-
perikelen.
Janssen zal het overigens zonder de steun van enkele
sterke, jonge Nederlandse renners moeten doen: Leo Duyn-
dam is nog niet helemaal hersteld van een achillespees
blessure en Harry Steevens moet door een knieblessure
verstek laten gaan.
Bovendien kreeg Riny Wagtmans van zijn arts geen
toestemming om te starten, terwijl klimmer Cees Haast
op het laatste nippertje bij de reserves gevoegd er geen
prijs op stelt in de Tour uit te komen. Ook hij heeft al
vele wedstrijden in de benen en voelt er niets voor daar nog
eens een Tour de France aan toe te voegen. Henk Nijdam
en Eef Dolman zullen de plaatsen van Steevens en Wagt
mans innemen, terwijl Jan v. d. Horst en Jan Hugens als
reserves zijn aangewezen.
De Nederlandse ploeg ziet er nu als volgt uit: Jan Janssen
(kopman), Arie den Hartog, Huub Zilverberg, Wim Sche
pers, Jos v. d. Vleuten, Gerard Vianen, Harm Ottenbros,
Eddy Beugels. Henk Nijdam en Eef Dolman.
Ook in Frankrijk rekent men Janssen tot de grote
favorieten. In voorgaande jaren werd de sterke renner
uit Ossendrecht al enkele malen van de zege afgehouden.
,Zo miste hij in 1966 de boot toen Lucien Aimar in één der
laatste etappes een kleine voorsprong nam op Janssen en
die tot Parijs vasthield. Vorig jaar werd hij verrast door
de bijzonder sterk rijdende Roger Pingeon.
Franse hoop
Zowel Aimar als Pingeon zijn ook
dit jaar van de. partij maar hun
prestaties van dit seizoen zijn niet
om over naar huis te schrijven. Ook
Raymond Poulidor jarenlang „eeu
wige" tweede achter Anquetil
heeft nog weinig laten zien. Niette
min is de Franse hoop op dit drietal
gevestigd.
De Belgen, die met twee ploegen j
uitkomen, tellen weinig kanshebbers.
Fransje Brands zal in de bergen weer
goed meedraaien maar in de vlakke
etappes zal hij terrein verliezen.
Bracke, Van Springel, Jos Huysmans
en Van den Berghe lijken niet in j
aanmerking te komen voor één der
topplaatsen. Ward Seis zal zich ertoe
bepalen zoveel mogelijk punten te
verzamelen in het puntenklassement.
Hij is één der favorieten voor de
groene trui.
Ook de Spaanse ploeg lijkt te wei
nig kwaliteiten te bevatten om voor
het gele tricot in aanmerking te ko
men. Alleen de kleine Julio Jiminez,
die driemaal achtereen het bergklas-
sement won, is kandidaat voor een
hoge klassering. Van de overige ploe- j
gen heeft Duitsland in Kunde en
Wolfshohl twee sterke troeven. Hans
Junkermann en Rudi Altig moeten
dit jaar verstek laten gaan. Nu Italië
zonder Gimondi zal moeten uitkomen
zal Franco Bitossi wellicht als kop
man gaan fungeren.
I WAARDERING KAMERMEERDERHEID
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Minister Schut
van Volkshuisvesting en Ruim
telijke ordening heeft toegezegd,
indien het noodzakelijk blijkt,
een aanvullend contingent van
enige duizenden woningen tot
een maximum van vijfduizend
voor 1968 uit te geven.
Hij zal de ontwikkelingen op de
voet volgen en niet nalaten nu reeds
wat extra's te doen, met name in de
gebieden van werkloosheid.
Hij weet nog niet wat voor wonin
gen dat zullen worden. Het zouden
kunnen zijn premiewoningen, be
jaardenwoningen en dergelijke.
Over het algemeen had de Kamer
meerderheid waardering voor de
Overwinning tijdrit
DEN HAAG Twee jaar gevange
nisstraf met aftrek van voorarrest
luidde gistermiddag de eis van de
lV* deeinwnu .7, JSSFSSVSSS I °f«cier van justitie bij de rechtbank
M te Den Haag tegen de 34-jarige taxi
chauffeur G. P. de R. uit Leiden ter
zake van diefstal met geweldpleging.
die
blijft het goed doen. Na de overwinning
van Jan van Katwijk en de ereplaatsen
van Joop Zoetemelk en Fedor den Hertog,
op de eerste twee dagen, slaagde Den
Hertog erin dinsdag de derde etappe op
zijn naam te schrijven.
De pupil van ploegleider Herman Krott
legde de 44 km lange tijdrit van Gellbou
naar Egebat af In 1 uur. 05 minuten en 56
seconden en dat was bijna twee minuten
sneller dan de op de tweede plaats eindi
gende Tsjech Robert Svoboda.
Fred van Lachterop werd met een ach
terstand van twee-en-een-kwart minuut
derde. Door zijn overwinning nam Den
Hertog tevens de leiding ln het algemeen
klassement. De Rus Galnan bezet met
twee-en-een-halve minuut achterstand de
tweede plaats en Jan van Katwijk staat
als derde geklasseerd met bijna vier minu
ten achterstand.
De uitslag van de derde etappe luidt:
1. Den Hertog (Ned) 1.05.56 2. Svoboda
(Tsjech) 1.07.55: 3. Van Lachterop (Ned)
1.08.12; 4. Galnan (Rush 1.08.53 5. Marek
(Tsjech) 1,09.12; 10. Van Katwijk (Ned)
1.10.03.
Het algemeen klassement na de derde
etappe luidt: 1. Den Hertog (Ned) 8.05.35; 2.
Galnan (Rush 8.08.02: 3. Van Katwijk (Ned)
8.09.02: 4. Marek (Tsjech) 8.10,06: 5. Koeli-
bln (Rusl) 8.10.40.
In het algemeen ploegenklassement heeft
Nederland de leiding met ruim twee minu
ten voorsprong op Rusland.
WERELDRECORD
MARK SPITZ
HAYWARD De Amerikaan
Mark Spitz heeft tijdens zwem
wedstrijden in Hayward het wereld
record op de 400 meter vrije slag
gebroken en gebracht op 4.07,7. Het
oude record stond op naam van Greg
Charlton eveneens uit Amerika
die in Tokio deze afstand op 28 au
gustus van het vorige jaar aflegde in
J. de R. had in een café te Leiden
een oudere man ontmoet die goed in
zijn geld bleek te zitten. Hij nam de
man eerst mee naar zijn woning waar
flink sterke drank werd gedronken.
Vervolgens zou hij de man naar
diens huis brengen in zijn taxi. On
derweg dwong hij het slachtoffer uit
te stappen, gaf hem met een hamer
een zodanige klap op het hoofd dat
de steel brak. Daarna beroofde hij
hem van een portefeuille met 1035.
Het slachtoffer bracht het er geluk
kig levend af. Verdachte bekende
door slechte woongelegenheid en
drankmisbruik tot zijn daad te zijn
gekomen. De rechtbank zal op 9 juli
uitspraak doen.
Le Havre Jacques Anquetil Is
dinsdag met zijn auto in botsing gekomen
met een tegenligger. De Franse kampioen
liep geen verwondingen op. de bestuurder
van de andere auto slechts lichte. Het
ongeluk gebeurde in het stadje Elbeuf. in
het departement Seine-Maritime.
in Jeruzalem bekend gemaakt.
BELGRADO Het Braziliaanse voet
balelftal heeft na vier wedstrijden ln de
Europese toernee een tweede overwinning
behaald. Dinsdagavond zegevierden de
Brazilianen met 20 over Zuidslavië. BIJ
rust was deze stand, door treffers van
Carlos Alberto (strafschop) en Tostao.
reeds bereikt. Brazilië won reeds van Po
len met 63 en verloor van Duitsland met
1—2 en Tsjecho-Slowaklje met 2—3.
LENINGRAD - De Russische zwaarge-
wioht Leonid Sjabotinsky heeft dinsdag
tijdens de Europese kampioenschappen ge
wichtheffen te Leningrad het wereldrecord
tweehandig trekken, dat met 175.5 kilo
gram reeds in zijn bezit was. op 176 kilo
gram gebracht.
brief van de minister betreffende de
stand van de woningbouw, waaruit
vrij veel optimisme bleek. De 50.000
woningwetwoningen zullen worden
gehaald, en zek«r ook de 50.000 ge
subsidieerde particuliere woningen.
Slechts de ongesubbsidieerde bouw
blijft achter. In het eerste half jaar
van 1968 zijn er 1800 woningwetwo
ningen minder gebouwd dan was ver
wacht, maar daar staat tegenover
dat er 7000 gesubsidieerde woningen
over heel 1968 meer gebouwd zullen
worden.
Riskante operatie
Minister Schut noemde de ver
schuiving van de woningwetbouw
naar de gesubsidieerde particuliere
bouw inderdaad een riskante opera
tie. maar één die wel geslaagd is,
met als grote winstpunt, dat er geld
vrijkwam dat voor andere doeleinden
kon worden gebruikt.
De Kamermeerderheid had geen
behoefte aan een motie-Van den Doel
«soc.). die 11.000 woningen meer ge
bouwd wilde zien voor werkloos
heidsbestrijding en de continuïteit
van het boawbeleid. De heer P. Jans
sen (rad.) wilde die 11.000 woningen
extra ook. maar dan 2500 in de wo
ningsector. De minister ontraadde
beide moties.
Vanuit de Kamer werd er wel op
aangedrongen dat de minister ter
wille van de werkgelegenheid voor
keur zou geven aan een uitbreiding
van de gesubsidieerde particuliere
bouw.
Wie verre reizen doet,
kan veel verhalen..,
ECHTE KOFFIE
- kant en klaar gemalen
maakt uw vakantie pasècfif ffW!
kant en klaar gemalen
altijd vacaumYers.: óók op icitn
JAN JANSSEN
favoriet
voor langs werd meters buiten de baan
geplaatst. Elke slagwisseling van wat lan
gere duur werd hem te moeilijk.
Van 42 was het in enkele minuten 6- 2.
waarna voor Okker de vierde set slechts
een formaliteit betekende. De superieure
vorm, die hij zo graag de gehele partij
had willen demonstreren kwam echter ei
genlijk alleen bij de laatste slag tot uiting:
een backhandpassing, die schuin over de
baan ging met het geluid of er een geweer
werd afgeschoten.
De geplaatste speler Nikola Pilic. num
mer zestien van het schema, verloor op de
winderige buitenbanen van de 25-jarige
Amerikaan Herb Fitzglbbon, die ln Parijs
Ken Rose wall een set afhandig maakte.
Uitslagen
De uitslagen lulden: Damesenkelspel. -
eerste ronde: Bueno (Braz) versl. Perlcoll
(It) walk over. Tweede ronde: King (VS)
versl. Bartkowicz (VS) 7—5 64. Jones
(G-B) Harter (VS) 6—0 4—6 G—4.
Herenenkelspel, eerste ronde: Stolle
(Austr) Barclay (Fr) 6-1 6—2 6—2, Gon
zales (VS) Krlshnan (India) 6—2 6—4
6—3. Olmedo (Peru) Rodriguez (Chili)
1210 7—Ö 6—3. Buohholz (VS) Stone
(Austr) 6—4 6—2 16-12 6—4. Cox (G-B)
Forbes (Z-Afrika) 7—9 8-6 6—3 6—4. Ruf-
felz (Austr) Cornejo (Chili) 6—2 61 6—2.
Stilwell (G.B.) versl. Llkatsjev (Rusl) 3—6
5—7 6—2 6—1 6—2, Mandarino (Braz) versl.
Palafox (Mex) 6—3 7—5 2—6 6—4. Ryan
(Z-Afr) Wooldrldge (G-B) 64 61 4—6
2—6 8—6. Osborne (VS) Davies (G-B)
4—6 7—9 10—8 6—1 6—3. Roche (Austr)
Keldle (Austr) 6—3 6—1 7—5. Moore (Z-Afr)
Spear (Z-Slavië) 6—1 6—2 9—7. Bluett
(G-B) Pletrangeli (It) 64 6—2 2—6 26
6—4. Lloyd (G-B) Darmon (Fr) 64 6—4
10—12 6—1. Korotkov (Rusl) Matthews
(G-B) 6—4 7—9 6—4 6—4.
Herendubbelspel. eerste ronde: Gime-
no/Gonzales (Sp/VSi Fitzgibbon/Fox
(VS) walk over.
Sijhratuls vierde. Wiersma vijfde
BOLZANO Door een over
winning in de laatste ronde
op de Monagask Agliardi heeft
de 25-jarige Rus Andreas An-
dreiko uit Riga beslag gelegd
op de wereldtitel dammen. Di
rect daarachter met één punt
minder eindigde zijn onttroon
de landgenoot Koeperman, die
door een blunder in het mid
denspel van Wiersma een stuk
kon winnen en onze landgenoot
daarna geen kans op herstel
meer gaf.
derde plaats door Tsjegolev. die pas in een
vier om vier eindspel de Italiaan Laporta
kon overmeesteren.
i Ton Sljbrands leverde een enorm ge-
I vecht met de Amerikaan Smith, die be
wees uit het goede hout te zijn gesneden.
Smith's verdediging wist niet van wijken.
Hij sloeg de felle aanvallen van de Neder
lander bekwaam af en bereikte een ver
diende remise. Door deze uitslag eindigde
Sllbrands op de vierde plaats met een
punt voorsprong op zijn landgenoot Harm
Wiersma. die vijfde werd. Door toedoen
van het Sonnenborn-Bqrger systeem
plaatste de Belg Vcrpoest zich als zesde
voor de Franse kampioen Mostovoy.
UITSLAGEN
De uitslagen van de vijftiende en laatste
ronde zijn: Helmann (Tsj SI) Mostovoy
(Fr) 6—2: Laporta (Italië) Tsjegolev
(Rusland) 0—2; Verpoest (België) Delhom
(Fr) 2—0: Agliardi (Monaco) Andreiko
(Rusland) 0—2: Smith (VS) Sijbrands
(Ned) 1—1: Koeperman (Rusland)
Wiersma (Ned) 2—0: Fanelli (Italië)
Perschad (Suriname) l—l: Feldl (Oost)
Cazemir (Zwits) 0—2.
De eindstand Is: 1. Andreiko 25 punten:
2. Koeperman 24: 3. Tsjegolev 23: 4. Slj
brands 22: 5. Wiersma 21: 6. Verpoest 19: 7.
Mostovoy 19: 8. Smith 17: 9. Cazemir 15: 10.
Fanelli 13: 11. Delhom 12: 12. Perschad 11;
is. Laporta 9: 14. Agliardi 7: IS' Reimann
3:16. Feldl 0.
Verrassing
Vele ploegen komen dit jaar met
jonge, onbekende renners uit die
erop gebrand zijn hun kunnen te to
nen. Zij rijden zonder de druk die
het „favoriet zijn" nu eenmaal met
zieh meebrengt en er zou ook dit jaar
wel eens een verrassing uit de bus
kunnen komen. In de Tour de France
is alles mogelijk, dat heeft de prak
tijk reeds vele malen uitgewezen.
De ploegen zijn als volgt samengesteld:
Frankrijk nationaal: Genet. Guyot,
Jourden. Novak. Pingeon. Poulidor. Ray
mond, Riotte, Samyn en Stabllnskl. Ploeg
leider: Bidot.
Frankrijk (b-ploeg): Aimar. Bellone,
Bolley, Chappe, Ducasse, Etter. Grain,
Grosskost, Leblanc en Lemeteyer. Ploeg
leiders: De Muer en Louviot.
Frankrijk (c-ploeg): Bayssiere. Bodin,
Cadiou, Desvages. Ducreux, Dumont, Izier,
Letort. Rabaute en Roblnl. Ploegleiders:
Plaud en Caput.
Duitsland: Adler, Boelke. Glemser,
Gottschalk, Kunde. Puschel, Streng. Wilde,
Wolfshohl en Grosslmilnghaus. Ploeglei
der: Preiskelt.
België (a-ploeg): Brands. Jos Huysmans.
In 't Ven. Macs. Pintens. Poppe. Seis, Van
Ryckeghem, Van Springel en Weckx.
Ploegleider: Cools.
Belgic (b-ploeg): Bracke. David, De
Vlaeminck, Godefroot. Houbrechts. Leman.
Monteyne. Neulant. Van den Berghe en
Van Vrekom. Ploegleider: Schotte.
Spanje: Echevarrla, Elorza, Gandarias,
Gomez del Moral. Gonzales. Jiminez, Lasa,
Lopez-Carrll. Perez-Frances. San Miguel.
Ploegleider: Langarlca.
Gr.-Britannië: Addy. Clarby. Denson.
Green. Harrison. Hoban. Lewis. Metcalfe.
Porter. Wright. Ploegleider: Taylor.
Italic: Andreoli. Bitossi. Chiappano. Co
lombo, Dcnti. Guerra Passuelo. Schiavon.
Vicentini, Zllloll. Ploegleiders: RIcci en
Bartolozzi.
Zwitserland/Luxemburg: Blanc. Brandt.
Hagmann. Herger. Koechll. Spuhler (alien
Zwitserland). Johans. Schleck. Schutz.
Smanlotto (alien Luxemburg). Ploeglei
ders: Zens en Grieshaber.
ZELZATE De Zeeuw Jo de Roo
heeft dinsdagavond een wielerronde voor
beroepsrenners in Zomergem (België) ge
wonnen. De Roo was samen met de Belg
Jacquemin uit het veld van 94 deelnemers
ontsnapt en bleef In de sprint een lengte
voor op zijn vluchtmakker. Bart Zoet won
de sprint van het peloton en werd derde.
AMSTERDAM - Het Nederlandse
B-honkbalteam heeft dinsdag op het OV-
VO-terreln In Amsterdam met 2—10 verlo
ren van de Amerikaanse legerploeg de
Wiesbaden Flyers. De ruim 500 toeschou
wers zagen een slechte, door regen en
wind verstoorde, wedstrijd. Er werden
slechts zeven Innings gespeeld.
DEN HAAG Ton Sijbrands. die ach
ter de Russen Andreiko. Koeperman en
Tsjegolev als vierde eindigde in het tor
nooi om het wereldkampioenschap dam
men in Bolzano, zal de Nederlandse kleu
ren verdedigen in een internationaal
Russisch tornooi, dat van 15 t/m 31 au
gustus in het Zwarte Zee plaatsje Koutaisi
gehouden wordt.
JERUZALEM Zeventien Arabische
en Joodse employees van het stadsbestuur
van Jeruzalem zullen deelnemen aan de
vierdaagse-marscn die volgende maand ln
XUmegen gehouden worden, zo is dinsdag
(Van een militaire medewerker)
DEN HAAG Aan het einde
van het eerste artikel werd
gewezen op het verschil van in
zicht binnen de regering tussen
hen die menen, dat het met de
defensie wel wat minder kan
en de verantwoordelijke be
windslieden, die ervan over
tuigd zijn dat de voortdurende
druk op de defensiebegroting
ongewenste en op den duur niet
meer te accepteren gevolgen
kan hebben, met name voor
onze veiligheid.
Een strijd om de toebedeling der
financiële middelen. Een strijd die
door defensie in eerste instantie is
verloren. De vraag naar de beweeg
redenen van de bewindslieden van
defensie mag worden gesteld.
Zoals reeds eerder opgemerkt, is
het verschaffen van veiligheid één der
hoofdtaken van de NAVO. Hiertoe
worden reeds in tijd van vrede
strijdkrachten gereed gehouden, uit
gerust met conventionele en nucleai
re middelen. De gedachten omtrent
het gebruik van deze laatste groep
van wapens zijn de laatste jaren aan
merkelijk gewijzigd.
De tijd van een massale atomaire
vergeldingsactie als antwoord op
welke vijandelijke daad dan ook
schijnt definitief voorbij. Het is zelfs
zo, dat velen waaronder ook
deskundigen ieder gebruik van
nucleaire middelen in West-Europa
als een onmogelijkheid beschouwen.
Deze gewijzigde opvatting heeft tot
gevolg, dat het belang van de con
ventionele middelen steeds toeneemt.
Onze veiligheid zal in eerste instantie
door de conventionele strijdkrachten
moeten worden gewaarborgd.
Om nu te beoordelen of het Westen
zich voldoende offers getroost voor
de zorg voor de veiligheid, is het
goed de inspanningen op defensiege
bied aan beide zijden van het IJzeren
Gordijn met elkaar in verband te
brengen.
Hierbij zal zoals uit het vo
renstaande kan worden begrepen
de aandacht worden gericht op de
vorming en instandhouding der con
ventionele strijdkrachten.
Nu moet direct al worden gesteld,
dat geen enkele vergelijking, vooral
op dit gebied, volledig en geheel juist
kan zijn. Het probleem is hanteerba
re maatstaven te vinden. Organisato
rische verschillen maken het moeilijk
bruikbare conclusies te trekken uit
een vergelijking van aantallen eenhe
den.
Een vergelijking van de omvang
van defensiebegrotingen als per
centage van het nationaal inkomen
heeft als bezwaar dat aan de an
dere kant van het „Gordijn" veel uit
gaven voor defensie, bijv. voor
speurwerk en ontwikkeling, zijn on-
I dergebracht bij de begrotingen van
I andere departementen. Om deze re
den en ook omdat de toegestane
ruimte onvoldoende is om dieper op
deze zaak in te gaan, zal worden
volstaan met het schetsen van enkele
lijnen.
Defensie- inspanning
Hel eerste nu wat opvalt bij een
vergelijking van de defensie-in-
1 spanning van de NAVO en het Pact
I van Warschau is, dat de inspanning
van de NAVO in de laatste tijd dui
delijk achteruit gaat.
Frankrijk is uitgetreden. België
heeft zijn defensieniveau verlaagd.
Engeland en Amerika hebben hun
eenheden in Duitsland ingekrompen.
Ook de gevechtswaarde van de Ne
derlandse NAVO bijdrage is zeker
van de Koninklijke Landmacht
gedaald o.a. omdat de aanschaffing
van de noodzakelijke middelen zoals
wapens voor gevechtsvoertuigen,
moest worden uitgesteld. Ook de toe
komst is weinig hoopvol.
Zo schrijven de bewindslieden van
defensie in het hoofdstuk van de no
ta waarin de Landmacht wordt
besproken: „Gezien de behoeften op
materieel gebied is het accres in de
te besteden gelden voor de jaren 19G9
t/m 1971 bij een handhaving van de
huidige personele omvang van de
Koninklijke Landmacht niet groot
genoeg voor de nodige ruimte t.b.v.
het op peil houden en verbeteren van
de gevechtswaarde te verkrijgen."
Binnen het Warschau Pact zijn de
ontwikkelingen tegenovergesteld. De
krachtsinspanning op allerlei terrei
nen neemt steeds toe. De defensieno
ta schenkt hier dan ook terecht veel
aandacht aan.
Rusland gaal door met de uitbouw
van haar militaire apparaat. Het be
zwaarlijke bij dit alles is dat het hier
bepaaldelijk niet gaat om het inlopen
van een achterstand maar om het
vergroten van een voorsprong. Op
het gebied van de conventionele mid
delen wordt onze achterstand op het
j Oostblok steeds groter.
Doelmatiger
Een ander facet is, dat de Oosteu-
ropese landen mede door een geïnte
greerde militaire organisatie en een
vergaande eenvormigheid voor wat
betreft de samenstelling van eenhe
den, bewapening en uitrusting, hun
beschikbare middelen doelmatiger
aanwenden. Uitgaande van eenzelfde
hoeveelheid personeel en financiële
middelen is hun gevechtskracht ho
ger dan die van de meeste NA-
VO-landen.
Vergelijken wij bijv. de landstrijd
krachten van Oost Duitsland met die
van Nederland, dan zien wij dat op
een totaal van plm. 85.000 man (voor
beide landen gelijk) Oost Duitsland 6
divisies heeft (sterkte plm. 60.000
I man) en Nederland 2 divisies en le-
gerkorpstroepen (sterkte plm. 35.000
j man).
Het Westen loopt kennelijk vooruit
I op een mogelijk slagen van activitei
ten op politiek gebied, bedoeld om de
verhoudingen tussen Oost en West te
verbeteren. Er is een ongekend opti
misme. Uit een onlangs door de
Stichting Volk en Verdediging gehou
den enquête blijkt dan ook, dat 65
pet. van de bevolking van Nederland
een vermindering van de de
fensie-uitgaven voorstaat Dit werkt
natuurlijk door in parlement en rege
ring.
Toch is er militair gezien nauwe
lijks een reden voor dit optimisme.
Integendeel, wie de mogelijkheden
van de tegenstander zorgvuldig ana
lyseert komt tot een geheel andere
waardering.
Dat de bewindslieden van defensie
bezorgd zijn is begrijpelijk. Immers,
gaan de NAVO landen verder op de
thans ingeslagen weg dan blijven er
op den duur bij toenemende spannin
gen slechts twee mogelijkheden over
en wel inzet van nucleaire wapens in
een zeer vroeg stadium van een con
flict (ter compensatie van het tekort
aan conventionele middelen) of toe
geven aan de door het Oostblok te
stellen eisen.
Dat wij in een dergelijke situatie
de tijd zullen krijgen om orde op
zaken te stellen en voldoende con
ventionele middelen te mobiliseren,
mag niet worden verwacht. Wij zul
len het moeten doen met wat paraat
beschikbaar is.
Com]i
vromis
Ondanks dit alles zijn de be
windslieden van defensie toch nog
bereid geweest een compromis te
sluiten. Zij zien nog mogelijkheden
om door een interne reorganisatie
voldoende financiële middelen vrij te
maken om de gevechtswaarde van
onze NAVO-bijdrage te verhogen.
Uitgangspunt hierbij is, dat het de
fensie-apparaat buiten de NAVO-
bijdrage te complex en te log is.
Daardoor komt er teveel geld terecht
in de exploitatiesector (personele kos
ten) en is er te weinig geld voor het
kopen van nieuw materieel.
Structurele wijzigingen zijn gebo
den. Een Nederlandse gulden zal
meer gevechtskracht moeten opleve
ren. Van de Koninklijke Landmacht
wordt verwacht dat de resultaten
van deze reorganisatie eerst zicht
baar zullen worden in de begroting
1970. Met het oog op de noodzake
lijke tankvervanging is dat ook
beslist geboden.
Het zou onjuist zijn te denken, dat
nu alle zorgen voorbij zijn. Als de
druk op de begroting blijft voortdu
ren heeft de aangekondigde reorga
nisatie slecht? tijdelijk effect.
Dan kan een verder afglijden
niet worden voorkomen en zal
onze bijdrage in het bondge
nootschap nauwelijks een bij
drage zijn in de werkelijke be
tekenis van het woord. Dan
kan de vrijheid niet meer wor
den gewaarborgd.
