FRANSEN VOOR DE KEUS FORMAAT krantvan Reglementen militaire ambtenaren worden gemoderniseerd Eerste ronde van verkiezingen voor Nationale Vergadering Samenwerking in NAVO dient na 1969 te worden voortgezet' Werk hervat bij Peugeot Oceaanzeiler De Kat gered Personeelsbeleid Nota inzake NAVO- en defensiebeleid: Kluwerprijs voor prof. Barten Wilson wil macht lords beperken Meer competente kantonrechters 7 VRIJDAG 21 JUNI 1968 Er hangt veel af van de verkiezingen voor de Franse Natio nale vergadering, die op 23 en 30 juni worden gehouden. De korte verkiezingscampagne is bijna achter de rug, maar nie mand kan zeggen, wat er gaat gebeuren.... Pompidou Waldeck Rochet (Van een onzer redacteuren) MAG MEN afgaan op opiniepeilingen van enkele Franse dagbladen, dan zal het gaullisme zich handhaven bij de verkiezingen voor de Franse Nationale vergadering op 23 en 30 juni. De communisten zouden terrein gaan verliezen en alleen de PSU van oud-premier Mendès France jou haar positie kunnen verstevigen. Het resultaat van deze peilingen van de openbare mening zou een aanwijzing zijn, dat de Franse presi dent enig succes heeft gehad met zijn aitvallen naar het „totalitaire com munisme", dat Frankrijk zou bedrei gen. De meerderheid van de Fransen zou in dat geval geen oog hebben gehad voor de gematigde rol, die de Franse communistische partij sinds het uitbreken van de opstandige acti viteiten heeft gespeeld. De gaullisten gaan ervan uit dat de meerderheid van de bevolking inder daad nog geneigd is hun partij te kiezen als daarmee kan worden voor komen, dat een communist wordt ge kozen. In het bijzonder zal dit op het platteland het geval zijn. Maar ook m de steden hebben velen nog de schrik in de benen als gevolg van de omvangrijke en langdurige revolutio naire activiteiten. Twee blokken In navolging van de president schilderen de gaullistische kandida ten de verkiezingen af als een strijd tussen twee blokken: het gaullisme en het communisme. Als deze tactiek ook maar gedeeltelijk succes heeft komen de groeperingen, die zich tus sen deze „blokken" bevinden in de versukkeling. Dit geldt voornamelijk voor de kandidaten van het centrum en van de Linkse federatie van Frangois Milterand. Het is dan ook begrijpelijk, dat Mitterrand s behendig politicus als hij is een „derde weg" tussen het gaullisme en communisme heeft aan geboden. Hetgeen de communistische J'Humanité deed opmerken, dat in het verleden deze „derde weg" nog nooit hef «ocialisme of "tot vrijheid had ge ërfd. Men kan hieruit afleiden, dat ook de communisten de verkiezingen gaarne zien als een krachtmeting van hun partij met het gauilisme. Onder de 2267 kandidaten bevinden zich van links naar rechts 470 communisten, 325 leden van de Vere nigde socialistische partij van Mendès France en andere linkse groeperingen, 431 kandidaten van de Linljse federatie van Mitterrand, 462 aanhangers van de gaullistische Unie voor de verdediging van de repu bliek, 267 leden van de „Centrumpar tij" van Jean Lecaneut (van de vroe- zonder Giscard d'Estaing te raadple gen. Deze bleef volgzaam, zij het met moeite. Hij verkoos deze houding om er niet van te worden beschuldigd, de tactiek van de verfoeide Vierde republiek te gebruiken om het kabi net ten val te brengen. Toen Pompi- dous dagen geteld leken, sloeg hij toe. Zonder resultaat echter, omdat dc dramatische stappen van de presi dent een eind aan alle speculaties maakten. Een andere uitdaging komt van links van het gaullistische centrum en wel van de Centrumpartij van Lecanuet en Jacques Duhamel. Deze partij lonkt naar de centrumstem mers, die tot dusver het gaullisme steunden. Toen Lecanuet gevraagd werd, of zijn partij bereid is deel te nemen aan het regeringsbeleid, sa men met de gaullisten, zei hij: „Als het betekent steun aan dezelfde poli tiek, dan zeg ik neen. We hebben een transformatie van de meerderheid nodig". Crisis "DR is in het Nabije Oosten niet al- leen strijd om de macht tiissen dc Arabische landen en Israël, maar ook in de afzonderlijke landen, Israël niet uitgesloten. Zo nu en dan treedt er iets van de spanningen binnen het Israëlische kabinet naar buiten meestal naar aanleiding van verklaringen van mi nister van defensie Mosje Dajan. Van hem is bekend, dat hjj dc vol gende minister-president van zijn land wil worden. Het is tot op zekere hoogte begrijpelijk, dat hij alles in het werk stelt om zijn doel te be reiken. Niet alles echter is toelaat baar. Dit laatste slaat met name op Dajans opmerking, dat terugtrekking van Israël uit de bezette gebieden onaan vaardbaar is en dat Israël zich niets! moet aantrekken van de desbetref fende VN-resolutie. De felle reactie van minster van bui tenlandse zaken Eban kon niet uit-, blijven. Hij moet voorkomen, dat in de Internationale politiek de geloof waardigheid van zijn land in twijfel wordt getrokken. De botsing tussen Eban en Dajan heeft uiteraard ook raakpunten met de crisis in het Israëlische kabinet rondom de opvolging van premier Esjkol. Die komen in orde van be langrijkheid echter op de tweede plaats. Pierre Mendès France spreekt nog tot de verbeelding ge re chr.-democratische MRP). 143 aanhangers van rechts en 17 kandida ten van uiterst rechts. In de zes jaar, dat hij het pre mierschap bekleedde heeft de leider van de gaullisten, Georges Pompidou de kunst verstaan, de minzame meester te zijn van een volgzame meerderheid in de Nationale verga dering. In deze situatie is nu veran dering gekomen. Pompidou hoopt dan ook op een gaullistische meerderheid, die het hem in het parlement niet moeilijk zal maken. Randgebieden De grootste druk komt voor hem van de randgebieden van het cen trum. die de gaullisten voor zichzelf hebben afgebakend. De politici in die randgebieden proberen niet alleen de macht van de gaullisten te verklei nen, maar hopen tevens op vertegen woordiging in de regering en een stem in de beleidsbepaling. En dat is nu juist wat de Franse president niet wil. De oppositiegroeperingen van alle richtingen hebben De Gaulle en zijn aanhangers de schuld gegeven van de verwoestende uitbarsting op de uni versiteiten en de stakingsgolf, die daarop volgde. Er lijkt een grote honger naar verandering te zijn. Maar premier Pompidou houdt vol, dat alleen de gaullisten Frankrijk eèn nieuw gezicht kunnen geven. Verdediging De gaullisten zijn in de verdedi ging. Zij weten dat, ondanks hun te genaanvallen hun naar buiten zelfbe wust aandoende houding. Sinds 1962 is hun positie in de Nationale verga dering echter steeds zwakker gewor den. Toen de president vorige maand de vergadering ontbond, kon hij zelfs niet meer op een meerderheid reke nen. Pompidou had zich de laatste tijd kunnen handhaven dank zij de steun van de Onafhankelijke republikeinen, geleid door de vroegere minister van financiën Valery Giscard d'Estaing. Van deze politicus wordt gezegd, dat hij hoopt op het presidentschap als de opvolging van de generaal aan de orde komt. In de campagne van vorig jaar had Giscard d'Estaing verklaard, tegeno ver de regering een houding te zullen aannemen van „Ja, maar...". Daarmee wilde hij zeggen, zware druk te zul len uitoefenen om zijn ideeën ingang te doen vinden in het regeringsbe leid. Eigen weg Het werkte niet in de praktijk, want Pompidou ging zijn eigen weg. Geen zweep Als de partijen van Lecanuet en Giscard d'Estaing voldoende kracht tonen om hun stempel te kunnen drukken op de gaullistische politiek, zal Pompidou in elk geval niet meer de rol kunnen spelen van de cir cus-directeur met de zweep. Dan rijst echter de vraag of de president, die gewend is gehoorzaamd te worden, kan aanvaarden dat iemand anders hem vertelt, wat het beste is voor Frankrijk. Intussen hebben de communisten onder leiding van Waldeck Rodhet en de linkse federalisten van Mitterrand een ongemakkelijk bondgenootschap gesloten, dat pas in de tweede ronde op 30 juni in werking treedt. In de eerste ronde treden zij afzonderlijk op en zijn zij eikaars concurrenten. De communisten hebben geweigerd, ook in die eerste fase samen te wer ken. In de eerste ronde kunnen de kan didaten slechts een zetel veroveren als zij in hun district tenminste vijf tig procent van de stemmen behalen. Waar geen beslissing valt, wordt een week later opnieuw gestemd. De kan didaat die dan de meeste stemmen behaalt, krijgt tenslotte de zetel. Er worden bij de tweede ronde veelvul dig afspraken tussen de partijen ge maakt. De Gaulle: mij of totalitair communisme Of hem dat zal gelukken valt te bezien. Er zijn links van het centrum heel wat gegadigden en ook de PSU van Pierre Mendès France zal zich niet onbetuigd laten. PMF zoals zij nog altijd wordt genoemd spreekt tot veler verbeelding, meer dan met Mitterrand het geval is. De ze behaalde in 1965 wel 44 pet. van de stemmen in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen, maar zijn veelbewogen politieke leven blijft hem achtervolgen. De Fransen (bijna 28.5 miljoen) gaan nu op naar de eerste en wel licht nog niet beslissende ronde van de verkiezingen. Hopeli.^k is er vol gende week iets meer te zeggen over de definitieve keus, die zij op 30 juni zullen doen. PARIJS Het werk bij de Peuge- ot-fabrieken te Sochaux is gistermid dag, na een staking van vijf weken, hervat. Tevreden over de jongste voorstellen van de directie had bijna 85 pet. van het 26.000 man tellende personeel zich enkele uren eerder voor werkhervatting uitgesproken. Ook bij de Renault-fabrieken te Flins wordt weer gewerkt Sinds het begin van deze week hebben 150.000 stakers het werk her vat. Van werkgeverszijde wordt het huidige aantal stakers geraamd op 85.000. De Franse regering heeft gisteren bekendgemaakt dat aan de Franse boeren extra hulp tot een bedrag van ongeveer 1,3 miljard frank zal wor den verleend en dat zij belastingcon cessies krijgen om de gevolgen van de stakingen in Frankrijk te boven te komen. (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG De regering wil verschillende reglementen voor militaire ambtenaren mo derniseren. Dit blijkt uit de De fensienota. Verbetering van de materiële toe stand is niet te verwachten. Voor de bevorderingsvoorschriften van niet- I officieren wordt geen uniforme rege- I ling getroffen. Ook de beoordelings- voorschriften worden herzien. Dienstplichtigen De nota merkt op dat het aantal afkeuringen de laatste tijd sterk toe neemt. Voor de lichting 1968 was dit ongeveer 26,5 pet. Voor de lichting 1969 wordt een hoger percentage ver wacht. De regering heeft bij de lich ting 1968 goedgekeurde dienstplichti gen die fysiek minder geschikt waren voor de dienst buitengewoon dienst plichtig verklaard (ongeveer 17 pet.). De regering wil ook voor de lich ting 1969 deze gedragslijn volgen. Het kabinet beraadt zich nog over instel ling van een zogenaamde alternatieve dienstplicht. In samenwerking met het departe ment van sociale zaken zal nader gestudeerd worden op de oorzaken die leiden tot het stijgende percenta ge afgekeurden. In voorbereiding is een wetsont werp dat de rechtspositie van de dienstplichtigen regelt Er zal ook een recht van beroep op de onafhan kelijke rechter in worden opgenomen in zaken als bezoldiging, verlof, be wegingsvrijheid e.d. Er zal een apar te regeling komen met voorzieningen voor dienstplichtigen die ten tijde dat zij de dienst verlaten arbeidson geschikt zijn. PLYMOUTH De Noorse vracht boot Jagona (10.000 brt) heeft gister avond de Franse oceaanzeiler Joan de Kat gered, die vier dagen geleden meldde, dat hij zijn jacht, waarvan roer en mast het begeven hadden, moest verlaten. Sindsdien heeft De Kat in een op blaasbare rubberboot op de Atlan tische Oceaan rondgevaren. In de loop van de dag had een verkenningsvliegtuig van de Britse luchtmacht de Fransman ontdekt in de rubberboot. Hij zwaaide en het vliegtuig liet een tweede rubberboot neer en blikken voedsel en water. De Kat stapte uit zijn eigen boot over in de andere en haalde de blikken op. In het gehele personeelsbeleid is een tendentie om het vrijwillig die nend personeel en de technische spe cialisten te versterken. Bij de marine streeft men naar een personeelsbestand van 20.000 man. Te weten 17.500 personen beroepsperso- neel en 2.500 dienstplichtigen. Mo menteel heeft men nog 1000 man be- roepspersoneel te kort. Bij de landmacht vraagt de one venwichtige structuur van het offi cierskorps de aandacht. In het mid denkader bestaan overschotten. Bij het hogere en lagere kader tekorten. Door invoering van het ontslag op 55-jarige leeftijd en vrijwillige dienstverlating via de „gouden hand druk" hoopt men dit geleidelijk op te vangen. Er is onder meer grote behoefte aan officieren tandartsen, artsen en apothekers. In de toekomst zullen waar mogelijk burgertandartsen wor den ingeschakeld. In verband met diverse tekorten aan mannelijke officieren wordt een uitbreiding van de MILVA overwo gen. De hoogst bereikbare rang voor MILVA-officieren wordt majoor. Thans is dit de kapiteins-rang. Gestreefd wordt naar aanstelling van 8000 technische specialisten te gen 1971/1972. Momenteel zijn 2700 specialisten in opleiding. In verband hiermee zal het aantal dienstplichtigen geleidelijk afnemen. Eind 1968 zal het aantal dienstplichti gen 45.000 man bedragen. Binnen en kele jaren als meer technische specialisten in functie zijn zal het aantal dienstplichtigen teruglopen tot 36.200 man. Gouden handdruk' Door de structurele reorganisatie bij de luchtmacht zal het perso neelsbestand worden verminderd tot 22.000 man. In 1971 zal de behoefte aan officieren met zes en een half procent, aan onderofficieren met zes procent en aan soldaten met 3 pet. zijn gedaald terwijl de behoefte aan korporaals met vijf en een half pro cent zal zijn toegenomen. Overwogen wordt tot een afvloeiing te komen waarbij gebruik gemaakt kan worden van dc „gouden handdruk". Het totaal aantal burgerambtena ren bij defensie bedraagt thans 31.700 man. Van Wayenburgs vrolijk afscheid Alternatief Aanvankelijk was er bij commu nisten en linkse federalisten bereid heid tot nauwe samenwerking. Dat was in de tijd dat men het gaullisme nog als een hecht blok zag. De ver deeldheid onder de aanhangers van de president heeft ertoe geleid dat beide groeperingen minder reden tot samengaan denken te hebben en el kaar nu alleen in de tweede ronde zullen steunen om te voorkomen, dat zetels onnodig naar de gaullisten gaan. Mitterrand heeft er in de afgelopen weken geen geheim van gemaakt, dat er ondanks overeenstemming ook verschil van mening bestaat op verschillende gebieden, zoals dat van de Europese politiek. Men kan uit zijn verklaringen opmaken, dat ook hij weinig mogelijkheden ziet om na de verkiezingen met communisten een regering te vormen. Vandaar zijn poging, een alterna tief te bieden voor degenen, die lie ver niet de keus doen tussen gaul lisme en communisme. Zondag ivordt in Frankrijk de eerste ronde van de verkiezingen gehouden. Foto: de verkiezings borden voor de vijf kandidaten in Asnières. Parijs. V.l.n.r.: PSU Mendès-France)Democratisch Centrum (Lecanuet), Unie voor de Verdediging van de Repu bliek (Gaullisten)Linkse Fede ratie (Mitterrand). DEN HAAG De Nederland se regering is zowel op militaire als politieke gronden van oor deel dat de samenwerking in de NAVO ook na 1969 wanneer het in 1949 gesloten verdrag af loopt dient te worden voort gezet. De regering acht de voorwaarden voor een duurzame toenadering tus sen Oost en West nog lang niet ver vuld, ook al is de laatste jaren een duidelijke ontspanning opgetreden Vooralsnog blijft bovendien de com munistische ideologie, die gericht is op uitbreiding van haar invloedssfeer onverminderd bestaan, onverminderd bestaan. Er is slechts sprake van een tactische wending, waarbij de vreedzame coëxistentie de plaats van de militaire dreiging heeft ingenomen. Dit schrijven de ministers Den Toom (defensie) en Luns (buiten landse zaken) in het eerste deel van de vandaag verschenen Nota inzake het NAVO- en het Defensiebeleid. De bewindslieden zijn bezorgd over de democratische situatie in enkele lidstaten (lees Portugal en Grieken land). Zij geven de voorkeur aan het uitoefenen van aandrang op deze lan den om democratische vormen in te voeren boven het eisen van hun uit treding uit de NAVO. Men acht een door Rusland gepro pageerde Europese veiligheidsconfe rentie alleen kans van slagen te heb ben als er reële mogelijkheden zijn om bepaalde overeenkomsten te be reiken. Deelname van Amerika en Canada aan zo'n conferentie wordt noodzakelijk geacht. De conventionele strijdmacht is in Oost-Europa veel groter dan in CAFÉ-REST. BELVÉDÈRE SCHOONHOVEN •jf- Uniek terras aan de Lek ■jr Gerenommeerde keuken Ir Recepties en partijen Nieuw entree Telefoon 01823 -2377 West-Europa; aldus de nota. Eenzijdi ge vermindering van de Westeuro- pese conventionele strijdmacht is daarom gevaarlijk. DEN HAAG Verhoging van de kwaliteit, en flexibiliteit der parate legereenheden vormt de voornaamste eis waaraan de krijgsmacht moet voldoen. Bij de luchtstrijd krachten zal de nadruk gelegd moeten worden op de conven tionele luchtoperaties. Dit zijn de uitgangspunten die de nota over het defensiebeleid voor de Nederlandse krijgsmacht schetst. Ge zien de financiële beperkingen die de regering zich in verband met de eco nomische situatie moet opleggen die nen alle middelen gericht te worden op de hoofdtaken der krijgsmacht. In het hoofdstuk over de marine wordt gewezen op de sterke uitbrei ding van de Russische vloot. Door het terugtrekken van de Franse vloot aan het gemeenschappelijke opperbevel is de taak van de Nederlandse en Engel se marine verzwaard. Een flexibele, snel verplaatsbare NAVO-vloot. ge richt op onderzeebootbestrijding is daarom noodzakelijk. Plannen zijn in voorbereiding voor vervanging van de onderzeeboot- bestrijdingsjagers. Gedacht wordt aan twee typen schepen. Fregatten, die gericht zijn op onderzeeboot bestrijding en fregatten, gericht op oppervlakte en luchtverdediging. De ze schepen, die in de periode na 1975 in dienst zullen worden genomen, moeten de Holland-klasse-jagers en later de Friesland-klasse-jagers ver vangen. kernduikboot Gezien de onzekerheid over de uit voering en de beperkte financiële middelen is geen rekening gehouden met de aanschaf van nucleaire onder zeeboten. Door efficiënte en doelmatige aan wending van de schepen zal het mo gelijk zijn het militair personeel zon der compensatie door burgerperso neel te doen dalen van 21.750 in 1968 tot 20.000 in de loop van 1970. DEVENTER Prof. dr. A. P. Bar ten heeft vandaag de Kluwerprijs 1967 ontvangen voor „een publikatie van meer dan gewone betekenis op het ge bied van de maatschappijwetenschap pen". Bekroond werd zijn in 1966 aan de economische hogeschool in Rotterdam verdedigde dissertatie „Theorie en empirie van een volledig stelsel van vraagvergelijkingen". De prijs bestaat uit een oorkonde en 2.500. De auteur ia thans hoogleraar in Leuven. I LONDEN Premier Harold Wilson heeft gisteren in het Britse Lagerhuis verklaard dat het overleg van alle partijen over hervorming van het Hogerhuis is afgebroken. Hij kondigde veelomvattende en radicale wetsvoorstellen aan die de macht van het Hogerhuis, waarin de conserva tieven een grote meerderheid hebben, te zullen beperken. Wilsons verklaring wordt beschouwd als een antwoord op het besluit van de lords, regeringsmaat regelen ter uitbreiding van de sanc ties tegen Rhodesië, af te wijzen. Wilson noemde het optreden van het Hogerhuis „een ontkenning van de democratie en volledige dwarsboming j van de geest van onze grondwet". Wat de wetsvoorstellen precies zul len inhouden en wanneer zij worden ingediend, is nog niet bekend. Vol gens waarnemers wil Wilson de macht van de „lords" beperken. Zo wil hij alleen aan ..peers" die door j hun verdiensten in de adelstand zijn j verheven stemrecht verlenen. Lid- 1 maatschap van het Hogerhuis mag voortaan niet erfelijk zijn. Hoogstwaarschijnlijk zal Wilson ook de macht van de „peers" beper ken om wetten die al door het Lager huis zijn goedgekeurd, op te houden. Sinds 1947 kan het Hogerhuis name lijk het aannemen van wetsontwer pen maximaal een jaar tegenhou den. DEN HAAG Minister Polak j wil de bevoegdheidsgrens van de kantonrechter verhogen, en ook de grens van de mogelijkheid van ho ger beroep van vonnissen van deze rechters in burgeljjke zaken. Een verhoging van de grens van de bevoegdheid van 500 tot 150G vindt minister Polak gewenst, mede gelet op de verandering in de waar de van de munteenheid. Een verhoging van de appellabili- teitsgrens van 200 tot 500 acht de minister gerechtvaardigd. Aan de mogelijkheid van hoger beroep in rechtbankzaken meent hij echter aan de voorgestelde competentiegrens van 1500 geen beperking te moe- ten stellen. (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM De afscheidsre ceptie van Alex van Wayenburg, KRO's ziekenbezoeker, is een gewel dig feest geworden. Iedereen was er gedurende drie vrolijke uren, waarin toespraken en handen schud den werden afgewisseld met optre den van vele bekende artiesten van wie de meesten in „De Zonnebloem" hun radio-entree hebben gemaakt, en daarmee hun carrière zyn be gonnen. Onder hen bevonden zich Corrie Brokken („Als u destijds dat lange magere meisje uit Den Bosch niet had laten komen om een liedje te zingen, zou mijn leven waarschijn lijk heel anders zyn verlopen!"), Jules de Corte (met een speciaal voor de gelegenheid geschreven liedje), de Shephard's, het Cocktail Trio en talrijke „vaste gasten" in het programma, zoals Enny Mols de Leeuwe. Maya Bouma en Wim Quint. Er waren geschenken: een radio- toestel, twaalf dikke boeken over de aartsvaders, een elektrische kachel en wat niet al. Aan het eind van het feest kreeg Alex van Wayenburg nog gelegenheid om een geestig dankwoord te spreken. Een groot deel van dit klinkend afscheid was vanmorgen te horen in het Zonnebloemprogramma, zo dat het grote luisterpubliek dat Van Wayenburg een warm hart toe draagt, kon delen in dit vrolijke vaarwel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 7