duisternis
van
afbreken
Vervoer Europees
„oplossen"
100 GULDEN
Nog half miljoen stakers
Acht uur praten over
het Rode Boekje
Ir. Posthumus: niet alleen
met West-Duitsland
PROF. POSTHUMUS EN DE STUDENT
Britten weer vnjTreinen rijden straks
500 km per uur
Geen verkiezing
Miss-Walletje
Recreatie gratis
voor iedereen
Geen nieuw
paspoort voor
studenten
Derde prijs voor
gezinsverzorgsters
uit Rotterdam
7
DINSDAG 18 JUNI 1968
UITZICHT VOOR HI IMII.V
DEN HAAG Tegenwoordig zweeft men gewichtloos door
de ruimte en worden door middel van onzichtbaar licht foto's
gemaakt van sterren. Ook zijn er machines (om nog maar wat
te noemen) die reageren op voor het menselijk oor niet waar
te nemen geluiden. De technische ontwikkeling is fascinerend.
Daarom is het zo verwonderlijk, dat er niet meer is gedaan om
de blinde mens uit zijn isolement te halen.
Het technisch onderzoek om de barrière van duisternis, die de blinde
omringt, af te breken, is achter gebleven. Maar gelukkig zyn er tekenen,
die erop wijzen, dat men in deze tijd van de opmars van de computer de
blinde medemens niet wil vergeten.
De research op dit terrein richt
zich op twee doelen. Men werkt aan
apparaten, die de niet-ziende in
staat stellen te gaan waar hij wil
Dan wordt ijverig gezocht naar
mogelijkheden om de blinde, zoals
ieder ander, de geschreven tekst on
belemmerd te laten lezen.
Sinds 1878 bestaat officieel het
braille-schrift. De blindenbibliothe
ken in ons land bezitten duizenden
braille-banden, waarover men vrij
kan beschikken. De laatste tien jaar
is daarbij de gesproken tekst op ge
luidsbanden gekomen. Maar de pro-
duktie van het braille-schrift en de
geluidsbanden is nog steeds een
moeizaam proces. De blinde maakt
er dankbaar gebruik van. Deze
hulpmiddelen overwinnen zijn han
dicap slechts gedeeltelijk. De zien
den hebben nog veel voor op hem.
Begin
Hoewel, het lijkt er op, dat we
aan het begin staan van baanbre
kend werk, dat de blinde mogelijk
moet maken volledig mee te doen in
de maatschappij. Waarop hij als
mens recht heeft.
Er wordt veel gedaan:
In maart van dit jaar bracht IBM
Nederland NV een elektrische
braille schrijfmachine in de han
del. Sinds het bestaan van het
brailleschrift is het voor het
eerst bijna even eenvoudig een
tekst in braille te vervaardigen
als het typen van een brief In het
gewone schrift. De machine
wordt nu in de praktijk getoetst.
In april stelde minister Klompé in
de Nederlandsche Blindenbiblio
theek in Den Haag een brail-
le-drukmachine in gebruik. Met
dit door een computer gevoed ap
paraat werd voor het eerst in ons
land brailleschrift verkregen uit
ponsbanden. Men sprak van het
inluiden van een nieuw tijdperk
voor blinden.
Op het gebied van de technische
hulpmiddelen voor blinden mar
cheert Nederland in Europa voor
aan. Maar men staat slechts aan het
begin van een belangrijke ontwik
keling.
Computers
Aan de overkant van de Atlan
tische Oceaan, in de Verenigde Sta
ten, is men veel verder. Niettemin is
ook hier het ideaal nog lang niet
bereikt.
Men maakt melding van compu
ters, die een braille-produktie moge
lijk maken van 300 pagina's per uur.
Machines met nog hogere snelhe-
Jen worden ontwikkeld in het Geor
ge Peabody College in Nashville
(Tennessee). Een prototype wordt
reeds getest bij de Howe Press voor
blinden in Watertown (Massa
chusetts). Bij de ontwikkeling van
deze machines heeft men voor ogen
blinde leerlingen en studenten de
mogelijkheid te geven gelijk met
hun ziende klasgenoten en collega's
op te werken.
In het Massachusetts Institute of
Technology zijn eveneens belangrijke
vorderingen gemaakt. Hier maakt
men gebruik van een computercen
trum, waarmee men telefonisch is
verbonden. De computers vertalen
het getypte schrift in electronische
signalen. Deze signalen stellen weer
een braille-machine in werking, die
veer op 60 woorden in een minuut.
Ter vergelijking: De braille-druk-
machine in Den Haag komt onge-
een produktie heeft van 190 woor
den per minuut.
Leesmachine
Omdat het braille-schrift niet zo
eenvoudig is en zij, die op latere
leeftijd het gezichtsvermogen heb
ben verloren, het moeilijk leren,
gaat het onderzoek ook in een ande
re richting. Zo werken de ingenieurs
aan de universiteit van Virginia aan
een leesmachine. Het principe is. dal
een electronisch oog de zwarte let
ters van krant of boek aftast, de
karakters herkent en meteen veran
dert in braille of in «esproken let
ters.
Aan deze universiteit heeft men
reeds voorspeld, dat het ogenblik
komt, dat een dergelijke leesmachi
ne het brailleschrift overbodig
maakt.
In de Mauch Laboratories in Day
ton (Ohio) ontwikkelt men een
leesmachine in zakformaat. Men
heeft een ontwerp van een apparaat,
bat in de hand wordt gehouden. De
gelezen tekst wordt vertaald in be
paalde impulsen, die de blinde lezer
aan zijn vingertoppen voelt. Deze
In de universiteit van Virginia
worden proeven genomen met een
leesmachine. Een electronisch oog
tast de zwarte letters af. Een com
puter vertaalt de ontvangen im
pulsen in braille of gesproken let
ters.
a.leen de aanwezigheid van een
obstakel wordt geregistreerd, maar
ook precies de plaats ervan en de
omvang.
De technische ontwikkeling van
nu mag interessant zijn en fascine-
tend. voor de wereld van de blinden
is meer aan de hand. De voorzichti
ge conclusie mag worden getrokken,
dal het uitzicht van hen om meer
uit het isolement verlost te worden
helderder is dan ooit tevoren.
Dit is professor Edward L. Glaser. Hij is blind en computerexpert. De
hoogleraar leest een mededeling in braille, dat zojuist op een schrij-
machine is getikt en voor hem is omgezet in braille door een computer
centrum. Zijn afdeling is uia de telex met het computercentrum verbonden.
impulsen worden dan gegeven vol
gens het braille-schrift Men heeft
dit apparaat de visotaelor genoemd.
Een variatie hierop is de visotoner.
Die vertaalt het gelezene in een
9-toons code (hoorbaar braille), die
de blinde lezer interpreteert.
Het bezwaar van de visotactor en
de visotoner is, dat men niet meer
dan 30 woorden per minuut kan le
zen. Deze apparatuur is dus alleen
geschikt voor het lezen van korte
mededelingen of een persoonlijke
brief. Dit bezwaar geldt trouwens
ook voor de andere machines die de
gedrukte letters veranderen in
Een precie-apparaat, dat rea
geert op alle obstakels in de on
middellijke omgeving. Wanneer de
blinde gebruiker dichter bij het ob
ject komt, wordt het waarschuwen-
de geluid groter.
gesproken woord. Een ziende leest
gemiddeld 280 woorden in een mi
nuut. De leesmachines in ontwikke
ling brengen het niet "erder dan 170
woorden. Leest men sneller dan
ontstaat het effect van een kwaken
de eend (bekend van bandrecorders,
die op te hoge snelheid draaien). Nu
probeert men hieraan ook weer wat
te doen, uitgaande van het principe,
dat in den regel 50 pc' van het
geschrevene en gesprokene kan
worden weggelaten zonder dat de
teneur ervan verloren gaat. Een
noodoplossing.
Uitzicht
Veelbelovend is ook de ontwikke
ling van middelen om de blinde te
laten gaan zonder de hulp van een
ander, een geleidehond of stok. Men
probeert niet te horen geluiden en
voor het menselijk oog onzichtbaar
licht toe te passen. Dat is reeds
meer dan eens gebeurd in de re
search ten behoeve van de ruimte
vaart. Dus waarom zou men de blin
den dan ook niet helpen?
Daarom bestudeert de Organisatie
voor sociale en technische uitvindin
gen in Boston de mogelijkheden van
de ontdekkingen op wetenschappe
lijk terrein voor blinden. Ook ande
re instanties (onder meer het depar
tement van gezondheid) houden zich
met dit probleem bezig Het resul
taat is niet uitgebleven. Zo is reeds
een wandelstok geconstrueerd,
waarmee de blinde betrekkelijk vei
lig kan lopen. Een soort lazerstraal
test zijn looprichting af en
waarschuwt de blinden, dat zich een
obstakel op zijn weg bevindt. Deze
waarschuwing kan door middel van
geluid worden gegeven maar ook
mechanisch: in de hand waarmee
deze speciale wandelstok wordt
vastgehouden voelt men. dat er iets
niet veilig is.
Men is zelfs al zo ver, dat niet
MOSKOU De Russische politie
heeft vandaag drie jonge Britten vrij
gelaten die gisteren werden gearres
teerd toen zij aan voorbijgangers in
Moskou pamfletten overhandigden
waarin werd opgeroepen tot vrijlating
van politieke gevangenen in de Sow-
jetunie.
Ongeveer negen uur na hun korte
protest-actie in het centrum van Mos
kou, kregen de drie twee jongeman
nen en een meisje te horen dat zij
naar hun hotel in Moskou konden te
rugkeren en daar moesten wachten
tot de autoriteiten contact met hen
zouden opnemen.
Een vertegenwoordiger van de En
gelse ambassade is op het Russische
ministerie van buitenlandse zaken
ontboden. De Britten behoren tot een
radicaal-christelijke beweging die zich
„Kerk" noemt.
BRUSSEL Twee inwoners van
Breda zijn zondagnacht om één uur
om het leven gekomen bij een au
to-ongeluk te Meerle, net over de
Belgische grens ten zuiden van Bre
da. Hun auto is uit een bocht gevlo
gen en tegen een boom gebotst. De
slachtoffers zijn de heren Vollebrecht
en C. Cuypers.
WENEN De internationale
spoorwegen bestuderen de vraagstuk
ken die moeten worden overwonnen
om de snelheiden van treinen op te
voeren tot minstens 500 kilometer per
uur.
Treinsnelheden van 200 kilometer
zijn geen zeldzaamheid meer: in Ja
pan en Duitsland worden ze gehaald.
Het congres van de Internationale
spoorwegunie en het Internationale
overlegorgaan van spoorwegdirecties
en regeringen, gisteren in Wenen ge
opend, moet nu uitmaken hoe deze
snelheid meer dan verdubbeld kan
worden. De behoefte aan grote snel
heden speelt daarbij een rol, evenals
het kostenaspect.
Voor ons land met zijn korte
reisafstanden is een snelheid van 500
kilometer niet zo noodzakelijk, maar
met een verhoging van de snelheid
wordt toch ernstig rekening gehou
den. De Nederlandse treinen rijden
nu maximaal 125 kilometer.
Op het congres wordt ook aandacht
besteed aan andere vraagstukken. De
secretaris-generaal van de Spoorweg
unie wees op het gebruik van line
aire motoren, waarbij het mogelijk is
de snelheid van treinen op te voeren
of af te remmen zonder dat daarbij
ook nog maar enig geluid wordt ge
produceerd, v/at een voordeel is bij
stedelijk gebruik.
Eisenlioiver opgewekt
WASHINGTON Oud-president
Dwight D. Eisenhower, die zaterdag
in het Walter Reed-ziekenhuis in
Washington voor de tweede maal
binnen zeven weken en hartaanval
had, is opgewekt. De 77-jarige gene
raal heeft een rustige zondag gehad
en de pijn in de borst is niet terugge
keerd, zo stond gisteren in een me
disch bulletin.
In Mexicostad zijn drieduizend le
raren in staking gegaan om hun
looneisen kracht bij te zetten. Hier
door kunnen 40.000 leerlingen niet
naar school.
DEN HAAG Ir. S. A. Post
humus, oud-staatssecretaris van
verkeer en waterstaat, heeft in
een rede voor de Haagse afde
ling van de Europese beweging
in Nederland het belang be
klemtoond van een Europese
oplossing van de vervoerspro
blemen.
Hij noemde het een ernstig aspect
van het plan-Leber dat men auto
noom en eenzijdig nationaal ten
gunste van eigen lotsverbetering de
belangen der anderen fundamenteel
schaadt.
De enige mogelijkheid om tot een
gezonde vervoersontwikkeling te
komen achtte ir. Posthumus het oor
deel van de EEG-commissie. Hij zei
met spanning het antwoord van de
Westduitse regering op de aanbe
velingen van deze commissie af te
wachten.
De heer Posthumus was geschrok
ken van de suggestie die men hier
en daar hoort, dat alle moeilijk
heden, die voor Nederland uit het
plan-Leber voortvloeien, op te los
sen zijn via DuitsNederlands over
leg. Er moet een oplossiing van de
vervoersproblemen voor de gehele
EEG gevonden worden, zei hij.
Nog steeds houdt hij rekening met
de mogelijkheid dat het plan-Leber
gehanteerd wordt in een noodtoe-
(Van onze Delftse redactie)
DELFT Prof. dr. K. Post
humus, regeringscommissaris
voor het wetenschappelijk on
derwijs, zal nog voor het einde
van dit parlementaire jaar een
nota over de inrichting van het
wetenschappelijk onderwijs aan
de minister aanbieden.
Veer alles moet de dialoog bin
nen het hoger onderwijs worden
voortgezet.
Dat ongeveer was het belang
rijkste wat gisteren in de TH-aula
een acht uur durende discussiedag
over onderwijsvernieuwingen op
leverde.
Prof. Posthumus vond dat het we
tenschappelijk onderwijs te sterk op
het studieprogramma en te weinig
op de student gericht is geweest.
Het wetenschappelijk denken is
„een ergernis en een dwaasheid"
voor ieder die zijn eigen vooroor
delen en de status quo liefheeft. We
tenschappelijk onderwijs dient uit te
gaan boven het overdragen van ken
nis, boven het „leren", het dient
vooral e enleren vragen te zijn.
Er zijn vele spanningen bij het
beoefenen van de huidige weten
schap. Botsingen tussen creativiteit
en kritiek, inspiratie en wetenschap
pelijkheid. beschouwen en aanschou
wen.
Prof. Posthumus merkte op dat
de bestuursstructuur van de univer
siteit moet zijn afgeleid van de doel
stellingen en de functies van het
wetenschanpelijk onderwijs, en niet
omgekeerd.
Na zijn inleiding begonnen zeer
uitvoerige discussies. „De hooglera
ren moeten hun posities opgeven.
Ze moeten zich niet laten ringeloren
door een te grote bestuurlijke ver
antwoordelijkheid. Laat een profes
sor toch zeggen wat hij zelf ervan
vindt. Professoren en studenten
moeten hun eigen posities opgeven,"
betoogde een student.
In aansluiting op de besprekingen,
waarvan het „Rode Boekje" van de
in lYIrkcknii J
onderwijscommissie van docent en,
het door de studenten verworpen
plan voor een nieuwe opzet van de
studie, de inzet vormde, uitte prof.
Posthumus zijn beewaren over het
feit dat de polarisatie sterker toe
neemt. Meer dan ooit wordt men in
bepaalde vakjes gedrongen. Telkens
staat men voor de keuze of men
links of rechts is.
Hij was het met de studenten eens.
dat dit verschijnsel in de dialoog
tussen de betrokkenen bij het on
derwijs averechts zou werken voor
wat betreft het doel: geen tegen
polen student-hoogleraar, maar part
nerschap.
Een commissie van professoren en
studenten zal een tweede discussie
voorbereiden.
Gemeente verhuurt zaal niet
AMSTERDAM De Miss-Walle-
tjesverkiezing, die morgen zou wor
den gehouden, gaat niet door. De or
ganisator, de 21-jarige Hans Hofman,
kondigde enkele weken geleden aan
dat de verkiezing zich zou afspelen in
de (gemeentelijke) Doelenzaal, een
mededeling die naar thans blijkt
voorbarig is geweest.
De afdeling algemene zaken op het
stadhuis liet gisteren weten, dat de
gemeente voor een dergelijk doel
geen zaal ter beschikking wil stellen.
De teleurgestelde jongeman heeft
nog geprobeerd de verkiezing in een
andere zaal te laten houden, maar hij
is daarin niet geslaagd. Volgens Hof
man was de zaal (400 mensen) reeds
uitve'fkocht. Zij krijgen hun entree
geld terug. Er hadden zich twaalf kan
didaten voor de titel gemeld.
UTRECHT Het Nederlands Ka
tholiek Vakverbond vindt de gedach
te om in de toekomst toegangsbewij
zen voor recreatie-objecten te verko
pen, onaanvaardbaar.
Dit voornemen van de overheid
v/e^d onlanss bekendgemaakt door de
ANWB. Het NKV: recreatieve objec
ten zijn collectieve voorzieningen,
waarvan de kosten voor aanleg en
exploitatie uit de algemene middelen
moeten worden opgebracht.
„Wij kunnen niet accepteren dat de
regering gaat knabbelen aan deze
voorzieningen, want daardoor zouden
de lagere inkomensgroepen oneven
redig zwaar worden getroffen." Over
igens zoekt men bij het ministerie
van CRM naar vormen van retributie
die niet iedereen treffen.
stand zolang nog geen Europees ver
voersbeleid bestaat. Het is ook mo
gelijk dat het wezenlijk doel van het
plan-Leber aantasting van de ver-
voersactiviteiten van andere landen
is. Als dat zo zou zijn zijn we weer
bedenkelijk dicht in de vooroor
logse situatie gekomen, waarbij men
gunstige resultaten wil behalen ten
koste van een ander land, aldus ir.
Poshumus.
Vooropgesteld moet worden dat de
vervoersstructuren van de Europese
landen sterk op elkaar zijn afge
stemd. Het zal noodzakelijk zijn om
bepaalde tegenstellingen soms glad
te strijken, met elkaar overleg te
plegen en over bepaalde kwesties
te onderhandelen. Er moet echter
geen onderhandelingsklimaat ont
staan, waarbij de een zijn „dictaat"
voor 100 procent handhaaft en tot
het uiterste op elk voorstel van de
ander alleen maar neen zegt.
Verouderd
Het plan-Leber ging volgens ir.
Posthumus uit van verouderde ge
dachten, waarbij men in strijd met
het beginsel van vrije prijsvorming
op basis van mededinging en wat
erger is in strijd met de Akte van
Mannheim vaste tarieven voor weg
vervoer en binnenvaart vaststelt.
Spreker zei dat behalve het wegver
voer ook de Nederlandse binnen
vaart ernstig door het plan-Leber
wordt benadeeld. Hij had de indruk
dat in ons land steeds meer het be
sef is gegroeid dat de vervoerssec
toren gezamenlijk moeten optreden
tegen dat plan-Leber en dat niet
een bepaalde vervoerstaak op zich
zelf moest trachten voor zichzelf nog
te redden wat er te redden valt.
Joop van Doniselaar
evenaarde record
SANKT MORITZ Tijdens een
drielandenwedstrijd tussen Zwitser
land, Israël en Nederland, die in het
Zwitserse Sankt Moritz is gehouden,
heeft de Nederlandse schutter Joop
van Domselaar uit Driebergen zijn
Nederlands record in de Olympia-
match geëvenaard.
Van Domselaar kwam tot 591 tref
fers en dat leverde hem in het eind
klassement een derde plaats op. De
tweede landgenoot die aan deze
wedstrijden deelnam, Dirckx, werd
met 558 treffers elfde.
,£uriickgeiviesen
DEN HAAG Nederlandse stu
denten die op 11 mei in Bonn tegen
do Westduitse noodtoestandwet wil
den betogen maar die bij de grens
met een stempel „zurückgewiesen" in
paspoort werden teruggestuurd, kun
nen geen aanspraak maken op een
kosteloze verstrekking van een nieuw
paspoort.
Dit zegt minister Luns (buit. zaken)
in antwoord op schriftelijke vragen
van het PSP-Tweede-Kamerlid A. G.
van der Spek. De betreffende studen
ten wilden een nieuw paspoort heb
ben omdat zij anders vreesden dat zij
door de stempel „gebrandmerkt" zijn
en niet meer zullen worden toegela
ten tot dat land.
Minister Luns zei voorts dat Ne
derlandse instanties geen enkele rol
hebben gespeeld bij-de weigering van
de Westduitse autoriteiten de studen
ten toe te laten. Krantenberichten
over de voorgenomen demonstraties
zullen de Westduitse autoriteiten niet
zijn ontgaan, aldus de bewindsman,
die geen termen aanwezig acht om te
protesteren bij Bonn.
UTRECHT Mevrouw A. M. de
Ranitz-De Brauw, echtgenote van de
burgemeester van Utrecht, heeft
gistermiddag in Utrecht drie geld
prijzen uitgereikt aan leerling-ge
zinsverzorgsters die hebben meege
daan aan een door de Centrale raad
voor gezinsvorming uitgeschreven
wedstrijd.
De christelijke opleidingen in Gro
ningen, Leeuwarden en Rotterdam
behaalden resp. de eerste, tweede en
derde prijs. De geldprijzen bestonden
uit 600, 250 en 150. De wedstrijd
opdracht hield in dat de meisjes
door middel van poppen situaties in
de gezinsverzorging moesten uitbeel
den.
De Centrale raad ontving van
twaalf van de 24 scholen voor oplei
ding van gezinsverzorgster, t.w. Arn
hem, Amsterdam, Bakkeveen, Dor
drecht, Den Haag, Groningen, Har
derwijk, Leiden. Rotterdam. Leeu
warden en Sittard een inzending.
Met een zonnebril, die kennelijk
niet van hemzelf is, loopt Patrick
Lyndon Nugent in zijn rode bad-
broekje gewichtig rond op de
JBJ-ranch in Johnson City
(Texas). Tja, wat dóe je als je
de kleinzoon bent van de presi
dent? En bovendien: op 21 juni
viert-ie z'n eerste verjaardag.
Belastingvrije spaarpremie
van 20% voor deelnemers aan
het Premie Spaarplan tot een
maximum van f 100,- per echt
paar of f 50,- per persoon
per jaar.
Spaarvormen (evt te combineren):
effectenbewljzen
levensverzekeringen
spaarkasinschrijvingen
hypotheekaflossingen
spaarbewijzen
garantiekredietaflossingen
Nadere inlichtingen bij Spaarbanken,
Boerenleenbanken, Ralffeisenbanken,
Postkantoren. Banken, Borgstellings
fondsen, Hypotheekbanken, Bouwfond
sen, Spaarkassen, Levensverzekering
maatschappijen. assurantie-tussenper
sonen en de Sociale Verzekeringsbank.
Of Vraag per briefkaart aan Premie
Spaarplan. Postbus 51, Oen Haag, vrij
blijvend de brochure over dit nationale
plan.
Werknemers Renault akkoord mei regeling
PARIJS De staking in Frankrijk brokkelt af.
Vooral de Renault-fabrieken, die als de kern van
de stakingsbeweging werd beschouwd, hebben hier-
toe belangrijk bijgedragen.
Vijfvan de zeven fabrieken van Renault een
staatsbedrijf gingen gisteren akkoord met de over-
een'komst die vakbondsleiders en directie hadden bereikt.
In Parijs verwacht men dat deze ontwikkeling een re
geling in andere sta'kingssectoren zal verhaasten.
Er zijn nu naar schatting nog minder dan een half
miljoen mensen in staking. Op het dieptepunt van de
crisis, enkele weken geleden, waren dat er tien miljoen.
Bij drie particuliere autofabrieken, Berliet, Citroën
en Peugeot, gaan de stakingen nog door nadat de be
sprekingen in 'het slop zijn geraakt.
Werfarbeiders in Saint Nazaire en La Seyne, aan de
'Middellandse Zee, hebben zich vóór hervatting van het
werk uitgesproken. Maar arbeiders in de havens aan de
Middellandse Zee hebben gisteren net werk neergelegd
uit solidariteit met hun collega's in Marseille.
Kranten
De kranten verkoop in de Franse hoofdstad wordt
vertraagd door een staking van twee dagen van verkopers
en kioskhouders, die een hoger percentage van dë ver
koopprijs eisen.
Ook de staking bij de Franse radio en televisie is nog
niet ten einde. Al vijf weken lang worden alleen nieuws
bulletins, regeringsverklaringen, verkiezingsredevoerin
gen en muziek uitgezonden.
In de studentenwijk van Parijs is de spanning nog
niet geweken ondanks de ontruiming van het Odeor-
iheater en de Sorbonne. Ook gisteren kwam het hier tot
schermutselingen. De politie moest weer traangas ze-
bruiken. 6
