1
Rustige demonstratie van
20.000 vakbondsleden
ARP AKKOORD MET
GESPREK IN DE ,18'
Loonbeleid nog
eens bekijken
STUDENTEN KREGEN GEEN BIJVAL IN UTRECHT
GEEN FRANSE CHAOSMAAR OOK GEEN ONRECHT
Wemmers: Geen staking
Vakbeweging
slechte klant
van de NS
Contant geld uit
bankomaat
Aarden: Waarom concentratie afgewezen
CHU en KVP
„verheugd"
MAANDAG 27 MEI 1968
(Van onze sociaal-economische redactie)
UTRECHT Zijlstra, de kluizenaar van het Frederiksplein, is
door het kabinet op zijn wenken bediend. In Nederland geldt blijk
baar alleen het goud in de kluizen en het goud in de zakken van de
ondernemers.
NW-voorzitter Kloos kreeg
zaterdag in de Juliana- en
Merwedehal deze woorden met
een daverend applaus beloond
van de bijna 20.000 georgani
seerde werknemers, aangesloten
bij NW, NKV en CNV, die hier
waren samengestroomd om te
protesteren tegen de loon- en
werkgelegenheidsnota van de
regering.
Op een onderzeeboot bepaalt de
kapitein wat er gebeurt, zo vervolgde
de heer Kloos, ook al heet hij Piet de
Jong, maar in ons land heeft ook het
parlement en de vakbeweging nog
wat te vertellen. Ook de vakbewe
ging is een orgaan van de democra
tie.
„Waarom", vroeg hij, „zou Philips
over het eerste kwartaal van dit jaar
25 pet. meer winst gemaakt hebben,
Koninklijke Olie 39 pet. en de AKU
45 pet. meer winst?"
„Zeker oddat u misbruik maakt
van de koffie- en theepauzes, omdat
u 15 minuten te laat op het werk
verschijnt en 20 minuten te vroeg
ophoudt, omdat u ziekte simuleert en
werkuren verloren laat gaan om naar
voetbalwedstrijden te kijken."
Hiermee gaf de NVV-voorzitter een
opsomming van de klachten, die
hem uit werkgeverskring hadden be
reikt, maar die hij ironisch weg
wuifde.
GEEN CHAOS
Kloos, die "herhaaldelijk applaus
kreeg en aandachtig werd aange
hoord zei geen behoefte te 'hebben
aan een Franse chaos.
Hij veroordeelde geweld, maar wil
de evenmin als de Fransen onrecht
toelaten. De Tweede Kamer zal
dinsdag moeten beslissen over recht
of onrecht. Volg uw volksvertegen
woordigers, riep hij de 20.000 vak
bondsleden toe en beoordeel ze op
hun daden.
De Nederlandse gezags- en vermo
gensverhoudingen in het bedrijfsle
ven zijn zo scheef als de toren van
Pisa, zei de heer Kloos. Nog onlangs
hebben een aantal ondernemers als
onvaderlandslievende sloebers met
53 miljoen op zak ons land verla
ten. Hij was tegen lage lonen, omdat
dit luie ondernmers maakt en op
den duur leidt tot bedrijfssluitingen.
EXPORT
„Onze export is dit jaar al met 13
pet. gestegen, onze produktie met 9
pet, onze economie bloeit. Wij vragen
daarvan ons deel. Wij bedelen niet.
Wij eisen, want het komt ons toe.
Een vakbeweging, die zich bij dit re
geringsbeleid neerlegt, verspeelt haar
recht zijn leden contributie te
vragen
Wij Jaten geen gelegaliseerde
diefstal toe, evenmin als loonmaatre
gelen die een verkrachting van de
spelregels betekenen. Hoe haalt een
regering het in haar hoofd nu aan
belastingverlaging te denken, terwijl
er een half miljard nodig is voor
bestrijding van de werkloosheid.
Stimuleren van de consumptie is
blijkbaar alleen erg bij loonsverho
ging maar niet bij belastingverlaging,
welke de hogere inkomens ten goede
komt. De loonstop voor 1969 is een
douceurtje van 1 miljard voor de
werkgevers."
AGITATIE
Dat de massale bijeenkomst (er
waren minder eekomen dan men had
verwacht) fljfjB'dag ordelijk verliep,
is voornan^Hji te danken geweest
aan de mnnaliteit van de vak
bondsleden, die wel een duidelijk
protest wilden laten horen, maar zich
niet Heten verleiden tot onregelma
tigheden en "herrieschopperij. Groe
pen leden van de Studentenvakbewe
ging, die in de hallen aanwezig wa
ren, deden regelmatig door gejoel en
schreeuwen wel pogingen in deze
richting, maar zij kregen geen bijval.
Voorzitter Mertens .-yan het NKV,
die het eerst het woord voerde, deed
mededeling van een binnengekomen
verklaring van de Studentenvakbe
weging waarin deze zich schaarde
achter de wensen en verlangens van
de vakbeweging, maar verdere gevol
gen had deze verklaring niet. Een
spandoek van de studenten met als
opschrift: „Studenten en arbeiders
tegen het regentendom. Voor demo
cratie in bedrjjf en universiteit",
werd uit de verga4gpng geweerd.
SPANDOEKEN
Teksten, van andere wel opgestelde
spandoeken \^aren: Loonpauze on
aanvaardbaar Geen goed woord voor
deze regpringsbeslis^ing. Waarom
geen dividendpau'zé voor aandeelhou
ders en copimis&arassen? NW, NKV
en CNV hoüdt «et bij stu'k. Deze
regering legt ajÉEzen bedrijfsleven
gewoon naast zleh neer. Het is de
schuld van het kapitaal. NW, NKV
en CNV samen sterk. 100.000 werklo
zen willen werken. Grote problemen
eisen grootse maatregelen. Druk
ken jongens deur van de medezeg
genschap moet open. Wij zijn geen
loonslaven, weg met het kapitaal.
Geen lang betoog, het loon omhoog.
De minder vleiende kreten uit de
zaal, die veelal aan het adres van
minister Roolvink waren gericht,
werden meestal snel door muziek
overstemd. Toen het bestuur van de
(Van onze soc.-econ. redactie)
Hilversum De heer h. h.
Wemmers, voorzitter van de
Federatie van Katholieke en
Protestants-Christelijke Werk
geversverbonden, verwacht in
Nederland geen werkstaking.
In de KRO-tele visierubriek
Silhouet legde hij er gisteravond
alle nadruk op, dat de werkge
versverbonden steeds met de
vakbeweging samen bereid zijn
geweest de vrije loonpolitiek te
realiseren. Zou de vakbeweging
toch staken, dan zou dit een te
gen de regering gerichte poli
tieke staking zijn.
In het interview, dat de heer H.
Neuman afnam, ter gelegenheid van
het vijftigjarig bestaan van het
christelijk werkgeversverbond, merk
te de heer Wemmers op, dat er geen
onduidelijkheid bestaat bij de werk
gevers tegenover de loonvoorstellen
van de regering.
Hij begreep deze opvatting van de
vakbeweging niet, evenmin als de
wens van de vakcentralen om van
middag in het bestuur van de Stich
ting van de Arbeid te vernemen hoe
de werkgevers zich gaan opstellen.
Werkgevers- en werknemersver
bonden hebben de regering steeds af
geraden, in de loonpolitiek in te grij
pen. Het zijn de werkgevers geweest,
die de regering hebben gevraagd niet
zonder SER-advies in te grijpen.
SER
De regering heeft echter met haar
nota de SER gepasseerd. Deze gedra
ging vond de heer Wemmers niet
duidelijk. Tijd speelde geen rol, want
het gaat om maatregelen voor 1969.
Zou de regering eerst de SER om
advies hebben gevraagd, dan had
men in de SER ook de kans gehad
met de president van de Neder-
landsche Bank. die als Kroonlid zit
ting heeft in de raad, van gedachten
te wisselen. Op het ogenblik wordt
nogal met minachting over deze man
gesproken, aldus de heer Wemmers.
Hij hoopte dat de regering morgen
in de Tweede Kamer zou beloven de
zaak nog eens rustig te bekijken.
Het loonbeleid is nu een politieke
zaak geworden. De heer Wemmers
vond daarom, dat de werkgevers de
zaak nu ook verder aan de politiek
moeten overla'tert. Hij meende ook bij
de vakbeweging Ideze visie te bespeu
ren, omdat de vakcentralen zelf de
vaste commissies yoor sociale en eco
nomische zakyn. van de Tweede Ka
mer hebben ingeschakeld.
Benauwend
Wat er in Frankrijk gebeurt noem
de dc heer Wemmers benauwend. De
marathonvergadering van werkge
vers, werknemers en regering over
hervorming in de beloningen vond
hij bevreemdend. Hij verbaasde zich
erover, dat men zo maar de mini
mumlonen met 36 procent verhoogt.
Hij vroeg zich af, hoe de Fransen
denken over de waardevastheid van
de frank.
Het beste antwoord op de medezeg
genschap vond hij, de interne ver
houdingen binnen de onderneming zo
open mogelijk maken, zodat ieder de
volledige kans op zelfontplooiing
heeft.
BTW'
Verbazing sprak de heer Wemmers
uit over de politieke bezwaren, die
nu rijzen tegen het systeem van om
zetbelasting (BTW); hier is een
verschuiving van directe naar indi
recte belasting, waarvan de meerder
heid van ons volk voorstandster was.
Hij geloofde dat, bij de progressie
in de belastingen, het steeds voor ie
der de moeite waard moet blijven
zich in te spannen.
Hij zei dit naar aanleiding van het
feit dat ondernemers met 53 mil
joen op zak de afgelopen maanden
ons land hebben verlaten vanwege
het ongunstige fiscale klimaat
UTRECHT De Nederlandse
Spoorwegen hebben weinig ple
zier beleefd van de extra trei
nen, die zaterdag werden inge
legd om de deelnemers aan de
protestbijeenkomst van de drie
vakcentrales te Utrecht te ver
voeren.
Acht extra treinen waren er
gepland maar er reden er slechts
vijf. De drie andere werden
wegens het nagenoeg ontbreken
van passagiers opgeheven.
De belangstelling voor de ex
tra trein uit Groningen, Leeu
warden, Enschede, Nijmegen en
Maastricht, was trouwens ook
matig. Volgens de Spoorwegen
maakten er in totaal slechts 450
mensen gebruik van.
Het drukst was nog de trein
uit Groningen, die 220 vakbonds
leden naar Utrecht bracht.
drie vakcentralen het podium betrad
brulden duizenden uit de zaal: Weg
met Roolvink.
De heer Mertens noemde de massa
le opkomst het bewijs, dat de gehele
vakbeweging achter de leiding van
de besturen staat.
Vice-voorzitter A. de Boon van het
NW waarschuwde voor de gevaar
lijke weg, die de regering is ingesla
gen. Nederland is nog een eiland van
rust. maar de regering lijkt aan deze
rust zo snel mogelijk een einde te
willen maken.
Secretaris Bakker van het CNV
noemde de haast van de regering om
lonen in te perken en de traagheid
van de regering, wanneer het gaat
Tussen de puinhopen hij de Y-
brug in Saigon, waar hevife ge
vechten zijn geleverd, heeft deze
Zuidvietnamese vrouw een blikje
gevonden dat zij gebruikt om haar
haar te wassen.
om de werkloosheid te bestrijden. Hij
vroeg 500 miljoen in plaats van
ƒ150 miljoen ter bevordering van de
werkgelegenheid.
Hij hoopte dat het protest van de
vakbeweging mede zou leiden tot het
afwijzen van de regeringsnota door
de Tweede Kamer. Het gaat om de
leefbaarheid in Nederland voor ie
dereen.
OECUMENE
De heer L. Beumer (NKV) sprak
over de grote oecumene op sociaal
gebied van de beste soort. Hij noem
de de bijeenkomst een unieke mani
festatie van historische betekenis in
de geschiedenis van de Nederlandse
vakbeweging.
Er is nu een solidariteit, die 100
jaar geleden bij de industriële revo
lutie ontbrak. Hij noemde Roolvink,
die deze bijeenkomst had bewerkt,
een excellente propagandist voor de
vakbeweging.
VAN EIBERGEN
De CNV-voorzitter Van Eibergen
onderstreepte, dat nu duidelijk was
gedemonstreerd, dat het beleid van
de vakbeweging ook gedragen wordt
door de leden. Te veel wordt nog in
twijfel getrokken, dat wat de bestu
ren vragen door de leden ook wordt
ondersteund.
Juist omdat er nog zoveel te doen
is voor de vakbeweging bij de demo
cratisering van het bedrijfsleven,
riep hij de ongeorganiseerden op niet
aan de kant te blijven staan, maar de
gelederen te sluiten en een steentje
bij te dragen om te komen tot een
rechtvaardiger samenleving.
Tot slot nam de vergadering geen
resoluties aan, maar werd de bestu
ren van de vakcentralen blanco man
daat gegeven. Eerst wordt nu de
uifslag van het Kamerdebat afge
wacht, waarna de vakcentralen zich
nader op de situatie zullen bezinnen.
Vanmorgen werd een besloten hea
ring gehouden van de vakcentralen
met de vaste Kamercommissies voor
economische en sociale zaken in aan
wezigheid van de fractievoorzitters
uit de Tweede Kamer.
Loondebatten in
samenvatting
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Morgen zal de
NTS op Ned. 1 tweemaal samenvat
tingen geven van de loondebatten in
de Tweede Kamer. U kunt daarnaar
kijken tussen 6.30 en 6.50 uur en van
ongeveer 10.35 tot 11 uur.
ROTTERDAM De Algemene
Bank Nederland, de Amsterdam-
Rotterdam Bank en de Nederiandse
Mdddenstandsbank zullen een proef
nemen met geldautomaten* waaruit
•hun cliënten ook buiten de ope
ningsuren van de banken contant
geld 'kunnen opnemen tot een be
drag van ten hoogste 500.per
24 uur.
De proef wordt genomen 'bij het
NMB-kantoor te Hilversum, een
ABN-kantoor te Amsterdam en een
Amro-kantoor te Dordrecht en voor
lopig zullen 500 cliënten van de
drie deelnemende banken worden
uitgenodigd van deze service ge
bruik te maken. De aard van de
proefneming brengt mee, dat het niet
mogelijk zal zijn ook geld op te
nemen via een andere 'bankomaat
dan waarop men is aangesloten.
Terwijl de drie vakcentralen in de Utrechtse Jaarbeurshallen protesteerden tegen het loonbeleid van de rege
ring, was minister Roolvink (Sociale zaken) elders in Utrecht bij het AR-Partyconvent. Op de foto: de heren ao-
gaers (Politieke Partij Radicalen) en Roolvink schudden elkaar de hand.
(Van onze parlementsredactie)
UTRECHT „Overigens ben
ik van mening, dat de ARP een
gesprek met de Partij Radikalen
moet voeren". Zeker 20 van de
ongeveer 40 sprekers op het
ARP-Convent, dat zaterdag in
het „druk bezochte" Utrecht
werd gehouden, varieerden al
dus op het politiek getuigenis
van de Romein Cato.
De reactie van PPR-fractieleider
drs. Aarden na afloop van het Con-
(Van onze parlementsredactie)
UTRECHT Gevraagd naar zijn
reactie op het AR-Convent verklaar
de de heer Tilanus, voorzitter van de
CHU, verheugd te zijn dat ook de
ARP het gesprek in de 18 wil voort
zetten.
Hij zag nog niet dat de CHU een
gesprek met de PPR wil. Hij vond de
duidelijkheid over de principiële stel-
lingname van de PPR niet voldoende.
„Het gaat om de vraag of de PPR
zich als christelijke partij wil scha
ren tussen andere christelijke partij
en. Laten we eerst maar eens in de
18 over deze zaak praten en wachten
op meer duidelijkheid van PPR-zij-
de".
KVP-voorzitter Van der St ee vond
het een goede bijeenkomst. Het voor
behoud dat de ARP maakt, is rea
listisch, want we zijn nog maar in
het begin, aldus de KVP'er. Over de
groep-Couwenberg zei de heer Van
der Sthee, dat deze heeft onderschre
ven, dat christelijke grondslag in de
huidige tijd wenselijk is.
De heer Tilanus zei nog, dat het
CHU-voorstel tot het instellen van
overlegorgaan van de 18 niet in te
genstelling staat tot de eis van de
ARP, dat een akkoord primair in
houd dient te hebben. Het belang
rijkste is, zei hij, dat er volledige
overeenstemming is over de prin
cipiële stellingname van de 18.
Den Haag is nu de stad van de
autoringen geworden. EénriChting-
verkeer, waardoor menig adres
slechts te bereiken is middels een
soort vlakke spiraal. Via het
beschrijven van steeds nauwer wor
dende kringen kan men komen waar
men wezen wil.
Autobezitters beschrijven mij hun
dagelijkse ellende om hel goede
straatje in te rijden en de wiskundi
gen onder hen, berekenen hoeveel
extra liters benzine dat kost, plus
(de heel nauwkeurigen) de versnelde
afschrijving van de wagen.
Als niet autobezitter merkt men
weer heel andere dingen op.
Bijvoorbeeld dat de bussen 4, 13
en 15 plotseling niet meer achter
rond het Vredespaleis rijden met een
halte bij genoemd paleis, maar
rechtstreeks de smalle Laan van
Meerdervoort in snorren om dan pas
in de Javastraat te stoppen.
Dat het taxiritje opeens duurder
wordt, niet omdat de tarieven om
hoog gaan, maar omdat genoemde
spiraal meer kilometers telt dan de
rechte lijn naar het doel.
Wie aan de éénrichtingswegen
woont behoeft zich overigens hele
maal niet in het verkeer te storten
om de verandering te ondergaan.
Het ontbreken van tegenliggers
schijnt een chauffeur op zijn snel
heidsdrift te werken. De enkeling,
die -daar geen last van heeft, is het
geraden goed rechts te blijven en z'n
banden zo dicht mogelijk langs de
trottoirband te houden, opdat de
linkerbaan voor de maniakken vrij
blijft.
Zo geven de Haagse straten nu
het beeld van Parijs, buiten de sta
kingsdagen. Twee. drie en als het
even lukt vier schichten schieten
langs elkaar.
Hare
De heerlijkste renbaan is
waarschijnlijk dat smalle stukje
Laan van Meerdervoort. Bij de
Zoutmanstraat is een stoplicht en
bij de Anna Paulownastraat, snort
men snel genoeg, dan is het bij de
A.P. net groen en fan men zomaar
doorracen tot de Alexanderstraat,
tenzij natuurlijk uit de Zeestraat ie
mand komt, die met dezelfde vaart
de Scheveningseweg (ook één rich
ting daar) op wil.
Eens in mijn leven heb ik een
autorace gezien en bovenal gehoord.
Dat was in de ring van Roskilde, bij
Kopenhagen, waar Stirling Moss fa
voriet was.
Het zien was griezelig, maar het
horen een wonderlijke sensatie van
ritmisch gesuis en opgierend ge
kreun. Zzzzrt-rang-zzzrt-rang
Dan was er weer zo'n engerd voor
bijgeschoten en een volgende op
komst.
Het was toen nogal een dure grap
om er bij te mogen, maar ach dacht
ik, zoiets daar kom ik mijn hele
leven niet meer aan toe. Eenmaal
moet je het toch meemaken.
Nu echter heb ik akelig spijt van
de toen verspilde vakantiecenten.
Had ik een hele middag voor kun
nen ronddollen in het pretpark Ti-
voli. Elke dag, wat zeg ik elk uur
van een heel etmaal kan ik nu de
autorace-sensatie beleven.
Zzzzzzrt-rang, weer een voorbij.
Compleet met klap op op de vuurpijl
van een botsing zo nu en dan.
Tot nu toe hebben de klappen al
leen maar blikschade en een restau-
rantruit gekost en voor de ruit zat
net niet iemand met zijn kopje kof
fie, dus die klap was verder alleen
naar voor de fietsers, die weer na-
klapjes te verwerken kregen, dit
maal van hun banden.
vent zou het enthousiasme van deze
merendeels jongere sprekers wel wat
kunnen intomen: „Ik ben minder op
timistisch over de positieve afloop
van zo'n gesprek dan toen ik hier
kwam. Dr. Veerman wijst de pro
gressieve concentratie uitdrukkelijk
af en juist dat is een punt waardoor
de PPR zich kenmerkt in haar stre
ven naar een regeerbare meerder
heid".
De heer Aarden begreep deze
naar hij dacht persoonlijke
uitspraak van de heer Veerman niet
goed, waar de kandidaat-voorzitter
even eerder in zijn rede „de openheid
ten opzichte van alle constructieve
krachten in Nederland" tot hoofdlijn
van de ARP-politiek verklaarde. De
heer Bogaers zette de discussie waar
de ARP een hele zaterdag en nog
meer aan besteed had op nog los
ser schroeven: „Gesprek met 18 ir
reëel; met de ARP wel, onder voor
behoud dat we een progressieve con
centratie nastreven, de meerderheid,
dat is essentieel".
Lonen
Maar goed, de ontwerp-resolutie
van het Centraal Comité, waarin
besloten wordt tot voortzetting van
het gesprek in de 18, zomede een
eventueel onderhoud met de PPR in
de 18 aan de orde te stellen, werd
met algemene stemmen aangenomen.
Enkele pogingen om het daarbij niet
te laten en ook het loonbeleid van dit
kabinet in de discussie te brengen,
werden terecht door voorzitter mr. A.
B. Roosjen, die op zijn eigen wijze
het Convent leidde, afgehamerd:
„Niet aan de orde". Het weerhield
minister B. Roolvink er overigens
niet van een flink deel van zijn pau
ze op te offeren aan een wandeling
door zonnig, maar juist zaterdag mis
schien voor hem wel gevaarlijk
Utrecht, in gezelschap van Twee-.
de-Kamerlid drs. B. Goudzwaard.
Ook minister Bakker was er, en de
staatssecretarissen Van Es en
Grosheide. Verder oud-minister dr. J.
Donner en J. Smallenbroek, lid van
de Raad van State. Van de andere
partijen KVP-voorzitter Van der Stee
en lid van het hoofdbestuur Van El
zen, heren Tilanus en Schuring van
de CHU en de heren Bogaers en Aar
den.
Drie groepen
De standpunten in de ARP waren
bekend, ook vóór het Convent van
zaterdag. Er blijven drie groepen: de
genen, die het gesprek in de 18 zon
der meer willen voortzetten; anderen
die dit onder voorbehoud doen en
een kleine groep die de 18 wil opdoe
ken ten gunste van een onmiddellijk
gesprek met de PPR en de befaamde
coneentratic.
Vandaar dat er qua sterkte gelijk
applaus opklonk toen dr. Veerman
zei, dat er geen onzekerheid kon zijn
over het afwijzen van een progressie
ve concentratie en in de volgende
zin, dat er verbindingslijnen met de
PPR bestaan die een basis voor
gesprek zijn.
Waarschijnlijk vertolkte voorzitter
Roosjen het algemeen gevoelen toen
hij naar aanleiding van Hoofts' ci
taat: „Krielt het van vrijers niet om
uw deur", zei: „Hollen is gevaarlijk
maar stilstaan even bedenkelijk. In
wezen gaat het om de samenwerking
van geestelijk gelijkgezinden". Hij
legde de nadruk op de verticale lijn
naar God.
Vooral de Arjos liet zich horen.
Voorzitter H. A. de Boer: eens met
voortzetting gesprek 18, maar de Ar
jos heeft contact gehad met uitgetre
den KVP-jongeren en meent, dat ook
gesprek met PPR tot stand moet ko
men. De Arjos had kritiek op bepaal
de onderdelen van het interim-rap
port van de 18: de buitenlandse para
graaf (erg zwak) en de vermogens-
en inkomensverdeling.
De Arjos slaagde er in een kleine
wijziging aan te brengen in punt 4
van de resolutie: bij de uitdieping
van de reeds gepubliceerde program-
plnteri en andere punten zal moeten
blijken of overeenstemming bereikt
kan worden.
Een amendement om te benadruk
ken dat contact met de PPR van
A.P-zijde „noodzakelijk" is, werd in
getrokken na een intentieverklaring
van dr. Veerman, waarin hij met zo
veel woorden zei, dat contact met de
PPR zou worden opgenomen onaf
hankelijk van de stellingname van de
18.
Ook een door de Arjos aan de reso
lutie toegevoegd punt 6: verdergaan
de onderhandelingen mogen niet lei
den tot organisatorische bindingen
voordat het Convent zich hierover
heeft uitgesproken (De Boer: optre
den voor de televisie), werd ingetrok
ken na een geruststellende verzeke
ring van de heer Veerman.
Een amendement van Rotterdam,
dat vond dat de PPR te centraal
werd gesteld, dat de ARP verbin
dingslijnen heeft met mensen uit de
PPR en dat in de resolutie opgeno
men wilde zien dat de ARP aandacht
moet hebben voor allen die de
christelijke partijen hebben verlaten
maar toch politiek willen bedrijven
vanuit de radicaliteit van het Evan
gelie. kreeg te weinig aanhang, nadat
dr. Veerman gesteld had: Als ARP en
als 18 hebben we te maken met de
concrete situatie van nu: de PPR.
Nog enkele reacties die de mening
van groepen vertegenwoordigen. Drs.
J. P. Feddema uit Amsterdam: Niet
voldoende rechtvaardiging voor door
gaan gesprek 18; twijfel aan christe
lijke opvattingen KVP (Couwenberg).
„De juiste weg is Bogaers en
Biesheuvel, samen vechtend om hun
idealen uit te dragen. Als de 18 in
houdt, dat we ten eeuwigen dage met
de VVD in zee gaan, zouden we het
nog wel diep kunnen betreuren".
De afdelingen Enschede, Rotter
dam, Haarlem: doorgaan met 18, hoe
wel er op onderdelen nog bedenkin
gen zijn: communisme, overheidsge
zag (meer de verticale lijn benadruk
ken).
De Jong
Prof. dr. W. Albeda: „Zitten onze
naaste bondgenoten in CHU of KVP?
Misschien eerder in de PPR. Je kunt
doorgaan met de 18 en toch weer met
het kabinet-De Jong in zee gaan".
Notaris Crans uit Haarlem over
mr. J. N. Scholten en zijn artikel in
De Groene: de radicalen worden in
de watten gelegd, we zitten niet op
hen te wachten. Hun optreden is een
soort paleisrevolutie. Ik verwacht een
concretere houding van partijleiding
en een schrappen van de verbin
dingslijn met de PPR.
Een stem van de Veluwe: Maak
van de ARP geen PvdA. „Zorg dat u
uw legers houdt". Kamerlid Schakel:
meent een verschil in optreden te
bemerken ten aanzien van radicalen
nu en verontrusten vroeger. Hoewel
hij daar vrede mee kan hebben, zegt
hij toch dat consequent doorgezette
fractievorming sinds 1900 nog nooit
een heilzaam resultaat heeft gehad
voor de partij waarin deze
groepsvorming voorkwam. Vraagt
aan de radicalen: is het nu niet ge
noeg geweest?
J. Wilschut: het gaat om de keuze
tussen christelijke en programma
tische partijen. Geen gesprek met
PPR. die slechts de doelstelling pri
mair stelt.
J. N. Scholten: Datgene wat we ons
van de 18 voorstellen is zodanig, dat
na verloop van tijd zal blijken dat
we niet meer terug kunnen. Wel een
progressieve concentratie en daarbij
de PSP niet bij voorbaat buitenslui
ten.
De heer Veerman stelde in zijn
slotwoord, dat het nodig is in gesprek
te blijven met elkaar. „We moeten
waarmaken wat we willen. Daarbij
mag best variatie zijn. Het fs gevaar
lijk om te zeggen: we zijn er, want
dan ben je conservatief".
Hij signaleerde de krampachtigheid
van degenen die zeggen: als we door
gaan worden we kleurloos. Hij vond
het een kwestie van goede trouw en
openheid als we de ander niet te vlug
afschrijven, terwijl men bezig is met
elkaar te praten.
Wat de 18 betreft, zei dr. Veerman,
dat hij deze zomer graag reacties uit
de partij zou willen en dat we er voor
moeten waken onze grondslag aan
anderen op te leggen, waar in de
ARP ook altijd ruimte is geweest
voor zowel de subjectieve als de ob
jectieve opvatting. Doel blijft dat in
een christelijke partij Gods woord
onmisbaar is.
Hij vertelde dat de ARP ook met
het GPV gaat praten, op verzoek van
het GPV. Dat ligt anders dan het
contact met de PPR omdat GPV en
SGP groepen van getuigenden zijn
die eigen uitgangspunt verabsolute
ren, aldus de heer Veerman.
Over de radicalen binnen de ARP
zei hij tenslotte, dat met hen een
basis van vertrouwen is. „Zij leveren
een constructieve bcdryge."
