Huurders moeten uit huisjes bij spoorlijn Prins opent van IBM nieuw complex in Amsterdam Achtste medische faculteit acuut of op den duur? Israël-aktie wordt weer nationaal LOHM AN STICHTING PROCESSIES IN DE WET REGELEN Voor sportieve aktieve mensen Pendelen door NS: De woningnood is voorbij de lucht uit Limburg? Handelsakkoord tussen Ierland en Nederland Meer openheid Bijstandswet Vrij Papoea kan niet rekenen op steun Nederland Johnson beledied: boete van 100 Rond Israël botst recht op recht Zelfs voor half salaris geen werk Novum: openbare discussie vóórrapport Een reëel initiatief van mr. Van Walsum 15 DONDERDAG 9 MEI 1968 (Van onze correspondent) UTRECHT De brief van de Nederlandse Spoorwegen, waarin de huur per eind de cember 1970 wordt opgezegd, heeft bij de 66 huurders van perceeltje NS-grond en -wa ter langs de spoorlijnen nog al kwaad bloed gezet. De bewo ners van de wagons, andere noodwoningen of woonschepen voelen zich gedupeerd. DEN HAAG Wellicht zal in de toekomst een vliegtuig tussen Zuid-Holland en Limburg gaan vlie gen speciaal voor pendelaars. De mo gelijkheden worden althans onder zocht. Nederland is klein en het zou voor de situatie op de arbeidsmarkt I gunstig zijn als de arbeidskrachten over meer mobiliteit beschikken. Al eerder is zo'n luchtdienst over wogen tussen Den Haag en Twenthe. Dit plan kon toen niet worden gerea liseerd. Een pendeldienst door de lucht zou I alleen geschoolde arbeidskrachten vervoeren. Een dergelijke voorzie ning is namelijk duur en het moet voor de bedrijven verantwoord zijn geld hierin te steken. De vliegtuigen I kunnen betrokken worden van char- terbedrijven, zo is gisteren op een persconferentie van het gewestelijk arbeidsbureau in Den Haag meege deeld. Er kunnen per vliegtuig veer tig tot vijftig mensen worden ver voerd. AMSTERDAM Binnenkort is de ondertekening te verwachten van een veelomvattend verdrag tussen Ier land en Nederland, dat o.m. een dub bele belastingheffing op winsten en inkomen moet vermijden. Het doel van dit verdrag is de han del tussen beide landen te stimuleren en een vrije uitwisseling van kapitaal te bevorderen. Dit deelde gistermor gen de Ierse ambassadeur in ons land, dr. Eoin Machwhite, mee op een persconferentie. Deze was belegd ter gelegenheid van de komst van de Irish Industrial Development Autho rity haar Nederland. Deze Ierse over- heidsinstelling onder leiding van de heer T. S. O'Neill, heeft tot taak de industrialisatie in het land te bevor deren en bijstand te verlenen aan buitenlandse industriële vestigingen, j De missie heeft in Amsterdam met I het Nederlandse bedrijfsleven 1 gesproken over faciliteiten bij een i eventuele vestiging in Ierland. Prins Bernhard opende gisteren de nieuwe vestiging voor IBM in Am sterdam-West. Apparaten met ge heimzinnige knoppen genoeg om er de symbolische daad mee te ver richten. AMSTERDAM Met de in werkingstelling van een mag netische bandschrijfmachine heeft Prins Bernhard gister middag de officiële opening verricht van het nieuwe fa briekscomplex van IBM Neder- land in Amsterdam-Sloter- vaart. Tevens benoemde prins Bernhard de heer A. K. Watson, voorzitter van de raad van commissarissen van IBM World Trade Corporation, tot com mandeur in de Orde van Oranje Nas sau, en overhandigde hem de bijbe horende versierselen. De heer Watson kreeg zijn onder scheiding „voor hetgeen hij voor ons land gedaan heeft", aldus de Prins. Eenmaal eerder ontving een lid van de familie Watson een Nederland- se onderscheiding. In 1946 werd de heer Thomas J. Watson sr., oprich ter van IBM, benoemd tot grootoffi cier in de Orde van Oranje Nassau. De nieuwe fabriek, waar elektri sche schrijfmachines en in- en uit- voerapparatuur voor computers wor den geproduceerd, geeft thans aan 1325 mensen werk. Over enkele jaren zal begonnen worden met verdere uit breiding van het complex. Uiteinde lijk zal de personeelssterkte toenemen tot circa 3500. Het fabriekscomplex, dat binnen -0 maanden werd voltooid, vergde een "westering van ƒ31,500.000. Het oude JBM-centrum stond aan de Johan Huizingalaan in Amsterdam. WEST-BERLIJN Peter Brandt, de 19-jarige zoon van de Westduitse minister van buitenlandse zaken, moet op 27 juni voor een jeugdrecht- bank verschijnen in verband met de relletjes, die zich vorige maand pa de aanslag op Rudi Dutschke in West-Berlijn voordeden. Ruim tien jaar geleden, toen er nog een grotere woningnood was, was er voor 66 spoorwegbeambten van de NS een uniek aanbod. Ze konden een stuk je grond, langs de spoorbaan huren voor ongeveer 150 gulden per jaar en mochten daarop een noodwoning plaatsen. Er waren er ook die in een woonschip in een vaart langs het spoor wilden wonen, wat ook werd toegestaan. Niet dat die mensen in zware woningnoodperikelen dat nu zo ideaal vonden maar het kon nu eenmaal niet anders. In de tien jaar dat zij er woonden, veranderden de wagons en schepen in goed bewoon bare huisjes. In een wagon bijvoor beeld kon je gemakkelijk drie slaap kamers, een zitkamer, een keuken en een douche maken. Daarbij kwam dan nog een stuk grond voor een tuin, dat alles in de vrije natuur en tegen een lage huurprijs. Toen dezer dagen de brieven in de 66 bussen vielen, was de eerste reactie: ja, maar wij willen helemaal niet weg, we zitten hier veel te goed. De Spoorwegen schreven in de brief dat uitgekeken moest worden naar een andere woning, omdat de huur tegen eind december 1970 zou worden opgezegd. We hebben de grond nodig voor andere doeleinden, zo werd medegedeeld. Voor welke doeleinden dat dan wel is, vertelt de NS echter niet, die vond dat de ergste woningnood nu wel achter de rug was. OVERAL In alle delen van het land treft men spoorwagonbewoners aan. In Roekan je, Amsterdam, Rotterdam, Haarlem, Leiden, Capelle aan de IJs- sel, Zeist, Utrecht. Bijzonder mooi staaltje van een exterieur van een wagon is te zien in Huis ter Heide, waar aan de Korte Bergweg zeven wagons staan (zie foto boven). De meesten wonen er al tien jaar in. „We willen niet weg, maar er zal wel weinig aan te doen zijn, de Spoorwegen komen niet gauw terug op hun beslissing, alhoewel wij niet begrijpen, dat zij kunnen zeggen dat de woningnood is opgeheven. Wij staan ingeschreven voor een huis, maar voelen er niets voor om in een flat te wonen", zeggen zij. BESLIST In een van deze wagons in Huis ter Heide woont de heer Wiersma, N.S.-er, hij werkt op de afdeling eco nomische zaken van het spoor en wil met enkele andere beambten, die met het zelfde probleem kampen, probe ren of zij kunnen blijven v/onen. De andere bewoners geven hem weinig kans. Voorlopig zeggen zij blijven we zitten waar we zitten (het interieur (zie foto beneden) toont aan dat het er echt wel gezellig kan zijn maar we kijken toch maar uit naar een nieuwe woning. Als het een flatje wordt zullen We er heel hard moeten wennen, de N.S. heeft beslist, w^ zullen er uit moeten, er zit niets anders op." De IBM heeft vorig jaar voor meer dan 70 landen geëxporteerd met een totale waarde van meer dan 65 mil joen gulden. Bij de opening waren onder meer aanwezig de commissaris der Konin gin in de provincie Noord-Holland, mr. F. J. Kranenburg, en burgemees ter dr. I. Samkalden. (Van een medewerker) AMSTERDAM De Collectieve Israël Aktie. sinds 1920 hel inzame lingsinstituut van de Zionistische be weging, heeft zich in het verleden bijna zonder uitzondering tot de jo den gericht. Verleden jaar tijdens de oorlog tussen Israël en de Arabische landen veranderde dat. Vele Neder landers kwamen bij de Collectieve Israël Aktie (CIA) om geld voor Israël te geven. Het is de Nederlan ders en de CIA (er kwam een bedrag van 17 m'ljoen gulden binnen) zo goed beva'icn, dat het oude stand punt alleen bij de joden aan te klop pen, is verlaten. „Kijk", zegt de 42-jarige CIA-di- recteur en professorpzoon I. L. Pala- che, „bij joden komen wij niet bede len als wij geld voor Israël vragen. Wij wijzen hen op hun plicht Israël bij te staan. De gehele geschiedenis door, hebben joden in het ene land joden in het andere geholpen als dat nodig was. Voor joden is het de plicht te ge ven, al bepalen zij uiteraard zelf de grootte van hun bijdrage. Zouden wij bij niet-joden om geld vragen, dan zou dat een geheel andere benadering hebben gevraagd. Dan zouden wij in zekere zin wel met de pet in de hand hebben moeten staan". Dat is niet nodig geweest, nadat verleden jaar toen Israël in een moeilijke situatie verkeerde om zijn bestaan voort te zetten, een groot deel van Nederland Israël middels de CIA financieel bijstond. Vrienden De omstreeks 24.000 zielen tellende joodse gemeenschap in ons land brengt jaarlijks omstreeks 800.000 voor Israël bijeen. Het zal, zo hoopt I. P. PALACHE „Miljoen gulden is een hoop geld" men in de komende jaren meer wor den. Want tal van comités die verle den jaar in Nederland zijn opgericht om Israël financieel bij te staan, heb ben te kennen gegeven ook dit jaar weer Israël te willen steunen. In tal van gemeenten zullen co mités in de geest van Vrienden van de Collectieve Israël Actie verrijzen. „Dat is ook wel begrijpelijk", zegt de heer Pala'che, „de Nederlander voelt zich veelal met Israël verbon den uit religieuze motieven of omdat hij begrip heeft voor het streven naar rechtvaardigheid. Dan is het lo gisch dat als men uit zich zelf Israël wil bij staan in oorlogstijd, men dat zeker wil in vredestijd. Het opbouw werk van de vrede is overigens aan merkelijk duurder, dan het afbraak werk van de oorlog". Verleden jaar heeft een comité waarin alle geledingen van het Ne derlandse volk waren vertegen- woordigd werkgevers en -nemers, kerken en politieke partijen onder prof. dr. J. E. Andriessen, oud-minister van economische zaken de actie voor Israël een nationaal aanzien gegeven. De bedoeling was, dat dit comité weer zou worden ont bonden. Het zal echter als aanbeve lingscomité blijven bestaan. Verrassend „De inzet van zeer vele Nederlan ders is voor ons verleden jaar verras send geweest. Dat dit wordt voortge zet is verbijsterend en ontroerend", zegt de heer Palache, „al mag ik uit eraard niet weer 17 miljoen ver wachten". Hoeveel verwacht hij dan wel': „Dat zult u van mij niet horen. Ik zou het trouwens niet weten. Ieder jaar werk ik eerst naar de eerste ton toe, dan naar de tweede enz. Ieder jaar bepaalt de joodse ge meenschap de totaal opbrengst en die is van drie ton in 1948 tot acht ton in 1967 gestegen. Nu bepaalt het het Nederlandse volk. Ook voor mij is het een verrassing hoeveel het zal worden. Maar iedere gulden is welkom en iedere miljoen guldens is nog steeds een hele hoop geld. Niet alleen om het uit te geven, maar ook om1 het bij elkaar te bren gen". DEN HAAG Het ministerie van cultuur, recreatie en maatschappelijk werk bereidt een wijziging vap de Algemene bijstandswet voor, waarin wordt nagegaan hoe de openheid en vooral de duidelijkheid kunnen wor den bevorderd. Dit heeft staatssecre taris Van de Poel meegedeeld aan de Provinciale Staten van Noord-Hol land, die regering en Kamer hadden gevraagd de richtlijnen van de Bijstandswet openbaar te maken. BOXMEER Dieven hebben gisternacht een brutale en gevaar lijke stunt uitgehaald. In de Veerstraat stalen zij over een lengte van bijna 700 meter het koperdraad van het elektrische laagspanningsnet dat onder stroom stond. De totale lengte van het gestolen draad be draagt ruim 272 km. Het draad verte- i genwoordigt een waarde van onge veer 8.000 gulden. Kami-blad: DJAKARTA Het is „onzinnig" van de beweging Vrij Papoea in West-Irian om te hopen op materiële of morele steun van Nederland of Australië, zo schreef gisteren het blad van de Indonesische anti-com munistische Kami-studenten. Tussen Nederland en Indonesië is een vruchtbare samenwerking tot stand gebracht en de Nederlandse re gering zal er zeker niets voor voelen deze samenwerking te niet te doen door steun te geven aan de afschei dingsbeweging, aldus het blad. Op actieve hulp van Australië via de aan West-Irian grenzende gebieden be hoefde Vrij Papoea evenmin te reke nen daar dat land genoeg zorgen heeft over de defensie in dat gebied naar aanleiding van de geleidelijke verdwijning van de Britse troepen uit Maleisië en Singapore. ooooo ASSEN De politierechter in As sen heeft de vijftigjarige K. V. uit Emmen wegens belediging van een bevriend staatshoofd (Johnson) veroor deeld tot een geldboete van honderd gulden. In maart had V., die leraar is aan het christelijk lyceum in Emmen, plakkaten aan zijn woning geplakt, waarop stond dat president Johnson volgens de maatstaven van Neuren berg en Tokio een oorlogsmisdadiger is. In kleine letters werd verwezen naar de uitspraak van prof. Delf- gaauw. (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM „De tragedie in het Nabije Oosten is niet die van recht tegen onrecht. De zaak ligt zo moeilijk omdat daar recht op recht bo st." Dit zei prof. dr. L. de Jong, echt tegen onrecht. De zaak ligt zo moeilijk omdat daar recht op recht botst." Dit zei prof. dr. L. de Jong, buitengewoon hoogleraar voor de al gemene geschiedenis van de nieuwste tijd aan de hogeschool te Rotterdam, woensdagmiddag in een bijzonder college ter gelegenheid van de Israël-week. Da er in het Nabije Oosten iets heel bijzonders aan de hand is, il lustreerde prof. De Jong met merk waardige cijfers: reeds tientallen ja ren staan enkele honderdduizenden nu twee en een half miljoen joden daar tegenover veertig miljoen arabieren en ook tegenover de achter deze arabieren staande krachten. „Nergens ter wereld is ooit zo'n uitdaging geweest en ook was er ner gens ter wereld zo'n antwoord als nu op deze uitdaging gegeven", zei prof. De Jong. In zijn college ging prof. De Jong de gehele geschiedenis van Israël na, van de ondergang in de Romeinse tijd af, het drama van de Massada, waar de negenhonderd van het laatste joodse garnizoen in de strijd tegen de Romeinen omkwamen, via de diaspora tot nu toe. DEN HAAG De studiecom missie Van Walsuin, die tot de voorlopige conclusie is gekomen, dat stichting van de achtste medische faculteit „vanwege de hachelijkheid van het behoefte begrip", zoals een der leden (prof. dr. M. T. Jansen) het uit- druktp, nog niet verantwoord is, hield gisteren over deze moei lijke zaak een openbare ge- dachtenwisseling. Dat gebeurde in de moderne zaal van het Koninklijk Instituut voor In genieurs aan de Prinsessegracht, waarvoor enkele honderden be langstellenden, die tal van organisa ties en instellingen vertegenwoordig den, aanwezig waren. Het gold hier een novum, een ex periment, ontsproten aan het brein van voorzitter mr. G. E. van VValsum, die met souplesse en vaardigheid de (gelukkig zakelijke) discussies leidde. Dat de faculteit er moet komen was voor hem overigens geen vraagpunt meer: 't gaat om het „wanneer". Mr. Van Walsum stelde in de nabije toekomst de tweede openbare ge- dachtenwisseling in het vooruitzicht, dan over de plaats, waar de achtste medische faculteit zal moeten komen. Weinig tijd Een vraag, die niet vroee genoeg kan worden beantwoord (er zijn zes optanten). Aan de tweede bijeen komst gaat een nog te publiceren tweede nota vooraf, waarin de stu diecommissie zich over de plaats zal hebben uitgesproken. De bedoeling is, dat de commissie zich voör septem ber van haar volledige taak zal heb- bpn gekweten. De algemene klacht ter vergade ring was, dat er niet voldoende tijd beschikbaar kon komen om het rap port grondig, laat staan in organisa- (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG De „Jhr. mr. A. F. de Savornin Lohmanstichting", het wetenschappelijk bureau van de CHU bepleit een regeling voor het houden van processies bij gewone wet. Zij stelt voor de huidige grondwet telijke regeling, die processies alleen toelaat waar ze sinds 1848 onafgebro ken zijn gehouden, te vervangen door een verwijzing naar de wetgever. Eventueel zou deze regeling kun nen worden gecombineerd met de uitwerking van het recht op de monstratie. Voor beide gelden im mers dezelfde problemen voor de openbare orde en verkeer. Het vandaag verschenen rapport is de tweede publikatie van het we tenschappelijk bureau der CHU over de Proeve van de Nieuwe Grondwet. In dit stuk wordt aandacht geschon ken aan de grondrechten. Stakingen De commissie, die onder leiding staat van prof. H. G. Schermers, schrijft verder dat zij weinig voelt voor het opnemen van het sta kingsrecht in de grondwet. Een grondwet wordt immers voor langere tijd geschreven. De technische ont wikkeling kan meebrengen dgt be paalde stakingen b.v. bij elektrici teitsbedrijven zoveel schade voor derden meebrengt dat ze niet verant woord zijn. In die gevallen dienen andere middelen gevonden te wor den, waarmee werknemers aan ge rechtvaardigde verlangens kracht kunnen bijzetten. De grondwet dient de mogelijkheden voor toekomstige ontwikkelingen open te laten, aldus de commissie-Schermers. De commissie wenst een uitwer king van het grondwetsartikel over de drukpersvrijheid, waarbij ook de radio en t.v. worden betrokken. Ge vraagd wordt om een wettelijke re geling van het droit de réponse. De tekst-van dit grondwetsartikel dient te worden aangepast aan de jurispru dentie die de rechter aan de druk persvrijheid heeft gegeven. De commissie meent dat het ge wenst is naast bescherming van hel telefoongeheim ook de privacy grond wettelijk te beschermen tegen aan tasting door het gebruik van telelen zen, afluisterapparaten e.d. Het rapport duidt de priva- cy-bescherming aan als „horizontale werking" van grondrechten namelijk tussen de burgers onderling. Hierbij wordt ook aandacht geschonken aan de discriminatie zoals het weigeren aan personen op grond van hun huidskleur een kamer te verhuren. De commissie-Schermers wil ver der een uitbreiding van artikel 1 van de grondwet (bescherming van persoon en goed) op zodanige wijze dat het een behoorlijke bescherming biedt tegen ernstige vormen van discriminatie tussen burgers onder ling. Sprekend over de sociale grond rechten merkt de commissie-Scher mers op dat het haar niet gewenst lijkt deze in het eerste hoofdstuk van de grondwet op te nemen. De Proeve wil namelijk toetsingsrecht van de grondrechten door de rechter moge lijk maken. De commissie acht dit gezien de ontwikkeling van de sociale grond rechten op dit moment niet ge wenst. Zij vraagt opname van de so ciale grondrechten in een afzonder lijk hoofdstuk. Hierdoor is toetsing van wetten aan de grondrechten uit gesloten maar wel zullen lagere ver ordeningen aan deze grondrechten getoetst kunnen worden. De commissie meent dat in het hoofdstuk over de sociale grondrech ten artikelen moeten worden opgeno men over het recht op werk dat wil zeggen de plicht van de overheid tot werkloosheidsbestrijding-; het recht op minimumloon; het recht op sociale zekerheid en bijstand; het recht op oudedagsvoorziening; het recht op vrije tijd en het recht op rechtsbijstand. UTRECHT Sommige werkgevers weigeren topfiguren die elders na re organisaties of fusies zijn ontslagen, in dienst te nemen uit angst voor te hose salariseisen. De directeur van het gewestelijk arbeidsbureau in Utrecht, de heer H. Bellwinkel, noemde gisteren het ge val van een man die ƒ80.000 verdien de en bereid was. in een nieuwe baan te stappen voor 25.000. Hij kon niet worden geplaatst de werkgevers vrezen kennelijk dat de betrokkenen na eniee tijd toch zullen proberen, hun salaris tot op het oude peil op te voeren. (Van een onzer redacteuren) tieverband te bestuderen. Een leer voor de volgende maal. Volgens de voorlopige conclusies geeft de huidige overbelasting van de medische faculteiten onvoldoende grond voor het op korte termijn in het leven roepen van de achtste. Evenwel: binnen een periode van tien jaar zou die behoefte naar voren kunnen komen vandaar de noodzaak tot het vaststellen van de plaats. De benodigde gelden voor zo'n fa culteit zullen rond 400 milioen belo pen. Een hïizonder zwaar hernen op de beschikbare middelen, zeker op korte termijn. Dit noe af^ez-en van de kwestie of er wel voldoende we tenschapnel ijk personeel ter beschik king zal kunnen komen. Op dat laatste hakte o.m. de verte genwoordiger van het Ned. Huisartsen Genootschap in, dat even als de commissie geen voorstander van acute stichting bleek te zijn. Hij refereerde aan de geheel nieuwe artsenopleiding die in zicht komt. Die vernieuwing zal kracht kosten. Bij snelle vestiging van de achtste facul teit zal nog minder kracht daarvoor beschikbaar zijn bij de nu al chro nische onderbezetting van gekwalifi ceerde stafleden bij de opleiding. Te voorzichtig De gekozen gedragslijn van de stu diecommissie „aanzien en zo mogelijk ingrijpen" achtten anderen weer te voorzichtig. Zij waren voorstanders van onmiddellijke vestiging, die wel iswaar ten volle de onzekerheid over de toekomstige behoefte aan artsen onderschreven, doch die nadrukkelijk wilden stellen, dat alle prognoses uit het verleden steeds te laag zijn ge weest. Door intensivering van de me dische zorg, met name in de sociaal geneeskundige en revalidatiesfeer, moet in toenemende mate met tekor ten rekening worden gehouden. Te korten aan specialisten zijn er nu reeds buiten de randstad. Bovendien wordt in het rapport stilzwijgend uit gegaan van „normaal werken" in de huidige medische wereld. Maar de overbelasting is daar groter dan men beseft. Op alle gebieden is trouwens een tekort aan artsen te constateren. Dit tekort zal in de toekomst angstwek kende vormen gaan aannemen (Dr. C. L. van Nieuwenhuizen centraal colle ge v.d. specialistenopleiding). Daar komt bij dat er nog een fac tor. ongenoemd in het rapport, in het geding is: de vrije vestiging van artsen die verwacht kan worden bin nen de zes EEG-landeii. Dit zal im port ten gevolge kunnen hebben, maar ook export, van medioi, die wel eens veel groter kon blijken te zijn. Studievri jheid Ook de studievrijheid kwam ter sprake, naar aanleiding van de uitla ting in het rapport „dat de overheid niet verplicht is voor allen die zich daarvoor aanmelden de medische studie mogelijk te maken". Vooral de vertegenwoordiger van de Neder landse Studentenraad stelde zich hier princinieel teeen teweer: Hij beklem toonde de plicht van de overheid ie dereen die studeren wil dit mogelijk te maken. Ziedaar enige momenten uit de discussie, die zeer zeker ziin nut voor de studiecommissie Van Walsum moet hehben gehad. Als het goed is zal er een ander terug te vinden zijn lr> definitieve raonort. Zelfs staat de mogelijkheid nog ooen voer verwprkin" van in te zen den louter schriftpliike opmerkingen. Vollediee onenfceid kan de commissie Van Walsum bepaald niet ontzegd worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 15