Hanoi eist aanvaarding Phnom Penh of Warschau Gastenboek Studenten wensen omwenteling Een 108-jarige gaat heen VERSTERKING VAN FOKKER-CONCERN anders dan andere Dood spoor Linkse motie van wantrouwen in Franse parlement constante kwaliteit JOHNSON VANDAAG VAN HAWAII NAAR CALIFORNIË TOEZEGGING AAN PRESIDENT PARK VAN ZUID-KOREA Izwestia: attachés VS spioneerden 80ste Starfighter verongelukt in West-Duitsland Bloedige botsing in rood China Vervoer London Bridge naar FS kost negen ton DONDERDAG 18 APRIL 1968 BONN De Westduitse rege ring zal elke nieuwe geweld dadige actie in de Bondsrepu bliek met alle wettige middelen bestrijden. Het kabinet veroor deelde gisteren de aanstichters en organisatoren, die bij betogin gen van vorige week de „grond principes van het recht hebben losgelaten". De ministers van binnenlandse za ken, die langdurig met het kabinet in Bonn overleg hebben gepleegd, deden na afloop een dringend beroep op de bevolking de officiële organen voor handhaving van de orde ten volle te steunen. Het recht op informatie via voor iedereen beschikbare media moet ook in de toekomst verzekerd blijven. NIEUWE ACTIES Tegelijkertijd kondigde de voorzit ter van de socialistische Duitse stu- dentenbond (SDS), Karl-Dietrich Wolff, in Frankfort nieuwe 2cties aan. Hij stelde deze in het vooruit zicht wanneer op 27 april in Esslin- gen (Baden-Württemberg) het hon derdjarig bestaan van de Bechtle-uit- geverij wordt herdacht. Bij deze uit geverij komt de Zuidwestduitse edi tie van Bild, een blad van het Sprin ger-concern, waartegen de acties van de studenten voornamelijk zijn ge richt, van de pers. We zullen geen rust toestaan, de onrust zal voortduren tot de politieke consequenties van onze eisen gztrok- ken zijn, aldus Wolff. Het bestuur van de SDS betreurde echter de dood van de persfotograaf Frings, die maandagavond een steen tegen het hoofd kreeg. De studenten willen juist geweldloze betogingen, maar het spreek vanzelf, dat wij ons verweren wanneer wij worden aan gevallen. Als „laatste middel" bij de pro testacties tegen de Senaat van West-Berlijn houdt de SDS een blok kade van dit stadsdeel achter de hand. Eerder had men al de ver keerswegen naar West-Berlijn willen blokkeren. Daar had men echter met het oog op de bevolking van afgezien. De zoon van de Westduitse mi nister van buitenlandse zaken, Peter A/fET het uitvaardigen van een ar restatiebevel tegen de vermoe delijke moordenaar van dr. Martin Luther King is de FBI voorlopig althans aan het eind van zijn latijn gekomen. Het gevolgde spoor is doodgelopen. Enkele malen leek arrestatie van de verdachte een kwestie van tijd. Naarmate weken verstreken bleek de gezochte evenwel zijn achtervol gers te zijn ontglipt. Die moeten het nu doen met een verzonnen naam en een vermoedelijk signalement. Hoe betrekkelijk de waarde daarvan is moge blijken uit het feit, dat de FBI overhelt naar de gedachte aan een nauwkeurig beraamde samen zwering, waarbij verschillende men sen zich van dezelfde naam hebben bediend. Aangenomen moet worden, dat het arrestatiebevel niet het begin, maar het voorlopig einde van een groot scheepse opsporingsactie is. De mo gelijkheid dat de dader wordt ge vonden moet van nu af gering wor den geacht. Dit is een bijzonder ongelukkige ont wikkeling, omdat evenals na de moord op president Kennedy nu geen eind kan worden gemaakt aan de geruchtenstroom die in dit geval de betrekkingen tussen blank en zwart verder kan vertroebelen. Brandt (19), heeft in een interview met het links-georiënteerde dagblad Sun gezegd, dat hij een omwenteling van de Bondsrepubliek verlangt. De huidige politieke leiders moeten ver dwijnen, ook mijn vader. Het mono polie van Springer zal gebroken wor den. De studenten zouden daarna, aldus Peter Brandt, proberen de arbeiders aan hun kant te krijgen. Het parle mentaire systeem zou door raden van arbeiders en intellectuelen moeten worden vervangen en voor particu liere eigendom zou geen plaats meer moeten zijn. Over de houding van zijn vader zei Peter Brandt: „Ik weet wat hij denkt. Hij zegt tegen zichzelf: het is alleen maar een over gangsverschijnsel. Door zijn ervarin gen zal hij later zijn houding wel veranderen. Ik zie in hem een van de politici die ertoe hebben bijgedragen het verraad van het Duitse socia lisme door een coalitie met de christen-democraten volledig te ma ken", aldus de zoon van de voorzitter van de Duitse SPD. PARIJS De grootste oppositie groep in het Franse parlement, de linkse federatie, heeft gisteren beslo ten een motie van wantrouwen in te dienen inzake de regeringsplannen om advertenties toe te laten op de staatstelevisie. De leider van de fe deratie, Gaston Defferre, zei dat de federatie een wetsontwerp zal terug trekken waarin de regering wordt uitgenodigd het plan aan het parle ment voor te leggen. Premier Pompi dou heeft daarop gedreigd dat hij met zijn regering zal aftreden wan- nee hij niet het recht behoudt adver tenties bij regeringsmaatregel ln te voeren zonder het parlement er in te kennen. De Franse pers is in meer derheid sterk gekant tegen reclame op de t.v. Politieke waarnemers ge ven de motie van wantrouwen weinig kans van slagen. Het debat over de motie van wan trouwen zal op dinsdag 23 en woensdag 24 april worden gehouden. caballero Toneelspeler en TV-ecteur Guldo de Moor 25 STUKS I AO-EEN LAURENS PRODUCT MOSKOU Vijf Amerikaanse mi litaire attachés en een Canadese at taché zouden volgens het Russische regeringsiblad Izwestia bij twee gele genheden deze maand gespioneerd hebben bij leger- en vlootinstallaties. Toen Russische functionarissen 'cus- senbeide kwamen zouden de attachés 'gemene taal' hebben uitgeslagen, al dus Izwestia in een artikel. Twee uur na het verschijnen van het blad gaf de Amerikaanse ambas sade in Moskou een verklaring uit waarin het artikel 'vol verdraaiingen en onjuis'cheden' werd genoemd. De mensen waar het nu om gaat deden het gewone werk van een militaire attaohé, zoals dat over de hele wereld gebeurt, ook door de Russische mili taire attachés in de VS, aldus de Amerikaanse verklaring. NEW YORK/HONOLOELOE Noord-Vietnam heeft van- daag geëist, dat Amerika zonder verwijl Phnom Penh (Cam bodja) of Warschau (Polen) aanvaarden als plaats voor inleidende vredesbesprekingen over Vietnam. Er is geen tijds limiet gesteld. Ook wordt niet gezegd, wat gaat gebeuren als de eis wordt afgewezen. VN-secretaris-generaal Oe Thant heeft Washington en Hanoi enkele plaatsen voorgesteld, die voor beide partijen aanvaardbaar kunnen zijn. Hij zou het oog hebben op Parijs, Genève, Rangoon of New Delhi. Zo als bekend heeft Amerika voorge steld: Genève, Rangoon, New Delhi, Djakarta en Vientiane (Laos). President Johnson is van Hawaii naar Californië vertrokken, waar hij vandaag besprekingen zou voeren met ex-presidpent Eisenhower. Voor zijn vertrek zei Johnson nog, dat Amerika zijn verplichtingen in Euro pa en Azië blijft nakomen. Tevoren was een verklaring uitge geven over de besprekingen van John son met de Zuidkoreaanse president Je moet er eens uit. Dat is zo'n kreet, die plotseling opkomt in mijn woonstede. Wat de aanleiding mag zijn heb ik nooit precies kunnen ontdekken. Maar wel weet ik, dat er geen ont komen aan is. Het plan laat ik dan maar over en volg. Meestal leidt het naar plaatsen, waar ik nimmer uit eigen initiatief zou komen. Ditmaal was het de uit de win terslaap ontwaakte Mont d'Or, de discotheek in Scheveningen. Noch nimmer was ik in een discotheek geweest. Ik dacht dat het een soort bibliotheek voor grammofoonplaten was, waar jongelieden zich om een jukebox verdrongen. De werkelijkheid was verrassend. Een luxueuze ruimte, gezellige zitjes en bars om elegant aan te leunen, ergens op de achtergrond werd druk gedanst. Een hartelijk welkom en zorgzame aandacht voor de toch wel vreemde eend in de bijt. Mijn barkruk buur de aan een jongeman met een mij bekend uiterlijk. Over onze tonics raakten we in gesprek en opeens wist ik: Rob de Nijs. Een hernieuwde Rob de Nijs, die het druk heeft met optreden in Bel gië en Duitsland, die zijn laatste plaat moest laten opnemen tussen tien uur 's avonds en zes uur 's morgens en het nog fijn vond ook. Hij treedt in de weekends op in de Mont d'Or, heeft nog meer plan nen en is vast besloten zijn uit gestippelde weg te volgen. Overigens kon ik hem een verhaal uit zijn tieneridool-tijd vertellen, dat iedere keer als ik over hem hoorde, in mijn gedachten schoot. Het is enige jaren geleden gebeurd. Er werd een winkelcentrum bezocht door de echtgenote van de Commis saris der Koningin. Er was een officiële ontvangst, een rondgang. Publieke belangstel ling. Maar onverwacht en nooit ge dacht was het gedrom bij een gram mofoonplatenzaak. Dat de mensen het bezoek zo'n evenement vonden, wie had het kunnen dromen? Maar niemand keek naar het be zadigde groepje, dat binnenkwam... Ze waren daar namelijk helemaal niet voor de officiële grootheden, maar alleen voor hun Rob de Nijs. Rob-van-nu vond het een koste lijke mop, hij had er toen niets van gemerkt, dat hij zo andermans zon verduisterd had. Onder het verhaal werd ik aan mijn andere zijde geflankeerd door een blond meisje, dat Rosita Bloom bleek te heten en haar eerste plaatje nu in alle winkels ziet liggen. Haar ideaal: in een musical optreden. Ze werkt er hard voor. Schoolt haar sopraan, componeert eigen liedjes. Heeft na haar H.B.S.-tijd eerst een kantoorbaan genomen, maar kon het zingen en dansen niet laten. Treedt ook in Mont d'Or op. „Amuseer je je?", kwam mijn uit-het-huis-sleur- der vragen. Met de hand op het hart: fan tastisch. Park. Hierin staat, dat de twee lan den snel zullen handelen bij even tuele nieuwe daden van agressie van de kant van Noord-Korea. Gewapen de aanvallen zullen als een zeer ernstige bedreiging van de vrede worden beschouwd. De presidenten hebben bevestigd, dat bij een regeling in Vietnam wil zij duurzaam zijn rekening moet worden gehouden met de wensen van de Vietnamese bevolking; dat Zuid- Vietnam partij moet zijn bij alle on derhandelingen; en dat de verbonden landen bij elke regeling van het con flict betrokken moeten worden. Premier Ngoejen van Lac heeft de bondgenoten van Zuid-Vietnam er aan herinnerd, dat alleen Saigon en Hanoi kunnen beslissen over het lot van Vietnam. De meerderheid van de Senaat is het echter niet eens met zijn beleid. Zij wil een nieuw kabinet, dat maat regelen neemt om de communisten te verslaan. Als Johnson te Washington terug keert vindt hij een rapport van een commissie van de Amerikaanse ver eniging van hoofdredacteuren. Daarin worde geconstateerd, dat de „geloof- waardigheidskloof" in de regering- Johnson groter is dan in vorige re geringen grotendeels omdat de hui dige regering te eigen bate een dom- perpolitiek volgt Het rapport werd samengesteld, voordat Johnson een groot deel van de bombardementen op Noord-Viet nam liet staken en zich weigerde be schikbaar te stellen voor een nieuwe ambtstermijn als president. BONN De Westduitse lucht macht heeft gisteren haar 80ste Star fighter verloren. Het toestel stortte neer bij München. De piloot kwam om het leven. In totaal verloren 40 vliegers bij ongelukken met Starfigh- ters het leven. MOSKOU Tass meldt dat er on langs bij gevechten in China tussen voor- en tegenstanders van Mao Tse-Toeng ruim 170 mensen om het leven zijn gekomen. Volgens muur kranten in Peking waren er in de havenstad Dairen in Noordoost-China minstens 100 mensen omgekomen. In de provincie Sjensi zouden op 12 april 70 mensen gedood zijn bij bloe dige gevechten tussen soldaten en te genstanders van Mao's culturele re volutie. Voorts zouden er doden ge vallen zijn bij vechtpartijen in de provincie Szetsjoean. Het persbureau Nieuw China meldt dat aanhangers van Mao een „misda dig plan" hebben verijdeld om het kapitalisme te herstellen in China's grootste staalstad Ansjan. Nadere bijzonderheden werden niet gegeven. Het persbureau liet alleen nog weten dat er een revolutionair comité in de stad was opgericht. Dr. Gerhard Huls werd geboren op 29 inaart 1917. Van 1940 tol 1943 was hij hervormd predikant in Ter Aar, daarna was hij dienaar des Woords in Gouda tot 1962, in welk jaar hij benoemd werd tot predikant-directeur van het Diaconessenhuis „De Wijk" te Gouda. V an 1952 tot 1Q66 wa« dr. Huls lid en sindsdien voorzitter van de hoofdcommissie van de Vereniging voor Christelijk Na tionaal Schoolonderwijs. OP 30 OKTOBER 1860 werd in een vergadering op het Rusland in Amsterdam besloten tot de oprichting van een Maat schappij voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs. De grote man hierbij was Groen van Prinsterer. Het ging deze mannen want in die tijd werden de dames nog niet bij dergelijke zaken betrokken in feite om de werkelijke honorering van ae liberale grondwet van 1848 ten aanzien van het onderwijs. Want het in deze wet aanvaarde principe van de vrijheid van iedereen betekende in de praktijk zoiets als de vrijheid, die de blanke mens geeft aan de zwarte om ook blank te worden. De vrijheid voor iedereen om scholen te stichten waar het Evangelie van Jezus Christus een integrale plaats in het onderwijs kon krijgen, kon slechts daar worden verwerkelijkt, waar ouders in staat en bereid waren om dit onderwijs zelf te bekostigen. Van overheidswege werd slechts het openbaar onderwijs gesubsidieerd. De bereidheid om -eigen soholen te financieren was in brede kring aanwezig, maar de mogelijkheden waren zeer beperkt. Toen een poging van minister Van der Brugghen om hier verandering in te brengen in 1857 mislukte, was de teleurstelling van de protestantse Christenen groot. Het is de verdienste van de mannen van 1860 geweest, dat zij zich niet door het defaitisme lieten meeslepen, maar een poging hebben gedaan om door gemeenschappeijke inspanning de zaak van het christelijk onderwijs met woord en daad te propageren en te stimuleren. De maatschappij, die in 1861 een naamsverandering onderging en sindsdien de „Vereniging voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs heet, legde zich in de eerste tientallen jaren van haar bestaan vooral toe op het verlenen van financiële steun aan scholen „inzonderheid, waar eigen be langstelling en veerkracht openbaar zijn" en hierbij heeft zij heel veel goed werk kunnen doen. INTERKERKELIJK Van haar oprichting af heeft CNS een interkelijk karakter gehad. In de Nadere Verklaring omtrent artikel 1 der Statuten staat dan ook o.a. te lezen: „als grondslag van samenwerking kent de Vereniging geen andere basis dan het Apostolisch Christendom. Iedena belijder van den Christus der Schriften is haar welkom. Voor de oprichters en bestuurders van scholen de meest mogelijke vrijheid binnen eigen kring". Voor deze brede visie bleek echter de tweede helft van de vorige eeuw nog niet rijp. In bepaalde kringen werd CNS verweten, dat zij in haar grondslag en praktijk te ruim en te vaag was. Toen de Vereniging niet bereid bleek om zich op haar basis te versmallen, werd in 1868 naast CNS de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs opgericht. Merkwaardigerwijze kreeg CNS 20 jaar later van juist tegenovergestelde zijde te horen, dat zij haar basisformule te eng hanteerde en dit had tot gevolg, dat vele Hervormden de Vereniging verlieten en in 1890 de Vereniging voor Christelijk Volksonderwijs in het leven riepen. De kerkelijke tegenstellingen, die rond de Doleantie vaak fel oplaaiden, zijn aan deze breuk uiteraard niet vreemd geweest. In datzelfde jaar (1890) was ook de „Schoolraad voor Scholen met den Bijbel" opgericht, oorspronkelijk bedoeld als een samenwerkingsorgaan der bestaande besturen en verenigingen, maar in de praktijk mede uitgegroeid tot een zelfstandige bestuursorganisatie. Deze historische ontwikkeling heeft ten gevolge gehad, dat ons prot.-ohristelijk lager onderwijs tot op de huidige dag een viertal organisaties „rijk" is, waarvan de besturen lid kunnen zijn: CNS, GSV, CVO en de Schoolraad. Sommige besturen zijn tegelijkertijd van twee of in een dezer organisaties lid. SCHIJNWELVAART In de laatste jaren is men deze „rijkdom" echter steeds meer als schijnwelvaart gaan zien. De kerkelijke tegenstellingen van de vorige eeuw zijn gelukkig minder scherp geworden, geen der organisaties heeft meer een exclusief kerkelijk karakter, in de besturen komt reeds een aantal personele unies voor en in veel opzichten is er al een samenwerking gegroeid. Deze, en nog vele andere factoren hebben ertoe geleid, dat er contacten gelegd werden, die uitgegroeid zijn tot een voorstel van alle vier bestaande verenigingen om zich zelf op te heffen op het moment dat er één nieuwe vereniging voor het prot.-christelijk basisonderwijs is opgericht. De ver wachting is gewettigd, dat dit binnen enkele maanden zijn beslag zal kunnen krijgen. Deze fusiebesprekingen hebben mede tot gevolg gehad, dat het uitermate gewenst ging blijken om het bureau, dat deze nieuwe vereniging ten dienste van haar leden zal moeten hebben, te combineren met de bureaus van bestuursorganisaties van andere typen onderwijs, zoals het Ulo, NO en VHMO. Dit plan is door een groot aantal besturen reeds positief beoordeeld, zodat hopelijk binnen afzienbare tijd het prot.-chr. onderwijs in al zijn geledingen één centraal adres zal hebben, hetgeen voor de besturen èn voor de overheid een enorme vooruitgang zal zijn. Deze geschetste ontwikkeling sluit in, dat CNS binnenkort zal gaan verdwijnen, op de leeftijd van bijna 108 jaar. Zij sterft niet aan ouderdomsverschijnselen of aan verval van krachten. Integendeel. Na haar 100ste verjaardag in 1960 hebben zich nog bijna 400 nieuwe scholen bij haar aangesloten. Hierbij moet erkend worden, dat zij de wind mee had. Veel nieuwe scholen, maar vooral scholen die gingen fuseren een verschijnsel, dat zich in de laatste jaren in toenemende mate gaat voordoen vonden CVO nog net iets te uitgesproken Hervormd en GSV net iets te veel Gereformeerd en kozen daarom voor GNS. Nooit heeft CNS dit gestimuleerd en zij heeft zich over deze groei ook nooit echt kunnen verheugen, omdat zij steeds een heimwee heeft behouden naar haar oorspronkelijke bedoeling: allen, die christelijk onderwijs voor onze kinde ren noodzakelijk achten, samen te bundelen in één organisatie. Nu deze mogelijkheid zich voordoet, wil zij geen historische rechten laten gelden, maar is zij evenals haar zusterorganisaties bereid vrijwillig te verdwijnen en met blijdschap op te gaan in een grotere eenheid, waarbij naar schatting tussen 4000 en 5000 scholen zullen zijn aangesloten. Daarom zal er bij het heengaan van CNS geen grafrede gehouden worden, maar zal dankbaar te constateren zijn dat haar opzet van meer dan 100 jaar gerealiseerd is. De omstandigheden van nu verschillen hemelsbreed met die van de tijd van haar oprichting. Maar de opdracht is dezelfde gebleven: alles te doen wat mogelijk is om aan de kinderen van ons volk de betekenis van het Evangelie van Jezus Christus duidelijk te maken. AMSTERDAM De Konink lijke Nederlandse vliegtuigenfa- briek Fokker heeft in 1967 zeer goede financiële resultaten ge boekt, zo staat in het jaarverslag. Op een langere termijn zal ech ter een verdere versterking van het potentieel van het concern noodzakelijk zijn. De Europese vliegtuigindustrie ver loor sinds de oorlog terrein aan de Amerikaanse industrie. Bovendien zal rekening moeten worden gehou den met concurrentie van de „Ae- ro-space"-industrie van de Sowjetu- nie, die de laatste jaren een spectacu laire ontwikkeling heeft doorge maakt. Er moet volgens de Fokker-directie nauwer inter-Europees worden sa mengewerkt. In dit licht moet de re cente overneming van de maatschap pij voor vliegtuigbouw Aviolanda in Papendrecht worden gezien, die Fok ker na de consolidatie van de SA. Beige de constructions aeronautiques (SABCA) meer dan ooit de re presentatieve vliegtuigfabriek in de Benelux maakt, aldus de directie. De grote winst (een stijging van 3.58 tot 4.15 miljoen) in he afgelo pen jaar is vooral te danken aan de resultaten die op het F-27 Friendship project konden worden behaald. De produktie en de levering van de F-27 namen sterk toe. Ook het marine patrouille-vliegtuig project Atlantic droeg sterk tot de winst bij. De Fokker-directie rekent in het komende jaar een produktietempo van veertig vliegtuigen per jaar te kunnen handhaven. Verwacht wordt dat dit vliegtuig nog vele jaren kar worden geproduceerd. Verder zal dit jaar de eerste F-28 Fellowship kunnen worden afgele verd, terwijl ook deel zal worden ge nomen in het vliegtuigproject VFW 614. De Koninklijke Marine bestudeert nog de aanschaf van enkele patrouil le-vliegtuigen voor onderzeeboot- bestrijding. De Fokker-directk? hoopt dat de Atlantic zal worden gekozen, wat een continuering van de produk tie van dat vliegtuig zou betekenen. In 1967 waren de grootste op drachtgevers van de F-27 vliegtuigen de Franse Direction generale des postes en Air Inter met resp. 12 en 10 vliegtuigen en de Spaanse lucht vaartmaatschappij Iberia met 8 vliegtuigen. Er waren eind 1967 274 F-27 vlieg tuigen verkocht. Als de verkopen van de licentiehouder in de VS worden meegerekend komt het totale aantal verkochte vliegtuigen op 457, waar mee het verkooprecord van de Britse Vickers Viscount is gebroken. PHOENIX De kosten van het vervoer van de London Bridge van de Engelse hoofdstad naar Zuid-Ari- zona (VS) worden begroot op negen ton. De brug zal dit jaar worden verscheept om te worden herbouwd in het langs de oevers van de Colora- do-rivier in aanbouw zijnde recrea tiestadje Lake Havasu in Zuid-Ari- zona. Naar gisteren is bekendgemaakt is de brug verkocht aan de Ameri kaanse McCuloch Corporation. Een woordvoerder van McCuloch zei te verwachten dat de brug, die toegang tot het recreatiestadje zal gaan ver lenen, een toeristische attractie van topformaat zal worden. Voor wellc bedrag de brug is verkocht is nof niet bekend gemaakt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 9