TOTALE MOBILISATIE
IN ZUID-VIETNAM
Veerboot zinkt in
vliegende storm
Commentaar
Na begrafenis
nieuwe golf
van onlusten
Luchttariefbepalingen
zetten toeristen vast
Het Kwartet
Saigon: situatie
zeer hachelijk
Examens in
het groot
„Bied alsnog
excuses aan"
Rampen met
veerboten
SPREUK
Koude nacht
Totocompromis
Regering gevraagd
om „dam" tegen
„witte" dranken
Uitkeringen AOW
en AWW hoger
Nieuwe Leidse Courant
Woenydag 10 april 1968 - 49ste |aargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
Hoofdkantoor Leiden
CHRISTELIJK NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastich i> ghcbleven
mijn hert in teghenipoet!"
Steenstraat 37
Telefoon 31441
- Giro 58936 -
Abonnementsprijzen p. w. 1,04, p. m. 4,45, p. kw. 13,35
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
NEW YORK Na de begra
fenis van dr. Martin Luther
King rustpauze in de golf van
rassenonlusten is het gister
avond tot nieuwe uitbarstingen
van geweld gekomen in een
aantal Amerikaanse steden. Er
woedden weer tientallen bran
den en er vielen doden.
In Joplin (Missouri) is gisteren
«en man gearresteerd die vaag be
antwoord aan het signalement van
Kings moordenaar. Het is een 33-
jarige hulpprediker uit St. Louis.
zie pag. 5
Amsterdam bouwt
's lands grootste
bejaardentehuis
AMSTERDAM Over twee weken
tal de eerste paal worden geslagen in
Amsterdam-oost voor het Flevohuis
dat te zijner tijd het grootste bejaar
dentehuis van Nederland zal worden.
Het zal door de gemeentelijke dienst
voor bejaardenzorg geëxploiteerd
■worden en moet in 1971 gereed zijn.
De bejaarden die nu nog in het uit
1782 daterende Roeterhuis wonen,
rullen erin ondergebracht worden.
SAIGON Zuid-Vietnam gaat volledig mo
biliseren. President Thieu nam het besluit, ter
wijl Amerika en Noord-Vietnam proberen tot
een vredesgesprek te komen. Hy wenst, dat
Zuid-Vietnam bij eventueel overleg een centrale
rol wordt toebedeeld. Thieu vreest, dat zijn re
gering buiten de dialoog zal worden gehouden.
„Terwijl wij ons voorbereiden op vrede moeten
we onze gevechtskracht verhogen om over de
nodige kracht te beschikken voor besprekingen
met de communisten", aldus Thieu.
WELLINGTON De reusachtige Nieuwzeelandse veer
boot Wahine is vandaag in de haven van Wellington in een
vliegende storm gezonken. Het meerendeel van de 740 op
varenden kon tijdig overboord springen en werden gered. Ten
minste 56 mensen verdronken echter in het kolkende en ijs
koude water.
De president zei verder: „We gaan
tijden van beproeving tegemoet, maar
de vrede is in zicht. Alles hangt van
ons af. Zuid-Vietnam zal echter in
geen enkel stadium toestaan, dat het
Bevrijdingsfront aan vredesbespre
kingen deelneemt".
Ongerust
Op een gezamenlijke bijeenkomst
van de beide kamers van het parle
ment vroeg Thieu om snelle goed
keuring van een mobilisatiedecreet,
dat hij een uur te voren had inge
diend. De maatregel betekent dat
alle mannen tussen 19 en 45 jaar,
kunnen worden opgeroepen voor mi
litaire dienst. De maximumleeftijd
was 33 jaar. De strijdkrachten tellen
nu ca. 780.000 man. De mobilisatie
zal vermoedelijk ook drastische eco
nomische maatregelen noodzakelijk
maken.
Tevoren had premier Ngoeyen van
Loc getracht, de contacten tussen
Washington en Hanoi als onbeteke
nend voor te stellen. Hij was de eer
ste, die in het openbaar toegaf, dat
deze contacten in Saigon grote on
gerustheid teweeg hebben gebracht.
„De ontwikkeling van de interna
tionale toestand heeft ons in een
uiterst hachelijke situatie geplaatst",
aldus de premier.
Saigon heeft intussen Washington
laten weten, dat Phnom Penh (hoofd
stad van Cambodja) niet aanvaard
baar is als plaats voor inleidende be
sprekingen tussen Washington en
Hanoi. Zoals bekend heeft Noord-
Vietnam Amerika voorgesteld, de on
derhandelingen in genoemde stad te
voeren.
President Johnson, die Genève als
conferentie-oord had aanbevolen,
heeft Hanoi nu een ander voorstel
gedaan. Hij wilde niet zeggen welke
plaatsen het zijn, maar aangenomen
wordt, dat hij voorkeur heeft voor
Rangoon (Birma), New Delhi (India)
of Djakarta (Indonesië). De contac
ten zouden op ambassadeursniveau
gelegd moeten worden.
Noord-Vietnam heeft Johnson er
echter aan herinnerd, dat hij her
haaldelijk in het openbaar heeft aan
geboden, gedelegeerden te zullen stu
ren naar elke door Hanoi aan te wij-
zen plaats.
Camp Da vid
In het presidentiële buitenverblijf
Camp David (waar Eisenhower eens
met Chroesjtsjef confereerde) voer
de president Johnson besprekingen
over Vietnam. De Amerikaanse am
bassadeur te Saigon, Bunker, gaf
een optimistisch beeld van de toe
stand in Zuid-Vietnam, zoals eerder
in de week generaal Westmoreland
al had gedaan.
Na afloop van het overleg zei Bun
ker, zeer bemoedigd te zijn door de
ontwikkelingen en de toekomst met
groot vertrouwen tegemoet te zien.
De Zuidvietnamese regering zou be
langrijke vorderingen hebben ge
maakt sinds het communistische Tet-
offensief van enkele maanden gele
den, De communisten zouden niet al
leen een zware militaire, maar even
eens een psychologische en politieke
nederlaag hebben geleden.
Bunker gelooft niet, dat de rege
ring van president Thieu verontrust
is over het vooruitzicht van onder
handelingen met de communisten.
Hij wees op de psychologisch gun
stige uitwerking, die de ontzetting
van de Amerikaanse mariniersbasis
Khe Sanh in Zuid-Vietnam heeft ge
had.
De examens zijn weer in volle
gang. Bij scholen en grote ge-
bonwen groepen 's morgens vele
tientallen jongelui samen om
datgene, waar ze jaren voor ge
werkt hebben waar te maken.
Zo ook de ongeveer 1200 aan
nemers in de dop, die gisteren
naar Hilversum togen om in de
grote Expohal proeven van hun
bekwaamheid te gaan afleggen.
Van een der balkons af was het
volgende examen-mozaïek te
zien.
Zeker 56 mensen
verdronken
De veerboot Wahine, die een
dienst onderhield tussen de twee
grote eilanden waarin Nieuw-
Zeeland is gesplitst, was vlakbij
de haven van de hoofdstad Wel
lington door een storm met wind
stoten van 190 kilometer per uur
op een rif geslagen, maar was
er in geslaagd weer vlot te ko
men.
De kapitein meldde „alles onder
controle", maar kort nadat de Wahine
de havenmond was binnengedreven
met een groot gat in de zijkant, begon
het slagzij te maken en verdween het
voor de ogen van de verbijsterende
mensen aan de wal in enkele minuten
onder water.
Een armada van bootjes begon een
reddingsactie en pikte honderden
Beroep op Pont:
De strijd
Ei, Ei, een idee op z'n paasbest
zo'n luxe paasei of paasmand.
Méér keus op de „ei-in" bij Jamin!
Bij Khe Sanh gevangen genomen
Noordvietnamese militairen hebben
gezegd, dat een deel van hun troe
pen opdracht had verder naar het
zuiden te trekken. Zij moesten de
Ho Tsji Minh-route in Laos opzoe
ken, Zuid-Vietnam weer binnenko
men bij Kontoem in het centrale
hoogland en dan de dichtbeboste
bergen doortrekken tot bij Qoeang
Ngai aan de kust.
Bij Kontoem zijn gisteren inder
daad grote vijandelijke troepencon
centraties waargenomen. Ze werden
bestookt door de enorme B-52 bom
menwerpers, die in Thailand zijn ge
stationeerd.
De Vietcong heeft een brug in de
weg no. 13, die van Saigon naar het
centrale hoogland leidt, opgeblazen.
Dat gebeurde op 40 km van de
hoofdstad. Verkeer is niet meer mo
gelijk.
Juist voor het ter perse gaan
van dit nummer werd bekend,
dat een nieuwe grote zuiverings
actie is ingezet rondom Saigon.
De operatie, waaraan enkele di
visies deelnemen, is de grootste
die de geallieerden ooit in de
Vietnamese oorlog hebben on
dernomen.
VENLO In het ziekenhuis te
Venlo is gistermorgen de 60-jarige
mevrouw A. Leurs-Everts, moeder
van twaalf kinderen, overleden. Zij
was maandag te Venlo met haar fiets
in botsing gekomen met een bestel
auto.
KAAPSTAD Prof. A. D. Pont
hoeft niet het hele bedrag aan scha
devergoeding te betalen, mits hij als
nog in het openbaar zijn excuses aan
biedt.
Dit hebben prof. A. S. Geyser en
dr. C. F. Beyers Naudé hem laten
weten. Gelijk bekend is prof. Pont
veroordeeld, om hun elk 47.000 gul
den schadevergoeding te betalen we
gens smaad.
Zij zeiden, dat een „gentlemen's
agreement" hen verhinderde, om van
het hele bedrag afstand te doen.
Kerken in de Verenigde Staten, Ne
derland, Duitsland, Engeland en
Scandinavië hebben het hen namelijk
financieel mogelijk gemaakt, het pro
ces te kunnen voeren. Dat geld wil
len zij terugbetalen.
Overal in het land is gisteren spon
taan halfstok gevlagd in verband
met de begrafenis van dr. Martin
Luther King. Hier het beeld van
gistermiddag in het hart van de
hoofdstad: de Nederlandse driekleur
in rouwstand naast het nationale
monument. Voor het verslag van de
begrafenis zie elders in de krant.
Ch arterbepalingen overtreden
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Met een dag ver
traging zijn vanmorgen 22 Surinaam
se toeristen en enige kinderen van
Zestienhoven naar de overzijde van
de Atlantische Oceaan gevlogen. Zij
moesten daarvoor gebruik maken
van een Brits vliegtuig want van het
toestel waarmee zij naar Nederland
waren gekomen mochten zij in geen
geval gebruik maken.
De mensen mochten overigens
eerst weg, nadat de Surinaamse re-
H. G. Abma van de SGP aan het
woord in de Tweede Kamer tijdens
de behandeling van de gewijzigde
wet op de kansspelen.
zie pagina 10
gering Nederland telegrafisch had
meegedeeld, dat alles heus in orde
was en dat zij er veel prijs op zou
stellen als Nederland deze mensen
zou „loslaten".'
Dat alles heeft te maken met de
tarieven-afspraken en ook tarie
ven-oorlogen in het internationale
luchtverkeer en de volgens sommi
gen nogal gecompliceerde rol, die de
verschillende regeringen in deze ver
houdingen spelen.
Zo mogen toeristen volgens voor
schriften van de rijksluchtvaartdienst
slechts deelnemen aan chartervluch
ten tegen lagere prijzen dan de RLD
voor deze vluchten heeft vastgesteld,
indien zij tenminste een half jaar lid
zijn van een reisvereniging die zich
met dergelijke vluchten bezig houdt.
Bovendien mogen geen „enkele rei
zen" worden gemaakt.
Waar de groep Surinaamse toeris
ten drie en een halve week, toen zy
naar Nederland kwam, bestond uit
65 personen en waar de rijkslucht
vaartdienst nog andere redenen had
om te twijfelen aan de juiste toe
passing van de tariefbepalingen,
mochten de toeristen dinsdag niet
volgens plan naar -huis vliegen. Zij
zijn vannacht ondergebracht in het
Skywaij-hotel bij de Rotterdamse
luchthaven.
De charteronderneming, die de
vlucht had verzorgd was de Noorse
luchtvaartonderneming Braathens
SAFE, als makelaar was opgetreden
de luchtvaartmakelaar „Aero Con
tracts" in Rotterdam.
Interessant is bij dit merfewaardi-
ge tarieven-incident het aantal in
stanties, dat daarmee bemoeienis had.
Zo liepen er zes rijkspolitiemannen
rond het Noorse toestel. Op onze
vraag, of dit onder bewaking zou
staan werd gezegd: „beslist niet!"
Op onze tweede vraag wat de rijks
politie bij het vliegtuig deed: „Nu,
eb, kyken
drenkelingen uit het water. De be
manning van de Wahine was er nog
in geslaagd enkele reddingssloepen
uit te zetten, die zich juist van de
veerboot begonnen te verwijderen,
toen zij zonk. De vele honderden die
toen nog aan boord waren- sprongen
voor hun leven.
De meeste passagiers waren, vol
gens overlevenden, kalm gebleven. De
bemanning had de opvarenden rustig
geholpen. Sommigen waren met in
elke arm een kind in het water ge
sprongen waarna reddingsbootjes de
drenkelingen oppikten.
De storm is voor zover bekend de
zwaarste die Nieuw-Zeeland ooit heeft
meegemaakt. De Wahine is gezonken
op het hoogtepunt van de storm. In
Wellington verloren door de natuur
kracht twee mensen het leven. In het
noorden kwamen bijna 5000 hectaren
onder water te staan.
DEN HAAG Hoewel het aantal
mensen, dat bij de ramp met de Nieuw
zeelandse veerboot Wahine is verdron
ken aanzienlijk is, hebben zich de laat
ste jaren nog ergere rampen met veer
boten voorgedaan.
Het grootste ongeluk was in 1958 toen
bij Izmit een Turkse veerboot verging
waarbij 361 mensen omkwamen. Verser
in het geheugen ligt het zinken van het
Griekse schip Iraklion in december 1966
tijdens een storm. Van de 288 opvaren
den werden er slechts 47 gered.
In mei vorig jaar kwamen tweehon
derd mensen om toen twee veerboten
op de Jangtse in China in aanvaring
kwamen. Ruim 170 mannen, vrouwen
en kinderen verdronken in mei 1963
toen op de Nijl een veerboot zonk en in
januari van dat jaar kostte het vergaan
Niets bekoelt geestdrift zo
zeer als een kleine toegangs
prijs.
HUBBARD
TV met Pasen op
de luchtige toer
pagina Radio TV
f&jérstv/-
„Geloof je niet, dat hij liever een
heerlijke gebakken biefstuk ruikt?"
g UI» xjggg
DE BILT Een hogedrukge-
bied, waarvan het centrum boven
Engeland lag, nam het afgelopen
etmaal in betekenis af, terwijl
een ander gebied met hoge baro
meterstanden zich naar het mid
den van de Noordzee versplaatst.
Het gevolg hiervan was, dat de
wind in onze omgeving van west
naar richtingen tussen noord en
oost ruimde. Met deze luchtstro
ming dreven enkele wolkenvel
den ons land binnen, die de
nachtelijke uitstraling enigszins
belemmerden.
Het hogedrukgebied boven de
Noordzee breidt zich intussen
ook over Scandinavië uit, terwijl
boven Oost-Europa de druk be
trekkelijk laag blijft. Boven onze
omgeving blijft de noordoostelijke
luchtstroming hierdoor gehand
haafd. Er wordt dan ook morgen
weinig verandering in het hui
dige weertype verwacht, dus
droog weer met zonnige perio
den, maar er zal weer op uit
gebreide schaal nachtvorst voor
komen.
DE BILT —7- Droog weer met
een heldere nacht en op vele
plaatsen nachtvorst. Morgen
overdag flinke zonnige perioden
en ongeveer dezelfde middag-
temperaturen als vandaag. Over
wegend matige noordoostelijke
wind.
TN het Kamerdebat van gisteren
over de aanmerkelijk hogere toto-
prijs sprak de kijk die men op de
overheid heeft een geducht woord
mee.
Wat is in ons leven de taak van de
overheid? Wat bijvoorbeeld is de zin
van het „u ten goede" uit de Romei
nenbrief? Moet zy volstaan met het
kwaad, dit eenmaal gepleegd zijnde,
te straffen? Of moet zij ook weer
houden?
Wie het gisteren in de Kamer be
sproken wetsvoorstel op de toto be
ziet onderkent al spoedig het com
promiskarakter.
In een gemengde samenleving als de
onze is het onderkennen van bereikte
compromissen trouwens een vrucht
bare bezigheid. Het kan ook moeilijk
anders.
Het compromis van gisteren zat dui
delijk in de belangrijke verhoging
van de te winnen prijzen aan de ene
kant, het niettemin vasthouden aan
de „kanalisering" aan de andere.
Daar waren er, die zowel de (hoge)
begrenzing wilden loslaten alsook af
zien van de kanalisering; anderen
hadden bezwaar tegen de verhoging
van de prijzen en wilden bovendien
aan de kanalisering vasthouden. In
zulk een situatie ziet de wetgever de
mogelijkheid van een compromis al
licht spoedig gloren.
Het gaat, zeiden we, om de taak van
de overheid. Moderner uitgedrukt:
het gaat om de betrekkingen tussen
regering en burger. Naar onze indruk
wordt tegenwoordig minder dan voor
heen van „overheid" dan van rege
ring gesproken wat op zichzelf al
typerend is.
Naarmate dc burger zich volwassener
acht, zal hij minder geneigd zijn voor
schriften te dulden. Is trouwens, zegt
hij dan, de regering niet het resul
taat van zijn eigen activiteit in de
verkiezingen?
Er zal, dunkt ons, ook voor vele
christenen in toenemende mate een
spanningsverhouding zitten in ener
zijds de overheid als „instelling" en
anderzijds de regering als resultaat
van een brok volksinvloed.
De vraag is natuurlijk, in hoeverre
men metterdaad volwassen is en ge
noeg heeft aan bijvoorbeeld het eigen
geweten. De behoefte om deze toto-
prijzen zo opmerkelijk tc verhogen
kan juist ook ten aanzien van die
volwassenheid enige twijfels oproe
pen. Moet hier metterdaad niet ook
aan verslaving worden gedacht? In
zulke situaties nog van een onschul
dig aandoend „gokje" spreken moet
wel tot enige achterdocht aanleiding
geven.
Blijft ook het feit, dat, wint men
werkelijk, het resultaat niet geacht
kan worden in enige verhouding te
staan tot de uiterst geringe prestatie.
Kortom, een onbevredigend geheel
en we kunnen ons voor regering en
volksvertegenwoordiging gelukkiger
dagen denken.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Het produktschap
gedistilleerd heeft de regering ge
vraagd als het ware „een dam" te leg
gen in de groeiende stroom „witte" jene
ver. Industrie en handel in deze be
drijfstak meent dat een minimumprijs
noodzakelijk is.
Een desbetreffend verzoek is dinsdag
gericht tot staatssecretaris Van Son van
economische zaken. Het produktschap
is beducht voor ernstige problemen nu
de concurrentie door de „witte" jene
ver, die aanzienlijk goedkoper op de
markt komt, voelbaar wordt.
Het produktschap kreeg van de be
windsman toezegging, dat over deze
zaak verder overleg zal worden ge
voerd. Zoals gemeld, werd in kringen
van het produktshap reeds meer dan
een maand geleden gedacht over het
nemen van stappen bij de regering. De
ontwikkeling heeft deze pogingen nog
verhaast.
De handel in „witte" dranken heeft
zich in korte tijd een flinke plaats ver
overd. Vooral in de grote steden stijgt
het aantal z.g. witte slijters, dat goed
kope jenever verkoopt. Ook supermark
ten beginnen zeer voordelige drank aan
de markt te brengen.
Een feit dat de sector gedistilleerd in
opschudding bracht was het verlaten
van het z.g. prijskartel door de fa. Johs.
Vrijmoed, Schiedam, een van de aloude
ondernemingen op dit gebied. Vrijmoed
ging hiertoe over om ook produkten
merkloos en goedkoop te kunnen afzet
ten.
(Van onze parlcmentsredactie)
DEN HAAG De uitkeringen krach
tens de AOW en de AWW zullen spoe
dig met ongeveer drie procent worden
verhoogd. Het juiste percentage zal
blijken als de cijfers over de ontwikke
ling van de loonindex over het eerste
kwartaal van dit jaar bekend zullen
z(jn.
Dit zei gisteren minister Roolvink van
sociale zaken en volksgezondheid in de
Eerste Kamer tijdens de behandeling
van zijn begroting.
De uitkeringen van de AOW en d®
AWW zullen moeten stijgen omdat ze
welvaartsvast zijn. Verwacht wordt dat
de lonen in het bedrijfsleven met onge
veer drie procent zijn gestegen, zodat
de pensioenen hieraan moeten worden
aangepast Op pagina 2 vindt men uit*
voenger nieuws over dit antwoord.