Dood van dr. King kan tot
kettingreactie leiden
Weg nu vrij
voor het
geweld
Takel-alarmering
landelijk geregeld
Washington belegerd
Ronnie
wil je
een stuk
kaas*
uit het
vuistje
Reacties
Verbijstering aan VU
over moord op King
GROOT GEVAAR BEDREIGT AMERIKA
Interviews
met King
Wilson wijzigt
zijn kabinet
5
ZATERDAG 6 APRIL 1968
De Amerikaanse filmacteur Charl
ton „Chuck" Heston, gefotogra
feerd, tijdens zijn persconferentie,
gisteren in het Rembrandtplein-
theater, waar zijn nieuwste rol
prent „De Apenplaneet" in pre
mière gaat. Gisteravond trad de ac
teur op in het programma „Voor
de vuist weg" van Willem Duys.
(Van een onzer redacteuren)
DE gewelddadige dood van
dr. Martin Luther King
kan onder de negerbevolking
een kettingreactie teweegbren
gen, die de Amerikaanse sa
menleving op haar grondves
ten kan doen schudden. Het
onweer, dat een lange hete
zomer voorspelt, dreigt nu
reeds boven Amerika los te
barsten.
Gevreesd moet worden dat de ma
tigende invloed op de opstandige ac
tiviteiten van een deel der negers
geheel zal verdwijnen, nu de inspi
rerende kracht achter de beweging
van geweldloosheid zelf het slacht
offer is geworden van een laffe en
weerzinwekkende daad van geweld,
die op rekening van blanken moet
worden geschreven.
Washington
Dr. King stond op het punt. dui
zenden arme negers naar Washing
ton te brengen om te pogen het
Amerikaanse Congres te bewegen,
ingrijpende verbeteringen aan te
brengen in de sociale wetgeving.
Doel van de actie was, de Ameri-
(Vervolg van pag. 1)
De Zevende Straat, die vlak bij
het Witte Huis ligt, was vooral het
domein van de plunderende negers,
tegen wie de politie niets kon uit
richten. De plunderaars konden daar
ongestoord hun gang gaan. De poli
tie, onder wie veel negers, maakte
niet van vuurwapens gebruik, maar
wierp kwistig met traan gasbommen.
De militante negerleider Stokely
Carmichael, die eerder op de dag
had gezegd, dat door de moord op
dr. Kink „blank aan zwart de oor
log had verklaard", mengde zich on
der de menigte. Toen hij zag hoe er
geplunderd werd riep hij: „Nu niet,
ga naar huis." Hij waarschuwde dat
de politie gewapend was. Vervolgens
pakte hij een neger zijn pistool af en
beet hem toe: „Niets er van". Daar
na trok hij zelf een vuurwapen,
rwaaide er mee boven zijn hoofd en
schreeuwde de negers toe, dat zij
naar huis moesten gaan.
Chicago
In totaal zijn al elf mensen omge
komen door de rassenonlusten na de
moord op dr. King. De onlusten teis
terden talrijke steden.
Ook in Chicago woeden grote bran
den. Sluipschutters doodden vier men
sen. In een wijk van zestien huizen
blokken woeden zware branden. Deze
wijk, waar voornamelijk negers wo
nen. ligt 5 km. van de grote winkel
straten van de stad. Zesduizend man
van de Nationale garde van Illinois
(de staat, waarin Chicago ligt) zijn
de stad binnengetrokken.
Een brandweerman werd door een
kogel van een sluipschutter gewond
en twe politie-auto's gingen in vlam
men op. Een blanke werd door negers,
die schreeuwden „Een blanke heeft
Martin Luther King vermoord", uit
zijn auto gesleurd en mishandeld.
Daarna werd het voertuig in brand
gestoken. Ook in Chicago werd op
grote schaal geplunderd.
New York
Groepen negers troken gisteravond
kuit de wijk Harlem naar het winkel
centrum van Manhattan. Onderweg
sloegen zij etalageruiten in en plun
derden de winkels. In de negerwijk
zelf raakten jonge negers slaags met
de (uit negers bestaande) politie-een-
heden. Een bijeenkomst van negers
en blanken in Central Park verliep
vreedzaam. Hier voerde o.m. dr. Ben
jamin Spock het woord.
Ongeveer 1000 demonstranten klom
men over en door de houten barrica
den, die waren opgericht voor City
Hall en stroomden over het grote ga
zon naar de ingang. De meesten ver
dwenen echter, toen duidelijk werd,
dat burgemeester Lindsay niet zou
verschijnen om de mensen toe te
spreken. Deze had eerder gezegd, dat
New York diep bedroefd en diep be
wogen was. Hij sprak de vrees uit,
dat extremistische elementen geweld
daden zouden uitlokken. In Harlem en
Bedford-Stuyvesant is de toestand
bijzonder gespannen.
f garde houdt pantserwagens in ge
reedheid.
Dit grote machtsvertoon bracht
vele demonstranten er toe, zich te
verspreiden. Er vonden wel ongere
geldheden plaats, maar die namen
niet zulke ernstige vormen aan als
in Washington. Er viel één dode.
Een jonge neger, die met een groep
plunderaars werd gearresteerd, liep
volgens de politie tegen het vuui wa
pen van een politieman op, waardoor
dit afging.
Intussen is de Canadees-Ameri
kaanse grens tussen de steden Wind
sor en Detroit gisteravond gesloten
in verband met de gespannen toe
stand.
Elders
In Tallahassee (Florida) kwam
een blanke jongen om het leven. Hij
verbrandde levend, nadat een brand
bom in de winkel van zijn vader was
gegooid.
De Nationale garde is ook in actie
gekomen in Roxbury, de negerwijk
van Boston (Massachusetts). Deze
garde doet voorts straatdienst in
Memphis en Nashville (in de staat
Tennessee). Zoals men weet werd dr.
King in Memphis vermoord.
De stad deed gisteravond aan oor
logstijd denken. Door de verlaten
straten patrouilleerden voertuigen
met politie en militairen. De radio
zond onophoudelijk oproepen uit, de
kalmte te bewaren.
Voor he teerst voegden zich blan
ke geestelijken bij hun neger-colle
ga's om bij de burgemeester van
Memphis aan te dringen op inwilli
ging van de eisen van de vuilopha-
lers, de directe aanleiding voor de
aanwezigheid van dr. King in de
stad.
Joh
Detroit
In de staat Michigan heeft gouver
neur Romney 9.000 nationale gardis
ten in staat van alarm gebracht. In
Detroit, dat vorig jaar ernstig ge
troffen werd door rassenonlusten,
werd een uitgaansverbod van zons
ondergang tot zonsopgang ingesteld.
Alle vermaakcentra, die wapens,
munitie, benzine of sterke drank
verkopen, moesten hun deurex. ge-
«loten houden. De politieverloven
werden ingetrokken en de Nationale
nson
President Johnson, die zijn reis
naar Hawaii nu heeft afgelast, sprak
gisteren met leiders van de Bewe
ging voor gelijke burgerrechten en
hoge ambtenaren. Nadien zei hij,
dat blanken en negers moeten sa
menwerken om waar te maken dat
het land geregeerd wordt door de
stem van de kiezers en niet door de
kogel. ,.Nu wordt de kracht van de
natie op de proef gesteld", aldus
Johnson.
Uiterlijk maandag wil hij beide
Huizen van het Congres toespreken
en aanbevelingen doen voor een
..constructief optreden in dit uur van
nationale beproeving".
De vader van dominee King, zelf
I predikant in Atlante in de staat Ge-
I orgië, heeft de president een tele-
gram gezonden, waarin hij' zich
I schaarde achter diens oproep, het
rassengeweld te beëindigen. De
i voornaamste vertegenwoordiger van
de beweging van dr. King in Was
hington maande eveneens tot kalmte
De moordenaar van ds. King is
nog niet gevonden. Enkele verdach
ten zijn na ondervraging weer vrij
gelaten.
Rouw
Zondag zal een dag van nationale
rouw zijn. Tot de dag van de begra
fenis zal van alle openbare gebou
wen en oorlogsschepen de vlag half
stok hangen. De bond van havenar
beiders bewerkstelligde dat gister
middag alle havens aan de Atlanti
sche kust, de Golf van Mexico en de
Grote meren gesloten waren.
Het stoffelijk overschot van ds.
King is per vliegtuig van Memphis
naar Atlanta gebracht, waar het
dinsdag zal worden begraven in aan
wezigheid van president Johnson en
vele andere hooggeplaatsten.
kaanse hoofdstad te belegeren, tot
dat het Congres zou toegeven. Zo
nodig zou het verkeer worden lam
gelegd door de bruggen over de ri
vier de Potamac te blokkeren.
De campagne van dr. King in
Washington zou volgens enkele van
zijn medewerkers een laatste poging
zijn geweest om de enorme uitwer
king te demonstreren, die kan uit
gaan van zijn geweldloze integratie
beweging.
Er zou veel afhangen van het sla
gen van deze poging, de snel opko
mende „zwarte macht-beweging",
die massale geweldpleging in haar
vaandel heeft geschreven, de wind
uit de zeilen te nemen.
Nu is ineens alles veranderd. Het
gevaar is groot, dat de extremisti
sche leiders van de „zwarte macht"
de leiding overnemen. De kans dat
de campagne in Washington op een
bloedbad zal uitlopen, is daardoor
groter geworden. Dat zal met name
het geval zijn als de (blanke) auto
riteiten harde maatregelen nemen
om zoals in Detroit, Newark en
andere steden gebeurde de situa
tie meester te blijven.
Carmichael
Stokely Carmichael, een van de be
langrijkste leiders van de „zwarte
macht", had toegezegd zich niet te
zullen inlaten met de campagne van
dr. King in Washington. Hij zal zich
niet langer gebonden achten aan de
ze belofte, nu de moord op de grote
verdediger van de geweldloosheid
enorme verbittering onder diens vol
gelingen heeft gebracht.
Vorige maand schreven we al over
de grote bedreiging, waaraan Ameri
ka was blootgesteld. Dit naar aan
leiding van het rapport van de pre
sidentiële commissie over de onlus
ten, die vorig jaar tijdens een lange
en hete zomer delen van het land
hebben geteisterd. Een rapport, dat
in alle opzichten onthullend bleek te
zijn.
Schokkend was de conclusie van
de commissie vooral wat betreft het
blanke racisme, dat verantwoordelijk
moest worden geacht voor de explo
sieve toestand. Zelfs in zwaar getrof
fen steden als Detroit bleek men
niets te hebben geleerd. Van wezen
lijke toenadering was geen sprake.
De tegenstellingen tussen blank en
zwart waren eerder groter dan klei
ner geworden.
Bekend is dat in alle delen van
Amerika blanke mannen: en vrou
wen al geruime tijd, oefenen met
vuurwapens om lyf en goed te kunr
nen verdedigen, als de negers in op
stand komen. Een dergelijk ver
schijnsel wijst erop, dat men niet
bereid is, toe te geven aan de ver
langens van de negers, die niet al
leen op papier, maar ook in de prak
tijk gelijke mogelijkheden willen
hebben als de blanken.
meer aandacht te besteden aan het
sociale vraagstuk in Amerika, waar
mee het negerprobleem zo nauw
verweven is.
De mogelijkheid is niet uitgesloten
dat massale opstandige activiteiten
in Amerika een nadelige invloed zul
len uitoefenen op het verloop van de
vredesbesprekingen met Noord-Viet-
nam en wellicht ook op de militaire
en politieke ontwikkelingen in Zuid-
Vietnam. De positie van Amerika
dreigt zowel aan de onderhande
lingstafel als aan het front danig te
worden verzwakt.
Voorbeeld
De hoop, dat een uitbarsting van
geweld nog kan worden voorkomen
is gering. Geheel uitgesloten is zij
echter niet. Maar dan moet de ge
welddadige dood van dr. King wel
een ommekeer teweeg brengen bij
de blanken, die menen, het lot van
Amerika in handen te hebben. Het
Congres zou het goede voorbeeld
kunnen geven.
AMSTERDAM Het IKOR zendt
zondagavond om 7 uur op Nederland
I een recent BBC-interview met dr.
Martin Luther King in kleuren uit.
De KRO wijzigt vanavond het
televisieprogramma. In een extra
Brandpunt-uitzending om halfacht j
hoopt men een uitgebreid interview
met dr. King uit te zenden dat een
Brandpuntploeg deze week heeft
opgenomen.
De begrafenis zal rechtstreeks via
de Nederlandse radio zijn te volgen.
De interkerkelijke herdenkings
dienst in de Amsterdamse Westerkerk
wordt vanavond voorafgegaan door een
stille tocht die bij -het Frederik
Hendriksplantsoen begint. Zondagmid
dag organiseert o.a. de Anti-rassen-
diskriminatieklub een stille tocht van
J. D. Meyerplein naar Westermarkt
in Amsterdam.
Triest beeld van Washington:
I soldaat op wacht voor een volko
men uitgebrand gebouw. De stad
praktisch in staat van beleg
verkerend werd geteisterd
door de woede, die na de dood
van dr. King bij de negerbevol
king een uitweg zocht in brand
stichting, vernielingen en plun
deringen. De balans: drie doden
en 350 gewonden.
Jont
In de afgelopen jaren moest de
politiek van geweldloosheid van dr.
King het steeds meer afleggen te
gen de onverzoenlijkheid van ande
ren, die grote invloed hebben op de
opstandige jongere generatie van
niet-blanken. De onwil van de blan
ken, hun bevoorrechte positie prijs
te geven, werkte die opstandigheid
in de hand.
En het zijn deze jongeren, die nu
minder dan ooit bereid zullen zijn,
te wachten op iets, dat zij op vreed
zame wijze niet zullen krijgen.
Terecht hebben de gematigde ne
gerleiders in het verleden tevens
verband gelegd tussen de geringe
vorderingen bij het wegnemen van
de tegenstellingen tussen beide ras
sen en het groter worden van de
Amerikaanse verplichtingen in Viet
nam. De miljarden, die in deze bo
demloze put verdwenen waren aan
vankelijk bestemd voor een natio
nale strijd tegen de annoede. waar
onder vooral de negerbevolking ge
bukt gaat.
Het is dan ook bijzonder tragisch,
dat dr. King werd vermoord en wel
op het ogenblik, dat er nieuwe hoop
bestond op een vreedzame regeling
van het Vietnamese probleem of in
elk geval een drastische beperking
van de oorlogshandelingen daar.
Wellicht zou het mogelijk worden,
PARAMARIBO Mr. W. Lim a
Po, advocaat en ondervoorzitter van
de staten van Suriname, is met
ingang van 1 juli 1968 benoemd 'cot
gevolmachtigd minister van Suriname
in Nederland. Hij volgt als zodanig
dr. J. F. E. Einaar op.
Voordat hij naar zijn woonplaats
Atlanta werd overgebracht, heeft
Martin Luther King korte tijd
opgebaard gelegen in een rouw
kamer in Memphis. Aan zijn
doodsbed twee jonge negers.
(Van een onzer redacteuren)
RIJSWIJK Door de
BOVAG, de ANWB en de Cen
trale Politie Verkeerscommissie
is een landelijk net van 166 ta
kel- en bergingsbedrijven als
mede een alarmeringssysteem
in het leven geroepen, dat van
daag in werking is getreden. De
deelnemende bedrijven be
schikken tezamen, over 300 ta
kelwagens, variërend van 1 tot
30 ton hefvermogen.
Het doel is om ide autowegen bij
verkeersongelukken zo spoedig en zo
efficiënt mogelijk vrij te krij
gen voor het verkeer. Via de Wegen
wacht en de politie kunnen de takel
wagens te hulp worden geroepen. De
bedrijven zijn vastgestelde prijzen
overeengekomen, die door de BO
VAG worden gecontroleerd.
Strandt een individuele automobilist
en wil hij worden gesleept, dan kan
hij zich in verbinding stellen met de
alarmcentrale van de ANWB, tel. 070
- 81.43.81. of met de centrale van de
Rijkspolitie in Driebergen, tel. 13438
- 4321. Deze instanties zorgen dan dat
er een takelwagen komt, waardoor
wordt voorkomen, dat er doublures
ontstaan of dat er in het geheel geen
hulp komt opdagen. De 166 bedrijven
hebben zich verplicht 24 uur gereed
te staan.
Kettingbotsingen
De idee voor een dergelijk systeem
is ontstaan in 1965, toen zich na de
voetbalwedstrijd Engeland-Nederland
een groot aantal kettingbotsingen
had voorgedaan. Vorig jaar had men
een organisatie opgebouwd na onder
ling overleg, waarin een proef werd
genomen in de driehoek Amster
dam-Rotterdam-Utrecht. Hier werd
voortdurend gepatrouilleerd door
eenheden van de sectie bijzondere
verkeersta.ken van de Rijkspolitie en
de Wegenwacht, die via hun mobilo
foons de takelwagens, welke langs de
drie autosnelwegen in gereedheid
werden gehouden, konden oproepen.
Deze proef slaagde en men besloot te
komen tot een landelijke opzet.
Het plan werd verder uitgewerkt
door de "Centrale Politie Ver
keerscommissie, waarin samenwer
ken de rijks- en gemeentepolitie, de
ANWB en de Bovag. Deze besprekin
gen leidden tot een definitieve opzet.
De bedrijven, alle leden van de
BOVAG. werden gevraagd vrijwillig
mee te doen. Dit verzoek resulteerde
in een definitief ja van 166 bedrijven,
die aan bepaalde voorwaarden
moesten voldoen. De zwaarste voor
waarde is wel, dat men 24 uur van
de dag gereed moet staan om direct
gevolg te kunnen geven aan een op
roep om hulp. Het aantal bedrijven is
ongeveer 70 percent van het aantal
takel- en bergingsbedrijven, dat ons
land kent.
Zowel bij alle WW-stations en poli
tiediensten is een lijst met namen,
adressen en telefoonnummers van de
meewerkende bedrijven gedeponeerd.
Deze namen zullen het publiek niet
bekend worden gemaakt om te voor
komen, dat men zelf een van deze
bedrijven gaat bellen.
De wagens die ter beschikking
I worden gesteld, moeten aan bepaalde
j voorwaarden voldoen. De tarieven
die worden gehanteerd, zijn in sa-
1 menwerking tot stand gekomen en
goedgekeurd door het Nederlands
Instituut van Automobiel- en Ver-
keersdeskundigen en ter kennis ge
bracht van de Nederandse Vereniging
j van automobiel assuradeuren.
Voor wat betreft het alarme
ringssysteem, dat vandaag in wer
king is getreden, is gedurende drie
maanden in de provincie Utrecht een
geslaagde proef genomen.
Hier en daar op de wegenkaart van
ons land zijn noa witte plekken, zoals
iangs de weg Nijmegen-Venlo, ten
zuiden en noorden van Groningen en
in Zeeland. De BOVAG stelt zich
I voor te irachten ook deze witte plek-
1 ken op te vullen door bedrijven be-
reid te vinden, die aan de actie wil-
i len deelnemen.
Levensmiddelenbeurs
Roka geslaagd
UTRECHT De zestiende
internationale levensmiddelenbeurs
Roka, die van maandag tot en met
gisteren in Utrecht werd gehouden,
heeft aan de verwachtingen van het
grootste deel der exposanten
beantwoord. Driekwart van hen
hebben nieuwe relaties aangeknoopt.
Alleen in de „non-food-sector" zijn
de resultaten wat tegengevallen.
De beurs kreeg ruim 35.000
bezoekers tegen 36.000 in 1966, maar
aangezien zij alleen voor
branche-genoten toegankelijk was en
het aantal vestigingen in die sector
sinds 1966 met ruim zesduizend is
verminderd, acht men de omvang
van het bezoek verheugend.
NEW YORK Jacqueline
Kennedy, de weduwe van de
vermoorde president, zei gisteren:
„Wanneer zal ons land leren dat te
leven met he( zwaard betekent om te
komen door het zwaard? Ik bid dat
de prijs die ds. King betaalde, ruimte
zal maken in de harten der mensen
voor liefde, niet voor haat."
VATICAANSTAD De Paus
telegrafeerde diep bedroefd te zijn en
te bidden dat de broederliefde
waarvoor ds. King zich had ingezet,
overal gerespecteerd zal blijven.
DRIEBERGEN Kerk en Vrede
en de Doopsgezinde vredesgroep
hebben de wens geuit dat iedereen
als blijk van medeleven op de dag
van de begrafenis de vlag halfstok
hangt.
UTRECHT De Nederlandse
bisschoppen hebben alle gelovigen
opgeroepen met name zondag te
bidden voor ds. King, zijn
nabestaanden en zijn volk en om God
te vragen dat Hij alle pogingen van
de mensen van goeden wil om overal
in de wereld de vréde te vestigen,
mag zegenen.
Laatste rede
MEMPHIS Uit de laatste rede
van ds. King, woensdag bij zijn
aankomst in Memphis gehouden: „Ik
wee'c niet wat er nu gaat gebeuren.
We hebben een paar moeilijke dagen
voor ons. Voor mij komt het er nu
niet meer zozeer op aan, omdat ik al
op de berg ben geweest.
Net als ieder ander zou ik graag
een lang leven leiden. Maar ik maak
me er nu geen zorgen over. Ik wil
alleen Gods wil ten uitvoer brengen.
En Hij heeft mij toegestaan de
berg te beklimmen. Ik heb het
beloofde land gezien. Misschien kom
ik er niet me't u aan. maar wij als
volk zullen het bereiken. Ik vrees
niemand: mijn ogen hebben de
heerlijkheid van de komst van de
Heer gezien."
Prof. De Gaay Fortman:
AMSTERDAM De rector-
magnificus van de Vrije Univer-
teit prof. mr. W. F. de Gaay
Fortman herdacht dr. Martin
Luther King in de openbare ver
gadering van de senaat van
5 april 1968 met de volgende
woorden.
„Met ontroering heeft de Vrije
Universiteit vanmorgen vernomen
dat haar eredoctor Martin Luther
King vermoord is. Ik verzoek u op te
staan opdat wij hem kunnen geden
ken. Martin Luther King was sinds
20 oktober 1965 eredoctor in de socia
le wetenschappen van onze universi
teit.
Ik ben begonnen met te zeggen dat
wij het bericht van zijn sterven met
ontroering gehoord hebben. Wij heb
ben het ook gehoord met verbijste-
I ring. Verbijstering ten aanzien van
I de persoon van de moordenaar, ver
bijstering ook over een land dat zijn
beste zonen vermoordt.
Er is misschien een derde gevoel
dat ons zou kunnen aangrijpen en
dat is verbittering. Wie het voorrecht
heeft gehad om in 1965 bij de uitrei
king van het eredoctoraat met King
te spreken weet, dat hij dc aanvech
ting van de verbittering gekend
heeft.
Maar het mag niet meer zoals het
bij hem was. het mag niet meer dan
een aanvechting zijn. Want als er een
les is die hij de wereld heeft willen
Ieren dan is het deze: dat niet verbit
tering maar liefde het behoud van
de wereld is.
Hij heeft zich geweldloos verzet te
gen de rassenscheiding en hij heeft
daardoor een werkelijk vreedzaam
samenlêven van de rassen bevorderd.
I En omdat zijn verdiensten op dat
maatschappelijk terrein lagen dat
j terrein waarop zich misschien de
grootste opgave van onze eeuw be
vindt. namelijk een waarlijk vreed
zaam samenleven der rassen daar
om heeft de senaat op voordracht
van de faculteit der sociale we
tenschappen hem in 1965 het eredoc
toraat gegeven.
Herdenking van doden is altijd op
roep tot dienst voor de levenden. En
zo ligt ook in dit sterven en ook in de
wijze van dit sterven voor ons een
oproep om dat grote vraagstuk van
onze eeuw ook zelf te zien als een
opdracht voor ieder van ons persoon
lijk.
Onze gedachten zijn bij Mrs. King
en bij haar kinderen.'Hun man en
vader heeft zijn preken eens gebun
deld en aan die bundel de titel gege
ven Strong to love, de kracht om lief
te hebben.
Wij bidden dat hun die kracht, die
kracht om lief te hebben, overvloedig
geschonken zal worden en wij weten
dat dat mogelijk is door Hem bij
wiens lijden zij in deze dagen bijzon
der bepaald zijn.
LONDEN Premier Wilson heeft
een omvangrijke verandering in het
Britse kabinet bekendgemaakt,
waarbij zestien ministersposten zijn
betrokken.
Twee naaste medewerkers van
Wilson in de jaren vijftig, toen hij de
linkervleugel van de Labourpartv
leidde. zijn bevorderd. Richard
Crossman. vroeger voorzitter van het
Lagerhuis, krijgt een nieuw
departement van gezondheid,
huisvesting, sociale zekerheid en
onderwijs. Mevrouw Barbara Castle
verwisselt het departement van
vervoer voor dat van arbeid. De
huidige minister van arbeid. Gunter
(die de steun van de vakbonden
heeft) krijgt energievoorziening.
