ONDAGS
stad
in
door
Bram Oosterwijk
WONINGEN
KUNSTMATIG EILAND MET
VOOR 30.000 MENSEN
ZATERDAG 6 APRIL 1968
Gezicht vanaf het boventerras over Sea City.
Gedurfd
Sea City is een gedurfd
project, dat in de verre toe
komst best wel eens werke
lijkheid zou kunnen worden.
Naast voordelen zoals het be
nutten van de zee zelf en van
het vele dat eruit voortkomt,
heeft de stad uiteraard ook
vele nadelen. Zouden er lief
hebbers, zijn om zich te ves
tigen in een stad die eenzaam
en alleen in zee ligt, op palen
is gebouwd en toch heel veel
mist van wat een normale
woonplaats op de wal heeft?
Dat valt ten sterkste te be
twijfelen.
Daarom lijkt Sea City ze
ker voor de komende eeuw
geen kans op slagen te ma
ken. Wat er daarna zal ge
beuren, is te ver weg om een
gefundeerde toekomstvoor
spelling te doen.
bedden gepland; buiten de
stadsmuur ligt een crematorium.
Er zijn kérken, ge-
meenschapshüizëri, .schouwbur
gen, bibliotheken, bioscopen en
musea. Plantsoenen met vele
bloemen en struiken moeten het
„groene gezicht" aan de stad ge
ven.
Het middendeel van de lagune
is gereserveerd voor watersport.
In de stad kan worden getennist,
gevoetbald enz.
Een permanent centrum In see
zoals Sea City zou van belang
zijn voor de ontwikkeling van
gespecialiseerde, op de zee af
gestemde industrieën. Onderwa
ter-laboratoria, waarne
mingsposten ln de zeedierentuin
en researchvaartuigen zouden
een eerste stap kunnen zijn tot
een zee-universiteit en naar een
internationaal centrum voor ocea
nografie en voor studies onder
water.
omringd. In de zuidoosthoek is er
een onderbreking in de buiten
bouw, waardoor een nauwe ha
venmond ontstaat. De stad meet
1432 meter van noord naar zuid
en is hoogstens 1005 meter breed.
De bovenbouw komt te rusten
op in de zeebodem geheide palen.
Op het fundament, waarvan het
hoogste deel 9 meter boven de
zeespiegel ligt, wordt met beton
nen cellen Ide opbouw geplaatst.
De aanvoer daarvan geschiedt
met zolderschuiten.
Pontons
De eilanden in de binnenlagune
worden opgebouwd uit pontons
van 18V« meter breedte, die met
ankerkettingen worden vastge
houden. Er kunnen eilanden van
verschillende vorm en grootte
ontstaan, tot 830 m2 toe. Op de
eilanden komen lichtgewicht ge-
Ziekenhuis van Sea City.
bouwen met één tot drie woonla
gen.
Een brede „vestinggracht" van
rustig water omringt de stad. De
golfbreker bestaat uit zakken die
voor 90 procent met zoetwater
zijn gevuld en naast elkaar lig
gen. De zakken (de idale maat is
30 bij 2 meter) worden aan flexi
bele ankers vastgelegd. Bij slecht
weer stijgt een gordijn van
luchtbellen op uit een onderzeese
pijpleiding dwars over de ingang
van de lagune, waardoor de gol
ven nog verder breken en de la
gune vlak blijft.
De 55 meter hoge S-vormige
muur beschermt de Sea City-be
woners tegen wind. Door de
muur de vorm van de letter S te
geven, wordt de wind tot op vol-
Op de terrassen van de
stadsmuur staan flats met 16
woonlagen, voorzien van centrale
verwarming en airconditioning,
voor 21.000 mensen. Anderen
hebben hun huizen op eilanden
in het zuideinde van de lagune.
De huizen krijgen een terrastuin.
De flats en de andere voor het
publiek toegankelijke plaatsen
binnen de stadsmuur, zoals tui
nen, winkels, restaurants en
clubs zijn bereikbaar met rol
trappen, rollende trottoirs en
overdekte wandelwegen. Goede
ren worden via «en netwerk van
transportbanden en pneuma
tische buizen vervoerd.
Om lawaai en vervuiling van
de lagune tegen te gaan, wordt
alle intern vervoer door elek
trisch voortgestuwde boten en
waterbussen verzorgd. De bus
vaart een 5-minutendienst en is
in 25 minuten rond de stad.
Voorraden worden aangevoerd
met containerschepen, pasagiers
reizen met luchtkussenvaartuigen
of helikopters. De reis van 25
mijl van Sea City naar Yarmouth
zou per luchtkussenvaartuig on
geveer een rijksdaalder kosten.
Een juist type helikopter is voor
Sea City nog niet ontwikkeld,
maar men denkt aan een toestel
dat, eenmaal in de lucht geko
men, de hefschroef kan wegvou-
Aardgas
Een opengewerkt groot eiland.
De gehele economische opzet
berust op het verkrijgen van
energie uit het ter plaatse uit de
zeebodem gewonnen aardgas. Ex
tra inkomsten worden verkregen
door via pijpleidingen het
overschot aan zoetwater van de
ontziltingsfabrieken naar het
vasteland te voeren. Visvijvers
■ouden per jaar per 4000 m2 vijf
ton vi» kunnen opbrengen.
Het hoofdgebouw van 8ea City
is dus een amfitheater, dat aan
de zeekant geheel door een
beschermende golfbreker wordt
Sea City vanuit de lucht gezien.
Se» City een eiland
fn zee van glas en be
ton is de eerste stap
In die richting. De kans
Is groot dat er de eerste
vijftig jaar geen be
hoefte aan een stad in
de zee bestaat, maar
de techniek Is er nu.
Ongeveer tien procent
van de zeebodem ligt
In ondiep water en
biedt over de gehele
wereld vele geschikte
plaatsen voor dit soort
plannen. Dat zijn bijv.
de Noordzee, Oostzee,
Ierse Zee, Zwarte Zee,
Adrlatlsche Zee, Golf
van Mexico en Gele
Zee. De voor Sea City
gekozen plaats ligt op
5 de Halsborough Tail,
een ondiepte op 15 mijl
j uit de Engelse oostkust.
Daar Is het water maar
9 meter diep en het
verval gering.
Amfitheater
De stad zou moeten bestaan uit
«en amfitheater van 16 woonla
gen op palen, met middenin een
lagune die wordt verwarmd met
de verloren warmte van fabrie
ken uit de stad zelf. Huizen,
scholen en openbare gebouwen
■taan op groepje» drijvende ei
landen. Om Sea City ligt een
gordel van met water gevulde
plastic zakken als eerste verdedi
gingslinie tegen de golven. Over
hangende buitenmuren leiden de
wind naar boven. Een gordijn
van luchtbellen moet de haven
mond beschermen.
Deel van de muur van Sea
City met krachtcentrale.
doende hoogte naar boven geleid,
waardoor rustige gebieden
ontstaan. Proeven hebben dat
aangetoond.
Sea City krijgt zijn energie uit
aardgas. Een krachtcentrale bin
nen de stadsmuur bewerkt het
gas en voert het naar turbines,
die gekoppeld zijn aan generato
ren die elektriciteit opwekken.
EEN STAD in de zee:
een kunstmatig eiland
met woningen voor 30.000
mensen. Dat idee staat
op papier en is verwerkt
in maquettes door het
Engelse Pilikington
Glass Age Development Commit
tee. Levensruimte op het water als
het straks op het land te druk
wordt.
Wanneer dat nodig zal zijn, is op
geen tien jaar na te zeggen, maar
dat de mensheid rekening moet
gaan houden met het benutten
van de zee voor het produceren
van voedsel, het bouwen van in
dustrieën en woonplaatsen, staat
toch wel als een paal boven dat
zelfde water.
wen en verder con
ventioneel kan door
vliegen. De reisduur
per^ helikopter naar
Yarmouth zal 15 mi
nuten zijn.
Het stadsbestuur
zetelt in het zuidelij
ke gedeelte, waar ook
het sociale leven zich
afspeelt. Vele open
bare gebouwen be
vinden zich op de drij
vende eilandjes, zo
als scholen. voor
niemand Is het verder dan lVs
kilometer naar welke plaats in
de stad ook.
Er i6 een ziekenhuis met 200
Voetbalveld op het dak van
de krachtcentrale, met op de
voorgrond de wigvormige ge
bouwen waarin de zeedieren
tuin is ondergebracht.
Sea City zou ef
ficiënt aan vis kwe
ken kunnen gaan
doen, als belangrijk
aandeel in de bestrij
ding van het voedsel
tekort in de wereld.
Van grote waarde
zouden ook kunnen
zijn de visconserven-
industrie en het ma
ken van kunstmest
uit zeewier en riool
water. Ook kan men
zand en ballast opbaggeren en
naar de wal verkopen.
Voor deze en andere In
dustrieën, evenals voor de vele
dienstverlenende bedrijven van
Sea City is personeel nodig. Ze
verschaffen niet alleen werk aan
de mensen van Sea City, maar
ook aan vele pendelaars van het
vasteland.
