Positie ministers wankel
in Tsjechoslowakije
Alle familiebladen nu
bijna in één hand
Premier Werner bepleit
monetaire integratie EEG
Wel samenwerken maar
nooit CNV loslaten
Publieke opinie voortaan
hoogste correctieve macht
Start aktie
voor Israël
Effecten leveren ons ineens
extra voordeel op...
dank zij het Premie Spaarpian!
PREMIE
SPAARPLAN
Eremetaal voor
Van Doorne's
Opleiding kader
gezondheidszorg
India niet van plan
alle zendelingen
uit te wijzen
An Rutgersvan der
Loeffkritische lezers
Dr. Blake toch
naar Athene
Meer boeken te
koop buiten de
boekhandel
7
DINSDAG 2 APRIL 1968
Partijleider Dubcek heeft opgeroe
pen tot matiging. Hij bepleitte huma
ne behandeling van functionarissen
die na de val van Novotny zijn ver
wijderd uit hoge posten. Hij acht ver
vanging van kaderleden echter nood
zakelijk en zei tenslotte dat Tsjecho-
slowakije zijn militaire verplichtingen
in het Warschau-pact zal nakomen.
PRAAG Het Centrale Comité van de communistische partij
heeft gisteren tot 's avonds toe vergaderd, maar het beloofde actie
program is uitgebleven. De zitting, die in de Spaanse zaal van
de Praagse Burcht gehouden wordt, is vandaag voortgezet, en zal
waarschijnlijk de hele verdere week in beslag nemen. Op zichzelf
is deze langdurige bijeenkomst van het Centrale Comité een
novum in de geschiedenis van de communistische partij van
Tsjechoslowakije.
In de dagen van 'het orthodoxe to-
I talitaire regime, dat pas na de val
van de Stalinist Novotny voor goed
tot het verleden is gaan behoren,
j kwam dit hoogste machtsorgaan in
i het land slechts zelden voltallig bij
een, en dan nog altijd bijzonder kort.
Het presidium, de eigenlijke partij
leiding, had van tevoren reeds lang
beslist wat moest worden goedge
keurd of afgekeurd. De ja-knikkers
uit het verleden nemen nu voor het
eerst deel aan een democratisch of
althans gedemocratiseerd debat. De
lange lijst van sprekers bewijst dat
velen hier een dankbaar gebruik van
maken.
Zuivering
ROTTERDAM Met brood en
«out ontving burgemeester VV. Tho
massen maandagmiddag de Is
raëlische chargé d'affaires Schmuel
Yaarl ten stadhuize, daarmee de actie
„Help Israël verder bouwen", ingezet
ter gelegenheid van het twintigjarig
bestaan van de staat Israël, binnen
Rotterdam verwelkomend.
De Rotterdamse burgemeester over
handigde de schaal met brood en
zout aan de heer Joel Th. Sijes, de
coördinator van de aktie.
Deze actie „Help Israël verder bou
wen" houdt de vierde uitgifte in van
de „State of Israël Bonds", een lening
aan particulieren, die uitsluitend
'bestemd is voor economische doelein
den.
Er zijn twee soorten obligaties in
verschillende coupures van honderd
tot honderdduizend dollar: vier pro
cents couponobligaties met vijftien
jaar looptijd en spaarobligaties met
twaalf jaar looptijd, die op de ver
valdag met 160 procent worden afge
lost.
Prospecti zijn besohikbaar bij alle
banken en commissionairs. Het kan
toor van de State of Israël Bonds in
Amsterdam zal voorts een aantal be
drijven en particulieren een prospec
tus toezenden. Ten slotte zal er ook
bij een aantal manifestaties tijdens
de Israël-week in begin mei voor de
ze stukken propaganda worden ge
maakt.
Mijn vrouw en ik zijn aandeelhouders geworden I We doen mee aan
het Premie Spaarpian en kopen nu jaarlijks voor zo'n 500 gulden
aandelen en obligaties. Straks krijgen we daarover elk jaar 100
gulden premie van dit nationale plan. Belastingvrij! We kopen er nog
een aandeeltje voor...
Misschien Is het Premie Spaarpian ook iets voor Even een briefkaartje aan
Premie Spaarpian. Postbus 51, Den Haag en u ontvangt vrijblijvend een brochure
over alle mogelijkheden (effecten- en spaarbewijzen, levensverzekeringen, hypo
theekaflossingen, spaarkasinschrijvingen, garantiekredietaflossingen).
Wilt u persoonlijk advies? Spaarbanken, Boerenleenbanken, Raiffeisenbanken,
Postkantoren, Banken, Borgstellingsfondsen, Hypotheekbanken, Bouwfondsen,
Spaarkassen, Levensverzekeringmaatschappijen, assurantie-tussenpersonen en
de Sociale Verzekeringsbank zullen u graag alles over het Premie Spaarpian
vertellen.
Basis voor persoonlijk bezit
Het moeilijke onderwerp van de
verdere zuivering wordt in commis
sieverband uitgewerkt. Duidelijk is
dat veler stoelen wankel staan, in het
bijzonder die van de ministers.
Het communistische partijorgaan
Rude Pravo schreef gisteren dat
zowel bewindslieden als politici tot-
nog toe ver onder de maat waren
gebleven, en dat het hoog tijd werd
de verantwoordelijke posten door
vakmensen te doen bezetten. Ook
meende men dat de publieke opinie
voortaan de hoogste correctieve
macht in Tsjechoslowakije zou zijn.
In een rede, die bijna drieeneen-
half uur duurde, en die ook dat is
een novum onmiddellijk daarna
voor publikatie werd vrijgegeven,
heeft partijleider Dubcek gisteren
nog eens herhaald wat de omwente
ling in Tsjechoslowakije in feite be
tekent. Hij legde er de nadruk op dat
het niet om de democratie als zoda
nig gaat, maar om de socialistische
democratie.
Matiging
De communistische partij van
Tsjechoslowakije, zo zei hij, zal de
beslissende progressieve macht van
de gemeenschap blijven.
Dubcek riep op tot een humane
behandeling van de functionarissen,
die al verdwenen zijn of alsnog zul
len verdwijnen, en tot een volledige
rehabilitatie van al degenen, die
vooral in de vijftiger jaren ten on
rechte zijn vervolgd. Voorts trok hij
van leer tegen de personen, die de
gebeurtenissen van de afgelopen we
ken aangrijpen om alles wat in het
verleden is bereikt in de grond te
stampen.
De marxistisch-lenistische lijn zou
de leidraad voor de toekomst moeten
worden. Ook zou Tsjechoslowakije
zijn militaire verplichtingen in het
Warschau-pact (tegenhanger van de
NAVO) en zijn economische verplich
tingen in de Comecon (tegenhanger
van de EEG) nakomen.
Een punt, dat bijzondere aandacht
verdiende, was volgens Dubcek de
noodzakelijke vervanging van kader
leden. Wijzigingen in de bovenlaag
zouden op zichzelf echter niet in
staat zijn de gewenste doeleinden te
bereiken. Principiële veranderingen
zouden ook niet te snel mogen wor
den doorgevoerd.
De partijleider maakte een einde
aan alle speculaties over het al of
niet voortbestaan van de volksmilitie.
Hij verklaarde dat de gewapende ar
beidersverbonden wezenlijke onder
delen waren van de strijdkrachten
van de staat.
Afschaffing censuur
Dubcek, zelf een Slowaak, beloofde
Slowakije een nationaal parlement
met eigen wetgevende bevoegdheden.
Een grondwetswijziging zou hiervoor
noodzakelijk zijn.
De minister van onderwijs, Hajec,
trad gisteravond tegenover de pers
op als de woordvoerder van het Cen
trale Comité. Een derde novum dus,
want ook dat is in Tsjechoslowakije
nog nooit gebeurd.
De zittingen waren totnogtoe altijd
geheim; op z'n hoogst werd er na
twee of drie dagen een kort commu
niqué verstrekt.
Enkele honderden Tsjechoslo-
waakse journalisten zijn gisteren in
Praag bijeengekomen om zich over
de toekomst van de pers te beraden.
Ze eisten de officiële afschaffing van
de censuur officieus bestaat deze
op het ogenblik al niet meer zo
mede de verwijdering van elf hoofd
redacteuren en directeuren, die niet
progressief genoeg zouden zijn.
Eremetaal (opnieuw) voor de
gebroeders Van Doorne, die het
monsterbedrijf DAF stichtten, dat
met de nodige omlijsting zijn
veertigjarig bestaan viert. Minister
De Block kwam de nieuwe konink
lijke onderscheidingen persoonlijk
brengen. De heer Wim van Doorne
(links) ontving de versierselen van
Ridder in de orde van de Neder
landse Leeuw en de heer Huub van
Doorne die van commandeur in de
orde van Oranje-Nassau. Meneer
Wim ontving later ook nog het lof
werk, dat behoort bij het comman
deurschap in de orde van Leopold II
van België.
Interview niet netjes
over bomaanslagen
DEN HAAG Het radio-
interview met de man, die naar zijn
zeggen heel nauw was betrokken bij
de bomaanslagen op ambassades in
Den Haag, heeft op zichzelf geen
strafbaar feit opgeleverd maar heeft
de grenzen van de betamelijkheid
overschreden.
Dit zeggen de ministers Klompé en
Polak in antwoord op vragen van het
Eerste-Kamerlid A. Snoek (Boeren),
die had geïnformeerd of „zodanige
provocerende propaganda" niet als
een vorm van strafbare opruiing
moest worden beschouwd of althans
medeplichtigheid daaraan.
De uitzending is niet zodanig on-
oirbaar geweest dat zij, „gelet op de
wenselijkheid van een zo groot moge
lijke vrijheid van communicatie
middelen", tot bijzondere maatrege
len zou dwingen, aldus de ministers.
Fusie VNU (Libelle, Margriet) met
Rotogravu re Eva, Televizier)
LEIDEN Door de fusie van
twee tijdschriftreuzen: de VNU
(Verenigde Nederlandse Uitge
versbedrijven) en de Rotogra
vure komt 85 a 95 procent van
de gehele Nederlandse markt
van geïllustreerde tijdschriften
en damesbladen in één hand.
De VNU, welker bladen nu zo'n
vier- a vijf miljoen abonnees tellen,
heeft door deze samensmelting tege
lijk vreemde kapers op de kust ver
dreven: vele Duitse en Italiaanse
uitgevers toonden de laatste tijd gro-
Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG De minister
president van Luxemburg,
Pierre Werner, heeft gisteren in
het Kurhaus voor de leden van
het comité Benelux, de Ned. Mij.
voor Nijverheid en Handel en de
Belgisch-Luxemburgse Kamer
van Koophandel voor Nederland
zijn visie gegeven over de voor
uitzichten van de financiële po
litiek ten opzichte van de Bene
lux.
De heer Werner stelde primair, dat
een gemeenschappelijke monetaire
politiek slechts te verwezenlijken is
met vastomlijnde doelstellingen voor
ogen. Zo zouden operaties van mone
taire aard door de zes Europese
ledenstaten slechts mogen worden on
dernomen na overleg met de medele
den.
Voorts zal de bepaling van de Eu
ropese berekeningseenheid verder
moeten worden uitgewerkt. Een Eu
ropees fonds van monetaire samen
werking zal gesticht moeten worden.
De drie Beneluxlanden kennen reeds
duidelijk omlijnde monetaire ver
plichtingen ten opzichte van elkaar,
in het bijzonder betreffende de stabi
liteit van de wisselkoersen.
Wenselijk?
Op het Nederlandse ministerie van
financiën vraagt men zich af, of het
plan de campagne van Werner, om te
komen tot monetaire integratie in de
EEG wel op alle punten wenselijk en
realistisch is.
Dit bleek uit kritische opmerkin
gen, die de thesaurier-generaal, jhr.
mr. E. van Lennep, maakte. Het plan
houdt o.a. de verplichting voor de
EEG-landen in om vastgestelde ver
houdingen te handhaven tussen hun
nationale valuta. Getuigt het nu wel
van realisme, zo merkte jhr. van Len
nep op, om dit na te streven, zolang
de EEG-landen nog hun huidige vrij
heid op het gebied van de economi
sche politie hebben?
NIJMEGEN Aan de Katholieke
Hogere School voor Verplegenden, die
op 5 april officieel door staatssecre
taris mr. J. H. Grosheide geopend zal
worden, komen twee studierichtingen
voor de opleiding van topfunctiona
rissen voor het hogere kader van het
ziekenhuiswezen.
Het gaat hier om directieleden, di
rigerende hoofdverplegenden en hoofd
docenten. Om toegelaten te worden is
vereist een einddiploma middelbare
school, een diploma verplegende en
een gunstige uitslag van een test.
NEW DELHI Hoewel India
streeft naar een volledige „indiase-
ring" van kerk en zending in het
land, is de regering niet van plan,
alle buitenlandse zendelingen uit te
wijzen.
Dit heeft, de minister van binnen
landse zaken Sjoekla in het parle
ment meegedeeld op vragen van een
communist.
„Wij streven naar indiasering op
progressieve basis. De zaak van elke
zendeling wordt afzonderlijk beke
ken, Zendelingen met bijzondere hoe
danigheden of gespecialiseerde erva
ring zullen worden toegelaten, als er
geen Indiërs beschikbaar zijn voor
hun posten. Maar zendelingen, wier
aanwezigheid met het landsbelang in
strijd is, zullen het land worden uit
gezet," aldus minister Sjoekla.
Lanser over clir. vakbeweging
(Van onze soc.-econ. redactie)
UTRECHT De heer J. Lan
ser, aftredend voorzitter van de
Christelijke Metaalbedrijfsbond,
die op 1 juli als bestuurder in
dienst treedt bij het CNV met de
bedoeling in 1969 de heer Van
Eibergen als CNV-voorzitter op
te volgen, heeft in een brochure
over „Sociale actie en christelijk
geloof" het goed recht van de
christelijke vakbeweging verde
digd.
De heer Lanser is voor de toekomst
bereid tot samenwerking met de bei
de andere vakcentralen, ook erkent
hij, dat daarbij compromissen onver
mijdelijk zijn, maar hij voegt er on
middellijk aan toe, dat aan de duide
lijkheid omtrent eigen principiële
uitgangspunt en doelstelling de nodi
ge zorg en aandacht moet worden
gegeven. De heer Lanser schrijft, dat
ook de vakbeweging geestelijk moet
kiezen, indien zij althans maatschap
pij-hervormend wil optreden. Dit is
altijd de belangrijkste doelstelling
van de christelijk-sociale beweging
geweest en zij behoort nog steeds tot
de meest wezenlijke opgaven van de
vakbeweging.
Christenen zullen door het geloof
zich moeten inzetten voor een radica
le vernieuwing van de structuren van
I de menselijke samenleving. De aan-
I duiding „christelijk" is geen pretentie
I van voortreffelijkheid, maar een er-
1 kenning van afhankelijkheid, het
zich laten leiden door het Evangelie.
Bezwaren
Vier motieven, die wel worden
aangevoerd tegen de christelijke or
ganisatie, vindt de heer Lanser niet
doorslaggevend, te weten: de ver
deeldheid onder de christenen, het
zogenaamd verbreken van de solida
riteit met andere werknemrs, het af
breuk doen aan het doelmatig hande
len als gevolg van meer organisaties
en de bijzonder zwakke positie van
de christelijke organisatie in interna
tionale verhoudingen.
De heer Lanser citeert nog eens
met instemming de woorden van
prof. W F de Gaay Fortman, dat het
Evangelie niet alleen een belofte
heeft voor de individuele mens, maar
dat het ook reinigend en vernieu
wend de structuren van deze wereld
aangrijpt.
Ook onderschrijft de CMB-voorzit-
ter de uitspraak van prof. Van Zu-
them, dat de christelijke vakbewe
ging een van de belangrijkste oorza
ken is van het feit, dat onze
maatschappij een overlegmaatschap-
pij is geworden.
Lanser wil daarom in de toekomst
op de ingeslagen weg voortgaan.
Vanuit het Evangelie moeten de
grondregels van gerechtigheid, soli
dariteit en verantwoordelijkheid tel
kens weer doordacht en vorm gege
ven worden. De structuren en ver
houdingen in de maatschappij dienen
zodanig gericht te worden, dat dc
werknemer zich daarin als mens vol
ledig kan laten gelden.
DEN HAAG
„Kinderen wil
len boeken die
echt zijn en span
nend. Ze hebben
gelijk. Wat je
over landen en
achtergronden
vertelt, moet
waar zijn, of het
nu over een zie
kenhuis in Kasj
mir gaat of over
de piste van een
circus. Kinderen
hebben daar
recht op. Boven
dien zijn ze vaak
kritischer dan
volwassenen. Je
kunt hun geen
onzin vertellen."
De mening van
An Rutgers van der
Loe'f, die vandaag
de staatsprijs voor
kinder- en jeugd
literatuur ontving.
Haar boeken zijn
in vele talen ver
taald. De belang
rijkste reden, dat
zij zo veel gelezen wordt, is wel
haar vermogen zich in te leven in
situaties en personen en dat weer
te geven. Zelf zegt zij: „Een soort
gave die ik heb meegekregen, maar
wel een noodzakelijk iets, want in
het gewone leven heb je er óók
mee te maken."
Die laatste opmerking is wel
typerend, want dat verklaart hoe
de bewogenheid waarmee zij
schrijft, is ontstaan. Haar schrijven
is een mengeling van genoeglijke
losheid én gedrevenheid. Wanneer
zij eenmaal gegrepen is door een
idee, waarmee ze eentijd heeft
rondgelopen, en wanneer de hoofd
personen voor haar tot leven ge
komen zijn, ontstaan boeken waar
in talloze kinderen (en ouderen)
zich kunnen verliezen. Niet zonder
te lachen, want haar snelle, soms
nuchtere verhaaltrant wordt on
verwacht doorbroken door iets
waarom men in de lach moet
schieten.
An Rutgers van der Loeff heeft
veel gereisd. Haar wens is nog
Rusland te zien en te beleven. Zij
wil de mensen leren kennen. Dat is
haar ernst: documentatie, voorbe
reiding. Dat vraagt tijd en geld.
Majr „je moet ook stof kiezen die
de moeite waard is en bovendien
moet het een verhaal zijn dat wat
te zeggen heeft".
VERTAALD
Het zou te ver voeren al haar
boeken op te noemen. Vertaald is
haar werk in Zweden, Noorwegen,
Duitsland, Zwitserland, Israël, Fin
land, Denemarken, Engeland, de
VS. Zuid-Afrika, Frankrijk en
Portugal, Brazilië, Tsjechoslowa'
kije, Japan, Joegoslavië en Polen.
Bijvoorbeeld De kinderkaravaan,
bekroond in Engeland en Neder
land, in Duitsland uitgezonden als
radiohoorspel en Lawines razen,
bekroond in Nederland (prijs van
het Beste Jeugdboek van het jaar),
Amerika en Duitsland en uitge
zonden als hoorspel in Engeland,
Duitsland en Nederland.
Haar nieuwste boek Vals spoor
in Waterland is ook al in het Duits
vertaald.
Nog enkele titels: Als je zou
durven. Een vlinder achterna,
Amerikaans avontuur, Vlucht
Wassilis, vlucht!, Gideons Reizen
en Ze verdrinken ons dorp.
te belangstelling voor de Leidse
Rotogravure. Versterkt de VNU
haar marktpositie (een sterk blok
tegen buitenlanders), voor Rotogra
vure ligt het voordeel meer op het
technische vlak. De 850 personeels
leden van het Leidse bedrijf (de
VNU telt er 5500) kunnen allen in
dienst blijven, hetgeen een voor
waarde van Rotogravure was.
De VNU, ontstaan uit een bunde
ling van onder meer De Spaarne-
stad, Geïllustreerde pers en Teu-
lingsgroep (Cebema) heeft als be
langrijkste weekbladen: Margriet
(oplage 815.000) Libelle (565.000),
Panorama (400.000), Revu (210.000),
Illustratie (115.000) Avenue (115.000)
Pep, Okki, Donald Duck en ander
(jeugd) bladen alsmede de kran
ten De Tijd, Eindhovens Dagblad,
Brabants Dagblad, Nieuwsblad van
het Zuiden en Helmonds Dagblad
met een gezamelijke oplaag van
300.000 abonnees. De VNU omvat
verder o.a.. clichéfabrieken en uit
geverijen! als Het Spectrum en
Malm'berg.
De Rotogravure, vooral bekend
door haar kwaliteitswerk in koper
diepdruk, geeft uit: Eva (360.000),
Sportspiegel (75.000), het jeugdblad
Tv - 2000 (75.000), Barend de Beer
(50.000) alsmede vele stripboeken,
pockets en boeken die aan de deur
verkocht worden.
Het Leidse bedrijf verzorgt ook de
redactie, advertentie-explotatie, het
drukken en de verspreiding van het
blad Televizier (580.000). Formeel is
de AVRO - RTN de uitgeefster. De
AVRO-bode (355.000) wordt gedrukt
bjj De Boer in Hilversum. Rotogra
vure verzorgt de exploitatie ervan.
Jarenlang woedde er een felle con
currentie tussen het Rotogravure-
'blad Eva en de VNU-bladen Mar
griet en Libelle.
AVRO-voorzitter mr. L. H. Slote-
maker zei blij te zijn met deze
ontwikkeling; hij gelooft niet dat de
neutraliteit van de AVRO in gevaar
komt nu Televizier bij de VNU
gedrukt zal worden. Of redacteuren
nu in dienst zijn van de AVRO dan
wel van Televizier VNU wist hij
niet precies meer: die contracten zijn
al een jaar oud.
Maar enkele bladen Wereld
kroniek (Stok - Den Haag) en De
Spiegel, Marion en Prinses (Zomer
en Keuning) vallen buiten de VNU-
groep, hoewel De Spaarnestad en
Zomer en Keuning samenwerken
door middel van een gecombineerd
advertentietarief voor enkele van
hun belangrijkste bladen.
Door de overneming zullen de he
ren mr. R. F. C. baron Bentinck van
Schoonheten en J. C. Stafleu zitting
nemen in de raad van commissaris
sen van de VNU. De heer H. L. van
Eeghen neemt zitting in de raad van
advies van de VNU. Mr. S. C. H.
Coebergh zal worden benoemd tot
lid van de raad van bestuur van de
VNU.
De directie van Rotogravure wordt
gevormd door mr. L. van Vollen
hoven en drs. C. N. Jansen van
Rosendaal.
(Van onze kerkredactie)
GENEVE i=i Dr. E. C. Blake, secre
taris-generaal van de Wereldraad
van Kerken, zal waarschijnlijk nog
vóór de assemblee van Uppsala (juli)
een bezoek brengen aan Griekenland.
Hij heeft bekend gemaakt, dat de
primaat van de Griekse Kerk,
aartsbisschop Hieronymos, hem offi
cieel geschreven heeft, dat hij „in de
hoedanigheid van een goed vriend"
welkom is.
Overeenkomstig een besluit van
het uitvoerend comité in februari zou
dr. Blake naar Griekenland gaan, om
daar met vertegenwoordigers van
kerk en staat onder andere de
toestand van de politieke gevangenen
te bespreken. Als zodanig is dr. Bla
ke in Griekenland niet welkom, zei
aartsbisschop Hieronymos enkele we
ken geleden op de persconferentie,
waarop hij tevens aankondigde, dat
de Griekse Kerk geen afgevaardigden
zal zenden naar Uppsala.
Dr Blake noemde de brief van de
aartsbisschop warm en persoonlijk.
In zijn antwoord heeft de secreta
ris-generaal onder meer geschreven,
dat het handelen van het uitvoerend
comité van de Wereldraad inzake
Griekenland dikwijls verkeerd is be
grepen.
AMSTERDAM Uitgevers en
boekverkopers zijn overeengekomen
aan de ledenvergaderingen, die op 23
april worden gehouden, voor te stel
len, het populaire en goedkope boek
op een ruimere schaal dan tot nu toe te
verspreiden, ook buiten de gespecia
liseerde boekhandel om.
Anderzijds zien uitgevers de nood
zaak de gespecialiseerde boekhandel
te steunen, zijnde het aangwezen in
termediair tussen uitgever en pu
bliek.
De vaste prijs is op basis van de
leveringscondities veilig gesteld. Dat
was een eerste eis van de boekverko
pers.
Om het populaire en goedkope
boek te mogen verkopen, moet de
wederverkoper ingeschreven zijn in
het Handelsregister, ook voor de ver
koop van boeken, en zich verplichten
Bij goedkeuring gaan de nieuwe
de vastgestelde prijs te handhaven,
maatregelen 2 mei in.
