Bezinning over kiesstelsel begint op gang te komen indelijk esultaten p UNCTAD VVD - commissie: stembusakkoord VEL Mertens verontrust over geldbrief van KVP Advocaat beschuldigd malversaties van Discussiestuk grondwetherziening In hartje van Parijs melkvers van de koe Verbaal over politieehef naar officier Delen van gezag komt resultaat vaak ten goede Geen vervolging tegen neuroloog MB VRIJDAO 22 MAART (Tan onze parlementsredactie) DEN HAAG Met de ver- ichijning van het rapport van WD-commissie Kiezer- Jekozene hebben thans de vijf jrote partijen alle via studie- jommissies een discussiestuk (ver de grondwetherziening jp tafel gelegd. Een belangrijke rol in de discussie rer de evenredige vertegenwoordi- ig speelt de kwestie van de lijst- idlng. Momenteel kan men de sten, die in de 18 kieskringen wor- n uitgebracht, over het hele land ten verbinden. Zowel de anti-revo- tionaire Dr. Kuyperstichting als de VP-commissie-Marijnen hebben orgesteld deze lijstbinding over het lt land te verbieden en alleen iding binnen de kieskringen toe te en. Men hoopt op deze wijze de ang tot samenwerking tussen de irtijen te bevorderen. wee systemen Veel verder gaan de gedachten ln dA-kring. In het rapport „Een m die telt" wordt gesteld, dat het «■echt mee moet werken om een [eringsmeerderheid te kunnen vor- in, met daarnaast een duidelijke positie. Het rapport dat geen idelijke keuze maar beveelt twee sternen aan. Te weten een stelsel arbij per district de kandidaat die absolute meerderheid haalt geko- i is; dan wel een systeem waarbij kiezers zelf in het district gestelde ndidaten. in de volgorde van hun IIEUW DELHI Op de wereld- idelsconferentie ls gistermiddag na -en weken vergaderen het eerste iltaat bereikt. Met algemene imen «-» met uitzondering van iba nam de Unctad een verkla- ig aan waarin de ontwikkelingslan- worden uitgenodigd bij hun eco- lische planning speciale aandacht besteden aan de landbouwsector waar nodig aanpassingen aan te •ngen in de bouwhuishouding. rerder wordt deze landen o.m. :ocht voldoende aandacht te inken aan massascholing, teeh- :he training en community deve- ment op het platteland. .an rijke landen wordt o.m. ge- Jiagd hun hulp aan ontwikke- gslanden, die pogingen in he't werk feilen hun voedselproduktie op te eren en hun landbouwstructuur te jderniseren, voort te zetten en uit breiden. De rijke landen worden ook uitge- digd voedselhulp op redelijke basis verschaffen als tussentijdse oplos- ïgen voor landen met een voedsel- cort, doch op zodanige wijze dat jn produktie-capaciteit niet in ge- ar worden gebracht. Bij de opstelling van de verklaring eft Nederland een werkzaam aan- el gehad. Evenals in 1964 is ons ld gisteren gekozen tot lid van het rmanente orgaan van de Unctad, ize raad bestaat uit vertegenwoor- ;ers van 55 landen waarvan 31 ont- kkelingslanden, 18 van de weste- groep en 6 Oosteuropese. v.a,1.145r J .met recht van koop OC v.a. p.jnnd. zonder eerste storting Demonstraties van 411e modellen te Rotterdam dagelijks van 10 -4 uur door onze Wurlitzer-organiit 3QOP WALVIS. ie< Reeds duizenden muziekliefhebbers leer- J den met het normalenotenschrifcdoor mid- del van het-unieke aanwllssystcem op do Wurlltzet-school vlot orgelspelen. ».r{ Enorme sortering Piano's.... .Prijzen v.a. 675*- HllUr met recht van koop van°f, 15.- p.mnd, zonder eerste storting •Let welt ;hoge Inruilwaarde.. voor Uw oude PIANO, HARMO- I NIUM of ELECTRONISCH ORGEL E Vraag folders en inlichtingen bij J de Wurlitzer-lmporteur: keuze zetten (de zogenaamde alterna tieve stem). Bovendien wordt in dit rapport gepleit voor het vaststellen van stembusakkoorden vóór de ver kiezingen. Zowel tegen het districtenstelsel als tegen het verbod van lijstbinding hebben de WD-commissie Kie zer-Gekozene als de Savornin Loh manstichting (c.h.) zich uitgesproken. In beide rapporten wordt gezegd dat het kiesstelsel primair dient om de diverse stromingen in ons volk haar vertegenwoordiging in het par lement te geven. De chrlstelijk-histo- rische en de liberale commissie me nen dat de evenredige vertegen woordiging met lijstbinding over het hele land hiertoe het meest geschikt is. Wel zijn beide rapporten tot klei nere wijzigingen bereid. De Lohmanstichting vraagt om in voering van een kiesdrempel van 2 tot 3 procent, waardoor het mogelijk wordt kleine partijen uit het parle ment te weren. Momenteel bedraagt de kiesdrempel ongeveer 0,6 pet. Te gen dit denkbeeld hebben zowel de Kuyperstichting (a.r.), de WD-com missie als de commissie-Marijnen (kath.v.) zich gekeerd. Zij betogen dat de moeilijke regeerbaarheid niet primair door de kleine partijen wordt veroorzaakt. Verbod lijstbinding De regering overweegt herziening van het kiesrecht voor 1971 binnen het raam van de huidige grondwet. Deze schrijft voor dat de grondslag van de evenredige vertegenwoordi ging gehandhaafd moet blijven. Het denkbeeld om lijstbinding uitsluitend binnen de kieskringen toe te staan maakt daarom een goede kans. Naar verluidt gaan ook de gedachten van de staatscommissie Cals-Donner, die de regering over dit vraagstuk moet adviseren in deze richting. Een probleem vormt echter de in deling van de kiesdistricten. De com missie-Marijnen heeft er op gewezen dat wanneer de bestaande 18 kieskringen gehandhaafd blijven, kleine partijen niet meer aan bod komen, terwijl ook de drang tot sa menwerking binnen de kieskringen zal afnemen. Er zal dus door de staatscommissie naar een andere kieskring (kiesdistricts-) indeling ge zocht moeten worden. Ook dit is mo gelijk binnen de huidige grondwet. De Kuyperstichting is in haar stu die al iets verder gegaan. In dit stuk wordt gesteld dat om technische re denen het kleinste district minstens dé omvang van de grootste gemeente van ons land (Amsterdam) moet heb ben. Daarnaast dient men rekening te houden met diverse sociaal-culturele eenheden in ons land. Op grond hier van komt men tot een indeling in 12 districten. Het lijkt dit rapport ge wenst in ieder district even veel Ka merleden te laten benoemen, name lijk 12. Het totaal aantal Kamerleden zou hiermee op 144 in plaats van 150 komen. Hiervoor is echter wel grond wetswijziging nodig zodat dit voor 1971 nog niet bruikbaar is. In ieder geval zullen de kleine par tijen wanneer de lijstbinding over het hele land wordt losgelaten er op achteruitgaan. Het zal van de uitein delijke districtenindeling afhangen of men nog een kans maakt. Het GPV b.v. is vrij sterk in Groningen j de SGP op de Zuid-Hollandse eilanden en op de Noord-Veluwe. Tot nu toe hebben de kleine partijen krachtig tegen opheffing van het huidige kies stelsel stelling genomen. De heer Jongeling zei onlangs op de jaarver gadering van het GPV in Utrecht dat hij niets voelde voor „geknoei met de evenredige vertegenwoordiging". Voordracht formateur Nauw met het kiesstelsel in ver band staat de vraag hoe men krachti ge regeringen kan vormen en de poli tieke duidelijkheid voor de kiezer kan vergroten. De commissie-Den Uyl beveelt het zogenaamde stelsel-Daudt aan. Hier bij kan de kiezer behalve op een partij tevens zijn stem uitbrengen op een kandidaat-formateur, die tevens minister-president zal worden. De bedoeling hierbij is dat er slechts teurschap zullen zijn. Zowel de Kuyperstichting als de commissie- Geertsema hebben in hun rapport gepleit voor een openbaar Kamerdebat over de voordracht van een kabinetsformateur tevens kan didaat-premier waarna de Konin gin volgens deze voordracht een be noeming kan doen. In samenhang met het vraagstuk van het kiesrecht is voorts de op komstplicht van belang. Minister Beernink heeft de Kamer onlangs ge zegd dat hij hierover voor 1971 een beslissing zal nemen. De commissie-Berger, die de mi nister over dit punt heeft gead viseerd, komt in meerderheid tot de conclusie dat de opkomstplicht dient te worden afgeschaft. De diverse argumenten, die door de commissie-Berger naar voren zijn ge bracht, vindt men. ook terug in de rapporten van de vijf partijen. Voor afschaffing van de opkomstplicht pleiten de rapporten van de PvdA, de Kuyperstichting en de commis sie-Marijnen. De liberale commis- sie-Geertsema was sterk verdeeld. Acht leden waren er voor; zes er tegen. De Lohmanstichting wil de op komstplicht handhaven, evenwel zon der de thans reeds weinig toege paste strafsanctie. In feite heeft men hiermee de opkomstplicht tot een morele plicht gemaakt, die dan ook uit de wet zou kunnen verdwij nen. Bij dit alles dient men wel te be denken dat het hier om studierappor ten gaat. De partijen hebben hun standpunt nog niet bepaald. Wanneer de regeringsvoorstellen er liggen zul len we pas weten hoe zij zich uitein delijk zullen opstellen. Consekwenties voor belangen werknemer DEN HAAG NKV-voorzitter P. J. J. Mertens heeft zich gisteravond verontrust getoond over het optreden van de Stichting politieke studie en voorlichting van de KVP. Hij doelde op persberichten waaruit blijkt, dat een groep KVP'ers rondom de persoon van oud-premier De Quay, pogingen doen om ondernemingen fi nancieel te intereseeren in partij-po litieke voorlichting en vorming. Deze publikaties zijn ontleend aan een brief die de groep-De Quay naar en kele bedrijven in ons land heeft gestuurd. De heer Mertens stelde, dat deze ontwikkeling vergaande consequen- jPDRAKA (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Handhaving van de evenredige vertegenwoordi ging; invoering van stembusakkoorden, indien mogelijk; geen lijstbinding binnen een kieskring en een voordracht van de kabi netsformateur door de Tweede Kamer. Dit zijn de belangrijkste voorstellen in het vandaag verschenen eerste rapport van de WD-commissie „Kiezer - Gekozene". vW«st«rsingel 42-44 •R'darr tel. (010) 13 50 25 De commissie, die onder leiding staat van het Tweede-Kamerlid mr. W. J. Geertsema, meent dat Invoering van een stembusakkoord de invloed van de kiezer op de kabinetsformatie en het regeringsbeleid zal vergroten. Evenals het onlangs verschenen rapport van de anti-revolutionaire dr. Kuyper-stichting bepleit de WD-commissie een openbaar debat door de Tweede Kamer over de voor dracht van een kabinetsformateur aan de Koningin. De formateur dient tevens als premier op te treden. Geen districtenstelsel Het kiesstelsel moet primair ge richt zijn op het verkrijgen van een Kamer die alle politieke stromingen in ons volk weerspiegelt. Na een af weging van de voor- en nadelen van de evenredige vertegenwoordiging en het districtenstelsel, komt de com missie tot een voorkeur voor de evenredige vertegenwoordiging. Men is tegen verhoging van de kiesdrempel omdat de Kamer zich niet mag aanmatigen op kunstmatige wijze kleine partijen te weren. Op grond hiervan het weren van klei ne partijen spreekt men zich ook uit tegen lijstbinding binnen een kieskring. Bovendien acht de commissie een lijstbinding op basis van de bestaan de achttien kieskringen ongrondwet tig. Hierbij zou de kieskring Zeeland b.v. nog slechts drie van de 50 zetels kunnen leveren. Dit wordt niet meer overeenkomstig het in de Grondwet vermelde beginsel van „de grondslag der evenredige vertegenwoordiging" geacht Om aan de bezwaren van de huidi ge evenredige vertegenwoordiging met name het lijstenstelsel tege moet te komen, bepleit de commissie een wijziging van het stelsel der voorkeurstemmen. Met voor keurstemmen zouden niet alleen zij, die de kiesdeler gehaald hebben, in de Kamer moeten komen, maar iede re kandidaat op de lijst die een kwart van de lijstkiesdeler heeft ge haald, eventueel in volgorde van het aantel stemmen als dit er meer zijn. overigens wil het WD"-rapport de op komst plicht bij de verkiezingen af schaffen. De meerderheid van de commissie is voor handhaving van de Eerste Kamer. Vier leden bepleiten afschaf fing. De hele commissie is het er ove eens dat bij behoud van de Eerste Kamer haar werkwijze veran derd moet worden. De senaat dient zich niet bezig te houden met de be handeling van de diverse begrotin gen, maar slechts een algemeen poli tiek en financieel debat te houden. Gekozen burgemeester Het rapport besteedt voorts aan dacht aan de burgemeestersbe noemingen. De meerderheid is van oordeel dat de benoeming van de burgemeester bij de Kroon dient te blijven. Wel wenst men enkele andere wij zigingen. De burgemeester dient vol gens de meerderheid voor vier jaar noemd waarna hij slechts tweemaal mag worden herbenoemd indien hij hoofd is van een gemeente kleiner dan 100.000 Inwoners. Daarnaast wil men ln de gemeente wet de plicht van de burgemeester om de raad rekenschap te geven van zijn politiebeleid vastleggen. ties heeft voor de belangen van de werknemers. Het is duidelijk, zo zei hij op een bijeenkomst van de afde ling Twente van de St. Adelbertvere- niging in Hengelo, dat het vertrou wen van de werknemers in de poli- tieki? partijvorming hierdoor kan worden aangetast. Dit wordt des te waarschijnlijker door het feit, dat naast De Quay en andere bekende figuren uit werkgeverskringen, ook de partijvoorzitter, de heer Aalberse, en de fractieleider in de Tweede Ka mer, drs. Schmelzer, deze activiteit ondersteunen. De fractieleider van de ARP ln de Tweede-Kamer, mr. Biesheuvel, vond die brief in de eerste plaats een in terne aangelegenheid van de KVP, en evenzeer op welke manier men aan geld wenst te komen. In die brief is de suggestie gewekt, dat bijdragen mede ten behoeve van een christen-democratische samen werking zouden worden gebruikt. Deze samenwerking, aldus mr. Biesheuvel, is er nog niet. En daarom kan die suggestie ook niet letterlijk worden genomen. Het argument, dat het geld ook gebruikt zou worden ten behoeve van een betere voorlichting, waar pers, radio en tv door eenzij digheid te kort schieten, zou mr. Biesheuvel niet gebruiken. Dat de KVP-brief invloed zou hebben op de vergadering van het centraal comité van de AR-partij aanstaande zater dag, geloofde de fractieleider niet. Er zijn wel belangrijker zaken aan de orde, zo zei hij. Mellema De fractieleider van de CHU in de Tweede-Kamer, Mellema, zei het al tijd wat vreemd te vinden, als een vertrouwelijk schrijven wordt gepu bliceerd. Ook hij acht de CHU niet bij de brief, die publikatie of de ge volgen daarvan betrokken. De 'bedelbrief van de KVP komt op een tijdstip dat de financiële pesi- tie van de partij al geruime tijd pre cair is. De contributie-inning heeft nogal stagnatie ondervonden. Voor het jaar 1967-'68 werkt men met een begroting van ruim 1 miljoen gulden, maar het tekort wordt nu reeds geschat op 300.000. Jongen niet 37 mille van baas verdwenen De politie van Amsterdam ver zoekt de opsporing, aanhouding en voorgeleiding van W. C. van Zeyderveld, oud 19 jaar, die ervan wordt verdacht zijn werkgever voor bijna 37 mille te hebben op gelicht. Zijn signalement: lang 1,72 m, tenger postuur, kortge knipt zwart haar, scheiding rechts, bruine ogen, zuidelijk type. Koeien in het hartje van Parijs zijn een bezienswaardigheid. De koeien in de drugstore in de Rue de Berri in de buurt van de Champs Elysées trekken dan ook veel publiek, temeer daar de trouwe dieren de melk vers en meteen voor gebruik gereed leveren. De koe wordt gemolken, waar de klant bij staat en desnoods kan men direct een glas drinken. Deze kinderen zijn zo enthousiast over de attractie, dat zij een toast op de koe uitbrengen (foto boven). De koeien, die midden in de zaak haar boxen hebben (foto beneden), zijn intussen al gewend en laten zich niet van de wijs brengen door al het drukke gedoe in de zaak. Voorwaardelijke straf geëist DEN BOSCH Wegens knoeierijen en verduisteringen eiste de officier bij de Bossche rechtbank gisteren een jaar voorwaardelijke gevangenisstraf tegen de 69-jarige advocaat mr. M. A. uit Maastricht. UTRECHT De Amersfoortse po litie heeft haar onderzoek in de kwestie, die medio februari rond de persoon van de Gorinchemse politie commissaris Hafkamp is ontstaan, voltooid en het proces-verbaal aan de officier van justitie in het ar rondissement Utrecht gezonden. Het is nog niet bekend of strafver volging zal worden ingesteld tegen degenen, die 'de commissaris zouden hebben gesmaad. De aanklacht die de heer Hafkamp heeft ingediend is gericht tegen de voormalige raad van verzet in Amersfoort. Aanleiding van de klacht was de beschuldiging van de raad als zou de commissaris op 11 februari 1942 een illegale werker van Oostenrijkse af komst hebben doodgeschoten. De man werd, aldus de raad van verzet, „als een hond afgemaakt". De com missaris heeft de beschuldigingen met kracht van de hand gewezen. MAASBREE Gistermiddag is de 54-jarige arts H. C. M. van Leer uit Maasbree met zijn auto op de Helderse weg in Maasbree in een bocht ln frontale botsing gekomen met een vrachtauto en zwaar gewond. Tij dens zijn overbrenging naar een zie kenhuis is hjj overleden. De malversaties zou mr. A. hebben gepleegd in de jaren 1926 tot 1963 als secretaris van de algemene commis sie voor kinderverpleging en kinder bescherming, waaronder het inter naat voor achterlijke kinderen, Huize De la Salle in Boxtel ressorteert. Er waren aan de advocaat drie ver duisteringen ten laste gelegd tot een totaal van bijna 100.000 gulden, doch in het dossier bevonden zich gege vens over velerlei andere door hem gepleegde malversaties. Dit zou ech ter slechts een klein deel zijn van hetgeen door de in 1963 overleden voorzitter ten eigen behoeve aan de stichting werd onttrokken. Mr. A. houdt vol dat hij van al deze bedragen niets voor zich zelf heeft behouden en dat hij talrijke bedragen aan derden zou hebben doorgegeven, doch hij weet in geen enkel geval meer aan wie. Ongeloofwaardig Officier van justitie, mr. Bruigom, noemde deze voorstelling van zaken onbegrijpelijk en ongeloofwaardig. Hij wees er op dat mr. A. wel uit eigen beweging 70.000 gulden heeft terugbetaald, doch dat was pas toen hij onraad begon te bespeuren. Raadsman, mr. Verhoeven, wees er op dat verdachte uit eigen beweging de hoofdzakelijke aansprakelijkheid van de malversaties van het bestuur op zich heeft genomen en zijn gehele vermogen van bijna tweeëeneenhalve ton daarmee heeft verloren. De man, die thans 69 jaar is, heeft er zijn praktijk en rijn vrienden door verloren, aldus mr. Verhoeven. Hij was van mening, dat zijn cliënt zich niet opzettelijk aan verduistering heeft schuldig gemaakt en niet straf rechtelijk aansprakelijk is. Mocht de rechtbank deze mening niet kunnen delen, dan bepleitte de raadsman de uiterste clementie. Christen-militair congres (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG Prof. mr. M. H. K. van der Graaf gaf gistermiddag de deelnemers aan het door de pro testantse en rooms-katholieke officie ren- en onderofficieren-organisaties gezamenlijk georganiseerde christen-militair congres genoeg stof tot discussie toen hij in zijn inleiding krijgsmacht en bedrijfsleven verge leek. De Delftse hoogleraar, ook direc teur van Philips' Psychotechnische Dienst, memoreerde dat in vroeger tijden twee organisaties de toon aan gaven: kerk en krijgsmacht. Het mi litaire patroon is ook lange tijd te ruggevonden in het bedrijfsleven. Maar nu is het zo, dat de krijgsmacht naar het bedrijfsleven kijkt en vraagt: hoe doen jullie het? De oorzaak is duidelijk: het be drijfsleven heeft in deze dynamische en vertechniseerde maatschappij een snellere ontwikkeling doorgemaakt. Een groot deel van zijn rede was gewijd aan het gezag in het be drijfsleven met parallellen naar da krijgsmacht. Hij noemde de krijgsmacht een organisatie, die gety peerd is door dwang, met in de top een ideologische doelstelling. Maar uit het presenteren van de krijgsmacht is dat ideologische ver dwenen. Wat voor de een ontwaar ding is, is voor de ander een terechte ontmythologisering. Overleg In het bedrijfsleven heeft de ge zagscrisis reeds lang zijn intrede ge daan, voorafgegaan door begrippen als democratisering en participatie. Het dragen van verantwoordelijkheid daaruit voortvloeiend, houdt echter overleg in. Niet het overleg van sub ject en object, waarbij de te nemen maatregelen worden opgelegd, maar werkelijk overleg van subject tot subject Prof. Van der Graaf stelde, dat het delen van het gezag in zo'n geval vaak als resultaat heeft het verme nigvuldigen van de macht. Dat kan ook in de strijdkrachten, want ook daar wil de „werknemer" de zin van Iets weten, wel mee we ten. Nauw daarmee samen hangt het vraagstuk van de openheid in het bedrijfsleven. Geen onderneming kan het zich in deze tijd permitteren een eigen gang te gaan. Prof. Van der Graaf liet het trekken van de con clusie of dat voor de krijgsmacht ook zou gelden, graag aan het congres over. Wat betreft de organisatie van de krijgsmacht vroeg de inleider zich af of over-organisatie en bureaucratise ring niet remmend werken op een efficient functioneren. Zelfs in het bedrijfsleven, met meer mogelijkhe den voor het aanvaarden van verant woordelijkheden, waar niet alleen het loon, maar tegenwoordig vooral sfeer en arbeidsverhoudingen aan zienlijk meer bijdragen tot een vrij# ontplooiing, is nog zoveel talent on gebruikt, verzuchtte hij. ...en bij zware of hardnekkige verkoudheid POTTER'S CATARRH PASTILLES Allesn bij apotheken an drogluen WOERDEN Er zal geen strafver volging worden ingesteld tegen de Woerdense neuroloog-psycjiater G. C. J. De schoonmoeder van de 31-jarige K. H. Verweij, die op 11 juli na een slaapkuur in het r.k. ziekenhuis Ope Dei overleed, had een klacht tegen hem ingediend. De weduwe heeft bericht gekregen dat het onderzoek door de inspecteur van de volksgezondheid is afgesloten. Op grond van de medische zwijg plicht werden geen bijzonderheden over het onderzoek bekendgemaakt. Hierdoor is het ook niet duidelijk of medisch-uichtrechtelijke stappen te gen de neuroloog zullen worden ge nomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 13