sp
BOB KENNEDY OP MARS
Commentaar
MCCARTHY: RIVAAL
HEET KENNEDY
Uit de Haagse hof geplukt
Johnson dringt aan
op programma van
nationale soberheid
Duidelijke taal
Bob ie conflict me
president Johnson
Strategie voor 1968
wordt voorbereid
Optreden tegen
sAjde sluikhandel
lies
oed
Aanval op Khe
Sanh mislukt
Gevechten in
Rhodesië met
infiltranten
p3gm, 5DINSCASJf_MAART_1968
In de Utrechtse Jaarbeurs heeft de vakbeurs „Het Kind'' gisteren haar
poorten voor de zevende maal weer geopend. De foto toont één van de
geëxposeerde wiegen. Zou er een baby in liggen? Even kijken, je kan
nooit weten
Nadat John F. Kennedy president i
was geworden werd reeds aangeno
men. dat zijn broer Bob voorbestemd
was. hem na zijn twgpde (en laatste)
ambtstermijn op te volgen. De
jongste broer Edward (Ted) zou dan
acht jaar daarna (in 1976) nog jong
genoeg zijn om te proberen, Bob op
te volgen. Uit die tijd stamt het be
grip Kennedy-dynastie.
Echter werd niet Bob. maar een
Plichtsgetrouw ben ik vrijdag
avond naar een (slechtbezochte) ver
gadering gegaan. Alle listige re
kensommetjes faalden, er zat niet de
geringste kans in, dat ik voor de
Forsyte Sage weer bij een t.v. zou
kunnen zijn. En dat terwijl ik me
hevige zorgen maakte over de ge
vaarlijke dwaasheden van Fleur en
de sneltoenemende slijtage van Soa-
mes.
Niets aan te doen. Maar wel had
ik her en der opdrachten verstrekt,
heel goed te kijken en mij zo beeld
rijk mogelijk verslag te doen.
Zaterdagochtend was het op de
redactie druk, de race tegen de tijd
liet slechts de snelle mededeling toe:
„Soames is dood omdat hij Fleur
redde toen het huis in brand vloog".
Dus zag ik Soames in gedachten
met zijn bittere gezicht de hertogige
Fleur de gangen doorslepen.
Later bleek het een fout beeld te
zijn. Mijn moeder deed die brand
later haarfijn uit de doeken, de
weggevallen sigaret en Soames
gesleep met de schilderijen.
Aha, meende ik, nu begrijp ik het.
Tot het laatst toe bleef de Forsyte
Sage gehandhaafd. Soames waagde
het leven om zijn bezit te redden.
En weer bleek het een vergissing
te zijn.
Een jonge, levendige geest vertel
de me precies het voorspel van dc
die veel op reis werd gestuurd. Dat
was de eenvoudigste manier om in
Washington geen last van hem te
hebben. Zo werd hij eens naar Viet
nam gestuurd om verslag uit te bren
gen van zijn bevindingen in dat deel
van de wereld. Toen Johnson een bit
ter grapje over deze opdracht maak
te, reageerde president Kennedy met
de opmerking, dat „Lyndon dan een
prachtige begrafenis zou krijgen".
Hoe groot de verwijdering tussen
de Kennedy's en de Johnsons was,
bleek onmiddellijk na de moord
aanslag in Dallas. Manchester
maakt er in zijn boek geen geheim
van. Dat was dan ook de reden, dat
hij met de Kennedy's in conflict
kwam. Bob Kennedy deed geen
moeite, zijn afkeer jegens de „boer"
uit Texas" te verbergen. Het tegen
deel was het gevaL De opvolger van
zijn broer kon bij hem eenvoudig
geen goed doen.
Gepasseerd
Bob kon de gedachte niet aanvaar
den, dat de Kennedy's niet langer de
eerste plaats bezettèn. Het optreden
van de Johnsons was voor hem
slechts een tijdelijk verschijnsel. Hij
achtte zijn positie zo sterk, dat hij er
op rekende, in 1964 kandidaat voor
het vice-presidentschap te zullen
worden. Johnson passeerde hem ech
ter en liet zijn keus vallen op
Humphrey, een vroegere rivaal van
John F. Kennedy.
Bob besloot toen te dingen naar
een zetel in de Senaat. Hij voerde
zijn campagne in de staat New York
en werd gekozen, hoewel hij zich
nauwelijks Newyorker kon noemen.
Een nieuwe tegenvaller voor da
Kennedyfamilie was de overweldi
gende overwinning, die Johnson bij
de presidentsverkiezingen behaalde.
Deze was niet in de eerste plaats
resultaat van Johnsons populariteit.
Johnson profiteerde ongetwijfeld van
de sfeer, die na de moord in Dallas
rondom het Amerikaanse presi
dentschap heerste.
Voorkeur
Zijn overwinning had Johnson ech
ter voornamelijk te danken aan een
onvergeeflijke fout van de „oude gar
disten" in de Republikeinse partij.
Die hadden de extremist Barry Gold-
water (eerst schieten, dan denken)
kandidaat gemaakt. Gelukkig kreeg
deze geen voet aan de grond. Want
Johnson had de voorkeur, omdat ve
len hem bewonderden om zijn optre
den als opvolger van John Kennedy
onder bijzonder moeilijke omstandig
heden. Zowel de menselijke als de
politieke kant van zijn gedrag speel
den hierbij een rol.
Voor Bob betekende de verkiezing
van Johnson en Humphrey, dat hij
zijn presidentiële aspiraties voor 1968
voorlopig wel uit het hoofd kon zet
ten. In de loop van 1966 werd echter
al duidelijk, dat hij de moed niet
geheel had opgegeven. Hij werd een
van de felste bestrijders van
Johnsons Vietnambeleid. Vorig jaar
maakte hij zelfs een wat vreemde
rondreis door Europa om zijn stand
punt inzake Vietnam kracht bij te
zetten. Daarbij viel het op, dat hij
door regeringsleiders officieel werd
ontvangen.
Dubbelzinnig
In Amerika realiseerde men zich,
dat de Kennedy's nog sympathie voor
Johnson probeerden op te brengen
grillige Fleur en de geestestoestand
waarin ze haar sigaret kwijt raakte.
De demonstratie was zo natuurge
trouw, dat ik een ogenblik vreesde
de vlammen uit de prullebak te zien
slaan.
Daarna hoe Soames iedereen ge
wekt had en weer van die schilde
rijen.
En vooral ook hoe schattig die Mi
chael toch geweest was, dat ze zich
niet kon voorstellen, dat net goed
zou blijven gaan tussen Fleur en
hem. de stakker.
Soames was heel zielig geweest
met veel verband om zijn hoofd,
vermeldde ze nog.
Hoe ik ook vroeg en viste over
hem kwam weinig nieuws meer, tel
kens verdrong in het verhaal Mi
chael die arme Soames.
Maar ja je kan geen dagen en
dagen blijven informeren en de ge
miste Forsyte vervaagde reeds, toen
vanmorgen opeens de telefoon ging.
De stem zei: „Zeg kun jij me pre
cies vertellen hoe het vrijdag met
Soames is afgelopen?"
Ik was stomverbaasd, want die
stem behoort aan iemand, die nooit,
maar dan ook nooit, des avonds uit
gaat en hoe kon die nou de uitzen
ding gemist hebben?
„Heb jij niet gekeken?vroeg ik
totaal verbijsterd.
om de kansen van Bob voor 1968 niet
bij voorbaat te bederven. Men besef
te echter ook, dat Bob naar de eerste
plaats bleef streven, zelfs toen sena
tor McCarthy het tegen Johnson op
nam.
In verklaringen voor radio en tv
bleef Bob de kandidatuur van
Johnson steunen, terwijl hy gelij
kertijd de denkbeelden van
McCarthy onderschreef. De voor-
verkiezingen in New Hampshire
maakten het hem echter onmogelijk,
deze dubbelzinnig houding te blij
ven aannemen.
Zaterdagmiddag kwam voor Bob
Kennedy het uur van de waarheid.
Verwacht mocht worden, dat hij
na zich tegen de kandidatuur van
Johnson te hebben verklaard
McCarthy gelegenheid zou geven, te
bewijzen, dat hij het tegen Johnson
zou kunnen opnemen. Mocht later
blijken, dat hij daar niet toe in staat
zou zijn, dan zou Kennedy met meer
kans op succes de campagne tegen
Johnson hebben kunnen voortzetten.
Formidabel
Kennedy wil echter ook de verkie
zing van McCarthy voorkomen, al
zegt hij, met de senator te willen
samenwerken. Dit laatste klinkt even
ongeloofwaardig als zijn verklaring,
dat het conflict met president
Johnson niet in het persoonlijke vlak
moet worden getrokken.
Bob Kennedy is een keihard politi
cus. Hij kan over een machtig propa-
ganda-apparaat beschikken, dat ook
in 1960 in handen van de Kennedy's
een 'ormidabel middel was...
„Jawel", zei ze. „Natuurlijk, ik
heb zelfs de telefoonstop uitgetrok
ken en de bel afgezet, want ik was
veel te benauwd, dat ik gestoord zou
worden."
„Ach", begreep ik meewarig. „Te
levisie opeens stuk?"
„Wel nee", riep ze geïrriteerd. „Ik
heb gewoon zitten kijken, maai* het
werd zo akelig en spannend en zie
lig en ik werd er zo beroerd van,
dat ik mijn ogen heb dicht gedaan.
Toen ik ze weer open deed lag Soa
mes al in een bed en toen moest ik
zo huilen, dat ik ook niks meer zag.
Maar nu wil ik het toch wel graag
precies weten..."
Helaas ik moest haar teleurstellen
met mijn gebrekkige kennis der fei
ten. Troostte echter '"wniddellijk:
„Iedereen heeft gekeken, je kan er
toch zo achter komen?"
„Ik ben al vier dagen bezig",
zuchtte ze. „Maar echt goed verteld
geen mens het. Ik dacht jij, als
journaliste, zou het haarfijn kunnen
doen."
Wat een heerlijke aanleiding was
tot een diepgaande uitleg van mij
over de moeilijkheid in ons beroep
om goede informatie te krijgen.
Maar toen ik de hoorn neerlegde
had ik toch het gevoel voor dove
mansoren gepraat te hebben. Ze
wou iets heel anders horen.
II .111.11 II
Tegenstelling is
heel groot
NEW YORK Tot voor kort mijn
voornaamste tegenstander zo heeft
senator McCarthy gisteren president
Johnson beschreven, die hü in New
Hampshire een gevoelig prestige-verlies
toebracht.
McCarthy meent, dat Kennedy nu zijn
belangrijkste rivaal is. Gevraagd naar
commentaar op de opmerking van Ken
nedy. dat hij beter geschikt is voor het
Eresidentschap, vanwege zyn ervaring
het kabinet van de vermoorde pre
sident Kennedy en in de Nationale vei
ligheidsraad, zei McCarthy:
„Ja, samen met McNamara en Rusk,
die verantwoordelijk zUn voor het Viet
nambeleid".
Ondanks de enthousiaste ontvangst,
die Kennedy gisteren kreeg in de aula
van de Kansas-universiteit, waren lang
niet alle studenten even blij met zijn
kandidatuur. Zij houden het liever op
de nieuwe favoriet van de ontevreden
jongeren, senator McCarthy.
Op borden stond te lezen „McCarthy
in 1968", „Vader Ho is gek op Bobby",
„RFK maakt de oorlog langer" en „RFK
voor presidentschap van de organisatie
voor ouderschap Hij heeft ervaring"
Op andere spandoeken stond de naam
van de Republikeinse gouverneur van
New York. Rockefeller.
In een toespraak drong Kennedy aan
op beperking van de oorlog in Vietnam
cn een wijziging in wat hij noemde het
streven van president Johnson naar
overwinning aan de conferentietafel in
dien mogelijk en op het slagveld indien
noodzakelijk.
Johnson en Kennedy kregen beiden
41% van de stemmen, toen inwoners
van 300 Amerikaanse steden werd ge
vraagd. wie zij wilden als kandidaat.
Deze opiniepeiling werd gedaan, voor
dat Kennedy zich zaterdag als gegadig
de meldde.
Johnson en Kennedy delen volgens
dr. Gallup samen de protestantse en
roomskatholleke stemmen. Kennedy ge
niet meer populariteit bU vrouwen, b(J
personen met minder dan een middel
bare schoolopleiding en bR mensen tus
sen de 20 en 30.
TNE opmerkingen van de Westduit-
se minister Brandt over erken
ning van de Oder-Neisse-Hjn als
grens met Polen moet men vooral
zien tegen de achtergrond van de
moeilijkheden in de SPD, de partij
van de Westduitse socialisten.
Hetzelfde geldt voor de uitspraken
betreffende het ontwerp-ver^rag te
gen verspreiding van kernwapens en
het stopzetten van de Amerikaanse
bombardementen in Vietnam om
vredesbesprekingen mogelijk te ma
ken.
Voorzitter Brandt had te maken met
een congres, dat in het geheel niet
tevreden was met het resultaat van
de samenwerking tussen SPD en de
CDU/CSU in de grote coalitie te
Bonn. Er moest duidelijke taal wor
den gesproken.
Dat heeft Brandt gedaan, ook wat
de bestrijding van het neo-nazisme
betreft, dat de overhand lijkt te heb
ben in de NPD, de Nationaal-demo-
cratische partij, die volgend Jaar
wellicht tientallen zetels ln de
Bondsdag zal veroveren.
De opmerkingen van Brandt zullen
niet nalaten, invloed uit te oe'enen
op de gang van zaken binnen de
coalitie te Bonn. Als de socialisten
daar hun woorden waarmaken en de
christen-democraten bezwaar blij
ven maken, kan een crisis niet nit-
blijven.
hereboer uit Texas. Lyndon B.
Johnson geheten, opvolger van John.
Het was de man, die in 1960 tegen de
zin van de Kennedyfamilie vi
ce-president was geworden. Aange
nomen wordt dat John Kennedy in
dat jaar de post slechts aan Johnson
had aangeboden om de eenheid in de
Democratische partij te herstellen en
dat hij in de veronderstelling leefde,
dat het aanbod niet zou worden aan
vaard.
Verrast
Dat Johnson na enige aarzeling
het aanbod accepteerde, was een
grote verrassing, niet alleen voor de
Kennedy's, maar ook voor de aan
hangers van Johnson. Later heeft de
familie Kennedy heel goed laten
merken, dat zij niet gelukkig was
met de gang van zaken in 1960. „Als
we niet zo moe waren geweest, zou
het nooit zijn gebeurd".
Even was de waakzaamheid, die zo
kenmerkend was geweest voor het
optreden van alle leden van de Ken-
nedy-familie, verslapt. Juist toen
werd een fout gemaakt, die men later
diep zou betreuren^ Deze tegenstel
ling was dan ook de voornaamste
oorzaak van de kwalijke wijze, waar
op de Kennedy's de Jonhsons zouden
bejegenen.
Zelfs Manchester maakt daar mel
ding van in zijn (in opdracht van de
familie Kennedy geschreven) boek
„De dood van een president" en deze
schrijver was beslist geen aanhanger
van Johnson. Vooral Bob Kennedy
keek anders dan president Kenne
dy met een zekere minachting op
Johnson neer. Hij stelde alles in het
werk om te voorkomen, dat de vi
ce-president werd betrokken bjj het
regeringsbeleid.
Conflict
Johnson was als vice-president
I slechts een representatieve figuur.
(Van een onzer redacteuren)
j Tfiy j De Kmmedy-tfynastie
Koppen boven ortikelen
uit de serie „De Kennedy-
dynastie", die vorig jaar
april in onze bloden ver
scheen. Zij spreken thans
voor zichzelf.
DRAMATISCH was op 22 november 1963 de manier, waarop
een eind kwam aan de met zoveel geduld, doorzettingsver
mogen (en geld) opgebouwde Kennedy-dynastie. De moordaanslag
in Dallas was niet alleen een enorme menselijke tragedie. Ook de
politieke gevolgen ervan waren voor de familie Kennedy bijzonder
pijnlijk.
Dit is geen foto, waarop Johnson
Bob Kennedy en diens vrouw
gelukwenst met het voornemen
van de senator, president van de
Var. Staten te worden. De plaat
dateert uit 1964, toen Kennedy
afscheid nam als minister van
justitie In het kabinet van de
president.
kamerleden dringen aam
DEN HAAG De socialistische
■eede-Kamerleden mr. M. van der
iel en drs. G. M. Nederhorst heb-
in de regering gevraagd maatrege-
te nemen tegen sluikhandel via
erland, waarmee Rhodesië de
icties van de Verenigde Naties
:ht te ontduiken.
als wij gisteren meldden, schreef
Engelse zondagsblad The Obser-
dat special* opgerichte NV's ta-
uit Rhodesië importeren en deze
Amerikaanse tabak uitvoeren.
Indianen
iet hevige verontwaardiging
steltenis las ik het afschuwelijke
icht, dat in het Braziliaanse Ama-
egebied complete Indianenstammen
a uitgeroeid. Een overheidsinstantie,
jet leven geroepen om de Indianen
beschermen, vermoordde die India-
om in het bezit te komen van hun
e en vruchtbare grond. Dit bericht
op de frontpagina van alle kran-
moeten staan.
j ^tioe is het mogelijk dat (in 1968) in
f «Vlen bloede mensen met pokken
Mrden besmet en met explosieven uit
igtuigen worden bestookt, uitsluitend
met doel hen te verdelgen. Dezelf-
071 praktijken werden een paar eeu-
n geleden toegepast op de Noorda-
rikaanse Indianen. Ook toen wer-
met pokken besmette dekens uit-
ieeld, waardoor honderden stierven.
)e Indianen moesten zo nodig de
thoden van onze beschaving wor-
g bijgebracht, ze hebben die metho-
t dan nu wel leren kennen. Het
icht sprak over het feit dat de
ordenaars in staat van beschuldi-
rekbg zijn gesteld, maar zullen zij de
rel
MINNEAPOLIS President
Johnson heeft gisteren aange
drongen op een „programma van
nationale soberheid" om de
Amerikaanse economie te helpen
versterken en de oorlog in Viet
nam te winnen.
In een toespraak tot een conferen
tie van de landbouwersbond te Min
neapolis, voorspelde de president een
hardere lijn in het programma ter
besparing van deviezen door middel
van besnoeiing der bedrijfsinveste
ringen in het buitenland. Hij zei ver
der met het Congres overleg te ple
gen inzake uitstel van „vele noodza
kelijke" onderdelen der overheidsuit
gaven.
Hij deed een beroep op de Ameri
kanen deel te nemen aan dit verso-
beringsprogramma teneinde te waar
borgen dat het de Amerikaanse eco
nomie voor de wind zal gaan en dat
de belastingsituatie in de VS gezond
zal blijven.
Krachtigste oproep
In de tot dusverre krachtigste op
roep tot het aanhalen van de buik
riem verzocht Johnson zijn onder
danen de last te willen dragen van
een tien procent toeslag op de in
komstenbelasting „in hei belang van
een sterkere natie". „De tijd is nu
gekomen dat uw president u moet
vragen de handen in een te slaan in
een algehele nationale poging de oor-
,i,|jaf krijgen die zij verdienen? En hoe
iet mogelijk dat zo'n grootscheepse
rekl nietigingsactie niet eerder bekend
rd, zodat misschien nog veel kon
rden voorkomen.
'oen kort geleden in Rhodesië drie
Innen werden opgehangen was de
in di e wereld in beroering, en terecht,
e eist nu met luide stem bestraffing
i deze massamoordenaars? Wie be-
rkt nu de publieke opinie in de
ovei reld, zodat deze weerzinwekkende
'ollee ik niet in de doofpot zal worden
d itopt? Wie komt er nu op voor de
chtoffers wier enige fout was dat
rijke grond hadden en de „zegenin-
i" van de blanke „beschaving" nog
et hadden aangenomen? Wat helpt
onze hulp aan achtergebleven
bieden als deze afgrijselijke mis-
den mogelijk zijn?
ptterdam M. van Kints-Kooke
Vakantie
Ik kan mij heel goed indenken dat
htgeaarde Nederlanders, die ge-
nd zijn aan onze democratische
ijheden, meer naar Griekenland
Hen om daar hun vakantie door te
omdat in Griekenland de de-
gratie met voeten wordt getreden,
tk kan echter niet begrijpen dat de-
j fde mensen wél met vakantie naar
?anje en Portugal gaan. waar het
't de democratie even droevig en
vrijheid van godsdienst nog
fcviger is gesteld dan in Grieken-
H. Vlaardingerbroek
SAIGON/WASHINGTON Voor
dc tweede maal in enkele dagen
heeft een sterke Noordvietnamese
strijdmacht een stormaanval uitge
voerd op de stellingen rondom Khe
Sanh. Ongeveer 600 soldaten doken
uit de loopgraven op en stortten zich
op de Zuidvietnamese Rangers, die
zich hebben ingegraven in een zoge
naamde „zelfmoordlinie", iets buiten
de versperringen rond de basis.
De Zuidvietnamezen wisten in een
gevecht van man tegen man de baas
te blijven en dreven de vijand terug.
Bij de zeventiende breedtegraad
hebben de Amerikanen op hun beurt
een stormaanval ingezet. Dit gebeur
de bij de belangrijke bevoorra
dingsbasis Dong Ha. De Amerikaanse
verliezen bedroegen 12 doden en 24
gewonden. Van de vijand sneuvelden
er 67.
Meer dan een derde van de leden
van het Huis van Afgevaardigden
eist in een resolutie onmiddellijke
herziening van de gevoerde politiek.
De afgevaardigden hebben berekend,
dat eind van dit jaar 22.000 Amerika
nen zouden zijn gesneuveld. Een „te
hoge prijs".
Prins Norodom Sihanoek van Cam
bodja heeft aangeboden eventuele
onderhandelaars in zijn land te ont
vangen, behalve „de marionettenre
gering in Saigon". De prins gaf de
Amerikanen de raad de Vietcong te
erkennen: „Azië zal u erkentelijk
zijn en u kunt zich gerust terugtrek
ken".
Ir. W. Reij directeur-
generaal van arbeid
DEN HAAG Ir. W. C. Reij zal
1 april de functie van directeur-gene
raal van de arbeid overnemen van
mr. P. H. Valentgoed. De heer Valent-
goed gaat met pensioen. De heer Reij
is nu hoofd inspecteur-directeur van I
de arbeidsinspectie in Breda.
log te winnen, de vrede tot stand te
brengen en in eigen land orde op
zaken te stellen", aldus het
staatshoofd.
Volgens gezaghebbende kringen is
Johnson bereid de overheidsuitgaven
dit jaar met drie a vier miljard dol
lar te besnoeien, onder andere door
uitstel van en'kele sleutelprojecten,
indien het Congres toestemming geeft
"oor de gevraagde belastingverho
ging. Naar verluidt is hij bereid de
overheidsbestedingen te beperken in
ruil voor een belastingwet die acht i
negen miljard dollar extra zal ople
veren voor de schatkist.
Gewapende Indonesische mili
tairen beletten studenten de
doortocht tijdens een grote
demonstratie in Djakarta, waar
bij om verkiezingen werd ge
vraagd. Tijdens de rumoerige
betoging op de boulevarddie
naar het gebouw van het Volks
congres leidt, liepen twee stu
denten verwondingen op. Acht
demonstranten werden ge
arresteerd.
SALISBURY Dc RhodesisChe
luchtmacht heeft aanvallen uitgevoerd
op een grote groep Afrikaanse natio
nalisten. die vanuit Zambia is ge
ïnfiltreerd. By een eerste treffen zijn
elf guerrillastrijders en een Rhode-
sische militair omgekomen. Een o
bekend aantal nationalisten is geva
gen genomen.
De inval schijnt een volledige ver
rassing te zijn. Het afgelopen week
einde werden met verlof zijnde mili
tairen haastig opgeroepen. In biosco
pen verschenen de oproepen op het
scherm en in openbare vermaakscen
tra kwam de militaire politie soldaten
waarschuwen.
Verwacht wordt dat de Afrikaanse
landen vanavond in de Veiligheids
raad bij de behandeling van de exe
cuties in Rhodesië, de inval van de
nationalisten zullen gebruiken om
pressie op Engeland uit te oefenen,
geweld te gaan gebruiken.
In Barcelona zijn de afgelopen
twee dagen drie aanslagen ge
pleegd op gebouwen van rooms-
katholieke instellingen. Men denkt
met een extreem rechtse organisatie
te doen te hebben.
