Weer een
Iqnge hete
zomer?
ONDAGS
GROEIENDE ONRUST IN DE WERELD
door J. DEN BOEF
TATERDAG 9 MAART 1948
Bij de foto's:
Links: Het kind van de rekening
een negerjongetje in de puinhopen van
Detroit na de onlusten.
Midden: Bomaanslag op de Russische
ambassade te Washington.
Rechts (van boven naar beneden):
Detroit, een brandende stad, het schrik
beeld van blank Amerika.
Gewelddadigheden in Rome; demon
strerende studenten trekken auto's omver
om ze even later in brand te steken.
Ook in de Amerikaanse stad Newark
moest het leger te hulp komen om een
eind te maken aan opstandige activiteiten.
Dutschke, wiens politieke activiteiten
hem in de Westduitse stad Frankfort
korte tijd in de cel deden belanden.
ER hangt een geladen atmosfeer, de spanning
is tastbaar. Niet alleen in Amerika. Ook in
Europa en andere delen van de wereld. Nu
al vraagt men zich af, hoe lang en hoe heet
de zomer zal worden. Donkere onweerswolken teke
nen zich af aan de verre horizont. Bliksemschichten
zijn nog niet zichtbaar. Het gerommel, dat een zware
bui al vroeg pleegt aan te kondigeh is nog niet hoor
baar. Van stilte voor de storm is echter ook geen
sprake. Evenmin valt een donderslag bij heldere
hemel te verwachten.
lijna Iedereen voelit, dat er
in de lucht hangt, dat weinig
is voorspelt. Vrijwel overal
eerst onrust in het rijke en
achtige Amerika als gevolg van
mensen en geld verslindende
orlog in Vietnam en de rassen-
gens tellingen, die de Amerl-
samenleving op zijn
iondvesten doen schudden.
Ia West-Europa steekt het
anarchisme de kop op en lijken
i-Njelh in Nederland bomaanslagen
olitieke strijdmiddelen te wor-
Ook in Oost-Europa is echter
enemende onrust merkbaar, zij
t dan dat zij van een ander
arakter is dan die in het Wes-
in. Steeds meer komt op losse
chroeven te staan sinds de Rus-
en (in eigen land en in de
rroegere satellietstaten) de teu-
els moesten laten vieren.
Het conflict met communis
tisch China heeft de meeste
).deuropese landen minder af-
ankelijk van Moskou gemaakt
de vrijheidsdrang manifes-
trt zich daar nog sterker dan
de Sow jetunie, waar men al
rote moeite heeft ze te onder
deken.
zich enkele jaren geleden in
China ging voltrekken en de
schokkende ervaringen, die men
later in andere landen opdeed.
Het argument dat een communis
tische samenzwering op wereld
schaal aan de gang zou zijn, gaat
niet zonder meer op.
De verscheidenheid van g.ctie
in verschillende delen van de
wereld is daarvoor te groot.
Hoogstens kan men zeggen, dat
zich In vele landen een gevaar
lijke flirtation met het commu
nisme voordoet, of dat nu uit
Moskou of uit Peking komt.
Brokken
Iets anders is, dat communisti
sche elementen overal ter wereld
gebruik maken van conflictsitua
ties en van ontevredenheid onder
de minder bedeelden over sociale
misstanden en de geringe bereid
heid van de „heersende klasse"
deze zo snel mogelijk weg te
nemen. Vooral op dit laatste
komt het aan. Nergens lijkt men
bereid, nog langer genoegen te
nemen met een geleidelijke ont
wikkeling.
We beseffen steeds meer ln
Ifch
ma
Overigens begonnen moeilijk-
ec'en op grote schaal al eerder
communistisch China, dat ont-
loeid bleek te zijn aan de
icrou derde revolutionaire ideeën
an de „grote leider" Mao Tse-
;ng. Daar ook werd voor het
erst de jeugd massaal ingescha-
eló om zich te verzetten tegen
Ie „nieuwe klasse" die de leiding
lad overgenomen.
Terreur en willekeur maakten
alloze slachtoffers. Niemand was
OSïtjn leven meer zeker. Tegen-
M naatregelen bleven tenslotte niet
lit. Mao's greep naar de macht
laagde maar gedeeltelijk en de
rijd is nog onbeslist.
Het zou te ver gaan, direct
Terband te leggen tussen hetgeen
een stroomversnelling verzeild te
zijn geraakt, waarin het heel
moeilijk zal zijn te voorkomen,
dat brokken worden gemaakt.
Sinds de Tweede Wereldoorlog
hebben de westerse landen bij
zonder veel moeite gedaan, be
dreigingen van buitenaf het
hoofd te bieden. Het gevaar lijkt
minder groot, sinds Rusland ge
dwongen werd, zijn raketten
voor het lanceren van kernwa
pens van Cuba terug te trekken.
De verheviging van het con-
keren,- waar zij door de blanken
als strijdmakkers werden aan
vaard, zullen geen genoegen
meer nemen met de toestand, die
zij thuis aantreffen. Met hun
ervaring dreigen zij de stoottroe
pen te worden van het zwarte
Amerika, dat met geweld dreigt
te gaan nemen, wat het ook in de
toekomst lijkt onthouden te
worden..
Europa
flict tussen Moskou en Peking
leidde er mede toe, dat de waak
zaamheid in het Westen vermin
derde, dat het onderling verdeeld
raakte en dat een verkeerd ge
voel van veiligheid verscherping
van de politieke tegensteUingen
in de afzonderlijke landen tot
gevolg had.
Onthullend
vooral, omdat blank racisme es
sentieel verantwoordelijk moet
worden geacht voor de explosie
ve toestand in het land.
Zelfs in de zwaarst getroffen
steden als Detroit en Newark
blijkt men weinig of niets te
hebben geleerd. Van wezenlijke
toenadering is geen sprake. De
tegenstellingen zijn eer groter
dan kleiner geworden.
Het gevaar, dat de niet-com-
munistische landen van Binnen
uit besluipt, is ten minste even
groot als dat van buitenaf, on
danks de Russische politiek van
vreedzaam naast elkaar bestaan,
die slechts uit is op handhaving
van de bestaande toestand, de
status quo.
Het grootst is de bedreiging,
waaraan de Ver. Staten zijn
blootgesteld. Het rapport van de
presidentiële adviescommissie
over de onlusten, die vorig jaar
tijdens een lange en hete zomer
delen van dit land hebben geteis
terd, is in dit opzicht onthullend.
Schokkend is de conclusie van
de commissie niet in de eerste
plaats, omdat oplossing van dit
enorme sociale probleem zoveel
miljarden dollars vergt, die de
Amerikanen wellicht nog niet op
tafel willen leggen. Zij la het
De politiek van geweldloos
heid, vooral door mensen als dr.
Martin Luther King gepredikt,
moet het steeds meer afleggen Wortel
tegen de onverzoenlijkheid van
anderen, die grote invloed heb
ben op de jongere generatie van
niet-blanken. De onwil van de
blanken, hun bevoorrechte posi
tie prijs te geven, werkt opstan
digheid in de hand. En het zijn
vooral de jongeren, die niet nog
langer willen wachten dan hun
ouders al gedaan hebben.
Minder dreigend, maar niette
min weinig geruststellend is de
situatie in Europa, waar het ook
vooral de jongeren zijn, die geen
genoegen wensen te nemen met
de gevestigde orde en zonodig
bereid zijn, de slopershamer te
hanteren. Studenten trachten de
leiding te nemen en streven naar
internationale samenwerking om
hun idealen te verwezenlijken.
Hierbij rijst steeds meer de
vraag of zij de werkelijke leiders
zijn, of dat zij geleid worden,
uiteraard zonder het zelf te be
seffen.
Ook hier is de oorlog in Viet
nam het bindmiddel en de aan
leiding om niet alleen te protes
teren en te demonstreren, maar
vaak ook te schokken en politiek
te bedrijven.
Weinig aandacht schenken be
doelde groepen over het alge
meen aan de vrijheidsbeperkin
gen achter het niet meer zo
hermetisch gesloten „ijzeren gor
dijn", aan de botte manier,
waarop een systeem in stand
wordt gehouden, dat in het Wes
ten wordt goedgepraat, maar
door de Russen die de moed
hebben hardop te denken, wordt
veroordeeld.
Eer laat men zich meeslepen
door het openlijke anarchisme
van een Dutschke, die de vrij
heid, welke hem in Oost-Duits-
land ontzegd werd, in het vrije
Westen misbruikt.
Zij willen nü werk hebben, nü
uit de getto's wegtrekken en nü
dezelfde mogelijkheid hebben als
de blanken; niet alleen voor
zichzelf, maar ook voor de oude
ren.
Terecht hebben de Amerikaan
se negerleiders verband gelegd
tussen de geringe vorderingen
bij het wegnemen van de tegen
stellingen tussen beide rassen en
het groter worden van de Ame
rikaanse verplichtingen in Viet
nam. De miljarden die nu in
deze bodemloze put verdwijnen,
waren aanvankelijk bestemd
voor een nationale strijd tegen
de armoede, waaronder vooral de
negers, maar ook blanken gebukt
gaan.
Er is ook een ander verband:
de negers die uit Vietnam terug-
Activiteiten van mensen als
Dutschke moet men in onze tijd
niet onderschatten. Zij leiden
tot terreur, tot bomaanslagen,
waarmee we in ons land nu ook
al kennis hebben gemaakt, maar
ook tot ondermijning van de
democratische samenleving, die
we als een kostbaar goed dienen
te bewaren. Een dergelijke radi
caliteit, die de verdraagzaamheid
geweld aandoet, is de wortel van
veel kwaad.
Overal waar de verdraagzaam
heid buiten wordt gesloten dreigt
het gevaar van ontbinding. Het
geldt voor alle politieke syste
men, of het nu die van Amerika
en Europa of die van China en
de landen van het Sowjetblok
zijn. In communistische landen
kan men dit ontbindingsproces
lang tegenouden.
In de westerse landen kan dat
niet. Als men daar de gevaren
niet tijdig onderkent ban een
nieuwe lange en hete zomer, met
alle schokkende verschijnselen
die hij meebrengt, niet uitblij
ven.
