Synode
niet
rapport
over
is
duidelijk
doop
genoeg
PROF. WILLEM BANNING 80 JAAR
Gesprek met
verontrusten
Samenwerking per brief
voor ontwikkelingsland
Een woord voor vandaag
Vredesberaad in
geval van gebruik
van kernwapens
Pastoor Miedema
ontslagen
Financiële steun
aan individuele
student
Ds. G. D. A. Oskamp
(89) overleden
Suggestie voor
vredescentrum
u
Enquête over
priesterambt
WOENSDAG 21 FEBRUARI 19
De schrijver van de brief aan de Hebreeën spreekt in het
twaalfde hoofdstuk over een wedloop. Daarbij moet ons oog,
zegt hij, alleen gericht zijn op Jezus. Het is een merkwaardig
Grieks woord dat gebruikt wordt. Het betekent niet alleen
zien, maar echt ons oog richten, dat wil zeggen afzien van
vele andere dingen die wij zien.
In de wedloop van het leven mogen wij niet kijken naar
anderen. Wat is het gemakkelijk stil te gaan staan en kritiek
te hebben op de andere lopers.
Maar intussen verliezen we zelf tijd, wij zijn onze concentratie
kwijt, we komen zelf achterop.
Juist daarom zegt Christus: Oordeelt niet, opdat gij niet ge
oordeeld wordt. Wie te veel bezig is met kritiek op de ander,
vergeet dat het om hemzelf gaat.
Tijdens de wedloop mogen wij evenmin naar de tribune
kijken. Het is waar: de ogen van de wereld zijn op ons gericht.
Maar als wij ons zelf gaan afvragen hoe men over ons denkt,
verliezen we de strijd. Het oordeel van de wereld is hard. Men
kan ons vandaag bejubelen maar morgen staan we bloot aan
de felste kritiek.
Menige sportman heeft dat ondervonden, menige christen ook.
Wat zou er gebeurd zijn als Christus had gedacht: Wat zullen
de mensen wel van me zeggen? Dan was Hij nimmer naar
Golgotha gegaan.
We lezen vandaag: Lucas 5 1726.
WOUDSCHOTEN Het modera-
men van de hervormde synode zal zo
spoedig mogelijk contact opnemen
met het Interkerkelijk Vredesberaad,
om tot een gemeenschappelijke ver
klaring van de kerken ie komen, als
In Vietnam tactische kernwapens
zouden worden gebruikt.
Gisteravond machtigde de synode
het moderamen, met zoveel mogelijk
andere kerken „een woord van ver
ontrusting en waarschuwing" te spre
ken.
Het is mogelijk, dat het Inter
kerkelijk Vredesberaad niet snel kan
reageren (als bij voorbeeld opnieuw
blijkt, dat gereformeerde deputaten
slechts een beperkte opdracht heb
ben, aldus ds. F. H. Landsman). In
dat geval wil men een uitspraak doen
met de kerken die „bereid en vaar
dig" zijn.
De synode verwierp een voorstel
van een commissie ad hoe, om een
ombudsman in de Hervormde Kerk
aan te stellen en de visitator-gene
raal met deze functie te belasten.
De synode overwoog dat de figuur
van de ombudsman is bedoeld voor
mensen die nergens recht kunnen
krijgen. De Hervormde Kerk heeft
echter haar commissie voor bezwaren
en geschillen. Bovendien, aldus ds.
Landsman: lopen er wel zoveel
mensen in onze kerk rond, die te
recht menen dat hun onrecht is aan
gedaan?
Ds. J. H. van de Bank uit Wilnls is
ds L. Roetman uit Gouda opgevolgd
als assessor van het moderamen.
Geen dtvang
ROERMOND Pastoor Ed. Miede
ma Is met ingang van 23 februari
ontslagen als pastoor van de MI-
chael-parochie te Schacsberg.
Bisschop Moors had hem uitgeno
digd, om voor 20 februari ontslag te
vragen, maar pastoor Miedema
meende daar niet aan te kunnen vol
doen. Vanzelfsprekend behoudt hij
zijn ambt en gewone bevoegdheden
als priester.
Pastoor Miedema kan nu nog in
Rome in beroep gaan tegen zijn
ontslag. De bisschop heeft hem inge
licht over de wijze, waarop dit kan
geschieden. Met de tijdelijke leiding
van de parochie is een aalmoezenier
uit Kerkrade belast.
Dr. J. J. van de Velde:
(Van onze onderwljsredacteur)
UTRECHT De Utrechtse
studentendecaan dr. J. J. van de
Velde heeft de indruk dat het In
Nederland gegroeide stelsel van
studiebevordering gebaseerd op-
het verouderde beginsel van ver
antwoordelijkheid der ouders en
gekoppeld aan de heersende
fiscale en sociale wetten geheel
uit de tijd is en zal moeten woe
lden afgebroken om plaats te ma
ken voor een modern systeem.
Volgens dr. Van de Velde komt
men in ons land nimmer tot een
betere verdeling van de studie
toelagen als niet een aanval
wordt ingezet op het fundament
van het huidige stelsel, namelijk
de tegemoetkoming voor studie
kosten via kinderaftrek- en kin
derbijslagregelingen. Hij vraagt
zich af of deze regelingen niet
dermate overjarig zijn dat zij in
hun geheel kunnen worden af
geschaft.
Dr. Van de Velde stelt dat
sommige ouders hun macht
misbruiken, zij het soms met de
beste bedoelingen, bijvoorbeeld
om een studierichting op te drin
gen. Soms weigeren zij financiële
steun voor de studie als zoon of
dochter trouwplannen heeft met
iemand die de ouders om de een
of andere reden niet aanstaat.
Dr. Van de Velde vraagt zich af
waarom niet kan worden voldaan
aan de verzoeken van volwassen
studenten om als onafhankelijk
volwassene te worden beschouwd.
Men zou kunnen denken, aldus
dr. Van de Velde, aan de vervan
ging van de kinderbijslagver
zekering door een volksverzeke
ring, waaruit onder andere volle
dige studietoelagen zouden wor
den toegekend, alleen op grond
van behoorlijke studieresultaten.
BLARICUM Op 89-jarige leef
tijd is in het rusthuis „De Beukelaar"
te Blaricum in het Gooi overleden de
hervormde emeritus-predikant ds. G.
D. A. Oskamp.
Ds. Oskamp, die door zijn vele ac
tiviteiten en publicaties geen onbe
kende in ons land was, werd in 1878
te Rotterdam geboren. Hij studeerde
te Utrecht en zijn eerste standplaats
werd in 1904 Westervoort. Hier raak
te hij bij sociale 'kwesties betrokken
door de slechte omstandigheden
waarin de steenarbeiders verkeerden.
Op verschillende plaatsen sprak hij
erover en het gevolg was, dat er een
vereniging voor steenarbeiders werd
opgericht
Na tien jaar werd hij predi
kant-voorganger van de rechtzinnig-
hervormde evangelisatie te Win
terswijk. Daar bleef hij vijftien jaar,
evenals in Harlingen, waar hij in
1943 met emeritaat ging. Vijf jaar
was hij predikant-evangelist te
Bolsward. In Blaricum, waar hij ging
wonen werd 'hij voorganger in het
rusthuis „De Beukelaar".
Ds. Oskamp, die veel aan evange
lisatiewerk heeft gedaan, heeft zich
nooit bij een bepaalde richting aan
gesloten.
Zijn begrafenis zal donderdag zijn.
Minister Udink (links) heeft in zijn werkkamer aan het Plein uit handen
van de student A. du Croix het rapport „Ontwikkelingssamenwerking
per brief" ontvangen, waarin ideeën worden ontvouwd voor praktische
hulp aan werkers „in de voorste linies". In het midden prof. dr. D. Feil.
DEN HAAG *-> Werkgroepen, die
de kennis van de universiteiten en
hogescholen „aftappen" of andere In
formatiebronnen weten aan te boren
voor Nederlanders in de ontwikke
lingslanden, gaan samenwerken. Zes
van deze doorgeefstations hebben de
handen ineen geslagen. Minister drs.
B. J. Udink voor ontwikkelingshulp
heeft gistermiddag een delegatie van
de werkgroepen ontvangen. Hij toon
de zich enigszins verbaasd door het
aantrekkelijke van het onverwacht
voor de handliggende, zoals hij het
noemde.
Hij zegde toe, dat hij de betrokke
nen zal attenderen op de „ontwikke
lingssamenwerking per brief", opdat
de ontwikkelingswerker zich niet
geïsoleerd behoeft te voelen als hij
bij een overwacht probleem niet
weet tot wie hij zich voor een oplos
sing moet wenden.
Deze groepen werkten tot nu toe
afzonderlijk. Prof. dr. D. Feil uit
Enschede maakte minister Udink
duidelijk, dat soms projecten door
NED. HERV. KERK
Beroepen te Huizen (N.H. vac. J.
Cirkel toez.): C. Treure te Hasselt
(O.);-te Witmarsum, Bengjum en Zurich
(Fr. toez.): S. Euverman te Warffum;
te Giessendam-Nederhardinxveld (vac. A.
Brummelen)J. Noltes te Ridderkerk;
te Noordoostpolder (wijkgem. Emmel-
oord toez.): A. v. Eijk, Bergschenhoek;
te Twello (vac. J. B. Cats): M. C. Groc-
newoud te Rijnsburg; te Oudemirdum
(vac. dr. K. H. Siccama toez.): W. J.
Kolkert te Vlaardingen; te Brandwijk
(toez.): kand. H. Veldhuizen te Bilthoven;
door de gen. synode tot zendingspred.
(ten dienste van het vormings- en toe-
rustingswerk van de Indonesische Chris
telijke Kerken op Oost-Jaca): kand. drs.
A. de Jong te Oegstgeest.
Aangenometn naar Haaksbergen (toez.):
K. Mulder te Zweelo; naar Winterswijk
als pred. met bijz. opdracht (godsdienst-
onderwijzeres aan huishoudscholen): mej.
S. R. C. v. Kempen te Winterswijk.
Bedankt voor Wezep (Gld. vac. A
Gooijer): K. Schipper te Middelharnis;
voor Woerden (4e p.p. toez.) en voor
Bleskensgraaf: G. van Estrik te Gene-
muiden.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Twijzel: kand. A. J. G.
Dronkert te Leiden; te St. Annaparochie:
A v. d. Zwaag te Ten Boer.
Emeritaat verleend aan ds. W. J. v.
Hoek te Aarlanderveen.
Bcroepbaarstelling: De classis Drach
ten heeft beroepbaar verklaard ds. I. v.
Til, laatstel. pred. van de geref. kerken -
vrijgem., Oosterwoldseweg 16, Hauler-
wijk.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Gorkum: G. Bijkerk te
Oud-Beijerland.
Weer in Europa
weer
min. temp neers
gisteren
Kopenhagen
onbew.
-8
0
Londen
geh. bew.
1
0
Amsterdam
geh. bew
0
Brussel
geh. bew.
1
1
Luxemburg
geh. bew
1
2
Parus
regen
5
Nice
regen
9
3
Frankfort
geh. bew.
1
9
München
geh. bew.
2
5
ZUrtch
regetn
4
12
Genève
mist
4
2
Locarno
regen
1
2
Wenen
geh. bew
1
3
InnsbrUck
geh bew.
1
Rome
geh. bew.
zw bew.
8
0
Madrid
5
4
Majorca
geh. bew.
10
0
een simpel probleem stil kunnen ko
men te liggen. De werker in het ont
wikkelingsland is deskundig op zijn
terrein, maar het probleempje doet
zich op een ander gebied voor. Het is
een kwestie van een briefje schrijven
naar de nieuwe instelling, waar men
de weg kent om de 'beste oplossing zo
spoedig mogelijk te vinden en deze
de Nederlander in het ontwikke
lingsland mee te delen. Tot nog toe
werkten de groepen afzonderlijk. Hun
actie bleef beperkt tot nagenoeg
uitsluitend de missie en de zending.
Welke ruimte
Tu?ee accenten
(Van onze kerkredactie
WOUDSCHOTEN Karl Barth. die in het nieuwste deel van zijn „Kerkelijke Dogmatiek"
de kinderdoop op de korrel neemt, kreeg het gisteren zwaar te verduren op de hervormde
synode. Zelfs zijn beste „vrienden" lieten hem op dit punt in de steek.
Een voorstel om de volwassenendoop (van hen die uit gelovige ouders geboren zijn, maar
niet gedoopt werden) als volkomen gelijkwaardig naast de kinderdoop te aanvaarden, werd niet
aangenomen.
De synode wil dat een nieuwe commissie zich nog eens zal buigen over meerderheids- en
minderheidsrapport, plus het pastoraal advies over de doop uit 1960, om tot een duidelijker
uitspraak te komen.
Eer het debat begon maakte de
voor nog een jaar herkozen praeses,
dr. G. de Ru, duidelijk, dat de te
genstelling volwassenendoop-kin-
derdoop eigenlijk niet juist is. De
Hervormde Kerk heeft altijd volwas
senen naast kinderen gedoopt. In dit
debat gaat het echter om het al of
niet juiste van de kerkordelijke
uitspraak, dat kinderen van de ge
meente gedoopt behoren te worden.
De vraag is, zei hij, of de Her
vormde Kerk naast de praktijk van
de kinderdoop een tweede en gelijk
waardige praktijk zal toestaan, dat
gelovige ouders hun kinderen niet la
ten dopen maar het aan henzelf
overlaten, of zij zich op latere leef
tijd willen laten dopen.
Prof. dr. G. C. van Niftrik, zojuist
opnieuw grootvader geworden, leidde
het meerderheidsrapport van de com
missie in. We moeten ons erop bezin
nen welke ruimte een groeiend aan
tal kerkleden in onze Hervormde
Kerk zal ontvangen voor wie de kin
derdoop een probleem geworden is.
Het gaat om de wederzijdse herken
ning en erkenning van elkaar als le
den van Christus' kerk, zei hij.
WUDER
De Amsterdamse hoogleraar, zelf
voorstander van de kinderdoop, acht
te die in de bijbel gefundeerd in het
Heil Gods, de genade die over ons
komt. Maar hij ontdekt in de bijbel
ook een andere lijn, die laat zien dat
doop en geloof bij elkaar horen. De
kerk is wijder dan een theologische
school. Daarom moet er ruimte zijn
voor beide accenten.
Toch verhulde prof. Van Niftrik
niet, dat hij pessimistisch gestemd
was over het lot van zijn rapport:
„In het hart van de synode is beslo
ten," zei hij, „om dit rapport te ver
werpen."
De synodale commissie van rap
port, die moest adviseren, maakte het
de synodeleden niet gemakkelijker
door een bepaalde keus voor te stel
len. Ze kwam niet verder dan drie
mogelijke wegen aan te wijzen. En
zelfs uit het debat, waaraan niet
minder dan twintig synodeleden
deelnamen, kristalliseerde zich geen
bepaalde voorkeur. Aan het slot
moest de synode kiezen uit zeven
mogelijke wegen.
In dat debat kwamen uitgesproken
voorstanders van de kinderdoop aan
het woord. Maar ook kon iemand als
prof. dr. P. J. Roscam Abbing eerlijk
zeggen dat hij steeds meer moeite
heeft met de kinderdoop, die naar
zijn mening meer steunt op het Oude
dan op het Nieuwe Testament.
GEEN TUCHT
Maar al verdedigden velen toch de
kinderdoop van harte, weinigen wil
den tot hen die de kinderdoop pro
blematisch beginnen te vinden, zeg
gen dat er voor hen geen plaats is in
de Hervormde Kerk. Maar zij zaten
met het probleem welke ruimte deze
mensen dan moeten ontvangen.
„Wij zijn wel genegen hun inzicht
acceptabel te achten," zei bijvoor
beeld ds. J. C. H. Jörg, „maar achten
de voorstanders van alleen de vol
wassenendoop ook ons inzicht kerke
lijk legitiem?"
„In de praktijk wordt bij ons nie
mand gedwongen zijn kinderen te la
ten dopen," ging ds. P. Koeman uit
Bruchem verder, „maar in onze tijd
krijgt de volwassenendoop een plus
mee boven de kinderdoop, en daar
verzet ik me tegen".
En als we deze ruimte gaan ge
ven, wat doen we dan met de predi
kanten, die geen kinderdoop meer
willen bedienen, vroeg ds. Jörg en
anderen zich af. Weer anderen: of
DEN HAAG Nederland zou'het
initiatief moeten nemen voor de or
ganisatie van een opleidingscentrum
voor personeel ten behoeve van vre
desoperaties der Verenigde Naties.
Dit heeft de Nederlandse afdeling
van Pax Christi de internationale
rooms-katholieke vredesbeweging
aan de minister van defensie
geschreven.
De secretaris-generaal der VN zou
daar onder alle omstandigheden een
beroep op kunnen doen.
een kerk wel twee doopleren naast
elkaar kan dulden, ook al zei ds. P.
Kikstra van Opperdoes; „Wij die de
volwassenendoop voorstaan, willen
geen nieuwe doopleer, maar een
nieuwe manier van dopen".
COMMISSIE
Niemand was ervoor, het meerder
heidsrapport ongewijzigd te aanvaar
den, maar slechts zes leden wilden
zich geheel achter het minder
heidsrapport van prof. dr. J. N. Bak
huizen van den Brink stellen. Ook
voelde de synode er niets voor, de
beide rapporten plus een aanvullend LEI
nota van mevrouw E. Flesseman-vafc
Leer zomaar samen de kerk in
sturen.
De Groninger predikant ds. M. Apia;
Krop wilde nog een poging wage.f is
om toch alle drie de stukken naar c )r(jj
classicale vergaderingen, kerkerade
en gemeentevergaderingen te sture|ran
om een soort bespreking op h
grondvlak te krijgen, zoals in het kc
der van het pastoraal concilie van
rooms-katholieke kerk. Daar voeld
echter ds. F. H. Landsman niets vo<
want, zei hij, de synode is als wett^y
lijk gekozen vergadering zélf h(
grondvlak van de kerk.
kiP®"
rdt
ade
pp.
)e 1
De
Toen bleef er niets anders ove
dan een nieuwe commissie in t
stellen in de hoop dat er ee
duidelijker rapport zal komerj
dat via de synode voorgelegd kaj^
worden aan de classicale vergade rï
ringen en besproken kan wordepe i
met andere kerken, zoals dPr e
gereformeerde, die ook depir^
taten benoemd hebben om ziel <ji
op dit onderwerp te bezinneijus
[ard
leri
V
ttei
;al
HERVORMDE SYNODE MACHTIGT
BREED MODERAMEN
(Van onze kerkredactie)
WOUDSCHOTEN De
twaalf leden van het breed-mo-
deramen van de hervormde sy
node hebben een conferentie be
legd met de 24 predikanten, die
vorig jaar in een Open Brief hun
verontrusting uitspraken over
de gang van zaken in de Her
vormde Kerk. Tijdens dat ge
sprek zal de Open Brief ter
sprake komen, maar de synode
leden brengen ook vijf stellingen
mee ter bespreking, die werden
opgesteld door prof. dr. R. Bijls-
ma.
Na het bewogen debat tijdens de
vorige zitting, met evenveel kritiek
op de brief als begrip voor de ver
ontrusting, moest de synode nu
beslissen wat er verder zou gebeuren.
Een door de synode benoemde com
missie onder voorzitterschap van
prof. dr. P. J. Roscam Abbing liet de
(Van onze kerkredactie)
DRIEBERGEN Prof. dr. Willem Ban
ning is vandaag tachtig jaar geworden. Een
man, die zich op zoveel verschillende terrei
nen bewogen heeft, dat hij voluit een natio
nale figuur genoemd kan worden. Als predi
kant, theoloog, socioloog, wijsgeer, politicus,
volksopvoeder heeft hij sporen getrokken,
die in onze samenleving niet meer weg te
denken zijn.
Visserszoon uit Makkum, die onderwijzer wordt
en dan theologie gaat studeren. Gegrepen door
het idealisme van de socialistische jeugdbewe
ging. In zijn eerste twee gemeenten (Haarlo en
Sneek; 1917 - 1928) 'bekend als „de rooie domi
nee".
Een echte pastor, vooral in zijn benadering van
mensen, die de wind tegen hebben, toch ook de
vreemde dominee, altijd bezig met maatschappij
problemen. In 1931 promoveert hij (in de theolo
gie!) op het denken van een socialist, de
Fransman Jean Jaurès.
Hij was toen al emeritus. Banning had de Bar-
chem-beweging leren kennen en hij was bijzon
der onder de indruk gekomen van de geest van
ondogmatisch, praktisch christendom, waarin de
ze „Woodbrookers" zochten naar antwoorden op
de vragen van de samenleving. In 1928 werd hij
directeur van de Vereniging Woodbrookers in
Holland, waarbij hij speciaal belast werd met de
leiding van de Arbeidersgemeenschap in Bent
veld.
In deze functie kon hij zich uitleven. In Bent
veld heeft hij veel 'betekend voor arbeiders en
intellectuelen, vooral voor de werklozen in de
crisisjaren.
De Duitse inval maakte aan dit werk een eind.
In 1940 werd Banning voorganger van de afdeling
van vrijzinnige hervormden in Haarlem. Het kon
niet anders, of zijn sterk ontwikkeld gevoel voor
rechtvaardigheid en zijn bewogenheid voor de
mens in nood brachten hem in conflict met de
bezetters. Geruime tijd zat hij als gijzelaar in
Sint Michielsgestel.
De oorlogsjaren brachten Banning nog iets an
ders. Hij werd op een nieuwe wijze naar de
Hervormde Kertc geleid. Die kerk was bezig zich
zelf na jaren van felle richtingsstrijd te hervin
den. Kleine groepen bezonnen zich over hoe de
kerk zou moeten zijn, als de oorlog voorbij zou
zijn. Kraemer was het, die hem betrok in de
beweging voor Gemeente-opbouw.
Uniek
Kraemer begreep, dat hier een unieke man
was, die een brug z«u kunnen slaan naar de
arbeidersklasse, een kenner tevens van de sociale
bewegingen, een voortrekker op het nog nauwe
lijks betreden gebied van de sociologie, tegelijk
een duidelijk uitgestoken hand van de kant der
vrijzinnigheid. In Sint Michielsgestel werkten
Kraemer en Banning hun gedachten uit.
Direct na de oorlog was daar als de bekroning
de beroemde reis van het „driemanschap" Ban
ning, Gravemeijer en Kraemer langs de classes.
Daar werden de ontdekkingen van de afgelopen
jaren .over de volle breedte het kerkelijke leven
ingedragen.
Banning kreeg de kans zijn ideeën in praktijk
te brengen. Na bijna twee jaar pastoraat in
Naaldwijk werd 'hij in 1945 hoofddocent van
„Kerk en Wereld" (tot zijn emeritaat in 1953), tot
de oprichting waarvan hijzelf de 3toot gegeven
had.
Ook de universiteit ontdekte zijn gaven en van
1946 tot 1958 doceerde hij in Leiden sociologie.
Als we het levenswerk van Banning moeten
typeren, dan menen wij dat niet beter te kunnen
doen, dan door het woord „bruggenbouwer".
Profetisch
Hij bouwde een brug tussen kerk en wereld, of
zoals wc tegenwoordig liever zeggen tussen kerk
en samenleving. Hjj heeft de kerk opgeroepen
haar boodschap veel directer, zakelijker toe te
spitsen op de grote samenlevingsvragen van de
eigen tijd. Hij wees de kerk op haar taak, de
samenleving profetisch-kritisch te begeleiden.
Vandaar dat hij evenzeer socioloog is als theo
loog. Jarenlang was hij de motor achter het socio
logisch instituut van de Hervormde Kerk. Onder
zijn leiding kwam het zevendelige Handboek voor
pastorale sociologie tot stand. Hij was voorzitter
van de sociale commissie van de Oecumenische
Raad. Daarbij vergat hij niet, om op het persoon
lijke vlak de sociale konsekwenties van het ge
loof te onderstrepen.
Hij is in de tweede plaats bruggenbouwer in de
Nederlandse Hervormde Kerk. Als vrijzinnige
pur sang reikte hij de orthodoxen de hand, om
samen te bouwen aan de Christus belijdende
volkskerk. We denken hier aan zijn boekje „Het
vrijzinnig protestantisme op de tweesprong", een
pleidooi om niet langer de versterking van eigen
beweging primair te stellen.
Het heeft hem verdriet gedaan, dat men eigen
organisatie is blijven handhaven.
Vergissen wij ons, als we menen, dat nu in
vrijzinnig-hervormde kring de erkenning door
breekt van Bannings gelijk? Men beseft in een
feitelijk isolement te zijn gekomen. De grote ver
nieuwingskrachten in het orthodox protestan
tisme en het rooms-katholicösme zijn buiten de
vrijzinnigen om gegaan.
Politiek
Banning is in de derde plaats bruggenbouwer
in de Nederlandse partijpolitiek. In 1945 was hij
een van de oprichters van de Nederlandse
volksbeweging. Een jaar later leidde hij het op-
richtingscongres van de Partij van de Arbeid.
Apart mogen we hem ook wel noemen als brug
genbouwer tussen christendom en marxisme. Zelf
Marx-kenner van internationale faam is het ze
ker niet in de laatste plaats aan hem te danken,
dat de starre fronten doorbroken werden en er
een werkelijk gesprek kwam tussen deze twee
levens- en wereldbeschouwingen.
Buskes schreef eens: „Het is voor een groot
deel aan Banning te danken, dat men in socia
listische kring is gaan luisteren naar de
boodschap van Ohristus en dat men in christe
lijke kring is gaan luisteren naar de boodschap
van Marx. Niet dat Banning Christus en Marx op
één lijn stelde...."
Begrijpelijk
In de vijfde plaats bruggenbouwer tussen we
tenschap en volk. Altijd onderwijzer gebleven,
verstond hij de kunst de grote vragen van de tijd
te bespreken in 2ijn vele boeken, artikelen en
radiovoordrachten op een wijze* dat het voor
ieder begrijpelijk werd.
Wie hem daarbij zelf heeft Ihoren (en zien)
spreken, kwam altijd weer onder de indruk van
zijn overtuigingskracht. Zoals hij daar stond met
zijn wapperende grijze kuif, zoals hij daar zo
geheel achter zijn woorden stond, heeft hij tallo
zen geïnspireerd.
Banning viert vandaag zijn verjaardag
in stilte wegens zijn zwakke gezondheid.
Maar hij kan zich verzekerd weten van het
medeleven van velen. Ook zij, die het soms
totaal met hem oneens zijn, constateren met
dankbaarheid wat hij voor ons volk gedaan
heeft.
EU
ciël
synode kiezen uit een aantal mog<^ai
lijkheden. er
De commissie had twee brieven oj1 1:
gesteld, 1 een langere van pro ra*
Roscam Abbing die uitvoerig inging1
op de Open Brief, en een kortere diüo1
slechts enkele punten aanroerde. Bwe:
voorstel was, om een van de beid
brieven te verzenden met de uitnod erv
ging voor een conferentie.
Priof. Bijlsma had bovendien
nota opgesteld onder de titel „Gi1
meen te van Christus nu!" met e<1
„verklaring inzake het belijden en 1 1
ven van de christelijke kerk in de
tijd".
Korte brief
De meeste synodeleden aprak<
zich uit voor de korte brief en hVstel
gesprek met de verontrusten. L pa;
vrees was vrij algemeen dat een uilder
voerige brief slechts een „frontvoioch
ming" tot gevolg zou hebben en db h
wilde men ten koste van alles vooistr
komen. Es
Een van de 24 ondertekenaars vijg
de Open Brief, ds. L. Boer van Alnbost
kerk, is dit jaar op de synode afgfc h
vaardigd. Naar zijn mening zoud» ge
zijn medestanders een uitvoerj
gesprek op prijs stellen. Hij had E
geen bezwaar tegen dat de vijf steBj-]
lingen van prof. Bijlsma h|
gespreksthema zouden aangevelEll
mits ook de Open Brief op tafel zqorg
komen. jim
Prof. Roscam Abbing verdedigde -Ene
zij het tevergeefs nog zijn langeler
brief, niet omdat hij die beter vonhe-
dan de korte van prof. Bijlsma, mai he
omdat hij meende, dat de synoiee
zich niet alleen moest richten tot ilge
24 ondertekenaars, maar ook tot <j-
duizenden die min of meer met hij
Open Brief instemden.
Prof. Bijlsma wilde echter lievj-^"
eerst het gesprek in de hoop dtv
daaruit een „algemeen gevoelen" zo
ontstaan, waaruit dan een lange!
verklaring zou kunnen groeien vcx
algemene publikatie. Uiteindeli;
koos de synode voor zijn voorstel.
De synode was zeer eenstemmig
de aanvaarding van zijn vijf stellii
gen. Op de inhoud werd in het gehe
geen kritiek gegeven, al wilden enkl
len een paar zinnen gewijzigd hebbfHv
om taalkundige redenen in de toll o
lichting bij een van de stellingen. du
Enkele synodeleden vergeleken zij j
stellingen zelfs met de „Barmj
Thesen", maar ds. M. Groenenbe( Sr
uit Utrecht waarschuwde dat dat tlgel
veel gezegd was. Dan zouden er metoei
stellingen aan toegevoegd moetij
worden om werkelijk te spreken ov(n
de huidige situatie van de kerk. toy
Iedereen was het echter kenneliit c
eens met de uitspraak van prof. djch
A. J. Rasker dat ze „knap en waardei
devol" zijn. In plaats van ze hier nj
beknopt weer te geven, zullen vj
daarom morgen uitvoeriger op des
stellingen terugkomen.
UTRECHT Aan alle Nederland!
priesters, diakens en subdiakens zi
een vragenlijst worden toegezondei
om informatie te verkrijgen over hu
houdingen en opvattingen met b«
trekking tot een aantal aspecten va
de ambtsvervulling en met name d
levensstaat van de priester.
Het onderzoek geschiedt in op
dracht van het Nederlandse episco
paat. Veel aandacht wordt er 1
geschonken aan de houdingen en op
vattingen met betrekking tot het ce
libaat, maar dit wordt niet geïso
leerd, doch in samenhang met ander
aspecten benaderd.
De bisschoppen verwachten dat d
resultaten van dit onderzoek hen i
staat zal stellen gunstige condities t
scheppen voor een goede en volwaar
dige beleving van het „ongehuwi
zijn omwille van het Rijk Gods"
een zo adequaat mogelijk antwoori
te vinden op de inzake het celibaa
bestaande nood.
III
