Televisie-reclame nu al
op Europees niveau
de stad en
dokter Moore
Geduchte concurrent van dagbladen
theaterboek
waardevol STER ontving 26 min
Sexuele voorlichting
zó niet aanvaardbaar
DINSDAG 19 DECEMBER lie
Zingen op raffinaderij
ROTTERDAM Voor de NTS-uitzending
„Welkom", een liederenprogramma in kleur en
zwart-wit dat op Eerste Kerstdag zal worden
uitgezonden, wilde regisseur Loet Steenbergen
breken met de traditionele decors.
Hij zocht voor koor- en solistische zang naar
eigentijdse achtergronden en vond deze onder
andere op de Esso Raffinaderij Rotterdam, waar
hij zaterdag opnamen maakte met het Heeren-
veens Vocaal Ensemble o.l.v. Cor Nijdam. Voor
hetzelfde programma werden ook opnamen ge
maakt bü Fokker, Hoogovens en Philips.
(Van onze kunstredactieC7
(Van onze kunstredactie)
De zestiende aflevering van het
Theater Jaarboek bevat naast tien
tallen markante fotografische terug
blikken een schat aan informaties
over de dramatische kunsten in het
seizoen 19661'67.
Er waren in ons land tijdens deze
periode 107 verschillende toneelstuk
ken te zien. De elf beroepsge
zelschappen hebben daarvan in totaal
3607 voorstellingen gegeven. Buiten
landse ensembles boden hier onge
veer veertig ensceneringen.
Via de traditionele prijsenquête
wees het publiek Ina van Faassen
aan als actrice van het jaar voor
haar creatie in „Drie zusters". Voor
1965/'66 werd Max Croiset uitgeroe
pen tot acteur van het jaar voor zijn
vertolking van „Professor Bernhar-
d i".
De pluim voor de beste vrouwe
lijke bijrol ging naar Georgette Ha-
gedoorn („Lessen in laster") en voor
de beste mannelijke bijrol naar Ton
van Duinhoven („Liefdes loze les").
Als het stuk van het jaar kwam Al-
bees „Kleine Alice" naar voren. Her
man Gordijns décor voor dit spel
haalde bij de Theaterlezers de eerste
plaats.
Luisa Treves heeft als vanouds
veel zorg besteed aan dit voor velen
onmisbaar geworden naslagwerk,
waarvoor zij in de redactie opnieuw
is bijgestaan door de heren W. Hof
man, J. W. Hof stro, K. N. van Muy-
den en G. Zalsman.
De prijs bleef onveranderd op
5,90. Het jaarboek is verkrijgbaar
bij schouwburgen in de boekhandel
en bij Uitgeverij Buijten Schip-
perheijn, Amsterdam.
Nieuw stelsel van
onderscheidingen
DEN HAAG De ministerraad
van het Koninkrijk heeft onlangs de
hoofdpunt envan een r.ieuw decora
tiestelsel vastgesteld, zo heeft mi
nister-president De Jong gister
avond in de Tweede Kamer meege
deeld bij de begrotingsbehandeling
van Algemene Zaken.
Wettelijke voorzieningen vergen
echter tijd. Daarom zal de lintjes
regen 1966 nog onder figuur van
het oude, bestaande stelsel plaats
vinden, aldus de premier.
Het was gisteren de socialist drs.
Franssen die vragen stelde over de
voorbereidingen tot een nieuw sys
teem van onderscheidingen, waarover
de regering zich al enkele Jaren be
raadt
HILVERSUM De Nederlandse adverteerders hebben in het
eerste halfjaar van 1967 meer dan 26,5 miljoen gulden besteed aan
de televisiereclame. Dit is alleen het bedrag dat aan de Stichting
televisie ether reclame is betaald en daar moet dan nog een kleine
tien miljoen gulden worden bijgeteld voor de produktiekosten.
zich aan het herstellen is, komen de
pagina's met personeelsadvertenties
terug.
Extra
Kruiswoord-puzzel
zonder zwart
Voor advertenties in de dagbladen
werd ruim 83 miljoen gulden uitge
trokken en voor damesbladen 29 mil
joen gulden. Dit zijn enkele cijfers,
die het Bureau budgetten-controle
heeft bekendgemaakt. Het is voor de
eerste maal dat vergelijkende cijfers
over de reclamebestedingen in de te
levisie en de pers zijn verschenen.
Uit deze cijfers kan de conclusie
worden getrokken dat de televisie,
ondanks haar beperkingen in de zend
tijd, een geduchte concurrent is van
de overige media.
Niveau
Binnen een jaar is de tv-reclame
op Europees niveau gekomen, bijna
althans, want in de omringende lan
den is de verhouding dagbladrecla
me-televisiereclame ongeveer drie op
één. In Engeland, waar een onbeperkt
reclamesysteem is ingevoerd, met een
enorme hoeveelheid reclametijd,
heeft het een paar jaar geduurd eer
die verhouding werd bereikt.
Wie echter deze cijfers zonder na
dere analyse bekijkt en met een aan
tal factoren niet rekening houdt,
trekt de zaken scheef.
In de eerste plaats gelden deze cij
fers over een periode waarin de con
junctuur toch een duidelijke neer
gaande lijn vertoonde. En op dat mo
ment is de televisiereclame geko-
Wat men van de adverteerder zou
verwachten en wat onder normale
omstandigheden ook zou zijn ge
beurd. gebeurde nu niet, namelijk
dat extra budgetten werden vast
gesteld voor de relatief dure tele
visiereclame.
Verschuiving
Men verdeelde het budget anders
en heeft vooral geld op de televisie
gezet, dat anders bij de dagbladpers
terecht zou zijn gekomen. Door deze
verschuivingen van het budget kon
die één op drie verhouding eerder
worden bereikt.
Er speelde nog een factor mee.
Een belangrijke bron van inkomsten
is voor veel kranten jarenlang die
enorme grote personeelannonces
geweest. Juist <>P het ogenblik, dat
adverteerders hun budgetten deels
uit de pers terugtrekken, vermin
dert het aantal personeelsadverten
ties.
Deze advertenties zag men niet te
rug op de televisie, omdat dat me
dium blijkbaar nog niet geschikt
I wordt bevonden voor het aantrekken
van werknemers. Een belangrijke
bron droogte dus grotendeels voor de
dagbladen op. Nu de conjunctuur
Bij een zich volledig herstelde con
junctuur zal dat verhoudingsgetal
waarschijnlijk veranderen en wel
ten gunste van de dagbladen. Want
dan zal aan het dagbladbudget niet
of nauwelijks worden getornd, door
dat het tv-budget als extra ter
beschikking komt.
Verschillende reclamebureaus heb
ben al kunnen constateren, dat er
een lichte afneming van de effectivi
teit van de televisiereclame optreedt.
Dat is begrijpelijk. Het nieuwe heeft
niet alleen adverteerders in het begin
in zijn ban gehad, maar ook de kij
kers toonden meer dan normale be
langstelling.
Die is aan het wegebben, daarmee
vermindert ook de effectiviteit en
dus ligt het voor de hand, dat men
de neiging heeft om terug te keren
tot de vroegere media, of straks eerst
nog radioreclame in te schakelen.
In tegenstelling tot de omringende
landen, heeft de groep van de duur
zame gebruiksgoederen een groot
aandeel in de televisiereclame. De
voedingsmiddelen met ruim 91/» mil
joen op de eerste plaats worden ge
volgd door de gebruikssector met
meer dan 6'/t miljoen gulden.
De cosmetica en farmaceutische ar
tikelen, die in andere landen op de
eerste of tweede plaats staan, nemen
hier de derde plaats in, bijna vier
miljoen gulden.
Het feit van die tweede plaats zou
tot de conclusie kunnen leiden, dat
de Nederlandse gezinnen wat betreft
de voorziening van die apparaten ach
ter staan bij Duitsland of Engeland.
Of, dat men hier meer geld wil of
kan besteden om dergelijke dingen te
kopen.
Ontwikkeling
Zoals met alle cijferreeksen en ver
gelijkingen met het buitenland, is de
kans groot, dat men zich laat verlei
den tot ongemotiveerde gevolgtrek
kingen.
Daarom nog deze opmerking. Eén
overzicht is niet voldoende en eerst
nadat een reeks van elkaar in tijd
opvolgende gegevens bekand is, kun
nen trendmatige ontwikkelingen
worden vastgesteld.
Dan ook kan worden vastgesteld of
de opmars van de televisie nu een
nieuwigheidsverschijnsei is en of de
pers. met name de dagbleden. zich
van deze eerste slag zal herstellen.
Dr. P. GROS.
Roolvink: niet te snel ingrijpen
Horizontaal
1. gekleurde plaat - viervoetig dier;
2. elk - zeker tijdperk; 3. nobel -
aardsoort - scheik. element (afk.); 4.
voorzetsel - plaats in Gelderl. - water
in Friesl.; 5. plaats in Groningen -
muur; 6. oorzaak - plaats in Friesl.;
7. water in Z.H. - kledingstuk - tijd-
rekenin.,; 8. ahorn - geluid van een
ezel; 9. flink en sterk - koraalrif.
Verticaal
1. jongensnaam - stad in Frankrijk;
2. verstand - plaats in Gelderl.; 3.
lusthof - lied - muzieknoot; 4. troef
kaart - eer - stok; 5. bekend Nederl.
zeeheld - Europeaan; 6. plaats in
N.-Brab. - oude Egyptische zonnegod;
7. achting - aanleg; 8. Vlaams schil
der - rivier (Spaans); 9. weefsel - wat
gesproken wordt.
Oplossing vorige puzzel.
Kabinet bespreekt
overheidsvoorlichting
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het kabinet be
raadt zich thans over de hele proble
matiek van de overheidsvoorlichting.
Het hoopt binnenkort conclusies te
trekken, die tot een andere opzet
kunnen leiden. Dit bleek gisteravond
uit het betoog, dat minister-president
De Jong in de Tweede Kamer hield
bij de begrotingsbehandeling van Al
gemene Zaken.
Hij voegde eraan toe, dat hoe de
overheidsvoorlichting in de toekomst
ook zal worden er nooit een volledig
recht op inzage van overheidsstuken
kan bestaan. Wel voelde de premier
ervoor de hele kwestie van de open
heid van regeringsbescheid e.d. door
een commissie te laten bestuderen.
Prijswinnaars puzzel
De prijswinnaars van de puzzel uit
ons Zondagsblad van 9 december
zijn: H. Schilperoort, Middel-
landpleis 35a te Rotterdam ƒ5; A.
van Houwelingen. Rivierdijk B 277 te
Hardinxveld 2,50 en mevrouw G.
Blokland, Botersloot 53 I te Noorde
loos 2.50.
DEN HAAG Minister Rool
vink (sociale zaken) heeft gis
teren in de Tweede Kamer een
dringend beroep gedaan op de
organisaties die zich bezig hou
den met sexuele voorlichting,
dit zo te doen dat zij aanvaard
baar wordt voor het gehele Ne
derlandse volk. De organisaties
moeten terdege rekening hou
den met de gevoelens van an
deren, zei hij.
De overheid mag niet al te snel in
grijpen en zeker niet spoedig met een
verbod op deze voorlichting komen.
Daarmee moeten we zeer voorzichtig
zijn, aldus de heer Roolvink bij de
behandeling van zijn begroting in de
Tweede Kamer.
De subsidies aan deze organisaties
dienen serieus te worden bekeken,
waarbij niet normloos te werk mag
worden gegaan. De sexuele voorlich
ting is geen op zichzelf staand pro
bleem; ze heeft te maken met het
geheel van de zorg voor het wel
zijn van de mens.
Geen waardering
I Voor de recente voorlichting kon
de bewindsman geen bewondering op
brengen. Vooral de ervaringen met
„teach-in's" zijn niet gunstig. De eer-
bied en het respect voor de anderen
brengen met zich mee, dat men ook
de anderen ontziet. Het intrekken van
de voor volgend jaar in het vooruit-
zicht gestelde subsidies vond hU on-
i juist.
j Vanuit de Kamer was van ver-
schillende zijden het probleem van
de sexuele voorlichting aan de orde
gesteld. Mejuffrouw Van Leeuwen
(a.r.) was bezorgd over een bepaalde
ontwikkeling op dit gebied. „In onze
kring is hierover vroeger onvoldoende
gedacht, maar het doorslaan naar de
andere kant is in wezen gevaarlijker".
Mr. Kronenburg (Boeren) zei dat
sexuele voorlichting en verdovende
middelen hem grote zorg baarden.
Hij vroeg minister Roolvink samen
met de minister van cultuur, recreatie
en maatschappelijk werk normen op
te stellen.
Onderzoek naar
geluidshinder
HAARLEM Gisteren is de com
missie geluidshinder Schiphol
geïnstalleerd, die GS van Noord-Hol
land moet adviseren over te treffen
planologische maatregelen en bouw
technische voorzieningen ter beper
king van geluidshinder van vliegtui
gen in de omgeving van Schiphol.
In de commissie zitten bestuurders
van de omliggende gemeenten. Zij
moet hearings houden en aandacht
besteden aan klachten. Voorzitter is
gedeputeerde mr. J. Roelse.
Kassei werkt aan
..Documenta 4"
KASSEL „Documen'a 4". de
grote internationale tentoonstelling
van beeldende kunst, zal volgend
jaar van 27 juni tot 5 oktober in
Kassei worden gehouden.
VANAVOND TE ZIEN
Nederland 1 AVRO
r Danny Kaye ontvangt Dick van Dyke,
r AVRO's Televizler.
tv-spel van Herman Wouk.
aflevering „De bezetting".
Nederland 2 NTS
r Dubbelspion (film).
p Eidofoor: een Europees gesprek met journalisten,
r Tweeduuster: verboden voor honden.
VANAVOND TE HOREN
Hilversum 1 .iVRO
r fantasiespel „Kop en staart",
r Jazz spectrum.
r (NRU) Donaueschinger Musiktage 1967.
r ÏClankbeeld over het werk v
r Kultureel programma,
r Doorpraten in Context.
POTTER'S CATARRH
PASTILLES
Alleen bij apothekers en drogisten
door
Afj at ha Yuan ff
133
Hij draaide zich om met zijn kopje in de hand om
antwoorden. ,Als ze in het ziekenhuis ligt, weten we me_
Na enige tijd zei een andere man: „Brengt u haar i
het ziekenhuis van dokter Moore of naar Warwifl
„Naar het ziekenhuis van dokter Moore. Dat is dichter!
e mogen geen tijd verliezen." Hij dacht even na, keek H
naar de belangstellende, verweerde gezichten. „pjk
hier, gaat een van jullie naar de vergadering in Haddon? Ifel
„We wonen niet eens in die gemeente". P
Hij zette zijn kopje neer. Buiten hoorde hij het gesnoll
geratel van een sneeuwploeg en een van de mannen
„Daar gaat ie". David nam een resoluut besluit.
„Ik zal jullie eens wat vertellen. Dat horen jullie te t
Het spijt me dat jullie geen stem hebben in de gemeenten I
van Haddon, want dokter Moore wil de raad vragen ol I
stad Haddon een ziekenhuis moet hebben of niet. Misse#
hebben jullie er iets over gehoord?"
Verscheidene mannen knikten en een van hen zei: ,j
ziekenhuis van Warwick schijnt te ver weg— voor oni
Three Corners bijvoorbeeld."
„Je slaat de spijker op zijn kop. Ik kan jullie wel verk)
pen dat mevrouw Hurdock er erg slecht aan toe is. We a
•haar direkt opereren als ze in het ziekenhuis ligt. Alle» i
daar al klaar, het moet ineens. Maar zelf ben ik er l|
zeker van.... Ik wil maar zeggen, als we haar naar Wary I
zouden moeten brengen, vijftig kilometer in deze stul
danlij
Een van de mannen zei: vijfenvijftig, Haddon is tw^l
tamelijk dichtbij"
David haalde diep adem. „Ik zal jullie iets zeggen a
misschien beter voor me kan houden. Ik hoop dat we
vrouw Hurdock in Haddon kunnen redden. Ik weet ec|
zeker dat ze het niet overleeft, als ze naar Warwick gaat."
Hij zei dit bijzonder ernstig. Toen hij het eenmaal ge»
had, overdacht hij dat hij nu eindelijk ook tot diegq
behoorde die vonden dat een ziekenhuis in Haddon nooö
Er "viel een diepe stilte. Toen zei iemand: „Luisterl"!
man stond op. Ze hoorden allemaal de sirene van de ziel(
wagen dichterbij komen. Ze vlogen overeind en liepen ij
de deur. Iemand zei: „Daar is Hurdock en de jongens
er ook."
David wachtte lang genoeg om kleingeld uit zijn zal
halen om de koffie te betalen. De vrouw weigerde het aaj
nemen, en een van de mannen die naar de deur liep, zei <j
zijn schouder: „U kunt het beter zo laten, dokter. Dat k<
koffie zal uw enige betaling zijn voor uw werk." Ze moei
allemaal lachen.
Buiten stond di
ten en de chauffeur van de ziekenauto waren
mevrouw Hurdock op de draagbaar te gespen. Toen ze in
ziekenauto werd getild, lachte zij zwak. „Dag, dokter."
Hij was erg tevreden. „Ik kom over een paar minuten^
het ziekenhuis bij u. Het komt in orde." Hij twijfelde^1
toch aan of het wel waar was. De politiewagen ging er
loeiende sirene vandoor.
David voelde zich omringd door potige jonge redders
hem een hand gaven. Zij verdwenen in de sneeuw, m
hun stevige handdrukken hadden hem doen huiveren. Hij i
Hurdock in de ziekenauto zitten, in elkaar gedoken, zijn i
korte, dikke jas stak vreemd af tegen de omgeving vanj
en chroom. Hij haastte zich naar de jeep en startte de mq
De ziekenauto reed de weg op, achter de politiewagen
en kon behoorlijk snelheid maken, doordat de sneeuwra
goed werk had gedaan. David wuifde uit de jeep naari
groepje mannen in de deuropening van de winkel, en vo| j
de ziekenauto.
6 1
David trok in gedachten een vergelijking tussen een ij
Vend ziekenhuis en een stervend mens. Het ene nat 1
andere deel begon slijtage te vertonen, dreigde zijn fua .1
te verliezen. Het mechanisme werkte niet doelmatig meei
viel geheel uit. Het eind wierp zijn schaduwen vooruit
Iets dergelijks een proces van ontbinding, had vol)
hem in het kleine ziekenhuis van Haddon plaats. De
uitrusting had voprtdurende zorg nodig en de repart
vielen nooit bevredigend uit. De oude verwarmingsinstall
brandde altijd te hard of te zaoht. Het water zag s
roestbruin en als het röntgenapparaat te vaak werd
bruikt, weigerde het.
Deze dingen waren nog wel te dragen, al was het lal 1
maar een gevaarlijk symptoom zag David in de verveling
over de kleine staf was gekomen. Hij stelde zich voor dt
niet beperkt bleef tot dokter Moore, want dit verwond!
hem niet, maar ook in onbelangrijke zaken als de kwall
van de maaltijden en zelfs de manier waarop Helen
instrumenten in de operatiekamer aangaf, merkte hij acl
loosheid op. Edna keek steeds norser, zij begreep dat
gemeenteraadsvergadering over het lot van iedereen i
(Wordt vervolgd
BB/CK LAAT Z/CH PLOT&EUH& fc
t-BV... Z'N KECHTEBHAMO &CH/BT.
aan heeft gelegen, is door een vul
kanische uitbarsting weer boven de
zeespiegel uitgekomen. De kapitein
van een Nieuwzeelands schip zag
een gloed in de lucht en dacht a
vankelijk dat er een schip in br
stond.
18.30 Nws. 19.35 Voor de
militairen. 20.35 Kop en
staart. fantasiespel. 21.00
Stereo: Ballroom ork. 21.20
Jazz spectrum. 22.00
programma. 22.30 N'
Act. NRU: 22.55 Don.
ger Musiktage 1967: r
deze eeuw (opn.). 23.55 - 24.00
Hilversum II. ai m. KRO:
10.30 Nws. 18.45 ACL 19.05 Licht
ens. en sol. 19.40 Conclllepost-
bus. 19.45 Zoekend
20.00 De Spiegel var
klankbeeld.
Stereo: Omroepork. en sol.
(opn.). 22.05 Cult, progr. 22.30
j RADIO 1
j HORftEA I
12.30 Nws;
dememend:
NCRV:
5. 15.01
roepen,
20.40 Multe-
I. 402 m. VARA:
i ochtendgymn. 7.23
Tiuz. (7.30 Van de
persoverz.l VPRO: I
7.55 Deze dag. lez. VARA: 8.00
Nws. 8.10 Act. 8.20 Lichte
K-ssa
(gr.). 9.35 Waterst. 9.40 Lichte
gr.muz. 10.50 Voor de kleuters.
md II. NTS: 18.55 Pl-
ingsol. 13.00 Nws.
TV-fllm. 21.10 Eidofoor: Euro-i
pees gesprek met Jean Jac-I
ques Servan-Schreiber. 22.08
inden. TV-fllm. STER: 22.28
Hier spreekt r
Gesproken portret. 14.00 Voor
de kind. 15.00 Strijkkw. (opn.).
15.35 Sopraan en plano. 16.00
Nws. 16.02 Operettemuz. (gr.)
16.50 VARA-'s Popshow.
Hilversum II. 298 m. NCRV:
7.00 Nws. 7.10 Het lev. woord.
7.15 Viool en plano. 7.30 Nws.
7.32 Act. 7.45 Klass. dansen
(gr.). 8 00 NWS. TROS: 8 11
Lichte gr.muz. en praatje. 8.31
Nws. 8.32 Act. 8.35 Lichte
gr.muz. 9.15 Volksmuz. uit Ja
pan. 9.45 Voor de kleuters.
10.00 Symph.-ork. Haerlem en
soliste (opn.). 10.30 Voor de
FM-kanalen. NCRV: 9.00 Nws.
9.02 Lichte vokale muziekjes.
10.00 Nws. 10,02 Nwc langsp.pl.
16.00
pl.progr.
Muz.progr. van Ned. ar
Nws. 15.02 Arb.vit. (gr.
Nws. 16.02 Verz.pl. vcv.
jeugd. 17.00 Nws. 17.02 Act.
17.05 - 18.00 Gevar. pl.progr.
voor automob.
TELEVISIE
MORGEN
17.35 Voor de k