„Koning Konstantijn
komt wel weer term
krant van
FORMAAT
Kapitein dreigde
met revolver
rtjS&jSL
Uit de Haagse hof geplukt
11
VRIJDAG 15 DECEMBER 1967
Griekse volk neemt
toestand niet ernstig
Andere vorst zoeken als
Konstantijn wegblijft
Legaliteit
IJ ET MILITAIRE bewind te Athene
heeft het op zichzelf merkwaar
dige besluit genomen, dat Grieken
land een koninkrijk zal blijven, ook
nu de gehele koninklijke familie zich
buiten het land bevindt.
De beslissing is dan ook slechts be
doeld als een poging, de legaliteit
van het bewind van de kolonels te
- verzekeren. Dit houdt weer verband
met internationale erkenning, voor
elke regering onmisbaar.
In april slaagden de kolonels er in,
met het doen van zekere beloften
1 koning Konstantijn te bewegen, hun
staatsgreep alsnog een legaal karak
ter te geven. Nu moeten zij het met
een onderkoning doen, die als re
gent optreedt.
Niet ten onrechte vraagt men zich nu
in vele landen af, of erkenning mo
gelijk is van een nieuw bewind, dat
wezenlijk verschil vertoont met het
vorige.
Pearson trekt
zich terug uit
de politiek
OTTAWA
Premier Lester
B. Pearson van
Canada heeft op
een persconfe
rentie meege
deeld dat hij van
plan is af te tre
den als premier
en leider van de
liberale partij.
Hij zal nog in
functie blijven
tot een partijcon
ventie een nieu
we leider heeft
gekozen.
Pearson is 70
jaar Sinds 1963 is hij premier en
«inds 1957 leider van de liberale par
tij Hij is ook elf jaar lang minister
van buitenlandse zaken geweest.
Een Nobelprijs voor de vrede
kreeg hij voor zijn pogingen tot op
lossing van de Suez-crisis in 1956.
„Het is nu een geschikt tijdstip om
deze stap te doen", zei Pearson op
een persbijeenkomst.
Anne-Marie
winkelde dag
voor de coup
SCHIPHOL In Athene trekt
het volk zich weinig van de ge
beurtenissen aan. Gisterochtend
om negen uur zaten ze als op
andere dagen in de heerlijke
warme zon hun kopje koffie te
drinken op de terrassen van de
restaurants.
Dat is de indruk van ir. J. van
Ettinger, president-directeur van
het Bouwcentrum Rotterdam. Hij
keerde gistermiddag met zijn
vrouw per KLM terug uit de
Griekse hoofdstad, waar hij met
een duizendtal andere gedele
geerden het wereldcongres voor
de industriële ontwikkeling van
de VN heeft bijgewoond.
„Daags voor de staatsgreep za
gen wij in de kleine boetiekjes
naast ons hotel koningin An
ne-Marie nog doodrustig winke
len", vertelde mevrouw Van Et
tinger.
Volgens de heer Van Ettinger
had men op het congres niets ge
merkt van de staatsgreep. De
stad bleef aldoor rustig. „Gelei
delijk aan vernamen we uit
verschillende monden het
nieuws", vervolgde ir. Van Ettin
ger. „We hoorden, dat de koning
om half elf naar het noorden was
vertrokken en dat nu per tele
foon en per radio overleg plaats
vond. De koppen werden geteld.
Men meent te weten, dat de ko
ning de marine en de luchtmacht
achter zich had. maar niet de
landmacht. Zo is men tot de con
clusie gekomen, dat de koning
had verloren. Met een militair
toestel vertrok hij toen naar Ita
lië". aldus het relaas van de heer
Van Ettinger.
Volgens hem kon men in Athe
ne nauwelijks of zelfs in het ge
heel niet de berichten uit het ko
ninklijk hoofdkwartier in Larissa
opvangen. „Naar het schijnt had
de zender, die hij daar gebruikte,
slechts een zeer klein bereik", zo
vertelde ir. Van Ettinger.
(Van onze speciale verslaggever Piet Snoeren)
ATHENE Koning Konstantijn komt terug. Dat is de
mening van alle Grieken, met wie ik gisteren gesproken heb in
het Athene, dat onder druilregen en veel kleurige lichtballen
opgewekt toeleeft naar Kerstmis de Grote Geschenkdag hier.
„En", voegen ze er met kreeftskeerkringlijke onbekommerdheid
aan toe: „als hij weigert, dap kiezen we eenvoudig een nieuwe
koning".
I Na de mislukte coup van koning Constantijn van Griekenland zijn de
I militaire leiders begonnen de symbolen van de monarchie uit Athene
I te verwijderen. Zo werd de koninklijke standaard van het paleis gehaald
I m in overheidskantoren en openbare gebouwen verdwenen de portretten
I van het koninklijk paar van de muren.
Amsterdamse politie
bindt strijd aan tegen
cjubbelparkeerders
AMSTERDAM De Amsterdamse
verkeerspolitie gaat met ingang van
volgend jaar strenger optreden tegen
„dubbelparkeerders". Foutief gepar
keerde wagens in de gehele stad zul
len onherroepelijk worden weg
gesleept. In het kader van deze actie
is een speciaal detachement opgericht
bestaande uit 30 marechaussees en 20
man gemeentepolitie. Het aantal
kraanwagens zal van drie tot vier
worden uitgebreid. Om deze kraan
wagens permanent te kunnen beman
nen zullen nog een vijftiental burger
chauffeurs worden aangetrokken.
Het is even onbegrijpelijk als
waar. In Nederland moge de Griekse
politiek duister en fataal lijken als
de intrige van een klassiek treurspel
in Athene vat de man in de straat
het allemaal op als een meer of min
der geslaagde mop het hangt er
van af aan welke kant hij staat.
Griekenland wordt wel tot het mo
derne westen gerekend en Athene
mag daar zelfs architectonisch erg
op lijken, qua psychologie, qua leef
klimaat hoort het eerder bij het Na
bije Oosten. Mensen, die na de ge
beurtenissen van de laatste dagen
geen bezwaar hebben tegen de te
rugkeer van koning Konstantijn, zijn
in de Nederlandse denktrant onbe
staanbaar. Je kunt ze echter heel
goed plaatsen in pakweg een Egypte,
dat Nasser na zijn verpletterende
nederlaag tegen Israël massaal tot
aanblijven dwong.
Hetzelfde beeld als men met Grie
ken op straat discussieert. Ik wil
hierbij voorop stellen, dat mijn erva
ringen niet louter dateren van vao-
daag, nu het luchtkasteel van
Konstantijn's machtsgreep weggebla
zen is. Een maand geleden heb ik de
hele Griekse archipel van Rodos tot
en met Korfoe doorkruist. Wat ik
toen hoorde, verschilt in geen enkel
opzicht, van wat de Grieken nu zeg
gen! Wij zien voor onze toekomst be
tere kansen dan ooit", zei men een
maand geleden van hoog tot laag in
Griekenland tegen mij en dat zegt
men nu nog. Als westerling, die zijn
hoge plaats kent, werp je dan tegen:
„Ho, ho, lieve man, en al die politie
ke gevangenen dan, die gemarteld
worden op de eilanden Jar os en Le-
neke) heeft dit zelf gezegd op zijn
eerste persconferentie, die voorlopig
ook wel de laatste zal zijn. „Grieken
land blijft een monarchie", verklaar
de hij letterlijk vanaf zijn voorlopig
wel zeer hecht gefundeerde zetel.
Nu is het vinden van een nieuwe
koning in de huidige samenleving
geen sinecure. In 1832, toen Grieken
land eindelijk zijn vrijheid op de
Turken bevocht, lag het probleem
anders. Het barstte toen in Europa
van het onversneden blauwe bloed.
De vorstentelgen stonden bij wijze
van spreken te dringen om een troon.
Anno 1967 is de voorraad in aanmer
king komende adel, echter duidelijk
geslonken. Voorzover zij niet is uit
gesmeerd over monarchieën die het
slagveld overleefd hebben, gooit zij
bovendien haar parels yoor de zwij
nen van de schandaalpers, of heeft
zij zich nog erger de burger-
mansklof aangemeten.
Hoe kom je aan kandidaten voor
de Griekse troon? En wie wil zijn
zitvlak aan dat wespennest wagen?
Daartegenover zou het prachtig zijn
als Konstantijn met gebogen hoofd
terug kwam. Het deemoedige slacht
offer van misdadige avonturiers. De
verloren zoon. Dan is toch geen kalf
vet genoeg? Dan hebben de kolonels
toch het gelijk mooi aan hun kant?
Op grond van deze redenering ver
wachten ingewijden hier, dat zware
druk op de banneling zal worden uit
geoefend, niet om in godsnaam voor
goed zijn'biezen te pakken, maar in
tegendeel, om terug te keren.
Oog
om ooq
,.Dat is iets anders", antwoordden
de Grieken, voorzover ze bereikbaar
zijn. omdat ze niet op Jaros of Leros
zitten. „Dat zijn maar communisten."
Onversaagd ga je door. Je zegt, nog
steeds als westerling denkend: „Maar
dat iemand communist is, hoeft toch
geen reden te zijn om hem zo te
behandelen?" Dan wordt de Griek
erg boos.
„O. nee?", roept hij, „weet u. dat
de communisten in de burgeroorlog
van 1947 duizenden Griekse kinderen
tussen 3 en 13 jaar van hun gezinnen
gescheiden hebben en ze hebben ge
deporteerd naar landen aehter het
IJzeren Gordijn?" Oog om oog. tand
ons tand dat is de mentaliteit van
de doorsnee Griek.
Niet leuk vinden, wat er in Grie
kenland gebeurt, deert de Griek een
voudig niet, als hij het maar leuk
vindt. Men kan tegen mij aanvoeren,
dat ik kennelijk alsmaar de verkeer
de Grieken tegen het lijf loop. Best
mogelijk. Rest dan nog altijd de
vraag, waarom Konstantijn bij zijn
machtsgreep aantoonbaar geen vier
kante centimeter grond heeft gehad
om op te staan. Rest de vraag, waar
om ik dit verhaal zit te schrijven in
een naar de feestdagen toelevend
Athene, waarin tijdens de coup geen
schot is gelost, geen hand is geheven,
geen haar is gekrenkt en dit is
toch het centrum de navel van het
land, zoals een Griek het gistermid
dag met klassieke beeldspraak noem
de.
Pro kolonels
Als de bevolking zo graag af wil
van de kolonels, dan zou het toch wel
van iets meer elan blijk hebben mo
gen geven, toen de koning vanuit La
rissa zijn oproep lanceerde. Als een
laf volk komen ze nu ook weer niet
uit de historie naar voren. Er lijkt
mij maar een conclusie mogelijk: de
Grieken leggen zich in meerderheid
bij de regering van de kolonels neer,
of wij dat nu waarderen of niet. Ook
als Konstantijn erbij inbegrepen is,
al zit die nu uit te huilen in Rome.
Dit laatste zegt niet alleen de man in
de vreedzame alledaagse straat, men
proeft het evenzeer in de bewoordin
gen. waarin de oudbakken grijper
naar de macht en nieuwbakken pre
mier George Papadopoulos het zegt
(hij heeft elf onderscheidingen, waar
van vijf koninklijke, ik heb ze van
daag op mijn gemak kunnen tellen).
Analyseert men zijn uitlatingen na
de vlucht van Konstantijn. dan ver
wijt hij zijn broodheer (de koning
was tevens opperbevelhebber van het
leger) hoogstens, dat hij zich heeft
laten misleiden dat hij het slacht
offer is geworden van misdadige
avonturiers. Dat kan de beste over
komen, nietwaar? Je biedt je excuses
aan en alles is vergeven en vergeten.
Vrij
Wat de vrijheid in het Griekenland
van na Konstantijn's machtsgreep
betreft, het volgende. Dit verhaal is
op geen enkele wijze gecensureerd.
Aan deze telefoon luistert niemand
mee. De internationale kranten zijn
vrijelijk in de kiosken te koop, welke
visie zij ook op de machtsgreep van
Konstantijn publiceren. Voor mij
„France Soir", dat over de hele
breedte van de voorpagina meldt:
„Griekenland in tweeën gescheurd".
Gewoon op een straathoek gekocht.
Cameraman Piet Kaart, die hier is
neergestreken met een brandpunt
equipe kreeg zyn zeer in het oog lo
pende uitrusting (veertien colli vol
apparatuur) die hij niet voor niets
meesjouwt, over de grens met een
gemak, waarvan hij verbijsterd zei:
..Dat heb ik in vrije landen wel eens
anders meegemaakt."
Ik mag vandaag zonder meer naar
Kreta (de veronderstelde brandhaard
van het verzet) als ik wil. Ik mag, als
ik wil, ook naar Leros en zijn politie
ke gevangenen. Dit bewijst natuur
lijk niets, maar het bewijst tevens
een heleboel. Het bewijst, dat de ko
lonels volkomen zeker zijn van 'hun
zaak. Op grond waarvan? Niet de
kolonels hebben het Griekse volk ge
knecht, maar het Griekse volk is zo
zeer geknecht door zijn voorgeschie
denis, dat het uiteindelijk deze kolo
nels wel voor lief moet nemen. Als
deze visie de juiste is. dan is er wei
nig hoop op verandering in de nabije
toekomst en neem dat „nabij" dan
rustig heel ruim.
(Vervolg van pag. 1)
Havenloods C. A. van Looijen (42),
die de African Monarch vanaf Pernis
naar de werf leidde, vertelde bij het
van boord gaan: „De kapitein was
niet in staat te varen. Hij was psy
chisch niet capabel. Hij stond onder
bewaking van enkele mariniers. Een
van de matrozen op de brug zei tegen
mij dat de kapitein „fou" (gek. Red.)
was".
De gehele muiterij bleek, nadat het
schip in de Eemhaven was afge
meerd, volgens de Marinevoorlich
tingsdienst ..een storm in een glas
water" te zijn geweest. Niettemin
moest de zaak van alle kanten direct
zeer serieus en gedegen worden aan
gepakt, vooral omdat de eerste mel
ding nogal geruchtmakend was.
Radio-Scheveningen ontving name
lijk 's ochtends een telegram (onder
tekend door de kapitein) met de in
houd: „Bemanning muit. Anker bij
Maasboei. Wacht op politie". De Rot
terdamse rivierpolitie schakelde de
marine in omdat het schip op zee
vertoefde. De marine kon echter niet
direct ingrijpen vanwege het feit dat
de African Monarch (ledig van
Rostock in Oost-Duitsland op weg
naar Rotterdam) buiten de territoria
le wateren (zes mijl) lag.
Instituut maakt
,Kinsey-rapport
ZEIST Het Ned. Instituut voor
sociaal sexuologisch onderzoek (NIS-
SO) gaat proberen een volledige do
cumentatie op het gebied van de
seksualiteit op te bouwen en te
coördineren. Dit verklaarde gisteren
NISSO-directeur. de socioloog drs, B.
S. Witte.
Het instituut zou graag een Neder
lands Kinsey-rapport samenstellen,
maar helaas ontbreken voorlopig de
mogelijkheden. Wel zullen we in die
richting gaan werken, aldus drs. Wit
te.
Het instituut, dat enige tijd gele
den is opgericht, is een gezamenlijke
stichting van negen nationale orga
nisaties. waaronder de bond van pro
testants christelijke verenigingen
voor wijkverpleging in Nederland
Het Oranje Groene Kruis. Het wordt
gesubsidieerd door de overheid. Het
NISSO beoogt het bevorderen,
coördineren en verrichten van studie
met betrekking tot de vraagstukken
samenhangende met de seksuele hy
giëne in gezin en maatschappij en het
bevorderen van wetenschappelijk
verantwoorde voorlichting op dit ge
bied.
Uit voorzorg werd het 12 jaar oude
duikvaartuig Hr. Ms, Rhenen (een
verbouwde mijnenveger) van zee te
ruggeroepen, waar het schip oefende.
In de Scheurtiaven bleef het
stand-by. Toen de ministeries van
buitenlandse zaken en justitie na
overleg met de Liberiaanse ambassa
de toestemming kregen te hulp te
komen, voer de Rhenen uit, met aan
boord de twee officieren en de elf
mariniers uit Rotterdam. Het vertrek
had een halfuur vertraging vanwege
het uitvallen van de radar, die eerst
gerepareerd moest worden.
De Rhenen was niet het eerste
schip dat bij het ten anker liggende
schip aankwam. Rond het middaguur
arriveerde namelijk reeds de sleep
boot Maasbank die gehuurd was door
het NTS-journaal.
FLES
Om vijf uur liep dit schip de Berg-
haven in Hoek van Holland binnen,
waar kapitein C. Koning vertelde dat
een van zijn matrozen bij het langs
de Liberiaan varen een fles had op
gevangen, die vanaf het achterschip
van de African Monarch door een
van de bemanningsleden was ge
gooid. Er bleek een Italiaanse brief
in te zitten, die later aan de com
mandant van de Rhenen is gegeven.
I Daar kon niemand hem lezen. De
I brief is later met de Rhenen meege
gaan naar Vlissingen. Hij zal voor
j het onderzoek nodig zijn.
De Rhenen heeft de African Mo
narch namelijk maar tot de Bergha-
ven geëscorteerd, waar zeven mari
niers van boord gingen.
Kapitein Koning: „Als ik niet had
geweten dat er aan boord gemuit
was, was 'het voor mij een gewoon
schip geweest. De bemanning liep
normaal aan dek. Het schip zag er
verveloos en verwaarloosd uit, maar
welke Liberty van 25 jaar oud is dat
niet? We moesten zeer voorzichtig
varen, het zicht was niet meer dan 50
meter.
Bij de Berghaven werd de escorte-
ring van de Liberiaan overgenomen
door de Politie X van de Rotter
damse rivierpolitie. Aan boord van
het vrachtschip waren twee loodsen,
die reeds waren uitgevaren met de
Rhenen.
Tegen negen uur meerde het schip
bij Niehuis en Van de Berg af. Aan
boord gingen mr. S. J. v. d. Hoeven,
hoofd van het parket, mr. A. Niessen.
substituut-officier van justitie, twee
Italiaanse tolken en enige functiona
rissen van de rivierpolitiie. Even la
ter verlieten de vier aan boord geble
ven mariniers, de officieren Bertijn
en Donker en consul Schul het schip.
Vrij snel van boord waren ook 20
Monarchie
De kolonels zullen het zelfs prach
tig vinden, als Konstantijn terug
kwam, zeggen ingewijden in Athene.
Het koningschap hier is zo een we
zenlijk onderdeel van de staatsvorm
de erkenning ervan ligt zo veran
kerd in de volksaard, dat men er
eenvoudig niet buiten kan. zonder
nog meer brokken te maken dan al
gevallen zijn.
DOOR
Nog een weekje en er zal een
adempauze komen in het Haagse di
plomatieke leven. Telkens komen er
van overal ter wereld kinderen naar
diplomatenhuizen om met ouders
Kerstmis te vieren. Kostbare dagen
voor gezinnen, waar de verhuizing
der ouders van hoofdstad naar
hoofdstad, van Europa naar Azië.
van Azië naar Zuid-Amerika of
waar dan ook. elke paar jaar weer.
wel dwingt om de kinderen op
kostscholen te doen.
Gisteravond leek het of wilde men
in razende vaart nog snel wat ver
plichtingen afdoen.
Op Kasteel Oud-Wassenaar ston
den honderden geduldig in de rij om
afscheid te nemen van de ambassa
deur van Indonesië dr. Sudjarwo
Tjondronegoro en zijn vrouw. Een
der eersten was de Russische am
bassadeur Lavrow. Hem wachtte die
avond namelijk zelf nog de taak van
gastheer, in het Metropole Theater
bij de galapremière van Oorlog en
Vrede, een Russische produktie.
De heer Lavrow heeft zich hele
maal aan het Haagse leven aange
past. Niet alleen omdat hij reeds
een heel aardig mondje Nederlands
spreekt maar ook omdat hij tege-
Gcdraaf en rust
moet is gekomen aan het statussym
bool der westerse wereld en voor de
première zijn mannelijke gasten
verzocht had de smoking aan te
trekken.
Wat die gasten natuurlijk prompt
deden.
Maar het ging de Russische am
bassadeur kennelijk te ver om net
als zijn gasten deden, eerst in smo
king receptiewaarts te gaan. Zo liep
hij in een grijs streepjespak door de
salons van het Kasteel en ontmoette
er vele van zijn genodigden al keu
rig in galapak.
Koersten honderden dus recht
streeks van Wassenaar naar de bi
oscoop en zochten daar met moeite
een parkeerplaatsje, een kleiner ge
zelschap reed naar hotel Des Indes
waar de ambassadeur van Brazilië
Carlos da Ponte Ribeiaro Eiras een
diner gaf voor o.a. de Spaanse am
bassadeur en zijn vrouw.
Ambassadeur Graham van Liberia
mist dit alles, evenals de muiterij op
de African Monarch. Hij is voor een
vakantie van drie maanden in Mon
rovia.
Maar nu op 3 januari weer de
oude traditie van de grootse och
tendreceptie in het paleis op De
Dam door koningin Juliana en prins
Bernhard hersteld wordt, zal hij
zijn vakantie onderbreken voor een
paar Hagen.
Hij is immers de Deken van het
Corps Diplomatique en kan bij zo'n
belangrijke protocollaire gebeurte
nis niet ontbreken.
Op 4 en 5 januari zijn de diploma
tieke hoogtijdagen weer in Den
Haag. In de Oranjezaal van het
Huis ten Bosch worden dan door
Koningin en Prins de gebruikelijke
Nieuwjaarsdiners gegeven. Twee di
ners omdat het Corps Diplomatique
te groot is om in één keer aan de
dis geschaard te worden.
Tussen nu en dan gaat het rustig
aan. Menig diplomatenvrouw laat
met plezier de receptiejurk in de
kast hangen. trekt een
huishoudschort aan en duikt in de
keuken om eigenhandig al haar
kookkunst te wijden aan vader
landse gerechten. Opdat de welgeda
ne maag het heimwee in het hart
een beetje vergoeden zal.
Links: luitenant-ter-zee le klasse
F. Bertijn, die de leiding van het
marine-team had. Rechts: de vier
mariniers die tot de Eemhaven
aan boord van de African Mo
narch zijn gebleven, verlaten het
schip.
bemanningsleden, die in Rotterdam
zouden afmonsteren. De totale be
manning van de African Monarch
telde 23 koppen, op één Joegoslaaf na
allemaal Italianen. Het schip is ei
gendom van General Navigation Co.
Ltd. in Monrovia. Het moet bij de
werf een schroefas-reparatie onder
gaan.
POLITIE
Vannacht dc 1de hoofdinspekteur
J. v. d. Stege van de recherche mee
dat het onderzoek dat hij heeft in
gesteld ook de oorzaak nog niet dui
delijk heeft gemaakt. Wel is hij er
van overtuigd dat er een contro
verse tussen kapitein en een groot
deel van de bemanning is ontstaan.
Er is volgens hem beslist geen werk
geweigerd.
Kapitein Bin maakte op hem een
kalme indruk. Tegenover de hoofd
inspekteur heeft hij verklaard zich
zelf op de brug te hebben afgezon
derd en zelf de revolver aan de
derde machinist te hebben gege
ven. Hij heeft de brug enkele malen
verlaten om naar de marconist te
gaan.
Een vertegenwoordiger van de re
derij was vanacht bezig een arts
voor de kapitein te krijgen.
1
De roemruchte daad van Jan
van Schaffelaar herleefde gisteren
in Barneveld. Aan de voet van de
eeuwenoude toren kwamen name
lijk de cursisten van de SROI uit
de Jan van Schaffelaarkazerne te
Ermelo bijeen ter gelegenheid van
de honderdste cursus voor reserve
officieren. De foto toont een der
cursisten tijdens de reconstructie
van de vermaarde sprong.
Heroïne (waarde
f70 min) in
beslag genomen
MONTREAL De douane van
Montreal heeft op het Internationale
vliegveld van die stad een hoeveel
heid heroïne ter waarde van zeventig
miljoen gulden in beslag genomen.
Dit was de tweede grote vangst in
twee dagen tijds. Dinsdag werden
verdovende middelen ter waarde van
zo'n zestien miljoen gulden op-
gespoord. Er zijn verschillende perso
nen gearresteerd.
