FORSYTE OP SCHERM:
STRATEN VERLATEN
Kosten: een
tientje per
woord
Frankrijk wil
meer kinderen
Eerste sneeuw
in Grenoble
Russen niet op
volle sterkte
Drie Italiaanse rovers
wisselden van auto's
McNamara zou nu
toch aftreden
9
DINSD\G 28 NOVEMBER 1967
(Van een onzer redacteuren)
Tv-attractie de Forsyte Saga
maakt een goede kans aan het
eind van het jaar te worden uit
geroepen tot „hét stuk van het
jaar". Na het BBC-succes in
Engeland is John Galsworthy's
meersterwerk ook in Nederland
onverwacht op grootse wijze
herleefd. Wat voor velen was ge
worden tot „bestofte literatuur"
(Galsworthy werd dit jaar een
eeuw geleden geboren) is door
de televisie tot nieuw leven ge
bracht. Zó zelfs, dat boekhande
laren er record-verkopen mee
boeken en belangrijke vergade
ringen worden uitgesteld „om
dat men de Forsyte niet wil
PI!
In Engeland beschouwde men het
destijds als een waagstuk. Donald
Wilson, dramaturg bij de BBC, was
in het begin een beetje zorgelijk
gestemd. Het was tenslotte niet
denkbeeldig, dat een serie van 26
afleveringen halverwege bij het gro
te publiek zou gaan vervelen.
Maar alle sombere voorgevoelens
bleken al gauw gelogenstraft toen na
elke uitzending stromen brieven bin
nenkwamen. Een succes voor de
BBC, die voor de rechten (na elf jaar
onderhandelen van Metro Goldwyn
Mayer verkregen) kapitalen had
moeten neertellen.
Anderhalf Jaar heeft men er ln
Londen aan gewerkt voordat men de
dialoog van 300.000 woorden op pa
pier had staan, voordat men de meer
dan 100 decors gereed had, de 1300
kostuums waren genaaid en men de
acteurs en actrices had gevonden
voor de 120 sprekende rollen.
Toen men na dat alles de optelsom
ging maken, bleek, dat de hele
produktie een slordige drie miljoen
gulden had gekost. Dat wil zeggen:
een tientje per woord....
SUCCES
Succes voor de BBC, succes voor
de VARA. Maar ook en vooral
voor de acteur en de actrice, die de
Forsyte die inhoud gaven, die haar
ook op het scherm tot een historisch
werk heeft gemaakt: Eric Porter en
Nyree Dawn Porter, in het stuk nu
een gewezen echtpaar, in werkelijk
heid ondanks de naam twee
mensen, die niets met elkaar te
maken hebben. Nyree, die de rol van
Irene vertolkt, is getrouwd; Eric
(Soames), 39, vrijgezel.
In de laatste afleveringen zijn zij
wat naar de achtergrond gebracht
om plaats te maken voor een nieuwe
generatie: de charmante Fleur, doch
ter uit het tweede huwelijk van
Soames en Jon jr., zoon van Jo en
Irene, Soames eerste tragische liefde.
Met hun intrede in het familiever
haal is een nieuwe episode begonnen
en iedereen vraagt zich nu af: wat
zal het worden tussen de beide
jongste Forsytes, die nog steeds on
kundig zijn van de drama's, die zich
in de tijd voor hen in de familie
hebben afgespeeld.
VERGRIJSD
Toch: ondanks het feit, dat de
hoofdfiguren van het begin nu ver
grijsd zijn en geen hoofdrol meer
spelen, zijn zij gebleven wat zij
waren: intrigerende karakters, die
Kenneth More als Jo
Forsyte in zijn „jonge
jaren": door het hele drama
heen de aartsvijand van
Soames.
Beiden hebben verklaard het stuk
als het belangrijkste te beschouwen,
dat zij ooit hebben gespeeld. Maar
beiden ook waren blij, dat zij na 36
afleveringen (in Engeland is de serie
al afgelopen) hun masker weer kon
den afzetten. Maandenlang hadden
zij zich moeten vereenzelvigen met
de hoofdpersonen: in de studio, maar
ook daarbuiten. „We waren er zo
door gefascineerd, dat het moeilijk
was ons ervan los te maken". Van
daar, dat Nyree zich wekenlang
terugtrok in haar buitenhuis in Grie- I
kenland, en Eric Porter zich samen
met Hildegard Knef stortte in een
avonturenfilm („Lost Continent"),
waarin hij de rol speelt van de
kapitein van een kaperschip.
ROEM
Het is vooral de laatste geweest,
die met zijn Soames-rol roem ver
wierf. Deze week werd hij door
de Engelse vakbond van tv-produ-
cers en regisseurs uitgeroepen tot de
beste tv-acteur van het jaar.
De man, die in Engeland wordt
beschouwd als een klassiek acteur,
een goede Shakespeare- vertolker,
stond overigens aanvankelijk wat
gereserveerd tegenover de hem toe
bedeelde Soames-rol.
„Ik beschouwde het eerst als een
interessante ervaring. Pas later kreeg
de figuur Soames me in haar greep.
In zekere zin lijk ik wel een beetje
op hem. Ik ben gecompliceerd, net
als hij alleen heb ik niet genoeg
geld om mijn complexen te kunnen
uitleven".
Wat hem boeide, was het karakter
van de hoofdfiguren: van buiten
koud, maar van binnen kokend. „Ik
heb de kijkers duidelijk willen ma
ken, dat zelfs de hardste man zijn
goede kanten heeft. Die had Soames
zeker ook. In zijn liefde voor Irene
bijvoorbeeld. Hij hield ontzettend
veel van haar, maar hij kon zich niet
uitdrukken. Overigens hadden die
twee nooit met elkaar moeten trou
wen, ze pasten niet bij elkaar."
Hoe zijn succes bij de vrouwen te
verklaren? „Ik geloof, dat de figuur
haar intrigeert. Ze zouden hem wil
len ontdooien". Dat is waarschijnlijk
ook de reden, waarom hijzelf veel
post van vrouwen ontvangt.
Eric Porter gaat er overigens nau
welijks serieus op in. „Ik ben een
maal getrouwd geweest en dat was
voor mij een les. Ik ontdekte, dat zij
tussen mij en mijn werk instond. En
mijn werk vind ik toch wel het
belangrijkst".
FANMAIL
Met Nyree Dawn Porter is het
anders verlopen. Niet zoals Soames
rolde zij toevallig in haar rol. „Ik
heb altijd Irene willen spelen", zegt
zij. „De Foryste Saga boeide me al
als meisje". Waarom? Ook waar
schijnlijk omdat zij er zichzelf in
zag. Ze geeft toe: „Ook ik ben
eigenlijk min of meer een gespleten
persoonlijkheid".
Evenals haar tegenspeler ontvangt
zij veel fanmail. Vrouwen houden
haar aan op straat om haar te
vertellen, dat haar mannen verliefd
op haar zijn. In brieven worden haar
huwelijksaanzoeken gedaan. Men
weet meestal niet, dat zij in
tegenstelling tot Eric Porter ge
trouwd is: met Bryan Dawn, evenals
zij, acteur.
„Veertien maanden lang heb ik
mijzelf Irene gevoeld", vertelt zij.
„Zelfs in mijn vrije tijd was ik lid
van de Forsyte- familie. Vreemd,
maar juist die rol liet me nooit los.
Zij boeide me ongelooflijk. Ik heb er
zelfs voor leren piano spelen. Ik
vond het gek voor de camera's net te
doen alsof." Urenlang oefende zij op
de klassieken, op Chopin, Schubert
en Beethoven. En ook na de serie is
zij ermee doorgegaan.
REPUTATIE
een „push up" geweest. Ook de
reputatie van de andere spelers is er
door vooruitgegaan.
Namen, die tot voor vorig jaar
onbekend waren, zijn er „ingeko-
Evenals dat trouwens het geval is
met de naam van Galsworthy zélf.
Weliswaar had deze Nobelprijswin
naar al een vaste plaats ingenomen
in de Britse- en wereldliteratuur-
historie, maar in de meeste boeken
kasten waren zijn werken vergeeld
en onder het stof geraakt.
Holly, de charmante dochter
uit het tweede huwelijk van Jo1
en Helène, bij wie Fleur en Jon
vaak geziene gasten zijn.
Fleur, gechaperonneerd door
haar vader, als bruid naar het
stadhuis. Wie de bruidegom zal
zijn, mogen de kijkers nu alleen
Zakelijke uitgevers hebben na de
tv-serie zijn naam opnieuw op de
markt gebracht. Er verschenen nieu
we, keurig gebonden, uitgaven. En
zowel in Engeland als in Nederland
werd bat boek een kassucces.
Galsworthy wordt weer gelezen.
Een oud familie- drama, dat in de
vorige eeuw miljoenen wist te
boeien, daarna alleen bij scholieren
en leraren nog in leven was, is thans
ook bij het grote publiek weer tot
nieuw leven gebracht.
Voor een belangrijk deel is dat het
werk geweest van Donald Wilson,
die van de zes romans en dé twee
korte verhalen, waaruit de saga
bestaat, een ook nu nog tot de
verbeelding sprekend verhaal wist te
Het kostte hem anderhalf jaar
werk. Uit het somtijds wat langdra
dige verhaal wist hij door zijn
gedegen vakmanschap en artistiek
inzicht, een dialoog op te bouwen,
dat nu al maanden lang miljoenen in
zijn ban houdt
NOG TIEN
Ondanks sombere voorspellingen,
ondanks het feit, dat verhalen als de
Forsyte in deze tijd nog slechts door
weinigen blijken te worden gewaar
deerd, is hij erin geslaagd miljoenen
kijkers aan hun tv-toestel te binden.
Dat de afsluiting van de serie bij
de Engelse kijkers een leegte achter
liet, kan ook op zijn naam worden
geschreven.
In Nederland is de serie nog niet
tot een eind gekomen. Maar het staat
wel vast, dat ook in Nederlandse
huiskamers het verdwijnen van de
Forsyte Saga straks vooral bij de
vrouwelijke kijkers als een gemis
zal worden gevoeld.
Wannéér dit moment zal zijn aan
gebroken is nog niet bekend. Na de
serie van 16, die de VARA tot het
eind van dit jaar uitzendt (de laatste
drie worden uitgezonden op 2, 18 en
26 december), zal nog een korte
reeks van tien volgen, waarmee
begin volgend jaar wordt gestart.
Deze stukken zijn samengesteld uit
Galsworthy's twee aanvullende korte
verhalen Indian Summer en To Let.
De VARA heeft met het besluit
ook deze delen nog uit te zenden
ongetwijfeld miljoenen kijkers een
dienst bewezen èn uiteraard
zichzelf. Want waar de Forsyte dui
zenden pennen én tongen in bewe
ging bracht, kon men deze trekker
van het jaar gewoon niet opgeven....
Fusie van twee
gewestelijke
orkesten
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Het West Neder
lands Symphonie-Orkest en het
Zuid-Hollands Orkest wensen zo
spoedig mogelijk te komen tot vor
ming van één gewestelijk orkest voor
Zuid-Holland, waarin beide zullen
opgaan. Het overleg hierover is ge
voerd onder auspiciën van de Cultu
rele Raad van Zuid-Holland.
B. en W. van Schiedam delen dit
mee in de memorie van antwoord bij
de gemeentebegroting. (Burgemeester
H. Roelfsema van Schiedam is voor
zitter van de Culturele Raad-red).
De taak van het nieuwe orkest zal
in de eerste plaats bestaan uit het
begeleiden van kooruitvoeringen.
Daarnaast zal het zelfstandig optre
den met orkestconcerten, zowel voor
een algemeen publiek als voor jonge
ren (o.a. schoolconcerten).
De stichting in oprichting heeft de
provincie en de grote en middelgrote
gemeenten in Zuid-Holland om subsi
die gevraagd. Aan Den Haag en Rot
terdam is een bedrag van 15.000
per jaar verzocht
De standplaats van het orkest
wordt Delft. Daarom is het bestuur
van de Prinsenstad om een jaarlijkse
bijdrage van 50.000 gevraagd.
1
Scène uit het begin: Soames
en Irene in de tijd, dat zij
nog getrouwd waren. In
middels zijn beide hoofd1-
figuren vergrijsd geworden
in het familiedrama.
PARIJS De Franse regering is
bang voor een politieke en econo
mische teruggang als er niet meer
kinderen worden geboren. Zij wil
dan ook op korte termijn een rapport
hebben over maatregelen, die een
verdere daling van het geboortecijfer
moeten voorkomen.
Drie jaar geleden bedroeg het aan
tal levendgeborenen op de duizend
inwoners 18.8, in 1966 17,4 en men
verwacht dat dit cijfer dit jaar zal
teruglopen tot 16,7.
GRENOBLE Maandag is in
Grenoble, waar in februari 1968 de
Olympische Winterspelen worden ge
houden, de eerste sneeuw gevallen.
De sneeuwlaag in de stad zelf is 10
cm dik. In het gebied van de Cham-
rousse, waar de skiërs in actie zullen
komen, en bij de bobbaan van Alpe
d'Huez viel ruim 20 cm.
v. 't Hooft niet meer
in Ned. hockeyelftal
DEN HAAG De 27-jarige Hil-
versum-speler Francis van 't Hooft
heeft zich teruggetrokken uit de
kernploeg voor het Nederlands hoc
keyelftal.
Van 't Hooft, die gymnastiekleraar
is, heeft met dit besluit een mooie
interlandcarrière afgesloten. Hij
kwam totaal 61 maal voor Nederland
uit en speelde o.a. mee in de natio
nale ploeg in de tomooien te Ahma-
dabad (1962), Lyon ('63), Het Olym
pische "tornooi in '64 in Tokio en hij
maakte deel uit van de ploeg, die dit
jaar een toernee door India en Pa
kistan maakte.
Leider Bolsjoi
overleden
PARIJS Leonid Lavrosky, de
artistiek directeur van het beroemde
Bolsjoi-Ballet, is maandagmorgèn in
een Parijse hotelkamer na een hart
aanval overleden. Hij was 62 jaar.
Lavrosky was sinds 1945 leider van
het Russische balletgezelschap. Voor
dien gaf hij leiding aan het ballet
van het Theater Maly en was hij
choreograaf aan het Kirov-theater.
Zijn stoffelijk overschot wordt naar
Moskou gebracht.
MOEILIJKE OPGAVE ORANJE
MERKWAARDIGE INTERLAND
(Van onze sportredactie)
ROTTERDAM De eerste
officiële landenontmoeting tus
sen de voetbalelftallen van Ne
derland en Rusland, morgen
avond om half negen in het Rot
terdamse Feyenoord-Stadion,
wordt één van de meest merk
waardige interlands die het
Oranjeteam in de loop van de
vele jaren ooit heeft gespeeld.
De schorsing van Keizer en de
rebellie van zjjn vijf clubgeno
ten, alsmede het niet beschik
baar zijn van de NAC-speler
Van Gorp en het passeren van
doelman Pieters Graafland zjjn
er oorzaak van dat bondscoach
Kessler in feite een gelegen
heidscombinatie op de mat
brengt.
Het frappante is echter dat ook de
Russen om vrijwel Identieke redenen
niet met hun sterkste formatie kun
nen aantreden. De vermaarde doel-
Zondagavond grens over bij Vaals
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De drie Ita
liaanse gangsters, die in de nacht
van zaterdag op zondag voor vijf
tigduizend gulden aan gouden
sieraden en horloges bij Brünott
in Rotterdam hadden gestolen,
hebben op geraffineerde wijze
kans gezien ons land te verlaten.
Daarbij hebben zij een wisseltruc
toegepast met twee korenblauwe
Alfa Romeo-sportwagens.
Vreemd Is, dat het drietal reeds
zondagavond bü Vaals op opvallende
wijze de grens overreed en dat de
Rotterdamse politie daarvan pas
maandagavond op de hoogte werd
gesteld. Hoe het een en ander zich
heeft afgespeeld, is nog duister. De
politie heert de Duitse collega's ge
vraagd de jacht op het drietal te ope-
Het is komen vast te staan, ondermeer
door de vondst van een stukje stof,
waarop briljanten vast hebben gezeten,
dat de in Delft gevonden auto is ge
bruikt bij de roof.
In de nacht van de roof heeft de
Haagse politie deze wagen in Den Haag
gezien met dezelfde nummers. In Delft
raakte de politie bij een achtervolging
toen het spoor kwijt.
WAAR?
De grote vraag is wara en wanneer
de rovers de wagens hebben gewisseld.
Hebben zij twee korenblauwe Alfa Ro
meo's gestolen, of zijn zij met een eigen
auto de grens overgekomen en ook
weer vertrokken? Het is in ieder geval
zeker, dat het bewuste drietal in de
wagen zat. die bij Bergh bij Arnhem de
identiteitspapieren acherliet en hals
over kop terug reed naar Arnhem. Van
de nummerplaat waren toen slechts de
letters TO «Turijn) te zien. Dat speelde
zich zondagmorgen af. De wagen is die
dag nog bij diverse posten gezien. En
terwijl de politie maandag nog zocht
naar de rovers en zij maandagmorgen
in Delft de Alfa Romeo vond, bleek
het trio reeds zondagavond om acht
uur bij Vaals over de grens te zijn ver
dwenen.
Zij naderden met geblindeerde num
merplaten (daarom vermoedt de politie
dat het hun eigen wagen is) in hoge
snelheid de grenspost. Toen zij een
stopteken kregen, werd de snelheid
verminderd, maar onmiddellijk daarop
were verhhoogd. Waarna de wagen met
grote snelheid in de richting van Aken
verdween.
Er zaten drie mannen in de auto. De
mogelijkheid bestaat, dat de drie iden
titeitsbewijzen opzettelijk in handen
van de politie zijn gespeeld en vals zijn.
Zijn de bewijzen echt dan zijn de man
nen in eigen land evenmin veilig.
Post doet mee
met koopavond
ROTTERDAM In acht gemeen
ten in het postdistrict Rotterdam
waar vrijdags koopavonden worden
gehouden zullen de postkantoren met
ingang van 1 december vrijdagsa
vonds van zeven uur tot half tien
geopend zijn. Het zijn Capelle aan de
IJssel, Hendrik Ido Ambacht, Ne-
der-Hardinxveld en Ridderkerk. Tij
dens deze openstelling kunnen alle
soorten postzaken worden afgedaan.
Dit besluit is het resultaat van een
landelijke proef die de PTT in sa
menwerking met de Rijkspostspaar
bank en de Postcheque- en Girodienst
in deze gemeenten heeft gehouden.
De bij de proef ter beschikking geko
men cijfers tonen aan dat de -
avond-openstelling van de kantoren
in een behoefte zal voorzien.
Liever Kennedy
dan Johnson
WASHINGTON In een opi
nie-onderzoek in de Verenigde Staten
heeft 52 procent van de ondervraag
den zich uitgesproken voor senator
Robert Kennedy als democratische
kandidaat voor de presidentsverkie
zingen van volgend jaar. tegen 32
procent voor president Johnson. De
resultaten van het onderzoek van het
Harri-instituut werden vandaag in de
Washington Post gepubliceerd.
VAN BEVEREN
man Yashin moest wegens een bles
sure verstek laten gaan, terwijl ook
de spelers van Dynamo Kiew in ver
band met de Europa-cup, niet kun
nen worden opgesteld. Slechts zes
spelers die vorig jaar de eer van hun
land in Engeland verdedigden zullen
de trip naar Nederland meemaken.
Niettemin kan een interessante
strijd tegemoet gezien worden, daar
staan de kwaliteiten van de invallers
garant voor. Bovendien mag van de
debutanten ln beide teams verwacht
worden dat zij willen bewijzen niet
bij toeval in het nationale team te
zijn gekozen. Vooral zal moeten blij
ken of de 19-jarige Sparta-doelman
Jan van Beveren, die door zijn goede
spel in zijn club de aandacht van
bondscoasch Kessler op zich vestigde,
reeds tot internationale hoogte reikt
Het Russiche team mag nauwelijks
zwakker worden geacht dan de for
matie die op de wereldkampi
oenschappen 1966 uitkwam. De laag
van topvoetballers in Rusland is bij
zonder groot en het onderling
verschil tussen de spelers is dan ook
uiterst gering. Bovendien hebben de
invallers reeds internationale erva
ring opgedaan dn vertegenwoordigen
de elftallen.
Het doel van de Russische toernee
na het duel tegen Nederland speelt
Rusland op 6 december tegen Enge
land om vervolgens een trip door
Zuid-Amerika te maken is de con
ditie tijdens de wintermaanden, wan
neer de Russische competitie stilligt,
op peil te houden. Bovendien heeft
trainer Michail Jakoesjon daartoe
een reeks speciale trainingsmethoden
uitgedacht, gekoppeld aan verstandi
ge vorm van ontspanning.
Dat het Nederlands elftal het be
paald niet gemakkelijk zal krijgen*
blijkt uit de behaalde resultaten
van 1966: van de veertien wedstrij
den beslisten de Russen er negen ln
hun voordeel, twee eindigden in re
mise en driemaal dolf men het on
derspit.
In de Russische verdediging zullen
aanvoerder Sjesternjow en Afonin
die bij de wereldkampioenschappen,
de ondankbare taak kreeg Pele uit te
schaketen, stellig niet ontbreken. De
driemansvoorhoede Rusland han
teert waarschijnlijk het 433 sys
teem zal vermoedelijk bestaan uit
debutant Nodia, Banisjewski die, on
danks zijn jeugdige leeftijd (21 jaar)
reeds 31 maal voor het nationale te
am uitkwam, en routinier Tsjislenko.
Beide trainers zullen tijdens het
duel de mogelijkheid hebben spelers
te vervangen. De leiding is in handen
van de Schotse arbiter Davidson.
Jjj na iedere
maaltijd.
25 c
Want Doublemlnt kauwen bevor
dert de spijsvertering, 't Is heerlijk
en zo gezond. Doublemint reinigt
uw tanden en verfrist mond en
adem. Koop vandaag nog een
pakje - plezier voor twee - en
merk zelf hoe goed Doublemint
u doet.
WASHINGTON McNamara
zal morgen tot president van de
Wereldbank worden gekozen en
aftreden als minister van defen
sie van de Ver. Staten. McNama-
ra's kandidatuur werd vorige
week voorgelegd. President
Johnson heeft er zich mee ver
enigd. Aldus meldt Ass. Press.
Als McNamara benoemd wordt, zal
hij zijn nieuwe ambt vermoedelijk be
gin volgend jaar aanvaarden. Tot zo
lang wil de huidige president, Woöds.
aanblijven.
Al maanden doen geruchten de ron
de. Een vriend van de McNamara's zei:
..Hij wilde al zo lang weg. Hij heeft
het nodig. Hij kan niet meer". Als een
van zijn opvolgers wordt gouverneur
Connally van Texas genoemd.
De Wereldbank verstrekt onderont
wikkelde landen kapitaal dat niet via
gewone handelsbanken te krijgen is.
Dit geld komt van de 106 lidstaten. In
tussen is Charles Frankel afgetreden als
onderminister van onderwijs en cultu
rele zakenHij zou het niet eens zijn
