Revoluties, winter en prijsvraag
V
het eerste-en-beste kado:
foto-film
Jan Wolfslag n.v.
'n foto-of filmgeschenk van
HET RINGENHUIS
MODERNE
BRILMONTUREN
A. VERHOOG
*JL k V_M_ M ML LJ. ky I. VJL
i.961 4WfJ^6eejAS'|!J<j
4u^jn<r) 0spi»-j aMnaifsj
Nieuwe Leidse Courant
Prijsvraag krant 1967
IS HET U wel eens opgevallen
dat vooral de wintermaanden
beslissend zijn voor hel lot van de
mensheid? Neem nu de oktober
revolutie, onlangs nog uitgebreid
herdacht. Niemand vindt dat gek.
een oktoberrevolutie. Niemand die
zegt: hé, geen meirevolutie, merk
waardig. Kunt u zich dat voor
stellen: een meirevolutie, of een
aprilrevolutie? Nou niet komen
aandragen met die revolutie die de
Fransen ooit eens hebben aange
grepen om het guillotinemes in de
monarchie te zetten en waarvoor
ze de veertiende juli uitkozen.
Frankrijk is alt\jd een buiten
beentje geweest, ook al voordat
De Gaulle en de geit er gespaard
werden. We hebben het nu over
gewone landen, waar ze netjes
wachten tot de r van revolutie in
de maand is.
In die landen wordt de keten
van de menselijke geschiedenis,
waarvan ook deze eeuw een scha
kel is, gesmeed als het heet is. Niet
voor niets een bekende zegswijze.
En wanneer ia het in de wereld
het warmst? In de zomer, zegt u.
Haha. Een misvatting. Als wij over
warmte spreken, bedoelen we na
tuurlijk: leefwarmte. En wanneer
ia het dan het leefwarmst? Juist,
's iDinters, achter de kachel. Daar
worden de grote revoluties uit
gebroed, daar wordt het bestaande
omver geworpen, daar zakt alles
wat rot en voos is eindeijk kra
kend ineen.
Koning winter, zeggen ze wel
eens. Eigenlijk zegt dat al genoeg.
2S HET U wel eens opgevallen dat
belangrijke beslissingen vooral
's winters worden genomen? Daar
heeft u nooit bij stilgestaan, zegt u.
Dan wordt het wel tijd. Neem de
vakantie. Haha, wintervakantie
zeker, zegt u, maar toevallig gaan
u>y altijd in de zomer of in het
voorjaar met vakantie. Precies.
Af ogen wij even xnagen: wan
neer worden de plannen uitge
broed, wanneer valt de beslissing
of het Spanje. Noord-Afrika Zuid-
Amerika of de kop van Noord-
Holland wordt? In augustus soms.
of in juli? Nee, meneer /mevrouw/
mejuffrouwin de winter. Achter
de kachel. U moet ttel. Anders-
bent u U'eer te laat Binnenkort
zullen hot-efs zelfs vijf jaar van
tevoren besproken moeten worden,
om nog maar te zwijgen van
zomerhuisjes en campings: een
lertr.yn van tien jaar is daarvoor
straks de gewoonste zaak van de
wereld. Ja ja, de ruimtevaart heeft
ook minder prettige consequenties.
We bedoelen maar: de u'inter
wordt, voor wie met open oog de
toekomst tegemoet durft te treden,
steeds belangrijker. Of u dat pret-
tia vindt of niet.
/S HET U wel eens opgevallen
dat ook in het verleden en
buiten de grote steden belangrijke
beslissingen altijd al 's winters
werden genomen? U begrijpt het
al: wij doelen hier op de terugkeer
van de afvallige zoon. een geliefd
thema in de zogenaamde streek-
roman.
U kent het wel: de, bij voorkeur
oudste, zoon heeft nooit willen
deugen. Zyn rader heeft dat altijd
wel gezegd. Op een kwade dag
licht hij de winkellade van de
ouderlijke kruidenierszaak om met
de noorderzon te vertrekken naar
verre en vreemde steden, waar hij
de duiten erdoor jaagt door zich
over te geven aan onmatig drank-
Waar het om gaat
Waar het om raat in onxe re
volutionaire prijsvraag: op de
twee hinnenpagina's van deze
krant vindt u een mozaïek van
uit hun verband gerukte adver
tentieteksten. Al die adverten
ties staan in deze zelfde krant.
He* raat er dus om te ontdekken
welk stukje uit welke adverten
tie is gerukt.
Bent u daar achter, dan kijkt
u wie de adverteerder is. Diens
naam schrijft u op een vel pa
nier Het volgeschreven vel
stuurt u naar de Nieuwe ï.etd
Courant. Steenstraat 37. Lei-
Hen. In de linkerbovenhoek van
de envelon ÜTaag het woord:
oHlsvraar.
De in7endinren moeten uiter
lijk 11 december bii nn« h'nnen
zijn Let even on de juiste fran
kering. En let. want daar gaal
het om. op de prijzen:
een eerste orii« van HON
DERD GULDEN:
0 twe» tweede nr|i»en van
VTIET1G GULDEN:
0 vilc rt.-de nriizen van VIJF
FVTWTNTIG GULDEN
om, valt wie alleen de klok heeft
horen luiden, onherroepelijk door
de mand. Alleen dan komt het ook
op het vinden van de klepel aan.
JS HET U wel eens opgevallen
*- dat het niet alleen de grote
maar ook de kleine problemen zijn
die 's winters het snelst tot een op
lossing worden gebracht? Het
allerkleinste probleem waarmee
wij persoonlijk ooit een man heb
ben 'zien worstelen, was geschre-
ven op een lucifersdoosje. Het was
een schaakprobleem dot de man
erop had geschreven, hebben wij
later begrepen. Wij zaten tegen
over l\em in de trein en waren er
getuigen van hoe hij er tussen
Utrecht en Maastricht onafgebro
ken naar zat te staren. Even voor
dat de trein het station van Maas
tricht binnenliep, zagen wij een
glimlach doorbreken op zijn ge
groefde gelaat en iets op het luci
fersdoosje krabbelen. Eureka, zei
hij slechts tegen ons. terwijl hij
het doosje in zijn vestzak ver
stopte en zijn valies uit het bagage
net pakte.
gebruik en zich op te houden in
het gezelschap van verleidelijke
maar veile vrouwen. Maar kiik.
wie baant zich met aebogev hoofd
en tn lomoen gehuld on oudejaars
avond fdat is belanariikeen wen
door de wnlm van de nliehnllen die
de atmosfeer in de stille dorps
straat bezwangert? Wie zoekt, oe-
knakt van rouw en met belrnnvde
onen het jaren her verlaten ouder
lijk huis achter de propere winkel
met. het uithangbord van Do uwe
Egberts? Wte anders dan Willem
de doodgewaande zoon? Vreuadc-
k reten persen zich om hoop in het
tot herstens toe aevvlde oemoed.
snikkend nis een kind ngl* W M«m
zijn moedertje Wttllem, Wullem
dan toch") in de armen.
WUlem is bl\i dat hii weer een
dok bruten zijn hoofd heeft Plat
zak als hjj is slnnrtt h\i ook liever
in een warm bed dan onder de
onen hemel Als het zomer was
geweest hadden ze hem niet ge
zien. HU is daar aek De schrijver
van het boek is trouwens ook niet
gek. Hii aoo het maar on ontre-
jaar Fr is al genoeg ellende in de
wereld.
In elk geval: de barre winter
bewerkstellinde de grote omme
keer in Willems verknoeide leven.
In dat. en in geen ander seizoen,
nam hij de beslissing. Noodge
dwongen. maar toch. Alleen in de
u'iwter, en daar gaat het-ons maar
Het was een groots moment, dat
voor ons de barre winter nam '47
goedmaakte. Wij begrepen dat.'
was het zomer geweest, de man
zich ten slotte vertwijfeld uit het
raam van de coupé zou hebben
geworpen of op zijn minst in
Maastricht zou zijn uitgestapt om
voorgoed in de vergetelheid Ie
verdwijnen. Ook nu hebben wij
van de man taal noch teken meer
vernomen, maar de aan licht
zinnigheid grenzende onbekom
merdheid waarmee hii. de sneeuw
wan zich afstompend, de controle
passeerde, sterkt ons noo dagelijks
in de overtuiging dat het hem goed
moet gaan.
Vanaf deze bladzij groeten u>ij
hem. al is hel nafu-urJijk duidelijk
dat try door deze herinnering op
te halen slechts wilden aantonen
dat niet alleen op het grote wereld
toneel, mnar ook in de huiskamer,
in een doodgewone treincoupé
zelfs, alleen in de winter de kans
bestaat dat in de volslagen duis
ternis waarin wij als blinde mollen
rondtasten, een kort maar beslis
send ogenblik het licht doorbreekt
dat ons de x, de onbekende doet
vinden. Om dat moment gaat het.
De rest is flauwekul.
TS HET U wel eens opgevallen
dat in de winter de hartstocht
tot puzzelen het grootst is? En dat
dan ook de kans eruit te komen en
een prijs te winnen het grootst is?
Is het u nooit opgevallen dat het
altijd in de winter is dat een krant,
of een andere vrucht van twintig
eeuwen beschaving, de voorwaar
den schept tot het scherven van
de geest, het zoeken naar verbor
gen verbanden, het vernieuwen
van versleten denkpatronen, het
lappen van al te beslagen deuk-
rameii?
Is het u nooit opgevallen dat een
zo met verrassingen verweven
feest als Sinterklaas onmogelijk in
mei. of in april, zou kunnen wor
den gevierd? Dat alleen het wnnrd
..surprise" (niet voor niets ook in
het Engels „surprise" geheten) al
associaties oproept met warmte,
doorstoofde leefwarmte. met
sneeuwval, met vrieskou, met
winderige en modderige stralen,
met gauw-naar-huis-en-achter-
de-kachel-gevoelens?
Is het u nooit opgévallen dat
niet iedereen een revolutie kan
bedenken, laat staan maken, maar
dat wel iedereen de revolutionaire
gevoelens die hij heimelijk koes
tert, soms zelfs aan een onverdacht
anti-revolutionaire boezem, kan
uitleven en dat daarvoor dc zo op
het oog weinig revolutionaire puz
zel zich het beste leent?
Is het u nooit opgevallen dat in
de winter, en meer in het bijzonder
rondom de vijfde december, de
letterhonger het grootst is en bij
een zo groot aanbod van grote en
kleine, dikke en dmine letters de
letterkunde het moeilijkst? Is het
u nooit opgevallen dat de ene
chocoladeletter de andere niet is,
maar dat. hoe dan ook, zelfs on-
geletterden zich eenmaal per jaar
geletterd mogen noemen? Hebt u
daar nooit op geletterd?
Is het u nooit opgevallen dat het
in het leven om letters gaat. en
om symbolen? En daarmee be
doelen we dan niet chocolade
letters, niaar gewoon: drukletters.
Het moet u dan nu, ten slotte.
2yn opgevallen dat alles verhand
houdt met elkaar. Dat dit jaar
onze puzzel in het teken slaat, be
halve van de vijfde december, van
de revolutie, van de winter en van
het zoeken naar een verborgen
verband. Elders op deze pagina
meer daarover.
Waar het om gaat is dal u mee
doet. Komaan, het is winter. Dat
wil zeggen: utie tiHnt er? Daar gaat
hel om De rest kunt u vergelen.
£961 4UCJ->j6E,l:,JA<lucj
JWjn°3 i
Pr^vro*gkr*W 1 «X>?
Nieuwe Leidse Courant
Breestr. 123 - Haarl.straat 102
Leiden
SPECIAAL ADRES voor
Verlovings-, Zegel-, Cachet-
en Briljant ringen
Keltum Pleet
Keltum Durfine
Jongenshorloges, 32.50
schokvrij
J. D. Hoogervorst
MORSSTRAAT 9
IEL. 24920 LEIDEN
CASSETTES
BRILÉTUIS LOEPEN
THERMOMETERS BAROMETERS
KIJKERS LEESGLAZEN
CONTACTLENZEN en TOEBEHOREN
Breestraat 12 - Leiden - Telefoon 20123
Staatsdiploma Jena.
LUXE WANTEN
DAMESTASSEN PETTEN
BOODSCHAPPEN- VALHELMEN
TASSEN LAARZEN
WEEKENDTASSEN BRILLEN
PORTEMONNAIES LUCHTBUKSEN
PORTEFEUILLES PISTOLEN
AKTETASSEN MESSEN
FIETSTASSEN SCHAATSEN
CLIPPERS enz.
HANDSCHOENEN
Voor alles op het gebied van
LEDEREN- en REGENKLEDING
Haarlemmerstraat 57-61, t.o. bioscoop
Telefoon 20578 Leiden
Geslepen glas
LEIDEN
Rplegela (iUi In ln*4
Glasplaten
Moderne en klassiek*
glassoorten
Be-zoekt vooral «ersi on**
Intereaaante tonmaat!
KORTE MARE 2
ret «sna— zzuts
bf.| etSS«-740t
FAUTEUILS
50 MODELLEN
TOONKAMERS DREEF
BURGSTEEG 3 - 5 - 12
NIEUWSTRAA1 1
ACCU'S
"GELIJK RICHTERS
ZUURWEGERS
FOOLKLEMMEN
ACCUPOOLVET
roenenLEIDEN
BANKSTELLEN
LLKF. PRIJSKLASSE
TOONKAMERS DREEF
LIID1N. HAARLIMMERSTR. 46 9 UTRECHT IN GALERIE MODERNE». OUDE GRACHT M
