GALOP
Wetenschap schept
een nieuwe wereld
IS VOOR
KENNERS
W
CHRISTENEN IN BIAFRA VRAGEN OM HULP
Lanser
brede
voorstander van
samenwerking
RITMEESTER
rq
Nieuwe Katechismw
V.S. bestseller
in
të:\hi:ëa\u haste is even #v o.xs lams
MAANDAG 20 NOVEMBER MtrlE
Een woord voor vandaag
..Wal moet ik doen om het eeuwige leven te beërven?" vraagt
de rijke jongeling aan Jezus. Komt er nu een preek over het
gevaar van goede werken? Allerminst. Jezus zegt: „Gij kent
de geboden." Als protestanten zijn we geneigd te vragen: Is
dat antwoord wel juist? We vergeten dan dat het een heel
schriftuurlijk antwoord is. Zegt het Oude Testament niet: „Doe
dat en gij zult leven!"
Wij zijn geneigd zo sterk uit te gaan van de gedachte dat de
mens onmogelijk de geboden van God kan houden, dat we 11a
een dergelijk antwoord verwachten dat de mensen schrikken.
Nu moet de erkenning komen, dat wij dat niet gedaan hebben.
Maar de rijke jongeling plaatst ons voor een verrassing. Hij
zegt: Alles heb ik in acht genomen van mijn jeugd af." Wat
is nu de reactie van de Heer'' Zegt Hij: Je liegt! Of vraagt Hij
pastoraal vriendelijk: „Weet je dat wel zeker?"
Neen. Jezus kreeg hem lief. Hij zag dat deze jonge man de
waarheid sprak. Zijn leven was een lange poging om God
te zijn. En deze geestelijke godsvrucht had naar Oudtestamen
tische belofte hem kennelijk materiële voorspoed gebracht.
Maar met Salomo ontdekte hij toch: Alles is ijdelheid, vandaar
zijn vraag naar het eeuwige leven, naar heilszekerheid.
Dan zegt Jezus: Geef alles wat je bezit weg. Geef het weg,
bedoelt Hij. omdat je er geen recht op hebt. Stap af van alles
wat je meent bereikt en ontvangen te hebben. Word weer arm
voor Gods aangezicht en Hij zal Zich over je ontfermen.
Zekerheid van geloof is geen verdienste, maar alleen genade.
We lezen vandaag: Prediker 2 1-17.
Kerk en Wereld bezint zich op de toekomst
(k an onze kerkredactie)
DRIEBERGEN De 22ste dies van Kerk en Wereld stond
zaterdag in het teken van een zowel fascinerende als angstaan
jagende toekomst. Niet echter de toekomst die theologen pre
diken. maar de toekomst die de mensen van de wetenschap bezig
zijn te creëren. wa6 het onderwerp van bezinning. De theoloog,
dr. A. Th. van Leeuwen, werd er wel bij betrokken, maar alleen
om kanttekeningen te maken bij wat filosoof C. A. van Peursen
en de medicus P. J. Thung te zeggen hadden. Zo werd geactuali
seerd dat de vroegere ..Koningin der wetenschap", de theologie,
de gestalte van een dienstmaagd heeft aangenomen.
bezocht was, voor een al te groot
toekomstoptimisme en voor een al te
diepe toekomstvrees. Trouwens daar
werkten de beide sprekers in hun
sprankelende referaten zelf ook aan
Maar helemaal zonder terugblik
was deze dus niet. Het was de eerste
verjaardag van Kerk en Wereld waar
bij ds. F. J. Pop onlangs overleden
niet aanwezig was. Op één ei
genschap van deze bezielde leider is
niet gewezen in de talrijke „in me-
moriams". zei ds. J. M. van Veen:
zijn nuchterheid, zijn puriteinse le
venshouding. zijn plichtsbetrachting
en bezonnenheid, waaraan juist onze
tijd behoefte heeft.
Deze roep om nuchterheid behoed
de de bijeenkomst, die bijzonder goed
Futurologie
OMWIKKELING IN DE KERKEN
BELANGRIJK VOOR RE VAKBEWEGING
(Van onze 9oc.-econ. redactie)
UTRECHT Jan Lanser. de
nieuw gekozen bestuurder van
het CNV en de waarschijnlijke
opvolger over anderhalf jaar van
Jan van Eibergen als voorzitter
van het CNV, is voorstander van
een zo breed mogelijke samen
werking met andere organisa
ties.
In de eerste plaats denkt hij
aan de christelijke maatschappe
lijke organisaties van midden
stand. werkgevers en boeren en
tuinders in het Convent. Hij zou
een christelijk-sociaal congres
over de grote sociaal-económi-
sche vraagstukken in de toe
komst van harte toejuichen.
Lanser gelooft, dat er van het
christelijk-sociaal denken uit een gro
te mate van overeenstemming moge
lijk moet zijn over actuele vraagstuk
ken. Belangrijkste punt is het stre
ven naar een verantwoordelijke
maatschappij, waarin ieder op zijn
eigen plaats in staat gesteld wordt
zijn verantwoordelijkheid te dragen.
De heer Lanser tekent hierbij nog
aan, dat een verantwoordelijke
maatschappij niet in de eerste plaats
denkt in termen van klassen of belan
gengroeperingen, in partijen of blok-
ken. Met elkaar zal men bereid moe
ten zijn het christelijk-sociaal ideaal
te dienen: de begrippen naastenlief
de. gerechtigheid, barmhartigheid en
solidariteit zijn fundamenteel.
Vakbeweging
Deie samenwerking wil de heer
Lanser ook uitbreiden tot de heide
andere vakcentralen: NKV en NVV.
Samenwerking moet nooit krampach
tig geschieden, maar lij hoort wel bij
het christen-zijn zelf. Waar mogelijk
zal een christen altijd tot samenwer
king bereid moeten zijn: dit houdt
ook in: een ander respecteren en de
initiatieven van anderen waarderen.
Wanneer men open en eerlijk tegen
over de ander slaat mag men zelf
ook een dergelijke houding verwach
ten. Vooruit denken vindt de heer
Lanser op dit moment nog moeilijk;
zeker geldt dit wanneer hij over an
derhalf jaar met het voorzitterschap
van het CNV zou worden belast. Als
belangrijk voor de ontwikkeling in
de toekomst noemt hij het sociolo
gisch onderzoek, dat het CNV op het
ogenblik onder zijn leden doet instel
len naar de opvattingen over de
christelijke organisatie.
Tot dit onderzoek is op de vorige
algemene vergadering besloten op
voorstel van de Christelijke be-
drijfsbond voor de metaal- en electro-
technische industrie, de bond waar
van de heer Lanser op dit moment
nog voorzitter is. Via dit onderzoek
hoopt'het CNV te komen tot een nieu
we positie- en beleidsbepaling voor
de toekomst. Ook het NKV is op het
ogenblik met een dergelijk onderzoek
onder zijn leden bezig.
De toekomst, zei prof. Van Peursen
is bezig een onderwerp van we-
tenschappelijke studie te worden, een
futurologie. Geprobeerd wordt om re- i
gels op te stellen en ook voorspellin-
gen te doen. De wetenschap roept
werelden op die er voorheen niet wa
ren. Zoals Leibnitz eens zei. dat God
de best mogelijke wereld geschapen
heeft, probeert de wetenschap nu de I
best mogelijke wereld te formuleren.
De futurologie kan gemakkelijk j
valse wegen inslaan, door in de toe-
komst te projecteren wat wij nu bij
zonder modern vinden. In 1910 is de
mode van 1960 voorspeld, maar die
doet ons nu gruwelijk ouderwets
aan. De werkelijkheid is altijd fan
tastischer dan onze fantasie.
Eén aspect van de futurologie is te
waarderen. Zij dwingt ons tot een
waardering van het heden. De vraag
is nu of we de nuchterheid kunnen
opbrengen die nodig is om toekomst
kennis tot toekomstkunde te maken.
Het gaat daarbij om beslissingen die
voor de toekomst genomen moeten
worden, om de logische, en te verwe
zenlijken mogelijkheden, maar ook
om de zedelijke onmogelijkheden.
Niet iedere wereld, die de we
tenschap ontwerpt is immers zedelijk
aanvaardbaar.
In eigen handen
de profetische futurologie moet zich
protesterend opstellen tegen de huidi
ge ontwikkeling hetzij die op ons af
komt als noodzakelijk gevolg van de
wetenschap of als een soort vrije ver-
I kiezing. De toekomst van de Kerk zal
daarvan afhangen, of ze bereid en in
staat is deze rol te vervullen.
Horstcahier
's Middags volgde een boeiende ge-
dachtenwisseling tussen de drie spre
kers aan de hand van vragen door de
aanwezigen schriftelijk gesteld. Maar
daarvoor hadden de aanwezigen al
rustig de tijd gehad om zich op de
hoogte te stellen over het practisch
werk van Kerk en Wereld.
Deze dies loste de laatste vragen
niet op. maar confronteerde wel vele
aanwezigen met een problematiek,
die ons leven steeds meer zal
beïnvloeden. De twee referaten over
„Het kennen van de toekomst" en
de kantekeningen van dr. Van Leeu
wen zijn al in „Horstcahier 32"
verschenen.
„Schooljeugd kan
niet zingen"*
(Van c
s onderwijsredactie)
Prof. Thung, die in Leiden de be
trekkingen tussen natuurwetenschap
pen en geneeskunde doceert, sprak
vooral vanuit de wetenschappelijke
praktijk. De futurologie is ontstaan
vanuit de grootindustrie, die wil we
ten wat en hoe er moet worden ge
ïnvesteerd voor de toekomst.
Grenzen die de wetenschap enkele
jaren geleden nog als onoverkoom-
baar zag. worden doorbroken. Vooral
in de medische en biologische we
tenschap zien we dat de mens zijn lol
in eigen handen neemt. In dit ver
band zei dr. Thung dat de mens op
weg is naar „almacht" en „onsterfe
lijkheid". Maar zijn dat niet tegelij
kertijd absurditeiten?
Zal het onderzoek op de huidige
lijn rechtstreeks doorgaan? Vaak ver
geten we, zei dr. Thung, dat we bij
iedere winst ook verlies boeken. Het
is niet onmogelijk, dat op een gege
ven ogenblik in de toekomst de mens
het „verlies" niet meer neemt en
daarom van de „winst" afziet. Dan
wordt de lijn omgebogen en ziet de
toekomst er toch anders uit dan wij
die nu vaag zien opdoemen.
UTRECHT Nog geen vijftien
procent van de kwekelingen wordt in
staat geacht de muzikale vorming
van de leerlingen van de lagere
school ter hand te nemen.
Dat zei de heer Charles Delnooz,
rijksinspecteur voor het lager onder
wijs, zaterdag op een congres van de
stichting Centraal beraad amateu
ristische muziekbeoefening.
Als voornaamste bron van alle el
lende noemde hij het rationalisme bij
het onderwijs, waardoor van de
scholen instituten worden gemaakt
waar het intellectualisme hoogtij
viert. Er wordt een overdreven aan
dacht besteed aan het inpompen van
kennis, maar aan expressie wordt
weinig of niets gedaan.
Het resultaat is dat de scholieren
niet kunnen zingen. Ze brengen
slechts geluid voort.
LONDEN Een zilveren replica
van het doopvónt in de historische
Groote Kerk van Kaapstad heeft de
Nederlandse gemeente in Londen ont
vangen van de Zuidafrikaanse rege
ring.
In een goedbezochte dienst in
Austin Friars werd het geschenk
overhandigd' door de Zuidafrikaanse
ambassadeur dr. H. G. Luttig. Ds. J.
E. Tuininga zei. dat de banden tussen
deze gemeente en de Zuidafrikaanse
r gotneensi
stevigd
Machteloos
De centrale gedachte in het spre
ken van de bijbel over de toekomst
is. zei dr. A. Th. van Leeuwen, dat de
mens schijnbaar machteloos staat te
genover de blinde krachten der
geschiedenis. Toch mag hij de toe
komst des Heren proclameren.
Ook de huidige futurologie dient
geworteld te zijn in de profetie. Maar
griepbestrijder
krachtig, direkt!
ook in .voordelige gezinsverpakking
tv
Galopeen Ritmeester van
onmiskenbaar ras.
Galop - een sigaar voor
mannen die zuiver ras
tunnen herkennen
k'Nftv
NEW YORK Ook in Ame
rika is de rooms-katholieke
Nieuwe Katechismus op weg
om een bestseller te worden. Se
dert 31 oktober zijn er al 60.000
exemplaren verkocht, hoewel
de uitgave verschijnt zonder
kerkelijke goedkeuring en ver
schillende rooms-katholieke
boekwinkels het boek niet .wil
len verkopen. De eerste oplage
van het boek bedroeg 75.000
exemplaren.
De Engelse uitgave is een letter
lijke vertaling van de oorspronke
lijke Nederlandse tekst, die in Rome
nogal weerstand heeft opgeroepen.
Op het ogenblik wordt bekeken of de
tekst op veertien plaatsen zal veran
derd worden.
Zolang de veranderingen niet offi-
j cieel van Nederlandse zijde zijn aan
gebracht, zouden de vertalingen niet
j verschijnen. Maar Herder en Herder,
1 de Amerikaanse uitgever, is toch met
maatschappelijke ontwikkeling, die
politieke partijen voorstaan. Zo is er
ook in het verleden steeds commen
taar geleverd op de sociaal-econo
mische paragrafen van het actie-pro
gram van politieke partijen. Hierin
kan de vakbeweging zich al of niet
herkennen.
Op dit punt wilde de heer Lanser
er geen onduidelijkheid over laten
bestaat, dat hij zich als man van de
christelijke vakbeweging duidelijk
verwant voelt met de christen-radica
len. „Ik voel me ook thuis", aldus de
heer Lanser. „in de gedachtengang
van Bas de Gaav Fortman in zijn pas
verschenen boek."
(Van i
kerkredactie)
Geen (lo"ma
kerken
Voor de verhoudingen binnen de
vakbeweging in toekomst acht de
heer Lanser ook van groot belang de
ontwikkeling, die zich in de kerken
gaat voltrekken, zowel de r.k. als de
prot chr. kerken. Bij de politieke
partijen zijn hiervan thans de gevol
gen al merkbaar. Ook voor de vakbe
weging geldt, dat zij is ingebed in de
totale Nederlandse ontwikkeling.
Wat betreft de politiek gelooft de
heer Lanser. dat de vakbeweging
zich ook in de toekomst zal moeten
onthouden van' commentaar op de
staatkundige ontwikkeling, die politie
ke partijen voorstaan Over een even
tueel stembusakkoord of over kies
stelsels achtte hij in de maatschappe
lijke organisaties geen uitspraak ge
wenst.
Wel zou hij een duidelijk geluid
willen laten horen als het gaat om de
Gevraagd naar zijn mening over de
vrije ondernemingsgewijze produktie
met winststreven, reageerde de heer
Lanser met de opmerking hiervan
geen dogma te willen maken. Bij el
ke organisatie van de produktie gaat
het hem om de zo menselijk moge
lijke verhoudingen. Bij een bepaalde
produktievorm wilde hij niet zweren,
omdat vormen slechts middelen ziin.
De ondernemingsgewijze produktie
zag hij niet als een vorm, die heeft
afgedaan. Haar voortbestaan zag hij
echter afhankelijk van een bewust
meewerken van de ondernemers aan
een vermaatschappelijking van de on
derneming. De heer Lanser verwees
hiervoor naar zijn brochure over: On
derneming en sociaal beleid. Ook de
soriale doelstellingen zullen in de sta
tuten van de onderneming dienen te
worden opgenomen.
Overigens is het niet de bedoeling
van de heer Lanser thans reeds als
CN V-bestuurder en toekomstig
CNV-voorzitter sterk naar buiten op
te treden Eerst op 1 juli van het
volgend jaar neemt hij afscheid van
zijn metaalbond. Daarna hoopt hij
nog een jaar lang zich rustig te kun
nen voorbereiden op zijn nieuwe, on
getwijfeld veeleisende, werkkring bij
het christelijk vakverbond. Zijn
installatie in juli 1969 als voorzitter
zal dan samenvallen met het 60-jarig
bestaan van het CNV.
UTRECHT De Nigeriaanse burger
oorlog heeft de kerken van Biafra wr.kker
geschud. De christenen daar zijn ineens
gaan beseffen dat ze ook een verantwoor
delijkheid hebben voor de toekomst van
hun land. Zo zond de Methodistenkerk in
Biafra reeds een zendeling naar zijn
thuisfront om plannen te beramen voor
hulpverlening als de gevechten beëindigd
zijn. Zendeling Alfred Hasted was ook
enkele dagen in Nederland om contacten
te leggen.
Hij vertelde ons dat hij in de achttien jaar
zendingservaring de Nigeriaanse methodisten nog
nimmer zo gewillig had gezien om ook nationale
verantwoordelijkheid te dragen. De regionale sy
node van de Biafraanse methodisten was totaal
van karakter veranderd.
Dat was in juli. toen de spanningen tussen de
federale regering en het goevernement van Bia
fra al zo hoog gestegen waren, dat een burgeroor
log onvermijdelijk leek. Op de synode was geen
revolutionaire oorlogsstemming merkbaar, maar
wel verantwoordelijkheidsbesef.
De huidige strijd is een gevolg van culturele,
sociale en godsdienstige spanningen tussen de mo
hammedaanse Hausa's en de christelijke Ibo's. In
januari 1966 werd onder leiding van Agoeyi-Ironsi
het corrupte regime van Nigeria afgezet. Daarbij
kwam een politieke leider van de Hausa's om het
leven, die tevens een godsdienstige leider was van
de mohammedanen
Ironsi geloofde in samenwerking, maar kon niet
voorkomen dat de Hausa's zich massaal begonnen
te wreken op de Ibo's. Beide stammen weigeren
zich aan elkaar te onderwerpen. Ongeveer 30.000
Ibo-christenen en misschien meer werden door
de Hausa's vermoord en anderhalf tot twee mil
joen Ibo's vluchtten naar wat nu Biafra heet.
Deze mensen, meest christenen, werden door
familieleden opgevangen. De Ibo's kennen nog
het patriarchale verband en aanvaardden als van
zelfsprekend verantwoordelijkheid voor zonen,
dochters, neven en nichten. Zonder enige hulp
van buiten werd dit vluchtelingenprobleem opge
lost, ook al kwamen deze mensen berooid en vaak
helemaal naakt aan. Velen, waren zelfs ernstig
gewond.
Maar de spanningen namen toe. vooral toen
andere officieren de macht van Ironsi overnamen.
Biafranen verdenken de huidige politieke leider
Gowon er van geheel onder de invloed van de
Hausa's te staan.
ABO'ERI
Ghana heeft aangeboden te bemiddelen. In
Aboeri werden besprekingen gevoerd. Er werden
overeenkomsten gesloten. Maar volgens Biafra
heeft Gowon, onder druk van de Hausa's, zich
niet aan de overeenkomst gehouden. Toen besloot
Biafra zich onder leiding van kolonel Odemeg-
woe-Ojoekwoe af te scheiden.
Voor de federatie was dit een economische slag,
omdat Biafra het „Westland" is van de federatie
en rijke inkomsten heeft uit de palm- en aardolie
industrie.
Terwijl in andere landen binnenlandse twisten
vaak tot gevolg hadden dat de blanke zendelin
gen „zondebokken" werden, heeft deze burgeroor
log de verhouding tot de zendelingen niet nadelig
beïnvloed. Zij bleven ook zo lang het mogelijk
was op hun post.
Dokters en verpleegsters kregen handenvol
werk om de gewonden te verzorgen. Er bevinden
zich zeker nog veertig tot vijftig zendelingen in
het land. Wel is er groot gebrek aan medicijnen
en verbandmiddelen. Het middel tegen me
laatsheid is geheel uitgeput, zodat er groot gevaar
is dat deze ziekte weer de kop opsteekt.
Zover zendeling Hasted kon constateren is geen
van de zendelingen omgekomen. Wel is een zende
linge vermist, maar vermoed wordt dat zij zich
bevindt in het gebied waar de federale troepen
heersen.
Nigeriaanse christenen betreuren het zeer dat
het blanke Westen geen hulp geboden heeft, om
de strijd te voorkomen. Nog meer zijn de christe
nen van Biafra verontwaardigd dat landen als
Tsjechoslowakije en Rusland wapens zenden naar
het federale regiem, en vooral dat het vroegere
moederland Groot-Britannië haar wapenleveran
ties niet heeft stopgezet.
BEMIDDELEN
Ook Biafra ontvangt nu wapens, maar zende
ling Hasted weet niet waar vandaan. Hij ver
moedt uit Portugal en Spanje. Toen hij via Kame
roen het land verliet werd er gevochten in de
hoofdstad Enoegoe. Zelfs als de federale troepen
deze oorlog winnen, zullen, vertelde hij oris, de 8
miljoen Ibo's zich niet buigen onder Hausa
heerschappij.
Naar zijn mening is er alleen een toekomst
voor Nigeria mogelijk als Hausa's en Ibo's naast
elkaar leren te leven. Om dat te bereiken zal
echter van blanke zijde bemiddeld moeten wor
den. Nog voor kerstmis hoopt Alfred Hasted naar
zijn gebied in Biafra terug te keren. Zijn werk is
nog lang niet afgelopen. Hij hoopt vooral nog iets
te kunnen betekenen bij de wederopbouw van
het land.
het boek op de markt gekomei
Oorspronkelijk had de Amerikaan!
bisschop Robert F. Joyd van Burlini
ton zijn toestemming gegeven, ma?
deze werd later ingetrokken.
Verenigingen
Nog voor het werk in het EngejJ
uitkwam werd het opgenomen in i
Thomas More Book Club, the Amerf
ca Press Catholic Boek Club, The
tholic Digest Book Club and the Ce
tholic Literary Guild. Leden v
verenigingen kopen twaalf geseleif
teerde boeken per jaar tegen geredqt
ceerde prijzen.
Maar naast veel' lofi s er ook
verzet. De conservatieve kardina^
Mclntyre van Los Angelos heeft 3
eigen boekhandel verboden het bot
te verkopen. De „Dochters van Siij
Paulus". die over een eigen uitgeveij
beschikken en nog een tiental boek
winkels hebben in grote steden. 'ne&
ben het boek ook op de verbodq
lijst geplaatst.
Op het ogenglik ontvangen
rooms-katholieke bladen brieven i
lezers die klagen over déze kerkelijk!
NED. HERV. KERK
Kooistra te Lisse.
GEREF. KERKEN ja
Beroepen te Leidschendam (vac. G. l[
R. Riphagen): H. J. Lugtigheid te Hef
gelo; te Warffum: J. H. Meijer te Meliti
J. Groenevelt te Barneveld.
GEREF. KERKEN (vrfoem.)
CHRIST. GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Siegerswoude-ri1
Wilp (Gr.): kand. D. J. Klein-Onstei"
te De Wilp (Gr.), die bedankte 1
Maassluis.
HET WEER IN ELROP'
"sssr °i
Kopenhagen mist 6 0 P
Londen geh. bew. 9 0
Amsterdam mist 7 ot:
Zürlch
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Madrid
