LADING VERGIF IN MAAS
Zand ontdekt in tandwielkast
onderzeebootjager Zeeland
Rotterdamse waterwijming
Wilde man
schiet 6
mensen dood
JAMIN
Commentaren
Premie AWZ
nog hoger?
Israël zal voorlopig
geen acties tegen
Egypte ondernemen
67
Dinsdag 24 oktober 196748ste jaargang
r Nieuwe
CHRISTELIJK NATIONAAL DAGBLAD
Courant
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76 Telefoon 31441
Giro 58936Abonnementsprijzen p. w. 0,98, p. m. 4,20, p. kw. 12,55
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Het is nodiger de mensen
te bestuderen dan de boeken.
LA ROCHEFOUCAULD
PROF. YADIN ONT
HULT NIEUWE DODE-
ZEEROL - PAGINA
KERNMERK
„Ik heb juist de vloeren gedweild."
0 RADIO-OMROEP
BLIJ MET KOMST
VAN DE
RECLAME -
PAG. RADIO TV.
HIT WEER
DE BILT Tussen IJsland en
Schotland trekt een depressie
naar het noordoosten. Een bij de
depressie behorend koufront lag
gisteren voor onze kust en ver
plaatst zich verder in oostelijke
richting. Achter het front breidt
een zwakke rug van hoge druk
zich naar onze omgeving uit.
Inmiddels koerst een ander la
gedrukgebied van het zeegebied
van Newfoundland naar het
noordoosten, vergezeld van een
frontensysteem, dat morgen de
Britse eilanden bereikt zal heb
ben. Het weer behoudt dus een
onbestendig karakter en er wordt
dan ook een veranderlijke be
wolking verwacht met hier en
daar enige regen.
De wind blijft overwegend ma
tig uit richtingen tussen zuid en
west In het temperatuurver-
loop komt weinig verandering.
DE BILT Veranderlijke be
wolking en op de meeste plaat
sen droogweer. In hoofdzaak
matige zuidwestelijke wind.
Over het algemeen weinig ver
andering in temperatuur.
DEN HAAG Minister Roolvink
(sociale zaken) zal er zich niet tegen
verzetten als de Tweede Kamer bij
'de behandeling van de Algemene wet
bijzondere ziektekosten (vandaag en
morgen) een premie zou vaststellen
van 0,5 procent, zo deelt hij op de
valreep in een brief aan de Kamer
Eerder was al bekend geworden
dat het premiepercentage in ieder ge
val zal worden verdubbeld van 0,2
tot 0,4. In 1969 zal de premie volgens
de bewindsman vermoedelijk 0,7 pro
cent bedragen, een percentage dat de
Ziekenfondsraad onlangs had bere
kend.
Nog geen uitlevering
gevraagd van Van Heijst
DEN HAAG Berichten als zou
de Nederlandse regering België niet
om uitlevering van J. B. J. van
Heijst verzoeken, omdat een derge
lijk verzoek ongegrond zou zijn, zijn
niet juist.
Minister Polak (justitie) zei dit in
antwoord op schriftelijke vragen het
PSP- Tweede-Kamerlid drs. Wieben-
ga. Deze had in zijn vragen verwezen
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Het Rotterdamse drink-
waterleidingbedrijf heeft gisteravond om
zeven uur de waterwinning moeten staken. Er
kon geen water meer uit de Maas worden ge
pompt, omdat in de mond van de Waalhaven
het binnenschip Eljaco met 350 vaten levens
gevaarlijke landbouwvergif parathion eii
dozen cumarine was gezonken.
Zowel de inlaat aan de Honingerdijk als op
de Berenplaat werden gesloten. Men wilde
geen enkel risico lopen: het water kon besmet
zijn.
Het spaarbekken op de Berenplaat heeft
voldoende watervoorraad voor een maand. De
spaarbekkens aan de Honingerdijk hebben
voorraad voor een halve dag.
Vanmorgen om negen uur was er
in het kantoor van de Rotterdamse
havenmeester een spoedbespreking
tussen de politie, de havenmeester,
de directie van de warenkeurings-
dienst en de directie van het water
leidingbedrijf over de verdere maat
regelen, die moesten worden geno-
Tijdens deze bespreking zou be
slist worden, wanneer men met het
lichten van het schip zou beginnen.
Dit karwei wilde men aanvankelijk
vanmorgen na zonsopgang aanpak
ken. Maar om nog onbekende rede
nen heeft men daarvan afgezien. In
de monding van de Merwehaven zijn
vanmorgen delen van de „Eljaco"-
lading gevonden. Het waren enige
pakjes met het giftige cumarine.
De bespreking in het.kantoor van
de Rotterdamse havenmeester duur
de de gehele morgen. De „Eljaco"
moest zo snel mogelijk worden ge
borgen. Maar men wist nog niet hoe.
Aan de berging van de „Eljaco"
zitten namelijk enkele kanten die een
nauwkeurige bestudering van de
situatie noodzakelijk maken. Zo weet
men nog niet of het water in de
buurt van het gezonken binnenschip
vergiftigd is. Uitsluitsel hierover is
van het allergrootste belang omdat
bij de berging van het gezonken
scheepje zeker duikers ingeschakeld
moeten worden. Indien de duikers
moeten werken in vergiftigd water,
dan zullen maatregelen noodzakelijk
zijn.
Aanvaring
Het met de gevaarlijke gifstoffen
aan boord gezonken schip is de El
jaco (203 brt). Het kwam in aanva
ring met het Nederlandse schip Jo
seph (1900 brt).
Op de Nieuwe Maas heerste
vanmorgen koortsachtige activi
teit van allerlei vaartuigen van
de Rotterdamse havendienst:
men moest de uit de gezonken
Eljaco losgekomen vaten para
thion en pakken andere gifstof
fen zo snel mogelijk opvissen.
Volgens verschillende deskundi
gen heeft het verspreiden van de
gifsttoffen over de rivier ook een
goede kant: de ratten in de om
geving van de Waalhavenmon
ding zullen de zaak waarschijn
lijk niet overleven.
Vrijwel onmiddellijk na de botsing
zonk de Eljaco. Schipper C. T. Oud-
heusden (54), zijn echtgenote en zijn
19-jarige zoon Jacobus konden door
opvarenden van omliggende schepen
worden gered. De Sint Joseph liep
bij het ongeluk geringe schade op.
Over de bodem van de rivier werd
het gezonken schip bij het stuwa-
doorsbedrijf Heyplaat aan de grond
gezet, zodat het geen gevaar voor het
scheepvaartverkeer oplevert.
Tijdens het verplaatsen van de El
jaco raakten reeds de eerste vaten
van de lading los en weldra dreven
Onderzoek
naar een mededeling van de Haagse
hoofdinspecteur Hasselman, als zou
den de door Van Heijst begane straf
bare feiten niet zo zwaar wegen dat
uitlevering zal worden gevraagd.
Minister Polak merkt op dat de
hoofdinspecteur slechts heeft meege
deeld, dat nog geen uitlevering was
gevraagd. De zwaarte van de feiten
was daarbij niet ter sprake gekomen.
in de Waalhaven talrijke vaten en
dozen met de gevaarlijke chemicaliën.
Zodra bekend werd wat voor ge
vaarlijke lading de Eljaco aan boord
had, kwamen verschillende instanties
in actie om ongelukken te voorko-
Extra eenheden van de rivierpolitie
trokken alle omliggende schepen
langs met de mededeling dat het ri
vierwater ernstig gevaar opleverde.
Zoals bekend kan inwendig gebruik
van parathion dodelijk zijn. Ook de
huid wordt bij contact met deze ge
vaarlijke stof ernstig aangetast,
in naar de precieze lading van het
schip. Tot vroeg in de morgen was de
rivierpolitie in het licht van schijn
werpers bezig de drijvende vaten en
dozen te bergen.
Via de havenradio werd alle uit
gaande schepen en kuststations ge
vraagd uit te zien naar drijvende la
ding van de Eljaco. Men achtte het
uitgesloten de Eljaco voor vanmorgen
te lichten.
Wel werd een duiker ingeschakeld,
die samen met een chemisch adviseur
van het havenbedrijf probeerde na te
gaan of de lading buiten de 350 vaten
parathion om eveneens giftig is. Van
de drijvende lading zijn monsters ge-
De GG en GD is op de hoogte
gesteld van het ongeluk, zodat bij
eventuele noodgevallen onmiddellijk
kan worden ingegrepen.
I Voor vervolg zie pagina 11
C.I.E.B.A. - LEIDERDORP
DEN HELDER In een tandwiel
kast en in twee asblokken van de
schroefassen van de onderzeebootjager
Hr. Ms. Zeeland is zand aangetroffen.
Een tijdige ontdekking kon schade
voorkomen. Het schip zal nu toch
conform het reisprogramma deelne
men aan de grote najaarsoefeningen
van Smaldeel V.
De marinerecherche, die een onder
zoek* instelt, houdt rekening met de
mogelijkheid van opzet. Tot op heden
if echter daarvan nog niets gebleken.
Vaststaat, dat het zand afkomstig is
lilt een der kisten aan boord. Het is
èteeds op het schip aanwezig a
Wusb
niet in orde wordt bevonden aan boord
van een oorlogsschip, dat op punt
staat zee te kiezen. In het voorjaar ontdekt.
werd op de onderzeebootjager Noord-
Brabant een aantal moeren en bouten
in de tandwielkast aangetroffen. De
conclusie was toen dat deze voorwer
pen er ekpres moesten zijn ingewor
pen. Een dader is echter nooit gevon-
Het zou niet tot de onmogelijkheden
behoren, dat een lid van de beman
ning heeft geprobeerd, al dan niet om
persoonlijke redenen, het uitvaren van
de Zeeland te beletten. Dit zou hem
misschien zijn gelukt ware het niet
dat het schip na een onderhoudsbeurt
aan een uitgebreide controle werd on
derworpen. Daarbij werd het zand
TEL AVIV De Israëlische
regering wordt van vele kan
ten onder druk gezet om vergel
dingsacties tegen Egypte te
ondernemen. Maar uit verkla
ringen van onder meer de mi
nister van defensie Mosje Da-
jan kan worden opgemaakt dat
Israël voorlopig niet over tegen
acties denkt.
De Israëlische kranten deden gis
teren in grote opmaak een beroep
op Tel Aviv, het er niet bij te laten
zitten. Ook bij de begrafenis van en
kele slachtoffers van de Egyptische
aanval op de torpedobootjager Eilath
werd luidkeels geroepen om wraak.
Nasser
Minister Dajan heeft president
Nasser van Egypte persoonlijk de
schuld gegeven voor de aanval van
zaterdag. Hij zou zelf het bevel heb
ben gegeven het vuur te openen.
„Israël weet hoe het zich moet ver
dedigen en welke stappen het moet
nemen," zei hij.
EDELBONT
I garnering
TERLENKA
REGENMANTELS 49.50
met BORG-voering 69.50
nu óók voor BONTMANTELS
DE MANTEL
SPECIALIST
LEIDEN:
Haarlemmerstraat 163
Tel. 41 85 2
ROTTERDAM
DEN HAAG LEIDEN HAARLEM
AMERSFOORT BREDA
Het Egyptische dagblad Al Ach-
ram schreef gisteren dat Israël na
het tot zinken brengen van de Eilath
begonnen is met het uitvoeren van
verkenningen om de Egyptische mi
litaire paraatheid te toetsen. „Wij re
kenen op-wraak van Israël."
Israël heeft Rusland ervan be
schuldigd de hand te hebben gehad
in de ondergang van de Eilath. Rus
sen zouden hebben geholpen bij het
afschieten van de raketten (die ook
van Russische makelij waren).
Absurd
In Kairo werd deze beschuldiging
direct als absurd van de hand gewe
zen. „Er zit geen enkele buitenlander
in ons leger", zei kolonel Kamel. Hij
zei dat de Eilath, toen hij door twee
raketten werd getroffen, op elf mijl
van Port Said en tien mijl van Port
Foead voer. Fort Foead ligt op de oost-
telijke oever van het Suezkanaal en
is in handen van de Egyptische troe
pen. Met andere woorden, aldus Ka
mel, de Israëlische torpedobootjager
werd bestookt binnen de territoriale
wateren van Egypte.
Washington noemt het incident
„een gebrek aan zelfbeheersing van
Egypte".
Moskou zei dat „Egypte de Israëli
sche extremisten een verdiende les
heeft gegeven".
Het overleg tussen de zes niet-
permanente leden van de Veilig
heidsraad over een ontwerp-resolu-
tie inzake het Nabij Oosten heeft
nog geen resultaat. Israël, de Ara
bische landen en de grote mogend
heden konden het over de bewoor
dingen niet eens worden.
Ruim 2500 Amerikaanse hoog
leraren hebben vandaag in een grote
advertentie in de New York Times
de Verenigde Naties en president
Johnson aangespoord, uitsluitend
een vreedzame regeling van de crisis
door middel van rechtstreekse on
derhandelingen te accepteren.
Kinderen spelen
niet schedels
SOESTERBERG In een stort
plaats te Soesterberg heeft men on
langs de beenderen gevonden van
menselijke skeletten die naderhand
afkomstig bleken te zijn uit de
Amersfoortse Sint Joris kerk. De
mensenbeenderen lagen te midden
van grote hoeveelheden bedrijfsvuil.
Twee Soester raadsleden hebben B.
en W. intussen verzocht degenen die
verantwoordelijk hiervoor zijn straf
rechterlijk te doen vervolgen.
Verondersteld wordt dat de beende
ren tijdens restauratiewerkzaam
heden in de kerk naar boven zijn
gekomen. Vermoedelijk is men bij
het sorteren wat onzorgvuldig te
werk gegaan, waardoor de beenderen
tussen het puin van de kerk zijn ge
raakt en met bedrijfsvuil uit Amers
foort in de stortplaats te Soesterberg
zijn gekomen. De vondst kwam aan
het licht toen kinderen met de been
deren en schedels speelden.
Ernstige schietpartij
in Ver. Staten
LOCKHAVEN Een zwaargewa
pende man heeft gisteren in een
vlaag van verstandsverbijstering zes
mensen doodgeschoten en zeker drie
verwond voordat hij door de politie
kon worden aangehouden.
De man, de 45-jarige Leo Held,
schoot op zijn werk in een papierfa
briek te Logontan in Pennsylvani-
a/VS, vijf personen dood met een
pistool en een geweer.
Na de eerste schietpartij begaf
Held zich naar een nabijgelegen vlieg
veld, waa hij een vrouw verwondde,
om vervolgens naar zijn woning te
gaan en daar een buurman dood te
schieten en diens vrouw te verwon-
Toen de wildeman uit zijn door de
politie belegerde woning trachtte te
vluchten, werd hij door enige kogels
getroffen en in kritieke toestand naar
een ziekenhuis overgébracht.
De schietpartij was de ernstigste in
de Verenigde Staten sinds Charles
Joseph Whitman vorig jaar augustus
vanaf de toren van de universiteit
van Texas in Austin 15 mensen
doodschoot
cocktail
niet duur wel heerlijk
Minister Malik
naar Nederland
SCHIPHOL De Indonesische mi
nister van buitenlandse zaken Adam
Malik komt vanavond met een lijn-
vliegtuig van Lufthansa uit Frank
fort op Schiphol aan voor een offi
cieel bezoek van drie dagen. Minister
Malik is uitgenodigd door de Neder
landse regering. In verband met zijn
komst is de Nederlandse ambassa
deur in Indonesië, mr. Schiff, vorige
week naar Nederland gereisd. Ook de
minister zonder portefeuille, belast
met ontwikkelingshulp, drs. Udink,
die in New York de Algemene Verga
dering van de VN bijwoont, komt
eveneens naar Nederland.
Eenheid
"DINNEN de ARP, waar de laatste
tijd de meningen leken uiteen te
lopen, is op het convent van zater
dag het accent weer op de eenheid
komen te liggen. Wij zien daarin
een resultaat van wederzijdse toe
nadering.
Misschien mogen we het ook anders
uitdrukken. Er was langzamerhand
ook in de wijze van zich te uiten een
onmiskenbare radicaliteit ontstaan.
Dat kon, tenzij men tijdig tot bezin
ning kwam, niet goed gaan.
Zo immers dreigde men elkaar uit
het gezicht te verliezen. En dat
mocht niet en behoefde niet. Daar
voor was de evangelische basis trou
wens ook te gemeenschappelijk. Zo
dat ook hier de soep niet dermate
heet werd gegeten als ze soms werd
opgediend.
Naar onze indruk is de ARP er ster
ker uit te voorschijn gekomen. Men
heeft niet van elkaar gewonnen;
men heeft aan elkaar gewonnen. De
oudste partij in ons land heeft ook
de jongste ervaring met enig gemak
overleefd.
De zondag
ÜEURZEN zijn in de eerste plaats
ontmoetingspunten van groot
handel en producenten. Daar wor
den de orders afgesloten voor het
nieuwe koopseizoen.
Het is nauwelijks aan te nemen, dat
zakenlieden aan zes dagen niet ge
noeg hebben om hun zaken te doen.
Ook voor hen kan zondag rustdag
zijn.
Zo redeneren een aantal standhou
ders op de Jaarbeurs en de Jaar
beursdirectie niet. Zij willen open
stelling op zondag.
Eén argument lijkt van belang: liet
publiek moet kennis kunnen nemen
van de nieuwste snufjes. De Jaar
beurs speelt met het recreatieve ele
ment, maar is direct bereid dat met
het nuttige te verenigen.
Met principiële bezwaren van een
aantal standhouders en het dienst
verlenend personeel wordt dan geen
rekening gehouden. Ook de sociale
en culturele argumenten voor de
vrije zondag worden terzijde ge
schoven.
Wij hadden de hoop, dat ook de
Jaarbeursdirectie al deze overwe
gingen zou respecteren. Rest ons,
ons te verzetten tegen afbraak van
wat wezenlijk waarde heeft.
Chemie
J^E mensheid is in deze tijd wel
aan alle kanten omgeven door
de chemie.
Kunstmatige bindingen van in de
schepping neergelegde rijkdommen
leveren produkten op, waarmee de
mensheid haar voordeel kan doen,
maar waarvan men zich nu en dan
toch ook moet afvragen, of de mens
ze nog voldoende in de hand heeft
en of ze in bepaalde gevallen niet
ook fataal op de schepping zelf
dreigen in te werken.
Op onze wegen spoeden zich de wa
gens voort met giftige en/of brand
bare stoffen en op onze rivieren is
vergelijkenderwijs de situatie al niet
anders. In het hart van onze haven
stad bij uitstek is thans een nieuw
bewijs geleverd van de risico's welke
deze ontwikkeling in zich bergt.
De vraag, die zich bij ongevallen op
de wegen reeds stellen liet, laat zich
nu voor wat betreft onze rivieren
herhalen: hoe staat het met de vei
ligheid? Het voorlopig antwoord lijkt
wel te zijn: zij behoeft in bepaalde
opzichten verbetering.
Anders wordt de mens van heer
óver tot slaaf van de stof. Ook al
heeft hij die zelf voortgebracht.
