Rode Garde
buitenlandse
duldt geen
inmenging
PvdA lonkt
naar
radicalen
POLITIE WIL MEER
„PRAATPALEN'
Prijsstijging textiel
opvallend gering
sraël staat
Jeruzalem
nooit af
POPULARITEIT VAN
ROMNEY GEDAALD
Nederlandse zeeman
mocht muurkranten
niet fotograferen
l*>\
1
Uit de Haagse hof geplukt
Politie zoekt
twee mannen
9
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 196T
SJANGHAI De Nederlander dwaalde wat door het
centrum van Sjanghai. De Chinezen gaapten hem aan of
staarden hem na. Sommigen lachten. Was het vriendelijk
heid of spotzucht, gebaseerd op vreemdelingenhaat? Het kon
de Nederlander weinig schelen. Zonder zich om iemand te
hekommeren, liep hij verder.
Langs de stoeprand stond een uitge
mergeld vrouwtje, dat groene thee
aanbood raison van anderhalf cent
per glas. Even verder drentelde een
paartje, hand in hand, de schouders
en de armen vaak dicht tegen elkaar.
Het was een aandoenlijk beeld in een
land, waar slechts de koude rede re
geert. Was deze totaal geen aanstoot
gevende houding niet door de commu
nisten verketterd als een typisch de
generatieverschijnsel van de bourge
oisie?
Zo nu en dan fotografeerde de Ne
derlander wat muurkranten. Hij knip
te ook af, toen hij een plakkaat zag,
waarop de caricatuur van een Ameri
kaanse soldaat geschilderd was, die
door Chinezen vertrapt werd. Niet
lang daarna had hij etn ander stuk
visuele propaganda in de zoeker:
gestyleerde vuisten, die een verplette
rende kracht trachtten uit te druk
ken.
Geen tooien
Na nog wat te hebben rondgeslen
terd, riep de Nederlander een trishaw
aan. Een pezige Chinees met meer
botten dan vlees reed hem terug naar
zijn uitgangspunt: het zeemanshuis.
De man, die zich als een soort gids
ontpopte „Sjir, bielding, velly ni
ce" weigerde bij het afrekenen
een fooitje aan te nemen (ook al bur
gerlijk, nietwaar?). „Plice ies plice".
Toen hij geen papiergeld meer had
om terug te geven, diepte hij zinken
munten uit z'n gerafelde broekzak.
De Nederlander zat in het uitslui
tend voor buitenlanders bestemde
Testaurant een pot niet al te koud
Chinees bier te drinken. De grauw
heid van Sjanghai, de eentonigheid
van het bestaan daar en het zo zicht
bare gebrek aan welvaart hadden
hem gedeprimeerd. Zonder de kleuri
ge propagandaplaten en de muur
kranten, zo dacht hij, zou het een
stad na een uitputtende oorlog kun
nen zijn.
De bijna verkeersloze straten pas
seerden z'n geestesoog. Jazeker, er
waren fietsers en voetgangers, en de
Cyprus
^OG steeds is geen overeenstem
ming bereikt over de kwestie
Cyprus. Het enige positieve punt is,
dat Griekenland en Turkije nog be
reid zijn er met elkaar over te pra
ten.
Zolang deze toestand voortduurt
zullen de troepen van de Yer. Na
ties nodig zijn om de veiligheid
de op het eiland wonende Turken
te waarborgen. Verlenging van het
VN-mandaat is binnenkort or
mijdelijk.
Er zijn in het verleden veel kansen
gemist, sinds Grieken en Turken
het onder de premiers Karamanlis
en Menderes eens werden over hetj
probleem. Latere Griekse regerin
gen weigerden echter, zich aan de
afspraken te houden.
Met name onder het bewind van de
oude Papandreoe werd de kwestie
Cyprus gebruikt om de Grieken
gunstig te stemmen. Het woord
'enosis' (aansluiting bij Grieken
land) werd weer een belangrijk
politiek wapen.
Er is een tijd geweest, dat Turkije
over deze aansluiting wilde praten.
De ontwikkelingen op Cyprus onder
aartsbisschop Makarios deden de
Turken echter op het voornemen
terugkomen.
Ook het militaire bewind in Athene
houdt vast aan aansluiting bij Grie
kenland als basis voor oplossing van
het probleem Cyprus. Het kan on
der de huidige omstandigheden ook
moeilijk anders.
De Turkse premier heeft nu
eens met klem verzekerd, dat zijn
land zich niet kan verenigen met
een dergelijke regeling. Men kan
hem dat niet kwalijk nemen.
De gebeurtenissen van de afgelo
pen jaren in Griekenland hebben
ertoe bijgedragen, dat de basis voor
een akkoord tussen Athene en An
kara smaller is geworden.
Of de staatsgreep van april daar op
den duur verandering in zal bren
gen. moet worden afgewacht.
nodige bussen en vrachtwagens.
Maar personenwagens had hij niet
gezien. En wat hem ook was opgeval
len, was dat voor het openbare ver
voer kennelijk weinig benzine of
dieselolie beschikbaar is. De meeste
voertuigen verplaatsen zich bijna ge
luidloos, wat op de aanwezigheid
duidt van een batterij accu's als ener
giebron.
Een van de soldaten van het Volks
bevrijdingsleger, die voor de ingang
van het zeemanshuis de wacht hiel
den, kwam gejaagd de zaal binnen.
Het was niet moeilijk te zien dat hij
opgewonden was. Toen z'n oog op de
Nederlander viel, stevende hij regel
recht op deze af.
„You. camera", zei en gebaarde hij.
„You take pictures?"
„Dat klopt. Waarom mag ik geen
foto's maken? Iedereen maakt ze im-
De militair begreep er weinig van.
Hij ging naar het buffet, vroeg naar
de manager en keerde met de laatste
terug.
Er volgde een verhit gesprek in rad
en schel Chinees. In uitnemend En
gels en bijna overdreven vriendelijk
en beleefd wendde de manager zich
ten slotte tot de Nederlander.
„U heeft vanmorgen foto's gemaakt
van muurkranten. Het volk heeft
hiertegen geprotesteerd. De film zal
ontwikkeld en bekeken moeten wor
den. De beelden, die niet schadelijk
zijn, krijgt u terug."
„Het volk?" vroeg de Nederlander
verbaasd. „Heeft het volk gepro
testeerd? Dat betekent dus dat meri
mij heeft gevolgd, toen ik met een
trishaw naar het zeemanshuis reed."
„Inderdaad. Men is uw gangen na
gegaan. Het volk heeft zich geërgerd.
Het beschouwt het nemen van foto's
van muurkranten als inmenging van
buiten."
Geen heus
De Nederlander had geen keus, te
meer daar de soldaat zich steeds woe
dender scheen te maken. Met een ge
zicht als een oorwurm begon hij z'n
filmspoel door te draaien, waarbij hij
wel verplicht was achter elkaar op
de ontspanner te drukken.
„Wat doet u nu", riep de manager
verschrikt uit. „U verknoeit de rest
van uw film. Dat willen we beslist
niet. We zouden dat doodzonde vin
den."
„Wat moet ik dan doen? U wilde
die film toch hebben?"
„U zoudt weer naar buiten kunnen
gaan om de resterende plaatjes te
schieten. Maar geen muurkranten uit-
De Nederlander voelde hier weinig
voor. Hü haalde de geëxposeerde cas
sette uit z'n camera en overhandigde
deze aan de soldaat. Getroost liep de
laatste er mee weg. Misschien moest
hij het filmrolletje wel aan „het
volk" laten zien, welks representan
ten ongetwijfeld een paar rode gar
disten waren.
(Vervolg van pag. 1)
Om deze stembusakkoorden te la
ten werken is een ander kiesstelsel
nodig. Hiertoe biedt een absoluut
•meerderheidsstelsel zoals in Enge
land of een stelsel met alternatie
ve stem als in Australië de
beste waarborg. De commissie wijst
een zelfstandige keuze van een mi
nister-president af omdat hierdoor de
persoonskeuze boven de parle-
mentskeus wordt geplaatst, hetgeen
een aantasting wordt geacht van de
parlementaire democratie.
Het politiek bestel behoort een
krachtmeting te zijn tussen regering
en oppositie. Op grond hiervan meent
de commissie dat de onverenigbaar
heid van het ministerschap met het
Kamerlidmaatschap moet worden op
geheven.
Openbaarheid
De commissie-Den Uyl zegt dat
openbaarheid van regeringsstukken
een essentiële vereiste is voor de wer
king van de parlementaire democra
tie.
Voorts zal het parlement een vol
waardige tegenspeler van de regering
moeten zijn. De technische en perso
nele uitrusting van het parlement zal
hieraan moeten worden aangepast.
De commissie wil vervanging van
het twee-Kamerstelsel door een
rechtstreeks gekozen kamer van 225
leden, waarin de behandeling van be
langrijke wetsontwerpen in twee
instanties wordt gehandhaafd en
waarop de verdeling van werkzaam
heden van de leden van de Kamer
wordt afgestemd.
Europarlement
Het rapport zegt ten slotte dat de
invloed van het Europees Parlement
op het Europees beleid vergroot moet
worden. Zij vraagt rechtstreekse ver
kiezingen van het Europees parle
ment, begrotingsrecht en niet uitslui
tend een adviserende stem, en de be
voegdheid om de president van de
Executieve aan te wijzen.
Aantal meldingen neemt steeds
toe 50 suilen niet voldoende
rr>
UTRECHT „Het wordt de
hoogste tijd, dat de overheid
een beslissing neemt inzake de
praatpalen. Uitbreiding van het
bestaande aantal en coördina
tie van het hele systeem is een
noodzaak". Aldus kapitein A.
C. Vogel van de sectie bijzon
dere verkeerstaken van de
rijkspolitie.
Op het ogenblik staan er 50 praat
palen: langs rijksweg 12
(Utrecht-Gouda), rijksweg 13 (Den
Haag-Rotterdam) en tussen
Amersfoort-Zwolle en Apel-
doorn-Arnhem. Het aantal meldingen
via deze palen neemt nog steeds toe.
In het algemeen heeft 70 procent
van het aantal meldingen betrekking
op ongevallen; 30 procent is van poli
tionele aard.
Een van de „traditionele" interpreta
ties van de Amerikaanse „liefdadig
heid".
De manager leek met het slachtof- j
fer van het volk te doen te hebben.
Hij zette zich met een brede grijns
aan diens tafeltje.
HofilijlTiorfoit
„Heus, uw film wordt goed ontwik
keld. En alleen 't hoogst noodzake
lijke wordt eruit geknipt. U moet be
grip hebben voor ons standpunt. De
muurkranten zijn uitsluitend voor
het volk bestemd. Vreemdelingen
staan buiten onze moeilijkheden".
„Zijn er dan moeilijkheden?"
„Jazeker, vele. Maar ik kan daar
niet over uitweiden."
„Heeft het afzetten van Lioe Sja-
o-tji als president van Cnina er iets
mee te maken?"
„Heus, ik kan niets zeggen. Als u
iets wilt weten, moet u dat aan de
Rode Garde vragen. Die is volkomen
op de hoogte van de leer en de
doelstellingen van Mao Tse-toeng
IN 5 JAAR 9 PROCENT
(Van onze soc.-econ. redactie)
UTRECHT Voor textiel en
kleding wordt gedurende de
periode van 1965 tot 1970 een
prijsstijging verwacht van resp.
7 en 9 pet. De prijsverhogingen
in deze sector van het bedrijfs
leven blijven gering vergeleken
bij een gemiddelde optrekking
van het prijsniveau in deze vijf
jaar met 16 pet.
Drs. L. N. Goris, medewerker van
de Raad voor het midden- en kleinbe
drijf, gaf gisteren een uiteenzetting
V ragen over de verwachtingen van de textiel-
detailhandel voor de toekomst in de
avonds zijn jaarvergadering van de Katholieke
u:: _n_ reniging van textieldetaillisten.
Toen de Nederlander _.JI
film kwairi terughalen, miste hij alle
beelden, waar propagandaplaten of
Chinese karakters op stonden. Een
„commissie van ontvangst" had nog
een paar vragen in petto.
„Waarom was u zo geïnteresseerd
in onze muurkranten?''
„Ik wilde de mensen thuis iets la
ten zien van uw Grote Proletarische
Culturele Revolutie."
„Maar dat heeft toch geen zin. Nie
mand in Nederland kan immers Chi
nees lezen."
„Als niemand Chinees kan lezen",
sloeg de Nederlander terug, „wat
heeft het dan voor zin mij m'n nega
tieven te ontnemen?"
„U moet goed begrijpen" het
werd daarna nog een paar keer her
haald „de muurkranten zijn er om
onze interne moeilijkheden op te los
sen. Daar heeft geen buitenlander
iets mee te maken."
De heer Goris. die zich voorname
lijk baseerde op gegevens van het
Centraal Planbureau, verwachtte van
1965 tot 1970 een omzetstijging voor
kleding en confectie van 18 pet., voor
textiel, tricot en kousen van 23 pet
en voor woningtextiel van niet min
der dan 37 pet. Met uitzondering van
de woningtextiel neemt de omzet van
textiel en kleding naar verhouding
af. Deze nam van 1960 tot 1965 toe
met gemiddeld 36 pet.
CONCURRENTIE
Om de concurrentie van het groot
bedrijf het hoofd te bieden zal de
textieldetailhandel meer tot specia
lisatie moeten komen. In 1970 zal de
gemiddelde omzet per verkoopplaats
van het grootwinkelbedrijf het
16-voudige zijn van die in hfet mid
den- en kleinbedrijf (1964 het 20-vou-
dige). De omzetten van het grootwin
kelbedrijf zullen groeien van 2.2 mil
joen gulden tot 2,6 miljoen gulden
per verkoopplaats per jaar.
Voor het midden- en kleinbedrijf
Jeugdleider ook
bendeleider
ARNHEM De 24-jarige jeugdlei
der W. F. H. uit Wageningen hoorde
gisteren anderhalf jaar gevangenis
straf tegen zich eisen wegens het
deelnemen aan een grote serie inbra
ken en autodiefstallen.
De jongeman bleek een dubbel le
ven te leiden. Hoewel in het dossier
van verdachte rapporten lagen van
twee psychiaters en ook de reclasse
ring zich in veel met hem had be
moeid, gaf het bestuur van bijzonder
jeugdwerk in Wageningen hem volle
dig vertrouwen. Hij organiseerde
kampen, waarover iedereen enthousi
ast was.
Maar zodra hij klaar was met het
leiden van de jeugd zocht hij een
beatkelder op en kwam in aanraking
met figuren, die door elke jeugdbewe
ging als bedenkelijk zouden zijn ge
kenschetst. Met deze jongens ging de
jeugdleider op nachtelijk avontuur.
Ze braken in fabrieken en winkels
in, grepen wat ze grijpen konden en
richtten grote ravage aan. Ook stalen
zij twee auto's om de buit te vervoe
ren. Als dat was gebeurd reden ze de
gestolen wagen het water in.
Tegen vier andere verdachten wer
den lagere straffen geëist
wordt een omzetstijging voorspeld
van gemiddeld 105.000 tot 160.000,
bij een gemiddeld ondernemersinko
men in 1970 van 21.000.
De consument blijkt over het alge
meen geen uitgesproken voorkeur te
hebben voor een bepaald bedrijfsty-
pe. Voor betere confectie en mode-ar
tikelen prefereert hij echter de speci
aalzaak.
Wij willen de man nog zien,
die meer van zijn senoritas
genietdan u van uw kloeke
TOPIC van een dubbeltje!
Koopt u eens een doosje. Wed
den. dat u TOPIC blijft roken?
Nieuw
UTRECHT Gistermiddag
76-jarige heer Stek, die in een bejaar
dentehuis in Lunteren woonde, om
het leven gekomen bij een ongeluk
op een niet beveiligde overweg tus
sen het station Ede-Wageningen en
Lunteren. De man die de overweg te
voet overstak werd daar gegrepen
door een trein uit de richting
Amersfoort.
0OOR
Wie de Hagenaars wil ontmoeten,
zoeke het niet aan de Scheveningse
Boulevard, in Panorahia Mesdag of
op het Binnenhof. Daar zijn de Ha
genaars maar een fractie van het
totaal.
Puur Haags, uitsluitend door Hage
naars bevolkt echter is De Bataaf,
midden in de Scheveningse Bosjes.
Van Madurodam af is het nog geen
Ach. laat ze maar Het echtpaar
aan de andere kant heeft het te
druk met de achterkleinkinderen,
die duidelijk niet Haags meer zijn
en van opa en oma verhalen krijgen
van hoe het vroeger was, toen ze op
verjaardagen van „jouw lieve groot
moeder" met eer. Jan Plezier naar
deze Bataaf reden en „net zon
glaasje ranja kregen als jij nu". En
Jongelui slenteren aan van de mi
ni golfbaan, er komen geweldige
ijscoupes en er is veel gegiechel.
En veel gegroet, In alle nuances:
eerbiedig, minzaam, joviaal of achte
loos. Heel Den Haag kent heel Den
Haag nu eenmaal.
Het merkwaardige is misschien,
dat dit super Haagse plekje door
een Rotterdammer werd gesticht.
Ik heb er een zonnige herfstmiddag
wat zitten peinzen ondertussen een
pannekoek met stroop van ongeloof
lijk formaat verorberend.
Bataaf
zijn jonge jaren een vurig Patriot
was geweest en met Daendels in het
Bataafse Legioen was opgetrokken.
Hij noemde zich dan ook De Bataaf.
Naast mij een paar oudere wat
stramme heren, die het officiers
schap nog in de botten zit al zijn ze
al jaren b.d. Hun conversatie wat
luid en gedecideerd, er knallen na
men uit met onmiskenbare aandui
dingen als „toen hij nog rechter in
Batavia was" of „een mooi meisje,
maar trots..." of „die ouwe
schuinsmarcheerder".
Ze denken er geen ogenblik aan,
dat de buurtafel mee moet luisteren,
want ze hebben die geluidssterkte
nodig voor de wat dove oren, die
een gehoorapparaat toch beneden
hun waardigheid zouden vinden.
echt daar staat een glaasje oranje
met een rietje.
Ik wist niet dat het nog geser
veerd werd in dit cola-tijdperk.
De kinderen hebben nauwelijks
tijd om te luisteren. Ze hunkeren
naar de glijbaan, bedelen om een
rondje met een miniatuur bootje.
Kittige mevrouwtjes komen uit
rusten van de tennisbanen. Voorbije
en komende modeshows worden be
handeld. Als één zegt, dat ze die en
die middag onmogelijk kan, komen
er protesten: „Je kunt het niet mis
sen".
De Bataaf, die nu op de behuizing
van de uitspanning pronkt met zijn
berevel en die ons doet denken aan
een Batavier heeft daar eigenlijk
niets mee te doen.
Om verder kort te gaan. Willem
de Bataaf begon een soort boerderij
in dit rulle duingebied. Zijn opvol
gers op deze plaats zagen blijkbaar
meer in het schenken van karne
melk aan vermoeide wandelaars dan
in het ploegen en zo kwam het luch
tige Haagse leven op de plaats van
de noeste arbeidzaamheid der Rotter
dammers.
Of het nu kwam door al die
meesters en juffen met grote
plakkaten op borst en rug, dan
wel doordat de school gesloten
was, de kleine Spencer uit New
York moest tranen met tuiten
huilen. Daarom liepen deze on
derwijzeres en onderwijzer even
weg van de demonstrerende col
lega's om het joch te troosten.
De staking bij het onderwijs was
bij gerechtelijk bevel verboden,
maar de leerkrachten zetten toch
door. Terwille van betere scho
len.
dl
Dit is de man wiens opsporing de
rijkspolitie van Den Bosch verzoekt
in verband met de moord in
Berghem. Het is de 29-jarige
Josephus Hubertus Ekels, lang 1,75
meter, slank postuur, rechte schou
ders, donkerblond haar, hobbelige
neus en een diepliggend kuiltje m
de kin. Hij spreekt een Brabants
dialect.
Moord Berghem
DEN BOSCH Een rijkspolitie-on-
derzoek naar de moord op de 62-jari-
ge weduwe C. Gijsbers-Ploegmakers
in Berghem. (maandagavond heeft
aan het licht gebracht, dat een buur
man van het slachtoffer rond acht
uur twee mannen heeft zien lopen op
een paadje dat achter haar huis langs
de spoorlijn loopt.
Naar aanleiding van dit gegeven
(en van enkele vermoedens) verzoekt
de rijkspolitie opsporing van de 29-ja-
rige Josephus Hubertus Ekels (29),
zonder woon- of verblijfplaats en
sprekend in een Brabants dialect.
Voorts van een tweede persoon, die
ongeveer 25 jaar is, een fors postuur
en donkerblond achterover gekamd
haar heeft.
Als doodsoorzaak is wurging vast
gesteld. Het stoffelijk overschot ver
toonde echter ook enige verwondin
gen aan hoofd en borstkas.
Geconstateerd is, dat de beide
slaapkamers op de bovenverdieping
geheel overhoop zijn gehaald. Een tas
met geld is niet meegenomen.
\r* n vecht znn g
ier mensen in Pekingl opslagplaats
ter dood veroordeeld
NEW YORK Oe Thant heeft
gisteren meegedeeld dat Israël
weigert de hereniging van Je
ruzalem ongedaan te maken. Het
staat echter open voor een rege
ling ter bescherming van de in
ternationale belangen in de stad.
Hij verklaarde dit aan de Alge
mene Vergadering van de V.N.
In het rapport van Thant 1b een
verslag opgenomen van de missie
van zijn persoonlijke vertegenwoor
diger, de Zwitser Ernest Thalmann.
naar Jeruzalem van 21 augustus tot
3 september.
Opnieuw heeft zich aan het Suez-
kanaal een incident voorgedaan
waarbij volgens Egyptische lezing
een Israëlische Mirage is neerge
schoten boven een Egyptische stel
ling in El Kantara. Er zouden zeven
Egyptische burgers zijn gedood.
Van Israëlische kant was c-erder
gemeld dat een Israëlisch vliegtuig
door afweergeschut was beschoten.
Later hadden de Egyptenan n ar
tillerievuur gelegd op Israëlische
stellingen. Daarbij zouden vol
gens Kairo vijf tanks buiten ge-
echt zijn gesteld en een munirie-
de lucht zijn gevlo-
be-
HONGKONG De volksrechtbank
in Peking heeft vier „contra-revolu
tionaireen" ter dood veroordeeld, na
dat ze schuldig waren bevonden aan
politieke moorden en het doden
mensen tijdens plunderingen.
meldt radio-Peking.
Waarnemers in Hongkong beschou
wen de strenge vonnissen als een
waarschuwing, dat verdere geweldda-
Dit den niet meer zullen worden geduld.
WASB|NGTON De populariteit van gouverneur George Romncv van
Michigan, een van de kanshebbers op de Republikeinse presidentskandid i-
tuur volgend jaar. daalt. Dit een opinieondenoek blijkt, dat Romney de
*"n, kr,'1*' van (8 Pi-ocent ,va" ondervraagden, tegen 51 procent voor
president Johnson. Een half jaar geleden lag Romney met 54 tegen 46 nro-
cent nog voor op de president.
Het merendeel van de ondervraagden is het wel eens met het beleid van
de gouverneur inzake de rassenonlusten in Detroit, maar verder wordt hem
besluiteloosheid in belangrijke aangelegenheden en onervarenheid in de
buitenlandse politiek verweten. Romney heeft kritiek op het Vietnambeleid,
