VPRO wil eigen gezicht
nog scherper markeren
dokter Moore
VPRO in kleur
op Oudjaar
Kwestie-Vietnam niet
in Veiligheidsraad
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1967
Ledenverlies
snel Ie boven
Cultureel met
moderne durf
Commentaar
l
eerzaam
fiP leerzame wijze hebben wij
gisteravond kunnen kennismaken
met een gedegen stuk werk van de
Vlaamse televisie: een documentaire
over homofilie, opgebouwd volgens
het beproefde recept van straat
enquête, spreken met anonieme be
trokkenen (zij het op een wat be
lerende toon) en voorlichting van
wetenschapsmannen
Met vergeten van alle taboes werd
ronduit over de dingen gesproken.
Men zocht homofielen zelfs op in
hun eigen clubs.
Men drong gemeenschappelijk aan
op wat de dominee noemde „de bij
belse houding naar het voorbeeld
van Christus, die geen vooroordeel
kende en met alle mensen gelijk op
ging, en van God. die alle mensen
lief heeft zoals ze zijn en niet, zoals
ze moeten wezen".
Men bepaalde zich tot de integere
persoonlijkheden onder de werkelijk
homofielen en liet seksuele uitwas
sen en emotionele beladenheid
(waarmee ook heterofielen kunnen
kampen) buiten beschouwing. Er
werd echter niemand een overtui
ging opgelegd: de presentator nodig
de de kijkers uit, zelf „een diagnose
te stellen" na afloop van de infor
matie. Dat leek ons een royaal
standpunt.
Voor deze documentaire moesten
w\j het Ierse tv-spel op Nederland 1
laten lopen. Wel zagen w\j de wat
oppervlakkige reportage van Atten
tie, gemaakt na het referendum van
Gibraltar, waarin het „voor" en
„tegen" niet zo duidelijk uitkwam
voor degenen die de kwestie niet
hebben gevolgd.
Dominee Buskes kreeg gelegenheid
zijn spijt uit te drukken over het
feit dat de gereformeerde synode
nog niet is toegekomen aan het „ver
geten" van Assen in 1927
„Door de eeuwen trouw" heeft
zich onvoldaan getoond over de in
complete reportage die Attentie ver
leden week van haar conferentie
heeft uitgezonden. En de NCRV
haastte zich. dit verzuim goed te
maken en nog een stukje discussie
te laten horen onder het motto
„beter laat dan nooit".
Kam leden krijgen
de Vietnani-rapporten
DEN HAAG De leden van de
Staten-Generaal krijgen de rappor
ten van de journalisten mr. G. B. J.
Hiltermann, H. J. Neuman en P.
van 't Veer, die als waarnemer de
verkiezingen in Vietnam hebben bij
gewoond, ter kennisneming toege
stuurd. Dit heeft minister Luns het
Tweede-Kamerlid Van der Spek
(pac.soc.) geantwoord op diens vra-
(Van onze radio- en tv-redactie) trekking hebbende op meer concrete
verschijnselen en gebeurtenissen in
HILVERSUM Ook voor het het nationale- en het wereldgebeu-
komende seizoen gaat de VPRO
prat op de „herkenbaarheid" van
zijn radio- en tv-programma's.
De leiding hoopt zelfs het
VPRO-karakter en -gezicht nog
scherper gemarkeerd te laten
zien, door vooral te signaleren
wat zich aan belangrijke ver
schuivingen en veranderingen in
het geestelijke, politieke en ar
tistieke leven voltrekt.
Bij het bestuderen van de plannen
wordt dit al duidelijk: de VPRO
wenst zich. zonder angst voor leden
verlies, te handhaven als de kleine
culturele omroep voor minderheden,
exclusief in verschijning en met mo
derne durf.
Gold het pijnlijke getalscriterium
voor het voortbestaan van een om
roep niet, de VPRO zou zich nog vrij
er voelen en geen mens vragen, dit
pogen financieel te steunen, al is ook
deze vrijbuitende etherbeheerser ze
ker niet wars van aanhangers.
Het lokken van „de massa" met
goedmoedige en voorzichtig uitgeba
lanceerde programma's is iets. waar
toe de VPRO nooit zal overgaan: de
leiding stelt zich tevreden met een
kleine, selecte groep als achterland
en bedient die in de eerste plaats.
Wie verder geboeid raakt door de
aparte programma-opzet waarin niet
wordt geschroomd alles te tonen wat
„de tijd" aan waagstukken oplevert
om de grenzen van de mogelijkhe
den nog wat ruimer te maken, is
welkom in de kring.
In elk geval mag men van de
VPRO niet zeggen, dat hij „ook weer
een omroep" is: er wordt wel dege
lijk een zeer eigen lijn gevolgd en
ook in het nieuwe seizoen doorgetrok-
Zeker is de leiding ervan over
tuigd. dat bepaalde experimenten,
duidend op het „zover mogelijk
gaan", bij schokken ledenverlies kan
opleveren. Dit weerhoudt de VPRO
echter niet van verdergaan op het
gekozen pad.
Uit de cijfers blijkt trouwens, dat
de VPRO dit ledenverlies snel weer
tc boven komt. In dit jaar (tot 1
september) werden er bijna 600 nieu
we leden-abonnees (totaal nu 115.679)
geboekt en 5.500 leden-begunstigers
(die volgens de nieuwe wet kunnen
toetreden tot een omroep, maar dan
geen programmablad ontvangen)
waardoor dit totaal op 31.522 Is geko
men.
Nieuw is voor televisie een discus
sieprogramma onder leiding van dr.
C. J. B. J. Trimbos, waarin onderwer
pen waarover men gewoonlijk niet
gemakkelijk praat, aan de orde wor
den gesteld. Gesprekspartners zijn
mevrouw mr. Erika van Dijk-Visser
en de heren L. O. ten Cate, mr. J.
van den Bergh. drs. J. P. A. Gruyters
en prof. dr. J. Kruithof. Voor het
eerst te horen op zondag 1 oktober
met als onderwerp „Minderheden".
Op maandag 9 oktober houdt de
VPRO in Amsterdam voor
rechtstreekse tv-uitzending een teach-
in „Geloven zonder kerk", waar
bij protestanten en rooms-katliolie-
ken onder leiding van prof. dr. J.
Sperna Weiland zullen debatteren
met geestverwanten die de kerk
hebben vaarwel gezegd.
Tv-dagsluitingen zullen niet wor
den gegeven: religieuze en kerkelijke
vragen komen uitsluitend aan de or
de in documentair-informatieve
vorm. Daarvoor dient o.a. een docu
mentaire van Hans Paardekooper
over „Vrijzinnig christendom achter
het IJzeren Gordijn".
De VPRO blijft samen met NCRV,
KRO en IKOR werken aan de tv-se-
rie in verband met de Lutherherden-
king.
Voorts staan een aantal tv-docu-
mentaires op het programma, o.a.
over het leven en werk van de vorig
jaar overleden auteur Henk van
Randwijk over „de mens Anton Mus-
sert' en (in reportagevorm, waarvoor
Dick Verkijk en Leo Kool weer teke
nen) het interne Duitse verzet in de
tweede wereldoorlog alsmede „Israël
en de Arabische landen".
DRAMA
De televisiespelen van de VPRO
zijn geadviseerd door Otto Dijk en
geven veel eigentijds werk te zien.
o m. van Hugo Claus. Harry Mulisch,
Jan Wolkers. Simon Vestdijk en de
Vlaming Tone Brulin.
Vier novellen van Georges Sime-
rion (geen Maigretsl) worden door
Otto Dijk voor televisie bewerkt en
Kees Brusse zal er telkens de hoofd
rol in spelen. De kunstprogramma's
zullen minder interviews bevatten en
een meer beschouwend karakter krij
gen. Nieuw is een opinie vormend
magazine over literatuur en beelden
de kunsten, waarvan één aflevering
in kleur verschijnt.
tlouw
Y ff Ut hu Y au n tf
Zondagavond a.s. zal de AVRO de eerste van vier
nieuwe shows met Caterina Valente uitzenden. Deze
produkties zijn weer samen met ZDF (tweede Duitse
tv-programma) gemaakt en voor de Duitse kijkers is
maar over j de start al gemaakt.
1 Caterina ontvangt in deze shows weer allerlei gasten
en zondagavond zult u haar o.m. in gezelschap van de
rUJdmSdV'\Wo",'.,.m«f'',^'rd':,n befaamde tweeling, de Kezsler-sisters zien. Hier een
erwacht dat het rich niet tal ken- j opname van het dnetal bi] zang en dans.
merken door overdreven eerbied voor Catertnabroer Silvio Francesco zal ook van de
partij zyjn, evenals Johan Heesters en onze Conny van
den Bos. die Nederland vertegenwoordigt.
In Duitsland gaan de shows in kleuren uit.
Filmrubriek. Oude Draaidoos
torubriek blijven, er komen regelma
tig cabaretprogramma'
het „kritisch cabaret" zijn de bespre
kingen nog gaande „Van dit program
gevestigde en vertrouwde opvattin
gen. die een gemakzuchtige behaag
lijkheid mogelijk maken"
Belgisch kijkgeld
wordt verhoogd
KOERS
(Vai
e radio- en tv-redactle)
gen.
Kruistvoord-ptizzel
zonder zwart
r
2
3
5
6
7
8
9
2
J
4
5
6
7
8
9
De koers welke de VPRO in zijn
programmering vaart is deze: men
verdeelt de stof functioneel over radio
en televisie: onderwerpen die zich
lenen voor tv-behandeling roert men
in de radio niet aan en omgekeerd.
De VPRO gelooft dat „de radiotaak
I van een kleine kwaliteitsomroep" ligt
op het terrein van de goede (lichte en
serieuze) muziek, achtergrondinforma
tie en bezinning,
j De televisie wordt minder gebruikt
voor (religieuze) bezinning, maar wel
voor informatie en opinievorming be-
Horizontaal: 1. Heimwee, 2. plaats
in Gelderl. - plotseling, 3. keukenge
rei - vertegenwoordiger, 4. Europe
aan - appel. 5. bijwoord - onbep.
voornaamw. - plaats in Gelderl.. 6.
paard - muzieknoot - samengedron
gen menigte. 7. rangtelwoord, 8. een
zekere - gewicht - vreemde munt, 9.
ontkenning - aanw. voornaamw. -
rijschool (afk).
Verticaal: 1. Plaats in Gelderl.. 2.
geur - plaats in Gelderl., 3. scheik.
element (afk) - bloem - buitenhaven,
4 ganzenboer - houten vat, 5. afzon- wordt gereconstrueerd,
derlijk - end. 6. Vertelling - muziek- Verder wijdt Simon
noot. 7. niet een - tegenstelling van
scherts. 8. voorzetsel - land in Euro
pa (afk) - rivier in Duitsland, 9. Euro
peaan - voorzetsel - Nederl. schrij-
HILVERSUM De VPRO. die op
Oudejaarsavond op het scherm komt,
heeft voor deze uitzending als hoofd
moot een grote kleurenshow op sta
pel staan. Het wordt een studiopro-
duktie van de eigen amusementsafde
ling. waarin het publieke vermaak
de jaren 1920-'30 met olijkheid
Oplossing vorige puzzel.
1. Wanneer. 2. Sandaal. 3 Terreur.
4 Termiet. 5. Kantoor. 6. Antenne. 7.
Opstand.
Collem de-
avond (in zwart-wit) een program
ma aan in 1967 overleden filmar
tiesten en ten slotte wordt gedacht
aan een uitzending „Carnaval des ani-
meaux". die zich weer op amusement
Op een andere avond wil de VPRO
een kleurenfilm uit Montreux met de
zanger Marcel Amont vertonen.
HILVERSUM Met ingang van 1
januari a.s. wordt in België het kijk
geld verhoogd met 6.40 per jaar,
zodat de totale som dan 76,80 (960
fr.) wordt. Het gecombineerde kijk
en luistergeld stijgt daarmee tot ruim
91 gulden per jaar. Hiermee zal Bel
gië nog net onder Oostenrijk, het
land dat de hoogste radio- en tv-gel-
den heft. blijven.
In de toelichting, welke de regering
bij dit besluit heeft gegeven, staat te
lezen dat er op het ogenblik in som
mige andere landen meer kijk- en
luistergeld wordt betaald dan in Bel
gië en dat er dus best nog een schep
je kijkgeld bovenop kan. „Maar," vra
gen journalisten zich nu af in hun
bladen, „na 1 januari worden wij op
Oostenrijk na het duurste tv-land ter
wereld. Mogen wij dan ook op één na
de beste tv-programma's verwach
ten?"
Voorlopig nog niet, want de meer
opbrengst van 32 miljoen per jaar
zal dienen voor de stichting van een
fonds dat beheerd wordt door de mi
nister van culturele zaken en
bestemd voor verbetering van pro
gramma's en de voorbereiding van de
kleurentelevisie, waarover België in
1970 pas gaat praten.
Een deel van de gelden gaat boven
dien nog naar de minister van econo
mische zaken, die het zal bestemmen
als compensatie voor de vermakelijk
heidsbelasting op bioscoopkaartjes,
welke wordt afgeschaft. De tv-kij-
kers moeten dus betalen voor de bi
oscoop! De Belgische regering durft
heel wat aan!
Geen wonder, dat het kijkend pu->
bliek onder onze zuiderburen geen
gat in de lucht springt bij deze maat
regel. die het nog meer geld uit de
zak klopt.
RADIO
dat
Nieuw voor de VPRO-radio
maandags na het nieuws van 1 uur
actualiteiten over ontwikkelingshulp
worden uitgezonden, alsmede een
maandelijks programma „Interview-
met het verleden", waarin twee wille
keurige personen discussiëren met
een bepaalde historische figuur over
„diens tijd". Te horen op zondag
avond 7.55 uur. Later op de zondag
avond (8.20 uur) zal de VPRO steeds
een tien-minuten-cabaret op de kri
tische toer, met elkaar afwisselende
artiesten, uitzenden.
Het vrouwenprogramma van me
vrouw Mien Holthuyzen is verdwe
nen. en vervangen door de rubriek
„Thuis", waaraan zij echter een bij
drage voor de vrouw blijft leveren.
Het jonger. ogramma „Ronduit"
wordt nu (vri^ags half zeven)
,,Héee", maar behoudt „het vrije
woord". In een vrijdagsmiddags kin
derprogramma komt o.m. een creatief
spel „Van horen zeggen", waarin kin
deren improviseren naar aanleiding
van een Bijbelverhaal.
Reportages van
Prinsjesdag
VANAVOND TE ZIEN
Ned. 1 NTS
7.00 uur programma over Luxemburg in verband met
het staatsiebezoek.
8.30 uur speelfilm voor volwassenen: „Spionnen".
10.30 uur samenvatting voetbalwedstrijd Nederland
Oost-Duitsland.
Ned. 2 KRO
8.05 uur „Waauw", gedanste hitparade.
8.35 uur aflevering van Batman.
9.25 uur Europees panorama.
VANAVOND TE HOREN
Hilversum I VARA
8.1010.05 uur (NRU) voetbalwedstrijd Nederland
Oost-Duitsland.
11.20 uur jazzmagazine.
Hilversum II NCRV
8.15 uur vervolgspel „De LondonMelbourne-race".
8.30 uur Radio Kamerorkest concerteert.
10.15 uur informatie in „Wijd als de wereld".
11.15 uur romantische muziek.
(Va
c radio- en tv-redactie)
NEW YORK De Verenigde Staten zulen de kwes
tie-Vietnam voorlopig niet opnieuw aan de orde stellen
in de Veiligheidsraad, zo wordt uit diplomatieke bron
vernomen.
De Amerikaanse regering zou Wel willen dat de Vei
ligheidsraad gaat debatteren over de wijze, waarop een
nieuwe Geneefse conferentie over Zuidoost-Azië kan
worden georganiseerd. In februari 1966 kwam de Viet
nam op de agenda, nadat de VS negen van de tien
stemmen hiervoor hadden weten te krijgen.
Wanneer Washington er nu weer in zou slagen de
steun van negen leden te bemachtigen, zou dit
groot psychologisch succes voor de Amerikanen zijn,
ook al zou de Sowjetunie ongetwijfeld haar veto
een door de VS ingediende resolutie uitspieken. In dat
geval zou Washington kunnen zeggen, dat het streven
naar een vreedzame regeling van het conflict door het
radioforum onder lei- communistische kamp is getorpedeerd.
Aangezien er niet voldoende steun in de Veiligheids
raad is te verwachten, heeft de Amerikaanse regering
er nu voorlopig maar vanaf gezien, initiatieven te ont
wikkelen.
HILVERSUM Zowel radio als
televisie (NRU en NTS) zullen aan
dacht besteden aan de gebeurtenissen
op Prinsjesdag, dinsdag a.s. (19 sep
tember). Vooral de radio geeft veel te
De uitzendingen, resp. op'Ned. 1 en
Hilversum I, beginnen om 12.55 uur
met een verslag van de opening van
de zitting der Staten-Generaal en het
uitspreken van de Troonrede. De
NTS besluit deze reportage om plm.
1.45 uur en geeft er 's avonds tussen
7.30 en 8 uur op Ned. 2 een samenvat
ting van. maar de NRU blijft in de
ether en laat om 3 uur een verslag
van de Kamerzitting volgen. Om half
4 zal de minister van financiën prof.
dr. H. J. Witteveen een toelichting op
de begroting geven en tien minuten naar
later begint een radioforum onder lei
ding van mr. G. B. J. Hiltermann.
waarin prof. dr. C. Goedhart, mr. W.
Scholten en dr. C. de Galan hun visie
op de begroting geven.
Om 4 uur wordt dit nationale pro
gramma nog een uur voortgezet op
Hilversum ll, waar de fractievoorzit
ters van de Tweede Kamer discus
siëren over de miljoenennota.
Kerkdienst
's Morgens om 10.45 uur is de NRU
op Hilversum II in de ether voor het
uitzenden van de interkerkelijke ge
bedssamenkomst (van een half uur)
in de Haagse Grote Kerk. welke bij
de opening van het parlementaire
jaar wordt gehouden.
Voorgangers zijn ds. C. Verhage,
ds. G. W. J. den Herder, D H. Meij-
nen en prof. M. Kok.
DALFSEN Gisteren is de 49-jari-
ge loonwerker H. J. van Leussen uit
Dalfsen onder een kantelende land
bouwtrekker terecht gekomen. De
man was op slag dood.
Enige jaren geleden kwam een vijf
tienjarige zoon van de heer Van Leus
sen op dezelfde wijze om het leven.
FS leggen hoofd in de school
50
„Vertel me onder het eten erover. De vergadering is om
acht uur. zodat wij ons niet hoeven te haasten, maar we
mogen ook geen tijd verspillen."
Moore duwde hem naar de eetzaal. David merkte dat
iedereen in de buurt naar hen keek met uitdrukkingen die
bijzondere nieuwsgierigheid verrieden. Die mensen zouden
ongetwijfeld, zoals de hele stad trouwens, van de vergade
ring op de hoogte zijn. De grote eetzaal was bijna vol en
terwijl zij wachtten tot een jonge vrouw die op dezelfde
gastvrije manier lachte als de dames in alle restaurants van
Amerika, hun de plaatsen wees. kwam hij tot de conclusie
dat het niet prettig was zo in het middelpunt van de
belangstelling te staan, zoals dat bij een plattelandsdokier
het geval is. Moore scheen te merken dat men naar hen
keek, want hij zei zacht: „Vijftien jaar geleden misschien
tien zouden ze zich niet zo hebben opgewonden dat er
geen doktoren in de stad waren. Zij zouden dat aanvaard
hebben als een onderdeel van hun over het algemeen hard
lot. De houding van de mensen tegenover de doktoren is
•eranderd zij verlangen meer en zijn beter ingelicht... Zij
heeft een tafel voor ons gevonden. Laten we erheen gaan
Toen zij zaten en de gastvrouw wegliep, zei hij: „En wat
denk je nu van May Turner? Is het trombose?"
„Dat zou ik niet zonder arteriogram willen verklaren,
maar het lijkt er wel op."
,Ik ben niet op die dingen. Je moet een slagader openen
hem naar buiten halen, denk ik."
„Ja en de slagader een beetje versterken op de plaats
waar je erin gaat, met plastic of een enting van een ader."
„Hoe lang kunnen wij een operatie uitstellen?"
„Er is toch geen reden tot uitstel? Hoe vlugger hoe beter,
a een poosje verandert de klontering in vezelachtig weefsel
i als dat gebeurt moet je zo veel mogelijk wegsnijden. Een
trombose die tamelijk oud is, is eerlijk gezegd moeilijk weg
te nemen. We hebben daar nog niet veel ervaring in, maar
ik heb Fairchild twee of drie keer geassisteerd. Er is echter
geen reden om te wachten. Zij lijdt een zekere pijn en de
bloedsomloop is enigszins in het been belemmerd."
„Toch vind ik dat we de operatie zo lang mogelijk moeten
uitstellen."
„Waarom?" Hij was zich ervan bewust dat hij zelfbe
wuster sprak dan je van een aankomend chirurg die tegen
een ervaren dokter spreekt, zou verwachten. Daarom ver
zachtte hij zijn vraag: „Waarom wilt u uitstel?"
De opinie van Armstrong over Moore was niet gebaseerd
op wat hij van Moore zelf had gezien, maar op de hele
categorie van plattelandsdoktoren. Hij was er diep van over
tuigd dat de plattelandsdoktoren veel minder bekwaam en
onderlegd waren dan doktoren uit de stad. Hij had het nooit
ter sprake gebracht, hij wilde onder alle omstandigheden
beleefd blijven. Hij vond dat dit de enige houding was die
enige kans maakte de spanning om met dergelijke collega's
te werken te overleven, en na even nagedacht te hebber.,
zwakte hij zijn vraag nog meer af: „Dat zou ik eigenlijk
graag weten. Moore."
„Zij heeft een trauma van haar verpleegstersopleiding. Zij
had het nooit zo lang moeten volhouden, maar zij beschikt
nu eenmaal over veel wilskracht en dat is haar noodlottig
geworden- De trauma of wat het ook is zorgt ervoor
dat haar wil een invalide te zijn de overhand krijgt. Zo denk
ik er tenminste over."
„Maar waarom zouden wij haar lichaam niet behandelen
en dit psychiatrische probleem apart beschouwen?"
„Ik ben er tamelijk zeker van dat als wij haar met rust
laten, zij haar evenwicht vanzelf wel terugkrijgt. Als wij de
zaak forceren en haar opereren, zou ze wel eens geestelijk
kunnen instorten, zo erg dat zij nooit meer beter wordt. Nee,
ik wil hierin niets forceren."
„Voor mij is de goede volgorde: eerst opereren en dan de
rest de natuurlijke loop laten hebben, als dat mogelijk is,
anders een therapie. Of we zouden haar direct naar een
psychiater moeten sturen."
„Dat laatste is onmogelijk. Het gaat volkomen boven haar
en mijn begroting, en trouwens, een ervaren psychiater vind
je het dichtst bij je het in Warwick. Nee, als je denkt dat de
operatie een jaar of een anderhalf jaar uitgesteld kan wor
den, dat zou dat het beste zijn, ook al lokt het je niet aan."
Armstrong wilde weer protesteren, besefte echter dat hij
genoeg had aangedrongen en besteedde zijn aandacht aan de
soep; het was dezelfde groentensoep als 's middags en aJleen
naar de bodem toe werd de soep wat dikker, maar hij had
honger en was op het gebied van eten niet zo kritisch. Na
een flinke ruimte na hun meningsverschil, vertelde hij
Moore van zijn grote idee. Moore luisterde blij met be
langstelling.
Wordt vervolgd
CEÈB^üMf Transparant Satin - transparante kleurlak
POOZ PEZE HOU&N6 USPSLAPr PEAAN-
ae-cnr I/AN PE ppoüwen EN Noppy
AAAAkrT oaap ceerrc, óseeu/n ua//.
SUKKELTJE
EN
BRUUNKE
52 „Is dat even toeval
lig?!" aegt de agent Hij
steekt de foto bij zich en
klimt op zijn fiets, om
naar de Stoute Rikjes te
gaan. Stikkeltje legt hem
uit, waar ze kamperen.
Boven verwachting wor
den alle foto's tóch verkocht. „Wie er maar half op
staat, hoeft ook maar half te betalen!" zegt Stikkel
tje. En zó verdienen ze toch nog aardig!
Op weg naar het huisje van de hoedenmakers ko
men ze langs een aanplakzuil. „Hedenavond gratis
pianoconcert voor iedereen!" staat er aangeplakt. „Zul-
