MENSEN IN VIETNAM
Te vroeg naar
Stembus in
door oorlog
geslagen land
McNamara heeft niet
gedreigd af te treden
rechts
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1967
In Zweden
Kanshebbers
Even heeft het er zelfs uitgezien
dat de zich tekort gedaan voelende
burgerpolitici onder wie ex-pre
mier Tran Van Hoeong en ex-presi
dent Khac Soek zich gebelgd uit
de verkiezingsstrijd zouden terugtrek-
De ontwikkelingen van de laatste
dagen wijzen er volgens politieke
waarnemers op dat Thieu en Ky de
grootste kanshebbers zijn. De eerste
zou president worden, de andere vi
ce-president.
Indien dit gebeurt .norgenavond
zullen we dit weten blijft Vietnam
voorlopig in dezelfde impasse als
waarin het zich momenteel bevindt.
Noch van Thieu, nog van Ky mag
verwacht worden dat zij meer dan
formele toenaderingspogingen tot Ha
noi zullen doen.
De twee verpolitiekte generaals ge
nieten alle steun van de Amerikanen.
Washington kan zich, gezien de ge
volgde „harde lijn", nauwelijks ver
oorloven achter meer gematigde Zuid-
vietnamese leiders te staan.
Vraag
Link van Bruggen nam uit Viet
nam de exclusieve foto's mee. die op
deze pagina zijn afgedrukt. Ze geven
een beeld van Zuid zowel als Noord
van een volk dus, dat in het dra
ma van een burgeroorlog verzeild is
geraakt.
De platen spreken voor zidhzelf.
Als redaktie vragen we ons af wan
neer we over onze lijdende mede
mensen in het voormalige Indo-China
een fotopagina kunnen brengen, waar
op niet de gevolgen van een smerige
oorlog, maar die van vrede en wel
vaart kunnen worden uitgebeeld.
Links boven: leden van de Vietcong
maken een valkuil door bamboespiezen
te plaatsen.
Links midden: Op wacht voor Noord-
Vietnam. Links onder: Een Amerikaans
soldaat helpt een uitgehongerde
Vietnamees.
De bestaande confessionele
partijen in Nederland zijn voor
80 procent „kerkpartijen". Uit
de verkiezingsenquête van de
VU-politicologen is nog eens ge
bleken hoeveel kiezers op de
vraag waarom ze KVP, AR of
CH stemmen, simpelweg ant
woorden met: omdat ik resp.
katholiek, gereformeerd, her
vormd ben.
De kerkelijke bindingen van hun
aanhang (en de uitlopers \*an die
bindingen in het hele maatschappe
lijke organisatiepatroon! vormen
nog altijd het belangrijkste deel van
het cement dat de christelijke partij
en voor instorten behoedt. Iemand
als Beernink heeft dat steeds impli
ciet onderkend, getuige z'n rea
listische opmerking dat de eenheid
van AR en CH pas zal komen met
de eenwording van hervormd en ge
reformeerd.
„Niet de mijne''
Meer expliciet heeft prof. Van der
Grinten het vorig jaar onder woor
den gebracht op de Volkskrant-con
ferentie over partijvernieuwing. Hij
voelt niets voor „deconfessionali
sering". maar evenmin voor één gro
te christelijke partij van katholie
ken en protestanten. Dit laatste niet,
omdat protestanten „uitgaan van
een religie, die niet de mijne Is".
Prof. Van der Grinten vindt de
„eigen sfeer" van elk der confessio
nele partijen een sfeer die in de
onderscheiden kerken z'n oorsprong
heeft en van daaruit z'n politieke en
maatschappelijke verbreiding heeft
gevonden hun belangrijkste bind
middel, belangrijker nog dan het ei
gen program.
KVP apurt
De KVP moet apart blijven voort
bestaan ..omdat nog steeds met
recht kan worden gesproken in ons
land van een katholiek bevol
kingsdeel...." Dat heeft „zijn eigen
maatschappelijke organisaties, heeft
zijn eigen school, het katholieke be
volkingsdeel huwt in overwegende
mate onder elkaar en sticht katholie
ke gezinnen. Aan die bundeling van
katholieken in een politieke orga
nisatie beantwoordt niet alleen de
religieuze werkelijkheid, maar beant
woordt ook de maatschaDpelijke
werkelijkheid".
Het verhaal van prof. Van der
Grinten is feitelijk juist en zou door
een AR- of CH-man op de situatie
in eigen kring kunnen worden toege
past, zij het dat hervormden en gere
formeerden gelukkig niet hun eigen
maatschappelijke organisaties heb
ben (de vrijgemaakten niet te na
gesproken). Het is alleen geen ver
haal, waarmee confessionele partij-
leidersv eel kunnen beginnen.
Zoethoudert jes
Want factoren als kerkelijke bin
dingen, ejgen sfeer, sociologisch kli
maat e.d. rechtvaardigen op zichzelf
natuurlijk niet het bestaan van een
confessionele partij. Ze vormen de
feitelijke bestaansgrond, niet het
ideële bestaansrecht. Als ze verkrui
melen (wat in toenemende mate het
geval is, vooral in katholieke kring;
prof. Van der Grinten ten spijt) en
tenslotte geheel verdwijnen, kan
daarmee de noodzaak van christe
lijke partijvorming niet vervallen
zijn. Als het wél zo was, zouden alle
recente verhalen over „christelijk
ge'nspireerde politiek" en „evange
lische radicaliteit" doorzichtige zoet
houdertjes voor de goeremeente zijn.
Christelijke partijen behoren anno
1967 te vallen of te staan met de
pretentie, dat het geloof, de confes
sie, het evangelie, één duidelijke po
litieke conceptie impliceren, over de
zakelijke uitwerking en toepassing
waarvan men nog wel enigszins met
elkaar van mening kan verschillen,
maar niet over de richting.
Clubgeest
Het evangelie biedt die conceptie,
of het biedt die niet. In het laatste
geval is christelijke partijvorming
zinloos, als men tenminste onder
„christelijke partij" meer wil
verstaan dan een „partij van christe
nen". bijeengehouden door een
christelijke clubgeest.
Het evangelie 'biedt die conceptie,
litieke uitleg vatbaar, of voor hele
maal geen. Dat wordt in confessione
le kring meer dan ooit beseft. De
tijd is voorbij dat men vrede had
met christelijke partijprograms, die
onder de vlag van het evangelie alle
politieke windrichtingen uit konden.
Naar die ene, duidelijke
evangelisch-politieke conceptie
zoeken momenteel de Achttien,
terwijl de christen-radicalen
haar al gevonden menen te
hebben. Als die twee groepen
elkaar niet vinden, dreigt het
ontstaan van twee confessionele
blokken: elk met een evange-
lisch-geïnspireerde conceptie.
Zo'n tegenstelling maakt het
politiek confessionalisme, zoniet
het Christendom, tot een enorme
aanfluiting. En dat is dan het
begin van het einde van de
christelijke partijvorming an
sich.
Hoe verder?
TY/'ELKE kans is er dat de ver
kiezingen van morgen in Zuid-
Vietnam werkelijk een keerpunt in
de oorlog zullen zijn? Want aldus
ziet vooral Johnson het toch. De in
vrijheid gekozen burgerregering, die
de aanwezigheid van de Ameri
kanen al of niet noodzakelijk vindt.
De generaals zullen waarschijnlijk
gekozen worden. Is dat vreemd in
een door militairen beheerst land?
Sommigen zullen zeggen, dat de
verkiezing een farce, anderen dat
het een „opgelegde" zaak was.
Maar de verkiezing blijft een feit.
Zuid-Vietnam heeft dan zijn ge
kozen regering en er verandert
niets. Zelfs al zou „president" Thieu
willen onderhandelen met Hanoi,
dan nog blijft het oorlog.
Want veel van de generaals, waar
onder Thieu, zijn in Hanoi „persona
non grata". Ho Tsji Minh blijft een
verzetsheld, terwijl Thieu aan de
zijde van koloniale Franse troepen
meestreed. Wilde de Gaulle soms
met de Vichy-regering van Pétain
onderhandelen?
Verkiezing van burgerkandidaten is
ook nog geen garantie voor een ver
gelijk met het noorden. De kansen
op overleg worden wel groter. Want
hoewel de burgerregeerder met pre
cies dezelfde problemen te maken
krijgt als de generaals, hij weet, dat
de bevolking hem haar vertrouwen
heeft geschonken omdat zij de oor
log moe is.
Als dat zo is, dient de Amerikaan
zich weer af te vragen: moet ik wel
vechten voor de vrijheid van een
volk, dat die vrijheid zelf niet wil
als ze in bloed gedrenkt is?
De mogelijkheid bestaat zelfs, dat
een burgerregering de Amerikanen
verzoekt te verdwijnen. Dat schept,
afgezien van het feit dat vrede in
Vietnam grijpbaar wordt, weer een
nieuw probleem waarop Amerika
een juist antwoord moet vinden:
terreur kan het winnen van goede
bedoelingen (van de VS).
Is het in deze situatie strategisch
nog mogelijk het opdringend com.
munisme tegen te houden in lan
den. waar vrijheid en democratie
begrippen zijn die niet in de sneN
kookpan gaargestoomd kunnen wor
den?
"JI/TORGEN worden in Vietnam
de presidentsverkiezingen
gehouden. Terwijl het oorlogs
geweld onverminderd doorgaat,
zullen enkele miljoenen mensen
ter stembus gaan, althans in die
gebieden, die niet alleen in
naam, maar ook in werkelijk
heid onder de macht en de con
trole van Saigon staan.
Er zijn twaalf kandidaten, die naar
de funktie van staatshoofd dingen.
Onder hen zijn twee militairen: de
huidige president, generaal Nguyen
Van Thieu, en de huidige premier,
generaal Nguyen Cao Ky.
De afgelopen wek-2n is er nogal wat
rumoer geweest over privileges, die
Thieu en Ky boven de burgerkandida
ten genoten. De laatsten waren tij
dens hun verkiezingscampagne totaal
afhankelijk van militaire bescher
ming en transport, welke door„de con
currentie" beschikbaar moesten wor
den gesteld.
Minister De Block:
Steun scheepsbouw
voldoende
Johnson: geen geschil over Vietnam
Bromfietser gaf
geen voorrang
OOSTFLAKKEE Een botsing
tussen een bromfiets en een vracht-
auto op het kruispunt Bommelse-
dljk-provinciale weg-47 in de ge
meente Oostflakkee. heeft gister
avond het leven gekost aan de
zestienjarige F. C. van der Mader uit
Oostflakkee-Achthuizen. De jongen
verleende geen voorrang aan de
vrachtauto. Hij overleed ter plaatse.
TERNAART Een achteruitrijden
de bestelauto heeft gisteren de drieja
rige Gerda van der Woude uit Dok-
j kum overreden. Het meisje was op
slag dood. Zij wandelde met haar
1 grootvader door de straten van Ter-
naart, gemeente Westdongeradeel.
ENKHUIZEN De driejarige Ina
Roos uit Enkhuizen is gisteren met
haar fietsje op onverklaarbare wijze
onder een wiel van een vuilnisauto
gekomen. Zij overleed ter plaatse.
De grote ontreddering na een
aanval op een Amerikaanse basis.
APELDOORN De 23-jarige J.
Kooyman uit Apeldoorn is gisteren in
het St.Lidwinaziekenhuis in Apel
doorn overleden aan de verwondin
gen, die hij donderdag bij een auto-
I botsing op de Oude Beekbergerweg
I had opgelopen.
WYCHEN De 43-jarige H. Kling
uit Wychen is gisteren bij een ver
keersongeval in zijn woonplaats om
het leven gekomen. Hij kwam met
zijn bromfiets op een kruispunt in
botsing met een achttienjarige motor
rijder, die daarbij ernstige verwondin
gen opliep.
Een patrouille dringt de rimboe binnen.
De president erkende dat er soms
zekere verschillen in zienswijze zijn
tussen de „burgers" en de „militai
ren", maar dat deze in het algemeen
van ondergeschikte aard zijn en vaak
overdreven.
Onzinnig99
Johnson legde er de nadruk op dat
hij, McNamara en minister Rusk van
buitenlandse zaken dezelfde opvattin
gen huldigen. Het gerucht dat McNa
mara zou hebben gedreigd met aftre
den, noemde hij „het belachelijkste
en onzinnigste bericht' uit zijn presi
dentiële ambtsperiode.
Omdat sommige hoge militairen in
het openbaar hebben aangedrongen
op uitbreiding van de bombardemen
ten, terwijl McNamara zegt dat hier
van de uitwerking maar beperkt zal
zijn leek de regering duidelijk ver
deeld, aldus Johnson.
Mansfield
Mike Mansfield, leider van de De
mocratische Senaatsfractie, heeft zich
gisteren tegenover het standpunt ge
plaatst van de sub-commissie van de
Senaat, dat luchtaanvallen op de
Noordvietnamese havenstad Hai
phong de oorlog zullen bekorten.
Mansfield is het met McNamara eens,
dat de uitwerking van de bombarde
menten maar beperkt zou zijn.
Op een bijzondere vergadering
van het Zuidvietnamese bevrij
dingsfront (de politieke afdeling van
de Vietcong) midden augustus in
„een van de bevrijde gebieden in
Zuid-Vietnam", heeft de organisatie
er bij de Vietcong op aangedrongen,
zijn activiteiten op te voeren, aldus
meldt Radio Hanoi.
DETROIT De machtige Amen- I
kaanse bond van arbeiders in de au
to-industrie zal een staking uitroepen
bij de Ford-fabrieken, als er voor
woensdag middernacht geen nieuwe
arbeidsovereenkomst is gesloten.
STOCKHOLM Twee dagen voor
de omschakeling van het verkeer in
Zweden van links naar rechts is het
eerste dodelijke slachtoffer gevallen.
Het was een wielrijder die meende,
dat het rijden aan de rechterkant
van de weg reeds van kracht was.
Hij werd door een links rijdende au-
ïo gegrepen.
Er zijn al meer ongelukken ge
weest door te vroeg overgaan op
rechts venkeer, meestal door bejaar
den. Men meent in Zweden, dat dit
soort ongelukken niet te vermijden
zijn en ook wel waren voorzien.
Het verdriet van een vader. Onder: Noordvietnamezen ontmantelen
een buitgemaakte Amerikaanse tank.
WASHINGTON President
Johnson heeft gisteren met klem een
bericht tegengesproken, dat de Ameri
kaanse minister van buitenlandse za
ken, Robert McNamara, zou hebben
gedreigd af te treden wegens een
geschil over het bombarderen van
Noord-Vletnam.
