NIEUWE KANSEN (K)1{
EVANGELISATIEWERK
Gaskeuring liet meer
gebreken passeren
Gesprek met evangelischen
en rooms-katholieken
Prof. Berkhof tot Centraal Comité
TAPTOE
J. Eijkelboom
(81) overleden
Politieke commissie
Wereldraad krijgt
nieuwe basis
Om beter klimaat voor
evangelisatie-acties
Het Kwartet
Een woord voor vandaag
Mensen hebben behoefte aan waardering voor hun werk
in de vorm van loon of van goedkeuring, en het doet ons goed
als ons gezegd wordt: „Ik ben niet vergeten wat u toen voor
me hebt gedaan." Dat vinden we normaal voor de betrekkin
gen tussen mensen onderling. Maar we kijken toch wel even
op als de Hebreeënbrief de gelovigen verzekert dat r~d hun
werk óók niet vergeet.
Als er Eén is die zeggen kon: „Je hebt het maar te doen en
daarmee uit", dan Hij. Maar Hij zegt het niet, want„God is
niet onrechtvaardig, dat Hij uw werk zou vergeten." Nota-
bene Hij die wèl de schuld voor eeuwig vergeet!
Mensen die later zelf allang hun daden vergeten zijn („Wan
néér hebben wij U hongerig gezien en hebben wij gevoed?"
enz.) wordt nu alvast verzekerd dat God het in gedachten
houdt. Zijn rechtvaardigheid is ermee gemoeid!
We lezen vandaag: Romeinen 16 116.
Vaticaan waarschuwt
tegen liturgische
experimenten
ROME Het Vaticaan heeft fiste
ren opnieuw een waarschuwing aan
alle bisschoppen doen uitgaan, om de
„vele ernstige problemen", die zich
voordoen bij de modernisering van
de liturgie, aan te paklken.
Liturgische experimenten, die zon
der toestemming van de kerkelijke
autoriteiten worden uitgevoerd, bren
gen de toekomst van de hele litur
gische hervorming in gevaar. Vele
priesters staan wijzigingen van litur
gische gebaren en woorden toe op
grond van hun persoonlijke smaak
en de wensen van bepaalde gelovi
gen, zo schrijft de Italiaanse kardi
naal Lercaro in zijn functie van voor
zitter van de commissie, die moet
toezien op de uitvoering van de conci
lieconstitutie over de liturgie.
Hij spreekt verder de hoop uit, dat
de liturgiehervorming in niet te ver
re toekomst voltooid zal zijn.
Begin januari nam het Vaticaan
stelling tegen misvieringen in particu
liere woningen met verwaarlozing
van allerlei onderdelen van de litur
gie. Aanleiding hiertoe waren publi-
katies in Franse en Italiaanse bladen
over de Sjaloommaaltijden in Odijk.
*- Ian Reid, sinds twintig jaar predi
kant van de Old Kirk in Edinburgh,
neemt volgende maand de leiding van
de Iona-gemeenschap over van de
stichter Lord MacLeod van Fuinary.
(Van onze kerkredaclie
HERAKLION. Kreta Prof. dr. H. Berkhof gelooft dat
er een nieuwe tijd is aangebroken, waarin hel weer gemakke
lijker wordt voor de kerken om te evangeliseren.
Hij z ei dit toen het Centraal Comité van de Wereldraad van
Kerken het rapport over evangelisatie van dr. Philip Potter
besprak.
24 augustus t/m 2 september
(behalve zondag 27 augustus) Aanvang 21.00 uur
Kaarten bij de V.V.V.'s te:
Amsterdam, Delft, Den Haag, Haarlem, Hilversum, Leide
Rotterdam, Schiedam en Utrecht.
Bij alle andere V.V.V.'s bestelkaarten.
Prijzen der plaatsen.
f 2.10, f 3.15, f 4.20, f 5.20, f 6.25, f 8.35 en f 10.40.
UTRECHT Op 81-jarige leeftijd is
in het Anthoniusziekenhuis overleden
de heer J. Eijkelboom. Gedurende 44
jaar was hij actief lid van de christe
lijke vakbeweging, waarvan 33 jaar als
algemeen secretaris van de Protestants-
christelijke bond van vervoerpersoneel
de bond tot stand. De heer Eijkelboom
werkte indertijd als metaaldraaier in
dienst van de Nederlandse Spoorwegen.
Bekendheid verkreeg vooral zijn akti-
viteit als redacteur van het bondsorgaan
van de PCB. Het Seinlicht. Zijn ver
diensten voor de PCB werden gehono
reerd met het erelidmaatschap van de
bond. Als bestuurslid van de vakinter-
nationale voor het vervoer ontwikkelde
de heer Eijkelboom eveneens veel akti-
viteiten in het belang van het personeel
in het vervoersbedrijf.
Na zijn pensionering in 1950 schreef
hij nog de geschiedenis van de bond:
..Een halve eeuw strijd", en was hij
jarenlang redacteur van het orgaan
van de CNV-vrouwenbond
Donderdag om half drie is een rouw
dienst in de gereformeerde kerk in De
Bilt en om half vier de teraardebestel
ling op de begraafplaats Den en Rust in
Bilthoven
Beroenin gswerk
NED. HF.RV. KERK
Beroepen te Almelo (vac A J.
Hovyi: K. M. de Bruvn te Leeuwar-
den-Huizum.
Aangenomen de benoem, t. hulppred
te Nieuw Buinen: J. Kuipers, hulppred
te Weiwerd; naar Surhuizum (toez i:
W Kruidenier te Nijeveen (Dr.).
Bedankt voor Varsseveld (vac J. M.
de Mey - toez.i: M. Fokkema te Nieuw-
leusen.
Benoemd tot voorg. v, d. Veren. v.
vrijz. herv. te Velsen: J. Appel te En
schede.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Noordwijk a. Zee (vac.
H. A. v. Bottenburgi: J Bosman te
Vrouwenpolder: te Hollum (op Ame
land) voor recreatiewerk: 'kand. R. H.
Nieuwenhuis te Visvliet: te Soest: D
H. Borgers te Nijverdal.
Beroepbaarstelling. J. v. d. Brink te
Groningen is beroepbaar.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Bennekom: G. J. Buijs te
Murmerwoude en J. Westerink te
Kerkwerve
Bedankt voor Kornhorn: H. Biesma
te Stadskanaal
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal te "s-Gravenhage-zuid: C.
Harinck te Utrecht en H. Riiksen te
Gouda.
AMSTERDAM Op de Gooiseweg
ln Amsterdam is gistermiddag een
personenauto uit de bocht gevlogen
en na een verkeerspaal te hebben
ffaraakt tegen ee- Ir^m gehotst.
bestuurder, de 38-jarige J. Mol uit de
hoofdstad, overleed ter p'aatse
Twee andere inzittenden, de 35-ja-
rige S. Molenaar en de 25-jarige H.
Koning uit Amsterdam, werden ge
wond in het O.L.V. Gasthuis opgeno-
HET WEER IX EEKOPA
Over het algemeen was de
bespreking wat teleurstellend, i
Dr. Martin Niemöller klaagde i
tegen mij dat iedereen dezelfde i
woorden gebruikte, maar allen j
er weer iets anders mee bedoel-
den.
Maar de besprekingen worden ook
onder moeilijke omstandigheden ge
houden. Hoewel een briesje bij de
openstaande deuren wat verkoeling
brengt, is het op Kreta warm. Reeds
's morgens worden temperaturen ge
meten van 95 graden Fahrenheit in
de schaduw. Bovendien werkt de ge
luidsversterker in de oude San Mar-
co-zaal bijzonder slecht.
De rede van Philip Potter, vooral
van belang voor de kerken buiten de
Wereldraad, gaf wel een bijzonder
knap overzicht van de wijze waarop
in de loop der jaren binnen de We
reldraad over evangelisatie is gespro
ken. maar bracht op zich weinig
nieuws.
mengde ds. T S. Sihombing zich in
het gesprek. Hij komt uit Noord-Su-
Wij hebben weinig gereageerd, zei
hij, omdat wij niet denken in theo
rieën, maar werkelijk proberen te
evangeliseren. Hij drong aan op een
nauwere samenwerking tussen de
verschillende kerken in een bepaald
gebied.
Oproep
(Van onze kerkredactie)
HERAKLION, Kreta, donder
dag De kerken van de We
reldraad zijn in politiek opzicht
hoe groot de verschillen ook
zyn toch in de loop der jaren
wat dichter bij elkaar gekomen.
Dat bleek donderdag, toen ge
sproken werd over nieuwe sta
tuten voor de commissie van
de kerken voor internationale
zaken, meestal afgekort tot
CCIA
Werd in de oude statuten ge
zegd dat de commissie moest
aandringen op „een internatio
nale regeling van de bewape
ning", nu wordt als taak onder
andere aanvaard dat de com
missie moet aandringen op
..een internationale controle op
en vermindering van de bewa
pening".
De nieuwe statuten zijn een direct
gevolg van de consultatie die in april
in Den Haag werd gehouden. Toen
kwamen vanuit de gehele wereld
vooraanstaande christenen bijeen om
zich kritisch te bezinnen op het werk
Verslag
De conferentie was besloten. Aan
het eind werd toen een persbericht
verstrekt, waarin niets werd gezegd
over een mogelijke herorganisatie.
Pas donderdagmorgen werd een
verslag van deze consultatie aan de
leden van het Centraal Comité van
de Wereldraad van Kerken verstrekt.
Die conferentie stelde geen nieuwe
statuten op, maar gaf wel een groot
aantal aanbevelingen. Deze commis
sie, zo werd gezegd moet een twee
voudige taak hebben. Hij moet politie
ke uitspraken voorbereiden, opdat er
prompt van kerkelijke zijde gerea
geerd kan worden op internationale
ontwikkelingen.
Tegelijkertijd en sommigen von
den dat nog belangrijker moet de
commissie de kerken voorlichten en
binnen de kerken het christelijk ge
weten wakker schudden. Slechts dan
kan er over politieke onderwerpen
een gemeenschappelijk inzicht groei-
Op grond van de Haagse bespre
king werden nu nieuwe statuten ont
worpen die door het Centraal Comité
met enkele wijzigingen werden goed
gekeurd. Geheel nieuw in deze voor
gestelde statuten is de uitspraak dat
de commissie zich moet inzetten voor
een vrede gebaseerd op gerechtigheid
en vrijheid en dat zij tevens steun
moet geven aan de ontwikkeling van
een internationaal recht en van inter
nationale organen, die werkelijk ef
fectief zijn.
De commissie krijgt tevens tot
taak de economische gerechtigheid te
bevorderen doör middel van econo
mische samenwerking.
Ook nieuw in deze statuten is de
opdracht dat de commissie steun
moet geven aan de zelfstandigheid
van gebieden die nu nog afhankelijk
zijn. In de vorige statuten, die wer
den opgesteld door de Assemblee van
New Delhi werd nog gezegd dat zij
zich moest inzetten voor het „welzijn
van afhankelijke gebieden".
Hoewel de commissie een orgaan
blijft van de Wereldraad van Ker
ken, zal zij ook medewerking kunnen
verlenen aan confessionele wereldor
ganisaties als de Hervormde Wereld
bond en de Lutherse Wereldfedera
tie, en ook aan regionale en nationale
raden van kerken.
Indonesië
De studies van de Wereldraad over
evangelisatie hebben, klaagde Potter,
weinig aandacht getrokken in Afrika
en Azië. Ook in de discussie zwegen
de vertegenwoordigers van deze con
tinenten. Pas na herhaald aandringen
(Ne
an pag. I)
In een andere brief van het insti
tuut van dezelfde datum, nu gericht
aan fabrikanten, blijkt dit drie maan
den later te zijn, te weten 15 maart
1967. Kennelijk heeft het economisch
principe bij deze beslissing zwaarder
gewogen dan de veiligheid. Want nog
drie maanden lang konden de foutie
ve kranen worden afgeleverd aan
gasfabrieken en handel, die ze tot
voor kort nog rustig bij de verbrui
kers konden aanbrengen. Het advies
om dit niet meer te doen dateert nog
maar van enkele weken geleden.
Ontstellend
Letterlijk schreef het VEG-Gas-
instituul eind vorig jaar aan de
fabrikanten na tegelijkertijd in de
brief aan de gasbedrijven te hebben
verzekerd dat de kranen met plas
tic onderdelen niet van slechte kwa
liteit waren „Wij hebben in ons
laboratorium - brandproeven uitge
voerd met aansluitkranen. voorzien
van plastic onderdelen, waarbij in de
vleugelmoer een klein gaslek was
i aangebracht, terwijl op de kraan een
aardgasdruk stond van 24 millibar,
j De gevolgen waren ontstellend: bij
i sommige typen ontstaat ten gevolge
van het wegsmelten van het plastic
I dekseltje binnen 100 seconden een
grote steekvlam".
Overigens blijkt uit dit schrijven
ook, dat het niet alleen om een plastic
afsluitdekseltje gaat. maar dat ook
plastic pluggen in de gewraakte kra-
nen zijn gebruikt. (De plug Iaat
de gastoevoer door of sluit deze af).
Ook deze plug met plugsteel mocht
na 15 maart niet meer van plastic,
doch alleen van messing worden ver-
vaardigd.
I Hoe het instituut desondanks over
.geen slecVe kwaliteit" kon spreken
mag een isel heten. Desgevraagd
zei men l.is gisteren namens het
Gasinstituut, dat ook de plug
gen nader in het recente onderzoek
van TNO zijn betrokken.
Nog
meer
Van objectieve deskundige zijde
vernamen wy, dat meer ongerech
tigheden de keuring ongehinderd
zijn gepasseerd. Men doelde hierbij
op rubberen ringen die in de wo
ningen mogen worden gebruikt voor
het afsluiten van koppelingen.
Deze ringen kunnen op den duur
gaan oplossen, waardoor alweer lek
kage kan ontstaan. Toen een fabri
kant om aan dit gevaar te ontkomen
op eigen initiatief een andere afsluit-
ring wilde gaan produceren van een
asbest-legering werd dat, aldus onze
zegsman, aanvankelijk door het
Gasinstituut niet toegestaan. Sinds
kort mag het nu wel. De gevaarlijke
rubberen afsluitring is echter geens
zins verboden verklaard.
Evenmin is dat het geval met rub
beren aansluitslangen tussen aansluit-
kraan en gastoestel, die door de ver
bruiker bij het reinigen van het appa
raat kunnen worden gedemonteerd
met alle gevaarlijke gevolgen van
Uit alles bijkt, zo verzekerde men
ons, dat de totale veiligheidsprocedu
re zoals die thans reilt en zeilt op
zijn zachtst gezegd onder de maat is.
Deze zaak dient zo spoedig mogelijk
op de helling te gaan. Er zijn im
mers mensenlevens bij in het geding.
Toen ik 's avonds met hem dineer
de, vertelde hij me dat hij persoon
lijk geen voorstander ls van het plan
van de Indonesische Raad van Ker
ken om een overkoepelende generale
synode te vormen voor alle kerken in
Indonesië, waarover wij enkele maan
den geleden reeds schreven. Ds. Si
hombing meent dat dit plan te zeer
uitgaat van bovenaf en te weinig de
gemeenten samenbrengt.
Ds. Sihombing zou liever zien, dat
de kerken in een bepaald gebied sa
men gaan werken om de mensen te
confronteren met het evangelie. Voor
hij naar Europa kwam voor deze con
ferentie, ontmoetten vertegenwoordi
gers van alle kerken in Noord-Suma-
tra elkaar reeds om zich te bezinnen
op mogelijke vormen van samenwer
king, nu zovéél mensen tot de kerk
willen toetreden.
DR. PHILIP POTTER
aan het werk
Prof. dr. H. Berkhof vraagt een
studie van evangelisatiewerk,
dat er in slaagt de mens vn onze
tijd te bereiken.
Het nieuwe bestond eigenlijk al
leen uit een oproep van dr. Potter
om nu samen eens aan het werk te
gaan. Sinds 1958 is de Wereldraad in
zijn studies eigenlijk meer bezig ge
weest met bezinning op de structu
ren van de gemeente die moet evan
geliseren, dan met dit werk zelf.
Hoewel vaak gezegd werd dat het
gebrek aan eenheid het getuigenis in
de weg staat, klaagde Potter nu, dat
er op evangelisatiegebied zo weinig
sprake is van samenwerking als een
uiting van de gevonden eenheid.
Pas als de kerken over hun muren
heen samen gaan getuigen, zei hij,
zullen ze zichzelf gaan leren kennen
en Gods opdracht gaan verstaan om
Zijn ene zendingsvolk te zijn.
Ook prof. Berkhof erkende dat h»at
sedert het midden van de jaren vijf
tig moeilijk is om te evangeliseren.
We hebben ons teruggetrokken in
onszelf om te proberen een gemeen
schap op te bouwen die weer kan
evangeliseren.
Nieuwe tijd
Maar hij gelooft dat een nieuwe
periode is aangebroken. Er is een
nieuwe generatie jongeren die weer
vraagt naar de zin van het leven. Zij
vragen ons niet wat wc over de poli
tiek te zeggen hebben of over econo
mische problemen, maar wat we van
God weten, of Hij echt bestaat. On«
probleem is, vervolgde hij, dat we
wel het geloof behouden hebben,
maar het zo moeilijk onder woorden
kunnen brengen. Hij vroeg de We
reldraad om nu eens een studie te
gaan maken van die weinige mensen,
die het waar ook ter wereld wel kun
nen. Onze ogen moeten opengaan
voor de evangelisatiekansen die ko
men. De wereld is ri.jp voor evange
lisatie. maar is de kerk ook rijp?
Prof. dr. Joseph L. 'Hromadka uit
Praag zag ook in zijn commu
nistische wereld een verandering. De
communisten hebben altijd de na
druk gelegd op de verandering van
de maatschappij. Nu beginnen ze te
ontdekken dat daardoor de mensen
niet automatisch veranderen. Hun
grote vraag is hoe de mens veran
derd kan worden. Opnieuw sprak hij
zich uit voor een dialoog met het
marxisme, maar voegde er aan toe
dat een dergelijke dialoog alleen mo
gelijk is tussen een volbloed christen
een een volbloed marxist.
Wereldraad reageert op Berlijn
(Van onze kerkredactie)
HERAKLION. Kreta De Wereldraad van Kerken moet
in gesprek komen met de orthodoxe en evangelische kringen buiten
de Wereldraad en met de Rooms-Katholieke Kerk „om tot een
groter gemeenschappelijk begrip te komen van onze gezamenlijke
roeping en om een beter klimaat te scheppen, waarin we kunnen
komen tot gemeenschappelijke evangelisatie-acties", zei dr. Philip
Potter, de Westindisclie leider van de afdeling voor wereldzending
en evangelisatie woensdag tot het Centraal Comité van de Wereld
raad van Kerken. Potter volgde onlangs de bekende bisschop
Newbigin op als hoofd van deze belangrijke arm van de
Wereldraad.
Hij leidde het thema in, dat
het Centraal Comité heeft ge
kozen voor deze laatste hoofd
bestuursvergadering eer de
vierde assemblee van Uppsala
bijeenkomt. Het is de eerste
maal dat de Wereldraad van
Kerken „evangelisatie" als een
officieel thema koos. Het is dui
delijk een reactie op het we
reldevangelisatiecongres van
Berlijn, waar sterke kritiek ge
uit werd op deze oecumenische
beweging, omdat zij deze eerste
opdracht van de kerk zou ver
zaken.
Tot nu toe heeft de Wereldraad
weinig geluisterd naar kritische stem
men uit de meer orthodoxe kerken
en kringen, die niet tot de Wereld
raad willen toetreden. Maar de
laatste twee jaar ls men steeds meer
tot het besef gekomen dat ook deze
orthodoxe stem niet gemist kan wor-
nemen. Wel heeft de Wereldraad tot
taak om de kerken te steunen in hun
evangelisatiewerk", voegde hij er
aan toe.
SAMEN
Er is door kringen buiten de We
reldraad vooral in Amerika, maar
ook in ons land geklaagd, dat deze
oecumenische beweging meer aan
dacht schenkt aan interkerkelijke
hulpverlening en politieke uitspraken
dan aan evangelisatiewerk.
Potter verdedigde de gedachte dat
de verkondiging niet losgemaakt mag
en kan worden van gemeenschap en
dienstbetoon. Zij behoren alle drie
tot de blijde boodschap van het heil.
STEUNEN
Potter ging in zijn rede ernstig in
op de kritiek die de laatste jaren in
de kerken rechts van de Wereldraad
heeft geklonken. Hij waarschuwde
echter degenen die aandringen op
meer aandacht voor het evangelisatie
werk, dat de Wereldraad zelf dit
werk niet kan aanpakken.
Zo zei hij: De Wereldraad „kan
geen evangelisatiecampagnes orga
niseren, tenzij hij uitdrukkelijk door
de aangesloten kerken daartoe wordt
uitgenodigd. Hij is geen kerk, en ook
geen zoals sommige vreesachtig
zeggen superkerk, en daarom kan
hij zelf dergelijke initiatieven niet
deze
krant
behoort
tot
In het Westen
veruit grootste prot.
chr. dagbladpers
Evangelisatie bestaat niet uit de
woordverkondiging alleen, zei hij,
maar ook uit „daden en leven".
In dit verband wees hij op de
uitspraak van het Wereldevangelisa
tiecongres in Berlijn, waarin ook na
drukkelijk gesp'roken wordt over bij
voorbeeld de rassenverhoudingen.
Daar werd zeer juist beseft, zei hij,
dat het -evangelie de muren door
breekt die de mensen verdelen in
rassen, naties, culturen en klassen,
KRITIEK
Maar Potter had ook kritiek op de
leus van een van de aangesloten ker
ken, die haar dienstverleningswerk
doet onder de slagzin: „Geven zonder
er iets voor terug te vragen zelfs
geen geloof". Dat klinkt wel goed,
oppervlakkig gezien, zei hij, maar j
het kan ook gauw propaganda wor
den, waarbij men geld tracht te klop
pen uit de zakken van hen die wei- 1
nig voelen voor de totale en radicale
eisen van het evangelie.
De Wereldraad, vervolgde hij, 1
moet waken voor het steeds aanwezi
ge gevaar om al te grote aandacht te
schenken aan de dienst van de ker-
ken in de wereld of aan hun profe
tisch getuigenis op sociaal en econo- 1
misch gebied ten koste van de evhn-
gelisatorische opdracht. Als een kri
tische opmerking ten opzichte van de
kringen buiten de Wereldraad, voeg
de hij er aan toe dat er ook het
gevaar is dat omgekeerd het evange
lisatiewerk op de troon wordt gezet
ten koste van de dienst en het profe
tisch spreken.
Dr. Potter verwacht veel van
gesprekken over mogelijke gezamen
lijke evangelisatorische acties rpet
evangelischen en rooms-katholieken.
Uitspraken van „conservatieve evan
gelischen" en van het Vaticaan, zei
hij, geven hoop dat een vruchtbaar
gesprek werkelijk mogelijk is op het
ogenblik.
GESPREK
In de tweede plaats moet de We
reldraad zich diepgaand gaan bezin
nen op de onderwerpen waarover in
de kerken op dit punt nog steeds
verschillen van mening bestaan. Ook
wil Potter een gesprek hebben met
de theologen die een vraagstuk
plaatsen achter wat altijd gezien
werd als de inhoud van het evange
lie. Hij dacht in dit verband vooral
aan de theologen uit de school van
Bultmann, de volgelingen van de En
gelse bisschop Robinson en aan de
jonge radicale theologen.
Potter zei nog tegen het Centraal
Comité dat de tijd gekomen is dat
een speciale secretaris wordt be
noemd binnen zijn afdeling om zich
te gaan bezinnen op de evangelisatie-
problematiek. Deze nieuwe functiona
ris moet samenwerken met de afde
ling voor wereldzending en evange
lisatie en met het departement voor
studies over zending en evangelisatie
de Wereldraad.
