mf.fr pensioengeld voor bedrijfsinvesteringen Gaskranen onbetrouwbaar Politieke ballingschap voor Mohammed Roem Minder Jordaniërs laten terugkeren Amsterdams love-in werd heksenketel Regime -Ky zwendelt bij verkiezingen Kongo vraagt V-raad hulp tegen blanke huurlingen Sow jetschip bestormd Lagos: totale oorlog tegen opstandig Biafra ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1967 EXCLUSIEF Vakcentrales: wensen loonbeleid '68 Wijziging beleggingsvoorschriften Ondernemingen meer investeren De Kongolezen vluchten over een brug Roeanda binnen, na gehoord te hebben dat .de huurlingen van majoor Schramme in aantocht waren. Op de voorgrond een soldaat uit Roeanda, die de vluchtelingen tege moet rent om ze tegen te houden. (Van onze speciale verslaggever) DEN HAAG Vandaag zou op Schiphol de man arriveren, die als vooraanstaand Indone sisch politicus en jurist een be langrijke rol heeft gespeeld tij dens de onderhandelingen tussen Den Haag en Djakarta in de periode 1945—1950. Zijn naam is Mohammed Roem, hij is 59 en hij heeft met heel wat akkoorden (Linggadjati, Van Royen en de Ronde Tafel Conferenties) be moeienis gehad. Ook was hij de eerste Indonesi sche Hoge Commissaris in Nederland, terwijl hij in de kabinetten Sjahrir en Sjariffoedin drie keer minister van binnenlandse zaken is geweest. Toen het in politieke zowel als in economische zin met Indonesië berg afwaarts ging, is Mohammed Roem in de vergetelheid geraakt. Als voor uitstrevende figuur en als vice- voorzitter van de later verboden Masjoemi kreeg de man, die altijd voor betere betrekkingen met Ne derland had gepleit en die zijn ge matigde denkbeelden in dit opzicht in de praktijk had willen brengen, het al gauw met Soekarno aan de stok. In de zestiger jaren kwam hij tot twee keer toe gedurende lange tijd in de gevangenis terecht tot de val van de president 'hem definitief de vrijheid bracht. Populair Roems pad is sindsdien wederom niet over rozen gegaan. Toen hij zich opnieuw in de politieke arena wilde begeven om de progressieve moham medaanse Masjoemi te doen her leven, stak Indonesië's nieuwe machthebber hier een stokje voor. Gedeeltelijk geschiedde dit onder druk van de PNI en de Nahdatoel Oelama, die geen concurrerende, nieuwe partij naast zich wensten, gedeeltelijk ook uit prestige-over- wegingen van de leider van het mili taire regime. Soeharto heeft zich nog niet ont plooid als de krachtfiguur, die Soe karno, ondanks zijn vele gebreken, was. Ook ontbreekt hem de „magi sche aantrekkingskracht", die z'n voorganger werd toegeschreven. Roem, zo werd indertijd in Dja karta beweerd, zou door zijn nog altijd aanwezige populariteit de nieuwe bewindvoerder wel eens naar de kroon kunnen steken. Hoeveel aanhang de vroegere vice-voorzitter van de nog altijd verboden Masjoemi bij ouderen en jongeren heeft, werd de vorige maand nog bewezen, toen dertien massa-organisaties voor de oprich ting van een nieuwe mohamme daanse partij pleitten in feite de Masjoemi, maar dan onder een an dere naam die onder leiding moest staan van Mohammed Roem. Gekortwiekt Onder de naam Indonesische Is lamitische Partij, zo werd juist gis teren bericht, is dat nieuwe moham medaanse politieke verband er in middels gekomen. Roem was juist een week tevoren naar Cairo ver trokken: het eerste station van een buitenlandse reis, die in totaal een jaar zal duren. De gekortwiekte politicus zal twee maanden in Nederland blij ven om materiaal te verzamelen over een historische verhandeling, die over de verhitte onderhande lingen gaat, welke onmiddellijk na de oorlog tussen Nederland en In donesië werden gevoerd. De ove rige tien maanden zal hij voor hetzelfde doel- in Londen en "New York (Verenigde Naties) verblij- Hoewel officieel geen balling is 't duidelijk dat Mohammed Roem in wezen in politieke ballingschap is gegaan. Soeharto heeft 't met hem op een akkoordje gegooid om te ver hinderen dat de vroegere Masjoemi- leider een rol in de binnenlandse politiek zal kunnen spelen. Het verblijf van Roem in het bui tenland wordt door de Indonesische staat betaald. Het is de prijs, die de nieuwe machthebber er voor over -heeft een man, die hij vreest, tijde lijk te ontwortelen. De noodzaak hiervan klemt des te meer omdat de algemene verkiezin gen, die het volgend jaar in Indone sië moeten worden gehouden, waar schijnlijk geen doorgang vinden, wat onherroepelijk politieke onrust betekent. Pers in Z.-Afrika wordt gemuilkorfd JOHANNESBURG Premier John Vorster van Zuid-Afrika heeft meegedeeld dat zijn regering een wetsontwerp voorbereidt dat het mo gelijk moet maken maatregelen te ne men tegen kranten die valse of ver draaide berichten geven. Een krant moet naar zijn mening haar bron dui delijk noemen, niet „naar wij verne men" of „naar verluidt" e.d. Volgens de nieuwe wet zullen de kranten ver plicht zijn hun zegslieden te noemen als daar naar gevraagd wordt. De journalisten die hun feiten uit be trouwbare bron putten, zouden niets te vrezen hebben. „Het wordt tijd dat leugens kunnen worden bestraft", al dus de premier. (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG De drie vakcentrales 'willen de belegging6- voorschriften, waaraan de bedrijfspensioenfondsen zijn gebon den, zodanig wijzigen dat de ondernemingen meer geld uit deze fondsen in de investeringssfeer kunnen brengen. Dit blijkt uit een nota, die het over legorgaan van het NVV, het NKV en het CNV naar de Stichting van de Arbeid heeft gezonden. In deze nota zijn de verlangens geformuleerd voor het volgend jaar te voeren loonbe leid. Eind deze maand komt het stich tingsbestuur bijeen voor de eerste oriënterende besprekingen daarover. Zoals uit enkele uitlatingen van vakbewegingszijde al is gebleken wil len de vakcentrales ruimte scheppen om bij de nieuwe loononderhandelin gen per bedrijfstak of onderneming te komen tot verbetering van de pensioenaanspraken. De extra bespa ringen, die hierdoor worden verkre gen, zouden dan in de investe ringssfeer moeten worden gebracht. TIEN PROCENT Thans mag op grond van de pensioen- en spaarfondsenwet niet meer dan 10 procent van het premie kapitaal in de eigen onderneming worden gestoken. Artikel 15 zegt: „De bezittingen van een onderne mingspensioenfonds of een spaarfonds mogen voor ten hoogste een tiende deel bestaan uit schuldvorderingen op de werkgever of aandelen in de onder neming". Dit is een algemene bepaling, maar daarnaast hebben de pensioenfondsen ook nog eigen voorschriften, die soms nog aanzienlijk verder gaan en die alle ten doel hebben voor uitbetaling van pensioen bestemde gelden zoveel mogelijk uit de risico-dragende sfeer te houden. De vakbeweging nu wil deze voorschriften en het daarop gebaseer de beleid nader in beschouwing ne men en, waar mogelijk, verruimen om meer geld voor investeringen te krijgen. Dit laotste is volgens de drie vakcentrales nodig als gevolg van de ontwikkeling van de conjunctuur en de werkloosheid, waardoor in bepaal de bedrijfstakken en regio's gevaar lijke structuurproblemen zijn blootge legd. VRIJHEID De vakcentrales verklaren in bun nota, dat zij bereid zijn hun medewer king te verlenen aan een evenwichtig loonbeleid door op centraal niveau een afspraak te maken over de be grenzing van het direct besteedbare deel van de verbeteringen der ar beidsvoorwaarden. T.a.v. het niet-direct besteedbare deel der contractsverbeteringen (waarbij de voorkeur uitgaat naar op trekking der pensioenaanspraken) Israëlische stemmen: TEL AVIV De krijgshaftige taal van koning Hoessein, gevolgd door de felle beschuldiging bij de VN als zouden Israëlische troepen in het bezette deel van Jordanië een campagne van terreur, intimi datie en onderdrukking voeren, ma- dat Israël zich opnieuw is gaan be denken over het aantal Jordaanse vluchtelingen dat naar de bezette gebieden zal mogen terugkeren. Invloedrijke Israëlische dagbla den schrijven dat de regering op haar oorspronkelijke toezeggingen wil terugkomen uit vrees dat de vluchtelingen een gevaarlijke vijf de colonne zullen vormen. In elk geval wordt op verscherpte selectie aangedrongen. Die vrees acht men temeer ge grond daar Jordanië de vluchtelin gen heeft opgeroepen „een doorn in het vlees van Israël" te worden. stelt de vakbeweging, dat omvang en vorm daarvan geheel en al ter keuze van de contractspartijen moet blij ven; er mogen daarover geen centra le afspraken worden gemaakt. Wel aanvaardt de vakbeweging dat de overheid de mogelijkheid dient te hebben tot ingrijpen, indien de ont wikkeling der bestedingen het alge meen sociaal-economisch beleid in ge vaar brengt. Daaraan wordt evenwel de voor waarde verbonden, dat zulks alleen geschiedt in samenhang met andere overheidsmaatregelen. D.w.z.: andere vormen van inkomen dienen op over eenkomstige wijze te worden behan deld, aldus NVV, NKV en CNV in hun Naar wij vernemen verwacht men in vakbewegingskringen in de Stich ting van de Arbeid „harde onderhan delingen", niet zozeer over de mate riële inhoud van een algemeen per centage van loonstijging als wel over de verlangde vrijheid van onderhan delen per bedrijfstak of onderneming in de secundaire sfeer. (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM Het met veel tam-tam aangekondigde love-in festi val, dat door het bureau jeugdzaken van de gemeente Amsterdam gister avond is georganiseerd in de oude RAI, is een matte vertoning gewor den. Wel moet gezegd worden dat de Amsterdamse hippies zich in zoverre lief hebben gedragen, dat het niet tot ernstige rellen is gekomen. In de RAI waren (drie) metershoge WASHINGTON In de VS is een politieke storm opgestoken over de Zuidvietnamese presi dentsverkiezingen die op 3 sep tember zullen worden gehouden. Vele politici vrezen dat de ver kiezingen niet werkelijk vrij zouden zijn. Wanneer dit ge beurt moet de Vietnam-politiek worden herzien en de Ameri kaanse troepen worden terug getrokken, aldus de politici. Volgens senator Robert Kennedy zijn er steeds meer bewijzen dat de militaire regering in Saigon in het verkiezingsproces ingrijpt en daar door het recht op een vrije uitspraak aantast. Senator Javits verklaarde, dat de militairen en politici in Zuid-Viet- nam behoren te weten, dat vrije ver kiezingen een voorwaarde voor Ame rikaanse hulp betekenen. Wanneer geen democratische regering wordt gekozen, die politieke en economische hervormingen op haar program heeft staan zou de Amerikaanse steun vol gens Javits moeten worden gestaakt. Ook de senatoren Fulbright en Mansfield verweten de militaire rege ring ingrijpen in de verkiezingscam pagne. Eerder hadden 57 leden van het Huis van Afgevaardigden er bij presi dent Johnson op aangedrongen, dat hij de regering in Saigon zou laten weten, dat de VS hun gehele Viet nam-politiek eens ernstig zouden gaan doorlichten. Volgens deze parlementsleden zou den de verkiezingen een volslagen zwendel zijn als de militaire junta haar houding niet onmiddellijk wij- Referendum Dominee Martin Luther King heeft gisteren in Atlanta een nationale cam pagne voor plaatselijke referendums door de bevolking over de oorlog in Vietnam ingeluid. Op deze wijze wil hij protesteren tegen de oorlog in Vietnam. Twaalfduizend Amerikanen hebben in Vietnam al hun leven verloren. Onze steden lijden aan verval, onze binnenlandse programma's worden drastisch beperkt. Intussen geven wij 1.600 dollar per minuut uit aan een van de wreedste en meest zinloze oor logen van de geschiedenis, aldus ds. King. Intussen gaat de strijd in Vietnam onverminderd voort. Gisteren bom bardeerden Amerikaanse bommen werpers vitale punten in Noord-Viet- nam. Een belangrijke brug in het cen trum van Hanoi en strategische spoor wegknooppunten ten noorden van de Noordvietnamese hoofdstad werden vernietigd. Aan de zuidelijke helft van de bufferzone hebben mariniers een zuiveringsactie gehouden. NEW YORK Kongo heeft de Veiligheidsraad om hulp tegen de blanke huurlingen gevraagd. In een brief aan de Veiligheids raad, welke donderdag is verzon den vraagt Kongo de voorzitter „de leden van de Veiligheidsraad en de met de Kongolese democratische republiek bevriende landen uit te nodigen zo snel mogelijk logistieke of elke andere vorm van hulp te zenden om de orde te handhaven in het gebied waar zich huursoldaten bevinden." De minister van buitenlandse za ken, Bomboko, zegt -in de brief dat een aantal blanke huurlingen se dert 21 juli met twee vliegtuigen in Loeanda in het aangrenzende Por tugese Angola is geweest. De vlieg tuigen zouden toebehoren aan per sonen die in verbinding stonden met oud-premier Tsjombe. De Kongolese regering heeft het Britse persbureau Reuter gelast zijn activiteiten in Kongo te staken. De maatregel is genomen omdat vol gens de regering het persbureau is opgetreden als publiciteitsagent voor J cessen hebben geboekt, de huurtroepen in het oosten. podia gebouwd vanwaar incidenteel enkele beatgroepen hun geluiden lie ten horen. Dat was dan ook het enige „vertrouwde geluid". Voor het overige moest men volstaan met een drummer, die de hele avond in zijn eentje op zijn trommels zat te slaan en tienerjon gens die erbarmelijke geluiden uit electrische instrumenten haalden. Wat betreft het aantal bezoekers zou de ojjzet van de gemeente als geslaagd kunnen worden beschouwd. Reeds om half acht stonden duizen den jongelui zich voor de ingang te verdringen: naar schatting vierdui zend jongelui hebben het feest be- Voor de argeloze bezoeker was de RAI gisteravond een mengelmoes van psychologische experimenten (of waanideeën?). Meisjes van een jaar of achttien, uiteraard gekleed in mini, wandelden met een kolossale speen in de mond, met vriendinnen die zich bij een van de bereidlustige schilders op het voormalige expositie-terrein, hun armen, benen en gezichten had den laten beschilderen met bloeme tjes. Overigens liepen ook de jongens met een anjer achter het oor. WIEROOK Om de sfeer nog zwoeler te maken verkochten handelaars in feestartike len stokjes wierook, die de jongelui als een hasjiesj-sigaret rookten. Het gevolg was dan ook dat in de zaal een lucht hing om hoofdpijn van te krijgen. Een enkeling wilde zelfs zo ver opvallen dat hij de hele avond met gekruiste benen op de grond bleef zitten, starend naar zijn wie- rookje, alsof hij in trance was. Dit hele tafereel werd belicht met rode en groene spots, die op alle mo gelijke plaatsen aan- en uitflikker den („psychedelische lichteffecten"). Het optreden van de rythm- en blues groep van Rob Hoeke maakte de love-in niet gezelliger. Het gevolg was dat een aantal jon gelui zichzelf gingen vermaken door in een kringetje een zelf gemaakt ritueel op te voeren onder het motto: „All you need is love". Zelfs de stomme films, de sport films uit Oosteuropese landen, de dia's van Hollandse molens, en meis jes in ondergoed, konden de interes se van het publiek niet opwekken. Duizenden jongelui trachtten vrijdagavond „lief te zijn voor elkaar" op het love-in festival in Amsterdam. Het feest werd al gauw een mengelmoes van chaotische ge luiden, lichteffecten en jongens en meisjes „in trance". MOSKOU Rusland heeft een van de krachtigste protesten van de laatste tijd aan de Chinese regering doen toekomen over het „bandie ten-optreden" van Chinese autoritei ten in de haven van Dairen, waar een Russisch schip al geruime tijd wordt vastgehouden. De kapitein is gearresteerd. Naar verluidt 'hebben honderden Chinezen onder het welwillend oog van de autoriteiten de Svirks bestormd, het schip vol leuzen geklad en beledigingen aan het adres van de Sowjetunie geuit tegenover de be manning die men ook probeerde te mishandelen. Moskou spreekt in zijn nota van „een voorbereide provocatie om de reeds gespannen verhouding tussen beide landen verder te verslechteren". Onmiddellijke vrijlating van de kapi tein, ongehinderd vertrek van het schip en strenge bestraffing van da schuldigingen wordt geëist. Eerder dit jaar heeft Moskou Pe king ook al beschuldigd zonder wetti ge redenen een Russisch schip 20 dagen vastgehouden te hebben. Weer grensincident Een grote groep communistische Chinezen is gisteren de grens met Hongkong overgetrokken. De grens politie en Britse soldaten waar schuwden via luidsprekers, dat het vuur geopend zou worden, wanneer zou worden aangevallen. Desondanks gebruikten de Crine- zen laders om een gebouw te beklim men op Brits gebied. Ze werden met traangas verdreven, maar tracht ten terug te keren. Bij een ander grensincident vuur den Chinese grenswachten op Britse soldaten. Toen boeren uit China de grens wilden passeren, en Britten vroegen wat ze wilden, begonnen de Chinezen met stokken te slaan. Hierop openden de Chinese grens wachten het vuur. Radio Peking beschuldigde vrijdag India van militaire provocaties aan de Chinees-Indiase grens. Oejoekivo dreigt met raketten LAGOS Het militaire be wind in Nigeria heeft order ge geven tot de „totale oorlog" tegen Biafra, het oostelijk deel van de federatie, waarvan de troepen de laatste dagen opmerkelijke suc- Waarschijnlijk is de overheid in haar wiek geschoten over Reuters berichten uit het door de huurtroe pen veroverde Boekavoe en een vraaggesprek aldaar met de lei der van deze troepen, majoor Schramme. DEN HAAG Een schadepost, die wel eens flink in de papieren kon gaan lopen heeft de aardgasombouwers getroffen. Het blijkt, dat alle tot op heden gemonteerde aardgaskranen een mankement vertonen, waardoor vervanging van een onderdeel noodzakelijk zal zijn. De tot nu toe gebruikte afsluitplaatjes, vervaar digd van een uit Duitsland afkomstige kunststof, zijn achteraf ondeugdelijk. Alle aangebrachte kra nen moeten worden gedemonteerd en van een bronzen of koperen afsluitplaatje voorzien. Ofschoon het Gasinstituut voor de ombouw de betreffende gaskranen uitvoerig op deugdelijk heid heeft beproefd en in orde bevonden zijn in een aantal gevallen breuken in de plaatjes opge treden. Gevolg: le'ikage. Voor een nader onderzoek werd daarop het Kunststoffeninstituut van TNO ingeschakeld. Uit dit onderzoek is gebleken dat in het materiaal op de lange duur corrosie kan optreden waardoor scheuring on tstaat. De corrosie ontstaat door een op het materiaal aanwezige spanning (in dit geval altijd aanwezig als gevolg van de veerdruk van de kraan) indien gelijktijdig op het kunststoffen plaatje bepaalde vloeistoffen aanwezig zijn. Tot die vloeistoffen behoren enerzijds somrrtige schoonmaakmiddelen en anderzijds ontledingspro- dukten van bak- en braadvetten. Aangezien er veel propere huisvrouwen zijn die hun gaskraan met een schoonmaakmiddel reinigen en er weer andere dames bestaan bij wie het vet wel eens uit SLEITPLAATJES MOETEN WORDEN VERVANGEN Vooral omdat bij aardgaslekkage het explosiege vaar niet denkbeeldig is er is overigens niet aangetoond dat er verband tussen afgekeurde plaatjes en ontploffingen bestéat heeft de Vereniging van exploitanten van gasbedrijven ge meend te moeten adviseren tot vervanging. In feite is het besluit hiertoe echter een zaak van de gemeenten. Deze kunnen het advies echter moei lijk naast zich neerleggen. Wat Rotterdam betreft wordt aangenomen dat er geen sprake zal zijn van een zëer grote schadepost. Het is niet precies te zeggen hoeveel van die plaatjes zijn toegepast, maar om grote aantallen gaat het niet, aldus ir. J. J. Flameling, adjunct-directeur van het Gemeente Energie- De plaatjes zijn met de aansluitkranen in gevoerd en het is enigszins moeilijk te zeggen waar zij zich bevinden. „U kunt het vergelijken met bijv. een fiets, die het ene jaar met grijze en het andere jaar met zwarte handvatten wordt geleverd", aldus de heer Flameling. Alle kranen, waarin de plaatjes van plastic zich bevinden zijn door de VEG goedgekeurd. Rotterdam is al bezig de zaak te onderzoeken, niet alleen' op de financiële, maar ook op de technische merites. Den Haag blijkt met verschillende soorten kranen te hebben gewerkt. Ongeveer 20 procent zal hier vervangen moeten worden. In de federale hoofdstad Lagos kwam gisteren het luchtdoelgeschut in actie toen een onbekend viermoto rig vliegtuig laag over de stad vloog. Ondanks het hevige afweervuur werd het toestel niet geraakt. Bij een aanval van een Biafraanse bommenwerper van het type B-26 op het vliegveld van Kadoena blijkt een Westduitse technicus te zijn gedood en een collega van hem ernstig ge wond. De Westduitsers woonden na bij de federale luchtmachtbasis die donderdag tweemaal werd aangeval- Raketten De leider van Biafra, kolonel Ojoek- woe, heeft aangekondigd, dat zijn troepen binnenkort ook raketten gaan gebruiken. Hij zei dat de strijd zal eindigen op de dag, dat Nigeria zijn agressie te- Britse oliedepots in Aden beschoten ADEN Arabische nationalisten hebben vanmorgen zonder succes een mortieraanval op de Britse olie opslagplaatsen in Aden gedaan. De aanval werd ondernomen op de tweede dag van de algemene 48- uur-staking, die is bedoeld als pro test tegen het besluit van een VN- missie om met de autoriteiten van Zuid-Arabië te spreken. Bij gewelddaden gisteren in Aden werden twee Arabieren gedood. Elf raakten gewond. gen Biafra staakt en het recht op onafhankelijkheid van deze republiek erkent. Hij waarschuwde buitenlan ders dat zij Lagos moeten verlaten. Ook zouden buitenlandse vliegtuigen en schepen de federale hoofdstad moeten mijden. Volgens niet-bevestigde berichten in Lagos ontvangen hebben de Bia fraanse troepen vandaag een brug in de voornaamste wegverbinding tus sen de Nigeriaanse gebieden Mid den-West en West opgeblazen. Rapport over toestand gegijzelde KLM'ers NEW YORK Oe Thant zal vol gende week een rapport uitgeven over de toestand van de personen, die de regeringen van Guinee en de Ivoorkust vasthouden. Zoals bekend houdt Guinee, behalve inwoners van de Ivoorkust, vier KLM vertegen woordigers gevangen. In de Ivoorkust zijn onder andere de Guinese minister van buitenlandse zaken en de permanente vertegen woordiger van dit land bij de Vere nigde Naties in hechtenis. Prinselijk paar in Friesland LEEUWARDEN Prinses Beatrix en Prins Claus brengen op het ogen blik een korte zeilvakantie in Fries land door. Zij verblijven aan boord van de Lemsteraak De groene Draeck, eigendom van de Prinses. Gistermorgen zeilden ze in de omge ving van Langweer. Zij zullen tot en met morgen op verschillende meren in de zuidwesthoek van Friesland zei-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 5