Oevers van galmen van de Wangpo propaganda ($||§§k Ultimatum voor Moboetoe De Straat Soenda stoomt op naar Sjanghaimetropool in een onbekende wereld Biafra verovert 10 steden alles goed/ en( vuev ZWEEDSE ARTS BEWEERT „VS vallen Vietcong met gaspoeder aan De Gaulle zwijgt over ziin Canadees avontuur 5 VRIJDAG 11 AUGUSTUS 1967 LAGOS Het Biafraanse leger heeft gisteren na een bliksemof- fensief in de aangrenzende Mid den-Westelijke staat nog tien plaatsen veroverd. De garnizoenen van Asaba, Autsji, het oliecentrum I Ocghelli en de havenplaatsen Sapele I Warri hebben gecapituleerd, zo SJANGHAI Na dertig uur op de Jangsekiang voor anker te hebben gelegen, werd de Straat Soenda eindelijk toegestaan naar Sjanghai op te stomen. De vrachtvaarder, die slechts duizend ton katoen, sisal en klapperolie heeft af te leveren het lossen van zulk een hoe- velheïd geschiedt gewoonlijk binnen een etmaal bevindt zich thans op het grauwe water van de Wangpo, waar hij mid- stroom8 aan twee boeien is geslagen. Voor de boeg en achter de schroef liggen tientallen andere koopvaardijschepen: Chinezen, Duitsers, Grieken, Zweden, Noren, Engelsen en Denen. Ook zij wachten op het verlossende woord naar een van de kaden te mogen manoeuvreren. Van het sloependek af en ook van uit m'n hut heb ik een onvergetelijk uitzicht op het vlak voor me liggende centrum van de stad. Het is avond nu; de strakke contouren van de nog van voor de oorlog daterende gebou wen zijn verdwenen. Chinese karak ters van een uitsluitend robijnrode kleur lijken tegen de duisternis te zijn aangeplakt. Ook met neonlicht, dat overigens precies om tien uur wordt uitge draaid, wordt boven de flauw verlich te straten van Sjanghai commu nistische leuzen uit het bekende rode boekje uitgedragen Portret Aan stuurboordzijde, precies in het midden van de zich daar bevindende kade staat een gigantisch portret van partijvoorzitter Mao opgesteld, dat door indirect sch,ijnwerperlicht wordt bestreken. Aan het gezicht van China's grote man is bepaald niet te zien dat het systeem, hetwelk hij belijdt, door persoonlijke twisten in de hiërarchie Ministerieel antwoord Met verbazing las ik over de beant woording door de minister van justitie van vragen der Tweede-Kamercom missie betreffende de verpleegde B. uit „De Kruisberg" in Doetinchem. Er is gesteld dat 1. B. geen aan wijsbare neigingen had tot buitengewo ne agressieve daden; 2. B. diefstal van een auto ert een bungalowtent heeft gepleegd; 3. B. poging tot aanranding van een meisje heeft gedaan; 4. B. een poging tot moord op een vrouw van zijn stiefbroeder heeft gedaan; 5. B. had gevraagd extra op hem te letten omdat hij de dwang voelde wéér weg te lopen; 6. het verscherpt toezicht nadien is opgeheven; 7. de minister de verklaring van B. de dwang tot moord te hebben gehad „raadselachtig en be nauwend" noemt; 8. in verband met reclassering enig risico moet worden genomen en dat men in het tegen gestelde geval dergelijke personen nooit zou moeten loslaten. Ik vind dit laatste juist, want ze zijn gevaarlijk vóór de samenleving. Het lijkt er op, dat de minister zich zelf tegenspreekt als hij vaststelt dat B. niet behoort tot de ernstige geval len. Er gebeuren tegenwoordig rare dingen in Nederland. Den Haag P. J. Bouwmeester Aardbevingen Dezer dagen las ik in uw krant dat aardbevingen in ons land bijna niet mogelijk zijn. Alleen in 1932 deed zich een lichte beving voor bij Uden in Noord-Brabant. Volgens mijn herinnering is dit niet geheel juist. Naar ik meen werd in juni 1938 in Den Haag ook een duide lijk trilling gevoeld, waarbij o.a. een huis aan de Vaillantlaan zodanig werd beschadigd dat de gevel vernieuwd moest worden. In mijn woning aan de Valkenboslaan ontstond een scheur van zeker 60 cm in een 'binnenmuur. De haard van deze beving schijnt in Limburg te hebben gelegen. Den Haag M. Marijs-Visser Wegenbelasting In de korte tijd van drie jaar is de wegenbelasting verdubbeld. Er is veel geld nodig voor de wegverbindingen, een voorwaarde voor onze welvaart. Waarom betalen de bromfietser en de fietser ook niet een bepaald be drag? Als je een brommer van 500 of 1.000 kan kopen, kan je ook wel ƒ25 belasting betalen. Het is oneerlijk om alleen de auto mobilist ervoor op te laten draaien, terwijl voor de fietsers en brom fietsers ook voorzieningen moeten worden getroffen. Om misverstand te voorkomen, ik ben zelf geen eigenaar van een auto. Noordwijkerhout J. Wassenaar verscheurd dreigt te worden. Hij is de personificatie van de vaderlijke figuur, die met begrijpende ogen en een wijze glimlach de hand ten groet opheft Dat het om een nogal jeugdige re- produktie van de thans 74-jarige lei der gaat, moet zelfs zijn meest kri tiekloze aanbidders onmiddellijk op- Door een van de poortjes van m'n hut zie ik twee rode wachten over de railing hangen. Naar hun gezichten te oordelen, zijn het Mongolen jon gemannen van misschien 25 jaar. Aan hun gordel hangt een pistool, dat aan een dunne, lange riem is bevestigd. Ze kijken verveeld naar de passe rende jonken, waarvan de donkere zeilen zo weinig wind vangen dat alle opvarenden moeten wrikken en ped delen om enige vaart te kunnen hou- Onbekende wereld Van het opstomen naar Sjanghai een tocht van misschien twee uur heb ik in journalistiek opzicht dan, van de eerste tot de laatste minuut genoten. Het was alsof ik een totaal onbekende wereld binnenvoer. Er za ten heel wat sinistere puntjes aan, die inzicht en overzicht gaven. De oevers van de Wangpo, die smal ler is dan de Nieuwe Waterweg, le ken te galmen v,an propaganda. Door de ontelbare luidsprekers, die waren opgesteld," klonken opgewonden man nen- en vrouwenstemmen. Zo nu en dan werd het indringende gepraat afgewisseld door opzwepende liederen en marsmuziek. Hoewel een schip, waarop men zich bevindt, toch bepaald niet geluidloos door het wa ter klieft, verging horen en zien je dikwijls. De onvermoeibare klessebessers van het rode rijk, zo wist een Chi nese schepeling me te vertellen, rie pen op de ideologische eenheid te bewaren. De indoctrinatie, waarmee ze nu al maanden bezig zijn, schalt van de vroege morgen tot de late avond door de straten, over pleinen, langs de walkant en in alle openbare gelegenheden. De techniek is het bekende recite ren uit Mao's rode boekje, dat door Lin Piao. de aartsvijand van (ex?)-presidcnt Lioe Sjao-tji, van een voorwoord is voorzien, en dat in een jaar tijd een bijna even grote oplaag als 't meest verspreide Boek aller Boeken: de bijbel, heeft gehaald. Van het goede te veel Als de Chinezen net zo reageren als wij zal de inhoud van het vaak oorverdovende gekrijs nog nauwe lijks tot hen doordringen. Men kan, zo wordt steeds opnieuw en op elk terrein bewezen, ook van het goede genoeg krijgen, om van het slechte dan maar niet te spreken. Er moeten ook genoeg bewoners van commu nistisch China zijn, die al dat geblèr maar nonsens vinden. Een leesmoeheid moet er beslist ook zijn opgetreden. In het Westen spreekt men bijna uitsluitend van de muurkranten van Peking, maar heel China is één grote muurkrant gewor den Al varend over de Wangpo merk je dat de Rode Garde zich van alles heeft meester gemaakt wat beplak- baar of bekladbaar is. Dat kunnen fabrieksmuren of pijpen zijn, maar ook daken en gevels van huizen en gebouwen, steigers, kaden en, niet te vergeten, schepen. Ik heb geen Chinese vrachtvaarder, sleepboot of lichter gezien, die niet een of andere propagandistische leu ze droeg. De romp en de pijp van sommige schepen waren schilderijen gelijk. Met rode en witte verf, in 't gunstigste geval met plakkaten, wa ren ze beklad en beplakt. Leerboeh Enkele kleinere vaartuigen waren vol behangen met ingelijste „etsen" van goud op rood, die tezamen een leerboek van het communisme zou den worden. Rode vlaggen met het hoofd van voorzitter Mao erop wap peren vaak nog boven de achterste- Sjanhghai zelf is trouwens ook één groot geschrft. met moeilijk uitwisba- re opwekkingen. In deze grootste stad van de wereld (12 miljoen inwo ners) is geen gebouw onbevlekt geble- i ven. Op de lange boulevard, waarop In de stad Benin, de hoofdstad van de Midden-Westelijke staat, die woensdag werd veroverd, is een voor lopige regering gevormd, bestaande uit leden van de Ibo-stam. 82 buitenlanders die in de Mid den-Westelijke staat woonden zijn per schip naar Lagos overgebracht. Het waren Britten, Nederlanders, Ca- nadezen en Westduitsers. Er worden nog 200 buitenlanders in Lagos ver wacht, meest oliepersoneel, zo werd in Lagos bekendgemaakt. Een toestel van de Biafraanse lucht macht heeft gisteren het hoofdkwar tier van de Nigeriaanse federale luchtmacht in Radoene gebombar deerd. Verscheidene gebouwen zijn beschadigd en tenminste drie mensen zijn gewond. Het was de tweede maal in twee dagen dat de Biafraanse luchtmacht aanvallen op Nigeria ans gebied uit voerde. Woensdag vielen bommen op de hoofdstad Lagos. Noodweer in Frankrijk minstens vijf doden VALENCE In de departementen Drome en Ardeche in Zuidoost-Frank rijk zijn gisternacht minstens vijf mensen om het leven gekomen als gevolg van zware onweersbuien, ge paard met hevige regenval. Onder de slachtoffers waren twee kampeerders, die zich op een terrein bevonden dat werd overspoeld. De andere omgekomenen waren een boer, die werd getroffen door de bliksem, en een echtpaar dat met een auto in een rivier terechtkwam door dat de weg was verzakt. HUURLINGEN DREIGEN MET OPMARS NAAR KINS.I AS A BOEKAVOE President Moboetoe heeft gisteren van de huurlingen, die Boekavoe be zetten, tien dagen de tijd ge kregen om te onderhandelen over de toekomst van Kongo. Wanneer hij dit niet doet zullen de huursoldaten opmarcheren naar Kinsjasa, de hoofdstad van Kongo. Dit ultimatum werd gesteld door de in België geboren com mandant van de huursoldaten, majoor Schramme, bij zjjn on dergeschikten beter bekend als „zwarte Jack". De majoor zweeg echter over zijn woensdag afgelegde verklaring waar in hij eiste dat oud-premier Tsjombe, die op het ogenblik in Algerije gevan gen zit, moest worden vrijgelaten en worden opgenomen in het Kongolese kabinet. De Kongolese regering heeft gewei gerd om te onderhandelen met de huurlingen. Radio Kinsjasa meldde dat Moboetoe „zich nooit zou verla gen tot besprekingen met buiten landse gangsters die trachten hun wil op te leggen aan een soevereine staat waartoe zij niet behoren. Een bij de blanke huurlingen die nende Kongolese kolonel heeft intus sen in Boekavoe een „regering van publieke veiligheid" uitgeroepen en president Moboetoe gelast af te tre den. Kolonel Leonard Monga, vorig jaar door Tsjombe benoemd tot staf- Muurkranten tot in de fabrieken toe. ik bij daglicht kijk, vertonen de ge vels e,en warreling van Chinese ka rakters in velerlei kleur. Bij het binnenstomen van Sjanhgai is duidelijk te merken dat het om een metropool met een onvoorstel baar grote industriële produktie gaat. De bedrijvigheid is haast nog inten ser dan in de havens van Rotterdam. Van alles wordt er gelost en geladen. Het scheepvaartverkeer, vooral dat met zwaar beladen jonken, is als een oneindig voorbijtrekkend konvooi. Demonstratie Hoewel Singtau onder Tjuntsin dé marinehaven van Rood China is, lig gen op de Wangpo een groot aantal moderne oorlogsbodems afgemeerd. De meeste'hiervan zijn torpedoboten, landingsvaartuigen en bewapende trawlers. Terwijl straaljagers van Chinese makelij door het luchtruim gierden, voer een van deze oorlogsschepen vanmiddag met veel machtsvertoon voorbij. Elk stuk geschut was be mand. Men rende met lange granaten heen en weer, terwijl de lopen der kanons alle kanten werden uitge draaid. Een misschien wat grauw getinte stad, dat Sjanghai, maar men hoort er, overdag zowel als 's nachts, het rusteloze lied van de arbeid. Gloed nieuw en stokoud schepen bijvoor beeld en haveninstallaties werken in volslagen harmonie naast elkaar. Gun missie: meer negers in garde WASHINGTON De commissie die een onderzoek instelt naar de jongste onlusten in negerwijken, heeft president Johnson aanbevolen dat er meer negers in de nationale garde moet worden opgenomen. Eind vorig jaar telde de garde 404.996 man. Daarvan waren slechts 4.638 ne gers. SYDNEY De Zweedse arts John Takman beweert dat Amerikaanse vliegtuigen Zuid- vietnamese dorpen met een ge vaarlijk gaspoeder bestoken, als ze ervan overtuigd zijn dat er zich leden van de Vietcong bevinden. Er zouden al- vele slachtoffers zijn gevallen. De arts, die een bezoek aan Noord-Vietnam heeft gebracht, leidt dit af uit opgevangen nieuwsberich ten en uit gesprekken met Noordviet- Volgens hem wordt het gas niet in Noord-Vietnam gebruikt omdat Ame rikaanse vliegtuigen daar in verband met het luchtafweer niet laag kun nen vliegen om het gas te versprei den. In Noord-Vietnam heeft dr. Tak man bewijsmateriaal verzameld voor het Russell-tribunaal. Verkiezingen De verkiezingscampagne in Zuid-Vietnam raakt steeds verder in het slop. Zeven van de tien burger kandidaten zetten hun campagne pas voort als de regering verontschuldi gingen heeft aangeboden voor het in cident van zondag, met de verzeke ring dat de „propaganda-reizen" niet langer zullen worden gesaboteerd. Als zeven kandidaten niet meer mee doen lijkt het houden van verkiezin gen zinloos. Het is wel zeker dat van Ameri kaanse zijde op beide partijen druk zal worden uitgeoefend om de verkie zingscampagne in goede banen te lei den. De gang van zaken is nu slechts koren op de molen van het Nationale bevrijdingsfront dat de verkiezingen een „farce" noemt. Eenentwintig republikeinse leden van het Amerikaanse Huis van Afge vaardigden eisen herziening van een in 1964 aangenomen resolutie, waarin president Johnson alle volmachten kreeg om de strijd in Vietnam voort te zetten. Dat was kort na de aanval in de Golf van Tonkin. Niets wijst erop dat de Amerikaanse militaire operaties sinds die tijd het Vietnamese vraagstuk ook maar enigszins dichter bij een oplossing hebben gebracht, aldus deze afgevaardigden. De Amerikaanse Senaat heeft gisteravond een amendement aange nomen waarin staat dat geen kredie ten mogen worden verleend aan Abortus is nu in Singapore legaal SINGAPORE In Singapore moe ten de overheidsziekenhuizen bij elke vrouw, die 'hierom vraagt, voor een 'bedrag van zes gulden de zwan gerschap beëindigen. De abortus ls hier nu dus volkomen legaal. Singapo re staat reeds bekend als het meest geslaagde voorbeeld van geboorterege ling in Azië. Een voorstel van de republikein Dirksen om de Amerikaanse export en importbank geen materiaal te la ten financieren dat voor Oost-Europa is bestemd, werd verworpen. Zijn voorstel was gericht tegen een kredietverlening van 200 miljoen gul den aan de Fiat-fabrieken voor de aankoop van Amerikaanse machines voor de in Rusland te bouwen Fiatfa- briek. Dirksen zei dat dergelijke transac ties moeten worden tegengewerkt zo lang „onze jongens in Vietnam met Russische wapens worden gedood". Nadruk op onafhankelijke koers chef in ballingschap, zei dat de beëin diging van de burgerkrijg in Kongo het doel van zijn regering is. Boekavoe, dat woensdag in handen van de huurtroepen is gevallen, zal de voorlopige zetel van de opstande lingenregering zijn. „We zullen alle Kongolese provincies bevrijden", ver klaarde de kolonel. Hij zei dat van nu af aan Moboetoe als een landverrader wordt beschouwd. Hij zal door een volksrechtbank worden berecht, al dus Monga. J Paradevlucht boven basis Soesterberg SOESTERBERG Ter gelegen heid van de beëdiging van kadetten door de bevelhebber van de lucht strijdkrachten, luitenant-generaal A. B. Wolf, zal donderdag boven Soes terberg een paradevlucht worden gehouden. Een soort harnas, maar dan van leer, is deze schepping van de Parijse mode-ontwerper Paco Rabanne. Het zijn allemaal keu rig afgepaste stukjes die met zil veren haakjes bij elkaar worden gehouden. De bovenpartij is nog weer eens behangen met glinsterende ste nen. Ook het hoedje bestaat uit vele leerflinters. In de Franse hoofdstad weten ze met allerlei afval goed raad PARIJS President de Gaulle heeft gisteren voor radio en televisie geen opheldering ge geven van zijn Canadees avon tuur, maar slechts de grote lijnen van de Franse politiek uiteenge zet in een rede die nagenoeg niets nieuws bevatte. "pEN PRACHTIG oud boerenka- net, zo een waarin je schatten kunt vermoeden, is het eerste wat men ziet wanneer men de woon kamer van Jan-Hindrik Lodeweges in de boerderij aan de Borkeldweg 45 te Holten binnenstapt. Ik twijfel er niet aan of daar zal de geheim zinnige verzameling wel inzitten. Terwijl ik de ingelijste gecalligra- feerde herinnering „aan Uw belij denis" van vader Lodeweges be wonder, doet Jan-Hindrik echter wat laden en kastjes van het schrijfbureau open en daar liggen ze op tafel: een stapel kleurige en keurige albums. Postzegels, denk ik met schrik, want nu zal ik ooi en - aai roepen zonder de waarde er van te besef fen. Maar dan "gaat het eerste album open. De paus kijkt me aan. Er is een brief bij. Nog snap ik niet waar het heen gaat, maar blad voor blad omslaand ligt het kerkelijk leven oecumenisch van hoog tot niet-zo- hoog voor me. Bisschoppen en dominees, een op perrabbijn, allemaal met foto en handtekening en dikwijls een brief je, dat plechtig en officieel is of lichtelijk geamuseerd: „ik voel me nu net een filmster..." Maar er ligt al een nieuw album. De binnenlandse politiek in beeld. Boer Koekoek met een krabbel „vr. groeten" in een kinderlijk hand schrift; drs. Schmelzer glimlachend, prof. De Quay, handtekeningen soms op een imposant visitekaartje geschreven, soms met een briefje weer en een foto van ieder. De groten der aarde En hier... de serieuze kunst. Maria Callas, Krebbers, het internationale muziekleven. De sport, kampioenen kijken ons De lichte muze, jonge gezichten... Weer een nieuw album, het eerste gezicht is van Wilson. Een brief van mevrouw Kennedy, de staatslieden dwarrelen voor mijn ogen,, terwijl ik de sperzieboontjes stijf omkneld houd- Een lange brief in het Frans, wat zou dat zijn? Een blijkbaar hoge meneer van het Elysée doet uit de doeken dat Monsieur le Président bijzonder ge roerd is door het verzoek om een foto en handtekening, maar dat Monsieur le Président die nooit geeft en dus ook niet aan Jan- Hindrik Lodeweges Maar de brief zit in het album en getuigt zo. dat De Gaulle toch heel anders denkt dan Paul Henri Spaak, Lübke en alle andere staaslieden. Vier jaar is Jan-Hindrik aan het verzamelen. Hoe -hij het precies doet, vertelt hij niet. Hij glimlacht wat. ja hij schrijft ook in het Maar wat? Hij gebaart er over heen met een nieuw album om de aandacht af te leiden. Hoe hij telkens weer op het idee komt? Nu ja, hij leest de krant goed, wie in het nieuws komt kan een brief van hem verwachten. Dan komt ook voor ons de grote eer, zij het in een apart album. Wie de verzameling gezien heeft mag tekenen. Onthoudt het: de E 8, Holten door, bij de Manege links af. Het kan niet missen. In zijn twin tig minuten du rende toespraak legde de gene raal de nadruk op de onafhan kelijke koers van Frankrijk. Door het vol gen van deze koers, gesteund door een doel matige atoom bewapening, zal Frankrijk niet langer automa tisch een slag veld worden voor de legers van twee wereld reuzen wanneer het tussen die Door uit het systeem van wereld- blokken hiemee doelend op de NAVO te treden heeft Frankrijk misschien het sein gegeven voor een algemene ontwikkeling in de rich ting van internationale ontspanning. De president somde daarna de successen op die tijdens zijn bewind zijn geboekt zoals o.m. de b'eëindi- ging van de Frans-Algerijnse oorlog en de vriendschappelijke betrekkin gen met West-Duitsland. Vervolgens zette hij ten overvloede het Franse standpunt uiteen met be trekking tot internationale vraag stukken als Vietnam, Nabije Oosten en de EEG. Wat dit laatste betreft zei hij: ondanks de grote aantrek kingskracht van Amerika op de Europeanen wil Frankrijk van de EEG een politieke realiteit maken, die daardoor een werkelijke factor voor het evenwicht in de wereld kan worden. Zwartkijkers De Gaulle bezwoer de Fransen zijn politiek te blijven steunen en hij deed een heftige aanval op de op positie in zijn land die hij „aposte len van de ondergang" en „zwart kijkers" noemde. Goethes Faust aan halend waarschuwde hij voor Me- pbisto. Door te luisteren naar de raad van Mephisto verviel de onge lukkige dr. Faust van de ene tegen slag in de andere tot zijn uiteinde lijke verdoeming. Francais, Fran?ai- Binnenlands VAN DE REDE die de Gaulle gis teren heeft gehouden kan wor den gezegd, dat zij toch wel in het bijzonder voor binnenlands gebruik bestemd is geweest. Ze behelsde een hartstochtelijk beroep op zijn eigen volk, hem in zijn politiek, waarmee hij de wereld wil omvatten, toch niet In de steek te laten. Scherp waren zijn verwijten aan wie liij de apostelen van de ondergang noemde. Het had stellig iets tragisch, dit hartstochtelijke beroep, maar met logica had het helaas niet zo heel veel meer te maken. De vraag laat zich namelijk met evenveel recht stellen, of diegenen die zich van de Gaulle afkeren dit niet juist daarom doen omdat zij in zijn politiek elementen van onder gang menen te moeten bespeuren. Om haar inhoud was de rede teke nend. Want de man die graag met het hoofd in de wolken loopt was zich bewust geworden dat zijn voe ten nog altijd aan de aarde zijn ge bonden. En de man die graag baan brekend voorop wil gaan was zich bewust geworden dat hij allengs bezig is het contact met de tros te verliezen. Het liep nu uit op woorden van ern stig vermaan tot wie in gemoede hem niet meer konden volgen op zijn tocht over eenzame hoogten. En toch kan hij het zonder volk, zonder zijn volk, niet stellen, het Franse volk dat hij lyrisch pleegt te bezingen, maar dat nu hard bezig is prozaïsch afstand te nemen. Tragisch is het wel, misschien echter óók heilzaam. ses, wij zullen niet hetzelfde doen, aldus De Gaulle. Wat de sociale herzieningen be treft zei hij tenslotte dat de regering er naar streeft de arbeiders „op een nauwere en verstandige manier aan de nationale produktie te laten deel nemen en in de vruchten van de vooruitgang te delen".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 5