DE EIGEN
VORM-
DIT WERK IS
NOOIT MISLUKT
Recreatiepredikant ds G. Kerssies:
Van Dale
versus
vandalen
Spaanse wet
vele grappen
ZATERDAG 5 AUGUSTUS 1967
(Van een onzer verslaggeefsters)
LOOSDRECHT Een tent, kampeerspullen en de „lelijke eend" zijn deze zomermaanden
onmisbare attributen voor de 32- jarige ds. G. Kerssies om zich als eerste gereformeer
de recreatiepredikant te oriënteren. Samen met zijn vrouw strijkt hij een paar dagen neer
op een camping aan het Veersè meer, bij de Friese meren of ergens anders waar kerkelijk
recreatiewerk wordt gedaan.
Overal probeert hij zijn licht op te steken om zijn ervaringen te verwerken in zijn eigen
werkterrein, het gebied rond de Loosdrechtse plassen.
De eerste indruk van zijn werk is wel wat vakantie-achtig, maar over het algemeen
vraagt het recreatiepastoraat, dat ongeveer vijf jaar geleden in ons land is begonnen, veel
pioniersgeest. Als vrijgesteld predikant heb je echter wel een extra dosis nodig.
17. L. POLL heeft onder de titel De eigen vorm, Voor honderd procent vrijge-
°»f„r'«ave J- Meulenhoff, -p
Amsterdam, 158 blz., 6,90) een aantal opstellen ge- gereformeerde kerk van Oud -
bundeld, voor een deel reeds eerder gepubliceerd Loosdrecht met welgeteld 123
in Hollands Maandblad, Algemeen Handelsblad en leden. Zondags kerken ze in het
u kleine kerkje aan de Oude-
Het Vaderland. Loosdrechtsedijk naast het domi-
De inhoud bestaat uit twee delen: I. In het alge- neeshuis, dat er helemaal niet uit-
meen, en II. In het bijzonder. Het tweede gedeelte ziet als een pastorie,
bespreekt Jan van Nijlen, Leo Vroman (het uitvoerig
ste stuk), Hans Verhagen, Armando, D. Hillenius, IVA/ U, ,jQ
Campert, Bernlef, L. Th. Lehmann, Judith Herzberg, NlcUW iu i
F. ten Harmsen van der Beek en Gerrit Kouwenaar.
Het is een gezellig nieuw huis,
dat nog net een plaatsje heeft
kunnen vinden tussen oude
a boerderijen, vakantiehuizen en
voor manipulatie met letterver- natuurlijk botenhuizen. Een
wisseling en zelfverzonnen woor- gastvrij onthaal moet ds. Kers-
den zoals bijvoorbeeld Leo sies in Oud-Loosdrecht wel heb-
Vroman doet maar dan toch ^en gekregen, want met hem is
- altijd dn de schaduw van het de eerste gereformeerde predi-
woordehboek". kant sinds de vrijmaking bin
nengehaald.
Helemaal onbekend met re
creatiewerk is hij niet, want zijn
vorige standplaats was Hollum
mening dat de scep- op Ameland. Sinds 1953 wordt
Wijsheden
Poll is
kritieken over dichters en besef dat een schrijver zich, of had 'hij er wel geen speciale
nrdirhten mnar men raakt hij wil -of niet' fi0ciaal enS^eert- opdracht voor, maar hij heeft
gedichten, maar men aa t drie wljsheden vormen die nu zich toch beziggehouden met va-
wel wat ver van huis als men wel voldoende zijn aanvaard. En kantiewerk.
nu beveelt hij drie andere wijshe-
besprekingen zou gaan be- den aan (nlet „1euw maar wel Da( h inmiddel5 uitgE.
spreken. Daarom wil ik mij wijs), die de aandacht verdienen, groeid, dat wat eerst door de
trit hot nlnempnp namel5jk 1. dat het vooral gereformeerden alleen werd ge-
beperken tot het algemene aankomt 0p de kwaliteit van een daan nu interkerkelijk gebeurt,
gedeelte van het boek met boek, 2. dat het schrijven van een rooms-katholieken en doops-
p,i gedicht of roman niet iets verhe- gezinden doen ook mee. De
zijn vijf onderafdelingen en veTlS} maar W(d {ets bijzonders is. njeuw te beroepen predikant zal
3. dat de vorm deel uitmaakt nu ook een speciale opdracht
m de inhoud: aandacht voor de krijgen,
irm is aandacht voor het esthe-
tische element.
Deze opvattingen stempelen GgGUI QnifTlO
Poll tot een gematigde modernist,
een man die zich geen knollen Het 13 Kerss,es tegengeval-
voor citroenen laat verkopen len dat er nog geen is. Op het
RpcfrjjHpn maar toch rustig volhoudt dat er ogen5|jk zjjn de gereformeerde
Dcbir i jueri citroenen 2ijn Uit dit alles fe«rken van Mwei AmeIand aIs
geen evangelisatiepredikant:
,,Het werk onder de vakantie
gangers is gestart als evangelisa
tiewerk met de duidelijke bedoe
ling om het Evangelie te bren
gen. Je zou kunnen zeggen pre
ken voor eigen parochie, om
mensen in de kerk te krijgen.
Als je daar mee bezig bent,
kan er veel meer gebeuren. Je
hebt als kerk niet alleen de taak
ook zieltjes te winnen, maar het
aspect van dienstverlening komt
op de voorgrond. Een discussie
in kerkelijke kring zegt op het
ogenblik, dat je dat weer als een
fuik gebruikt, maar er zijn tallo
ze voorbeelden dat dat niet
hoeft."
Ds. Kerssies stelt duidelijk dat
het dienstverlenend bezig zijn
bedoeld is om de mensen een
prettige vakantie te bezorgen en
ook om te zorgen voor een
geestelijk gezond klimaat.
Dat kun je als kerken samen
met andere instanties, zoals bij
voorbeeld de VVV. Zijn anderen
al ergens mee bezig, dan kun je
als kerk meespelen. Het kenmerk
van toeristencentra is vaak geld
verdienen. Daarom moet worden
geprobeerd de hele dorpsge
meenschap mee te krijgen, zodat
het er niet alleen om gaat de
gasten te „plukken".
Hoe gaat het recreatiewerk in
de praktijk in Loosdrecht? Wie
naar de Loosdrechtse plassen
komt is meestal in het bezit van
een boot. Zeilboten en luxe jach
ten liggen rijen dik aan de kant
te schommelen. Een paar zeilers
maar proberen wat wind te van
gen midden op het water. Voor
avondvertier zorgen dancings en
restaurants. Sommige van die
dancings hebben Loosdrecht een
minder goede naam bezorgd.
Onkerkelijk
Hel grootste deel van de toe
risten is onkerkelijk. Ze komen
niet naar de kerk en de kleine
gereformeerde kerk kon op haar
beurt ook niet veel uitrichten.
Wei staat er al vier jaar een
kiosk van de Bijbel Kiosk Vere
niging en grossier van men
sen en benodigdheden voor het
recreatiewerk aan het begin
van een van de campings.
Toch is er behalve die kiosk,
waar wat stoelen staan en een
kleine uitleenbibliotheek is, niet
veel „eigen," ruimte, zoals bij
voorbeeld een clubhuis of volley-
balveld. Bij regenweer is er
onderdak op de zolder boven de
kantine van de kampbeheerder,
maar dan moet iedereen zich wel
stil houden omdat eronder men-
„Maar we proberen het wel op
een andere manier", zeggen ds.
Kerssies en het. team dat er nu
is, bestaande uit Greetje Jager uit
Doetinchem en Ellen Wüst uit
Ede. Ze zitten allebei op de
kweekschool. Er is een puzzel-
tocht met boten georganiseerd,
honderd man deelnam,
Speeltuin
Van de opbrengst van het
klaverjassen zijn de kinderen in
tien auto's van vaders en zeven
man begeleiding naar een speel
tuin geweest in Naarden. De
visliefhebbers hebben zelf ge
vraagd of er niet eens een
viswedstrijd kon worden uitge
schreven. Vijftig deelnemers tel
den de luchtbeddenrace.
Deze mensen hebben er ge
woon behoefte aan dat er iets
voor ze wordt georganiseerd. En
dat het werk van het team wordt
gewaardeerd, blijkt wel uit het
daarvan één opschrift noe
men dat voor Polls opvat
tingen karakteristiek
„Aandacht voor de vorm is
geen zonde".
„Dichten is chaos bestrijden
met zelfbedachte ordening", heet
het op bl. 10 „Het (gedicht) is
zowel muziek als vorm als taal.
citroenen zijn. Uit dit alles
maar nog minder fanatisme. Poll
is vrij. maar tevens zinnig. Hij is Schiermonnikoog vakant. Er zijn
spits zonder spitsvondig te wor- wel kandidaten gepolst voor dit
den. Iets minder briljant dan bijzondere werk, maar er was
u.v. Chapkis en Lehmann, be-
Maar het is dan ook zaak al die hoort toch tot de moderne
mogelijkheden te benutten, en
niet het ene element te verwaar
lozen ten behoeve van het andere' iii-ai y-ii wic i4ici
(bl. 11). Een iets langer citaat (bl. ander kan opsteken.
Ds. Kerssies is met opzet re-
DR. C. RIJNSDORP creatiepredikant genoemd en
geen a
io. ,,'t Is juist zulk leuk
- - intellectuelen waarmee men het werk, onbekend werk op
niet het ene^®,J levensbeschouwelijk oneens is nieuw terrein", zegt hij enthou-
van wie men het een en sjast.
De wet op de godsdienst- godsdtmstvHjhetd don toch een
r torrinlfppr tnt. de InnuisitlB?
„Er zijn dichters die de macht
t>an het woordenboek ondervin
den als vrijheidsbeperking, een
woord als al een teveel aan ge
vestigde orde. Zij slaan de woor
den stuk tot letters en experi
menteren met nieuwe zelfbedach
te lettercombinaties. Of met de
gedachte dat het onuitsprekelijke
onuitsprekelijk moet blijven, het
onbegrijpelijke onbegrijpelijk.
Het meest consequente gedicht
zou dan het onbeschreven blad
zijn, het zuiverste concert drie
uur stilte. Hun weg loopt dood
op het zwijgen, op het nietszeg
gende. Losse letters hebben een
functie in muziek en vorm van
het gedicht, maar in de taal heb- wei u«= terugkeer tot de Inquisitie?
ben zij alleen betekenis als vrijheid schijnt meer op de
bestanddelen van een woord. Er lachlUSt van de rooms-katho- Wat een tragedie dal er
daarbij "'el een beetje ruimte k g werken delijk een wet ap de godsdievst-
j ta Wr ic vrijheid is aangenomen. Dat
dan op iets anders, tur is j.rjjg je er van ajs je een concilie
vrijwel geen Spaans blad ergens in het buitenland laat
meer of het heeft moppen plaatsvinden.
afgedrukt over deze wet, die zyn kegj erg op onze vrij
wekenlang ernstig is bespro- beid gesteld. We mogen naar de
ken door deleden van de rooms-katholieke kerk van Sint
Cortes (Parlement) ZTónTLlt v"Zwa D^s
toch zeker godsdienstvrijheid.
Hoewel de Spaanse pers
nog altijd te maken heeft
met de staatscensuur, is liet godsdienstvrijheid, misschien zul-
opmerkelijk dat maar wei- len we in de toekomst ook nog
nig bladen de nieuwe wet u>el eens van geloof mogen veran-
ernstig nemen. deren.
Wij hebben altijd godsdienst-
Ds beste en soms luguberste ""'Md gebod. We konden de da-
grappen "eeft ome Spaanse me- gehAsemuvandeJezmetenbi,.
dewerker voor ons versameid. "onen, b.j de Domm.canen b.ech-
ten, en ons ontspannen met ae
Franciscanen.
Mijn beste, zullen we nu
dank zij de wet op de godsdienst- Wat een werk. Nu moeten
vrijheid de ketters weer kunnen we niet alleen de bijbel geloven,
gaan verbranden? Betekent maar er nog in lezen ook.
feit dat de vorige drie team
leden de man een boekenbon van.
vijfendertig gulden' het stuk heb
ben gekregèn. Dat was onder de
kampeerders opgehaald.
Ook de kampbeheerder stelt
dit werk erg op prijs. Zelf heeft
hij niet veel tijd voor het mense
lijk contact en daar hebben veel
mensen juist in hun vakantie
behoefte aan. De kinderen op
hun beurt waarderen het dat er
mensen zijn die als „praatpaal"
willen fungeren. Als ze een beet
je vertrouwen hebben, hangen ze
de hele dag rond de kiosk.
Maar deze camping is eigenlijk
de enige die „eraan" wil. Al de
anderen hebben pertinent gewei
gerd. Als de kerk eraan te pas
komt is men bang voor preken.
Voor het recreatiewerk is het
moeilijk een voet aan de grond
te krijgen in Loosdrecht, letter
lijk en figuurlijk ontbreekt die
grond. De plassen hebben name
lijk iets „geslotens", je kunt er
helemaal omheen rijden zonder
veel van het water te zien.
Hier en daar zie je wat masten
tussen de huizen door, maar
alleen op een terrein aan de
zuidkant kun je dichtbij het
water komen, want alles is privé-
terrein van zeilverenigingen, res
taurants, zwembaden of particu
lieren.
Optimistisch
Daarom is er zelfs met goud
nog geen grond te koop. Toch is
ds. Kerssies optimistisch voor de
toekomst. „Dit werk is nog nooit
mislukt."
Volgend jaar komen er een
paar grote nieuwe campings bij
en daar moet contact mee
den opgenomen. Maar dan moet
het werk interkerkelijk gebeuren
en de kerken van de plaatsen
Nieuw-Loosdrecht, Loenen, Breu-
kelen, Vinkeveen en Abcoude
moeten ook meedoen.
Zo snel mogelijk moet er
een interkerkelijke recrea
tiecommissie worden ge
sticht. In Oud-Loosdrecht is
al een plaatselijke commis
sie, die erg enthousiast is.
„De kerkmensen vormen een
van de pijlers van dit werk"
meent ds. Kerssies.
Vragen van
kardinaal
Een rooms-katholieke en een
protestantse uitgever hebben sa
men de toespraken uitgegeven
die de Nederlandse kardinaal Al-
frink sedert de begindagen van
het concilie heeft gehouden. Hoe
wel de ondertitel luidt: „Toespra
ken in de jaren van het concilie
bevat het boek toch nog meer,
want er zijn ook vrij recente
toespraken in dit boek opgeno
men.
De eerste toespraken op het
concilie gaven kardinaal Alfrink
in de wereldpers de roep dat hij
tot de meest progressieven in de
Rooms Katholieke Kerk behoor
de. Toch lezen wij de woorden
van toen nu met andere ogen. De
tijd is kennelijk sneller voort
geschreden dan het denken van
de kardinaal, die in eigen Neder
landse kring al lang niet meer
als een progressief man gezien
wordt.
Uit zijn toespraken leren we de
kardinaal kennen als een voor-^
zichtig man, geneigd tot wikken
en wegen, die graag spreekt van
enerzijds en anderzijds. Alfrinks
„vragen aan de kerk" zijn beslist
niet de vragen van de jonge gar
de in zijn kerk, noch van vele
protestanten.
Als documentaire is dit boek
bijzonder waardevol, omdat we
hier in één band alle toespraken
hebben van de Nederlandse kardi
naal, die anders moeilijk te vin
den zouden zijn. Toch ontgaat
het ons enigszins waarom dit
boek gezamenlijk wordt uitgege
ven. We kennen boeken die van
veel groter belang zijn voor
rooms-katholieken en protestan
ten beide.
Vragen aan de kerk. door
kardinaal Alfrink. Uitgave
Ambo-Bosch en Keuning nv.
Prijs 27,50, 568 pagina's.
Engel Angel
allbrlbi
/^rRUMBNTEN
MOETBN
Samemstbm
HET SóAtjveRK V?///
Domineert v
