§L
HONG KONG: een verademing
Met de Straat Soenda door
bamboegordijn naar China
Roemenië: geen steun
aan Arabische landen
Uit de Haagse hof geplukt
De schatkist van het Verre Oosten
DINSDAG 25 JULI 1967
Victoria City is Hong Kongs
indrukwekkende zakenwijk. Wol
kenkrabber-achtige gebouwen
zijn er in de laatste jaren ver
rezen en in de Victoriahaven er
achter liggen de tientallen zee
schepen.
Aan de overkant van het wa
ter: Kowloon, waar twee mil
joen Chinezen wonen.
één procent van de Chinese bevol
king aan opium (vrij geproduceerd in
India), morfine, en heroine verlsaafd.
Speciale commando's voeren een onaf
gebroken strijd tegen het net van
internationale smokkelaars, dat zijn
vertakkingen over de hele wereld
heeft.
Alleen in Hong Kong worden jaar
lijks bijna even grote hoeveelheden
narcotica in beslag genomen als in de
hele verenigde Staten. In 1966 kon de
hand worden gelegd op niet minder
dan 2.000 kilo opium, 100 kilo morfi-
en 10 kilo heroïne, terwijl 15.000
personen zich wegens illegaal ver
voer tegenover de rechtbank moesten
verantwoorden.
Dit alles hoor je al de eerste dag in
Hong Kong, waar de Europese samen
leving nog typisch koloniale trekjes
heeft, en dat door de eilandmentali-
zware stempels, zo geen littekens,
draagt. Naast de hard werkende lie
den en koopgrage of uitgelaten toe
risten schuimen er avonturiers en
profiteurs rond. Er wordt met geld
gesmeten, maar er wordt ook politiek
gemaakt.
(Wordt vervolgd)
BOEKAREST De Roemeen
se partijleider Nicolae Ceaucescu
heeft gisteren de Sowjetunie dui
delijk laten weten dat hij in de
toekomst een politieke koers zal
volgen die volkomen los zal
staan van Rusland.
In tegenstelling tot Rusland, dat in
het conflict in het Nabije Oosten de
Arabieren steunde, waarschuwde
Ceaucescu de Arabische landen dat
Roemenië het bestaansrecht van
Israël erkent en geen steun zal verle
nen aan de Arabische pogingen om
Israël in een nieuwe oorlog te liqui-
„Wij moeten onze Arabische vrien
den openlijk zeggen, dat wij hun
instelling niet begrijpen wanneer ze
zich voor vernietiging van de staat
Israël uitspreken", zei Ceauscescu in
een rede tijdens de opening van een
parlementsdebat over de buiten
landse politiek. Wel vond hij dat de
Israëli's zich uit de door hen bezette
gebieden moesten terugtrekken en de
annexatie van Jeruzalem ongedaan
moesten maken.
Roemenië's houding in de kwestie
van het Nabije Oosten heeft de Sow
jetunie bozer gemaakt dan welke an
dere afvalligheid ook. Kringen in
Moskou zeiden vorige week dat de
verhouding tussen Rusland en Roeme
nië een nieuw dieptepunt had be
reikt. Men had dan ook verwacht dat
de Roemeense partijleider in zijn
toespraak openlijk zou breken met de
Russen.
Maar in zijn rede noemde Ceau
cescu dit conflict slechts een „me
ningsverschil van tijdelijke aard".
Ceaucesu beklemtoonde in zijn re
de, die herhaaldelijk door applaus
werd onderbroken vooral tijdens de
passage over de kwestie Nabije
Oosten, de rol van de kleine landen
in de wereldaangelegenheden.
Hij bepleitte opnieuw opheffing
van de militaire blokken als het
Warschau-pact en de Westerse tegen
hanger, de NAVO. Doelend op deze
twee blokken zei hij dat een stelsel
van „betrekkingen, gebaseerd op ver
trouwen en wederzijds respect, op
niet-inmenging in binnenlandse aan
gelegenheden, op volledige gelijke
rechten, op multilaterale samenwer
king tussen de onafhankelijke Euro
pese landen, in de plaats moet komen
van de militaire groeperingen".
TOKIO Op het station van de
Japanse stad Hakozoekoeri is giste
ren een passagierstrein op een
stilstaande goederentrein gereden. 92
mensen werden gewond, van wie zes
DOOR
Den Haag is een deftige stad. Vol
mensen die voor geen goud hun stan
ding prijs zouden geven. Met dames
die het etiket uit hun éénmalige du
re mantel zuinig en precies jaar na
jaar overnaaien in een nieuwe aan
winst van goedkoper huize.
Met een heleboel „dat doet men
niets" en „daar kom je niets".
En zo bekeken gebeuren er won
derlijke dingen.
Verleden week schreef ik van de
mooie blauwe matras, die keurig en
handzaam gebonden in het
plantsoen van het Vredespaleis lag.
De volgende dag was ie verdwenen!
Een actieve reinigingsdienst, een
zich inrichtend paartje, een zwerver
die wel wat anders wil dan een har
de bank in een pank?
Daar peins je eens over en puzzelt
wat.
Maar nog veel gekker dingen ge
beuren bij het mysterieuze pand
Groot Hertoginnelaan 18-20. De
ruïne van Den Haag. Een pand aan
gekocht door de Duitse ambassade,
die echter kennelijk ook lijdt aan de
minderende welvaart en daarom het
geval op een koopje laat afbreken.
Er moet eens, wanneer weet nie
mand. een nieuw pand verrijzen.
De sloper mag echter zijn werk
doen met overgeschoten uurtjes en
mankracht, wat in deze vakantietijd
kennelijk niet veel is.
Dus staat er een deels dakloos
griezelig skelet, de ruitenogen inge
gooid, de hekken verbogen, de deu
ren ontzet, de marmeren schoorste
nen deels ontmanteld; het beeld van
Zuinig zijn we
een bombardement komt op bij ie
der, die het ziet.
Bovendien schijnen de vorige be
woners, er was een bejaardenhuis
gevestigd, onbruikbare spullen in
het huis achtergelaten te hebben.
In de gapende keuken ligt een ver
nielde ijskast, brokken linoleum
zwerven in de tuin. Maar daar stond
opeens op een avond een divan bij..
Een divan met een onbeschadigd
overtrek en op nog stevige poten.
Om de volgende dag verdwenen te
zijn...
In ons deftige Haagje nog wel?
En wie viste de leunstoel onlangs
uit het water van de Mauritskade?
Wie die er in mikte durf ik hele
maal niet te vragen, want in de don
kere uren verdwijnt wel meer onbe
grijpelijks in de weinige grachten,
die we nog hebben. Wat niet zo
on-Haags is, gezien de hevige strijd
die er enige jaren gevoerd is om
onze stad opgeruimd opdat het net
jes staat, te krijgen.
Want met al onze deftigheid wa
ren we wel een tikkeltje slordig.
Er is toen een hevige opvoedkundi
ge campagne begonnen om ons wat
opgeruimder te krijgen. De leden
van het werkcomité hebben daar
veel en zwaar over gedacht en
ten slotte zonder enig gedruis het
moede hoofd doen rusten, wanho-
Dend aan het succes.
En ziet, nu is dat er. Zomaar.
Onbekenden verwijderen de
ontsierende zaken.
Alleen de gebruikte tramkaartjes
strooien we rond en geen mens
raapt ze op.
Of het moest zijn om te kijken of
een overstapje nog geldig is. Zuinig
zijn we zeker!
Onder druk
(JIT DE JONGSTE gebeurtenissen
valt op te maken, dat Rusland
achter de schermen zware druk uit
oefent op de Roemeense leiders, die
zich in het Oosteuropese blok steeds
onafhankelijker opstellen.
Aangenomen wordt, dat Moskou de
Roemeense geheime politie wilde ge
bruiken om in Boekarest een poli
tieke omwenteling teweeg te bren
gen en een eind te maken aan het
streven naar onafhankelijkheid.
Deze opzet is niet gelukt. De Roe
meense partijleiding heeft tijdig het
gevaar onderkend, dat haar bedreig
de. Een drastische zuivering van de
geheime politie was hiervan het ge
volg.
Opvallend is, dat de door Moskou ge-
inspireerde activiteiten van de ge
heime politie niet geleid hebben tot
een breuk tussen Roemenië en Rus
land. Het tekent dë verhouding tus
sen beide landen.
Roemenië kan zich eenvoudig niet
veroorloven. Rusland de rug toe te
keren, ook al zou het dit wensen.
Het moet rekenen met de mogelijk
heid, dat het dan in eenzelfde situa
tie geraakt als Hongarije in 1956.
Een gewapend optreden tegen Roe
menië wordt mogelijk gemaakt door
het als tegenhanger van de Navo op
gerichte Warschaupact, waarvan het
deel uitmaakt. In Boekarest beseft
men dit terdege.
Vandaar dat partijleider Ceaucescu
gisteren opnieuw heeft gepleit voor
opheffing van de Navo en het War
schaupact en het terugtrekken van
alle troepen, die zich op grondgebied
van andere landen bevinden.
Intussen is het duidelijk, dat de Roe
meense leiders in hun verzet tegen
Moskou meer dan ooit aangewezen
zijn op steun van de eigen bevol
king. En dat is een gunstige ontwik
keling.
De zuivering van de geheime politie
biedt de leiders in Boekarest ge
legenheid in eigen land een andere
weg in te slaan, die leidt naar ver
sterking van de nationale eenheid.
HET WEEK IN EEROPV
KATOEN
BOEIEND HELAAS
Onze speciale verslaggever Link van Bruggen
heeft in Hong Kong kans gezien zich in te schepen
op de vrachtboot Straat Soenda. Reisdoel: Sjanghai.
Zo werd hy één van de weinige Europese reporters,
die door het Bamboegordijn drongen. In de komende
weken gaan wij zijn boeiend relaas publiceren.
HONG KONG Kai Tak, de luchthaven van Hong Kong, is op een smalle landtong ge-
bouwd. Het vliegveld is aan drie zijden omgeven door water, terwijl de groene heuvels van het
Chinese vasteland voor een onvergetelijk decor zorgen.
Het verkeerstoestel, waarin ik me bevond een grote Boeing van PANAM was afge
laden met Amerikanen. De meeste waren militairen, die het 2.000 kilometer in zuidwestelijke
richting liggende Saigon na een diensttijd van een jaar voor goed hadden verlaten. Ze konden hun
vreugde nauwelijks op.
Zelf ben ik rooms geweest en weet
er wel iets vanaf. Dat er in de Roomse
Kerk wel iets veranderd is, is beslist
waar. maar is dat wel ten goede? Als
we aan Zijn voeten knielen, zullen er
geen „Heilige Vaders" meer zijn, maar
alleen broeders en zusters met één
Vader, namelijk God zelf.
Brussel W. de Lepper
Paus (8)
Zolang de paus het concilie van
Trente niet herroept, blijft hij anti
christ. De valse kerk kan men kennen.
Zij erkent Christus niet als enige Mid
delaar en Hoofd der kerk en houdt de
sacramenten niet, zoals Christus ze in
zijn Woord geboden heeft, maar neemt
weg en voegt er aan toe. zoals het
haar goeddunkt.
Rotterdam C. Deijkers
Puns (9)
Rustig, rustig, broeder Van Bueren;
10 januari sprak paus Paulus VI in
een apostolische constitutie opnieuw
de vervloeking uit over hen. die de
onchristelijke aflaatleer niet willen
aanvaarden. Het is uw vrijheid, te den-
ken. dat de hemelse Rechter deze ver-
vloeking over miljoenen protestants- j
katholieken niet strafbaar zal stellen.
Ik denk daar anders over, ook dat
deze vervloeking komt als een mensen- j
kind. kerkmachtig, in des Heren rech
terstoel plaats neemt. Laat iedere pro-
testant bidden, tot heil en glorie var
de Rooms-Katholieke Kerk en boven
al, opdat Christus aan zijn rechtmati
ge eer kome, dat de paus de rech-
ka-terstoel des Heren verlaat.
Ter Aar C. van Dijkhuizen
Bejaarde overleden
na val uit raam
HOOGEVEEN Waarschijnlijk
als gevolg van duizeligheid is giste
ren de 63-jarige ongehuwde J. R. Nij-
boer van uit een raam van een ka
mer gevallen van het hervormde be
jaardencentrum de Westerkim in
Hoogeveen. Hij liep een schedelbasis-
fractuur op. Bij aankomst <n het zie
kenhuis bleek hij reeds te zijn overle
den.
heet en dat breder is dan het Hol
lands Diep. Om de paar minuten va
ren er ponten heen en weer, als et
tenminste geen stakingen zijn. Aan
de boeien liggen vrachtvaarders, pas
sagierschepen en oorlogsbodems, om
zwermd door steigerende jonken
tongkans en sampans.
Achter Kowloon, waar 2 van de 3.1
miljoen Chinezen van Hong Kong wo
nen en werken, houdt die meeslepen
de sfeer van bedrijvigheid plotseling
op. Daar begint het Nieuwe Territori
um, dat in 1898 voor 99 jaar van
China werd gepacht, en dat, in de
richting van Kanton, tot aan de gren
zen van het rode rijk voert.
Men vindt daar wat boeren, die op
rijst- en aardappelveldjes ploeteren.
Men ziet er vluchtelingen, die in gro
te kampen bijeen zijn gebracht. Er
zijn geweldige eendenfokkerijen, die
de Peking ducklings een delicates
se van de Chinese keuken naar
alle delen van de aafdbol exporteren.
TEXTIEL
Voor Hong Kong en zjjn miljoenen
bevolking is de voornaamste in
dustrie de verwerking van de textiel.
De produktie van speelgoed en van
lederwaren is sterk in opkomst. De
meeste van de 150.000 bedrijven zijn
echter weinig arbeidsintensief. De
aan Chinese families toebehorende fa
briekjes, die meer dan 100 werke-
mers tellen, zijn bijna op de vingers
na te rekenen.
Het laatste Britse bastion in het
Verre Oosten worstelt met enkele ont
zagwekkende problemen. In de eerste
plaats is de samenstelling van de leef
tijdspiramide vrij ongunstig. Door
het geboorte - overschot, dat als een
van de grootste van de wereld geldt,
zullen op zeer korte termijn nieuwe
vormen van werkgelegenheid moeten
worden gezocht.
Op een /vijze die haars gelijke niet
heeft, wordt in Hong Kong aan d?
opruiming van verkrotte woonwijken
gewerkt. Het honderden miljoenen
guldens kostende bouwprogram voor
ziet in het ter beschikking stellen
van woonruimte (flatgebouwen) aan
meer dan 100.000 zielen per jaar. De
stinkende, onhygiënische waterwij-
ken. waar ontelbaren op verrotte en
vaak half gezonken bootjes samen
hokken, genieten in het sane
ringsplan topprioriteit. Ook de wrak
ke hutjes op de daken van bestaande
en redelijk bewoonbare huizen gaan
Tenslotte sluikhandel in narcotica.
Volgens de statistieken is meer dan
Moeder met baby op de rug
wacht geduldig tot de straat
kapper van Koivloon haar zoon
tje gekortwiekt heeft.
Welk een verschil met, welk een
verademing na Vietnam. De groene
hel, waar honderdduizenden mensen
elkaar belagen, waar het geweervuur
ratelt, en waar tonnen bommen elke
dag opnieuw dood en verderf zaaien,
lijkt in Hong Kong verder verwij
derd dan ooit. De wind van de vrede
waait hier voor 't oog en het ge
voel althans geluk en welvaart
bloeien er in exotische kleuren.
„ZWARTE BOEK"
In het air-conditioned stationsge
bouw, dat als 't modernste van heel
Azië geldt, is de paspoortcontrole in
de handen van keurig geüniformeer
de en gedisciplineerd optredende,
Chinese ambtenaren. Ze gaan niet
over één nacht ijs. Behalve een toe
ristisch winkelparadijs is Hong Kong
ook een centrum van goud- en juwe-
lensmokkelaars, van handelaars in
verdovende middelen en van politie
ke agitatoren. Het „zwarte boek", dat
steeds weer wordt gehanteerd, is dik
ker dan de bijbel.
Ik installeerde me in August Moon,
een hotel, dat in het hart van Kow
loon gelegen is. Genoemd naar de
bergketen van het achterland „De
Negen Draken" is deze wijk, dit
immense stadsdeel eigenlijk, de kleur
rijkste, die men, waar ook ter we
reld, aanschouwen kan.
Hier vonden de eerste pro-Ma
oïstische relletjes plaats, die nog al
tijd een lichte nadeining hebben. Hier
treft men de traditionele ..ladderstra
ten" aan, de Chinese pagodes van het
felste groen, rood en blauw, de hande
laars in alle mogelijke luxe ge
bruiksgoederen, die met elkaar zo'n
600 miljoen gulden per jaar omzetten.
SCHATKIST
De etalages van de juweliers en de
horlogers van Carnavon Road zijn als
inkijkjes in een schatkist. Jade, mala
chiet, ivoor, koraal, lapis lazuli, pa
rels. goud, platina, briljanten, daar
naast lakwerk, zijde, met koper besla
gen kisten van teak- en kamferhout.
Van al deze schittering en weelde
bestaat de vriih»ven Hong Kong gro
tendeels. En dat precies op de grens
met China, waar de grootste luxe nog
steeds een volle maag is.
Een vreemd gebied, een anachro
nisme ook. die uit 1842 stammende
Britse kmonkolonip welke door gou
verneur Sir David Trench nog als in
de jaren van het Imperium wordt
bestuurd.
Het eigenlijke Hong Kong is een
eiland, waar de zakenwereld wolken
krabbers van hypermoderne kantoor
paleizen en flatgebouwen heeft neer
gezet, Er zijn nog zo'n 200 andere
eilanden, doch de meeste hiervan zijn
onbewoond.
Kowloon ligt aan de andere kant
van het water, dat Victoria haven
In Hong Kong verschijnen da
gelijks 38 kr- ten en vele tijd
schriften. D kleine Chinese
jongetje is nog niet aan lezen
toe. Hij is nog een paar jaar ver
wijderd van het bestudereit van
de 4000 karakters, die de Chi
nese schrijftaal telt.
Paus (6)
De heer Van Bueren zou er goed
tan doen, eens de pocket „Luthers
werken" te lezen, uitgegeven in de
boeketreeks bij Kok, Kampen. Hier
staat in de inleiding, als de paus komt
met zijn banbul: „Beste Leo, als mens
wil ik je eren, maar als paus ben je
voor mij niets anders dan de anti
christ".
Katwijk D. van Beelen
Paus (7)
Heeft de heer Van Bueren al eens
Mattheüs 23, speciaal de verzen 8 en
9 gelezen? Daar staat, dat niemand
het recht heeft zich rabbi, meester of
vader te laten noemen. En dan toch
zeker niet Heilige Vader! Waar haalt
de Roomse Kerk dat recht vandaan?
