List DOCHTER VAN VLIELAND INTERNATIONAAL BEKEND Canada bouwt 'n aluminium huis Q32EBESB Ster van Bethlehem I Langzaam heeft kalk nodig BLAD ZIJ dialoog ZATERDAG 22 JULI 1967 1?YIE er op het prachtige eiland Vlieland met vakantie zijn en er genieten van zon, zee en wind: niet de dochter van de vuurtorenwachter. Jazeker, officieel is ze met vakantie tot half augustus. Maar die bestaat uit een paar vrije dagen, zo te hooi en te gras tussen opnamen in Saarbrücken met Gilbert Bécaud. De nu vijfentwintigjarige Liesbeth List die in de Knokke-ploeg van Lou van Rees meedeed, verwierf intussen roem in Frankrijk. Dit jaar heeft Duitsland grote belangstelling voor onze pittige zangeres die u de laatste donderdag in juni nog een uur op de beeldbuis kon bewonderen. LIESBETH LIST werd op 12 december 1941 op Java bij de ■tad Bandoeng geboren. Van de tropen heeft ze alleen maar een vage herinnering. Als kleuter van nog geen vier jaar vertrok ze namelijk naar Nederland. Vader List was zeeman. Moeder begon een pension op Vlieland. Na ver loop van tijd zei moeder haar pension en vader de vaart vaar wel: de zee zélf overigens niet, want vader werd vuurtorenwach ter wat hij nu nog is. Gewoon Liesbeth is enig kind. „Een ge woon meisje", zegt haar moeder nu. „Ze hield van de ze#, de rust en de verte zoals alle eilandkinde ren." Het schoolmeisje Liesbeth voelde wel voor het beroep van verkoopster in een groot waren huis. Of kleuterleidster, ook lang niet gek. Op aanraden van moe der ging ze op twaalfjarige leef tijd naar de HBS in Harlingen. Daar, op een schoolfeestje, kreeg Liesbeth de impuls die leidde tot haar carrière als zang-ster. WE zijn nog niet zover dat de kreet „bouw uw eigen huis" opgeld doet. Wel heeft zich de laatste jaren in de bouwnijverheid de mechanisatie sterk verbreid. Er staan in ons land vele huizen die in een fabriek van bouwelementen vervaardigd werden. Woningen die „pre-fabricated" zijn hebben het voordeel dat de bouw sneller verloopt en dat er minder arbeidskrachten nodig zijn. Amsterdam Haar vriendin, ook uit Vlie land. kreeg altijd de hoofdrol in de schoolvoorstelling. Tot er een revue gebracht werd. waarop Liesbeth wat Franse liedjes zong. magneet te trekken. ..Best", zei moeder. „Maar doe er wat. Zo ging mijn dochter met haar HBS-diploma op zak op achttien jarige leeftijd naar de Mode vakschool in Amsterdam. Ze nam daar zanglessen bij Bep Ogte- Ze weet nog haarfijn welke: „Sous le ciel de Paris". „l'Abeille Ai iHihiö et Ie papillon" en „Johnny Gui- 1 lc tar". Ze vond zingen leuk. Amsterdam bleek haar als een kansen bij radio en tv. De weg naar de top is geplaveid met te genvallers. Een bepaald tv-pro- gramma rond Liesbeth werd afge last. Toen Ramses Shaffy, levendige Shaffy, die Liesbeth's zang- en akteerkwaliteiten - direkt door had, dit in de krant las, belde hij meteen het nummer van Liesbeth List. „Garanties kan ik je niet geven. We proberen het samen. Als het mislukt hebben we het in ieder geval geprobeerd." Shaffy Chantant, in 1963. was geboren... Plaat GEEN wonder dat de met feestelijke sterren getooide Campa nula isophylla al- ba haar opmerke lijke bijnaam Ster van Bethlehem verwierf. Haar vijfpuntige bloe men stralen im mers als sterren een zuiver wit licht uit. Ze be hoort tot onze meest geliefde zomerbloeiers en met wat goede zorgen kan ze maanden lang doorbloeien. Meestal kopen wij haar in opge bonden staat, met touwtjes aan lat jes staande gehou den. hoewel het eigenlijk een hang- plant is. We kun- nen de ranken los halen en de pot op een verhoging in de ven sterbank zetten, zodat de ran ken vrij kunnen afhangen of de pot ophangen. Maar het is ook de moeite waard om er een rekje van plastic of rotan ach ter te plaatsen en daar de plant langs te leiden. In het hartje van de zomer zetten we deze weelderige bloeier niet in de felle middag zon. maar liever in halfscha duw en veel frisse lucht. Ze voelt zich ook thuis, opgehan gen in een loggia of veranda, in de buitenlucht dus. maar toch met een dak boven haar hoofd, om smetten van bloemen Warm door regen te voorkomen. blijft doorgroeien, ijl en spich tig wordt en soms het volgend jaar vergeet te bloeien Ze heeft wel degelijk een rusttijd nodig in een koele omgeving, mits vorstvrij. bijv tussen 5 en 8 gr. C. Sommigen plaatsen de pot op een donker plekje, waardoor de groei geheel stil staat, wij zelf geven de voor keur aan matig licht, waardoor ze in het voorjaar eerder aan de groei komt. Licht We geven onze plant dus een lichte plaats en schermen in elk geval tegen middagzon, ter wijl tegen tocht gewaakt moet worden. Ze krijgt matig water op de aarde en eens in de week of 14 dagen kamerplantenmest. Bovendien houden we er dage lijks de uitgebloeide bloemen uit met behulp van een schaar. Een kleine moeite, die beloond wordt door een langdurige bloei, want heus, als we daar niet op letten is ze maar al te gauw aan het eind van haar krachten. Gaat ze in het najaar achter uit en is ze erg wild geworden, dan kunnen we zonder bezwaar de ranken afknippen tot een paar centimeter boven de pot. stoppen met de bemesting en houden de plant vrijwel droog. We houden haar beslist niet in de warme kamer, waardoor ze Eind februari, begin maart krijgt onze ster een plaats in de warme kamer in het volle licht, waarbij eventueel oude ranken nog weggenomen worden. Het komt de bloei ten goede als we meteen verse aarde geven, waarvoor we geen potgrond op tuinturfbasis gebruiken maar bladaarde met wat kleizoden- grond of fijne klei. oude koe mest en scherp zand. Langza merhand meer water en bij hergroei ook weer mest geven. Zowel in het najaar als in het ar 1 6—10 i bruikt. Ze worden e ter ondergedompeld om het uit stromen van melksap (bloeden) te voorkomen en dan met 3 of 5 stuks langs de rand van een pot met bladaarde en scherp zand te steken en bij 13 gr. C. aan de groei brengen. Uit de A. C. MULLER-IDZERDA. Intussen werkte Liesbeth voor halve dagen als secretaresse bij een architect. „Liesbeth maakte heus geen bliksemcarrière", zegt moeder List nuchter. „Het ging langzaam maar zeker. De LP Shaffy Chantant bleek een suc ces." Dat. wat vroeger nog een wensdroom van Liesbeth was: een Frans chanson speciaal voor haar geschreven, werd in maart van dit jaar werkelijkheid. Ze doet niet onder voor Franse vedettes en leerde de taal na haar school-Frans door.. het luisteren naar chansons! Heeft Liesbeth voorkeur voor één van haar liedjes? „Nee, ze vindt ze alle goed. Als ze er niet helemaal achter kan staan kan ze ze niet echt van binnen-uit brengen." Daarmee vertelt haar moeder dan meteen waarom Liesbeth met evenveel overgave „Kinde ren van de zee" zowel als „Sjaan- tje" en „Non, c'est rien" kan zin gen. Ze moet zelf in haar tekst kunnen geloven. Haar debuut als actrice maakte ze bij de NCRV in de serie „Parallelle wereld" waarvan u op 16 september aanstaande de zesde aflevering op de beeldbuis kunt zien. Zo ging het ook met de hoofd rol in de Nederlandse speelfilm „To grab the ring" die een dezer dagen in première gaat. Intussen is ze dus (voor de tweede maal) In Berlijn wordt in augustus een langspeelplaat van haar opge nomen en in die stad werkt ze tevens mee aan de eerste uitzen ding van kleurentelevisie. Geen tegenslagen verder voor Liesbeth? Jazeker. Net als zovele jonge Nederlandse vrouwen wacht ze al jaren op een woon vergunning. Ze is namelijk ver loofd met de auteur Cees Noote- boom en trouwplannen zijn er, maar (nog) geen geschikte wo ning. Bovendien zoekt ze samen met Ramses en het Shaffy Chan tant naar een vast gebouw in Amsterdam waar ze in het nieu we seizoen hun show kunnen brengen. En, net als het afgelopen jaar, weer daarna het hele land door reizen en trekken. „Vermoei end?" zegt haar moeder. „Ja. dat vindt Liesbeth zeker. Maar als een avond geslaagd is, is ze haar moeheid al gauw vergeten. Het is de moeite ruimschoots waard. Hoofdzaak is, dat ze echt geluk kig is met haar werk. En door tegenslagen groei je", vindt de praktische mevrouw List die haar dochter op haar piepkleine eilandje niet te veel ziet deze zo mer. „Je bent gauwer van Amsterdam naar Düsseldorf dan van Amsterdam naar Vlieland", lacht ze. Mogelijk speelt Liesbeth in de toekomst ook mee in eon Duitse film waarvoor al proefep- namen zijn gemaakt. Maar er is nog niet uitgemaakt of ze die rol krijgt. Als u soms in uw vakantie eens langs die vuurtoren loopt in Vlieland, het is echt waar. List heet de vuur torenwachter, J. H. W. List in Huize Vuurduin. Er is geen romantisch verzinsel bij. Keus uit vijf modellen Op grote schaal toegepast heeft deze vorm van systeembouw het voordeel niet alleen sneller maar ook niet duurder te zijn dan met traditionele methoden gebouwde woningen. Het gaat erom, betaal bare woningen te produceren. Wij vrezen dat onze kinderen straks ook nog van de woning nood te lijden hebben, want twee en twintig jaar na de oorlog zijn we er nog bij lange na niet in geslaagd dit euvel te laten ver dwijnen. Goedkoop Uit Canada komt nu een be richt dat daar een flinke stap in de richting van de goede en goed kope woning is gedaan. Daar zijn huizen verkrijgbaar van met alu minium bekleed hout, die niet meer dan ongeveer tweederde kosten van gelijksoortige stenen MAN EN MODE Houdt u de herenmode bij voor manlief, koopt u zijn dassen, sok ken en overhemden, eenvoudig omdat het hem niet interesseert? Mannen praten namelijk het liefst over voetbal, auto's en poli tiek als ze onder elkaar zijn. Het minst houden zij zich bezig met herenmode. Een Duits instituut voor opinie onderzoek leverde de volgende resultaten op: 67 procent van de ondervraagden antwoordde over politiek gesproken te hebben, bij 60 pet. was het voetbal, en bij 56 pet. auto's. Dan volgen televisie programma's als gesprekonder- werp met 55 pet., direct gevolgd door hun werk. namelijk 53 pet. Als de heren der schepping juist geantwoord hebben, staan vrouwen pas op de zesde plaats met 40 pet. Drie van de tien man nen voeren gesprekken over op voeding. Nauwelijks één op de vier brengt een zojuist gelezen boek ter sprake. Er is variatie naar gelang van leeftijd en milieu. Mannen bene den de dertig interesseren zich grotelijks voor voetbal en auto's (resp. 74 en 73 pet.). Beroep, tele visie, vrouwen, muziek en kle ren zijn voor deze leeftijdsgroep veel belangrijker dan voor oude- De produktie zal het eerste jaar ongeveer vijf en twintighon derd stuks bedragen. Het zijn vrijstaande eengezinswoningen, die ongeveer 39.000 kosten, in clusief de grond. Ze bevatten drie slaapkamers, twee badka- mers(!), een zit- en een eetkamer plus keuken. Om van te watertanden: in die keuken zijn koelkast, wasmachi nes voor kleren en de afwas en een electrisch fornuis al inge bouwd. Deze zijn in de prijs inbe grepen. evenals de centrale ver warming, die geleverd kan wor den voor alle soorten brandstof. Bovendien is de huiskamer voorzien van een muur-tot muur-tapijt en gordijnen. Men biedt vijf verschillende modellen aan, en er zijn al zestig van die aluminium huizen. Ze gaan vlot van de hand. mede dank zij het feit, dat de Central Mortgage and Housing Corporation in Canada voorschotten en hypotheken tot honderd percent van de prijs geeft voor deze woningen. Geluid De man tussen de dertig en vijfenveertig jaar heeft een op merkelijke aandacht voor poli tiek, bovendien voor reizen, dat 47 en opvoeding dat 41 pet. haalt. Bejaarden spreken over poli tiek en ziekten; veel minder dan de helft spreekt over televisie zij noemen wél tuin, huisdieren: één op de drie voetbal. In de sociale bovenlaag gaat de voor keur uit naar politiek (83 pet.), de auto kreeg hier 60 pet., muziek 35 pet., boeken 38 pet., reizen zelfs 52 procent. Hoe het met de geluidsisolatie zit in deze aluminium huizen ver telt onze zegsman er niet bij. In ons land hoor je dit soort verha len (met vele variaties erop): „Ik werd vanmorgen wakker van de buren die in bad gingen". „Uitge rekend op mijn hoofdpijndag moest de buurvrouw zo nodig haar kleden kloppen op de gale rij". Hoe dat met zo'n metalen huis toe gaat, zal in de praktijk wel blijken. Studentes maken zelf kleren Op de honderd (vrouwelijke) studenten bij onze oosterburen maken er twee hun kleding zelf. Op de universiteit van Bonn is namelijk een naaikamer. Daar Ia- ten zich per jaar zo'n honderd studentes inschrijven. Spottend noemen de dames het de „naai-fa- culteit". De naaikamer is vier dagen per week 's avonds van zes tot tien uur geopend. Per avond komen zo'n acht meisjés; méér zou de naai-facul- teit er trouwens niet kunnen ver werken op het moment Voorlo pig staan namelijk maar vier naaimachines en een breimachine ter beschikking. Het atelier is goed ingericht. Er zijn strijkijzers, scharen, mode tijdschriften en knippatronen. Eens in de twee, drie maanden treden de academische naaisters ook als mannequin op en showen ze hun eigen creaties. Na elke show pleegt uiteraard tiet aantal gegadigden voor de „naai-faculteit" met een forse sprong omhoog te gaan. Vorige week spoorden wij de jongelui aan om ook eens te reageren op ons nieuwe onderwerp, maar de meesten van hen zullen wel met vakantie zijn, dachten wij zo. Maar tóch één reactie van een scho lier, nl. de dertienjarige H. S. te V. die onze uit- aannam. en zijn ideeën omtrent het jaar tweeduizend neerschreef. „Ik denk niet dat het jaar tweeduizend al zo zal zijn. als het in het blad TV 2000 staat. Het zal toch wel veel moder ner zijn dan nu. De fabrieken onder de grond, de huizen van het personeel daarboven, in de vorm van wolkenkrabbers. De woonkamer met hangende stoelen die opgetrokken kun nen worden en bovenin een zithoek vormen. De televisie (kleurentele visie natuurlijk) zit dus ook bovenin. Dan is er op de vloer ruimte voor kasten. een schrijfbureau, een kleine disco theek. De scholen zullen heel an ders zijn: op de lagere school zullen de vakken typen en „veiligheid" ook een belang rijke plaats in het lesrooster De kunst zal geen kunst zijn omdat iedereen kunstenaar kan worden, en de kunst van een eeuw geleden vindt men ook niet mooi. Er valt nog veel meer over het jaar twee duizend tc verzinnen, nog een hele krant vol, maar dan moet je wel een opschrijfcomputer hebben", aldus deze jonge man, die een tamelijk reële fantasie blijkt te hebben. Vooral die hangende stoelen vonden wij zo aardig, alleen één praktisch puntje: wie trekt die stoelen op? Het valt niet mee zo'n vijfenzeventig kilo omhoog te moeten trek ken. als je eens eventjes lek ker wil gaan zitten! Nee, dan vinden wij een schommelstoel op de begane grond toch nog aantrekkelijker. Moeilijk Via koptelefoons wordt er met een Duitse school gespro ken; zij leren het Hollands en wij het Duis. Venus en Mars zullen nog niet bereikt zijn, de maan misschien. Mevrouw G. te B. gelooft dat er omstreeks het jaar tweeduizend een moeilijke tijd op aarde zal bestaan. „Als er dan zo'n zeven miljard mensen op aarde wonen, dan zal er niet voldoende eten zijn en ook geen woongelegenheid. Ik vind wel dat de mentaliteit van de mensen achteruit gaat. dat is nu, na de tweede we- Ja, het is de vraag of wij mensen met de mogelijkheden meegroeien. En wat die menta liteit betreft: daar kan zo het een en ander over gezegd wor den. Misschien bent u het eens met mevrouw G. maar ook is het mogelijk dat u een geheel andere visie hebt. Het laatste zal dan waarschijnlijk wel liggen aan de leeftijd, want wij geloven dat de gene raties zo verschillend over al lerlei problemen denken, dat zij elkaar toch nooit zullen be grijpen. Radio Mevrouw M. te B. schreef ons een brief waarin dit ook zijdelings ter sprake komt. leest u maar mee: „Tweeënveertig jaar geleden kwam er iemand demonstre ren met een radio in een café waar ik in de huishouding werkte. Ik kon mijn ogen en oren niet geloven, toen ik dat ding hoorde en zag. Thuis was het net zo, en toen ik zei dat die meneer ge zegd had dat je het over tien jaar wellicht ook zou zien, laohten zij mij hartelijk uit. „Als het nog eens zover zou komen dan zeker alleen in Amerika".... Dat was vroeger het stopwoord voor iets dat niet mogelijk was. Amerika was zo ver weg dus konden ze je hier alles wijsmaken. Acht tien jaar geleden zei mijn dochter dat er eer we vijf entwintig jaar verder waren mensen op de maan zouden gaan wonen. Ik vond het bespottelijk maar zij meende het in ernst. Op do maan Ze zei zelfs: „Ik hoop dat ik 'het mag beleven, dan kon ik er ook eens gaan kijken". Ik heb er de laatste jaren dik wijls aan gedacht en ga zo zachtjes aan denken dat zij wel gelijk zal krijgen en dat er inderdaad in het jaar tweeduizend mensen op de Al met al wil ik er dit maar mee zeggen: ik heb leren in zien dat de zin „Dat bestaat niet" wel geschrapt kan wor den. Ik geloof niet dat het zo erg zal zijn als de tv laat zien, maar wij kunnen er niet mee méégroeien. Ik denk wel eens (menselijkerwijs gesproken): ik had beter vijfentwintig jaar eerder kunnen leven, dan had je met je oude hoofd niet zoveel te verwerken gehad waar je eigenlijk niet meer bij kan. Wijsheid Toch moet men in het jaar tweeduizend ook de wijsheid krijgen van God want er zal altijd een: tot hier toe en niet verder zijn óók in het jaar tweeduizend." rpOEN we het nog hadden over levenskunst van christe nen en niet christenen de on derscheiding was niet van mij schreef iemand me over haar erva ringen met deze en gene en stelde aan het eind van de brief een vraag: hoe komt het dan dat je, als je christen bent (zij zei: als j# vroom kerkmens bent, maar we hadden later om elkaar goed te verstaan één uitdrukking aangeno men, en dat kan in dit geval ook heel best), goed. als je christen bent, hoe komt het dan dat j# soms zo'n zwaar sterfbed hebt. TK VOND het eerst een moei lijke vraag. Voor zover ik sterfbedden ken is er van een alge mene conclusie geen sprake. Er sterven veel mensen in coma; of zij tobben zo dat er van het bang zijn voor sterven of niet nauwe lijks iets valt vast te stellen. Ook kennen we allemaal wel een- heel overgegeven sterven, dat wil dan zeggen dat bereidheid om heen te gaan duidelijk was. Sommige mensen maken het anderen licht hen te zien sterven. Voor anderen echter is het een bittere, eenzame zaak, soms al maanden en jaren voor het moment zelve. TK DENK aan de lieve moeder van een vriendin, we vonden haar allemaal zo bereid, en toen de dominee kwam zeiden de kind- ren dat ook, dus praatte de domi nee helemaal in die trant, en toen hij weg was zei ze: „hij is ontzet tend lief en hij heeft fijn met me gebeden, maar sterven is gaan door een heel diep dal, jongens." Zie je, en daarom is de vraag niet goed. We moeten de vraag niet stellen, we leggen hem ter zij. We zoeken te dikwijls naar een cesuur, een soort kloof tussen christenen en niet-christenen. Ik geloof dat die er de helft van de tijd niet is. ook al zouden we het graag willen. We willen altijd onderscheid, het moet te zien zijn. En dan maar denken: kijk, dat deed m'n geloof. En: kijk. geloof doet gemakkelijker sterven. Wat weet je daar nu van. En wat geeft het eigenlijk. Van ons laatste ogenblik is een goede indruk niet bepaald belang rijk, we weten toch niet hoe er over ons gepraat wordt nadien; dat we van voor ons bestaan ge kend zijn door een God, betrokken zijn bij Zijn werk, dat is belang rijk, daar kan zo'n laat6te ogenblik best bij. Sterven is geen examen doen. Het is leven afleggen, en als je ziet hoe dat gekke leven ons bindt en boeit, is het maar goed dat het geen examen is. LUGENLIJK moesten we hier- van leren. Afleren. Afleren al les met christelijk of on-christelijk te benoemen. Het zit ons zo ingego ten dat we anders zijn, en moeten zijn, duidelijk, dat we het op de wonderlijkste dingen toepassen, vooral op gedrag en naar-buiten-le- ven. Dan zijn we tevree, als dat anders-zijn hier en daar vast staat. Moeten we dan ineens, bij grote vraagstukken, christelijk denken, dan deinzen we terug of laten het aan anderen over. We zijn gewoon niet geoefend. Dan moet er een wat extreem mens komen, een revolutionair zou je kunnen zeggen, iemand die dei ning maakt, om ons onze verant woordelijkheid onder de neus te wrijven. Onze verantwoordelijk heid om deze wereld te doordrin gen van Gods geest. Dat betekent dag en nacht waakzaam zijn, proe ven wat God wil Zijn gebod is helder als daglicht en ons dan met een goed richtinggevoel men gen tussen de anderen, als zout in de pap, u weet wel. Dat is precies het tegengestelde van je afzonderen met een bepaal de groep, en dat op de duur, bij gebrek aan andere contacten, en vooral bij gebrek aan werkelijk ervaren wat bij anderen leeft, den ken dat jij en je gelijkgezinden wel het best weten wat christelijk is en wat niet. TVTU. tot zover had ik in één adem geschreven en toen was het middernacht en ging ik omdat ik nu al een paar weken vrij vroeg naar bed ga, knikkebollen. Deze morgen is fris en fleurig, met wolken en wind, de zon fonkelt op plekken gras in de tuin, het is zeven uur, ik staar de voorgaande regels aan en denk: wat een preek en dat in deze vakantieweken. Maar de preek is toch vrij goed uit de woorden gekomen en minstens twee brieven zijn hier mee beantwoord, ik hoop dat het jullie allebei tevree stelt. Er was nog een brief, een beetje uit de koers om in één kolom met het vorige te worden bedacht, nl. hoe ik het vind dat op schoolavond- jes en schoolreisjes 14. 15-jari- gen al zoenen, zomaar of het niks is. en in verband hiermee natuur lijk hoe ik heel de omgang tussen jongelui vind. Daarover wil ik graag een volgend keertje een en ander zeggen, zoveel mogelijk zon der moraal. Daartoe ga ik na deze Open Brief gepakt en gezakt naar een frivoler land voor vier weken, de schrijfmachine gaat mee. 5 au gustus komt er geen Open Brief, en daarna spiedt u maar eens even. Veel genoegen en rust alle maal en tot schrijfs.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 11