Voor een gulden
per kilometer met
Greet de lucht in
I0NDAGS
BLAD
t
Ex-stewardess
vliegt eerste
luchttaxi
ZATERDAG 8 JULI 1967
DOOR
Dick
Ringlever
klanten.
NEDERLAND heeft zijn eerste luchttaxi-bedrijf.
Voor een gulden per kilometer brengt de dezer
dagen van start gegane Moorman Air op Schip
hol passagiers naar elke gewenste bestemming.
Naar de grote luchthavens, maar ook naar de kleinste
vliegvelden. De twee-motorige Piper Apache en de klei
nere een-motorige Comanche staan gereed voor de eerste
De heer G. Moorman, initiatief
nemer en directeur van het lucht-
taxibedrijf.
En het is een vrouw, die hen de lucht in brengt: 29-jarige
Amsterdamse Greet Schermerhorn, ex-KLM-stewardess en sinds-
kort Nederlands eerste en enige gebrevetteerde verkeers-
vliegster
Waarschijnlijk doordat zoveel lucht
machtjongens hun verkeersbrevet heb
ben gehaald. Als vrouw kom ik er nu
dus helemaal niet in. Bij Philips zei
den ze het ronduit: we moeten geen
de lucht"
Op het gras voor thuisbasis hangar
1 aan de rand van Schiphol. Greet
slank, donkerblond, graag lachend en
pratend „De mannen op de vlieg
club discussiëren er veel over. In theo
rie zijn er ook zo ontzettend veel argu
menten tegen aan te voeren. Vliegen
en vooral 1 de verkeersvliegerij,
dat is mannenwerk, vinden ze eigen
lijk.
Maar in de jaren dat ik nu zelf
vlieg, heb ik wel geleerd, daar tegen
in te gaan. Ik heb ook m'n argumen
ten. Als ze bijvoorbeeld zeggen: straks
ga je toch trouwen en wat doe je
dan?, geef ik ze het voorbeeld van die
vier verkeersvliegsters in Engeland.
Twee zijn er weduwe, maar twee ge
trouwd. En die vliegen ook gewoon
En neem nu actrices. Is er nog ie
mand, die het vreemd vindt, dat ze bij
het toneel zijn en tegelijkertijd
huisvrouw?"
alles zelf doen
Greet heeft zich geharnast tegen die
opmerkingen. Ook al weet zij, dat het
meestal scherts is. En ook .al moet zij
toegeven, dat zij eigenlijk gelijk heb
ben. Ze zegt het zelf: „hoe kleiner de
kist, hoe meer mannenwerk.
Je moet alles zelf doen. Je moet de
kist checken en als je het oliepeil con
troleert, lig je soms op je buik en loop
je de kans de benzine over je heen te
krijgen. Heel wat anders dan wanneer
je bij de KLM vliegt. Daar wórdt dat
allemaal voor je gedaan."
Maar toch: Greet Sohenmerhorn
vindt dat al die zaken nu eenmaal bij
het vliegen horen. Dat haar handen
soms onder zwarte olie zitten, daar
aan tilt zij niet meer. „Zolang ik de
kist uit de hangar kan trekken, kan
ik het redden".
een op duizend
Een kans van één op duizend, dat ik
deze man heb ontmoet, noemt zij het,
als zij spreekt over haar nieuwe werk
gever. „Als verkeersvliegster kom je
nu eenmaal niet zomaar aan de slag,
ook al heb je alle brevetten. Toen ik
bij Martins Air Charter solliciteerde,
zetten ze me onder aan de lijst. Kans,
dat ik zou worden aangenomen, was
er nauwelijks.
Greet heeft ervaren: ze kijken er in
Nederland nog steeds wat vreemd
tegenaan. Een vrouw in de cockpit
beschouwen ze vaak als onaanvaard
baar.
„Toen ik me bij de Rijksluchtvaart
school wilde laten inschrijven voor de
opleiding, kwam men met de kinder-
vliegschema. „De douane daar stond
in het begin wel even te kijken. Ze
dachten, dat m'n baas de captain was.
Toen ze merkten, dat ik vloog, wilden
ze dat eerst niet geloven en lachten
maar wat. Ook daar is het kennelijk
nog iets bijzonders".
kostbaar
aChtige uitvlucht, dat de accommoda
tie niet op vrouwen was berekend. De
werkelijkheid zal wel geweest zijn,
dat ze de 185.000 gulden overheids
subsidie niet voor een vrouw wilden
uittrekken.
Enig alternatief was toen privé te
gaan lessen bij de Nationale Lucht
vaart School op het vliegveld Hil
versum.
„Een dure onderneming", zegt ze nu,
„elk uur vliegen kostte 70 gulden".
Wat betekent, dat ze met de 150 uren
van nu al een dikke tien mille voor
haar hobby heeft moeten betalen.
Maar daarvoor heeft ze nu haar
B3-brevet, wat inhoudt dat ze toestel
len tot 5700 kg als captain mag vlie
gen en zelfs, dat ze bij de KLM als
co-pilot in de cockpit mag als ze de
korte opleiding voor het type vliegtuig
heeft gehad.
Als ze straks haar B2 en BI haalt
kan ze nog verder hogerop en zou ze
theoretisch het bevel kunnen voeren
over de DC-8 op de KLM-lijndienst
aanbiedingen
Dames in de lucht. Het zijn er in
Nederland maar een handvol. Onge
veer vijftien en dat is aanzienlijk min
der dan in de ons omringende landen.
Trouwens, hetzelfde geldt voor de he
ren.
De vliegerij in Ne
derland is te duur
om op grote schaal
te worden beoefend.
Wie privé een uur
wil lessen betaalt
daar honderd gulden
per uur voor. Heeft
men het brevet en is
men lid van een
vliegclub, dan kan
men een toestel hu
ren voor 70 gulden
per uur, tenzij men
een eigen toestel kan
bekostigen.
Maar dat is
vooral vanwege de
hoge omzetbelasting
een nog veel kost
baarder zaak. Een
eenvoudige vierpersoons Cessna kost
al gauw 750Ó0 gulden, evenveel onge
veer als een Rolls Royce.
In het buitenland gaat men goedko
per de lucht in. In Frankrijk bijvoor
beeld subsidieert de overheid en heb
ben de sportvliegers bovendien veel
meer de ruimte: er zijn ruim 1200
vliegveldjes. In Amerika liggen de ta
rieven nog lager: 4 dollar voor een
uur vliegen, vijf als men er een
instructeur bij wil.
poederdons-rally
„Zolang ik de kist de hangar uit kan krijgen, red ik me".
Haar enige zorg nu is het volmaken
van de verplichte 200 vlieguren. Maar
dat is voor Greet Schermerhorn meer
een formaliteit dan een zorg.
Het luchtreclamebedrijf Skylight op
Hilversum heeft haar al aangeboden
de 50 resterende uren op een van zijn
toestellen te vliegen en dan tevens
reclameteksten mee omhoog te nemen.
Een aanbod, dat ze voorlopig even ach
ter de hand houdt nu ze officieel in
dienst is getreden van het lucht
taxi-bedrijf.
Het is overigens niet haar enige. De
Canadese zakenman en sportvlieger
Gordon Anderson, evenals zij lid van
de vliegclub Schiphol, bood haar nog
vorige week aan veertien dagen in de
cockpit van zijn Beechcraft Bonanza
plaats te nemen om hem te begeleiden
op zijn zakenreizen. Dat doet zij er nu
even tussendoor.
„Als hij met zijn auto naar het bui
tenland is, vlieg ik hem achterna om
hem op te halen en terug te brengen".
Soms ook vliegt ze hem retour. En
dan is Greet de captain en sportvlie
ger Anderson de behulpzame co-pilot.
Vooral het Normandlsche kust-
plaatsje Dieppe staat vaak op haar
Die hoge kosten hebben Greet Scher
merhorn bewust doen afzien van de
sportvliegerij. „Sportvliegen betekent
deelnemen aan rally's en dat wordt te
duur. Als je voor tien uur een toestel
zou moeten huren, zou je er 700 gul
den voor moeten neertellen."
Vandaar ook, dat het alleen de kapi
taalkrachtige dames zijn, die zich deze
hobby kunnen permitteren, echtgenotes
van fabrikanten, artsen. En vandaar
ook, dat Greet het hogerop zocht en
na haar A-brevet het B3 haalde. Met
dit doel: geld te verdienen aan haar
hobby. Met dit papier op zak is zij nu
Nederlands eerste en enige commer
ciële vliegster.
Sinds kort ook lid van Ninety-Ni
nes, de internationale organisatie van
vrouwelijke piloten. Op haar jurk
draagt zij het symbool: twee ineenge
vlochten negens.
„Die naam", zegt zij, „dateert nog
uit 1929. Amelia Earhart (een van de
vrouwelijke pioniers in de sportvliege
rij) noemde haar club zo omdat er 99
leden waren. Nu zijn het er meer dan
3000, verspreid over 23 landen".
De jaarvergadering in Washington is
juist achter de rug. Drie vrouwelijke
piloten vertegenwoordigden er Neder
land: mej. Ida Veldhuizen van Zanten
uit Ankeveen, mevrouw S. E. Nijen-
huis uit Hengelo en mevrouw L. Wij-
mans uit Deventer.
Zij zijn nu nog in Amerika om deel
te nemen aan de grote „Poeder
dons-derby", een cross-country lucht-
race van Washington naar Atlantic
City. Tijdens deze race wordt een fo
to-wedstrijd gehouden.
beste luchtfoto's in kleur van hun
staat selecteren. De United States Tra
vel Service zorgt er dan voor, dat de
prijswinnende plaatjes de hele wereld
rondgaan.
tijdwinst
Greet Schermerhorn: „natuurlijk, ik
had graag meegegaan. Het lijkt me
heerlijk". Maar zakelijke bindingen
hielden haar vast op Schiphol. Ze as
sisteert nu bij de voorbereidingen
voor de start van de luchttaxi.
Een in Nederland unieke onderne
ming, die volgens initiatiefnemer G.
Moorman (directeur van de Aircraft
Maintenance Service) goede perspectie
ven biedt.
„Martins Air Charter en Schreiner
Airways waren eerder al actief op dit
gebied, maar zij zijn eigenlijk nooit
van de grond gekomen. Waarschijnlijk
omdat ze te duur waren. Ze vlogen met
Dakota's, en die kosten al gauw 450
gulden per uur. De kleinere Doves,
De delegatie, die Nederland vertegenwoordigt bij de Ninety Nines in Amerika. V.l.n.r. de dames S. E. Nijen-
huis uit Hengelo, L. Wijmans uit Deventer en Ida Veldhuizen- van Zanten uit Ankeveen.
waarmee Martinair eveneens vloog,
waren goedkoper, maar zijn nu af
gestoten, zodat ik er nu alleen ben".
De heer Moorman geeft toe, dat het
tarief van een gulden per kilometer,
altijd duurder is dan de lijndienst-ta
rieven. „Maar het grote voordeel vooY
de klant zit in de tijdwinst.
Neem de zakenman, die op één dag
in Essen en St. Etienne (bij Lyon)
moest zijn. Met een lijnvliegtuig had
hij dat nooit gehaald. Hij zou er dagen
over hebben gedaan. Met onze kleine
toestellen gaat het wel. Omdat ze
overal kunnen landen en de passa
giers vlak bij de plaats van bestem
ming kunnen afzetten".
„loopjongens"
Datzelfde geldt voor het ve; voer
van vracht. „Geef je dat met het lijn-
toestel mee, dan is het wel binnen een
paar uur op een grote luchthaven in
het buitenland, maar dan komt het
verdere vervoer. En dat kan soms da
gen duren. Wij transporteren
rechtstreeks".
Overigens zal dat vrachtvervoer
zich moeten beperken tot bescheiden
zendingen. De heer Moorman ziet voor
al perspectief in het transport van on
derdelen van vliegtuig- en scheepsmo-
„Dat is altijd haastwerk. Elk uur,
dat een vliegtuig langer op de grond
staat of een schip stil ligt, betekent
kapitalen verlies. In die gevallen kun
nen wij uitstekend als vliegende loop
jongens fungeren". Met een ver
ontschuldigende knipoog naar Greett
,,of liever als een reddende engel in
de nood".
Want al heeft de heer Moorman
dan ook een mannelijke vlieger
aangetrokken, de vroegere chef
vlieger van de Surinaamse Lucht
vaart Maatschappij C. Molendijk,
veel van de vluchten zullen door
Greet worden uitgevoerd. En dat
zal voor veel klanten een char
mante extra attractie zijn. Een
vliegende eigen stewardess is ten
slotte, zeker in Nederland, nog
een unicum.
